Start op het Jacobspad van Uithuizen naar Wittewierum

Zondag 26 mei 2013 

De kerk van Eenum staat op de hoogste terp van de provincie Groningen

Pelgrim

Je verlangen is groot

Je weg is lang

Je bent gedragen

Je bent geborgen

Vraag

Pelgrimsmonument
Dat is de tekst die Durkje en ik vanmorgen lezen op het pelgrimsmonument bij de Rooms-katholieke Sint Jacobus de Meerdere-kerk in Uithuizen. Het is 9.00 uur en we staan klaar om vanmorgen te beginnen aan een nieuw pelgrimspad. We starten hier en nu met het Jacobspad, het Gronings-Drents-Overijsselse pelgrimspad van Uithuizen naar Hasselt, totaal 208,5 kilometer lang. Vandaag lopen we de eerste 21,5 kilometer, van Uithuizen naar Wittewierum.

Uithuizen
Om 7.15 uur zijn we vanmorgen met de auto vanuit Stiens vertrokken, om hier op de vroege zondagochtend van start te gaan. Vóór de Jacobuskerk staat het pelgrimsmonument, dat twee Jacobsschelpen, de pelgrimsstaf en een ransel voorstelt. Het uit twee draaidelen bestaande ijzeren hek aan de straatzijde vormt samen ook een Jacobsschelp.
Van de 19e eeuwse Jacobus de Meerdere-kerk lopen we door Uithuizen naar de 13e eeuwse Jacobikerk, waarvan de kerkklokken luiden. Deze vroegere Rooms-katholieke Jacobikerk kwam in 1594 in handen van de protestanten en was eeuwenlang de Hervormde kerk van Uithuizen. Pas in 1860 kregen de Rooms-katholieken weer een eigen kerk, die zij óók naar de heilige Jacobus noemden.
Aan de rand van Uithuizen lopen we over het landgoed om de Menkemaborg heen, waarna we ter hoogte van de Menkemaheerd over de Heerdweg in zuidelijke richting naar het Meedstermaarpad lopen.

Oldenzijl en Paapstil
Als we via een bruggetje de Meedstermaar zijn overgestoken, arriveren we in Oldenzijl, en iets verderop in het dorpje Paapstil. Ten zuiden van Paapstil steken we de N46 over en dan lopen we in de richting van Zeerijp. Nadat we via een brug de Garsthuizermaar zijn overgestoken, passeren we tot onze verrassing hier midden in het polderlandschap van het Groninger Hogeland de 17e eeuwse boerderij 'De Diek'n', die is verbouwd tot een sfeervolle verblijfsaccommodatie, waar je kunt kamperen, vergaderen, feesten kunt vieren, kunt dineren, maar ook zo even naar binnen kunt wandelen om er een kop koffie te drinken. We worden hartelijk welkom geheten en even later zitten we aan een heerlijke kop koffie met wat lekkers erbij.
De temperatuur schommelt vandaag rond de 9 à 10 graden Celsius en er waait een behoorlijk frisse en harde noordwestenwind. Na een uur en drie kwartier zonder pauze wandelen, is het aangenaam vertoeven, hier binnen in het restaurant van De Diek'n.

Bij Jacobus in Zeerijp en op den Bergh van Eenum
Zo'n twee kilometer verderop wandelen we Zeerijp binnen. We bezoeken hier de imposante Jacobuskerk van Zeerijp, ook genoemd naar Jacobus de Meerdere. De kerk is open, dus we bezichtigen ook het bijzondere interieur van deze majestueuze Groninger dorpskerk.
Van Zeerijp lopen we door naar het dorpje Eenum, met ook al weer een bijzondere kerk, want deze dorpskerk torent hoog uit boven de omliggende landerijen, omdat deze kerk is gebouwd op de hoogste terp van de provincie Groningen. Een tegemoetkomende jogger roept ons toe dat de kerk geopend is, dus ook hier gaan we even naar binnen. Op het Psalmenbord staat met krijt geschreven: "Blied dat joe der binn'n". Ik herinner me de tekst van de opwekkingssteen van de kerk van Oldenzijl, die we zojuist ook passeerden, waarop de tekst van de profeet Jesaja staat:

Komt laet ons opgaen tot den Bergh des Heeren

tot den Huyse des Godts Jacobs

opdat hij ons Leere van Syne Wegen

ende dat wy Wandelen in Syne Paden.

Na Wirdum een draai naar Garrelsweer

Na een schitterend voetpaadje door 'Kosters Toen' verlaten we Eenum in zuidoostelijke richting. In Wirdum proberen we een zitplaats in de luwte te vinden voor een lunchpauze, maar dat lukt niet. Wel vinden we op de kinderspeelplaats een zitbank vol op wind. Aan de harde wind zijn we nu zo langzamerhand wel gewend, dus we pauzeren hier toch in Wirdum, vlakbij de dorpskerk. 

In Wirdum steken we de N360 over en dan gaan we vanuit Wirdumerdraai parallel aan de brede vaart richting Garrelsweer.

Hogeland of toch Meseta?

Vanuit Garrelsweer lopen we door het oude kweldergebied Fivelingo naar het meest zuidoostelijke punt van deze dagroute: Hoeksmeer, ter hoogte van de in deze polder oudste poldermolen, de uit 1801 stammende Meervogel, die op de noordpunt van het natuurgebied Hoeksmeer staat.

Over de Meedenweg gaan we tenslotte richting Wittewierum. In onze routegids hadden we vanmorgen al glimlachtend gelezen dat het Groninger Hogeland in deze gids wordt vergeleken met de Meseta, de Spaanse hoogvlakte van het Iberisch schiereiland, waar het ook zo vaak en hard kan waaien. Nu we echter hier op de Meedenweg op de bijna stormachtige zijwind lopen en iets verderop pal tegen de harde wind in moeten lopen, gaan onze gedachten weer even terug naar die toch wel treffende vergelijking van het Hogeland met de Meseta, alhoewel de entourage natuurlijk geheel anders is. Maar vooruit, wij 'ploegen hier voort' over de Groninger Meseta.

Emo van Bloemhof, de abt van Wittewierum 

Bij Hoeksmeer hadden we Baukje & Rauke al even gebeld, die ons straks met de auto opwachten in Wittewierum, om ons daarna terug te rijden naar Uithuizen, waar wij vanmorgen onze auto achter lieten.

Over de Meedenweg lopend zien we vóór ons al de brede en hoge terp van Wittewierum. Over de Kerkhorn lopen we omhoog naar het desolate, verwaarloosde kerkhof van de gerestaureerde kerk, die hier in 1863 is gebouwd op een deel van de fundamenten van een voormalige kloosterkerk (1238). 

Wittewierum is piepklein, maar heeft een bijzonder rijke geschiedenis, met onder andere het voormalige klooster Bloemhof, ook bekend geworden door de beroemde abt Emo, die eind van de 12e eeuw al in Oxford studeerde en in 1211 zijn reis naar de paus in Rome aanving. Het is bijna niet te geloven dat hier in dit klooster Bloemhof en in het nabijgelegen Nijeklooster in het jaar 1290 zo'n 1.000 nonnen en monniken woonden. Nu resteren nog enkele woningen, waarin hooguit enkele tientallen mensen wonen. 

Einde van de eerste wandeldag op het Jacobspad

Baukje & Rauke staan aan de voet van de dorpsterp klaar met hun auto om ons eerst naar Uithuizen terug te rijden, waarna we gezamenlijk naar Groningen rijden om bij hen op bezoek te gaan. We zien - ondanks de lage temperatuur en de stormachtige wind - terug op een prachtige eerste wandeldag op het Groninger Jacobspad. Als alle traject zo mooi zijn als dit eerste deel van het Groninger pelgrimspad, dan gaat we nog een aantal mooie wandeldagen op het Jacobspad tegemoet.

Vervolg Bestuursvergadering Jabikspaad

Dinsdag 19 februari 2013 

Het Jabikspaad heeft ruim 80 stempelposten

 
















Vergadering deel 2
Omdat we op 30 januari 2013 van start zijn gegaan met een groot aantal bespreekpunten op de vergaderagenda van het bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân gaan we vanavond verder met de resterende - toen nog niet besproken - agendapunten.
Eerst passeren een aantal ingekomen stukken, waaronder ook een bericht van een wandelend echtpaar, dat het hele Jabikspaad heeft bewandeld en dat langs deze weg de bestuursleden bedankt voor de goede verzorging van de bewegwijzering van het Jabikspaad, dat van het Friese Sint-Jacobiparochie tot aan het Overijsselse Hasselt loopt.

Acties 2013
Naar aanleiding van de meest recente notulen, de besluitenlijst en de actuele actielijst passeert een groot aantal van onze activiteiten de revue, zoals bijvoorbeeld het beheer van de Jabikspaad-stempels en Jabikspaad-stempelposten, de Zomerexpositie van het jaar 2014 in De Groate Kerk, Pelgrimeren met kinderen, de nieuwe routegids van het Jabikspaad, de Jabiksrûntsje, en enkele binnengekomen meldingen met betrekking tot route & bewegwijzering, die onze bestuurlijke aandacht vragen.

Interbestuurlijk overleg 2013
Verder bereiden we de jaarlijkse 'Bildtse Soete Grauwe Orten Fergadering' voor, die aanstaande zaterdag samen met de Stichting Alde Fryske Tsjerken, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en Stichting De Groate Kerk zal worden gehouden in het Jabikshuus van De Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie.

Routebeheerders en Stempelhouders van het Jabikspaad

Vrijdag 18 januari 2013 

Jelle Terluin vertelt over de stempels van het Jabikspaad

Jaarlijkse informatieavond
De Stichting Jabikspaad Fryslân wordt in haar werk ondersteund door een groot aantal vrijwilligers. Twee groepen vrijwilligers zijn door het stichtingsbestuur uitgenodigd om vanavond de jaarlijkse informatieavond bij te wonen in ons Pelgrimsinformatiecentrum in De Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie. We hebben voor vanavond de Routebeheerders en de Stempelposthouders uitgenodigd voor een wederzijdse informatie-uitwisseling en om elkaar informeel te ontmoeten.

Routebeheerders en stempelposthouders
De Routebeheerders dragen zorg voor een kwalitatief goede bewegwijzering. Zij houden toezicht op de route van ons pelgrimspad voor fietsers en voor wandelaars. Zij zorgen bijvoorbeeld voor duidelijk zichtbare wegwijzers en houden in de gaten of de route niet tijdelijk of permanent wordt onderbroken. Zo nodig stellen ze omleidingen voor, die op de website van de Stichting Jabikspaad Fryslân worden vermeld, voor zolang dat nodig of wenselijk is.
Stempelposthouders beheren een pelgrimsstempel van het Jabikspaad, om zo'n stempel op verzoek van passerende fietsers of wandelaars in het pelgrimspaspoort van die voorbijtrekkende fietser of wandelaar te zetten.

Route en stempels van het Jabikspaad
Bestuurslid Peet Luehof heet alle routebeheerders en stempelposthouders welkom en presenteert een aantal actuele ontwikkelingen rondom het Jabikspaad. Hij vertelt bijvoorbeeld over de dit jaar gepubliceerde nieuwe uitgave van onze wandelgids van het Jabikspaad, waarin ook een aantal routewijzigingen zijn opgenomen. Ook de nieuwe bewegwijzering met routepaaltjes langs het Jabikspaad in de provincie Overijssel en de fietsknooppunten langs het Jabikspaad komen aan de orde.
Bestuurslid Elly Koopman vertelt het een en ander over de pelgrimsstempels van het Jabikspaad. Langs dit Fries-Overijsselse pelgrimspad hebben we momenteel 74 stempelposten. Ze vertelt ook over de nieuwe stempelposten langs de route, waarvan een aantal nieuwe stempelposthouders vanavond aanwezig zijn.

Friese heraldiek voor pelgrims
Daarna volgt een Powerpoint-presentatie van Jelle Terluin over alle verschillende stempels die hij in de afgelopen jaren voor het Jabikspaad heeft ontworpen. Jelle Terluin is lid van de 'Fryske Rie foar Heraldyk' en heeft in de afgelopen jaren een groot aantal unieke pelgrimsstempels ontworpen. Deze stempels zijn door  hem in zwart-wit getekend ten behoeve van de stempels, en in kleur uitgewerkt ten behoeve van bijvoorbeeld stickers, die als souvernir kunnen worden verkocht.

Voorstellingen, plaatsen en symbolen
Aan de hand van zijn stempels volgen we de oostroute en de westroute van het Jabikspaad, van Sint-Jacobiparochie via Jirnsum tot Hasselt. De stempels worden in beide uitvoering op het scherm geprojecteerd en heraldicus Terluin vertelt daarbij wat de symbolen, vormen en kleuren van deze pelgrimsstempels betekenen.
Zo passeren bijvoorbeeld de Slikwerker van Zwarte Haan, het Klooster Mariëngaarde van Hallum, Dekemastate van Jelsum en de Jirnsumer Moeting van Jirnsum. Ook de Overijsselse pelgrimsplaatsen van het Jabikspaad zoals Oldemarkt, Kalenberg en Blokzijl passeren de revue. Jelle Terluin vertelt ons over de symbolen van ons pelgrimspad, over bijvoorbeeld de Jacobsschelp, de wulk, de kloosters, kruisen en sterren.

Beeldverslag van een pelgrimage
Het wordt een uitermate boeiende avond, waarin prachtige stempels worden getoond, met daarbij een duidelijke uitleg van de maker van al deze door fietsers en wandelaars zo gewaardeerde doorgangsbewijzen, die in je pelgrimspaspoort zo'n mooi beeldverslag geven van de pelgrimsroute van onze Fries-Overijselse aanlooproute naar Santiago de Compostela.

Modern pelgrimeren en moderne devotie

Zaterdag 3 november 2012

Dr. Gert van Klinken in de Zwolse Dominicanenkloosterkerk

We gaan naar Zwolle
Honderden pelgrims reizen vandaag naar Zwolle. Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob houdt hier vandaag haar Najaarsbijeenkomst 2012 in het mooie Dominicanenklooster. Thema van deze Najaarsbijeenkomst is: 'Modern pelgrimeren en Moderne Devotie'.
Tegen 10.00 uur opent voorzitter Joost Bol de bijeenkomst en daarna volgen achtereenvolgens vier programmablokken. Daarnaast zijn er gedurende de hele dag diverse inloopactiviteiten, zoals een Creatieve zaal en een Dagboekruimte.
In het eerste programmablok dat tot 11.30 uur duurt, wordt de Algemene Ledenvergadering gehouden, en voor wie liever wat anders doet, is er de mogelijkheid om naar informatiesessies te gaan voor wandelende of fietsende pelgrims, of om te wandelen door Zwolle of te fietsen naar het Bergklooster.

Moderne Devotie als innerlijke reis
In het tweede programmablok woon ik de lezing bij van kerkhistoricus dr. Gert van Klinken. In zijn lezing 'Moderne Devotie als innerlijke reis' geeft hij voorbeelden uit de kerkhistorie met betrekking tot de volgende drie bekende historische figuren, die in hun spiritualiteit werden gedreven door een zekere innerlijke onrust:

1. De heilige Bonifatius noemt hij het eerste prototype van de 'heilige onrust', en daardoor ook het eerste prototype van de 'trekker'. Van Klinken vertelt dat het Bonifatius was die vanwege zijn innerlijke onrust begon met wandelend pelgrimeren, en dat Bonifatius in zijn ogen daarom als de allereerste pelgrim mag worden beschouwd. Bonifatius was altijd al de perfectionist, voor wie alles altijd beter moest. Hij was altijd op zoek naar een bepaald rustpunt, hetgeen hem een kracht zou geven. Bonifatius voelde het permanent als zijn taak, als opdracht, als verplichting om de verantwoordelijkheid te nemen in èn voor de wereld. Hij schoot daarin door, tot aan het zwaarmoedige toe. Die drijfveer bracht hem tot het uiterste, ook tot het uiterste van de wereld, tot aan het Friese Dokkum toe.
2. De abt Emo uit het Groninger klooster van Wittewierum kennen we van het reisverslag van zijn pelgrimage naar Rome. Emo voelde een hang naar een beschouwend leven. Emo wilde afstand nemen van de de dagelijkse dingen, van het gedoe van het leven, zich daarbij daartegenover wel een taak stellend. Ook dit was ontstaan uit een gevoel van innerlijke onrust. Abt Emo kende het gevoel dat wij ook wel kennen: het gevoel dat we in deze wereld stuiten op onze eigen onvolmaaktheid. Emo vond dat hij het beste met dat gevoel om kon gaan als hij in beweging was, als hij actief was.
3. De mysticus Thomas à Kempis is voor ons als pelgrims een vreemde eend in de bijt, zeker in vergelijking met de reeds genoemde Bonifatius en Emo. Hij was namelijk het tegendeel van die bewegende pelgrims; meer het prototype van de 'stabilitas loci' (plaatsgebonden). Thomas à Kempis had wel iets van een noordelijke hang naar het zuiden, naar het volle licht, maar dan wilde dan toch altijd wel weer terugkeren naar dat noorden. Hij vond het het mooiste als je als christen in beweging was, op pad was, actief bent, en werkt, want dan raakt je menselijke inzet iets aan van de eeuwigheid. 

Waar bij Bonifatius en bij Emo dus meer sprake is van een lineaire beweging als pelgrim naar buiten (bijvoorbeeld Rome), is bij Thomas à Kempis veel meer sprake van een cyclische, middelpuntzoekende beweging, een reis naar je binnenste. Als pelgrim kun je dus naar buiten trekken, zoals naar Santiago de Compostela, maar je zou ook naar je binnenste kunnen gaan pelgrimeren, om in jezelf de innerlijke rust te vinden, weg van die innerlijke onrust.

• Wij zouden ons als pelgrims van de 21e eeuw nu de vraag kunnen stellen wat deze benaderingen voor ons zouden kunnen betekenen in de onrustige tijd waarin wij leven.

Wandelaars vragen pelgrims
Na de lunch ga ik in het derde programmablok naar de Informatiesessie voor wandelaars. Daar krijgen wandelaars de gelegenheid hun vragen te stellen aan (pelgrimerende) wandelaars en pelgrims. In deze sessie komen onderwerpen aan de orde als: wat is het beste moment van het jaar om je pelgrimage te beginnen, hoe verbind ik de Nederlandse pelgrimspaden tot één Nederlands pelgrimstraject, wat is het verschil tussen de Camino del Norte en de Camino Primitivo, welke wandelgids kan ik het beste gebruiken, hoe en waar vind ik slaapplaatsen onderweg, wat neem ik mee in mijn rugzak en hoe voorkom ik blessures.
Het is mooi om te zien, te horen, te ervaren hoe graag en hoe goed ervaren pelgrims beginnende wandelaars en pelgrims in spe willen helpen.

Paradoxen in modern pelgrimeren
In het laatste programmablok woon ik de lezing bij van ons medegenootschapslid en religiewetenschapsbeoefenaar Inge van der Zande. In haar presentatie gaat ze in op enkele paradoxen van het modern pelgrimeren; over zingeving en spiritualiteit. Daarmee wil ze ons inzicht geven in de gangbare dubbele boodschappen omtrent pelgrimeren. Dat doet ze aan de hand van de techniek van Parsons, aan de hand van items als: structuur, persoon, cultuur en natuur.

• Van der Zande constateert bijvoorbeeld dat de solidariteit onder pelgrims toeneemt, naarmate de pelgrims verder op de camino vorderen. Dat herken ik inderdaad uit eigen ervaring. 
• Inge vindt ook dat op het bijzondere en het religieuze van het pelgrimeren meer de nadruk zou moeten komen te liggen. Die religieuze en andere bijzondere pelgrimservaringen zouden meer in relatie moeten komen te staan met jouw leven na je pelgrimage. 
• Pelgrimeren biedt je een unieke kans om los te komen van (je) vaste structuren.
• Het psychische proces van het pelgrimeren, daar gaat het uiteindelijk om bij waarlijk pelgrimeren. 
• In de rust, in de stilte van de weg kun je onderweg als pelgrim naar God zoeken; daar kun je God dan van binnen horen spreken.

Groei en bloei van ons pelgrimsgenootschap
De dag vliegt om, want er is vandaag zoveel te doen, zoveel te zien, zoveel medepelgrims te ontmoeten. Juist die ontmoeting is ook zo belangrijk op zulke genootschapsdagen. Elkaar ontmoeten kan ook heel goed op de Informatiemarkt, die in de rondgang van de Kloostergang plaatsvindt. Een groot aantal informatiekramen staan in de Kloostergang, waaronder ook onze informatiekraam van de Stichting Jabikspaad Fryslân, die vandaag prima wordt bemand door Janneke & Gerlof, twee ervaren pelgrims, die graag tekst en uitleg geven over ons mooie Fries-Overijsselse pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt.
En dan heb ik nog niet eens de tijd gehad om de Pelgrimsparade bij te wonen, of informatie te krijgen over hospitaleren in Roncesvalles, of het optreden van het koor Carmina Ludens bij te wonen, of de discussiesessie met de genootschapsbestuurders bij te wonen.
De Kloostergang, de Refter, de Kapittelzaal, de Aula, het Auditorium, het Studium en de Kloosterkerk zijn de hele dag goed gevuld met genootschapsleden. We hebben een bloeiende vereniging, die ertoe doet; en dat in een tijd dat veel verenigingen een zieltogend bestaan leiden.
Maar wij hebben de tijd mee.
Pelgrimeren is in, is hot; het wordt steeds drukker op de camino, en onze vereniging groeit flink.

Hanzestedenpad

Donderdag 12 juli 2012

Cover van de wandelgids Hanzestedenpad

Pelgrimeren over het Hanzestedenpad
Tijdens onze pelgrimage van het Friese Sint-Jacobiparochie in de richting van het Spaanse Santiago de Compostela hebben Durkje en ik een aanzienlijk deel van het Hanzestedenpad gebruikt om de verbinding van het Fries-Overijsselse Jabikspaad te maken naar het zuidelijke traject van het Pieterpad, richting Maastricht. Daartoe bewandelden we in 2005 en 2006 van Zwolle - via Deventer - tot aan Zutphen het Hanzestedenpad.

Resterende trajecten
Omdat het hele Hanzestedenpad zeker de moeite waard is om te bewandelen, hebben we daarna de toen nog resterende delen van deze langeafstandswandeling gelopen. Zo wandelden we in 2006 al eens van Kampen naar Zwolle en in 2008 van Zutphen naar Brummen. Daarna resteerde nog het laatste traject van het Hanzestedenpad, het deel van Brummen, via Dieren, naar Doesburg, dat we elf dagen geleden nog liepen. Daarmee sloten we het Hanzestedenpad af, aangezien we nu de hele route van Kampen tot aan Doesburg hebben gelopen.

Hoofdroute met varianten
Het Hanzestedenpad is de langeafstandswandeling langs de IJssel van Kampen naar Doesburg over een afstand van 116 kilometer. De route kent twee aanlooproutes èn een oostvariant van het traject van Zutphen naar Deventer. Als je die drie trajecten ook loopt, breid je de afstand uit tot 164 kilometer. De route is in de routegids van het Hanzestedenpad in twee richtingen beschreven, dus je kunt het pad ook prima bewandelen van Doesburg naar Kampen. De wandelgids bevat een beknopte routebeschrijving, gekleurde topografische kaarten en achtergrondteksten over de Hanzesteden en over de directe omgeving van de wandelroute. De routegids bevat ook informatie over het openbaar vervoer en over een aantal overnachtingsadressen langs de route. Opvallend is het aantal treinstations langs de route, hetgeen het combineren van (bijvoorbeeld heen) wandelen en (terug) treinreizen goed mogelijk maakt. Het Hanzestedenpad is Streekpad nummer 11, dat onderweg bewegwijzerd is met een geel-rode markering.

Van Hanzestad naar Hanzestad
Onderweg maak je kennis met de rijkdom van zes Hanzesteden (Kampen, Zwolle, Hasselt, Deventer, Zutphen en Doesburg); of zeven, als je ook de aanlooproute vanuit Hattem bewandelt. Deze steden worden afgewisseld door de natuurlijke pracht van uiterwaarden en landgoederen. Nu eens loop je dicht langs de rivier de IJssel met zijn prachtige vergezichten, en dan loop je van het rivierenlandschap naar de hoger liggende zandgronden of door een open polderlandschap. Onderweg zie je oude rivierlopen, rivierduinen, knotwilgen, heggen en rietvelden. De extra aanlooproute van Hattem naar Windesheim vormt de verbinding van het westelijk gelegen Maarten van Rossumpad (de LAW4-route) met het Hanzestedenpad (Streekpad 11).

Acht wandeltrajecten
We liepen het Hanzestedenpad op de volgende wijze:

• Op 15 oktober 2006 van Kampen via Wilsum naar Zwolle, over een afstand van 23 kilometer;
• Op 9 oktober 2005 liepen we de aanlooproute van Hasselt naar Berkum over een afstand van 21,5 kilometer;
• Op 27 oktober 2005 liepen we van Berkum, via Zwolle en Windesheim naar Wijhe, over een afstand van 24 kilometer;
• Op 15 januari 2006 liepen we van Wijhe via Olst naar Deventer, over een afstand van 23 kilometer;
• Op 22 februari 2006 liepen we van Deventer naar Zutphen, over een afstand van 16 kilometer;
• Op 29 december 2008 liepen we de oostelijke variant van Deventer via Eefde naar Zutphen, over een afstand van 25 kilometer;
• Op 30 december 2008 liepen we van Zutphen naar Brummen, over een afstand van 14 kilometer;
• Op 1 juli 2012 liepen we van Brummen via Dieren naar Doesburg, over een afstand van 20 kilometer.

Zomervergadering Bestuur Stichting Jabikspaad Fryslân

Woensdag 4 juli 2012 

Wegwijzer van het Jabikspaad

Warme vergaderavond
Nog eenmaal komen we dit werkseizoen bijeen als bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân. Op deze warme avond in juli vergaderen we in de Jacobshoeve te Sint-Jacobiparochie. In het koffiekwartier voorafgaand aan de vergadering spreken we zoals te doen gebruikelijk over elkaars lief & leed en wel & wee. De kandidaat voor onze bestuursvacature woont dit overleg in verband met zijn zomervakantie vanavond niet bij; hem hopen we de volgende keer wel te ontmoeten.We inventariseren elkaars beschikbaarheid en bereikbaarheid in de komende zomerweken.

Ingekomen
We nemen kennis van het heuglijke feit dat de nieuwe parochie die zal ontstaan door de fusie van de huidige parochies van Harlingen & Franeker, Sint-Annaparochie, Dronrijp en Terschelling & Vlieland als naam zal krijgen: 'Heilige Jacobus de Meerdere', een mooie naam voor de parochie waar het Jabikspaad doorheen loopt.
Voorts bespreken we ingekomen stukken met betrekking tot een fondsenlijst, de Hasselter bedevaart, het pelgrimeren met jongeren, het Pelgrimsinformatiecentrum en het zogenoemde Waddenwandelen.

Routegids Jabikspaad
Nadat we de notulen van de vorige keer hebben vastgesteld, bespreken we onze in herdruk zijnde routegids van het Jabikspaad. We zijn blij dat al over twee weken de herdruk van de routegids van het Jabikspaad klaar zal zijn. De gids kan dan snel in de verkoop, want van diverse kanten kregen we al signalen dat er vraag is naar de heruitgave. Veel wandelaars willen het Jabikspaad bewandelen en dat kan over twee weken dus al met de nieuwe uitgave van de routegids, die op afzienbare termijn via diverse verkoopkanalen weer in de handel is. Omdat de financiering van de herdruk nog niet rond is, laten we eerst 750 exemplaren drukken, zodat er in de komende zomerweken en maanden in elk geval met het nieuwe routeboekje kan worden gewandeld.

Routezaken Jabikspaad
Voorts bespreken we ons routebewijzeringsproject in en in samenwerking met de gemeente Steenwijkerland. Ook onze werkzaamheden rondom de Kapelle van Dodo bij Haskerdijken passeren de revue. Daarna bespreken we de resultaten van ons bestuurlijk overleg met de Kerngroep Tsjerkepaad, met wie we in gesprek zijn om zogenoemde Jabiksrondjes/Jabiksrûntsjes te ontwikkelen, waarbij een combinatie wordt gezocht van wandelrondjes langs kerken van het Tsjerkepaad Fryslân en deels over het Jabikspaad. Doel is om elk jaar drie van die Jabiksrûntsjes letterlijk en figuurlijk op de kaart te gaan zetten.
Mede op signalen van wandelaars hebben we onderzoek gedaan naar ontbrekende wegwijzers langs de Jabikspaad-route. We besluiten - ondanks het feit dat we krap bij kas zitten - een aantal nieuwe routepalen en routeborden aan te schaffen en te plaatsen op die locaties waar bewegwijzering essentieel is voor het volgen van de juiste route. Na de zomervakantie zullen we wegen moeten vinden voor financiering van onze komende werkzaamheden van de Stichting Jabikspaad Fyslân, want een goed beheerd en onderhouden wandelroute als het Jabikspaad vraagt de nodige financiële armslag.

Het Jabikspaad

Cover van de wandelgids van het Jabikspaad

Zaterdag 10 december 2011

Wandelen en/of fietsen
Het Jabikspaad is zowel een wandelroute als een fietsroute; vanuit het Friese Sint-Jacobiparochie naar Hasselt, in de kop van Overijssel. Het traject voert je eerst over de vette klei op Het Bildt, dan door de wijde verten van de Fryske Greidhoek in Mid-Fryslân, door de romantische bossen bij Oranjewoud en dan tenslotte door de waterrijke wereld van Noordwest-Overijssel. Het landschap kent hier veel gezichten en op dit 150 kilometer lange traject hoor je zelfs vier verschillende talen.

Van St. Jacob naar St. Jacob
Het Jabikspaad is de Friese aanlooproute voor – als je dat ook wilt – je indrukwekkende pelgrimstocht naar het Spaanse Santiago de Compostela!

• Je loopt dan vanuit Nederland van Sint Jacob (St.-Jacobiparochie) naar Sint Jacob (Santiago (de Compostela)) in Spanje.
• Je loopt dan van (Wadden)zee naar zee (Atlantische Oceaan).
• Je neemt een Friese wulk mee uit de Waddenzee en je haalt een Atlantische Jacobsschelp uit de Atlantische Oceaan.
• Je loopt dan van het begin van de wereld (Zwarte Haan in Fryslân) naar het einde van de wereld (Cap Finisterre in Galicië).
• Je begint als wandelaar in het noorden van Europa en door de verandering die je onderweg gegarandeerd doormaakt, arriveer je als pelgrim in het zuiden van Europa.
• Je kunt er elke dag mee beginnen, vandaag nog? ….. of morgen? ….. of …..?

Start in Sint-Jacobiparochie
Je pelgrimstocht begint dus in het Friese Sint-Jacobiparochie. Daar hebben het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en de Stichting Jabikspaad Fryslân (waarvan ik bestuursvoorzitter ben) een prachtig Pelgrimsinformatiecentrum in De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie. Zo’n honderd meter vanaf dit startpunt vind je ook de Jacobshoeve, de pelgrimsherberg van Douwe & Klaske Wijbenga, waar je de Wandel- en Fietsgids van het Jabikspaad kunt kopen, maar bijvoorbeeld ook Jacobsschelpen, textielemblemen en stempelkaarten voor onderweg. De routegids van het Jabikspaad bevat veel informatie over het Jabikspaad: over de geschiedenis, over de route, met tips voor onderweg, informatie over Sint Jacob, over Friese elementen zoals de landschappen, de talen, over symboliek, de cultuur en de natuur.

De route
De routegids biedt kaartmateriaal en de routebeschrijving naast elkaar in een smalle ringband. Het routeboekje biedt ook keus. Je kunt de route bewandelen of fietsen. Beide routes kennen een oostelijke variant (van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan en Leeuwarden naar Jirnsum) en een westelijke variant (van Sint-Jacobiparochie via Franeker naar Jirnsum), maar in Jirnsum komen de routes bij het pelgrimsmonument de ‘Jirnsumer Moeting’ bij elkaar en dan gaat het als één pelgrimspad op naar Hasselt, in Overijssel. De wandel- en fietsroute gaan soms uit elkaar, maar verderop gaan ze dan weer over hetzelfde pad verder. De route is dubbel beschreven: van het noorden naar het zuiden, maar ook van het zuiden naar het noorden. De route is onderweg goed bewegwijzerd met als symbool de gele wulk (Friese schelp) op een donkerblauwe ondergrond.

Wandeldagen
In het jaar 2005 hebben Durkje en ik het Jabikspaad van noord naar zuid bewandeld via de oostelijke route. Hieronder staat op welke dagen we welk traject liepen, over het daarbij aangegeven aantal kilometers:

• op 16 mei 2005 van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan naar Oude Bildtzijl (17 km);
• op 22 mei 2005 van Oude Bildtzijl via Stiens en Leeuwarden naar Goutum (20 km);
• op 19 juni 2005 van Goutum via Jirnsum naar Aldeboarn (25 km);
• op 10 juli 2005 van Aldeboarn via Heerenveen naar Oranjewoud (20 km);
• op 24 augustus 2005 van Oranjewoud via Wolvega naar Oldemarkt (21 km);
• op 31 augustus 2005 van Oldemarkt via Blokzijl naar Genemuiden (31 km);
• op 9 oktober 2005 van Genemuiden naar het eindpunt Hasselt (en toen nog even door naar Berkum bij Zwolle(21,5 km).

Routevarianten
In het jaar 2006 hebben we nog de westelijke variant van het Jabikspaad in het noorden van Fryslân gelopen, en wel als volgt:

• op 5 juni 2006 van Sint-Jacobiparochie via Franeker naar Tzum (22 km);
• op 27 augustus 2006 van Tzum naar Jorwert (14 km);
• op 10 september 2006 van Jorwert naar Jirnsum (13 km).

Op 10 juni 2007 hebben we van de 15e etappe vanaf de rivier de Linde bij de Sasweg/Gapenburg nog even de oostelijke variant via Oldemarkt naar de Paasloër Allee bewandeld en toen via de westelijke route direct weer terug door Oldemarkt naar onze startplek aan de Linde, totaal zo’n 13 kilometer.

De routegids
Wegens het grote succes van het Fries-Overijsselse Jabikspaad is inmiddels ook de 5e druk van de routegids al bijna uitverkocht, dus er wordt momenteel druk gewerkt om in 2012 een 6e druk uit te geven. Daarin zijn dan weer alle routewijzigingen verwerkt.
Wie nog gebruik wil maken van de 1e tot en met de 5e druk van de routegids, kan op de website van het Jabikspaad de beschrijvingen van de diverse routewijzigingen vinden.
Wandelen is helemaal in. Het wordt van Fryslân tot aan het Spaanse Santiago de Compostela steeds drukker op de schitterende Europese pelgrimspaden.

Bewegen voor overleven in 2011

Zaterdag 1 oktober 2011

Het doel van de 'Stichting Bewegen voor Overleven' is het ondersteunen van maatschappelijke projecten en organisaties op het gebied van borstkankerzorg. Deze stichting vraagt aandacht voor de risico’s van borstkanker en voor het leven met èn na borstkanker. Dat doet de stichting door onder andere sportieve evenementen te organiseren, zoals wandelen en hardlopen over èn langs het Fries-Overijsselse Jabikspaad. Het Jabikspaad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt is voor fietsende en voor wandelende Nederlanders de eerste etappe van de Europese pelsgrimstocht naar het Spaanse Santiago de Compostela.

Vandaag is het weer zover: de jaarlijkse Pink Ribbon-wandeltocht, georganiseerd door de Stichting Bewegen voor Overleven. In de afgelopen jaren liepen de deelnemers van Sint-Jacobiparochie naar Leeuwarden. Vandaag is het de vijfde keer dat deze wandeltocht kan worden gelopen. Dit jaar is de richting omgekeerd: van de Grote of Jacobijnerkerk te Leeuwarden naar De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, over een afstand van 25 kilometer. Ook anders dit jaar is de starttijd. Voorheen werd 's morgens gestart, om gedurende de ochtend en de middag te wandelen. Dit jaar wordt het startsignaal om 16.00 uur gegeven en lopen de deelnemers gedurende de middag en in het duister van de avond. Alle deelnemers betalen 15 euro en minimaal de helft van dat startgeld gaat naar borstkankerprojecten.

Met het startstempel op onze startkaart en met het Pink Ribbon-speldje op de wandelshirts starten Durkje en ik vanuit de Jacobijnerkerk in Leeuwarden. De tocht kent vandaag ongeveer 2.200 deelnemers, waarvan een groot deel in roze (Pink) kleding of met roze accenten deze ideële wandeltocht loopt. Een lang lint van roze gekleurde wandelaars beweegt zich op wandelsnelheid vanuit de binnenstad van Leeuwarden langs de Dokkumer Ee in noordelijke richting de stad uit, naar èn door het Leeuwarder Bos. Langs de route worden de deelnemende wandelaars en het publiek getrakteerd op diverse theater-acts en op muziek-uitvoeringen. Dit is een formule die het in Fryslân buitengewoon goed doet; denk bijvoorbeeld ook aan deze aanpak bij de Elfstedentocht en bij de vierjaarlijkse Slachtemarathon. Dergelijke evenementen zijn ware Friese volksfeesten van velen, met velen en voor velen.

Voorbij Leeuwarden passeren we achtereenvolgens Dekemastate in Jelsum en Martenastate in Cornjum. Daarna gaan we door Britsum. Voorbij Britsum steken we via de brug van de Griene Leane de Stienzerfeart over, om daar tussen de witte/roze ballonnen/strikken en de grote fotoportretten van vrouwen met roze stropdas en mannen met blauwe stropdas langs de Griene Leane te lopen. De eerste stempelpost is in de Langebuorren te Stiens. In het dorpscentrum van Stiens staan toiletwagens, speelt een muziekband, deelt dorpsslager Brolsma gratis soep uit en staan strobalen om zittend te rusten; en verder loop je hier tussen rijen publiek links en rechts door. Dit is voor veel wandelaars de eerste plaats om even te rusten; een oase ook om te genieten van de passerende medewandelaars en van alle overige gezelligheid om je heen. Ook wij genieten hier van onze pauze.

Vanuit Stiens gaan we over smalle weggetjes tussen de akkers door naar Onze Lieve Vrouwenparochie, ofwel Froubuurt. Ook hier bij de Vrouwbuurstermolen is volop gelegenheid om te rusten, te eten en drinken en om te genieten van muziek van een shantykoor. Via het voormalige spoortracé gaat het dan verder richting Oude Leije. Langs de vaart arriveren we in Oude Bildtzijl. Dan is het al donker geworden. Op de Ouwesylster Pyp heeft het muziekkorps even pauze en is het de beurt aan het shantykoor om ons muzikaal te verwelkomen. Ook hier is het een drukte van belang met alle deelnemers, artiesten, dorpsbewoners en alle overige belangstellenden die als publiek de wandelaars zien passeren.

Dan volgt een ongeveer tien kilometer lang traject over de hoog boven de akkers uitstekende Ouwedyk, de eeuwenoude binnendijkse zeedijk. Door het duister wandelt een kilometers lange streek wandelaars tussen een grote variëteit van gelegenheidsverlichting door. We passeren vuurpotten, kerstverlichting, kaarsen, waxinelichten, fakkels, windlichten, schijnwerpers, vuurkorven, en allerlei andere vormen van warmte en licht. Licht hebben we nodig in het duister, maar warmte is overbodig, want het is een warme dag geweest en ook vanavond blijft het zo warm dat je de hele avond nog in een t-shirt kunt rondwandelen. Kilometerslang passeren we de dijkhuisjes op en tegen de voormalige zeedijk. En bijna overal zitten of staan de bewoners langs de weg om de passerende wandelaars met vriendelijke aandacht aan te moedigen om vooral vol te houden.

Voorbij Nij Altoena en voorbij de Kadal gaan we bij de Oudebildtdijk naar beneden, steken we via de hoge houten brug de Ouwedyksterfaart over en dan begint het laatste stuk van de wandelroute. In het pikkedonker wandelen we over een tussen de velden door slingerend smal schelpenpaadje naar Sint-Jacobiparochie. Links en rechts staan veel vuurpotten en tussen de vuren door wordt ons pad verlicht met kaarsen, fakkels, led-lampjes in ballonnen en lampjes op petten van wandelaars. Achterelkaar vormen we zo een lang voortbewegend lichtlint over de Friese zeeklei. De stemming voor en achter je is nog steeds opperbest, want het is puur genieten en het einde is in zicht. In de verte zie je Chinese vuurlampionnen die bij de verlichte toren van De Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie worden opgelaten om langzaam steeds hoger in de wolkenloze lucht te verdwijnen.

We lopen in de richting van de stilte-doordringende djembéklanken. Met tromslag worden we ontvangen. Als we het veld uit komen, lopen we tussen de vrolijke klanken door van De Keallepoaten, het uitbundig expressieve dweilorkest van de Christelijke Brassband De Nije Bazún uit Britsum. Door deze twee muzikale oppeppers arriveren de wandelaars in Sint-Jacobiparochie. Door een dubbele haag van familie, vrienden, kennissen en ander publiek met bloemen en aanmoedigingen arriveren we voldaan op het grote dorpsplein vóór De Groate Kerk.
In De Groate Kerk is ook het nieuwe pelgrimsinformatiecentrum van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob èn van de Stichting Jabikspaad Fryslân geopend voor belangstellende bezoekers. Met de afgestempelde deelnemerskaart lopen de meeste wandelaars nog De Groate Kerk binnen om met elkaar nog even na te praten over alle belevenissen, om een drankje te drinken en om de organisatoren te bedanken voor dit prachtige evenement. Wit, rood, lichtblauw en roze zijn de overheersende kleuren van deze grote menigte wandelaars en hun gevolg. Een in veel opzichten kleurrijke dag is voorbij.

Een dag met een serieuze ondertoon.
Een dag met aandacht voor de harde strijd tegen borstkanker.

Een dag met een lach en een traan.
Een dag van gedenken en herdenken.

Een dag van die kleine lichtjes in het je omringende duister van de nacht.
Een dag van dat sprankje hoop dat borstkanker wellicht niet je einde hoeft te zijn.

Nijkleaster

Zaterdag 9 juli 2011

In april van dit jaar kreeg ik van dominee Hinne Wagenaar de brochure 'Nijkleaster'. Wagenaar en zijn echtgenote Sietske Visser zijn de initiatiefnemers van het project Nijkleaster, dat beoogt een kerkelijk centrum gestalte te geven in de Friese burgerlijke gemeente Littenseradiel, in de kerkelijke gemeente Westerwert, in de omgeving van de dorpen Bears, Jellum, Jorwerd en Weidum. Na hun studie in de Verenigde Staten, hun activiteiten in de geloofsgemeenschap van Holden Village, hun eerst werkervaring in Arnhem, hun uitzending naar de Presbyteriaanse Kerk in Kameroen en hun kennismaking met de gemeenschap van Iona, onstond het plan om in Fryslân een bijzonder kerkelijk centrum te realiseren. Daartoe werd de 'Stifting Nijkleaster' opgericht in het jaar 2009.

Deze brochure biedt teksten en beelden, die proberen te verbeelden waar het deze stichting om gaat bij de planvorming omtrent dit nieuwe, eigentijdse, in oprichting zijnde klooster. De brochure bevat impressies, bezinningsteksten, achtergronden en praktische informatie om als een soort collage en tweetalig - in het Fries en in het Nederlands - duidelijk te maken wat die droom van het Nijkleaster inhoudt.

Doel van dit Nijkleaster is dat mensen zich hier kunnen terugtrekken om te bezinnen en om weer op adem te komen. Het wordt een plaats waar bezoekers elkaar kunnen ontmoeten in liturgie, in gesprek, in studie en werk, in plezier en recreatie. Het wordt een klooster in nieuwe stijl, wel gebonden aan de plaatselijke kerkelijke gemeente, maar open voor iedereen en het kent geen vaste bewoners. Het moet als het ware een dijk vormen tegen het lawaai en de drukte van vandaag de dag. Hier gaat het om onthaasting en mindfullness, om aandacht voor God, voor mens en natuur en om tijd voor jezelf.

In Nijkleaster wil men bewust omgaan met de Friese taal, cultuur en geschiedenis, met kerkelijk en anderszins spiritueel aandacht voor liturgie, taal, cultuur, geschiedenis, muziek, poëzie en politieke strijd.

Westerwert is de naam van een middeleeuws vrouwenklooster dat in de periode tussen 1326-1505 in dit gebied bestond. Nijkleaster zal ook de plaats worden om het kloosterleven te ervaren. Hier kun je stilte zoeken, bezinnen, leren en studeren en meedoen aan de gang door de dag en de week, in maaltijden, gebeden, werk en studie, in inhoudelijke programma's en in ontspanning.

De dagelijkse wandeling maakt deel uit van het dagprogramma. Nijkleaster komt te liggen aan het Jabikspaad, het Fries-Overijsselse pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt. Nijkleaster wordt een pleisterplaats voor pelgrims die over het Jabikspaad dit nieuwe klooster passeren.

Van een deel van de verzameling kloostermoppen van wijlen Loadewyk Damsma wil men hier ook een monument maken, dat de naam "Alde Friezen" krijgt, genoemd naar de Friese naam voor 'kloostermoppen', de stenen waarvan in onze regio in de Middeleeuwen kerken en kloosters werden gebouwd. Dit kloostermoppenmonument gaat de verbinding verbeelden met de kerken en kloosters van onze Friese voorouders en met de Friezen die ons zijn voorgegaan door de eeuwen heen. Het zal dan het tweede kloostermoppenmonument van de stenencollectie van Damsma worden, in navolging van de 'Jinsumer Moeting', het pelgrimsmonument in het Friese Jirnsum, langs de route van het Jabikspaad.

Textiel-embleem van het Friese Jabikspaad

Zaterdag 11 juni 2011
Vandaag ontving ik het nieuwe textiel-embleem van het Fries-Overijsselse Jabikspaad. Dit embleem is uitgereikt aan alle deelnemers die in de afgelopen vijf maanden het Jabikspaad hebben gelopen in het kader van de lezerswandelingen van het Nederlands Dagblad.

Deze tiendaagse lezerswandelingen over het Jabikspaad zijn georganiseerd door Teus van Harten, die als medewerker van het Nederlands Dagblad periodiek lezerswandelingen voor haar lezers en voor overige belangstellende wandelaars organiseert. Van Harten liet de eerste etappe van deze wandelserie beginnen in Jirnsum, op de plaats waar de oostroute en de westroute van het Jabikspaad bijelkaar komen. Jirnsum is ook de plaats waar het pelgrimsmonument 'Jirnsumer Moeting' van de Stichting Jabikspaad Fryslân vorig jaar is onthuld.

Vanuit Jirnsum wandelde men via Franeker naar Sint-Jacobiparochie. Hier is het startpunt van het Friese Jabikspaad, en daarmee ook het startpunt voor wandelaars, fietsers en pelgrims die naar Santiago de Compostela pelgrimeren. Van de derde tot en met de negende etappe wandelde men van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan, Leeuwarden, Jirnsum, Heerenveen, Wolvega, Oldemarkt, Blokzijl, Genemuiden naar Hasselt, het eindpunt van het Fries-Overijsselse Jabikspaad.

De tiende etappe was van Hasselt naar 's-Heerenbroek. Zo wandelde men elke laatste vrijdag en zaterdag van de eerste vijf maanden van dit kalenderjaar een totale afstand van 221 kilometer. De deelnemers die gedurende deze tiendaagse het hele Jabikspaad bewandelden, verdienden daarmee het textiel-embleem, dan men kan naaien op bijvoorbeeld wandelkleding of op de wandelrugzak. Het grootste deel van de 134 deelnemers heeft deze collectors item verdiend en ontvangen, zo meldde Teus van Harten me.

Het textiel-embleem toont het logo van het Jabikspaad. Links staat de gestileerde Sint-Jacobsschelp, het teken dat pelgrims op weg naar Santiago de Compostela veel onder ogen krijgen in Frankrijk en Spanje. In het midden staat de wulk, de schelp die je kunt vinden langs de Waddenzeekust, ook ter hoogte van Zwarte Haan, waarvandaan de pelgrimstocht van Friese zee tot Spaanse zee start. De wulk is het symbool van het Jabikspaad, waarmee wandelaars, fietsers en pelgrims van Sint-Jacobiparochie tot aan Hasselt over het Jabikspaad worden geloodst. Rechts in het logo op het embleem staat de sterrencirkel, het symbool van de Europese Unie. Deze drie symbolen in het logo van het Jabikspaad tonen samen de verbinding van het Friese Sint-Jacobiparochie en het Spaanse Santiago de Compostela en wijzen op het pelgrimspad dat deze twee markante Europese plaatsen met elkaar verbindt.

Wie als pelgrim onderweg is (geweest) van Sint-Jacobiparochie (St. Jacob) naar Santiago de Compostela (St. Jacob) weet dat pelgrims zich tijdens de vele ontmoetingen aan elkaar verbinden en zich ook verbinden aan en met de Europeanen die in Nederland, België, Frankrijk en Spanje langs dit bijzondere pelgrimspad wonen. Deze banden, die Europeanen smeden op en langs dit prachtige pelgrimspad, worden door de sterrencirkel gesymboliseerd en zijn een voorbeeld uit de praktijk van alledag dat enkele van de doelen van de Europese Unie worden bereikt op het gebied van bijvoorbeeld: vrede, welzijn, vrijheid, veiligheid, cultureel erfgoed en solidariteit.

Voor al die mooie doelen hoef je als wandelaar niet beslist naar het buitenland. Zelf heb ik deze lezerswandelgroep tijdens hun vierde etappe begeleid door mijn woonplaats Stiens. De wandelgroep bestond uit deelnemers uit het hele land en ik hoorde van enkele wandelaars dat zij ook uitmate te spreken waren over de gastvrijheid van de Friezen langs het Jabikspaad. Het is een vergelijkbare gastvrijheid die pelgrims ook ervaren in het laatste traject door Spanje, dus ook hier zie je dat Friezen en Spanjaarden beiden iets laten zien van hun zorg voor de passerende medemens en dat zij daarmee gezamenlijk een eigen pelgrimsunie vormen in Europees verband.
Onze eigen pelgrimservaring laat zien dat niet alleen in Nederland en Spanje, maar ook in België en Frankrijk mensen langs dit Europese pelgrimspad wonen, die oog hebben voor wat pelgrims onderweg nodig hebben en waarderen.

Interview over Jabikspaad op Radio Middelsé

Donderdag 20 januari 2011

Radiopresentatrice Joukje Deelstra vroeg me naar de studio van Radio Middelsé in Stiens te komen als voorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân. In het radioprogramma "Tsjerke yn beweging" wil ze via deze regionale omroep voor Noord-Fryslân graag aandacht besteden aan pelgrimeren, pelgrimspaden en de pelgrim in het algemeen en over het Fries-Overijsselse Jabikspaad in het bijzonder. Voor de rechtstreekse radio-uitzending ben ik voor dit interview vanavond van 18.00-18.30 uur in de studio van Radio Middelsé.

In de uitzending praten we over de geschiedenis van het Jabikspaad, over de route, de symboliek en over de doorgaande weg van Sint-Jacobiparochie, via Hasselt naar uiteindelijk het eindpunt in het Spaanse Santiago de Compostela. Wie bewandelen zoal dit pelgrimspad, waarom pelgrimeren mensen tegenwoordig nog, hoe vinden ze de weg over onbekende wegen en paden en hoe organiseer je je eigen wandeldagtocht? Vragen en antwoorden te over.

Ook de pelgrimservaringen van Durkje en mij worden door de radiopresentatrice bevraagd. En hoe lang verwachten wij nog nodig te hebben om uiteindelijk over enkele jaren Santiago de Compostela te bereiken. We bespreken hoe wij als wandelaars begonnen en op weg zijn om uiteindelijk pelgrims te worden.

En natuurlijk komt ook de aanstaande opening van het Pelgrimscentrum Sint Jacob in de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie in dit radio-interview aan de orde. Nog enkele weken en de verbouwing van het voorportaal van deze bijzondere Groate Kerk is gereed om in het tweede weekend van april 2011 te worden geopend. We spreken over het Nederlands Dagblad, dat in de periode van 28 januari tot en met 28 mei 2011 tien dagwandeltochten organiseert op het Jabikspaad. En ik noem de Camino der Lage Landen, die in de periode van 5 tot en met 19 maart 2011 ook door Fryslân zal trekken, om in onze provincie via het Jabikspaad als jubileumpelgrimage van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob door Fryslân te trekken.

Binnen dit halfuur hebben we een groot aantal aspecten van het Jabikspaad en van het pelgrimeren de revue laten passeren. Aanstaande zondagochtend tussen 11.00 en 11.30 uur zal deze uitzending van Radio Middelsé via de kabel (Mhz 96.1), ether (FM105.3) en internet worden herhaald voor wie het nog eens wil beluisteren of voor wie vandaag het radio-interview heeft gemist.

Bestuursvergadering Stichting Jabikspaad Fryslân

Dinsdag 11 januari 2011

De eerste bestuursvergadering in 2011 van de Stichting Jabikspaad Fryslân hebben we vanavond in de Jacobshoeve te Sint-Jacobiparochie. We blikken even terug op het afgelopen jaar, maar kijken voornamelijk vooruit naar alle activiteiten waaraan momenteel volop wordt gewerkt.

We zijn blij met het initiatief van het Nederlands Dagblad, die van januari tot en met mei van dit kalenderjaar tien dagwandelingen organiseert over het Jabikspaad. We zullen zoals elk jaar weer met een informatiestand aanwezig zijn op de Fiets- en Wandelbeurs 2011 in de Amsterdamse RAI. We zijn uitgenodigd om landelijk mee te denken over "Pelgrimeren met jongeren" en we participeren in de productie van en nieuw boek over allerlei Nederlandse Jacobswegen, dat dit jaar zal worden uitgegeven door het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, waarmee we intensief samenwerken.

De restauratie en verbouw van de Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie zal over enkele weken klaar zijn, dus we besteden de nodige tijd aan de inrichting van ons Pelgrimscentrum Sint Jacob, dat in april 2011 zal worden geopend in het voorportaal van de Groate Kerk. Daartoe bespreken we alle activiteiten die in het openingsweekend worden georganiseerd met een groot aantal andere organisaties en andere partners.

Daarnaast passeren allerlei andere zaken vanavond de revue, zoals: de komende Nieuwsbrief, het Jabikspaad in de pers, onze website, de financiën van het oude en het nieuwe boekjaar, de aanstaande "Camino der Lage Landen", pelgrimservaringen en enkele routezaken met betrekking tot het Jabikspaad.

We beheren een bijzonder pelgrimspad. Een pad, beginnend in Sint-Jacobiparochie met een oostroute en een westroute, dat vanaf Jirnsum als één pad verder gaat naar Hasselt. Daarna volgen meer dan 3.000 prachtige kilometers door Nederland, België, Frankrijk en Spanje, tot aan Santiago de Compostela.

Manifest Verkeersveiligheid Fryslân 2011-2025

Vrijdag 7 januari 2011

Het is zo vroeg in de ochtend nog donker als we vanmorgen langs de Leeuwarder Rengerslaan van Stenden hogeschool via de shared space langs de NHL Hogeschool naar de Dammelaan wandelen. Naast me loopt Femke de Walle, reporter van Omrop Fryslân Radio, die me tijdens onze vroege wandeling interviewt voor een rechtstreekse uitzending in het radioprogramma “Omrop Fryslân Aktueel”.

Gisteren heeft de provincie Fryslân het “Manifest Verkeersveiligheid Fryslân 2011-2025” gepubliceerd en Omrop Fryslân wil haar luisteraars vanmorgen graag laten weten hoe daarop wordt gereageerd door wandelaars, fietsers en automobilisten. Femke de Walle interviewt daartoe de voorzitter van de Fietsersbond Fryslân, de directeur van een autoschadebedrijf en ze heeft mij gevraagd om deel te nemen vanuit het perspectief van de wandelaar, als voorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân, het pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt.

De ambitie in Fryslân is om in 2025 tenminste de helft minder verkeersslachtoffers te hebben ten opzicht van 2010, om uiteindelijk in 2025 uit te komen op maximaal 14 verkeersdoden en ten hoogste 148 ernstige verkeersslachtoffers. De Provinsje Fryslân, de Friese gemeenten, Veilig Verkeer Nederland en een groot aantal andere partijen gaan hiervoor het Manifest ondertekenen. De komende vijf jaar is er bijna € 10 miljoen beschikbaar voor verkeersveiligheid.

Tijdens dit wandelend interview spreken we onder andere over de verkeersveiligheid voor wandelaars in Leeuwarden, over de wijze van signaleren van verkeersonveilige situaties en over de manier waarop de Stichting Jabikspaad Fryslân met inzet van haar routebeheerders werkt aan de veiligheid voor de wandelaars die het Jabikspaad bewandelen.

Aan het eind van het radio-interview wijs ik er nog op dat het met alle nieuwe veiligheidsmaatregelen waarschijnlijk wel zal lukken om in de eerstvolgende jaren het aantal verkeersslachtoffers te verlagen, maar dat het vooral in de laatste jaren van de vijftienjarige looptijd van dit manifest hoogstwaarschijnlijk nodig zal zijn dat alle partijen door intensieve samenwerking het onderste uit de kan moeten halen om te komen tot intelligente veiligheidsstimulerende maatregelen, om uiteindelijk het gestelde doel te bereiken dat het aantal verkeersslachtoffers in 2025 met de helft zal zijn gedaald.

Dat die daling van het aantal verkeersdoden en gewonden wenselijk is, staat niet ter discussie, want elk verkeersslachtoffer is er één teveel.

Afscheidsdiner voor Jabikspaad-bestuurders in Jorwert

Woensdag 5 oktober 2010

Ruim tien jaar geleden is het Jabikspaad geopend: het pelgrimspad voor wandelaars en fietsers, dat vanaf Sint-Jacobiparochie - via Jorwert - tot aan Hasselt het aanvangstraject is voor de meer dan 3.000 kilometer lange pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Reeds enkele jaren voordat dit pad werd geopend, waren een aantal Friezen druk in de weer om alle voorbereidingen te treffen voor dit Noord-Nederlandse pelgrimspad en om mede daartoe ook een bestuur te installeren van de toen nog op te richten Stichting Jabikspaad Fryslân.

Afgelopen voorjaar, voordat het tienjarig bestaan van het Jabikspaad zou worden gevierd, gaven drie van deze stichtingsbestuurders te kennen dat zij het bestuurdersestafettestokje graag zouden willen doorgeven aan nieuw aan te trekken bestuurders. Dat waren de volgende bestuurders van "het eerste uur": Piet van Noort, Dick Wesselius en de vlak daarna in juni 2010 helaas overleden Syb Zeinstra. We zijn dankbaar dat we op 5 juni 2010 samen met deze drie bestuurders nog op feestelijke wijze de onthulling van het pelgrimsmonument de "Jirnsumer Moeting" in Jirnsum hebben mogen beleven, mede ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het inmiddel bekende en populaire Jabikspaad.

Om ook in onze bestuurderskring samen nadrukkelijk stil te staan bij het tienjarig bestaan van het Jabikspaad en om op gepaste wijze afscheid te nemen van deze drie stichtingsbestuurders, was besloten om deze bijzondere gebeurtenissen te bezegelen met een "pylgermiel" in de bovenzaal van Kafee-Herberg "Het Wapen van Baarderadeel" tegenover de Sint-Radboudkerk van Jorwert, gelegen aan ons aller Jabikspaad. Vanavond is het dan zover dat we als bestuurders met onze partners tijdens deze pelgrimsmaaltijd terugblikken op het vele en het goede dat velen voor het Jabikspaad hebben gedaan.

Na een aperitief aan de stamtafel van dit markante dorpscafé van Jorwert, genieten we van een heerlijk diner in de bovenzaal van de dorpsherberg van Jorwert. De historische tafelrede wordt na de tweede dinergang uitgesproken door pastoor Jan Romkes van der Wal, ook vanaf het begin van het Jabikspaad één van de deskundige en betrokken stichtingsbestuurders. Van der Wal memoreert veel namen van de pioniers en van de betrokken organisaties van het eerste uur. In de beeldende woorden van Jan Romkes van der Wal trekt de geschiedenis van het Jabikspaad in geuren en kleuren aan ons voorbij. Een feest van herkenning voor met name de pioniers van het eerste uur.

Na het diner gaan we weer naar beneden om nog een kop koffie te drinken in het dorpscafé. Laat in de avond verlaten we de Jorwerter herberg en dan staan we midden in het dorp al weer op de doorgaande route van het Jabikspaad. In de stilte van de avond hier op het Friese platteland verdwijnen onze auto's langzamerhand weer uit de dorpskern en wordt het weer stil in Jorwert. We hopen dat nog heel veel pelgrims zullen genieten van het prachtige Jabikspaad, dat wij mogen beschouwen als het resultaat van noest vrijwilligerswerk van de kleine groep pelgrims die ervan overtuigd waren dat Fryslân in het algemeen en Sint-Jacobiparochie in het bijzonder toch zeker het startpunt zou moeten zijn van de Nederlandse pelgrimsweg naar het Spaanse Santiago de Compostela. Die missie is geslaagd.

Routebeheerders Jabikspaad Fryslân in Jirnsum

Zaterdag 10 januari 2009

Als bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân hebben we vanmorgen alle Routebeheerders van het Jabikspaad uitgenodigd voor een werkoverleg in de parochiezaal te Jirnsum. Elk deel van het Jabikspaad van het Friese Sint Jacobiparochie tot het Overijsselse Hasselt heeft een Routebeheerder. Het Jabikspaad heeft een wandelroute en een fietsroute en kent vanaf Sint Jacobiparochie tot aan Jirnsum een oostelijke en een westelijke routevariant. Routebeheerders houden in hun rayon in de gaten of er wijzigingen in de route moeten/kunnen worden aangebracht en zorgen voor een adequate bewegwijzering met richtingwijzers, borden en stickers, teneinde wandelaars en fietsers ongestoord te kunnen laten genieten van het hele traject.

Als bestuur zijn we blij dat deze betrokken vrijwilligers zich zo verantwoordelijk voelen voor de kwaliteit van de trajecten(beschrijvingen). Ze zijn de ogen en oren voor het bestuur en behartigen in hun rayon in overleg met het bestuur ook de belangen van een optimale doorgang door hun rayon. Aan de orde komen vanmorgen onder andere: mogelijke routevarianten, nieuwe bewegwijzering, de onlangs gepubliceerde 5e uitgave van de wandelgids Jabikspaad, het 10-jarig bestaan van het Jabikspaad, de Sint Jacobsappelbomen die langs de route staan, financiering van nieuwe initiatieven, routebeoordelingscriteria, een nieuw te bouwen pelgrimsmonument en - hoe kan het anders - diverse wandel- en fietservaringen worden ook gedeeld.

Onze bestuursnestor Syb Zeinstra draagt vandaag zijn coördinatie van het rayonbeheer over aan ons medebestuurslid Peet Luehof. Bestuurslid Janneke Schievink komt met een primeur: de eerste exemplaren van de eerste "Nieuwsbrief Jabikspaad Fryslân", die op korte termijn wordt gepubliceerd. Na de broodmaaltijd gaan alle Routebeheerders weer met aanvullend bewegwijzeringsmateriaal naar huis. De bijeenkomst is een prima gelegenheid om zo aan het begin van een nieuw wandelseizoen alle ins en outs van de routering af te stemmen.