The Way

Maandag 10 juni 2013 

DVD-hoes van The Way

Schrik
Tom Avery is een Amerikaanse oogarts uit Californië. Op een dag krijgt Tom bericht vanuit Frankrijk dat zijn zoon Daniël als startende pelgrim richting Santiago de Compostela al bij de doortocht over de Pyreneeën tijdens slecht weer in dit gevaarlijke gebergte is omgekomen.
De relatie tussen vader Tom en zoon Daniël was allesbehalve goed. Tom Avery besluit om direct naar Frankrijk te vertrekken, om vandaar de stoffelijke resten van zijn zoon op te halen en dat mee terug te nemen naar Amerika.
Maar, het loopt allemaal heel anders dan gepland.

Verlangen
Als Tom waarlijk beseft dat zijn zoon vanuit zuid-Frankrijk was begonnen aan de pelgrimsroute naar het Spaanse Santiago de Compostela, besluit hij niet rechtstreeks terug te vliegen naar Californië, maar om -  met de urn in de rugzak van zijn zoon Daniël - de pelgrimstocht te gaan maken, waaraan Daniël was begonnen.
Vanuit de Frans-Spaanse grensplaats Saint-Jean-Pied-de-Port begint Tom - gedreven door zijn verdriet - aan deze lange tocht over de 'The Way', ofwel op de Weg van Sint Jacob naar Sint Jacob (Santiago). De vader verlangt - nu het eigenlijk al te laat is - zijn zoon beter te leren begrijpen tijdens deze pelgrimage.

Voortgaan tussen humor en cynisme

In deze film speelt acteur Martin Sheen de rol van vader Tom Avery. Zoals dat elke dag gebeurt op de Spaanse Camino naar Santiago de Compostela, ontmoet vader Tom onderweg een grote variëteit aan andere pelgrims; allen op weg naar dezelfde stad, maar ieder met eigen beweegredenen. Humoristisch zijn de ontmoetingen met een Nederlandse pelgrim, gespeeld door acteur Yorick van Wageningen. Maar ook de ontmoetingen met een arrogante Brit en met een cynische Canadese laten in deze film iets zien van de uniciteit van iedere pelgrim, waarmee je onderweg voorzeker wordt geconfronteerd. Natuurlijk is het hier en daar en af en toe wat al te zeer overdreven en geromantiseerd, maar toch geeft deze film een aardige indruk van deze bijzondere voettocht naar Compostela de Santiago, die Durkje en ik in het afgelopen kalender jaar ook hebben afgelegd. Voor de ervaren pelgrim is de film een feestje van herkenning, en voor ieder ander is het wellicht een eerste kennismaking met enkele karakteristieken van die bijzonder indrukwekkende pelgrimage over de Camino.

Stilstaan en herdenken

De film is beslist geen groot filmspektakel. Dat zou ook helemaal niet passen bij deze pelgrimstocht. Het is meer een intieme film over een vader, die onderweg probeert om zijn pas overleden zoon beter te leren kennen, te begrijpen en te waarderen om wie hij was en wat hij deed. Tom neemt de as van Daniël mee op zijn pelgrimage naar Santiago. Het is het laatste wat hij nog kan doen voor zijn zoon: wat nog van zijn zoon resteert - de as - meenemen op de lange tocht naar de bestemming die Daniël beoogde. Zo neemt Tom zijn zoon mee op pad, onderweg hier en daar iets van zijn zoon (een beetje as uit de urn) achterlatend, bij bijvoorbeeld herdenkingsplaatsen waar andere pelgrims al eerder onderweg stierven. Wie deze pelgrimstocht zelf heeft gelopen, kent die stille plaatsen met kruisen en stenen en foto's en bloemen langs de kant van het pelgrimspad. Waar het leven van de voorganger eindigt, gaat de levensweg van de voorbijganger voort.

Verlangen naar De Weg

Als je de film bekijkt, kun je focussen op het verhaal van de vader, en van de zoon, en van al die unieke mensen, die allemaal zomaar het leven van de vader binnenwandelen, om hem te vergezellen, om hem te tarten, om hem na te laten denken over zijn leven en over het zo tragisch, onverwacht en altijd te vroeg afgebroken contact met zijn zoon.

De film is meer dan dat. 

Kijk - desnoods pas tijdens een tweede keer - vooral ook naar de karakteristieken van de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela; geniet van de landschappen, van de dorpjes en de steden waar het pad doorheen gaat, probeer iets van die sfeer te proeven van wat al die pelgrims gisteren, vandaag en morgen - nu eens alleen en dan eens samen - beleefden en beleven. 

Misschien is deze film dan net dat laatste zetje dat je nog nodig had om - verlangend naar die bijzondere belevenissen waarover pelgrims vertellen - je rugzak in te pakken om ook die Weg - The Way - te gaan, naar Santiago de Compostela. Ik kan het je van harte aanbevelen!

Start op het Jacobspad van Uithuizen naar Wittewierum

Zondag 26 mei 2013 

De kerk van Eenum staat op de hoogste terp van de provincie Groningen

Pelgrim

Je verlangen is groot

Je weg is lang

Je bent gedragen

Je bent geborgen

Vraag

Pelgrimsmonument
Dat is de tekst die Durkje en ik vanmorgen lezen op het pelgrimsmonument bij de Rooms-katholieke Sint Jacobus de Meerdere-kerk in Uithuizen. Het is 9.00 uur en we staan klaar om vanmorgen te beginnen aan een nieuw pelgrimspad. We starten hier en nu met het Jacobspad, het Gronings-Drents-Overijsselse pelgrimspad van Uithuizen naar Hasselt, totaal 208,5 kilometer lang. Vandaag lopen we de eerste 21,5 kilometer, van Uithuizen naar Wittewierum.

Uithuizen
Om 7.15 uur zijn we vanmorgen met de auto vanuit Stiens vertrokken, om hier op de vroege zondagochtend van start te gaan. Vóór de Jacobuskerk staat het pelgrimsmonument, dat twee Jacobsschelpen, de pelgrimsstaf en een ransel voorstelt. Het uit twee draaidelen bestaande ijzeren hek aan de straatzijde vormt samen ook een Jacobsschelp.
Van de 19e eeuwse Jacobus de Meerdere-kerk lopen we door Uithuizen naar de 13e eeuwse Jacobikerk, waarvan de kerkklokken luiden. Deze vroegere Rooms-katholieke Jacobikerk kwam in 1594 in handen van de protestanten en was eeuwenlang de Hervormde kerk van Uithuizen. Pas in 1860 kregen de Rooms-katholieken weer een eigen kerk, die zij óók naar de heilige Jacobus noemden.
Aan de rand van Uithuizen lopen we over het landgoed om de Menkemaborg heen, waarna we ter hoogte van de Menkemaheerd over de Heerdweg in zuidelijke richting naar het Meedstermaarpad lopen.

Oldenzijl en Paapstil
Als we via een bruggetje de Meedstermaar zijn overgestoken, arriveren we in Oldenzijl, en iets verderop in het dorpje Paapstil. Ten zuiden van Paapstil steken we de N46 over en dan lopen we in de richting van Zeerijp. Nadat we via een brug de Garsthuizermaar zijn overgestoken, passeren we tot onze verrassing hier midden in het polderlandschap van het Groninger Hogeland de 17e eeuwse boerderij 'De Diek'n', die is verbouwd tot een sfeervolle verblijfsaccommodatie, waar je kunt kamperen, vergaderen, feesten kunt vieren, kunt dineren, maar ook zo even naar binnen kunt wandelen om er een kop koffie te drinken. We worden hartelijk welkom geheten en even later zitten we aan een heerlijke kop koffie met wat lekkers erbij.
De temperatuur schommelt vandaag rond de 9 à 10 graden Celsius en er waait een behoorlijk frisse en harde noordwestenwind. Na een uur en drie kwartier zonder pauze wandelen, is het aangenaam vertoeven, hier binnen in het restaurant van De Diek'n.

Bij Jacobus in Zeerijp en op den Bergh van Eenum
Zo'n twee kilometer verderop wandelen we Zeerijp binnen. We bezoeken hier de imposante Jacobuskerk van Zeerijp, ook genoemd naar Jacobus de Meerdere. De kerk is open, dus we bezichtigen ook het bijzondere interieur van deze majestueuze Groninger dorpskerk.
Van Zeerijp lopen we door naar het dorpje Eenum, met ook al weer een bijzondere kerk, want deze dorpskerk torent hoog uit boven de omliggende landerijen, omdat deze kerk is gebouwd op de hoogste terp van de provincie Groningen. Een tegemoetkomende jogger roept ons toe dat de kerk geopend is, dus ook hier gaan we even naar binnen. Op het Psalmenbord staat met krijt geschreven: "Blied dat joe der binn'n". Ik herinner me de tekst van de opwekkingssteen van de kerk van Oldenzijl, die we zojuist ook passeerden, waarop de tekst van de profeet Jesaja staat:

Komt laet ons opgaen tot den Bergh des Heeren

tot den Huyse des Godts Jacobs

opdat hij ons Leere van Syne Wegen

ende dat wy Wandelen in Syne Paden.

Na Wirdum een draai naar Garrelsweer

Na een schitterend voetpaadje door 'Kosters Toen' verlaten we Eenum in zuidoostelijke richting. In Wirdum proberen we een zitplaats in de luwte te vinden voor een lunchpauze, maar dat lukt niet. Wel vinden we op de kinderspeelplaats een zitbank vol op wind. Aan de harde wind zijn we nu zo langzamerhand wel gewend, dus we pauzeren hier toch in Wirdum, vlakbij de dorpskerk. 

In Wirdum steken we de N360 over en dan gaan we vanuit Wirdumerdraai parallel aan de brede vaart richting Garrelsweer.

Hogeland of toch Meseta?

Vanuit Garrelsweer lopen we door het oude kweldergebied Fivelingo naar het meest zuidoostelijke punt van deze dagroute: Hoeksmeer, ter hoogte van de in deze polder oudste poldermolen, de uit 1801 stammende Meervogel, die op de noordpunt van het natuurgebied Hoeksmeer staat.

Over de Meedenweg gaan we tenslotte richting Wittewierum. In onze routegids hadden we vanmorgen al glimlachtend gelezen dat het Groninger Hogeland in deze gids wordt vergeleken met de Meseta, de Spaanse hoogvlakte van het Iberisch schiereiland, waar het ook zo vaak en hard kan waaien. Nu we echter hier op de Meedenweg op de bijna stormachtige zijwind lopen en iets verderop pal tegen de harde wind in moeten lopen, gaan onze gedachten weer even terug naar die toch wel treffende vergelijking van het Hogeland met de Meseta, alhoewel de entourage natuurlijk geheel anders is. Maar vooruit, wij 'ploegen hier voort' over de Groninger Meseta.

Emo van Bloemhof, de abt van Wittewierum 

Bij Hoeksmeer hadden we Baukje & Rauke al even gebeld, die ons straks met de auto opwachten in Wittewierum, om ons daarna terug te rijden naar Uithuizen, waar wij vanmorgen onze auto achter lieten.

Over de Meedenweg lopend zien we vóór ons al de brede en hoge terp van Wittewierum. Over de Kerkhorn lopen we omhoog naar het desolate, verwaarloosde kerkhof van de gerestaureerde kerk, die hier in 1863 is gebouwd op een deel van de fundamenten van een voormalige kloosterkerk (1238). 

Wittewierum is piepklein, maar heeft een bijzonder rijke geschiedenis, met onder andere het voormalige klooster Bloemhof, ook bekend geworden door de beroemde abt Emo, die eind van de 12e eeuw al in Oxford studeerde en in 1211 zijn reis naar de paus in Rome aanving. Het is bijna niet te geloven dat hier in dit klooster Bloemhof en in het nabijgelegen Nijeklooster in het jaar 1290 zo'n 1.000 nonnen en monniken woonden. Nu resteren nog enkele woningen, waarin hooguit enkele tientallen mensen wonen. 

Einde van de eerste wandeldag op het Jacobspad

Baukje & Rauke staan aan de voet van de dorpsterp klaar met hun auto om ons eerst naar Uithuizen terug te rijden, waarna we gezamenlijk naar Groningen rijden om bij hen op bezoek te gaan. We zien - ondanks de lage temperatuur en de stormachtige wind - terug op een prachtige eerste wandeldag op het Groninger Jacobspad. Als alle traject zo mooi zijn als dit eerste deel van het Groninger pelgrimspad, dan gaat we nog een aantal mooie wandeldagen op het Jacobspad tegemoet.

Het Jabikspaad

Cover van de wandelgids van het Jabikspaad

Zaterdag 10 december 2011

Wandelen en/of fietsen
Het Jabikspaad is zowel een wandelroute als een fietsroute; vanuit het Friese Sint-Jacobiparochie naar Hasselt, in de kop van Overijssel. Het traject voert je eerst over de vette klei op Het Bildt, dan door de wijde verten van de Fryske Greidhoek in Mid-Fryslân, door de romantische bossen bij Oranjewoud en dan tenslotte door de waterrijke wereld van Noordwest-Overijssel. Het landschap kent hier veel gezichten en op dit 150 kilometer lange traject hoor je zelfs vier verschillende talen.

Van St. Jacob naar St. Jacob
Het Jabikspaad is de Friese aanlooproute voor – als je dat ook wilt – je indrukwekkende pelgrimstocht naar het Spaanse Santiago de Compostela!

• Je loopt dan vanuit Nederland van Sint Jacob (St.-Jacobiparochie) naar Sint Jacob (Santiago (de Compostela)) in Spanje.
• Je loopt dan van (Wadden)zee naar zee (Atlantische Oceaan).
• Je neemt een Friese wulk mee uit de Waddenzee en je haalt een Atlantische Jacobsschelp uit de Atlantische Oceaan.
• Je loopt dan van het begin van de wereld (Zwarte Haan in Fryslân) naar het einde van de wereld (Cap Finisterre in Galicië).
• Je begint als wandelaar in het noorden van Europa en door de verandering die je onderweg gegarandeerd doormaakt, arriveer je als pelgrim in het zuiden van Europa.
• Je kunt er elke dag mee beginnen, vandaag nog? ….. of morgen? ….. of …..?

Start in Sint-Jacobiparochie
Je pelgrimstocht begint dus in het Friese Sint-Jacobiparochie. Daar hebben het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en de Stichting Jabikspaad Fryslân (waarvan ik bestuursvoorzitter ben) een prachtig Pelgrimsinformatiecentrum in De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie. Zo’n honderd meter vanaf dit startpunt vind je ook de Jacobshoeve, de pelgrimsherberg van Douwe & Klaske Wijbenga, waar je de Wandel- en Fietsgids van het Jabikspaad kunt kopen, maar bijvoorbeeld ook Jacobsschelpen, textielemblemen en stempelkaarten voor onderweg. De routegids van het Jabikspaad bevat veel informatie over het Jabikspaad: over de geschiedenis, over de route, met tips voor onderweg, informatie over Sint Jacob, over Friese elementen zoals de landschappen, de talen, over symboliek, de cultuur en de natuur.

De route
De routegids biedt kaartmateriaal en de routebeschrijving naast elkaar in een smalle ringband. Het routeboekje biedt ook keus. Je kunt de route bewandelen of fietsen. Beide routes kennen een oostelijke variant (van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan en Leeuwarden naar Jirnsum) en een westelijke variant (van Sint-Jacobiparochie via Franeker naar Jirnsum), maar in Jirnsum komen de routes bij het pelgrimsmonument de ‘Jirnsumer Moeting’ bij elkaar en dan gaat het als één pelgrimspad op naar Hasselt, in Overijssel. De wandel- en fietsroute gaan soms uit elkaar, maar verderop gaan ze dan weer over hetzelfde pad verder. De route is dubbel beschreven: van het noorden naar het zuiden, maar ook van het zuiden naar het noorden. De route is onderweg goed bewegwijzerd met als symbool de gele wulk (Friese schelp) op een donkerblauwe ondergrond.

Wandeldagen
In het jaar 2005 hebben Durkje en ik het Jabikspaad van noord naar zuid bewandeld via de oostelijke route. Hieronder staat op welke dagen we welk traject liepen, over het daarbij aangegeven aantal kilometers:

• op 16 mei 2005 van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan naar Oude Bildtzijl (17 km);
• op 22 mei 2005 van Oude Bildtzijl via Stiens en Leeuwarden naar Goutum (20 km);
• op 19 juni 2005 van Goutum via Jirnsum naar Aldeboarn (25 km);
• op 10 juli 2005 van Aldeboarn via Heerenveen naar Oranjewoud (20 km);
• op 24 augustus 2005 van Oranjewoud via Wolvega naar Oldemarkt (21 km);
• op 31 augustus 2005 van Oldemarkt via Blokzijl naar Genemuiden (31 km);
• op 9 oktober 2005 van Genemuiden naar het eindpunt Hasselt (en toen nog even door naar Berkum bij Zwolle(21,5 km).

Routevarianten
In het jaar 2006 hebben we nog de westelijke variant van het Jabikspaad in het noorden van Fryslân gelopen, en wel als volgt:

• op 5 juni 2006 van Sint-Jacobiparochie via Franeker naar Tzum (22 km);
• op 27 augustus 2006 van Tzum naar Jorwert (14 km);
• op 10 september 2006 van Jorwert naar Jirnsum (13 km).

Op 10 juni 2007 hebben we van de 15e etappe vanaf de rivier de Linde bij de Sasweg/Gapenburg nog even de oostelijke variant via Oldemarkt naar de Paasloër Allee bewandeld en toen via de westelijke route direct weer terug door Oldemarkt naar onze startplek aan de Linde, totaal zo’n 13 kilometer.

De routegids
Wegens het grote succes van het Fries-Overijsselse Jabikspaad is inmiddels ook de 5e druk van de routegids al bijna uitverkocht, dus er wordt momenteel druk gewerkt om in 2012 een 6e druk uit te geven. Daarin zijn dan weer alle routewijzigingen verwerkt.
Wie nog gebruik wil maken van de 1e tot en met de 5e druk van de routegids, kan op de website van het Jabikspaad de beschrijvingen van de diverse routewijzigingen vinden.
Wandelen is helemaal in. Het wordt van Fryslân tot aan het Spaanse Santiago de Compostela steeds drukker op de schitterende Europese pelgrimspaden.

Textiel-embleem van het Friese Jabikspaad

Zaterdag 11 juni 2011
Vandaag ontving ik het nieuwe textiel-embleem van het Fries-Overijsselse Jabikspaad. Dit embleem is uitgereikt aan alle deelnemers die in de afgelopen vijf maanden het Jabikspaad hebben gelopen in het kader van de lezerswandelingen van het Nederlands Dagblad.

Deze tiendaagse lezerswandelingen over het Jabikspaad zijn georganiseerd door Teus van Harten, die als medewerker van het Nederlands Dagblad periodiek lezerswandelingen voor haar lezers en voor overige belangstellende wandelaars organiseert. Van Harten liet de eerste etappe van deze wandelserie beginnen in Jirnsum, op de plaats waar de oostroute en de westroute van het Jabikspaad bijelkaar komen. Jirnsum is ook de plaats waar het pelgrimsmonument 'Jirnsumer Moeting' van de Stichting Jabikspaad Fryslân vorig jaar is onthuld.

Vanuit Jirnsum wandelde men via Franeker naar Sint-Jacobiparochie. Hier is het startpunt van het Friese Jabikspaad, en daarmee ook het startpunt voor wandelaars, fietsers en pelgrims die naar Santiago de Compostela pelgrimeren. Van de derde tot en met de negende etappe wandelde men van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan, Leeuwarden, Jirnsum, Heerenveen, Wolvega, Oldemarkt, Blokzijl, Genemuiden naar Hasselt, het eindpunt van het Fries-Overijsselse Jabikspaad.

De tiende etappe was van Hasselt naar 's-Heerenbroek. Zo wandelde men elke laatste vrijdag en zaterdag van de eerste vijf maanden van dit kalenderjaar een totale afstand van 221 kilometer. De deelnemers die gedurende deze tiendaagse het hele Jabikspaad bewandelden, verdienden daarmee het textiel-embleem, dan men kan naaien op bijvoorbeeld wandelkleding of op de wandelrugzak. Het grootste deel van de 134 deelnemers heeft deze collectors item verdiend en ontvangen, zo meldde Teus van Harten me.

Het textiel-embleem toont het logo van het Jabikspaad. Links staat de gestileerde Sint-Jacobsschelp, het teken dat pelgrims op weg naar Santiago de Compostela veel onder ogen krijgen in Frankrijk en Spanje. In het midden staat de wulk, de schelp die je kunt vinden langs de Waddenzeekust, ook ter hoogte van Zwarte Haan, waarvandaan de pelgrimstocht van Friese zee tot Spaanse zee start. De wulk is het symbool van het Jabikspaad, waarmee wandelaars, fietsers en pelgrims van Sint-Jacobiparochie tot aan Hasselt over het Jabikspaad worden geloodst. Rechts in het logo op het embleem staat de sterrencirkel, het symbool van de Europese Unie. Deze drie symbolen in het logo van het Jabikspaad tonen samen de verbinding van het Friese Sint-Jacobiparochie en het Spaanse Santiago de Compostela en wijzen op het pelgrimspad dat deze twee markante Europese plaatsen met elkaar verbindt.

Wie als pelgrim onderweg is (geweest) van Sint-Jacobiparochie (St. Jacob) naar Santiago de Compostela (St. Jacob) weet dat pelgrims zich tijdens de vele ontmoetingen aan elkaar verbinden en zich ook verbinden aan en met de Europeanen die in Nederland, België, Frankrijk en Spanje langs dit bijzondere pelgrimspad wonen. Deze banden, die Europeanen smeden op en langs dit prachtige pelgrimspad, worden door de sterrencirkel gesymboliseerd en zijn een voorbeeld uit de praktijk van alledag dat enkele van de doelen van de Europese Unie worden bereikt op het gebied van bijvoorbeeld: vrede, welzijn, vrijheid, veiligheid, cultureel erfgoed en solidariteit.

Voor al die mooie doelen hoef je als wandelaar niet beslist naar het buitenland. Zelf heb ik deze lezerswandelgroep tijdens hun vierde etappe begeleid door mijn woonplaats Stiens. De wandelgroep bestond uit deelnemers uit het hele land en ik hoorde van enkele wandelaars dat zij ook uitmate te spreken waren over de gastvrijheid van de Friezen langs het Jabikspaad. Het is een vergelijkbare gastvrijheid die pelgrims ook ervaren in het laatste traject door Spanje, dus ook hier zie je dat Friezen en Spanjaarden beiden iets laten zien van hun zorg voor de passerende medemens en dat zij daarmee gezamenlijk een eigen pelgrimsunie vormen in Europees verband.
Onze eigen pelgrimservaring laat zien dat niet alleen in Nederland en Spanje, maar ook in België en Frankrijk mensen langs dit Europese pelgrimspad wonen, die oog hebben voor wat pelgrims onderweg nodig hebben en waarderen.

Friese gedeputeerde Hans Konst onthult de Jirnsumer Moeting

Wiep Koehoorn, Hans Konst en Jan Romkes van der Wal

Zaterdag 5 juni 2010

In veel opzichten is het vandaag voor de Stichting Jabikspaad Fryslân een zonnige dag. Niet alleen vanwege het schitterende zomerse weer, maar ook omdat we vandaag stilstaan bij het feit dat het vorige maand tien jaar geleden was dat op 12 mei 2000 het Jabikspaad officieel werd geopend. Mede ter gelegenheid van dat tweede lustrum vieren we vanmiddag in het Friese Jirnsum (Irnsum) de onthulling van ons unieke pelgrimsmonument, de "Jirnsumer Moeting". Ruim 55 genodigden hebben gehoor gegeven aan de uitnodiging van ons bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân om deze feestelijke middag bij te wonen. Om 14.00 uur mag ik als bestuursvoorzitter onze gasten welkom heten in de vergaderzaal van de Rooms Katholieke kerk van Sint Marcus te Jirnsum.

Het middagprogramma vangt aan met een lezing van professor dr. Hans Mol, werkzaam bij de Fryske Akademy als vakgroepshoofd (middeleeuwse) Geschiedenis, Letterkunde en Naamkunde. Hans Mol is tevens bijzonder hoogleraar "Geschiedenis van Friesland in de Middeleeuwen" aan de Universiteit Leiden. In zijn interessante lezing met als titel "Fryslân en de Ridders van de Duitse Orde" schetst hij de rijke middeleeuwse streekhistorie van Nes en Jirnsum in het stroomgebied aan de rivieren de Boorn en de Tjonger en gaat nader in op de kloosters langs de toegangswegen van dit gebied, specifiek met de focus op de lokale kloosters van de Ridders van de Duitse Orde. Het Jabikspaad loopt door dit gebied van waaruit duizenden Friezen in de Middeleeuwen onder begeleiding van de Ridders van de Duitse Orde voor kruistochten en pelgrimages vertrokken naar Jeruzalem en naar Santiago de Compostela.

Voorafgaand aan de pauze presenteert directeur Gerhard Bakker van de Stichting Alde Fryske Tsjerken onze gemeenschappelijke plannen van de Stichting Jabikspaad Fryslân om in samenwerking met diverse andere partijen in de gemeente Het Bildt en met het Nederlands Genootschap van Sint Jacob het "Pelgrimscentrum Sint Jacob" op te richten en te vestigen in het nog te verbouwen toegangsportaal van de Groate Kerk te Sint Jacobiparochie, waarmee ook wordt benadrukt dat dit het noordnederlandse startpunt wordt voor alle pelgrims die hun pelgrimstocht naar Santiago de Compostela aanvangen, zodat zij pelgrimeren van het Nederlandse "Sint Jacob" naar het Spaanse "Sint Jacob". Gerhard Bakker memoreert dat bijna alle gelden binnen zijn om onze plannen en de restauratie van de Groate Kerk doorgang te laten vinden. Als over enkele weken ook de provincie Fryslân de aangevraagde financiële bijdrage toekent, kunnen alle plannen nog dit kalenderjaar worden gerealiseerd.

In de pauze rijden we met enkele bestuurders snel even naar het pelgrimsmonument de "Jirnsumer Moeting", dat we straks officieel zullen laten onthullen. Daar staat een filmploeg van Omrop Fryslân Televyzje klaar om een korte nieuwsreportage op te nemen voor "Koart Nijs" dat vanavond vanaf 18.00 uur elk uur in de nieuwsuitzending "Hjoed" zal worden vertoond.

Daarna wordt het programma in de zaal vervolgd met een boeiende lezing over de geschiedenis van het pelgrimeren vanuit Fryslân naar Santiago de Compostela en over de oorsprong, het ontwerp en de symboliek van het pelgrimsmonument de Jirnsumer Moeting, waarvoor we hier vanmiddag bijeen zijn. Dit pelgrimsmonument is gemetseld van middeleeuwse kloostermoppen, die gedurende vele jaren zijn verzameld door de in Jirnsum geboren Loadewyk Damsma (1921-2010). Deze zogenoemde "Alde Friezen" zijn voornamelijk afkomstig van zo'n 350 Friese kloosters en kerken die tussen 1200 en 1500 in deze regio zijn gebouwd.

De Jirnsumer Moeting symboliseert verschillende ontmoetingen (Fries: moetings) in Jirnsum, namelijk:

- de ontmoeting van de oostroute en de westroute van het Jabikspaad, die vanuit Jirnsum gezamenlijk hun weg vervolgen in zuidelijke richting naar Hasselt;

- de ontmoeting van de pelgrims en de andere wandelaars/fietsers die hier vanuit het Friese Oostergo en Westergo bijelkaar komen om samen verder naar Overijssel te wandelen of te fietsen;

- de ontmoeting van de meer dan 500 kloostermoppen, die hier in één monument zijn verenigd.

Dan is het zover om tot de onthullingsceremonie over te gaan. Eerst krijgt de Friese gedeputeerde Hans Konst het woord alvorens hij als Gebiedsgedeputeerde van Plattelânsprojecten Mid-Fryslân straks buiten de onthullingshandeling zal verrichten. Gedeputeerde Konst roemt het doorzettingsvermogen van de bestuurders en de vrijwilligers van de Stichting Jabikspaad Fryslân in hun al meer dan tien jaar pogen en slagen om het Jabikspaad op diverse manier van onderop een toonaangevende positie te laten verwerven in het Friese landschap en in de Friese samenleving. "Oanhâlde as storein", zo typeert de heer Konst het succes van de afgelopen tien jaar van de Stichting Jabikspaad Fryslân.

Na zijn toespraak gaan we met de Friese gedeputeerde Hans Konst en met stichtingsbestuurder-pelgrim Jan Romkes van der Wal voorop in een korte pelgrimage van de roomskatholieke kerk door de hoofdstraat naar het monument aan de andere (zuid)zijde van het dorp Jirnsum. De meeste genodigden zijn op grond van het kledingadvies als wandelaar of in vol ornaat als pelgrim in pelgrimstenue gekleed, dus onze pelgrimstocht door het dorp trekt veel bekijks. Over het monument ligt een groot wit kleed met het opvallend blauwe kruis van Jirnsum. Samen met een aantal opvallend geklede pelgrims verwijdert gedeputeerde Konst dan de kleden van het pelgrimsmonument en van het informatiepaneel dat naast de Jirnsumer Moeting staat. Direct na de onthulling volgt een korte toespraak en felicitatie van de Friese gedeputeerde.

Daarna klimt pelgrim Jan Romkes van der Wal op het nieuwe Friese monument om boven op de Jirnsumer Moeting staand aan de genodigden een mythisch pelgrimsverhaal te vertellen. Het is een bijzonder moment van deze ceremonie. Tenslotte worden de aanwezigen bedankt voor hun komst en voor hun inhoudelijke bijdrage en dan worden in het bijzonder ook de drie metselaars letterlijk en figuurlijk in het zonnetje gezet. Het zijn deze bouwers, die door gebruik te maken van een traditioneel-historisch metselprocedé ervoor hebben gezorgd dat dit kloostermoppenmonument hier in Jirnsum verrees. Na het uitspreken van de pelgrimswens "Ultreia" gaan we allen naar "It Kattehûs" tegenover het pelgrimsmonument om elkaar daar onder het genot van een hapje en een drankje op informele wijze nog te ontmoeten.

Voor de meeste pelgrims zijn ontmoetingen verrassend, onverwacht, inspirerend, stimulerend en nog zoveel meer. De Jirnsumer Moeting is nu de gemarkeerde plaats waar de twee wandel- en fietspaden van het Jabikspaad bijelkaar komen; in steen, in tijd en in ruimte de belofte van al die ontmoetingen die de pelgrimerende wandelaars en fietser op de hierna nog zo'n 3.000 kilometer te volgen wegen en paden zullen beleven. Vanaf hier volgen zeker nog veel vóór je liggende ontmoetingen (Fries: moetings) van wegen en paden, van wandelaars/fietsers en pelgrims, van gelukszoekers en padvinders en van mensen die òf de eindbestemming òf de weg ernaar toe als hun persoonlijk doel zien. Voor al die mensen is het Fries-Overijsselse Jabikspaad bedoeld. Voor veel van die mensen is het Jabikspaad al de springplank geworden voor hun lange, maar bovenal inspirerende pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Na vandaag zullen nog velen letterlijk en figuurlijk in die internationale voetsporen treden.

Jûn yn Jirnsum

Tongersdei 20 maaie 2010

Jûn haw ik in gearkomste mei twa bestjoerders Klaas Koops en Geert Metselaar fan 'e Stichting Rusland Kinderhulp yn Stienwyk. Wy prate oer ús plannen om takom jier lânlik en yn 'e regio's te betinken dat it yn 2011 fiifentweintich jier ferlyn is dat de kearnreaktor fan Tsjernobyl foar in grutte ramp soarge.

Op 'e weromreis nei hûs gean ik noch efkes troch Jirnsum om dêr te besjen hoefier alle tariedings binne foar de presintaasje fan 'e Jirnsumer Moeting ankom moanne juny. Wol, it monumint is klear en it ynformaasjeboerd ek. As de gemeente no ek noch efkes it grien rûnom behoffenet, is it pylgermonumint fan ús Stichting Jabikspaad Fryslân klear foar de takomst.

Op 'e oare side fan 'e Rykswei stiet de âlde doarpstsjerke fan Jirnsum yn it folle keunstljocht. Op 'e eftergrun, stiet heech yn 'e loft de moanne, foar in part yn't skynsel fan 'e ûnsichtb're sinne.

Bestuursvergadering Stichting Jabikspaad Fryslân

Dinsdag 18 mei 2010

Op 12 mei 2010 was het tien jaar geleden dat het Jabikspaad officieel werd geopend door toenmalig staatssecretaris Geke Faber, samen met burgemeester Klaas Dankert van gemeente Het Bildt en met mevrouw Riet Vosjan, namens de toenmalige gemeente IJsselham. In die tien jaar is het Jabikspaad een bekende lange afstandswandel- en fietsroute geworden. Het wordt steeds drukker op het Jabikspaad.

Dit succes is voor een belangrijk deel het resultaat van een groot aantal betrokken bestuurders van de Stichting Jabikspaad Fryslân. Vanavond vergadert het bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân in de Jacobshoeve van medebestuurslid Klaske Wijbenga te Sint-Jacobiparochie.

In deze overgang van het tiende naar het elfde bestaansjaar van het Jabikspaad hebben drie bestuurders te kennen gegeven het nu een passend moment te vinden om ons stichtingsbestuur te verlaten. Daarentegen benoemen we vanavond onze nieuw bestuurslid Hans de Jong, zojuist weer teruggekomen van een enkele weken durende pelgrimage door Frankrijk. De drie bestuurders die ons bestuur binnenkort zullen verlaten, zullen hopelijk op afzienbare termijn worden vervangen door een aantal kundige nieuwe bestuurders, waarvan vanavond hun namen de revue passeren.

Een tweede topic van onze vergadering van deze avond is de komende onthulling van de Jirnsumer Moeting, het pelgrimsmonument dat is gebouwd van kloostermoppen in het centrum van Jirnsum op de plaats waar de west- en oostroute van het Jabikspaad bijelkaar komen, om van hieruit het pelgrimspad in zuidelijke richting te vervolgen naar het Overijsselse Hasselt.

Op 5 juni 2010 zal de gedeputeerde Hans Konst van de provincie Fryslân dit bijzondere pelgrimsmonument onthullen, in samenwerking met een aantal pelgrims in pelgrimskledij. Het zal een van de hoogtepunten zijn van het tienjarig bestaan van het Jabikspaad. De genodigden krijgen ter voorbereiding op de onthulling een lezing aangeboden van dr. Hans Mol van de Fryske Akademy, die in zijn voordracht in zal gaan op de relatie die de Ridders van de Duitse Orde vroeger hadden en nu nog steeds hebben met de provincie Fryslân. Daarna zal ons bestuurslid pastoor Jan Romkes van der Wal de onthulling inleiden met eerst een pelgrimsverhaal, waarna hij zal stilstaan bij het tienjarig bestaan van het Jabikspaad, om tenslotte uitleg te geven over de oorsprong en de symboliek van de gemetselde kloostermoppen waaruit dit bijzonder pelgrimsmonument de "Jirnsumer Moeting" is gebouwd.

Aan het eind van deze avondvergadering zijn een aantal zaken omtrent deze feestelijke juni-bijeenkomst vastgesteld, zoals de uitnodiging, het persbericht, het middagprogramma en het complete ceremonieel rondom deze gedenkwaardige jubileumdag met onthulling.

Bestuur Stichting Jabikspaad Fryslân in de Jacobshoeve

Donderdag 8 april 2010

De bestuursvergadering van de Stichting Jabikspaad Fryslân vindt vanavond plaats in de Jacobshoeve van Douwe & Klaske Wijbenga te Sint-Jacobiparochie. Dit Bêd & Brochje (Bed & Breakfast)-adres ligt enkele panden verwijderd van De Groate Kerk, de startplaats voor de wandelaars die het Jabikspaad gaan bewandelen, voor velen als pelgrim de aanlooproute naar Santiago de Compostela. Klaske is penningmeester van het bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân, waarvan ik bestuursvoorzitter ben. We vergaderen in de sfeervolle voorkamer van deze pelgrimshoeve.

Eerst passeren een aantal bestuurlijke contacten die we onderhouden met bijvoorbeeld Plattelânsprojecten Fryslân, met de "Oude Paden Nieuwe Wegen" van Landschapsbeheer Fryslân en met het Vlaams Compostela Genootschap van België.

Een aanmerkelijk deel van deze bijeenkomst wordt besteed aan de aanstaande onthulling van ons pelgrimsmonument de "Jirnsumer Moeting", die op 5 juni 2010 zal worden verricht door gedeputeerde Hans Konst van de Provincie Fryslân. Dan vieren we ook het tienjarig bestaan van het Jabikspaad. Hoofdspreker op die middag zal professor dr. Hans Mol zijn, verbonden aan de Fryske Akademy en specialist op het gebied van de Orde van Duitse Ridders, de ridderorde die op een bijzondere manier is verbonden met het Jabikspaad.

Ook op het project van De Groate Kerk is grote voortgang geboekt. Een belangrijke stap is gezet nu het Nederlands Genootschap van Sint Jacob samen met de Stichting Jabikspaad Fryslân invulling wil geven aan het nieuw te bouwen en in te richten Pelgrimscentrum Sint Jacob, dat is gepland op drie bouwlagen van het toegangsportaal van De Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie. We zijn blij met het besluit van het bestuur van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob dat dit pelgrimsgenootschap voor haar leden in Noord-Nederland en voor alle overige belangstellenden een informatiecentrum voor Europese Jacobspaden wil openen op deze noordelijke startplaats van de pelgrimsroute naar het Spaanse Santiago de Compostela. Ons bestuur besluit in dezen van harte mee te werken om dit zo gewenste pelgrimscentrum te realiseren.

Het Pelgrimscentrum Sint Jacob zal voor alle pelgrims, andere wandelaars en overige belangstellenden een aantrekkelijk centrum worden voor onder andere informatie, ontmoeting, bezinning, stilte, verkoop, verhuur en bemiddeling. Als we in de komende maanden uitsluitsel krijgen over medefinanciering uit het fonds voor Bezinningstoerisme van de provincie Fryslân en van de gemeente Het Bildt, zal het mogelijk zijn om al aan het eind van dit kalenderjaar de deuren te openen van dit beoogde Pelgrimscentrum Sint Jacob.

Bestuursvergadering Stichting Jabikspaad Fryslân

Donderdag 14 mei 2009

Het bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân vergadert vanavond in Bolsward. Nadat de relevante ingekomen stukken zijn besproken, blikken we terug op de afgewikkelde werkafspraken. Daarna bespreken we de wijzen waarop de Stichting Jabikspaad Fryslân zich de komende maanden zal presenteren (bv. flyers, zomertentoonstelling in de Groate Kerk te Sint Jacobiparochie van 3 juli tot 12 september 2009, jubileumproject van de Gemeente Het Bildt, stempelposten, persberichten en website).

We zijn weer een stap dichter bij de realisatie van ons pelgrimsmonument in (J)Irnsum gekomen: de Provincie Fryslân heeft ons in april 2009 de subsidie verleend, die het mogelijk gaat maken dat de zogenoemde "Jirnsumer Moeting" gebouwd zal worden. Het monument - gemaakt van kloostermoppen - zal op het snijpunt van de routevarianten van het Jabikspaad worden gebouwd in de maanden september/oktober 2009. We bespreken globaal de plannen omtrent de onthulling van dit monument, die in het komende najaar zal plaatsvinden.

Bestuursvergadering Stichting Jabikspaad Fryslân

Donderdag 15 januari 2009
De eerste bestuursvergadering in dit nieuwe kalenderjaar van de Stichting Jabikspaad Fryslân hebben we vanavond in Bolsward. We blikken tevreden terug op een geslaagde bijeenkomst met onze Routebeheerders van afgelopen zaterdag (zie mijn weblogbericht van 10 januari 2009). Het was goed om als bestuur en route-ambassadeurs een aantal routegerelateerde aspecten van het Jabikspaad gezamenlijk door te nemen.

Vorige keer spraken we in de bestuursvergadering over de statuten van de stichting. In het verlengde daarvan evalueren we vanavond de registratie van alle stichtingbestuursleden bij de Kamer van Koophandel. Alle wijzigingen worden (na) vanavond schriftelijk vastgelegd, waarbij we bij de taakverdeling van de bestuursleden er uiteindelijk op uit komen dat ik voor de komende periode tot voorzitter wordt benoemd van het stichtingsbestuur. Alzo gaan alle mutaties nu naar de Kamer van Koophandel om daar ingeschreven te worden in het Stichtingenregister.

We zijn bijzonder ingenomen met het feit dat de gemeente Het Bildt - mede in het kader van het tienjarig bestaan van het Jabikspaad in 2010 - het Jabikspaad structureel wil gaan inzetten als één van de toeristische speerpunten van Het Bildt. Wij werken daar uiteraard van harte aan mee. Het Jabikspaad is ook bij uitstek geschikt voor Het Bildt-promotie, immers, het Jabikspaad begint in deze gemeente in Sint Jabik (Jacobiparochie).

Voorts spreken we ondermeer over de uitgave van onze eerste Nieuwsbrief, over het pelgrimsmonument dat we in Jirnsum gaan bouwen, over de kascommissie 2008 en de jaarbegroting van 2009, over de beursstandbezetting van de Fiets- en Wandelbeurs 2009 in de RAI op 28 februari en 1 maart 2009 en we bewonderen de originelen van de heraldische schilderingen van de wapens van de dorpen die je passeert als je het Jabikspaad bewandelt.

Het is mooi om te zien hoe het Jabikspaad steeds intensiever gaat leven in Friesland bij de Friezen en bij haar buiten de provincie wonende bewandelaars. Steeds meer organisaties organiseren een activiteit langs en over een deel van de route van het Jabikspaad. Kortom, het gaat goed met het Jabikspaad.