Pelgrimeren van Sint-Jacobiparochie naar Oude Bildtzijl

Donderdag 22 januari 2015

Start bij De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie

De eerste 31 pelgrimsdagen
De eerste pelgrimstocht van Durkje en mij - van het Friese Sint-Jacobiparochie naar het Spaanse Santiago de Compostela - duurde 152 dagen, in de periode van 16 mei 2005 tot en met 21 oktober 2012. Daarna liepen we aansluitend nog vier dagen door naar het ultieme eindpunt van deze pelgrimage op Cabo Fisterra, op de West-Spaanse rotskust van de Atlantische Oceaan.
Van alle 156 pelgrimsdagen schreven we een verslag, dat in combinatie met de onderweg gemaakte foto's een bijzonder document is geworden van een al evenzo bijzondere pelgrimage.
Vanaf dag 32 zijn alle dagverslagen in de loop van de jaren gepubliceerd op mijn (deze) weblog. De eerste 31 dagverslagen zijn hier nog niet gepubliceerd, omdat ik in die periode nog geen weblog bijhield.
Om toch het verslag van die hele pelgrimstocht op deze blog te kunnen lezen, ga ik met terugwerkende kracht nog de ontbrekende eerste 31 wandelverslagen op deze weblog plaatsen. Af en toe zal ik zo'n dagverslag hier publiceren. Vandaag begin ik met het verslag van pelgrimsdag nummer 1, over het traject van Sint-Jacobiparochie naar Oude Bildtzijl.
 

Van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela
Jabikspaad van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan naar Oude Bildtzijl

Zondag 16 mei 2005 – 1^e Pinksterdag – 17 km
Dag 1: 0 – 17 km

Van St. Jabik na St. Jabik

Toen op 12 mei 2000 in het nabij onze woonplaats Stiens gelegen Bildtse dorp Sint-Jacobiparochie het Jabikspaad officieel werd geopend, rees bij ons – Wiep & Durkje Koehoorn - de gedachte dat wandelpad eens te gaan bewandelen, eventueel als mogelijke aanzet tot een vervolg op de daarna nog 2.500 km lange pelgrimsroute naar het Spaanse Santiago de Compostela.

Het 150 km lange Jabikspaad start in de gemeente Het Bildt bij De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie en eindigt in het Overijsselse Hasselt, vlak boven Zwolle.
“Sant-Yago” betekent “Sint Jacob” en “Santiago de Compostela” betekent “Sint Jacob op het (graf)Veld van de Ster(ren)” [nl.: Sant-Yago de Campus Stellae].
Een wandeltocht van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela is in mijn Bildtse moedertaal dan ook te benoemen als een wandeling “Van St. Jabik na St. Jabik”.
 
Op een mooie Pinksterdag
Het was na de ochtendkerkdienst op deze 1^e Pinksterdag mooi wandelweer, dus we namen ons voor maar eens een begin te maken aan het bewandelen van dit Jabikspaad.
In de zomer van 2002 hadden we al eens de wandelgids van deze wandelroute gekocht, dus we konden starten wanneer we maar wilden.
Nu zijn we in de gelukkige omstandigheid dat onze oudste zoon Jan Wijbe kortgeleden zijn rijbewijs heeft gehaald, dus hij kon ons mooi in onze auto van Stiens naar-Sint Jacobiparochie rijden.
 
Start bij De Groate Kerk

Bij De Groate Kerk staan we eerst even stil bij het twee weken geleden onthulde glazen monument ter nagedachtenis aan de Bildtkers die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog. De kransen en bloemen liggen nog als aandenken aan de voet van dit monument. Hait & mem Jan & Wies Koehoorn vertelden onlangs dat ze aanwezig waren bij de herdenkingsdienst en de onthulling van dit fragiele monument.

Daarna lopen we rond de kerk langs de natuurstenen bovenlaag waarin de namen van 37 plaatsen op de route naar Santiago de Compostela staan gegraveerd.
De wandeltocht starten we bij het kunstwerk van Henk Rusman dat in 1998 bij de opening van het Jabikspaad werd geplaatst door de Gemeente Het Bildt.

Sint-Jacobiparochie
We vertrekken langs de oostkant van De Groate Kerk over de Georg van Saksenlaan.
We groeten een man die ons tegemoet fietst. In een flits zie ik nog dat het mijn voormalige schoolmeester uit Drachten is, die destijds onderwijzer was op de Koningin Wilhelminaschool en die in het jaar dat ik bij hem in de klas zat, directeur werd van de christelijke lagere school van Sint-Jacobiparochie. Het is 'meester (Tjipke) Bloemhof'.
Al vrij snel daarna gaan we linksaf het schelpenpad op, dat achter een oude boomgaard langs in de richting van de Oude Bildtdijkstervaart leidt.
In die boomgaard staan de bomen in volle bloei: één en al witte bloesem.
Het wandel- en fietspad wordt begrensd door een berm, waarin het fluitekruid rijkelijk bloeit.

Oude Bildtdijk
Over een witte houten brug over de Oude Bildtdijkstervaart komen we op de Oude Bildtdijk, waarvan wel wordt gezegd dat het de langste straat van Nederland is.
Bij één van de dijkhuisjes zit een man voor het huis met een flesje bier op tafel, pratend met de twee jongens die op deze oude zeedijk spelen. Een groot plastic speelgoedgeweer ligt op tafel.

Door een aardappelveld
Na ruim 100 meter gaan we linksaf bij de dijk naar beneden om over een betonwegje langs een machinefabriek het veld in te gaan tussen de Oude Bildtdijk en de nieuwe zeedijk op Deltahoogte.
Onder aan de dijk lijnen twee vrouwen snel de drie grote honden aan die zij daar uitlaten.
Deze doodlopende betonweg leidt naar een boerderij.
Alhoewel onze wandelgids aangeeft dat we tussen de schuren door moeten lopen om daar een landweg op te kunnen gaan, blijkt op het erf van die boerderij dat die landweg er niet meer is.
Er zitten vier jongens op een boerenwagen, die ons vragen of we onderweg zijn naar de zeedijk.
Als we zeggen dat we het Jabikspaad bewandelen, zegt één van hen dat dit wandelpad niet meer over dit boerenerf loopt.
We zullen dus terug moeten naar de Oude Bildtdijk, maar we kunnen ook over de voormalige dam van het boerenerf dwars door het bouwland naar de Boonweg lopen, waarna we de oorspronkelijke route kunnen vervolgen.
We kiezen voor het laatste en lopen tussen de nieuwe bomenaanplant door naar het bouwland, waar we tussen de pas geplante pootaardappelen door de rijpaden tussen de mooie rechte aardappelruggen heen lopen.
Omdat het vannacht hevig regende met zwaar onweer, is het bouwland nog behoorlijk nat.
Onder en aan onze wandelschoenen kleeft dan ook steeds meer klei, waardoor het voelt alsof je op klompen door de sneeuw loopt.
Aan het eind van het veld kunnen we over een dam de sloot passeren die ons scheidt van de Boonweg.
In de berm van de Boonweg maken we onze wandelschoen schoon, maar laten de klei in het zware schoenprofiel zitten. Dat verdwijnt wel tijdens het wandelen.

Waddenzeedijk
Over de Boonweg bereiken we de Waddenzeedijk.
Onder aan de dijk, nog vóór het gebouw van Wetterskip Fryslân, maken we even een foto van de mooi wapperende jubileumvlag bij een boerderij, waarop staat dat Het Bildt dit jaar 500 jaar bestaat.
Als we de foto gemaakt hebben, zwaait de oude man in de voorkamer van de boerderij naar ons als hartelijke groet.
We steken de zeedijk over en lopen in oostelijke richting langs de Waddenkust richting Zwarte Haan.
Het zeewater komt bijna tot aan de stenen talud; een smalle strook slib is nog zichtbaar.

Zwarte Haan
Omdat het toch nog stevig waait, lopen we aan de zuidkant van de zeedijk tussen de schapen door naar Zwarte Haan.
Hier eindigt de eerste etappe van het Jabikspaad na 6,3 km vanaf Sint-Jacobiparochie.
Bij café-restaurant “De Zwarte Haan” eten en drinken we op het druk bezette terras even iets. Het terras ligt onder aan de dijk tussen het restaurant en de Nieuwe Bildtdijk.
Over de Nieuwe Bildtdijk passeert – met een andere vrouw - Soon Hee Terwee, een collega-Kwaliteitszorgmedewerker van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. We groeten elkaar.
Voordat we verder gaan, maken we nog even een foto bij het standbeeld van “De Slikwerker”, een herinnering aan alle arbeiders die hier vroeger in het zware slik in de vorm van werkverschaffing werkten aan landaanwinning.
Mijn pake Jan Pieter de Vries vertelde mij vroeger dat ook hij hier een enige tijd als slikwerker heeft gewerkt.

Nijediek
Dan lopen we een heel lang stuk wisselend buitendijks, op de dijk en binnendijks van Zwarte Haan naar Nieuwe Bildtzijl.
Als we langs de zeedijk ter hoogte van de voormalige boerderij van pake & bep Wiebe Bouwes Koehoorn & Baukje Kingma zijn, rusten we even en maken een foto van wad en bouwland.
Over het voormalige boerenerf van pake & bep heen, zien we de hoge Bonnema-toren van Achmea in Leeuwarden.
De kerktoren van het dichterbij gelegen Stiens kunnen we niet zien tussen de schaarse bomengroepen door, die dit kleilandschap kenmerken.
Achter de Pol(der)dijk, in het buitendijks gebied, lopen grote groepen paarden; op de dijk schapen met veel lammeren.
Tussen de Opdyk en het Bútendyks Weggy zie ik dat er nog steeds een plank ligt over de Pol(der)vaart. Vroeger maakte ik daar veel gebruik van als ik tijdens het eendeneierenzoeken even over de Poldyk wilde kijken naar het Wad, de Waddenzee en de Waddeneilanden op de horizon.

Nijesyl
Bij Nieuwe Bildtzijl staan onder aan de zeedijk veel auto’s geparkeerd met een caravan, waarin een ouder echtpaar deze dag bivakkeert.
Een oudere man komt voorbijfietsen met een hondje bij zich, die in de fietskar komt om het veerooster over te kunnen steken.
Wij lopen langs het huis van mijn achternicht Reintje van Dijk over het Bútendyks Weggy naar Nieuwe Bildtzijl.
Dan gaat het over de Van Albadaweg naar Oude Bildtzijl.
Ongeveer halverwege groeten we nog even Henk Koelmans, zoon van Hein & Jeltje Koelmans, de voormalige buren van pake & bep Koehoorn op Nieuwe Bildtdijk. Henk zit met zijn vrouw in de tuin te koffiedrinken.

Ouwesyl

Als we Oude Bildtzijl binnenkomen, passeren we eerst de Gereformeerde Kerk, waar vroeger pake & bep Koehoorn en pake & bep Jan de Vries en Renske Brouwer kerkten.

We steken de brug over naar de Tjeerd Tijssenstraat bij de Vrij Evangelische Kerk, waar vroeger oom Piet & tante Djoke de Vries kerkten, die in 1973 bij een ernstig auto-ongeluk om het leven kwamen.
Bij café “Het Grauwe Paard” bij de oude sluiskolk van Oude Bildtzijl bellen we Jan Wijbe om ons weer af te halen met de auto.
Het is inmiddels kwart voor zes en we hebben er in deze tweede etappe van het Jabikspaad dan al weer 9,6 km op zitten, vanaf Zwarte Haan gerekend.

De kop is eraf
In de tijd dat Jan Wijbe van Stiens richting Oude Bildtzijl rijdt, verlaten wij dit dorp lopend over de Monnikebildtijk in de richting van Oude Leije.
Halverwege tussen Oude Bildtzijl en Oude Leije – op de driesprong met de Vijfhuisterdijk - stappen we weer bij Jan Wijbe in de auto.

Hij brengt ons weer thuis.

We hebben deze middag tussen half drie en zes uur ruim 17 kilometer gelopen, nl. de eerste en de tweede etappe èn nog een stukje van de derde etappe richting Stiens.