donderdag 31 maart 2016

Expositie Samenwerkingsopdracht Creatieve Therapie @ Stenden

Donderdag 31 maart 2016
Resultaat van een Samenwerkingsopdracht

Uitdrukking
In het eerste semester van het nu lopende collegejaar onderzochten studenten van de verkorte route van de HBO-Bachelor-opleiding Creatieve Therapie van Stenden Hogeschool te Leeuwarden de uitdrukkingsmogelijkheden van materialen en van de beeldaspecten: compositie, formaat, kleur en licht-donker.

Samenwerking
Momenteel hangt in de vitrine van deze opleiding het resultaat van dit onderzoekswerk, De geëxposeerde werkstukken van deze tweedejaars studenten zijn het product van een zogenoemde samenwerkingsopdracht. Daartoe koos ieder studentengroepslid van een schilderij van Frida Kahlo een fragment, om dat vervolgens zelf uit te vergroten.

Schilderij van Frida Kahlo
Eén-tweetje
De samengestelde werkstukken zijn ontstaan naar aanleiding van een andere werkvorm, namelijk een zogenoemd 'één-tweetje'. Bij deze werkvorm werken twee studenten na elkaar aan één werkstuk.
Bij het samenwerken door deze 'beeldende therapeuten in opleiding' aan één beeld worden de onderlinge verschillen in vormkeuze, kleurkeuze en materiaalkeuze zichtbaar en komen ook de daarmee corresponderende persoonlijke eigenschappen van de makers in beeld.

woensdag 30 maart 2016

Kaartverkoop musical Batseba van start gegaan in Stiens

Woensdag 30 maart 2016 
De banner van de musical Batseba bij De Hege Stins in Stiens

















Musical in de Stienser Sint-Vituskerk
Afgelopen zondag na de ochtendkerkdienst in de Sint-Vituskerk was het dan eindelijk zover: de langverwachte kaartverkoop van de Stienser musical 'Batseba' ging van start. Bij de uitgang van de kerkzaal liggen vier stapeltjes toegangsbewijzen op tafel. Het zijn de tickets voor de twee zaterdagavondenvoorstellingen vanaf 20:00 uur op 16 en 23 april 2016 en voor de twee zondagmiddagenvoorstellingen vanaf 15:00 uur op 17 en 24 april 2016, in alle vier gevallen uitgevoerd in de Sint-Vituskerk van Stiens. Vanmorgen zijn er nog volop kaarten beschikbaar, dus ik koop er direct een viertal om dit mooie muzikale event van de Protestantse Gemeente van Stiens vooral niet te missen.
Na de aankoop van deze toegangskaarten blijven we met de andere kerkgangers nog even koffiedrinken in de kerkzaal.

Batseba & David
De Stienser musical Batseba draagt de naam van de aantrekkelijke echtgenote van de soldaat Uria, die in het leger van koning David streed. Bij afwezigheid van haar man Uria ziet koning David zijn kans schoon, en laat de mooie Batseba bij zich komen. Het is het begin van een spannend bijbelverhaal, waarin het allemaal niet zo fatsoenlijk verloopt, maar waarin de gebeurtenissen uiteindelijk wel de inmiddels welbekende loop van de geschiedenis van Israël bepalen. 
Een grote groep gemeenteleden - jong en oud - gaat in de vier aprilvoorstellingen weer een bijzondere musical op het hoge podium brengen, waarbij het toneelspel, de zang en de muziekgroep van onze gemeente garant zullen staan voor een onvergetelijke ervaring.

Kaartverkoop in de Stienser Bruna
Als we afgelopen zondagochtend na het koffiedrinken in de kerk weer terugrijden naar huis en dan langs De Hege Stins rijden, zien we de nieuwe banner van deze musical opvallend aan de straatzijde in de tuin van De Hege Stins hangen. Wie nu over de Gysbert Japicxstrjitte wandelt of rijdt, kan deze mooie banner eigenlijk niet missen.
De eerste toegangskaarten zijn verkocht, en de rest van de toegangskaarten is gisteren in de open verkoop gegaan bij de Bruna in Stiens, teneinde iedereen in de gelegenheid te stellen om deze bijzondere Stienser musical in april bij te wonen.
De ervaring van onze vorige musical leerde dat de toegangskaarten in de voorverkoop snel 'uitverkocht' waren, dus als dat ook dit jaar het geval zal zijn, is het aan te raden zo spoedig mogelijk naar de Bruna in Stiens te gaan om daar nog toegangsbewijzen te kopen voor de voorstellingen waarvan - zo lang de voorraad strekt - nog kaarten te koop zijn.

dinsdag 29 maart 2016

Joke Plantinga exposeert in De Hege Stins

Dinsdag 29 maart 2016 
Schilderij van Joke Plantinga









Expo in Stiens
Tot 2 mei 2016 exposeert Joke Planting enkele van haar schilderijen in de ontvangsthal van De Hege Stins te Stiens.
Joke is getrouwd met Tjeerd, en woont al ruim zestien jaar op een woonboerderij aan de Stienzer Hegedyk onder de klokslag van Stiens.

Schilderen en tuinieren
Ze heeft jarenlang gewerkt met verstandelijk gehandicapte kinderen in Damwoude.
Om gezondheidsredenen is Joke Plantinga vijf jaar geleden gestopt met werken.
Ze kan zich nu derhalve helemaal uitleven in haar hobbies schilderen en tuinieren.
Al jaren schildert ze, en ze heeft ook al verschillende cursussen en workshops gevolgd.
Haar inspiratie haalt Plantinga uit de natuur en uit haar directe omgeving.
Ook andere kunstenaars kunnen haar inspireren.

Expo thuis
Vanaf het vroege voorjaar tot in de late herfst is Joke vaak in de tuin bezig.
Als je in de zomermaanden juni, juli en augustus eens bij haar langs fietst, loopt of rijdt, ben je op de vrijdag-, zaterdag- of zondagmiddag van harte welkom voor een kopje koffie of thee in haar 'Tee Tún'.
En dan kun je bij haar in 'it búthûs' ook schilderijen bewonderen van andere lokale kunstenaars.

maandag 28 maart 2016

Bestemming Pasen bereikt @ Stenden

Paasmaandag 28 maart 2016 
De liturgische schikking op het altaar in Stenden Hogeschool te Leeuwarden


















Tekens ter bezinning
Ook binnen Stenden Hogeschool hebben we ons in de afgelopen weken voorbereid op het Paasfeest van gisteren en vandaag.
In het Stiltecentrum van het Ontmoetingscentrum van Stenden Hogeschool te Leeuwarden heeft in de Veertigdagentijd een liturgische schikking gestaan, die ons doet zien en bezinnen op waar het bij het Paasfeest feitelijk om draait.
De paarse en overgangsroze kleden brengen ons naar het feestelijk wit van Pasen.
De kaarsen en het opgestelde gedicht laten ons letterlijk en figuurlijk nadenkend stilstaan bij de boodschap van het Paasfeest.

Kruis als redding
Dat kruis is in de passieweken alvast de vooruitwijzing naar waar het om draait, dat Jezus zwaar moet lijden en gewelddadig aan het kruis wordt genageld, om daar de vreselijke kruisdood te sterven.
Maar nu is het Pasen, nu is de bestemming bereikt, en nu mogen we voor altijd weten en nooit vergeten dat Jezus Christus ook voor jou en mij is gekruisigd om onze zonden op Zich te nemen, en dat Hij door Zijn kruisdood onze zonden weg heeft genomen, opdat wij bevrijd van die last de wereld in mogen gaan om goed te zijn, om goed te doen voor mens en wereld.

Vrij met een opdracht
Het verplicht je dan als christen weliswaar tot niets, maar het minste wat je er wel mee kunt doen, is dankbaar te zijn en toch wel een moreel appél op jezelf te doen om op weg te gaan en anderen te laten zien en ervaren dat het lijden, het sterven en de opstanding van Jezus Christus iets ten goede met jou heeft gedaan.

Een zalig en vrolijk Pasen gewenst!

Zet een stap naar de ander

Zondag 27 maart 2016 - Paasfeest
De cover van de Veertigdagenkalender 2016

Vastenperiode
'De Heer is waarlijk opgestaan!' Zo begint ouderling van dienst Bert Fennema vanmorgen de Paasviering in de Sint-Vituskerk van de Protestantse Gemeente van Stiens.
Hoor ik iemand achter ons fluisteren: "Halleluja!"?
De veertigdagen-periode die vooraf ging aan het Paasfeest, wordt doorgaans ook wel de 'Veertigdagentijd' genoemd. Die lijdenstijd is een periode van inkeer, bezinning en gebed. Kerk in Actie voerde in deze nu voorbije Passietijd actie met als thema: 'Ik ga. Zet een stap naar de ander’.

Veertigdagenkalender 2016
De commissies voor Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking van het Friese Bitgum, Bitgummole, Marsum en Ingelum en van Franeker hebben voor deze bezinningstijd wederom een 'Veertigdagenkalender 2016' uitgegeven, met het nagenoeg gelijknamige thema: 'Zet een stap naar de ander'.
Van mijn collega Adalgard kocht ik voorafgaande aan deze 40-dagentijd een exemplaar van die Veertigdagenkalender, om daaruit in de veertigdagentijd elke dag de aangegeven tekst aan tafel na de avondmaaltijd ter overdenking te lezen.
De opbrengst van deze kalenderverkoop is voor de Stichting ABA, die zich inzet voor het verbeteren van de leefomstandigheden, voor het onderwijs en de gezondheidszorg op het Indonesische eiland Nias.

Ik ga. Zet een stap naar de ander.
Met de dagteksten uit deze Veertigdagenkalender 2016 konden we ons bezinnen op ons leven, en ook op de wijze waarop wij met onze medemens omgaan. Dergelijk bezinnen kun je doen door de stilte te zoeken, en met bezinning en gebed. Je kunt het in die periode gewoon eens wat rustiger aan doen, maar je kunt er ook voor kiezen om in deze tijd er bewust eens wat vaker en wat meer voor een ander te zijn. Zet bijvoorbeeld daadwerkelijk eens de (eerste?) stap naar die ander.
Als beginnend pelgrim weet je en realiseer je je dat het besluit om daadwerkelijk op weg te gaan het moeilijkste besluit is om te nemen. Je moet letterlijk en figuurlijk over die drempel heen, je moet iets (van jezelf) loslaten, en je moet daadwerkelijk in beweging komen. Wie op weg gaat, zal als vanzelfsprekend de ander ontmoeten. Vraag is echter of je die ontmoeting zomaar laat gebeuren, of dat je heel bewust die stap naar die ene ander zet. Kerk in Actie brengt het al stellig met: Ik ga, en ik zet daadwerkelijk een stap naar de ander. Dichtbij kan het dan gaan om bezoekwerk, naar die eenzame, de zieke, of een stervende medemens. Of bijvoorbeeld naar die vluchteling, al dan niet met een gezin in je nabijheid. Maar je kunt ook over een veel grotere afstand die stap naar een ander zetten. Schrijf bijvoorbeeld via Amnesty International een brief aan een politieke gevangene, of doe ruimhartig mee aan een sponsorproject voor schoolkinderen van christelijk basisonderwijs in Pakistan, Colombia, of in Egypte. Daarmee wordt je stap naar die ander tegelijk ook een stap naar die Ander. Dat is dan weer mooi meegenomen.

Moed gevraagd om die stap toch te zetten
Deze Veertigdagenkalender bevat voor elke dag een korte tekst; nu eens een gedicht, dan een verhaaltje, een overdenking of een gebed, een afbeelding of een spreuk, of bijvoorbeeld een recept voor een brunch.
Enkele thema's van deze dagteksten zijn:

  • Ga met God en Hij zal met je zijn
  • Opstaan en volgen
  • Kom, laat ons opgaan
  • Stap voor stap
  • Bruggen bouwen
  • Een stap in de ander
  • Nog één stap...

"God, wij bidden U:
maak ook ons gevoelig
voor de tekens die U ons geeft.
Leer ons wandelen in Uw licht,
naar het voorbeeld van Jezus."

zondag 27 maart 2016

Vandaag is wit

Stille Zaterdag 26 maart 2016
Jan Wijbe, Enna en Durkje

Behangen
Al vroeg in de ochtend zijn we weer paraat in de nieuwbouwwoning van Jan Wijbe & Gaby in Meerstad. Na de eerste voorbereidende werkzaamheden van gisteren kunnen we vandaag verder met wat er gedaan dient te worden om de woning over enkele dagen woonklaar te krijgen.
Durkje, Enna, Jan Wijbe & Gaby en Rauke zijn de hele dag zoet met behangwerk. Het doel is dat vandaag alle drie slaapkamers geheel worden behangen, zodat daarna het sauswerk kan worden gedaan.
Alle voorgestreken muren zijn behangklaar, dus op alle drie slaapkamerfronten wordt vandaag voortvarend gewerkt om deze witte behangklus te klaren. Vandaag staat in het teken van de kleur wit, want dit witte behang moet er garant voor staan dat aan het eind van de dag alle wanden van alle slaapkamers egaal wit zijn.


Rauke en Gaby
Installatie en montage
Ondertussen ben ik boven en beneden, voor en achter bezig met allerlei installatie- en montageklussen binnen- en buitenshuis.
Op de eerste verdieping wordt ondertussen eendrachtig samengewerkt in en tussen de slaapkamers. Regelmatig loopt er een behanger over van de ene naar de andere kamer om daar waar nodig bij te springen met advies en ondersteuning. En zo vordert ook dit werk gestaag en doeltreffend.
Als ik rond het avonduur klaar ben met de geplande klussen, spring ik hier en daar nog even bij om ervoor te zorgen dat alles is opgeruimd als het behangwerk gereed is.
Aan het begin van de avond zijn alle doelen gehaald, en rijden we met een voldaan gevoel naar huis. Alle slaapkamers zijn geheel wit.

Meer huis in Meerstad

Goede Vrijdag 25 maart 2016 
Tussen de bedrijven door toch ook even een korte pauze















Oplevering
Gisteren was een feestelijke dag voor Jan Wijbe & Gaby, want dat was de langverwachte dag waarop hun nieuwe woning in Meerstad werd opgeleverd.
Dat einde van de bouwperiode luidt de woonperiode in. Maar voordat het zover is, moet nog het een en ander worden gedaan om de nieuwbouwwoning bewoonklaar te maken.
Vandaag zijn Jan Wijbe, Baukje & Rauke en Durkje & ik de hele dag aan het werk om de eerste klussen te klaren teneinde het huis gereed te maken voor de inrichting van de de nieuwe woning.

Verlichting ophangen
Voorwerk
Muren schuren & voorstrijken maken het mogelijk dat morgen het behangwerk op de eerste verdieping kan worden gedaan. In alle vertrekken moet alvast tijdelijke verlichting worden opgehangen, opdat ook bij schemer en duister het werk goed voort kan gaan.
We gunnen ons zelf deze dag nauwelijks de tijd om even te pauzeren, dus het werk vordert vlot. Aan het eind van de dag hangt overal verlichting, en geheel volgens planning zijn alle wanden van alle drie slaapkamers geheel klaar voor het vervolgwerk van morgen.
Elk uur en elke dag komt zo de verhuizing naderbij, van een bovenwoning in Groningen op weg naar deze prachtige nieuwbouwwoning, naar meer huis in Meerstad.

The Passion 2016 in Amersfoort

Witte Donderdag 24 maart 2016 
Jezus voorgeleid bij Pontius Pilatus in The Passion 2016 te Amersfoort



















The Passion als grootschalig samenwerkingproject
Dit jaar wordt de zesde editie van het jaarlijkse passie-event 'The Passion 2016' georganiseerd in Amersfoort. Dit grootschalige mediaevenement wordt georganiseerd als een samenwerkingsproject van de EO, de Protestantse Kerk in Nederland, KRO/NCRV, Jong Katholiek, Eye2eye Media, en het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG). Evenals in de voorgaande jaren wordt dit Nederlandstalige muzikaal-bijbels evenement georganiseerd op Witte Donderdag in de Lijdensweek, dus drie dagen voorafgaand aan het Paasfeest.

Relatieontvangst vooraf
Durkje en ik zijn al vroeg aan het begin van de avond aanwezig op het grote Eemplein waar het evenement om 20.40 uur zal aanvangen, omdat we als medewerkers, directies en bestuursleden voorafgaand aan het evenement eerst enige tijd bijeenkomen tijdens een gezamenlijke relatieontvangst in één van de horecagelegenheden aan het tegen 18:00 uur al behoorlijke vollopende plein. Op het plein is een immens podium gebouwd, niet alleen op het plein, maar ook over de rivier de Eem die langs het plein loopt. Ook de boogbrug over de Eem zal straks voor de voorstelling worden gebruikt.
Na de gewelddadige bomaanslagen eerder deze week in Brussel zijn de veiligheidsmaatregelen voor dit grote event merkbaar aangescherpt. Rondom en op het Eemplein is opvallend veel politie aanwezig en bij toegang tot het plein ondergaan alle bezoekers veiligheidshalve een toegangscontrole door de aanwezige beveiligingsdienst.

Meedoen met The Passion
Ongeveer 20.000 mensen hebben zich rond 20.30 uur op het Eemplein verzameld. Circa duizend mensen zullen straks in een lange processie door de stad naar het Eemplein lopen, om het verlichte grote kruis naar Jezus op het Eemplein te brengen. Ook via internet kun je als het ware meelopen met deze Paasprocessie. Zo rond de 14.000 mensen maken gebruik van deze e-optie om virtueel - middels social media - mee te lopen naar het plein.
Vanavond wordt de registratie van dit indrukwekkende media-event door ongeveer 3,2 miljoen tv-kijkers gevolgd.
Voordat het programma aanvangt, wordt met het publiek nog een spreekkoor geoefend, waar tijdens de uitzending iedereen op het plein aan mee kan doen.

Dood en lijden hebben niet het laatste woord
Eerst staan we met zijn allen letterlijk en figuurlijk stil bij die vreselijke bomaanslagen op het vliegveld en in de metro van Brussel. Gevraagd wordt om met zijn allen één minuut stilte in acht te nemen ter nagedachtenis aan de slachtoffers en nabestaanden van de twee gewelddadige aanslagen van eerder deze week. Een indrukwekkende stilte valt dan als een deken over die 20.000 mensen op en langs het plein.
Voordat het programma aanvangt, verzorgt vertelster Lenette van Dongen het een en ander ter inleiding. Vanavond wordt ook de link gelegd tussen de roerige en gewelddadige tijd van de Romeinse bezetters in het land Israël in de tijd dat Jezus leefde, de Eerste Wereldoorlog in Nederland, en de tegenwoordige tijd, die óók getekend wordt door oorlogen en andere spanningen, die gepaard gaan met dreiging en onmenselijkheden van onder andere bomaanslagen en niet langer in de hand te houden vluchtelingenstromen.
Exact honderd jaar geleden vingen de inwoners van de stad Amersfoort veel Belgische vluchtelingen op als gevolg van het geweld van de Eerste Wereldoorlog, dus het ligt ook wel heel erg voor de hand dat de processie met het grote witte kruis van The Passion vanavond begint bij het Amersfoortse Belgenmonument.
Vertelster Lenette van Dongen geeft aan dat het bijbelverhaal en de blijde boodschap van The Passion jou en mij ook Anno 2016 duidelijk wil maken dat bij Jezus en bij God de dood en het lijden niet het laatste woord hebben.

Het lijden en sterven van Jezus Christus verteld, gezongen en verbeeld
En dan begint de uitvoering van The Passion, met acteur Martijn Fischer als Jezus, en Ellen ten Damme als zijn moeder Maria. De discipelen Petrus en Judas worden gespeeld door respectievelijk Mark van Eeuwen en Xander de Buisonjé.
De voorstelling wordt uitgevoerd op locatie op en bij het Eemplein, met afwisselend videofragmenten die al eerder zijn opgenomen op bijvoorbeeld de Skatebaan Vathorst (de Bergrede), een duet van Jezus & Petrus in Monnickendam en in het Amersfoortse Bosbad (de Tuin van Getsemané).
Tussendoor komen enkele live video-intermezzo's van verslaggeefster Sofie van den Enk op het enorme buitenvideoscherm; beelden van het naderende kruis door de straten van Amersfoort, met steeds ook enkele live interviews op weg naar het podium op het Eemplein.
Jezus wordt gevangengenomen, en op het podium voorgeleid aan Pontius Pilatus. De grote spreekkoren van de mensenmassa op het plein schreeuwen dat Barabbas (Koos van Plateringen) moet worden vrijgelaten, en dat Jezus moet worden gekruisigd.
Mij valt op dat - in tegenstelling tot de voorgaande jaren - Pilatus deze keer niet verhaalt over de afschuwelijke details van een kruisiging en over de gruwelijkheden van de dood aan het kruis.

Dood en lijden passé na Pasen
Heel zachtjes valt aanvankelijk nog de regen op de mensen op het Eemplein, Daarna blijft het geruime tijd droog, en pas vlak vóór het einde valt er weer enige neerslag, maar gelukkig niet veel. Het Eemplein staat nog steeds nagenoeg vol als onder indrukwekkend muzikale klanken de grote, zware lichtbak van het kruis het plein op wordt gedragen. Het is één van de meest indrukwekkende momenten van deze openluchtvoorstelling.
Aan het eind van de avond wordt de voorstelling afgesloten met een muzikale parade van alle acteurs en zangers van The Passion 2016. Heel mooi is dat dan ook het statement van het begin van de pleinvoorstelling nogmaals wordt uitgesproken: Dood en lijden hebben niet het laatste woord!, al hoe tegenstrijdig het ook klinkt: niet in Syrië, niet op Lesbos, niet in Parijs en Brussel, niet in het Pakistaanse Lahore, en voorzeker al helemaal niet na het Paasfeest!

dinsdag 22 maart 2016

Kloosters, broederschappen en gastvrijheid; hun betekenis voor de pelgrim

Dinsdag 22 maart 2016 
De kloosterkerk van de Abdij van Conques



















Nederlands Genootschap van Sint Jacob
Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob is de vereniging van mensen met belangstelling voor het Spaanse pelgrimsoord Santiago de Compostela in al zijn aspecten zoals; de apostel Jacobus de Meerdere, de kathedraal, de bedevaartsstad, de tocht naar dit bedevaartsoord, de kunst & cultuur en de religieuze dimensie.
Of je nu jong bent of oud, te voet pelgrimeert of op de fiets, in één keer de pelgrimstocht onderneemt of in etappes, of je vertrekt vanuit je eigen woonplaats of vanuit een plaats in bijvoorbeeld Frankrijk, en of je nu gaat om na te denken over het leven of misschien ook wel om een sportieve prestatie te leveren, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob is er voor iedereen die zijn huis verlaat om op weg te gaan naar Santiago de Compostela, om daar wellicht ook ooit als pelgrim aan te komen.

Voor en door leden
Het Genootschap wil dit onder meer bereiken door:


  • Het op weg helpen van wandelaars, fietsers en anderen die naar Santiago de Compostela willen gaan;
  • Het uitwisselen van ervaringen tussen de leden onderling;
  • Het onderhouden van contacten met vergelijkbare organisaties in binnen- en buitenland;
  • Het bestuderen van historische, godsdienstige en culturele verschijnselen van de Jacobusverering;
  • Het stimuleren van vrijwilligerswerk als bijvoorbeeld ‘hospitalero voluntario’ in een pelgrimsherberg.
Werkgroep Geschiedenis en Cultuur
Ons pelgrimsgenootschap heeft behalve een verenigingsbestuur ook een aantal werkgroepen. Eén van die groepen is de 'Werkgroep Geschiedenis en Cultuur'. Deze werkgroep stelt zich ten doel het brede terrein van Geschiedenis & Cultuur op systematische wijze in de komende jaren verder te ontwikkelen.
Daarbij hanteert de werkgroep drie activiteitenmotto's, te weten:

  1. Ontsluiten en onthullen:  Zo heeft de werkgroep bijvoorbeeld een uitvoerige lijst aangelegd met daarop alle bekend zijnde 'Jacobalia', waaronder de sporen die de cultus van Sint Jacobus in de beeldende kunsten in Nederland heeft nagelaten.
  2. Activeren en participeren: Zo houdt de werkgroep bijvoorbeeld een lijst bij van deskundige sprekers over cultuurhistorische onderwerpen rondom pelgrimeren. Alle genootschapsregio’s kunnen ten behoeven van hun regionale ledenactiviteiten bij de werkgroep te rade gaan met vragen over deze sprekers. 
  3. Uitdragen en informeren; Zo organiseert de Werkgroep Geschiedenis en Cultuur bijvoorbeeld interessante activiteiten, zoals een lezingencyclus, een inleidende cursus en soms een losse lezing.


Kloosters, broederschappen en gastvrijheid in 5 lezingen
Zo organiseerde de 'Werkgroep Geschiedenis en Cultuur' van ons Nederlands (pelgrims)Genootschap van Sint Jacob in het eerste kwartaal van dit kalenderjaar een vijftal lezingen, waarin eminente sprekers hun licht lieten schijnen over de betekenis van kloosters, van broederschappen en over het thema gastvrijheid, zowel in vroegere als in huidige tijden.
Het thema van deze lezingenserie was 'Kloosters, broederschappen en gastvrijheid', met als subthema 'Hun betekenis voor de pelgrim'. Deze lezingen werden om de twee weken aangeboden bij Institutio Cervantes te Utrecht.

Van betekenis voor de pelgrim
Kloosters en broederschappen waren voor de pelgrim in vroegere tijden van grote betekenis: ze fungeerden onder andere als opvangvoorziening, als plek om op verhaal te komen, en als oord van zorg. Heden ten dage is hun aantal ver in de minderheid, vergeleken met de veel andere opvang- en overnachtingsmogelijkheden.
Zichtbaarheid en invloed van kloosterordes en broederschappen – in Spanje zijn ze er nog – zijn ontegenzeglijk minder geworden. Niettemin blijft hun aantrekkingskracht groot, vanwege hun historische betekenis, hun soms imposante gebouwen, en ook vanwege hun hedendaagse vormen van bezinning en spiritualiteit, in veel gevallen gebaseerd op een moderne interpretatie van de 'Regel van Benedictus'.

Vijf avondlezingen
In de afgelopen weken heb ik alle vijf avondlezingen bijgewoond, waarvaan hieronder een overzicht volgt, waarbij de titel van de lezing een weblink is naar mijn webimpressie van die avond.
Het ging om de volgende vijf avondlezingen:



maandag 21 maart 2016

Visitatie van de Schoolleidersopleidingen @ Stenden & NHL

Maandag 21 maart 2016
De plenaire terugkoppeling van de auditbevindingen












Schoolleidersopleidingen
Reeds vele jaren verzorgt Stenden Hogeschool in Noord-Nederland de Schoolleidersopleidingen voor het Primair Onderwijs. Sinds enkele jaren worden deze Schoolleidersopleidingen Basisbekwaam en Vakbekwaam verzorgd door Stenden Professionals en ECNO, als een samenwerkingsverband van Stenden Hogeschool en NHL Hogeschool.
De opleiding wordt aangeboden aan schoolleiders en aan onderwijsmedewerkers die op afzienbare termijn graag schoolleider willen worden. Schoolleiders in het basisonderwijs dienen te worden geregistreerd in het zogenoemde 'Schoolleidersregister Primair Onderwijs'.

Schoolleidersregister Primair Onderwijs
Om als afgestudeerde van de Schoolleidersopleiding te worden geregistreerd in het Schoolleidersregister dient de betreffende Schoolleidersopleiding te voldoen aan een set kwaliteitscriteria. Om te beoordelen of zo'n Schoolleidersopleiding aan die kwaliteitseisen voldoet, wordt de opleiding gevisiteerd en beoordeeld door een onafhankelijk auditpanel, dat bestaat uit gezaghebbende auditoren. Schoolleidersopleidingen die een voldoende beoordeling verdienen, kunnen zich laten registreren in het Schoolleidersregister Primair Onderwijs. Die registratie staat er dan garant voor dat iedere afgestudeerde van de goedgekeurde Schoolleidersopleiding kan worden geregistreerd in het Schoolleidersregister, waarmee de betreffende schoolleider voldoet aan diens wettelijke registratieplicht.

Visitatie
Vandaag is het na een periode van grondige voorbereiding zover dat onze gemeenschappelijke Schoolleidersopleidingen kunnen worden gekeurd door een visitatiecommissie van het evaluatiebureau AeQui. Dat vindt vandaag plaats in de congresruimte van Stenden Hotel te Leeuwarden.
Het auditpanel heeft daartoe inmiddels een zogenoemde Kritische Reflectie van onze Schoolleidersopleidingen bestudeerd, en daarbij onder andere ook een aantal opgevraagde eindwerken van deze opleidingen beoordeeld. Naast de visitatiekamer bevindt zich een documentenkamer, waarin een groot aantal overige instellings- en opleidingsdocumenten ligt, die door deze beoordelingscommissie ook worden bestudeerd.

Verificatiegesprekken
Een groot deel van zo'n visitatiedag wordt ingevuld met een aantal verificatiegesprekken, waarin het audit team in gesprek is met onder andere directie, managers, docenten, studenten, afgestudeerden en ook vertegenwoordigers van het werkveld waarvoor de Schoolleidersopleidingen opleiden.
Vandaag ben ik aanwezig bij de sessies die voorafgaan aan, en die volgen op deze interviews. In een vergaderzaal van Stenden Hotel ontvangen we alle deelnemende groepen vooraf voor een korte briefing, en zijn ze na het panelinterview van harte welkom voor een debriefing van ook zo'n twintig minuten. Op deze wijze zorgen we ervoor dat alle deelnemers van deze audit op tijd gereed zijn voor het auditgesprek, en na afloop nog even met elkaar kunnen napraten over de ervaringen van het voorgaande auditgesprek.

Panelbevindingen met positief resultaat
Als alle documenten door het auditpanel zijn bestudeerd, als alle interviews hebben plaatsgevonden, en als de visitatiecommissie daarna voldoende gelegenheid heeft gehad om haar onderzoeksbevindingen te analyseren, worden alle deelnemende groepen door het audit team nogmaals uitgenodigd in de visitatiekamer, waar de voorzitter van het auditteam namens de visitatiecommissieleden een korte terugkoppeling verzorgt van de panelbevindingen van deze visitatie.
Daarin spreekt het visitatiepanel haar waardering uit voor de kwaliteit van de Schoolleidersopleidingen van NHL Hogeschool en van Stenden Hogeschool, geeft zij als waardevolle aanvulling nog een aantal verbetersuggesties waar de Schoolleidersopleidingen in de komende jaren ook nog hun voordeel mee kunnen doen, en concludeert het visitatiepanel tenslotte dat deze kwaliteitsbeoordeling zal leiden tot een positief accreditatieadvies.

Accreditatie en registratie
Als over enkele weken het visitatierapport gereed is, kunnen onze beide instellingen met dat positieve advies van de visitatiecommissie bij het Schoolleidersregister Primair Onderwijs de accreditatie aanvragen voor haar beide Schoolleidersopleidingen Basisbekwaam en Vakbekwaam.
Zodra het Schoolleidersregister onze beide opleidingen heeft geaccrediteerd, kunnen de afgestudeerde schoolleiders zich laten registreren in het Schoolleidersregister, waarmee NHL Hogeschool en Stenden Hogeschool hebben voldaan aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid om ook garant te staan voor een goede opleiding van huidige en toekomstige schoolleiders in het Nederlandse basisonderwijs.

zondag 20 maart 2016

Palmpasenoptocht in Stiens van de Sint-Vituskerk naar Skilhiem

Palmzondag 20 maart 2016
Vertrek Palmpasen-optocht bij Sint-Vituskerk van Stiens op weg naar Skilhiem




















Van Palmpasen door de Stille Week heen naar Pasen
De zondag vóór het Paasfeest noemen we in het kerkelijk jaar Palmzondag. We moeten in de komende dagen nog de passiedagen van de Goede Week door - met onder andere Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag - om dan volgende week zondag met zijn allen het Paasfeest te vieren.
Maar eerst vandaag dus Palmpasen.

Vrede in de hemel en op aarde
Op deze Palmzondag denken we aan het verhaal van de intocht van Jezus in Jeruzalem.
Toen Jezus op een jonge ezel de Olijfberg afdaalde, op weg naar het hooggelegen Jeruzalem, werden zijn discipelen (leerlingen) blij en juichten onderweg:
Leve de koning,
de man die door God gestuurd is!
Vrede in de hemel en alle eer aan God.
Tijdens onze kerkdienst van vanmorgen in de Sint-Vituskerk staan we stil bij de door dominee Jaap Overeem geponeerde stelling dat er in de hemel pas sprake is van vrede, als er op aarde ook vrede is.
We krijgen een korte toelichting op de stelling, en gaan vervolgens met de kerkgangers die om ons heen zitten even in gesprek over de inhoud en betekenis van deze stelling.

Palmpasenstokken maken
Ondertussen zijn de kinderen de kerkzaal al uit gegaan, want zij gaan met de leiding van de Kindernevendienst naar het nabijgelegen Sint-Vitushûs. De kinderen hebben van thuis de zelfgemaakte houten kruisen meegenomen, die zij tijdens de Kindernevendienst versieren met onder andere lekkernijen, en een mooie broodhaan in top, Het resultaat mag er dan wezen, met al die mooie Palmpasenstokken.

Palmpasenoptocht rondom Skilhiem in Stiens
Rondtrekkende Palmpasenoptocht
Als de kinderen klaar zijn met de Palmpasenstokken, stellen ze zich buiten op aan de voet van de grote kerktoren van de Stienser Sint-Vituskerk. Hun ouders en de andere kerkgangers voegen zich bij de kinderen, en dan gaan we met zijn allen in een lange optocht op weg, van de Sint-Vituskerk naar Skilhiem, één van de Stienser woonzorgcentra.
In Skilhiem wachten de bewoners de optocht af, en omdat een deel van de bewoners verblijft op de gesloten afdelingen, wordt ervoor gekozen om de Palmpasenoptocht eerst helemaal om het zorgcomplex van Skilhiem heen te laten gaan. Zo kunnen alle bewoners van Skilhiem in elk geval iets zien en beleven aan deze kleurrijke, vrolijke Palmpasenoptocht.

Gezellige koffieochtend in Skilhiem
Na de Palmpasenoptocht gaan we met de kinderen met al die versierde Palmpasenstokken naar de grote recreatieruimte van Skilhiem, waar we ruim de tijd nemen om gezellig met de daar aanwezige bewoners koffie te drinken. Voor de kinderen staat de limonade al klaar en op de met paasgeel versierde tafels staan ook schalen met paaseitjes. Het wordt een gezellige bijeenkomst voor (heel) jong en (heel) oud, en als dominee Overeem achter de piano plaatsneemt en een aantal gemeenteleden samen met hem ook het Hosanna-lied van de komende Batseba-musical inzetten, wordt het een vrolijke boel.
Palmpasen - een vrolijk feest voor jong en oud in Skilhiem
Ook narcissen voor bewoners in de gesloten afdeling
Ik word nog even meegevraagd om met de leiding van de Kindernevendienst en de kinderen mee te gaan naar de gesloten afdelingen, want ook de bewoners van die afdelingen worden - evenals de bewoners in de koffiezaal - verblijd met een vrolijk geelbloeiende narcis.
Aan het eind van de ochtend gaan zo langzamerhand de gemeenteleden weer naar huis, gaan de meeste bewoners weer terug naar hun woonkamer, en keert de rust weer terug in de grote recreatiezaal.
Bewoners van Skilhiem en de gemeenteleden inclusief alle kinderen, allen met alweer een fijne ervaring rijker.

Vijf jaar later

Zaterdag 19 maart 2016 
Een bloemenrijk versierd graf van hait, 5 jaar na overlijden















2011-2016

Vijf jaar geleden, vroeg op een zaterdagochtend in 2011, werden we gebeld met de melding om zo snel mogelijk naar Drachten te komen, omdat het met hait niet goed ging. Aangekomen in het hospice te Drachten bleek hait al te zijn overleden. Vandaag is dat precies vijf jaar geleden. Een periode waarin ook al weer veel is gebeurd, waarin de venijnig scherpe kantjes van de rouw er al wel af zijn, maar het gemis blijft natuurlijk.

Froubuurt
Zo'n dag als vandaag is bij uitstek geschikt om heel bewust het leven, de ziekte en het overlijden van hait te gedenken, dus dat gaan we vandaag ook doen.
Mim is vandaag en morgen bij ons op bezoek. Dat biedt ons de gelegenheid om ook op bezoek te gaan bij het graf van hait op de begraafplaats van Onze Lieve Vrouwenparochie, ofwel - zoals we dat in onze moedertaal noemen - 'Froubuurt'.

Herdenken
Eerst gaan we naar Leeuwarden om een partij bloeiende planten en een mooi bloemstuk te kopen, dat we straks op het graf kunnen plaatsen. Daarna rijden we naar Froubuurt, waar ik eerst de grafsteen een grondige schoonmaakbeurt geef. Als die even later tijdens de korte opklaringen weer glimt in het zuinige voorjaarszonnetje, is het moment gekomen om de bloembakken te legen, en daar de pas gekochte vrolijk gekleurde plantjes in te planten. Vervolgens komen de kleurrijk gevulde plantenbakken op het grafmonument, en het bloemstuk erbij. Dan is het klaar en staan we letterlijk en figuurlijk nog even stil bij deze gedenkwaardige dag.

Breng ons de pijn te boven,
verlos ons van de nacht.
Leer ons in licht geloven,
dat op de morgen wacht.
Al leven wij ten dode,
gebonden aan de tijd,
wees ons het woord, de bode,
de taal van eeuwigheid.

zaterdag 19 maart 2016

Sponsordiner van Ma'laap in De Hege Stins van Stiens

Vrijdag 18 maart 2016 
Voorzang met gebaren van twee Pakistaanse families





















Sponsorproject voor christelijk onderwijs in Lahore
Bij de ingang van De Hege Stins worden Durkje en ik vriendelijk welkom geheten door de jeugd van onze Protestantse Gemeente van Stiens. Een heerlijke geur van Pakistaanse lekkernijen komt ons tegemoet. In de ontvangsthal van de kerk is het al gezellig druk aan het begin van deze avond. Zo'n 80 gasten komen vanavond naar het Pakistaanse diner, op uitnodiging van de organisatoren van Ma'laap, de Stienser sponsororganisatie die nu al ruim twee jaar zorg draagt voor de sponsoring van een christelijke school in de Pakistaanse stad Lahore. Door de opbrengsten van een enthousiaste groep Nederlandse sponsoren wordt het in Lahore mogelijk gemaakt dat ongeveer 50 Pakistaanse kinderen christelijk onderwijs en opvang kunnen genieten in de door ons allen gesponsorde school in Lahore.

Ma'laap verbindt mensen
De Stienser organisatoren van dit project, waaronder ook twee Pakistaanse families, hebben alle sponsoren als dank voor hun financiële bijdrage aan dit onderwijsproject uitgenodigd voor een Pakistaans diner in De Hege Stins.
Als we de grote podiumzaal van De Hege Stins binnenkomen, worden we verwelkomd in deze grote zaal, die voor deze gelegenheid helemaal is ingericht als Pakistaans restaurant.
De Stienser sponsororganisatie noemt zich 'Ma'laap', wat 'verbinding' betekent in het Urdu, een taal die in Pakistan wordt gesproken. Deze avond staat in het teken van de verbinding tussen de sponsororganisatie en haar sponsoren, maar deze verbinding slaat ook op de (nadere) kennismaking van alle sponsoren met elkaar. En toch willen we ook niet vergeten dat die verbinding van Gods vriendengroep vooral ook wordt onderhouden met God. Werkgroepslid Pieter Dijkhuis begint na zijn openingswoord dan ook met het aanroepen van onze Vader in zijn openingsgebed, want ook de verbinding met Hem ervaren we vanavond graag in ons midden.

Jeugd bedient in Pakistaans restaurant
De organisatoren van Ma'laap hebben het taktisch aangepakt. Enkele van deze organisatoren van Ma'laap zijn ook jongerenwerkers van onze Protestantse Gemeente. Zij hebben enkele jeugdgroepen van onze kerk uitgenodigd om bij dit Pakistaans diner aanwezig te zijn, in een dubbelrol, namelijk dienstverlenend in de bediening van alle gasten in het gelegenheidsrestaurant, en anderzijds ook als mede-tafelgasten. Mede daardoor loopt de organisatie en de bediening op rolletjes, en het is bovendien ook nog heel gezellig in dit 'Pakistaanse restaurant', waar jong en oud met elkaar een gezellige avond beleven.

Voorgerecht en hoofdgerecht
In een voortreffelijk driegangenmenu worden we verrast en verwend. Nadat de maaltijd is geopend, krijgen we de eerste gang, die bestaat uit een overheerlijke Woestijnsoep, met dadels als een belangrijke ingrediënt, gemaakt door onze pastoraal werker Tine de Vries, die ook lid is van de Ma'laap-werkgroep.
Het hoofdgerecht bestaat uit de volgende elementen: Chicken curry, Chappatis rijst, Kebab, saus, met daarbij komkommersalade. Op lange tafels wordt al dit lekkers gepresenteerd in de vorm van een warm buffet. Zo wordt het ook nog een 'walking dinner'.
We krijgen tussen de dinergangen ook een Skype-sessie aangeboden, waarin onze gastheer Nasir vanuit ons Pakistaans restaurant via internet in een life-gesprek is met de pastor van de christelijke gemeente van Lahore, met wie we ons verbonden hebben en voelen. De pastor maakt van de gelegenheid gebruik om ons duidelijk te maken hoe belangrijk het voor ons allen in Nederland en in Pakistan is dat we deze verbinding met elkaar aan zijn gegaan, en die ook zo getrouw onderhouden. Duidelijk is dat het Ma'laap-project iets wezenlijks bijdraagt aan het onderwijs aan christelijke kinderen in dit overwegend islamitisch land.

Hamay bachanay ko
Onder begeleiding van gitarist Taco Osinga zingen we samen ook een mooi Pakistaans lied in het Urdu. De twee Pakistaanse gezinnen in ons midden zingen het lied voor, en beelden gelijktijdig de bijbehorende gebaren uit. De coupletten van dit welbekende Pakistaanse lied getuigen ervan dat het God is die de bloemen, de vis, de vlinder, de sterren en ook ons allen heeft gemaakt.
En hoe voortreffelijk dit Pakistaanse kinderlied past in deze dagen die voorafgaan aan het Paasfeest, blijkt bij uitstek uit het laatste couplet:

Ksinay Saleeb par jaan apni di?
(Wie heeft Zijn leven op het kruis gegeven?)
Jaan apni di, Jaan apni di
(Zijn leven gegeven, Zijn leven gegeven)
Yesu nay saleeb par jaan apni di
(Jezus heeft Zijn leven op het kruis gegeven)
Hamay bachanay ko
(Om ons te redden)

Dessert en traktatie
Het dessert is ook overheerlijk: Vrolijke rijst - voor wie dat wil - met yoghurt. Heerlijk sluiten we dit Pakistaans menu af met deze rijst in fleurige kleuren.
Aan het eind van de avond worden de twee Pakistaanse families welverdiend heel hartelijk bedankt voor het organiseren en verzorgen van deze bijzonder geslaagde avond. Ook de overige organisatoren van de Stienser werkgroep krijgen woorden van waardering toegesproken.
In de ontvangsthal hebben we nog een groepsfoto laten maken van deze hele grote opkomst van vanavond. Zo kunnen we ook onze Pakistaanse broeders en zusters met hun kinderen (waaronder onze sponsorkinderen) laten zien dat wij ons onderling verbonden voelen, en vooral ook met onze medegelovigen die op zo grote afstand van ons leven en werken.
En als verrassing staan als dank voor alle hier aanwezige sponsororen enkele doosjes granaatappels klaar. Iedereen krijgt daarvan een granaatappel mee naar huis (met daarbij een recepttip), om thuis ook nog eens als herinnering aan deze geslaagde avond smakelijk en dankbaar terug te blikken op deze fijne avondmaaltijd.

Grote dank
aan iedereen die er zo'n prachtige Pakistaanse avond van heeft gemaakt.
Een geslaagde avond van 'Ma'laap'

Bodemsanering bij de molen van Stenden

Donderdag 17 maart 2016 
Bodemsanering bij de molen van Stenden op de Kenniscampus
















Molenruïne

Op de Kenniscampus van Stenden Hogeschool heeft Stenden al vele jaren de niet meer in gebruik zijnde restanten van de oude Leeuwarder oliemolen. Bij de verwoestende brand van twee jaar geleden bleef de romp van de oliemolen staan, en van de bijbehorende loods resteerde nog de markante gevel. Zo heeft aan het eind van het Kennisplein tussen de NHL Hogeschool en Stenden Hogeschool nog twee jaar het restant gestaan, wat amper meer is te noemen dan een ruïne.

Van oud naar nieuw
Toch heeft Stenden Hogeschool gemeend dat de restanten van deze oliemolen met aanbouw voor de toekomst behouden moet worden. De voor veel oude Leeuwarders nog van grote betekenis zijnde ruïne zal de basis gaan vormen van restauratie en nieuwbouw, met daarin enkele moderne voorzieningen, waarvan studenten en medewerkers van Stenden Hogeschool hopelijk nog vele jaren zullen profiteren.

Restauratie en nieuwbouw
Maar voordat de nieuwbouw mag aanvangen, moest de vervuilde grond van de directe omgeving worden gesaneerd. Daarom is in de afgelopen weken een diepe kuil rond de ruïne gegraven van zo'n tweeënenhalve meter diepte. De vervuilde grond is afgevoerd om te worden gezuiverd, en de kuil is volgestort met schone grond, met zand, dat de ondergrond zal gaan vormen voor de nieuwbouw, die later in dit kalenderjaar zal aanvangen.
We zien met belangstelling uit naar het resultaat van al die grondige inspanningen van de afgelopen weken en van de restauratie en nieuwbouw in komende maanden.

De abdij van Conques - een feest voor de pelgrim

Woensdag 16 maart 2016 
Joost Jansen vertelt over het feest van de abdij van Conques

















Van betekenis voor de pelgrim
Kloosters en broederschappen waren voor de pelgrim in vroegere tijden van grote betekenis: ze fungeerden onder andere als opvangvoorziening, als plek om op verhaal te komen, en als oord van zorg. Heden ten dage is hun aantal ver in de minderheid, vergeleken met de veel andere opvang- en overnachtingsmogelijkheden.
Zichtbaarheid en invloed van kloosterordes en broederschappen – in Spanje zijn ze er nog – zijn ontegenzeglijk minder geworden. Niettemin blijft hun aantrekkingskracht groot, vanwege hun historische betekenis, hun soms imposante gebouwen, en ook vanwege hun hedendaagse vormen van bezinning en spiritualiteit, in veel gevallen gebaseerd op een moderne interpretatie van de 'Regel van Benedictus'.

Kloosters, broederschappen en gastvrijheid in 5 lezingen
De 'Werkgroep Geschiedenis en Cultuur' van ons Nederlands (pelgrims)Genootschap van Sint Jacob organiseert in het eerste kwartaal van dit kalenderjaar een vijftal lezingen, waarin eminente sprekers hun licht laten schijnen over de betekenis van kloosters, van broederschappen en over het thema gastvrijheid, zowel in vroegere als in huidige tijden.
Het thema van deze lezingenserie is 'Kloosters, broederschappen en gastvrijheid', met als subthema 'Hun betekenis voor de pelgrim'. Deze lezingen worden aangeboden bij Institutio Cervantes te Utrecht.

Lezing 5 van Norbertijn pastoor Joost Jansen
Vanavond woon ik uit hoofde van mijn bestuursfunctie van Stifting Nijkleaster te Jorwert samen met Durkje de vijfde (en daarmee laatste) lezing bij, verzorgd door pastoor Joost Jansen.
Joost Jansen is als pastoor verbonden aan de parochies van Dinther, Heeswijk en Loosbroek en aan de Abdij van Berne, waarin hij woont en waar hij ook leerhuizen verzorgt. Al meer dan 25 jaar fietst de Norbertijn Joost Jansen langs de vele pelgrimsoorden in Europa. In de afgelopen jaren verblijft hij jaarlijkse enkele weken ook als toegevoegd kloosterling-pastor in de abdij van Conques, om de vaste formatie van zes monniken tijdens het hoogseizoen te ondersteunen. In al die jaren heeft hij dus veel pelgrims ontmoet en hun ervaringen gedeeld. Kortom, vanavond hebben we een spreker met veel pelgrimservaring.
De opdracht en titel van zijn avondlezing is: 'De abdij van Conques - een feest voor de pelgrim'.
Uit een inventarisatie bij handopsteken blijkt bij aanvang van deze avond dat een groot deel van de aanwezigen - veelal leden van het pelgrimsgenootschap van Sint Jacob - tijdens hun pelgrimage - of anderszins - al één of meerdere malen (de abdij van) Conques hebben bezocht. Dat geldt ook voor Durkje en mij, want wij zijn tijdens onze tweede pelgrimage - van Le Puy-en-Velay naar Santiago de Compostela - op 23 juli 2013 in dit pelgrimsstadje gearriveerd, en op de volgende dag hebben Durkje en ik Conques weer verlaten om onze pelgrimstocht over de Via Podiensis te vervolgen.

Pastoor Joost Jansen
Wat maakt Conques zo intens?
Tijdens de binnenkomst, de pauze en na afloop van de lezing klinkt uit de luidsprekers kloostermuziek, afkomstig uit de abdij van Conques.
Verwijzend naar het onderzoeksrapport 'God in Nederland, 1966-2016' dat deze week verscheen, noemt Joost Jansen dat we in de afgelopen jaren zagen dat de kerken leeg lopen. Toch is daar in de abdij van Conques weinig van te merken. Andere publicaties melden dat kerken leeg lopen, maar dat de pelgrimswegen vol lopen. Er is dus iets aan de hand op de religieuze weg die (door) Europa gaat.
Onze spreker begint zijn lezing vanavond op een herkenbare, passende wijze, namelijk in Le Puy-en-Velay, de startplaats van de Via Podiensis, de Franse pelgrimsstad waar veel pelgrims hun pelgrimage beginnen met het in ontvangst nemen van hun pelgrimszegen. Dan gaat de tocht naar en over de bergen van de Aubrac, met haar prachtige vergezichten. En dan gaat het door naar Conques. Pelgrims die de hoogvlakte van de Aubrac afdalen, zien na ongeveer drie dagen later de abdij met de enorme kloosterkerk van Conques in het dal liggen. Veel pelgrims ervaren Conques doorgaans als hun eerste inleiding in het ware pelgrimeren, want vooral tijdens de momenten waarop de monniken van Conques intense gesprekken voeren met de binnengekomen pelgrims, komt er van alles los, zo na die eerste pelgrimsdagen van stilte, eenzaamheid en kortdurende ontmoetingen. En dan is er in Conques ineens alle tijd en alle ruimte om tot jezelf te komen.

Wat maakt Conques tot een feest?
De 12e eeuwse abdijkerk van Conques (schelp) is opvallend goed bewaard gebleven. Begonnen met aanvankelijk nog een kleine kapel groeide de abdij uit tot een majestueus klooster, nadat de monniken van Conques erin waren geslaagd om de relieken van Sainte-Foy te stelen uit het klooster van Agen, waarna het aantal wonderen te Conques opviel. Conques werd toen een belangrijke pelgrimsplaats.
Karakteristiek zijn de uit de negentiger jaren daterende moderne kerkramen van de abdijkerk.
Bekend is Conques ook vanwege haar gastvrijheid van de zes Norbertijnen, die hun aantal verdubbeld zien door de zes tijdelijke broeders, die in het hoogseizoen de vaste bezetting uitbreiden. In het hoofdseizoen overnachten er zo'n 100 van de 150 pelgrims in de slaapvertrekken van het pelgrimshuis van de abdij.
Hier in Conques vinden die pelgrims ontspanning, ontmoeting (gezellig met anderen eten en praten) en stilte. In die stilte kun je hier leren luisteren naar je hart.
Zo staat Conques voor 'feest'; het feest van plezier, van goed en lekker eten, van ontmoeting, van elkaar herkennen, en iedereen voelt hier dat je als pelgrim zowel een uiterlijke als een innerlijke weg gaat.

Bemin en onderhoud de tijden
De Norbertijnen van Conques leven volgens de Regel van Augustinus, altijd op weg naar God, onder het motto: 'Bemin, en doe dán wat je wilt'. Vooral ook het 'met elkaar' staat bij hen centraal, dus samen leven, samen bidden en samen werken.
De liturgie en de diaconie van de Norbertijnen is altijd geworteld in, en gericht op de eigen streek.
Norbertijnen laten hun gasten toe in hun eigen leven en in hun gemeenschap. Ze zijn wel geritmeerd, met hun gebeden, gebedstijden, vespers, completen en aansluitend de pelgrimszegen. Hun motto in dezen is: 'Onderhoud de tijden, anders word je door de tijden opgeslokt'. 
Hun leven, werken en bidden moet/mag een eenheid vormen. Bidden is daarbij als het ware stilstaan bij het grotere geheel waarvan jij deel uit maakt. Verder zorgen de Norbertijnen ervoor dat ze ook de kerk ter plaatse zijn. Bovenstaande zaken typeren de Norbertijnen.
Hier in Conques gebeurt iets met de pelgrims die arriveren, overnachten en dan weer verder gaan.

Conques doet iets met haar pelgrims
Waar pelgrims vroeger als boetedoening in en door Conques kwamen, kun je de tegenwoordige passanten van Conques typeren als sportievelingen, en/of natuurgangers en/of cultuurgangers, en/of als spirituele en/of religieuze pelgrims. Af en toe spot je er trouwens ook iemand - bijvoorbeeld jongeren - die hier met een begeleider doortrekt als vorm van alternatieve straf; een eigentijdse vorm dus van de middeleeuwse boetedoening.
Niet voor niets wordt zo de abdijkerk van Conques een smeltkroes van emoties. Tijdens de gebeden openen veel pelgrims zich hier voor het Hogere. In Conques komt dat allemaal bij elkaar. Als je hier eenmaal als pelgrim bent gekomen, ga je anders weg.
Het aanbod van deze priorijgemeenschap bestaat vooral uit gastvrijheid, te midden van de broeders en de hospitaliers. Hier ervaar je de gastvrijheid bij de mensen, en ook de gastvrijheid van God, als een Andere Aanwezigheid. De pelgrim voelt dat hier iets is, wat ons allen overstijgt. Er gebeurt van alles in je en om je heen.

Een belevenis om vast te houden en mee te nemen
Pelgrims bezoeken de vespers in de abdijkerk, ze eten hier samen, en ze zingen hier samen het welbekende pelgrimslied 'Ultreia'. Pelgrims ervaren de stilte in de abdijkerk, op de plaats waar God en mens elkaar aanraken. Hier voel je ten diepste dat je pelgrim bent.
's Avonds kun je genieten van het kerkorgelspel, en ondertussen kun je boven in de kerk een rondgang maken, langs de bijzondere kapitelen met al die oudtestamentische en nieuwtestamentische bijbelverhalen, die alle een boodschap in zich dragen, die eeuwen later nog steeds de mens van vandaag aanspreken.
Broeder Joost Jansen heeft hier in Conques zelf de biecht en verzoening herontdekt; hier in deze bijzondere abdij kun je je hart-zeer delen en het allemaal in je gebeden aan God voorleggen.
Is Conques dan echt een feest voor de pelgrim? Ja, het is een belevenis, iets dat je vast wilt houden, zonder dat je het wilt en kunt vastpakken. Het is één van de plaatsen die je je altijd herinnert, die je gedenkt, waar je die eeuwenoude traditie zelf op je eigen manier invult, waardoor je het zelf tot een onvergetelijke beleving maakt.

Joost, het was dus een feest!
Een uur lang zit iedereen geboeid te luisteren naar wat broeder Jansen ons allen vertelt. Voordat we de pauze in gaan, wandelt de spreker als het ware samen met ons Conques uit over de markante Romeinse stenen boogbrug over de rivier de Dourdou.
Vol begeestering zingen we met zijn allen vóór de pauze nog het 'Ultreia'.
Na de pauze is er volop gelegenheid om de spreker vragen te stellen. Vanavond komen er echter niet alleen vragen. De aanwezigen voelen merkbaar ook de sfeer van veiligheid bij deze spreker, want enkelen zijn bereid om hun persoonlijk getinte ervaringen in Conques ook met alle aanwezigen te delen. We luisteren naar de korte verhalen van pelgrims die een ontspanning voelen vóór het kleine altaar van de abdijkerk, of gewoon (of misschien wel niet zo gewoon) de vraag die je als pelgrim bij aankomst wordt gesteld over hoe het met je voeten is. Bij aankomst krijg je drinken aangeboden, en bij je vertrek werd je zelfs uitgezwaaid door een broeder. Ogenschijnlijk heel gewone dingen kunnen dus in die situatie (buiten)gewoon zijn en als heel bijzonder worden ervaren.
En als avondvoorzitter Nico van Heijningen de avond graag wil afsluiten, heeft broeder Joost er nog lang geen genoeg van, want hij ziet nóg iemand met een vraag, die vooral ook beantwoord moet worden, en aansluitend laat hij ons met zijn allen nog eenmaal het 'Ultreia' zingen, wat de aanwezige pelgrims gepassioneerd meezingen.
Terecht begint Nico zijn dankwoord en avondsluiting dan ook met de woorden die bijval oogsten: "Joost, het was dus een feest!".
 

donderdag 17 maart 2016

Stenden Pensioendagen met Pensioen Pop-up store

Dinsdag 15 maart 2016 
De pop-up store van ABP @ Stenden
















ABP-pensioen
Periodiek enig inzicht krijgen in je pensioen is wel belangrijk. Er verandert immers veel op het gebied van pensioen. Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) helpt haar klanten derhalve om inzicht te geven in hun toekomstige financiële situatie. Met een reizende Pensioen Pop-up store komt het ABP naar ons toe in Stenden Hogeschool.

Pensioen Pop-up store
Deze week wordt binnen Stenden ook wel de Pensioenweek genoemd, want van 14 tot en met 16 maart 2016 worden de 'Pensioendagen' georganiseerd bij Stenden in Leeuwarden en in Emmen.
Het ABP heeft een reizende Pensioen Pop-up store ontwikkeld die op bezoek gaat bij diverse werkgevers, omdat hun werknemers vaak als eerste te rade gaan bij hun werkgever voor pensioenvragen. Een Pensioen pop-up store op de werkvloer maakt het dan ook gemakkelijker om de medewerkers te helpen bij het beantwoorden van vragen over pensioen. Werknemers kunnen in deze stand meer te weten komen over hun pensioen. Zo kunnen ze hier bijvoorbeeld ook inloggen in 'MijnABP' om hun pensioensituatie te bekijken.

Persoonlijk gesprek met pensioenvoorlichter​​​​​ van het ABP
Ook was het mogelijk om je vooraf in te schrijven voor een persoonlijk gesprek met een pensioenvoorlichter van het ABP. De behoefte daaraan blijkt groot te zijn, want de pensioenvoorlichters zijn - ook bij Stenden - snel volgeboekt bij de werkgevers die de Pop-up store hebben gereserveerd.
Bij het arrangeren en het bevestigen van de afspraak wordt je gevraagd om enkele gegevens mee te nemen omtrent je persoonlijke situatie, opdat daarmee tijdens deze half uur durende pensioenafspraak in je eigen ABP-internetomgeving je eigen pensioenoverzicht kan worden geraadpleegd. Dat blijkt in de praktijk echter geen succes te zijn, want gedurende de hele ochtend waarop mijn afspraak staat ingepland blijkt dat de internetomgeving van MijnABP niet toegankelijk is. Oplossingen worden tijdens en na dit gesprek wel gezocht en gevonden in informatievoorziening achteraf, maar de bedoeling van deze afspraak komt daarmee helaas niet goed uit de verf. Desalniettemin kun je in elk geval wel al je vragen over je pensioenstatus stellen, en die worden in algemene zin ter plekke zo goed als mogelijk beantwoord.

Pensioenexpert van Stenden
De Pop-up store is onderdeel van een campagne om 'MijnABP' onder de aandacht te brengen. MijnABP is namelijk vernieuwd. Het actuele pensioen is daarin nu in één oogopslag zichtbaar. Het plannen van je pensioen is vereenvoudigd met vastgestelde scenario's. ABP-deelnemers zien daarin direct de invloed van bijvoorbeeld meer of minder werken en/of van korter of langer werken. De persoonlijke online omgeving is beveiligd met DigiD en toegankelijk via alle mobiele apparaten, zoals smartphone en tablet. ​
Wie deze week de Pop-up store van het ABP in Stenden Hogeschool bezoekt, ontmoet daar ook onze Stenden-collega Hielke Visser, die voor ons de pensioenexpert van Stenden Hogeschool is. Wie langskomt in deze ABP-stand kan Hielke ter plekke allerlei vragen over pensioen stellen, of met hem een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek over allerlei pensioenzaken​.

Pensioen beleven
Om zoveel mogelijk collega's te stimuleren om deze week vooral even langs te komen in de Pop-up store, worden gedurende deze pensioendag in en rond de ABP-stand diverse akties gevoerd.
Zo was daar maandag de feestelijke opening van de Stenden-ABP-Pensioendagen.
Elke bezoeker kan zich door een student van onze opleiding Media en Entertainment Management-opleiding laten fotograferen voor een zogenoemde 'pensioenfoto'.
Er wordt dagelijks een pensioenquiz georganiseerd, waarin in een wedstrijdspelomgeving wordt onderzocht hoeveel je als deelnemer eigenlijk weet over je pensioen.
Dagelijks wordt een slagroomtaart uitgereikt aan een Stenden-collega die tenminste nog 25 jaar werkend heeft te gaan alvorens hij/zij van diens pensioen mag gaan genieten.

Het leven rekken!?

Maandag 14 maart 2016 
Inleidende lezing van professor Doeke Post

Een programma voor jong en oud over het levenseinde
Ouder worden gaat vaak gepaard met een toename van aandoeningen. De geneeskunde heeft daar steeds vaker een antwoord op in de vorm van technologie, van risicovolle ingrepen en dure (design) medicijnen. Deze behandelingen kunnen het leven verlengen; echter het risico op overlijden of het ontstaan van nare bijwerkingen is ook aanwezig. Niet-behandelen is een optie die niet altijd wordt besproken.
Vanavond woon ik een programma bij met lezingen en met het gesprek over allerlei vragen rondom het levenseinde, zoals:
  • Welke keuzes kun je maken als je ernstig ziek bent?
  • Welke rol speelt levensbeschouwing hierbij? 
  • Hoe voorkom je overbehandeling? 
  • Wanneer stoppen met de behandeling? 
  • Wat kan palliatieve zorg bieden? 
  • En speelt de waardigheid van de mens een rol bij een beslissing om het leven te beëindigen?
Friese VU-Vereniging met Friese verpleegkunde-opleidingen 
Dit avondprogramma wordt georganiseerd door het Friese Regiocomité van de VU-Vereniging, in samenwerking met de School voor Zorg, Service & Welzijn van het Friesland College (FC) en de opleiding HBO-Verpleegkunde van de NHL Hogeschool. Durkje is namen FC één van de organisatoren van dit programma, dat vanmiddag al aanving.
Het gaat vanavond om een publiekslezing, waarbij ook de studenten van beide verpleegkunde-opleidingen zijn uitgenodigd. In een bijna volle collegezaal van de NHL Hogeschool heet Regiocomitévoorzitter Riet ten Hoeve alle belangstellenden hartelijk welkom, en verzorgt ze een korte inleiding op het thema van vanavond, waarna ze de eerste spreker het woord geeft. Ze benadrukt het belang van 'samen besluiten' inzake vraagstukken rondom het levenseinde, en wijst alvast vooruit op de tweede helft van dit avondprogramma, waarin vooral het gesprek tussen jong en oud centraal zal staan.
Een bijna volle collegezaal luistert aandachtig naar professor Post
Langer leven: een goed vooruitzicht?
Eerste spreker is professor Doeke Post, alumnus van de Vrije Universiteit, oud-huisarts en emeritus hoogleraar Sociale Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, en tevens schrijver van onder andere het boek 'De dood komt later'.

  • De dood hoort bij het leven. Maar de mens heeft altijd de drang gehad om het leven te verlengen.
  • Kiezen is moeilijk! Want welke keuze moet je maken als je 'zo ziek bent als een hond', als je voor de keus staat om enerzijds het leven te rekken met behulp van allerlei vormen van medicatie met nare bijwerkingen, waarmee je dan wel het ziekteproces afremt en het leven rekt, maar als je er ook voor kunt kiezen om eerder te sterven. In dezen speelt de kwaliteit van het leven een belangrijke rol. 
  • Bij vragen over leven en dood is een bezinning noodzakelijk op de grenzen van de geneeskunde.
  • Goed overleg met de arts is van belang, en het aanvragen van een zogenoemde 'second opinion' is helemaal niet zo'n gek idee.
  • De boodschap van professor Post is; 'Houd zelf de regie!"
  • Nog gecompliceerder ligt het bij beslissingen die je moet nemen voor wilsonbekwamen, zoals gehandicapten, coma-patiënten, dementen en mensen met essentieel functieverlies na een beroerte. 
  • Post zijn advies is duidelijk: Schrijf zo vroeg mogelijk samen op wat je wilt dat er wordt gedaan als er voor jou gekozen moet worden inzake behandelen of stopzetten van die behandeling. Weet in elk geval dat een bekend zijnde 'beschikking tot niet-behandelen' voor behandelende artsen in elk geval een behandelverbod betekent. 
  • Wist je ook al dat uit onderzoek is gebleken dat het een biologisch gegeven is dat zowel mensen als dieren hun eten gaan weigeren als hun levenseinde nadert?

Joep van de Geer (MCL)
Brand een kaars voor jou en mij
Tweede spreker is Joep van de Geer, geestelijk verzorger van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) en lid van het Palliatief Advies Team.
Van de Geer begint zijn presentatie met het ritueel van het aansteken van drie kaarsen. De eerste kaars is voor de patiënten, De tweede voor de naasten van die patiënten, en de derde kaars is voor de zorgverleners.
Van de Geer: "Misschien is één van die kaarsen wel voor jou.'" 
Deze presentatie gaat vooral over de ontmoeting van patiënt, naasten en zorgverleners.

  • Van de Geer kiest vanavond voor het perspectief van multidisciplinaire zorg, met aandacht voor levensvragen, over de betekenis van wat er gebeurt, en over de existentiële, spirituele zorgbehoefte, ongeacht of het gaat om religieuzen of niet-religieuzen.
  • Hij vertelt over een voorbeeld van ziekenhuiszorg, waarbij bijvoorbeeld het leven wordt gerekt in intensive care. De geestelijke verzorging richt zich (dan) veelal op de familie, die op dat moment vaak in grote chaos verkeert. Een casus van een intensive care-patiënt na een suïcidepoging spreekt in dezen boekdelen.
  • De derde thematiek die Joep van de Geer aan de orde stelt, is die van het voltooide leven. Hij benoemt het ervaren van eenzaamheid, het gevoel van er niet meer toe doen en het onvermogen om dat te uiten. Deze patiënten zijn vaak geestelijk en lichamelijk zo moe, en voelen zo nadrukkelijk hun aversie tegen afhankelijkheid. 
  • Dat heen en weer geslingerd voelen tussen hechting en onthechting, tussen rationeel en irrationeel, het je realiseren dat je de regie kwijt raakt, en dat onzekere wachten op de dood kan je er als patiënt toe brengen dat je je afvraagt of dit een goede dood voor mij en/of voor mijn omgeving is. Vooral veel vragen dus.....

Ineke Wijnja (MCL)
Hoe moet dat nou straks?
De derde spreker is Ineke Wijnja-Wassen, palliatief verpleegkundig consulent palliatieve zorg bij het Medische Centrum Leeuwarden, en ook lid van het Palliatief Advies Team.
Ze begint met de definiëring van het begrip 'palliatieve zorg'. Ze noemt daarbij ook de vier dimensies, van somatische, psychologische, sociale en spirituele, existentiële aard.
Nederland kent zo'n 65 netwerken van samenwerkende partners op het gebied van palliatieve zorg. Vijf daarvan opereren in onze provincie Fryslân. In deze netwerken worden allerlei activiteiten ontplooid.
Ook noemt en bespreekt ze het begrip 'palliatief zorgplan'.

Drie workshopsessies voor jong en oud in de kuil 
Na de lezingen en een korte pauze volgen in de kuil van de NHL Hogeschool groepsgesprekken in kleinere groepen deelnemers, met elk een gespreksleider en in elk geval ook een MBO-student èn een HBO-student Verpleegkunde. We gaan in deze subgroepen nader in op een aantal belangrijke vragen rond het dagthema.

  1. In de eerste ronde bouwen we voort op de inleiding van professor Post en op de medische zorg in het bijzonder. We denken na over en bespreken voorbeelden van waar het al dan niet goed gaat in de geneeskunde, waar die geneeskunde al dan niet haar doel voorbij schiet in de strijd tegen de dood. En hoe zou het dan beter kunnen? Verder inventariseren we welke vragen over onze laatste levensfase ons bezighouden.
  2. In de tweede sessieronde gaat het vooral over levensbeschouwelijke, zingevingsaspecten. Waarom waarderen patiënten het bijvoorbeeld als artsen en andere zorgverleners aandacht hebben voor de levensbeschouwing en de levensvragen van hun patiënten. En kennen we daar goede en slechte voorbeelden van? En kunnen zorgverleners die zelf niet religieus zijn hun patiënten die wel religieus zijn al dan niet begeleiden bij hun levensbeschouwelijke en levensvragen? Hoe zouden zij dat dan kunnen doen?
  3. De laatste workshopronde gaat over palliatieve zorg. We inventariseren eigen en bespreken elkaars ervaringen van situaties waarin niet-behandelen ook een mogelijke keuze is. De slotvraag is of we aan kunnen geven wat we nodig hebben om te overlijden op een eigen voorkeursplaats. En hoe kun je dat dan realiseren?   

Subgroepen in de kuil van de NHL Hogeschool
Voor jong & oud en van jong & oud
De avond wordt op waarde(n)volle wijze afgesloten met een passend gedicht van Marinus van den Berg, voorgedragen door Joep van de Geer.
Dat de studenten en de overige aanwezige deelnemers in de subgroepen in korte tijd iets goeds met elkaar hebben beleefd, blijkt wel uit het feit dat velen in groepjes nog even blijven napraten.
En toch hoeft je dat ook niet te verbazen, want vragen over leven en dood zijn immers niet alleen vragen voor jong en oud, maar ook vragen van jong en oud.
Jong en oud luisteren goed naar elkaar; ze hebben elkaar echt iets te vertellen. We lossen vanavond geen problemen op, maar delen wel ervaringen, zienswijzen en gevoelens met elkaar. Daarin blijkt hoe essentieel het ware contact tussen jong en oud is waar het gaat om vragen van leven en dood, met óók al die dimensies van levensbeschouwelijke, spirituele en religieuze aard.