tag:blogger.com,1999:blog-2660527863372238852024-03-17T20:03:39.247-07:00Wiep KoehoornWiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.comBlogger4742125tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-87851677013587889932024-03-17T09:26:00.000-07:002024-03-17T09:26:25.420-07:00Santiago, is dat je doel?<div><b>Zaterdag 16 maart 2024</b></div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6e9CR1I9EBJAhh1cKx-mNHQBnBnsexI8VAPLNY7o-INVcU-CJsZ7oYFp7Z7rdA2RsZaF6TtFXLmzRtr6HuG0Y7PhoODuauFVip_xAVHnXxfeQjQOI1qK4IHh88gNrSAe6DbOPBbD48xrdabqYuMFOkhr_xYaRRBOwu4x3nJkIglDiRC5S1J8JaETdEcvE/s4347/20240317-P1210706-utrecht-ngvsj-st%20pieterkerk-muzikale%20voorstelling-david%20hordijk-uitsnede.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2930" data-original-width="4347" height="270" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6e9CR1I9EBJAhh1cKx-mNHQBnBnsexI8VAPLNY7o-INVcU-CJsZ7oYFp7Z7rdA2RsZaF6TtFXLmzRtr6HuG0Y7PhoODuauFVip_xAVHnXxfeQjQOI1qK4IHh88gNrSAe6DbOPBbD48xrdabqYuMFOkhr_xYaRRBOwu4x3nJkIglDiRC5S1J8JaETdEcvE/w400-h270/20240317-P1210706-utrecht-ngvsj-st%20pieterkerk-muzikale%20voorstelling-david%20hordijk-uitsnede.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Concert van pelgrim-pianist David Hordijk op Cap Finisterre </td></tr></tbody></table><br /></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Landelijke Voorjaarsbijeenkomst van het pelgrimsgenootschap</b></div><div>Vandaag wordt de landelijke Voorjaarsbijeenkomst van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob gehouden in de Sint-Janskerk te Utrecht, en in een drietal nabijgelegen locaties in de Domstad. </div><div>Deze dag is georganiseerd door de werkgroep Ledenbijeenkomsten van ons pelgrimsgenootschap.</div><div>Het thema van de bijeenkomst is: <i>‘Santiago, is dat je doel?’</i></div><div>Op basis van de inbreng van de werkgroepen van het pelgrimsgenootschap heeft de werkgroep Ledenbijeenkomst voor vandaag een gevarieerd programma opgesteld met lezingen, workshops en een informatiemarkt. Daarnaast is er voldoende gelegenheid voor ontmoeting en voor het uitwisselen van ervaringen als beginnende en gevorderde pelgrims.</div><div><br /></div><div><b>Workshop <i>‘Santiago, ik ben er!’</i></b></div><div>De eerste workshop die Durkje en ik vandaag bijwonen, kreeg als titel: <i>‘Santiago, ik ben er!’</i></div><div>Dit is een workshop, die wordt aangeboden door de werkgroep Aandacht & Spiritualiteit. Daarin staan de verhalen en ervaringen van pelgrims centraal. </div><div>Benieuwd naar die verhalen, en daarnaast ook met eigen ervaringen met betrekking tot onze eigen aankomsten in Santiago de Compostela, gaan we in deze workshop bekijken hoe we elkaars ervaringen kunnen delen.</div><div>Uit ervaring van dergelijke sessies weten we dat datgene wat je in zo’n ervaringssessie hoort en wat het je brengt, elke keer weer (iets) anders is.</div><div>De één heeft bijvoorbeeld een lange reis afgelegd, en een ander misschien wel een héle lange reis. In elk geval was, is èn wellicht blijft ons einddoel Santiago de Compostela. </div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Hoe was het eigenlijk om daar voor het eerst, of op herhaling aan te komen?</i></li><li><i>Voelde je daarbij iets van euforie, of van blijdschap? </i></li><li><i>Of voelde je juist verdriet, of misschien wel helemaal niets?</i></li><li><i>En welke aankomst-ervaring had voor jou vooral betekenis? </i></li><li><i>Was dat bijvoorbeeld de aankomst in de stad, of op het plein vóór de kathedraal, of juist in de kathedraal, of bij je aanwezigheid bij de Heilige Pelgrimsmis (al dan niet met gebruik van het grote wierrookvat)? </i></li><li><i>Hoe ervoer je toen het vieren van de aankomst met medepelgrims, en de ontmoeting met het graf van de Heilige Jacobus? </i></li><li><i>Kwamen je verwachtingen uit, of juist helemaal niet? </i></li><li><i>En, hoe was dat allemaal voor de pelgrims, die al twee of meerdere keren aankwamen in Santiago de Compostela?</i></li></ul></div><div><b>Workshop op hoop van</b></div><div>Workshopleidster Annemarie Reimert begint met de ongeveer 25 deelnemers in de kring een voorstelrondje met je naam en het noemen van waarop je hoopt in dit uur. Deelnemers geven aan dat ze bijvoorbeeld hopen op: <i>verhalen, inspiratie, bevestiging, inzicht, diepgang van/door spiritualiteit, verrassingen en informatie.</i></div><div>Annemarie vertelt het verhaal over Ithaka (Homerus), over het weerstaan van verleidingen, en over het opdoen van ervaringen.</div><div>In de volgende werkvorm gaat het om luisteren, aandacht en respect. We gaan onze eigen ervaringen met elkaar te delen. We gaan daartoe in vijf groepen uiteen om te vertellen, en om naar elkaar te luisteren, met daarbij de Jacobsschelp als talking stick. </div><div>Daarna gaan we terug in de kring, om met elkaar te delen wat we van elkaar gehoord hebben. </div><div>Tot slot vatten we individueel samen wat we van deze sessie meenemen. Dat blijkt in de rondgang bijvoorbeeld te zijn: <i>blijven luisteren, meer moed, mooie mensen, tijd voor reflectie, verwonderende bevestiging, blijf onderweg, verbinding. </i></div><div><br /></div><div><b>Lezing <i>‘Sint Jacob en de Via de la Plata door de eeuwen heen’</i></b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFOcgZgNRM2EOCY2T_HMfSUR-2GzftlZ2vX6-PTsKM-RDO1XRSJI7CylHuheyFFznIwKBKuKkVy1Cex2bLtuHPkGGDz573MbVTMo1abNNELByt8Y_9uJ7IntzbPzSm2nMwtaDwMAxkRXwqePqRXL-G9au88lEGCySDaGv6eOL7rpiA8r2FkYzzw23woeis/s4896/20240317-P1210700-utrecht-ngvsj-st%20pieterskerk-lezing%20over%20de%20via%20de%20plata.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3145" data-original-width="4896" height="206" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFOcgZgNRM2EOCY2T_HMfSUR-2GzftlZ2vX6-PTsKM-RDO1XRSJI7CylHuheyFFznIwKBKuKkVy1Cex2bLtuHPkGGDz573MbVTMo1abNNELByt8Y_9uJ7IntzbPzSm2nMwtaDwMAxkRXwqePqRXL-G9au88lEGCySDaGv6eOL7rpiA8r2FkYzzw23woeis/s320/20240317-P1210700-utrecht-ngvsj-st%20pieterskerk-lezing%20over%20de%20via%20de%20plata.JPG" width="320" /></a></div></div><div>De tweede workshop die we bijwonen, gaat over Sint Jacobus en de Via de Plata door de eeuwen heen.</div><div>De Via de la Plata is de geheel Spaanse pelgrimsroute die vanuit Sevilla via Cáceres en Salamanca naar Santiago de Compostela loopt. </div><div>In zijn lezing laat Hubert Bastiaens aan de hand van fotobeelden zien waarom de Via de la Plata in zijn ogen de meest interessante pelgrimsroute van Spanje is. Hij vertelt over de rijke geschiedenis van deze pelgrimsroute, die begon als een Romeinse heerbaan uit de eerste eeuw vóór Christus. Vervolgens ontstonden langs de route een aantal prachtige steden, rijk aan architectuur en bijzondere gebouwen. Maar ook de natuur en het landschap langs de route zijn bijzonder fraai. Sinds de ontdekking van het graf van Sint Jacob heeft de heilige een enorme rol gespeeld in de geschiedenis van Spanje, en daarbij komt de Via de la Plata als belangrijke noord-zuid verbinding telkens weer terug. Ook komen de drie belangrijkste iconografieën van Sint Jacob aan bod tijdens deze lezing. Dit onder het motto: <i>als je meer weet, ga je meer zien en kun je ook meer genieten van je tocht.</i></div><div><br /></div><div><b>Hubert Bastiaens over pelgrimeren op de Via de Plata</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>De Via de Plata begint in Sevilla en gaat via Salamanca en Ourense naar Santiago de Compostela, zo’n duizend kilometer gaans. Bastiaens noemt dat de meest interessante route door Spanje, onder andere vanwege haar natuur, steden en cultuur, </li><li>Het is een oude Romeinse heerbaan, van Sevilla naar Astorga, zo’n 700 kilometer lang, om destijds de veroveringen van de Romeinen te consolideren, èn ook om het in het noorden gewonnen goud zuidwaarts naar Sevilla te transporteren. Deze weg was al in de eerste eeuw vóór Christus geheel geplaveid, waarvan nog steeds stukken in originele staat zijn overgebleven. En bijna alle bruggen zijn er ook nog, die dus al meer dan 2.000 jaar oud zijn.</li><li>Herkenbaar is ook de invloed van de Moren, die vanaf 710 het land binnenvielen, de Moorse bezetting, die bijna 800 jaar (tot 1492) duurde. Die Moren brachten tijdens hun bezettingsperiode trouwens een schitterende cultuur mee, zoals nog steeds is te zien in de steden zoals Sevilla, Granada en Cordoba.</li><li>Een Spaanse tegenbeweging kwam op gang, de zogenoemde Reconquista, een lange periode waarin de terugverovering na acht eeuwen onderdrukking plaatsvond, als een religieuze strijd tussen de overheersende islamieten en de onderdrukte christenen. </li><li>Toen in het jaar 713 het graf van de apostel Jacobus werd herontdekt, ontstond de pelgrimage naar dat graf van de heilige Jacobus in Santiago de Compostela. Rond 830 is daardoor de stad als bedevaartsoord ontstaan, en groeide de stad behoorlijk snel, met de 11e en 12e eeuw als hoogtepunt van pelgrimage. Voor díe tijd liepen ongekende aantallen pelgrims vanuit alle windstreken naar Santiago de Compostela, en zo ook de Mozárabische christenen vanuit het zuiden noordwaarts over de oude Romeinse weg, over de Via de Plata.</li><li>De kathedraal van Sevilla is de derde grootste kathedraal van Europa, en hier begint de Via de Plata.</li><li>Deze pelgrimsroute is bewegwijzerd met gele pijlen en Sint-Jacobsschelpen. De route gaat door de bergen van de Sierra Morena en over een hoogvlakte, de meseta, langs olijfgaarden, wijngaarden en zonnebloemvelden. Hier en daar zie je onderweg nog de grote schaapskuddes, die hier als cultureel erfgoed worden gekoesterd.</li><li>Hubert Bastiaens schreef het boek <i>‘De lokroep van de meseta</i>’, en leest daar een aantal delen uit voor, over extase en over gevoel van nietigheid. </li><li>Onderweg kom je door prachtige dorpen, met hele mooie kerken.</li><li>Hubert liep overdag met opzet alleen, maar ’s avonds ontmoette hij altijd weer voldoende mensen in de herbergen. </li><li>Mérida is een echte Romeinse stad, met veel Romeinse resten van wat je in Romeinse steden mag verwachten. Als pelgrim moet je (net zoals bij heel veel andere steden onderweg) daar via de Romeinse brug over de rivier, om deze stad – één van de grootste Romeinse steden – binnen te lopen.</li><li>De stad Cáceres heeft weer een heel ander karakter dan Sevilla (Moors) en Mérida (Romeins), met een oude binnenstad, geheel door Moorse stadsmuren omgeven. Hier is in 1170 de Orde van Sint Jacob – een ridderorde – opgericht, door monniken die tevens soldaat waren; om de pelgrims te beschermen, en Spanje terug te veroveren op de Moren in de Reconquista.</li><li>Hier en daar passeer je de restanten van Romeinse mijlpalen, waarop inscripties stonden/staan van bijvoorbeeld hoever het nog is naar de volgende stad, en wie die weg aanvankelijk had aangelegd. Ze zijn een duidelijk teken dat je op de Romeinse heerbaan loopt. </li><li>Plata betekent zilver, echter, de Romeinen wonnen hier geen zilver, maar goud. Uit onderzoek blijkt dat de aanduiding Plata van Moorse oorsprong is, als betiteling van geplaveide weg. Het is dus geen zilverroute, maar een geplaveide route.</li><li>Verderop gaat de route door de Extramadura, een heel eenvoudige omgeving, waar vroeger nauwelijks middelen van bestaan waren, dus emigreerden velen van hier naar het buitenland. </li><li>De hoogste top waar je overheen gaat, is 1.170 meter hoog.</li><li>Een oude, vierzijdige Romeinse triomfboog is een belangrijk symbool geworden van de Via de Plata, waarin twee oude wegen kruisen. </li><li>Daarna ga je door het Castiliaanse Scheidingsgebergte. </li><li>Hubert leest voor uit zijn eigen boek over een bijzondere ontmoeting met een vrouw, die onderweg gezegend, ook andere mensen onderweg zegent.</li><li>Dan kom je in het prachtige Salamanca, dat Keltisch is, al van vóór de Romeinen. Salamanca heeft één van de oudste universiteiten van Europa. Het kan hier in de zomer ontzettend heet worden, dus dat is geen goede tijd om hier te pelgrimeren.</li><li>Dan komt je in Zamora, waar in twee eeuwen tijd 24 romaanse christelijke kerken zijn gebouwd, om ook aan de Moren te laten zien wie hier eigenlijk de baas is. </li><li>Voorbij Zamora moeten je kiezen om verder te pelgrimeren via Astorga, of eerder naar het westen af te slaan naar Ourense (ook een Romeinse stad), op de Camino Sanabrés (die heeft Hubert gelopen).</li><li>Daar passeer je dan het oudste beeld van Sint Jacob, en ook allerlei iconen van Sint Jacob, als apostel of als pelgrim, of als Morendoder (Santiago Matamoros), die samen met de christenen in de tijd van de Reconquista vocht tegen en overwinnaar werd op de Moren. Die legende verplaatste zich ook na 1492 naar de overwinning op de Amerikaanse indianen. Sint Jacob werd vooral het symbool van de overwinning van Spanje op de Moren.</li><li>Vervolgens ga je als pelgrim door het bergachtige Galicië, waar je onder andere langs de horréos (voorraadschuurtjes op palen) loopt.</li><li>Tot slot kom je dan aan het eind van de Via de la Plata uiteindelijk in Santiago de Compostela aan, bij de kathedraal, waarin het graf van de heilige Jacobus.</li></ul></div><div><b>Muzikale presentatie<i> ‘Naar het Einde van de Aarde’</i></b></div><div>Na de lunchpauze woon ik de muzikale presentatie bij van pianist-componist-pelgrim David Hordijk. </div><div>David liep 2.500 kilometer vanuit Nederland, via Santiago de Compostela naar het Spaanse Finisterre, naar het einde van de aarde. Via crowdfunding kwam zijn eigen piano ook daar, en gaf hij in Finisterre een concert op de kliffen aan de Atlantische Oceaan.</div><div>In zijn muzikale presentatie ‘<i>Naar het Einde van de Aarde</i>’ vertelt David het persoonlijke verhaal achter zijn tocht. Ondersteund door zijn eigen pianocomposities en prachtige beelden van onderweg neemt hij ons mee op zijn Camino.</div><div>David: <i>“De intentie van mijn tocht is altijd geweest om vrijer te worden. Als je zo lang wandelt, heb je een grote afstand tot je normale leven, waardoor je veel gemakkelijker ziet wat nou echt belangrijk voor je is. Het hele avontuur heeft me veel meer vertrouwen gegeven in wat het leven ook maar brengt.”</i></div><div>Natuurlijk ervoer hij op zijn tocht genoeg tegenslag, met alle nodige vallen en opstaan. Nog veel meer was er echter magie en onverwacht klein en groot geluk. </div><div>Eén ding is zeker, aldus David: <i>van zo’n tocht kom je niet meer als dezelfde persoon terug.</i></div><div><br /></div><div><b>Muziekvoorstelling van David Hordijk </b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTh_KrEPdqnEnVPUnZmkDQN6JGHJmn3lAC4laYmSHMLqQGXGj6H5gugjJbSJKIcuEr35meDTXz2kY_o-LcY34QRf_bHLhPccYsHqv09t0SqadmM5tjnLNvDBipEglWGfV2Dn4Tkx6lidV6zAzBlUuXgrNdf6Z0osIeEI9BbwZVCvF6Wos3cfLhFbwLowiu/s4896/20240317-P1210703-utrecht-ngvsj-st%20pieterskerk-muzikale%20presentatie-david%20hordijk.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTh_KrEPdqnEnVPUnZmkDQN6JGHJmn3lAC4laYmSHMLqQGXGj6H5gugjJbSJKIcuEr35meDTXz2kY_o-LcY34QRf_bHLhPccYsHqv09t0SqadmM5tjnLNvDBipEglWGfV2Dn4Tkx6lidV6zAzBlUuXgrNdf6Z0osIeEI9BbwZVCvF6Wos3cfLhFbwLowiu/s320/20240317-P1210703-utrecht-ngvsj-st%20pieterskerk-muzikale%20presentatie-david%20hordijk.JPG" width="213" /></a></div></div><div>David haalde vóór zijn vertrek naar Santiago de Compostela bij zijn geboortehuis in Heerlen een steentje, die hij wilde meenemen naar Cap Finisterre, om daar (iets) achter te laten</div><div>Hij wilde onderweg en met dat steentje namelijk loskomen van dat je het in het leven beslist allemaal en altijd goed moet doen.</div><div>Zijn verhaal wisselt hij af met eigen piano-muziek, en tijdens zijn verhaal en tijdens het pianospel kijken we naar de foto’s en de filmpjes die David onderweg – ook van zichzelf als wandelend pelgrim – maakte.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wildkamperend trok hij door België, en in Frankrijk liep hij urenlang door de regen. Maar dan je tent opzetten in regen en hagel, om te gaan slapen terwijl alles nat is, dat valt niet mee. Daar lag hij derhalve alleen maar in kou en zelfmedelijden.</li><li>De regen bleef maar doorgaan. Hij ontmoette Pieter Jan, herkenbaar aan een Sint-Jacobsschelp, een Vlaamse pelgrim, waarmee hij fantastische avonturen meemaakte. En het bleef wekenlang regenen.</li><li>Overnachtend bij een burgemeester gaf hij na de avondmaaltijd een pianoconcert in de salon van zijn gastheer. Op die dag ontdekte hij in gesprek met zijn medepelgrim dat de magie in ons leven eigenlijk altijd om ons heen is.</li><li>Maar de volgende dag toen hij al weer onderweg was, bleek dat hij in de abdij zijn steen was vergeten. Toen viel er al een last van zijn schouders, zich realiserend dat hij los mocht laten wat voorheen zo knellend was, bijvoorbeeld zoals een kantoorbaan (ik kan ook tuinman worden), en de moeizame relatie met zijn vader.</li><li>Vézelay was voor hem de eerste pelgrimsstad, en ook de plek waar hij afscheid nam van zijn Vlaamse medepelgrim, die een omweg via Le-Puy-en-Velay wilde lopen.</li><li>Na acht dagen geleden te hebben aan een ontsteking aan zijn been, kon en ging hij verder, zijn droom – die kennelijk nog wel een kans had – achterna te gaan.</li><li>Hij steekt de Pyreneeën over, en komt aan in Roncesvalles, aan de Spaanse kant van de Pyreneeën.</li><li>Tot nu was het nog een solitaire, meditatieve tocht, maar dat veranderde wel degelijk op de Spaanse Camino. Vanaf hier werd het pelgrimeren één groot feest, want vanaf Roncesvalles ontstonden er allerlei ‘kliekjes’ van medepelgrims die met elkaar optrokken. </li><li>Dan komt de 17 kilometer lange meseta, waar wellicht helemaal niets zou zijn. De meseta bewandelde David samen met een Catelaanse vrouw. In drie uren snelden zij over deze Spaanse hoogvlakte. In het zwembad van de herberg volgde die eerste kus. Hij vraagt zich af hoe het kan dat juist op dat zo dorre, lange, saaie traject nu precies die Catelaanse vrouw verschijnt, als een welkome sprankeling tussen het dorre, droge en rode stof van die eentonige meseta.</li><li>Vanaf toen liepen ze samen, en tot op heden nog steeds samen. Dat gaf hem al een gevoel van gearriveerd zijn, en dat gevoel zouden ze samen (kunnen) vieren op het plein vóór de kathedraal van Santiago de Compostela.</li><li>Ze gingen door naar Finisterre, en wilden niet dat dat goede gevoel voorbij zou zijn. Op Finisterre zat de tocht erop, maar het avontuur nog niet. Er zou immers een piano vanuit Nederland worden gebracht door zijn vrienden. De thuis al gekozen plek van de piano leek niet mogelijk te zijn. Maar zijn vrienden vonden dat ze die plek wèl moesten regelen, dus de piano ging wel degelijk omhoog, de rotsen op, tot bovenop op de rots. </li><li>Het concert ging dan ook wel door boven op de rotsen, en toevalligerwijs was ook de Vlaamse medepelgrim Pieter Jan daar.</li><li>Hordijk trok zijn pelgrimskleren uit, trok zijn muziekkleren aan, en verzorgde daar zijn<span style="color: red;"> pianoconcert, bovenop de rotsen</span>, omgeven door al die andere mensen die hier arriveerden. </li><li><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiN-C13qoF068qgIu3tU41yR0nuHFnb9jvSyXzrBNMfSc_v1m_RRX8SCx8s3GlHYVPC9E0J9_IYbN1us8nkIHw8dt4q0yRHU6lna3qorx-fFxutuMinx8THN3_TeYvsTKB4GeZJkF77bjo4SB8VNmyhd_C7mcctgQfbxQximEbJBC_0ZnUAbn8fig7dNd9v/s4896/20240317-P1210707-utrecht-ngvsj-st%20pieterskerk-muzikale%20voorstelling-david%20hordijk.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiN-C13qoF068qgIu3tU41yR0nuHFnb9jvSyXzrBNMfSc_v1m_RRX8SCx8s3GlHYVPC9E0J9_IYbN1us8nkIHw8dt4q0yRHU6lna3qorx-fFxutuMinx8THN3_TeYvsTKB4GeZJkF77bjo4SB8VNmyhd_C7mcctgQfbxQximEbJBC_0ZnUAbn8fig7dNd9v/s320/20240317-P1210707-utrecht-ngvsj-st%20pieterskerk-muzikale%20voorstelling-david%20hordijk.JPG" width="320" /></a></div><br /></li><li>We zien David nu spelen op het scherm, en horen hem hier in de Sint-Pieterskerk op de piano nagenoeg synchroon spelen.</li><li>David Hordijk vertelt na afloop van zijn muziekpresentatie dat hij zoveel heeft mogen ontvangen op deze tocht. David: <i>"Alleen ga je snel, maar samen ga je verder".</i></li></ul></div><div>Dan sluit hij af met nog eenmaal zijn pianomuziek, en krijgt hij tot slot eerst een stilteapplaus en daarna een welverdiend daverend applaus.</div><div><br /></div><div><b>Presentatie<i> ‘Het Jabikspaad, fan Sint Jabik nei Sint Jabik’</i></b></div><div>De laatste presentatie die Durkje en ik vanmiddag nog bijwonen, gaat over het Fries-Overijsselse Jabikspaad.</div><div>Het Jabikspaad is de Jacobus-pelgrimsroute door Fryslân en aansluitend door de Kop van Overijssel.</div><div>Geïnspireerd door hun eigen pelgrimservaringen hebben Friese Genootschapsleden eind jaren negentig van de vorige eeuw het Jabikspaad ontwikkeld.</div><div>Het Jabikspaad is voor (Friese, maar zeker ook veel andere) pelgrims een belangrijke aanlooproute richting Santiago de Compostela. Voor wandelaars en fietsers is het Jabikspaad een mooie gelegenheid om in eigen land kennis te maken met de tradities en achtergronden van de Jacobuspelgrimage.</div><div>Janneke Schievink & Gerlof Katuin van Stichting Jabikspaad Fryslân geven vanmiddag een presentatie over de ontstaansgeschiedenis en de achtergronden van het Jabikspaad. Ze nemen ons mee op weg vanaf het beginpunt, vanuit het Pelgrimsinformatiecentrum in de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, tot het eindpunt van het Jabikspaad, het Hanzestadje Hasselt aan het Zwarte Water.</div><div><br /></div><div><b>Jabikspaad Fryslân</b></div><div>Janneke & Gerlof hebben enkele highlights uit het Jabikspaad gehaald, waarvan ze ons allen iets willen laten zien.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het begon allemaal met een inspiratie en een droom van Karel de Grote, die droomde van volkeren die van zee (Friese Waddenzee) naar zee (Atlantische Oceaan bij Cap Finisterre) een pelgrimstocht zouden maken.</li><li>De Friese pastoor Jan Romkes van der Wal ontwikkelde een Friese Jacobusroute, samen met een groep mensen, met wie hij aan de slag ging.</li><li>Jabik is de Friese naam voor Sint Jacob(us) ofwel Sant-iago. En paad is Fries voor pad.</li><li>In 1998 hebben de initiatiefnemers een Leader-subsidie voor dit Jabikspaad-project gekregen, en toen het eerste deel alvast geopend. In 2000 is de hele route geopend, tot aan Hasselt.</li><li>2018 was Leeuwarden Culturele Hoofdstad, het jaar van de landelijke pelgrimsestafette vanuit zuid-Nederland naar Santiago aan het Wad (Sint-Jacobiparochie).</li><li>Pelgrims op weg helpen, kennismaken met pelgrimeren, rust en ontspanning, ontmoetingen en landschap & cultuur; dat zijn enkele doelen van de Stichting Jabikspaad Friesland.</li><li>Het Jabikspaad is van pelgrims, voor pelgrims en door pelgrims.</li><li>Symbool van het pad is de wulk, de zeeslak die je langs de Waddenzee / Noordzee vindt.</li><li>In Londen zien we oude standbeelden van Jacobus - niet met Jacobsschelpen, maar - met wulken, dus de wulk is al heel lang verbonden aan het (Friese) pelgrimspad.</li><li>Het Jabikspaad heeft naast de website ook een routegids met een oostelijke en een westelijke variant. Verder is er een fiets- en een wandelroute. De pelgrimsroute is ruim 150 kilometer lang, bewegwijzerd en beschreven van noord naar zuid, maar ook van zuid naar noord; en met de twee varianten kun je ook een meerdaagse ronde lopen.</li><li>De stempeladressen van en de overnachtingsadressen langs de route staan - geactualiseerd - separaat op de website.</li></ul></div><div><b>Op (Jabiks)paad</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het begin van deze pelgrimsroute is bij de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, waarin ook een Pelgrimsinformatiecentrum zit, en één van de Friese kerken is, die ook wordt gebruikt als kerkrefugio. Hier krijg je als pelgrim je eerste pelgrimsstempel op je stempelkaart.</li><li>De Friese heraldicus Jelle Terluin heeft tientallen pelgrimsstempels ontworpen voor het Jabikspaad, die bij particulieren, bij kerken, bedrijven of uit stempelkastjes kunnen worden verkregen. Het stempelen is ook verbonden aan ontmoeting, om onderlinge contacten te creëren tussen pelgrims en stempelaars.</li><li>De oostelijke route gaat noordelijk langs de Waddenzeedijk, ofwel Finisterre aan het Wad.</li><li>Je loopt dan door het zeekleigebied van noordwest-Fryslân, naar de ingemetselde stenen van het voormalige klooster Mariëngaarde.</li><li>Janneke Schievink noemt onze Refugio Ultreia Feinsum als geschikte overnachtingplek voor pelgrims op het Jabikspaad. </li><li><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEju_x0dJgZVPMNbCQ1zo0v-zHeSmCObPA2lkRAxBAGRMe4USHcPzeyvUcbo6vDWyTFt_sLhAUMYfVtQ5LJkZ3UrcuSkdO3daE9Yz0h6l5SD3eUixO0GA_Mzme44pyp9hFCuLmocUg6zosKQU1lLxac_x2aZ58GpiKPBIgFzDs-JZBBChHkc1lNHwZ5aq6Ut/s2739/20240316_154345%20(002)-utrecht-ngvsj-muziekcentrum-jabikspaad%20presentatie-janneke%20schievink&gerlof%20kuin.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1279" data-original-width="2739" height="186" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEju_x0dJgZVPMNbCQ1zo0v-zHeSmCObPA2lkRAxBAGRMe4USHcPzeyvUcbo6vDWyTFt_sLhAUMYfVtQ5LJkZ3UrcuSkdO3daE9Yz0h6l5SD3eUixO0GA_Mzme44pyp9hFCuLmocUg6zosKQU1lLxac_x2aZ58GpiKPBIgFzDs-JZBBChHkc1lNHwZ5aq6Ut/w400-h186/20240316_154345%20(002)-utrecht-ngvsj-muziekcentrum-jabikspaad%20presentatie-janneke%20schievink&gerlof%20kuin.jpg" width="400" /></a></div></li><li>Daarnaast kun je overnachten in oude Friese kerken, in de zogenoemde kerkrefugio's.</li><li>Via de refugio's van Feinsum en Britsum kom je bij de Grote of Jacobijnerkerk van Leeuwarden, waarna je over de putdeksels van het Sterrenveld Campus Stellae kunt gaan in de Sint-Jacobsstraat van Leeuwarden.</li><li>Op de westvariant komt je door Franeker. Eén van de heiligen die zijn afgebeeld in de Franeker Martinikerk is de heilige Jacobus.</li><li>Dan loop je door de Leonserpolder naar Jorwert, waar je kunt overnachten in de kerkrefugio, en ook in het Friese klooster van Nijkleaster-Westerhûs.</li><li>Onderweg loop je langs Sint-Jacobsappelbomen, die her en der langs de pelgrimsroute staan.</li><li>Het Jabikspaad is stevig verankerd in de Friese dorpen, waarmee de Stichting Jabikspaad Fryslân ook nauw samenwerkt.</li><li>Voorbij Heerenveen kom je door Oranjewoud, waar de Friese Nassau-familie vroeger woonde in haar buitenverblijven.</li><li>Op het Jabikspaad krijg je met verschillende taalgrenzen te maken, onder andere met de Bildts-Friese taalgrens en ook de Fries-Stellingwerver taalgrens.</li><li>Dan kom je bij het voetveer over de rivier de Linde, tevens taalgrens.</li><li>In Oldemarkt wandel je dan Overijssel binnen, waar een Jacobus staat afgebeeld op een altaar-luik in de rooms-katholieke kerk.</li><li>Na Kalenberg, kom je door Blokzijl en Genemuiden., en uiteindelijk kom je aan in de oude Hanzestad Hasselt, het eindpunt van het Jabikspaad. Hier krijg je het laatste stempel van het Jabikspaad, en dan kun je door over alle pelgrimspaden door Nederland, België, Frankrijk en Spanje naar Santiago de Compostela.</li></ul></div><div><b>Plenaire afsluiting van de Voorjaarsbijeenkomst</b></div><div>Deze voorjaarsbijeenkomst wordt bijgewoond door ruim 500 genootschapsleden.</div><div>Als alle deelsessies zijn afgelopen, komen we als pelgrims weer bijeen in de grote kerkzaal van de Sint-Janskerk, waar deze dag wordt afgesloten met een kort concert van het pelgrimskoor El Orfeón. Ondertussen ontvangen de binnenkort vertrekkende pelgrims hun eerst pelgrimsstempel van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob in hun pelgrimspaspoort, en wordt deze dag gezellig afgesloten met het welbekende Café Saint Jacques.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTOiWbfew10jW0hdrBlfpcqyAPvpqFOJTCAaMmm60C2W07D9UUhVrgF4ygm4VeeR8xYuVHQrwBuKH3kvNJgPKwou-CwMksas3srqJqXiKIOTyoSapk3Q0BVbGUQFMTEDNahSozpnUBdh-_LV5HdBDOKxdQVcQ6GrrcsO6W6_tpCsP28R2SjE3jN_hacxB-/s4896/20240317-P1210714-utrecht-ngvsj-st%20janskerk-el%20orfe%C3%B3n-pelgrimsstempelen-d.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTOiWbfew10jW0hdrBlfpcqyAPvpqFOJTCAaMmm60C2W07D9UUhVrgF4ygm4VeeR8xYuVHQrwBuKH3kvNJgPKwou-CwMksas3srqJqXiKIOTyoSapk3Q0BVbGUQFMTEDNahSozpnUBdh-_LV5HdBDOKxdQVcQ6GrrcsO6W6_tpCsP28R2SjE3jN_hacxB-/w400-h266/20240317-P1210714-utrecht-ngvsj-st%20janskerk-el%20orfe%C3%B3n-pelgrimsstempelen-d.JPG" width="400" /></a></div><br /><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-79463609723401778542024-03-15T07:41:00.002-07:002024-03-15T07:41:23.139-07:00Gerrit Eijzenga exposeert in De Hege Stins van Stiens<b>Vrijdag 15 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6vUqqqcWCn7tt4jqApMnpJVK50TbbjvuuTUM4MAWnvKb26StUwwLDAm8E3BJlKBVosEaBNojhhs7l5xDUELYvwJ7mbXTcgPv3KtW4Vqt3CYMwd9hYm_uWSJ8w0zfhm_4hyNSn9Q69lmpVU4ps_LiKyqXdP7p8TcVtOJjtgt7ah0bVayO_0AG6z761akJ2/s4896/20240310-P1210631-stiens-dhs-schilderij%20van%20wie%20o%20wie.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6vUqqqcWCn7tt4jqApMnpJVK50TbbjvuuTUM4MAWnvKb26StUwwLDAm8E3BJlKBVosEaBNojhhs7l5xDUELYvwJ7mbXTcgPv3KtW4Vqt3CYMwd9hYm_uWSJ8w0zfhm_4hyNSn9Q69lmpVU4ps_LiKyqXdP7p8TcVtOJjtgt7ah0bVayO_0AG6z761akJ2/w400-h266/20240310-P1210631-stiens-dhs-schilderij%20van%20wie%20o%20wie.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Schilderij van Gerrit Eijzenga in de De Hege Stins te Stiens</td></tr></tbody></table><br /><br /><br /><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><b>Muzikale noten op doek gezet</b><br /><div>Gerrit Eijzenga uit het Friese Ingelum exposeert sinds vorige week in De Hege Stins te Stiens</div><div>Schilderen is één van zijn hobby’s. </div><div>Daarnaast doet hij ook aan glasgraveren, kalligraferen, houtsnijden, botbewerken, struisvogeleieren bewerken en koperen windlichten maken. </div><div>Via een familielid is Eijzenga gaan schilderen, hetgeen hij een mooie bezigheid vindt.</div><div>Gerrit: <i>"Je kunt er je fantasie op loslaten, en je zit nooit vast aan één onderwerp. Soms begin ik ergens aan en dan kan ik toch nog van gedachten veranderen of iets toevoegen, zolang de verf het </i></div><div><i>maar toelaat. Dat is heel anders dan bijvoorbeeld met kalligraferen. Als er een lijn op papier staat, kun je deze niet meer verwijderen. Ook met houtsnijwerk geldt hetzelfde. Als er eenmaal een snee in het hout is gemaakt, kun je die niet meer ongedaan maken. Maar dat is ook wel weer het spannende van waar je mee bezig bent."</i></div><div>In de twee hier <span style="color: red;">afgebeelde schilderijen</span> die momenteel door Gerrit in de ontvangsthal van De Hege Stins worden geëxposeerd, zit letterlijk en figuurlijk muziek.</div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCXSBV6VqIkbNz4SWS_tUJAMIIfjOrhB5Z92gDPTBgfoD50Cnx0eGiizx1CADKTWBt9zO3UURQjgHkrwjAarjz5QfiXAX3cJk37xSKsKYl_3S6nxIaA_Yrn_b0t7MdTMtgCoR9mWhbHQzZyQ4Y8x9VgYqvJsxxRXbYFDJa5iT19SX7gNv_pP3NRniJR6_f/s4896/20240310-P1210632-stiens-dhs-schilderij%20van%20wie%20o%20wie.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2374" data-original-width="4896" height="155" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCXSBV6VqIkbNz4SWS_tUJAMIIfjOrhB5Z92gDPTBgfoD50Cnx0eGiizx1CADKTWBt9zO3UURQjgHkrwjAarjz5QfiXAX3cJk37xSKsKYl_3S6nxIaA_Yrn_b0t7MdTMtgCoR9mWhbHQzZyQ4Y8x9VgYqvJsxxRXbYFDJa5iT19SX7gNv_pP3NRniJR6_f/w320-h155/20240310-P1210632-stiens-dhs-schilderij%20van%20wie%20o%20wie.JPG" width="320" /></a></div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-11438588219308011292024-03-15T07:41:00.001-07:002024-03-15T07:41:15.469-07:00Ester in de Bijbel<div><b>Donderdagavond 14 maart 2024</b></div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuljSNB25V-AUKHmzZzM9w4P9nPvuEZ8YAH4fH2RgDY3dQpMaIa-cBHjggEoiySyjc4Yxg5u6fZpxG-dgX0NyqAhFd0nIukja8lYbC8IVdUAOHSV5gD_sx51YgGyN2Jcw_ezN-CLZexFU9jP4b90LqbLknCBpdEnyHEsw63-E9Sh5ydCsH0V470BiJvw87/s1263/20240314-esther.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1263" data-original-width="1195" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuljSNB25V-AUKHmzZzM9w4P9nPvuEZ8YAH4fH2RgDY3dQpMaIa-cBHjggEoiySyjc4Yxg5u6fZpxG-dgX0NyqAhFd0nIukja8lYbC8IVdUAOHSV5gD_sx51YgGyN2Jcw_ezN-CLZexFU9jP4b90LqbLknCBpdEnyHEsw63-E9Sh5ydCsH0V470BiJvw87/w189-h200/20240314-esther.jpg" width="189" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Koningin Ester</td></tr></tbody></table></div><div><b>Goede boodschap niet altijd goed ontvangen</b></div><div>De Commissie Vorming & Toerusting van de Protestantse Gemeente te Stiens organiseert vanavond een lezing over het bijbelboek <span style="color: red;">Ester</span>.</div><div>Deze lezingavond vindt plaats in De Hege Stins te Stiens, waar dominee Jak Verwaal de aanwezigen eerst kennis laat maken met het bijbelverhaal van Ester en het Joodse volk.</div><div>Hoewel de Bijbel een goede boodschap brengt over de liefde van God, roept die boodschap bij tijd en wijle ook wel eens vijandschap op, die soms zelfs tot vervolging leidt. </div><div>We vragen ons met elkaar vanavond af hoe dat dan zover kon komen.</div><div><br /></div><div><b>Esther, en wat daarop volgde</b></div><div>De aanleiding voor deze avond was de vraag hoe het toch eigenlijk zover is gekomen dat er al zo lang en zo heftig Jodenvervolging bestaat.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>In <a href="https://www.debijbel.nl/bijbel/NBV21/EST.3">Esther 3</a>:8 wordt direct al een reden genoemd van Jodenvervolging. Ahasveros werd over 128 landen/volken binnen heel korte termijn koning, maar dat leidde per definitie niet direct tot het daarbij benodigde gezag. Kroonprinses Vasthi had al koninklijke waardigheid, waaraan Ahasveros graag zijn gezag wilde ontlenen door met haar te trouwen. Maar dat ging niet zoals Ahasveros dat wenste.</li><li>De Jood Mordechai deed alles net even anders dan de andere onderdanen. Hij ‘boog’ bijvoorbeeld niet voor Haman, zoals anderen dat wel deden. </li><li><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjolR9lc2fOVXWWUW-pgkqJoBH2reBDYyfZ4mTl7YJ1QaXO3Qp63wA7nD0f4J_Xgu82UbKwR22JSOOIW97ha3s-8YcB3rHvzuBX8FYVAUm8Rj2278_c9pz7jL1PDCwY2ii98-M1xXnnlxqajHpvs_soMf6GIWl9v22LM_cUCuzbVN0PqaoC02RD4u3RpckE/s3369/20240314-haman%20versus%20mordecha.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="3369" height="146" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjolR9lc2fOVXWWUW-pgkqJoBH2reBDYyfZ4mTl7YJ1QaXO3Qp63wA7nD0f4J_Xgu82UbKwR22JSOOIW97ha3s-8YcB3rHvzuBX8FYVAUm8Rj2278_c9pz7jL1PDCwY2ii98-M1xXnnlxqajHpvs_soMf6GIWl9v22LM_cUCuzbVN0PqaoC02RD4u3RpckE/s320/20240314-haman%20versus%20mordecha.jpg" width="320" /></a></div>Haman kreeg daardoor een hekel aan die weigerachtige Mordechai. Haman zijn vrouw adviseerde Haman om die lastige Mordechai dan maar om het leven te brengen. Maar ja, het verhaal liep anders, want Ahasveros wilde Mordechai juist eren vanwege een eerdere verdienste.</li><li>De wetten en de religie van het Joodse volk waren anders dan te doen gebruikelijk in die tijd. Juist dat anders zijn, en dan ook nog dat opvallend anders zijn dan de rest van het publiek, is wat kwaad bloed zette bij Haman. Hier - en vaak ook elders- ligt de irritatie jegens het Joodse volk. </li><li>Maar daarbij kun je je de vraag stellen of het wel klopt. Is het zo dat de religie van de Joden inderdaad (zo) anders is dan de andere godsdiensten ter wereld?</li><li>Wat in elk geval klip en klaar is, is de opdracht van de Bijbel, die stelt dat je dient te kiezen voor het leven. Dat is de hoogste waarde, zo leren we in de Bijbel. </li><li>Daar zie je dan met andere religies en met anderen het verschil. Vaak wordt door mensen gedacht dat als die ander er niet meer is, ik het beter zal hebben. Je ziet de ander dan als belemmering voor je eigen succes. Bijvoorbeeld: ik heb te weinig geld omdat de ander teveel heeft, of ik heb te weinig ruimte omdat de ander teveel ruimte heeft. </li><li>Aanvang vorige eeuw werden de Joden gezien als de bron van het ongeluk voor de Duitsers, wijzend op de ervaring van de Eerste Wereldoorlog. Dat vijanddenken bood in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog een goede voedingsbodem om de Joden te gaan vervolgen. Daar vond men derhalve een dekmantel om te legitimeren dat de Joden vervolgd en uitgeroeid moesten worden.</li><li>Een andere reden tot Jodenvervolging zou kunnen liggen in de stelling dat Christus liefde is. Maar, zo werd gesteld, de Joden erkennen Jezus niet. Ook die combinatie werd als grond gezien om de Joden te vervolgen.</li><li>Waar ook wel op werd gewezen, is de zinsnede in de Bijbel dat Zijn (Jezus’) bloed over ons kome. Ook hier is als verantwoording van Jodenvervolging dan sprake van een verkeerde uitleg. Die zinsnede in het bijbelverhaal verwijst namelijk naar een klein groepje van slechts enkele Joden, die bij de veroordeling van Jezus verklaarde de schuld voor de veroordeling en voor de kruisiging op zich te nemen. Dat is heel wat anders dan dat later werd beweerd dat door het veroordelen en kruisigen van Jezus het héle Joodse volk schuldig zou zijn en is.</li><li>Bijzonder van dit kleine bijbelboek Ester is dat de naam van God in dit bijbelboek niet wordt genoemd. Je kunt je daarbij afvragen waarom dat zo is. Of zou je ook anders tegen dat vraagstuk aan kunnen kijken? Wellicht zou je lezend in dit bijbelboek jezelf de leesopdracht kunnen geven om tussen de regels door antwoord te zoeken (en te vinden) op de vraag waar je wellicht God (zonder dat hij wordt genoemd) wel tegenkomt in het verhaal. Zo beschouwd, kun je al lezend wel stellen dat God weliswaar niet wordt genoemd in dit bijbelboek, maar dat God wel degelijk aanwezig is en Zijn werk doet.</li><li>Soms zie je het niet, maar God werkt wel (door). Dat zie je vaak pas achteraf. Een geruststellende gedachte.</li></ul></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-7191023856590429922024-03-15T07:41:00.000-07:002024-03-15T07:41:05.414-07:00Stellingenpad van Prikkedam naar Haulerwijk<b>Donderdag 14 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYTlTN4WUtrI1B-bM0AS0tOScN3jQX6yyVeEg8q1hKMrCexBDkn_in4sdntc7lvQgpuDs2wWBvawYALRr6r7C-k60eklEpLjSuTNQo6oETKIK8QqxYRcRzMcKj3tXhQoC_mTkD9OdMFJQrsKpa-5r48b0Pmm8AllTwjbYqQka-ncgy-UCG6JxvMxGsq8On/s4896/20240314-P1210695-blauwe%20steentjes-w.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYTlTN4WUtrI1B-bM0AS0tOScN3jQX6yyVeEg8q1hKMrCexBDkn_in4sdntc7lvQgpuDs2wWBvawYALRr6r7C-k60eklEpLjSuTNQo6oETKIK8QqxYRcRzMcKj3tXhQoC_mTkD9OdMFJQrsKpa-5r48b0Pmm8AllTwjbYqQka-ncgy-UCG6JxvMxGsq8On/w400-h266/20240314-P1210695-blauwe%20steentjes-w.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Door de Blauwe Steentjes naar het Blauwe Bos</td></tr></tbody></table><br /><br /><b><br /></b><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><div><b>Stellingenpad</b></div><div>In het jaar 2022 gaf de uitgever Nivon Natuurvrienden een nieuwe wandelroutegids uit, met als titel '<i>Stellingenpad</i>'. De subtitel van de wandelgids is: '<i>In de voetsporen van de Griffioen</i>'. Dit pad wordt in het Engels ook wel de '<i>Griffin Fairy Trail'</i> genoemd. </div><div>De streekverhalen in deze wandelgids worden ingeleid door etappe-elfen en door de Griffioen, het fabeldier dat in het wapen van de Stellingwerven staat.</div><div>Inclusief een zuidlus en een doorsteek heeft dit wandelpad een totale lengte van 263,4 kilometer. De route loopt door de provincies Fryslân, Drenthe, Overijssel en Flevoland; in grote lijnen vanuit Appelscha door het Drents-Friese Wold, via Vledder, Steenwijk en Giethoorn langs de Weerribben, via Vollenhove door vestingstadjes aan de voormalige Zuiderzee, door Wolvega, Noordwolde, Oosterwolde, Haulerwijk, en dan weer terug naar Appelscha. En onderweg kruis je enkele slingerende riviertjes en beekjes, zoals bijvoorbeeld De Lende, de Kuunder/Tsjonger en de Slokkert.</div><div><br /></div><div><b>Wandelgids</b></div><div>Deze wandelgids verdeelt de route over 15 etappes door de Stellingwerven, waarvan er zeven zijn onderverdeeld in elk twee deeletappes. De kortste etappe is 10,4 kilometer, en de langste heeft een lengte van 28,1 kilometer. Elke etappe heeft haar eigen thema. </div><div>Omdat Durkje en ik proberen om de etappe-lengtes dicht rond het gemiddelde van zo'n 20 kilometer per wandeldag te houden, hebben wij een eigen etappe-verdeling gemaakt, uitgaande van zo'n 13 wandeldagen op het Stellingenpad.</div><div>De wandelgids bevat naast de routebeschrijving (in beide richtingen) en 42 topografische kaarten ook voorlichtende teksten over het landschap van de Stelllingwerven, en over de natuur, markante plaatsen, over bijzondere gebeurtenissen, en over het ontstaan, de geschiedenis en de taal van de Stellingwerven (vroeger ooit een autonome boerenrepubliek), want ook deze regio heeft een heel eigen karakter. Daarnaast kun je in deze wandelgids ook elfen-belevingsverhalen en cultuurhistorische verhalen lezen.</div><div>Deze route kent overigens geen eigen route-markering, maar maakt gebruik van het landelijke wandelknooppunten-netwerk.</div><div><b><br /></b></div><div><div><b>Essenlandschappen, houtwallen en klokkenstoelen & Over het liefdesbruggetje van het Grootdiep</b></div>Vandaag lopen we onze achtste dagwandeling op het Stellingenpad, namelijk van Prikkedam naar Haulerwijk, over een afstand van 26,2 kilometer. Dit zijn de etappes 13 en 14 van onze wandelgids. </div><div>Het thema van Etappe 13 is:<i> 'Essenlandschappen, houtwallen en klokkenstoelen'.</i></div><div>Het thema van Etappe 14 is: <i>'Over het liefdesbruggetje van het Grootdiep'. </i></div><div>In onze wandelgids worden deze twee opeenvolgende etappes de 'zuidlus' genoemd. De doorgaande hoofdroute loopt namelijk (westelijker en) noordelijker.</div><div>Om<span><span style="background-color: white;"> 7</span><span style="background-color: white;"><span>:45</span><span> </span></span></span>uur vertrekken we vanuit Feinsum, om dan eerst naar de Tonckensweg ten zuiden van Haulerwijk te rijden, waar we de auto parkeren. Daarna rijden we met de andere auto terug en door naar de Prikkedaem-brug over de Tjonger, want daar begint onze achtste dagtocht van het Stellingenpad.</div><div>Het is 8<span style="background-color: white;"> </span>graden Celsius als we vertrekken, en de temperatuur stijg<span style="background-color: white;">t vandaag<span><span> nota bene tot 17 graden Celsius, wat voor deze voorjaarsdag in maart uitzonderlijk warm is. De jas kan al uit, dus het is genieten van </span><span><span><span>aangenaam zonnig wandelweer </span></span></span></span><span><span><span>vandaag tijdens onze etappe</span> </span>door de Stellingwerven.</span></span></div><div><span style="background-color: white;"><span><br /></span></span></div><div><b>Van Prikkedam naar het Makkingasterbos</b></div><div>Om te beginnen, steken we om 9:10 uur via de Prikkedaem-brug de rivier de Tjonger (Tsjonger) over, die ook wel de Kuinder (Kuunder) wordt genoemd. Die oversteek vindt plaats bij het kunstwerk van de rechtopstaande kano, die hier symbool staat voor de vroege bewoners uit de nieuwe steentijd.</div><div>Op de Kuinderweg passeren we het Kuinerbosje, en als we op de Meulenbosweg lopen, zien we linksvóór ons Makkinga al liggen, met onder andere de korenmolen De Weyert en de dorpskerk.</div><div>Bij de Bercoperweg aangekomen, staan we aan het begint van de bebouwde kom van Makkinga. </div><div>Toch gaan we Makkinga niet in, want de routegids voert ons aan de andere zijde van de Bercoperweg naar een mooie singel, die we bewandelen naar het Makkingasterbos.</div><div><br /></div><div><b>Laagduurswoude en Hoogeduurswoude</b></div><div>Na een mooi bospad door dat bosperceel steken we de N351 over, en iets oostelijker nog een keer, om dan over De Harken (eerst nog onverhard) naar het buurtschap Laagduurswoude te lopen.</div><div>Waar Laagduurswoude begint, gaan we direct een bosperceel in, met hier en daar open velden in het bos. </div><div>Als we om het Meertje van Laag Duurswoude heen lopen - een voormalig zandwinput (1971-1972) - ontmoeten we in het bos een 73-jarige man, die bij zijn tractor met aanhanger geniet van zijn koffiepauze. Hij vertelt dat hij van de particuliere boseigenaar toestemming heeft om tegen betaling de omgevallen bomen te rooien, om het hout te gebruiken als haardhout. Maar het is dit jaar voor hem wel de laatste keer dat hij dit doet, vertelt hij, want gezien zijn leeftijd wordt het voor hem te zwaar om alles te zagen en af te voeren. Hij is van plan voor de komende drie jaar nu hout te kappen, en dan is het voortaan afgelopen met zijn jaarlijkse bezigheid hier in dit bosperceel.</div><div>Even later verlaten we het bosperceel van Laagduurswoude, en gaan we naar het volgende buurtschap, namelijk Hoogeduurswoude.</div><div><br /></div><div><b>Via Buttinga naar Oosterwolde</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDNJ4sL-nFVp82wY_GQqj5OUr9NLdk1roHkb7hJN-LlAcNGBVTteTKPX3sad8Acyw0MAGUZOqYYrt9Xd-UB4r6uV_tPMFuGNDX05ntj8kfw1MxTBuLS7616YFU_RZPue2zMSUm-OT5cZ2sRziT5gy8E6F7Rgom6n8WnTV4oqxHd1Yi2DgX4LnqE6-sHE34/s4896/20240314-P1210679-buttinga-pingo%20ru%C3%AFne.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDNJ4sL-nFVp82wY_GQqj5OUr9NLdk1roHkb7hJN-LlAcNGBVTteTKPX3sad8Acyw0MAGUZOqYYrt9Xd-UB4r6uV_tPMFuGNDX05ntj8kfw1MxTBuLS7616YFU_RZPue2zMSUm-OT5cZ2sRziT5gy8E6F7Rgom6n8WnTV4oqxHd1Yi2DgX4LnqE6-sHE34/s320/20240314-P1210679-buttinga-pingo%20ru%C3%AFne.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Dat gaat over in het buurtschap Buttinga, waar we een oude pingo-ruïne passeren.</div><div>Via het tunneltje van de Duistereweg gaan we onder de N381 door, om dan door het bos langs de rioolwaterzuiveringsinstallatie over de Duistereweg de bebouwde kom van Oosterwolde binnen te lopen.</div><div>Aan de overzijde van de Opsterlandse Compagnonsvaart vervolgen we onze route langs de vaart in de richting van het dorpscentrum van Oosterwolde.</div><div>Aangekomen bij de openbare bibliotheek gaan we daar naar binnen voor onze koffiepauze van vandaag. </div><div>Na deze pauze gaat het verder over het Domineespad en de Wemeweg naar de dorpskerk van Oosterwolde, met naast de kerk op het kerkhof de grote klokkenstoel.</div><div>Over de Ter Borghlaan lopen we langs een lang en smal bosperceel het dorp uit, om dan via het Jardingapad via de Jardinger Tille het Grootdiep over te steken. </div><div>Dit bruggetje wordt ook wel het liefdesbruggetje genoemd, omdat verliefde stellen hier door het aan deze brug hangen van een slot hun liefde bezegelen.</div><div>Ten westen van deze brug ligt een vispassage in het Grootdiep, in de vorm van een V, waardoor de trekkende vissen door het diepste punt van die V-stuwen tegen de stroom in stroomopwaarts kunnen zwemmen.</div><div><br /></div><div><b>Door de Tjongervallei naar Haule</b></div><div>Aan de overzijde van het Grootdiep vervolgen we onze route over het Jardingapad naar het buurtschap Jardinga.</div><div>Van Jardinga lopen we door een oud essenlandschap naar en door het buurtschap Schrappinga, waarna we over de Weper naar de brug over de rivier de Tjonger wandelen. Bij deze brug staat een kunstwerk van Hein Mader</div><div>Als we daarna over de Veenpettenweg richting Haule lopen, kun je heel goed zien hoe laaggelegen en nat de graslanden van de Haulepolder zijn. De zwanen zwemmen in het ondergelopen grasland in deze polder. Verderop zien we Haule al liggen, met haar dorpskerk.</div><div>Aan het eind van de Veenpettenweg - waar we de Dorpsstraat op gaan - wandelen we aan de oostrand van de bebouwde kom het dorp Haule binnen.</div><div>Aan de Dorpsstraat staat een houten bank, waarop we onze lunchpauze hebben.</div><div><br /></div><div><b>Door Haulerveld en Blauwe Bos naar Haulerwijk</b></div><div>Na deze korte pauze gaat de route verder over een fiets- en wandelpad naar het heide- en bosgebied van het Haulerveld. Over een brede boslaan lopen we door het Haulerveld in noordelijke richting.</div><div>Het bospad voert ons naar het heideveld Blauwe Steentjes.</div><div>Daar zien we voor het eerst een plaquette van het Stellingenpad, op een houten paal geschroefd langs de route. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIgRuTzq4qZZ5vC7VCALEXdFKsWhCQpcaYNqxwtLReuf6StobIaRDS3nh7fEqm76UAJ2AirgNyj3ZCCvf01IDvGbXE6vHWovU4bMdIfJOfMHi_AC8cR6SFeR8tqgfBAA434-W7TW0lMaT1o9hLs3Hqp-cUgwpaBMlUZ0nzJTgWfEiWIxUoPY-vDpydhcXg/s4896/20240314-P1210697-blauwe%20bos-d.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIgRuTzq4qZZ5vC7VCALEXdFKsWhCQpcaYNqxwtLReuf6StobIaRDS3nh7fEqm76UAJ2AirgNyj3ZCCvf01IDvGbXE6vHWovU4bMdIfJOfMHi_AC8cR6SFeR8tqgfBAA434-W7TW0lMaT1o9hLs3Hqp-cUgwpaBMlUZ0nzJTgWfEiWIxUoPY-vDpydhcXg/s320/20240314-P1210697-blauwe%20bos-d.JPG" width="213" /></a></div></div><div>Naar het oosten lopend, komen we terecht in het Blauwe Bos. </div><div>In dit bosperceel ontmoeten we twee dames, die een meegenomen gerbera over een donkere tak hebben gelegd, om vervolgens met een camera op een laaggeplaatste statief mooie foto's te maken van deze bloem op dood hout, met als achtergrond de schittering van het donkere water waar die dode tak in ligt.</div><div>Voorbij de parkeerplaats van het Blauwe Bos komen we aan op de Tonckensweg, waar onze auto staat.</div><div>Met deze auto halen we om 14:35 uur de andere auto op uit Prikkedam, waarna we naar huis terug rijden.</div><div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-66155043191121625722024-03-13T12:43:00.000-07:002024-03-13T12:43:08.349-07:00Loslaten voor beginners en gevorderden<b>Woensdag 13 maart 2024</b><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4HvpnlycqZZ4YquwPVuxVJQRk7U1YO-SubOjhxBejHDJ4vvMwIaSWRscvlcXP6zUneq8B52tG0D_jlRIvvHYSh4LETtM35Lyov13ddQ0DKG2wYqSEz1m0-y9F4TWLfd4jz_cGQSnVcgzMQ8ont1_qGrreBC493Fshx7KGlx0U89-ieAWw5jQhqKx0VDGh/s4000/pgs-twaklank-kopij%20voor%20maart%202024-loslitte-foto%20punt%20erachter.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3000" data-original-width="4000" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4HvpnlycqZZ4YquwPVuxVJQRk7U1YO-SubOjhxBejHDJ4vvMwIaSWRscvlcXP6zUneq8B52tG0D_jlRIvvHYSh4LETtM35Lyov13ddQ0DKG2wYqSEz1m0-y9F4TWLfd4jz_cGQSnVcgzMQ8ont1_qGrreBC493Fshx7KGlx0U89-ieAWw5jQhqKx0VDGh/w400-h300/pgs-twaklank-kopij%20voor%20maart%202024-loslitte-foto%20punt%20erachter.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ergens een punt achter zetten, biedt nieuwe kansen</td></tr></tbody></table><br /></div><div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><b><br /></b></div><div><b>Wie los laat, verliest</b></div><div>Zomaar een tafereel in de woonkamer: een dreumes en een peuter tegenover elkaar, trekkend aan een stuk speelgoed. Beiden laten ze niet los. Geschreeuw: <i>“Mijn!”</i> – <i>“Nee!, van mij!”</i></div><div>De sterkste wint de tweestrijd, en de zwakste leert dat loslaten verlies betekent.</div><div><br /></div><div><b>Wie los laat, wint</b></div><div>Twee vrouwen verschijnen voor koning Salomo (I Koningen 3), die recht spreekt. Beiden beweren ze de moeder te zijn van die ene baby die nog leeft. Beiden willen niet loslaten. Rivaliteit: <i>“Mijn!” – “Nee!, van mij!”</i></div><div>De ware moeder realiseert zich dat loslaten haar verlies betekent, maar de baby zal leven, en dat is winst. Toch wint hier de vrouw die de moed had om los te laten; heel bijbels.</div><div><br /></div><div><b>Vasten is loslaten</b></div><div>De Veertigdagentijd - in de aanloop naar het Paasfeest – wordt ook wel de Vastentijd genoemd. Vasten is ook loslaten. Voor onze rooms-katholieke medebroeders en -zusters betekende of betekent dit een periode van geen vlees, geen drank, geen seks. Kortom, tijdelijk loslaten van de geneugten van het leven, ofwel tijdelijk mede-lijden in de Lijdenstijd. </div><div>In de tijd waarin wij nu leven, groeit ook het aandeel protestanten dat op een of andere manier iets van de huidige manier van leven loslaat. Mensen kiezen voor die 40 dagen zo hun eigen manier van wat ze tijdelijk los willen laten, bijvoorbeeld: tijdelijk niet snoepen of niet roken, enkele weken geen Facebook, boodschappen op de fiets halen in plaats van met de auto, na het Acht uur-Journaal gaat de televisie uit, de kamertemperatuur enkele graden lager zetten, en zo kun je natuurlijk in deze vastenweken je levenspatroon aanmerkelijk versoberen, door tijdelijk iets van je luxe los te laten. </div><div><br /></div><div><b>Bevrijden en lijden</b></div><div>Loslaten kan op die manier een positieve bijdrage leveren aan je geestelijke en/of je lichamelijke gezondheid. Maar er zijn natuurlijk ook voorbeelden te bedenken van vormen van loslaten die een negatieve uitwerking op je welzijn hebben.</div><div>Eén van de zekerheden die wij in het leven hebben, is dat wij ooit eens het leven los moeten laten. Bij uitzichtloos & ondraaglijk lijden kan het loslaten van je leven voor jou als patiënt en/of voor jou als familielid (van wie lijdt) bevrijdend werken. Maar wij weten allemaal dat het loslaten van het leven ook lijden met zich mee brengt. Loslaten heeft dus twee kanten. </div><div><br /></div><div><b>Zo geheel anders</b></div><div>In ons netwerk van gepassioneerde wandelaars ontmoeten wij vaak mensen die ooit nog eens de lange pelgrimstocht naar het Spaanse Santiago de Compostela willen maken. Toch komt het er vaak maar niet van, want er is altijd wel een excuus te bedenken om het (nog) niet te gaan doen, totdat het voor velen te laat is. Kennelijk is het voor mensen lastig, en/of vinden mensen het moeilijk om hun oude levenspatroon los te laten, om het eens even helemaal anders te gaan doen. Pelgrimeren betekent namelijk ook loslaten, namelijk het tijdelijk loslaten van bijvoorbeeld je werk, van je zekerheden, van je vertrouwde leefomgeving, je voor enige tijd losmaken van je familie, vrienden en kennissen. Je leven zal tijdens je pelgrimage zo geheel anders zijn. Die onzekerheid en/of die angst voor het onbekende zorgt voor weerstand in je om je leven anders te leven. Dat is heel begrijpelijk, maar je zult daardoor nooit ontdekken hoe verfrissend en verrijkend het toch ook kan zijn om het eens even heel anders te gaan doen.</div><div><br /></div><div><b>Verandering en weerstand</b></div><div>Wat we met loslaten verliezen en winnen, kunnen we nu ook wel eens doortrekken naar u/jou als gemeentelid, en naar ons samen als Protestantse Gemeente te Stiens. Een enthousiaste groep betrokken gemeenteleden heeft in de afgelopen maanden met ons en voor ons een onderzoek verricht naar hoe wij als kerkelijke gemeente in en rond Stiens een plek kunnen zijn voor alle generaties, aansluitend bij de behoeften en vragen van jong en oud. En dan komt er natuurlijk een onderzoeksrapport, waarin staat wat die vragen en wat die behoeften zijn. Dan blijkt dat onze wensen voor een deel anders zijn dan - zeg maar - tien, dertig, vijftig jaar geleden. Als we als kerkelijke gemeente willen aansluiten bij die veranderde behoeften en vragen, betekent het zondermeer dat we ook iets anders moeten gaan doen, èn dat we dat ook anders moeten gaan doen. </div><div>Het is een algemeen bekend verschijnsel dat je bij veranderingen ook op weerstand gaat stuiten, dus als je er niet gelukkig mee bent dat we het in de komende jaren anders gaan doen in de kerk, dan is het heel logisch dat je daar enigszins of misschien wel behoorlijk aan moet wennen. Maar dat hoeft niet te betekenen dat we altijd alles maar gelijk moeten houden in de kerk, want we hebben terdege rekening te houden met die andere gemeenteleden, die desalniettemin vragen om veranderingen. Zij horen immers ook bij onze kerkelijke gemeente. Oók voor èn met hen willen we een hechte geloofsgemeenschap zijn en blijven, toch?</div><div><br /></div><div><b>Punt uit, ruimte voor iets nieuws</b></div><div>Twee zaken die er voor de komende jaren uit zullen springen, zijn ten eerste dat we ‘<i>Beste Buren</i>’ willen zijn voor anderen in ons dorp, en deels ook voor mensen van buiten Stiens. Onze kerk staat immers niet alleen in het dorp, maar is er ook vóór ons dorp. </div><div>En ten tweede hebben we ons voorgenomen om ook een ‘<i>Gastvrije Gemeente</i>’ te zijn. Dan kunnen ook mensen die (nog) niet lid van onze kerkelijke gemeente zijn, zich welkom voelen, bij ons zijn, en met ons meedoen.</div><div>Zo zullen er in de komende jaren vast en zeker nog meer nieuwe aandachtspunten en prioriteiten komen in onze kerkelijke gemeente. Om daar ruimte voor vrij te maken, doen we er goed aan om met elkaar af te spreken wat we voortaan niet meer of niet meer in die sterke mate zullen doen. Kortom, we moeten op termijn ook zaken loslaten, ofwel <span style="color: red;">ergens een punt achter zetten</span>, teneinde kansen te creëren om ook weer eens aan <span style="color: red;">iets nieuws</span> te (kunnen) beginnen. </div><div><br /></div><div><div><b>Column</b></div><div>Deze (mijn) column werd gepubliceerd in de Twaklank van maart 2024.</div><div>Twaklank is het informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens.</div></div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJAWNHu472QfoP09ORgOJLWflvReLMC7woUOtxynV8BMDDZdYgX0QHfHluW_C7pdLyXU_2D6LVWSMvDv3U6PGcRA9QuW0KPl-7yb9ntumqADWlZs2Kqdjlc4KMOIViu1XdTMyjSTQe-ms4SJD3e2lr2hA60_qz567I3d0oGREuHR_Jy8a4XLZMmyjcoaGh/s3492/pgs-twaklank-kopij%20voor%20maart%202024-loslitte-artikelscan.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3492" data-original-width="2476" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJAWNHu472QfoP09ORgOJLWflvReLMC7woUOtxynV8BMDDZdYgX0QHfHluW_C7pdLyXU_2D6LVWSMvDv3U6PGcRA9QuW0KPl-7yb9ntumqADWlZs2Kqdjlc4KMOIViu1XdTMyjSTQe-ms4SJD3e2lr2hA60_qz567I3d0oGREuHR_Jy8a4XLZMmyjcoaGh/w454-h640/pgs-twaklank-kopij%20voor%20maart%202024-loslitte-artikelscan.jpg" width="454" /></a></div><br /><div><br /></div><div><br /></div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-60494860313900188422024-03-13T12:41:00.000-07:002024-03-13T12:41:30.187-07:00Drinkwaterinspectierobots: drink met zekerheid<div><b>Dinsdag 12 maart 2024</b></div><div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZsJ02AHwR-FNLvfFn8nYFCXdHl9Go5KAvNeTwj919V0w6XdRQTE9m0jwysMhLomluwg_N_OYZ5kVvGfdn8f_B1utBSyJ0PcPOf3Rran1VoHsTT-596WEDt40lxdur93hd-301zWrS9g02R9X72_rQFM43j0MLSK7E5tP-og8n86rwlqW-yNHrJbPEgWRN/s4495/20240312-P1210663-leeuwarden-wetsus-drinkwater-uitsnede.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="3017" data-original-width="4495" height="269" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZsJ02AHwR-FNLvfFn8nYFCXdHl9Go5KAvNeTwj919V0w6XdRQTE9m0jwysMhLomluwg_N_OYZ5kVvGfdn8f_B1utBSyJ0PcPOf3Rran1VoHsTT-596WEDt40lxdur93hd-301zWrS9g02R9X72_rQFM43j0MLSK7E5tP-og8n86rwlqW-yNHrJbPEgWRN/w400-h269/20240312-P1210663-leeuwarden-wetsus-drinkwater-uitsnede.JPG" width="400" /></a></div><br /></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Inspectiemethoden en slimme data</b></div><div>Wetsus in Leeuwarden en de Leeuwarder Courant organiseren publiekslezingen, die de grenzen van nieuwsgierigheid verleggen. Deze lezingen over watertechnologie zijn bedoeld om de fascinerende wereld van kennis en innovatie te ontdekken. </div><div>Vanavond vindt één van die lezingen plaats in Wetsus te Leeuwarden.</div><div>Het thema van <span style="color: red;">deze avondlezing</span> is: ‘<i>Drinkwaterinspectierobots: drink met zekerheid</i>’.</div><div>De sprekers vanavond zijn Doekle Yntema van Wetsus en Robbert Lodewijks van de start-up HULO. </div><div>Maarten Pennewaard, hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant, heet de grote groep aanwezigen hartelijk welkom, en introduceert Doekle Yntema als spreker van vanavond.</div><div><br /></div><div><b>Drinkwater in Nederland</b> </div><div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrYdtkjaMuldWlyf0mbgW8phcOUxQ79tC8kjEZn7f0aWwur8EYYpcmRBKO3BEJ5SdnAATd7KujLIO6T9rJUUoh-wMrSc14NwH41AGD0nAR7Lq5KxClyT6kAA8YpHTFdZCOEiMrjBZ50wMCRU2a6vkTxr6OfND85MtYRdw-eotvfSV1eBvjAGDX26049wg-/s2451/20240312-P1210666-leeuwarden-wetsus-doekle%20yntema-uitsnede.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2451" data-original-width="1330" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrYdtkjaMuldWlyf0mbgW8phcOUxQ79tC8kjEZn7f0aWwur8EYYpcmRBKO3BEJ5SdnAATd7KujLIO6T9rJUUoh-wMrSc14NwH41AGD0nAR7Lq5KxClyT6kAA8YpHTFdZCOEiMrjBZ50wMCRU2a6vkTxr6OfND85MtYRdw-eotvfSV1eBvjAGDX26049wg-/w109-h200/20240312-P1210666-leeuwarden-wetsus-doekle%20yntema-uitsnede.JPG" width="109" /></a></div>Doekle Yntema houdt zich bezig met baanbrekende inspectiemethoden en slimme data voor puur en veilig water. </div><div>Met zijn lezing beoogt hij de aanwezigen bewust te maken van de innovaties in de wereld van drinkwater.</div></div><div></div><div><ul style="text-align: left;"><li>In Nederland beschouwen en ervaren we goed drinkwater als een 'vanzelfsprekend wonder'.</li><li>Complexe zandfilters met bacteriën erin filteren ons drinkwater, waarna bijvoorbeeld nog medicijnresten, kalk en andere stoffen uit het water worden gehaald, om te komen tot schoon drinkwater. </li><li>De kwaliteit van het drinkwater in Nederland en in Europa is uitermate goed. We hebben in Nederland overigens ook vrij zacht water. Extra zuiveren zou nog wel kunnen, maar dan moet je thuis je filters wel heel erg goed in de gaten houden, vanwege de bacterievorming die daarin groeit.</li><li>We kijken naar de waterdistributiebedrijven, met name Vitens, die in Noord-Nederland actief is.</li><li>Je kunt het water putten uit het oppervlaktewater, in plaats van diep uit de grond of uit de duinen. </li><li>In ons oppervlaktewater zitten heel veel pesticiden, en daardoor is het moeilijk te zuiveren. Grondwater is veel zuiverder, maar als je dat oppompt, dan onttrek je wel water aan de bodem.</li><li>Het waterdistributienetwerk in Nederland is 120.000 kilometer lang, waar infrastructueel heel veel geld in om gaat. </li><li>Ons netwerk verliest onderweg slechts zo’n 6% van het getransporteerde water; we noemen dat 'verlieswater'. Van 100 miljoen kuub water is dat natuurlijk nog wel heel veel liters schoon drinkwater.</li><li>Cement en gietijzer werd vroeger gebruikt voor de waterdistributie, en later werd dat PVC.</li><li>Vooral ons douchen en toilet doorpoelen zijn de grootverbruikers in onze Nederlandse huishoudingen. Voor die twee doeleinden alleen al verbruiken we zo’n 120 liter per persoon per dag.</li></ul></div><div><b>Drinkwaterinspectie van leiding & water</b></div><div>Wetsus heeft zo’n 110 kennispartners, waarmee onderzoek wordt verricht in uiteenlopende onderzoeksgroepen.</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Hoe kunnen we inzicht krijgen in de staat van ons distributienetwerk?</i></li><li><i>Hoe kunnen we dat distributienetwerk vervangen?</i></li><li><i>Hoe kunnen we dat allemaal zo goedkoop mogelijk doen?</i></li><li><i>Hoe kunnen we lekkages van waterleidingen voorkomen, opsporen en oplossen?</i></li></ul></div><div>Allemaal vragen die vanavond worden opgeroepen, om er nader op in te gaan.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Eerst werd een robot gemaakt om waterleidingen te laten inspecteren. De volgende generatie meetrobots zou als het ware permanent gaan ‘leven’ in het distributienetwerk. Maar je kunt dat tegenwoordig ook doen met apparatuur, die met sensoren van binnenuit de leidingwanden inspecteert.</li><li>De degradatie van betonleidingen is heel moeilijk te zien. Wetsus heeft echter met Aquaint wel een methode ontwikkeld om de kwaliteit van betonnen waterleidingen met ultrasoon geluid te inspecteren, om zo betonleidingen te classificeren.</li><li>Datzelfde kun je niet zomaar doen bij PVC-waterleidingen. Maar met twee geluidsgolven kun je wel een derde geluidsgolf creëren, en daarmee kun je de PVC-leiding dan checken met meerdere sensoren, waarmee je kunt gaan luisteren naar bepaalde plekken. Deze methode bleek te werken, waarbij je dan ook nog eens precies aan kunt wijzen waar de PVC-leiding al dan niet goed is.</li><li>Lekkages proberen we in Nederland in ons waterdistributienetwerk zoveel te voorkomen. Je kunt bijvoorbeeld met elektriciteit waterlekkage opsporen, door een stroompje door het water te sturen. 'Vies' water (als er bijvoorbeeld een beetje zout in zit, zoals dat bij drinkwater het geval is) geleidt wel goed. Van die techniek kun je dan dus gebruik maken bij het opsporen van lekkage en verlieswater.</li></ul></div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Hoe kunnen we zorgen voor minder energieverbruik bij waterdistributie?</i></li></ul><ul style="text-align: left;"><li>Toen de waterdruk bij wijze van proef eens met 10% werd verlaagd, bleek dat daardoor behoorlijk veel energie werd bespaard, en niemand had last van die iets lagere waterdruk.</li><li>Gebruik van dikke waterleidingen betekent dat er meer water stil gaat staan in de leiding, wat nadelig is voor de kwaliteit van drinkwater. Dus, je wilt liever dunne leidingen, waar minder water in blijft staan. </li><li>Met allerlei methoden en technieken kun je het ongewenste waterverlies onderweg verminderen, onder andere door te leren hoe je problemen in de nabije toekomst kunt gaan voorspellen.</li><li>De kunst is om uit te zoeken waar je die dure sensoren daartoe neer moet leggen.</li><li>We hebben al een slimme meter in huis voor bijvoorbeeld elektriciteit, maar voor water wordt dat nog niet toegepast. Het zou wel mooi zijn als dat te zijner tijd wel gaat lukken, want daarmee zou je bijvoorbeeld snel een waterlek kunnen vinden, door bijvoorbeeld twee sensoren op een optimale afstand van elkaar te plaatsen in de waterleiding.</li></ul></div><div><b>Robbert Lodewijks van HULO</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6bfgxpz6YVTe0S5wZq45Vu6ZkoURYNkzX_4ZA5QfrSzTkMrcIGWh3PWya-3BhyvYnHETGEA9mS7LK-ElSQq95FP4GAxERuVhjPBgX0PcXNc1oxrsx0n22A53As7tp5Rp8lI0Tjk5Ram7JbXE2CwrEuR1Y4_HQcs3yoHW5PjiuL1SsTiuaSQFK1xO7y_6t/s4614/20240312-P1210670-leeuwarden-wetsus-robbert%20lodewijks-uitsnede.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4614" data-original-width="2667" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6bfgxpz6YVTe0S5wZq45Vu6ZkoURYNkzX_4ZA5QfrSzTkMrcIGWh3PWya-3BhyvYnHETGEA9mS7LK-ElSQq95FP4GAxERuVhjPBgX0PcXNc1oxrsx0n22A53As7tp5Rp8lI0Tjk5Ram7JbXE2CwrEuR1Y4_HQcs3yoHW5PjiuL1SsTiuaSQFK1xO7y_6t/w116-h200/20240312-P1210670-leeuwarden-wetsus-robbert%20lodewijks-uitsnede.JPG" width="116" /></a></div></div><div>Tweede spreker vanavond is Robbert Lodewijks van de startup HULO, die nu al weer twee jaar bestaat. Deze nieuwe organisatie werkt nauw samen met Wetsus.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Lodewijks laat ons eerst met een kleine test zien wat je met Artifical Intelligence (AI) zoal kunt doen. Daarmee zien we dat de computer eigenlijk wel heel bijzondere dingen kan doen, die wij niet zo goed en niet zo snel kunnen doen. Op veel plaatsen om ons heen wordt mede daarom AI al toegepast.</li><li>De vraag is of we AI ook kunnen toepassen in watertechnologie. HULO wil het leven van waterbedrijven gemakkelijker maken, en wellicht kunnen AI-technieken daarbij behulpzaam zijn.</li><li>Robbert laat een plaatje zien waar we met 'waterstress' te maken krijgen. Denk daarbij onder andere aan watertekort, op die plekken waar bijvoorbeeld zo'n 10-50% van het water uit de waterdistributienetwerken weglekt.</li><li>Eén van de doelen van HULO is om de kwaliteit van waternetwerken te (kunnen) controleren en te verbeteren.</li><li>Er komt steeds meer wetgeving om inzicht te krijgen in de kwaliteit van waterdistributienetwerken. We hebben veel kennis nodig om optimaal te kunnen werken in onze waterdistributie.</li><li>De kunst is natuurlijk om de waterlekkage ondergronds of bovengronds op te sporen. Als het bijvoorbeeld weglekt in een sloot, zie je dat niet of nauwelijks. Het is dus een uitdaging om dat toch zichtbaar te (kunnen) maken, want dan kun je er direct iets aan doen.</li><li>Er zijn momenteel proeven gaande om met algoritmen waterlekkage te detecteren èn te localiseren, wat wordt gedaan met verschillende sensoren achter elkaar. Die sensoren worden geplaatst in dichte waterleidingen (dan wordt een buisdeel tussengeplaatst), òf er worden ook druksensoren in de leiding gehangen.</li><li>HULO geeft waterbedrijven tools om lekkages onderweg in het netwerk te monitoren, om het te detecteren en waterlekkage bovendien ook (direct) te localiseren. </li><li>Alle real time datastromen daartoe probeert men te volgen bij HULO, om daarmee de kwaliteit van waternetwerken te monitoren.</li><li>Het was al een hele klus om een robot in de waterleiding te krijgen. Een accu bijvoorbeeld mag sowieso al niet in het drinkwaterkanaal. Zomaar een tracker plaatsen, gaat waarschijnlijk ook (nog) niet lukken, vanwege geldende wettelijke beperkingen.</li><li>Terzijde: omdat je tegenwoordig waterpompen hebt die goed kunnen moduleren/reguleren, heb je geen watertorens meer nodig. </li></ul></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-33711892110204589152024-03-11T15:50:00.000-07:002024-03-11T15:50:35.395-07:00Duurzaam doen!<div><b>Maandagavond 11 maart 2024</b></div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9FDmdSNI9JwMHisVygG_TPoLKx9kzn2ADwbk7ctR6dhaSB625pRWS8FpP2e1pGPc4UAW7i0H-OKMtrQX4hEpcMRMuk9xVLJydMI46EoaEbqrr3n_ImWzw8dTCsc94mL5miBHHU31x0n4FYe53U-w_sNMdEYHkMYb3D3EMzFldTA-KfMNw5cAfoscY12mL/s4896/20240311-P1210652-leeuwarden-harmonie-rabo-gerrit%20hiemstra.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9FDmdSNI9JwMHisVygG_TPoLKx9kzn2ADwbk7ctR6dhaSB625pRWS8FpP2e1pGPc4UAW7i0H-OKMtrQX4hEpcMRMuk9xVLJydMI46EoaEbqrr3n_ImWzw8dTCsc94mL5miBHHU31x0n4FYe53U-w_sNMdEYHkMYb3D3EMzFldTA-KfMNw5cAfoscY12mL/w266-h400/20240311-P1210652-leeuwarden-harmonie-rabo-gerrit%20hiemstra.JPG" width="266" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Oproep aan het publiek in De Harmonie</td></tr></tbody></table><br /></div><div><b>Gerrit Hiemstra</b></div><div><span style="color: red;">Gerrit Hiemstra </span>is één van Nederlands bekendste meteorologen. Hij werkte van 1998 tot 2023 als weerpresentator bij het NOS Journaal. </div><div>Hij richtte na zijn vertrek bij de NOS in 2023 het bedrijf Oarshûs op, samen met architect Doeke van Wieren en energie-adviseur Nicolaas van Everdingen. Zij vonden elkaar bij het ontwerpen van het woonhuis van Gerrit Hiemstra in het Friese Balk. Dit huis werd gemaakt met kalk en hennep, is energieleverend en optimaal bio-based. </div><div>Na dit succesvolle ontwerp- en bouwproces besloten ze hun krachten te bundelen in Oarshûs. De missie van Oarshûs is om anderen te helpen met het bouwen van klimaatneutrale bio-based woningen.</div><div><br /></div><div><b>Presentatie over duurzaam doen</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wat houdt klimaatverandering eigenlijk in?</li><li>En wat is de impact daarvan op de natuur en op de mens? </li></ul></div><div>Hiemstra neemt ons met zijn jarenlange ervaring in de meteorologie mee op een reis door het verleden en het heden, en werpt een blik op de toekomst. </div><div>Klimaatverandering dwingt ons tot aanpassingen, zoals bijvoorbeeld wat er moet gebeuren, en wat dat concreet voor ons betekent. </div><div>Vanavond is Gerrit Hiemstra gastspreker tijdens de ledenvergadering van de coöperatieve Rabobank. Deze lezing vindt plaats in Stadsschouwburg De Harmonie te Leeuwarden.</div><div>Gerrit Hiemstra deelt vanavond met ons zijn tips en adviezen voor duurzaam denken & doen.</div><div><br /></div><div><b>Van NOS-weer naar Oarshûs met Weather Impact</b></div><div>Het welkom wordt verzorgd door Rob Lijzenga, directeur van de coöperatieve Rabobank Noordwest-Friesland. Hij memoreert dat de Rabobank nu 125 jaar bestaat.</div><div>Daarna introduceert hij in de volle grote zaal van De Harmonie de gastspreker Gerrit Hiemstra, die vanavond zal ingaan op zowel de klimaat- als de energietransitie.</div><div>Gerrit Hiemstra begint te wijzen op het IPCC-rapport van 2022, waarin alle verkregen kennis is opgenomen over de klimaatverandering op aarde.</div><div>Na bijna 25 jaar voor de NOS het weer te hebben gepresenteerd, is hij gestopt met het alleen maar praten over weer en klimaat, om over te stappen naar zijn nieuwe bedrijf <i>Oarshûs</i>, en ondertussen wel door te gaan met zijn andere bedrijf <i>Weather Impact</i>.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het is van Hiemstra zijn persoonlijke keuze om met <i>Oarshûs</i> een bijdrage te gaan leveren aan biobased bouwen, samen met een architect en een energieadviseur. Voor de productie van onze huidige bouwmaterialen zijn we voor een groot deel nog afhankelijk van fossiele brandstoffen, terwijl we nu al kunnen bouwen met natuurlijke grondstoffen, zoals vlas, stro, hout en hennep. In het begin zijn veel mensen nog afhoudend inzake deze nieuwe bouwmaterialen, maar hopelijk gaat dat op termijn veranderen.</li><li>Met <i>Weather Impact</i> draait Hiemstra momenteel een mooi project in het Afrikaanse Burundi, waar ze een app hebben ontwikkeld met een financiële component, een voedingscomponent (over hoe je een gezin goed kunt voeden), met agrarische adviezen (over bijvoorbeeld bemesting), en daar zit ook een weerbericht in. Inmiddels hebben ze 850 landbouwvoorlichters getraind om de resultaten van die app middels advisering van die voorlichters breed te laten toepassen in de landbouw. </li></ul></div><div><b>Wat moeten we met klimaatverandering?</b></div><div>Vanavond kijken we naar wat klimaatverandering betekent voor onszelf. We weten al dat het klimaat tegenwoordig sterk verandert, dat dat snel gaat, en dat die verandering ook doorgaat. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Gerrit Hiemstra laat zien dat er vanaf de 60er jaren van de vorige eeuw een sterke temperatuurstijging op aarde is te zien. In 2032-2035 zouden we - als we zo doorgaan - op een stijging van 1,5 graad uit komen, en dat zal al oplopen naar 2 graden temperatuurstijging rond 2057, hetgeen historisch gezien een hele sterke stijging is. </li><li>Dat heeft onder andere met de broeikasgassen in de atmosfeer te maken, waarvan je kunt zien dat de concentratie CO2 heel lang constant is geweest, maar dat die vanaf 1900 als een komeet omhoog is geschoten, namelijk nu al 50% meer dan 150 jaar geleden. </li><li>De afbraak van CO2 in de atmosfeer gaat uiterst langzaam, dus we gaan daar heel lang last van houden.</li><li>Wij mensen zijn onmiskenbaar de oorzaak van die grote hoeveelheid broeikasgas. </li><li>De gevolgen daarvan zagen we onder andere in Valkenburg bij de overstroming aldaar in de zomer van 2021. Op zulke invloeden zijn wij in Nederland niet berekend. </li><li>In warme lucht past meer waterdamp, dus opwarming van de lucht zorgt zondermeer voor meer en heviger regen. </li><li>Hiemstra geeft aan dat de kans dat er ooit weer een Elfstedentocht komt, zienderogen kleiner wordt. Alleen bij een extreme vorst-uitschieter naar beneden zou het nog kunnen, maar die extremen zijn tegenwoordig ook al niet meer zo heftig als vroeger. Het weer van vroeger komt niet weer terug. We gaan de warme kant op. </li><li>Elke kilo brandstof draagt bij aan de klimaatverandering. </li><li>Het KNMI heeft inmiddels de klimaatscenario’s voor de komende jaren beschreven in haar klimaatpublicatie. </li><li>We moeten vooral afscheid nemen van fossiele brandstoffen. Dat kan, want er zijn al alternatieven; denk maar aan laadpalen, zonnevelden, windmolens. Die ontwikkeling moet zich nog veel sterker voortzetten.</li><li>We worden door de ingezette klimaatverandering geconfronteerd met maatschappelijke risico's en met toenemende economische risico's; denk bijvoorbeeld aan bosbranden en aan funderingsproblematiek van woningen op houten palen in veenweidegebieden.</li><li>Alles overziend: <i>"U en ik moeten veranderen!"</i>, aldus Gerrit Hiemstra.</li></ul></div><div><b>Wat moeten we dan veranderen?</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Maar willen we eigenlijk wel veranderen? </li></ul><div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvJD5EZAb7c1zX72TWcs7lOFxkgRlLe6hymavgvfuvRgQ4CrDztWFs7S4IH2aU0xXhBeke2a3_KK_EdwFAZyty9dzEZeLGt402XmqPufPwUUMZJ412DKkSTJbdllEWHYCPMNODDC7D0QstG2vX9U6w8OvPtSEKUQCg0tGwmHaMdEeOQgnXvlpWPDuA8I-z/s4896/20240311-P1210646-leeuwarden-harmonie-rabo-gerrit%20hiemstra.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvJD5EZAb7c1zX72TWcs7lOFxkgRlLe6hymavgvfuvRgQ4CrDztWFs7S4IH2aU0xXhBeke2a3_KK_EdwFAZyty9dzEZeLGt402XmqPufPwUUMZJ412DKkSTJbdllEWHYCPMNODDC7D0QstG2vX9U6w8OvPtSEKUQCg0tGwmHaMdEeOQgnXvlpWPDuA8I-z/w400-h266/20240311-P1210646-leeuwarden-harmonie-rabo-gerrit%20hiemstra.JPG" width="400" /></a></div><br /></div><ul style="text-align: left;"><li>Als mensen (iets) moeten veranderen, gaan ze dat vaak eerst ontkennen, komen ze in verwarring, en soms zelfs in shock, dan groeit de weerstand, en uiteindelijk maakt het de mens niet meer uit, want het komt toch niet goed. Na al die frustratie kom je dan uiteindelijk in de transitiefase, en dan wordt de verandering eindelijk wel geaccepteerd, en dán kun je weer verder. Die nieuwe dingen, die zie je pas als je de eerste stap in de goede richting eerst hebt gezet.</li><li>En wat kunnen we volgens Hiemstra zelf allemaal wel doen: energie besparen, isoleren en van het gas af, stoppen met tanken, niet vliegen, veganistisch eten, minder spullen kopen en meer van onze spullen hergebruiken, en - natuurlijk - biobased bouwen.</li><li>Zelf werkt Hiemstra thuis in Balk met aquathermie, met een warmtewisselaaar in het water, waarmee warmte aan het oppervlaktewater wordt onttrokken, om dat binnen te verzamelen en te gebruiken voor de verwarming van de woning. Zo kan het nu al heel goed functioneren. </li><li>We moeten - volgens Gerrit - allen onze rol in dezen pakken, dus business as usual gaat ons nog langer niet helpen. We moeten de wereld gaan veranderen, wat bijvoorbeeld zou kunnen met een aardgasvrij-wonenproject, zoals dat momenteel al draait in het Friese Balk.</li></ul><div><b>Bij vragen en reacties uit de zaal</b></div></div><div><div><ul style="text-align: left;"><li>Als op de Zuidpool het Pool-ijs smelt, zal dat voor een belangrijk deel onze kant op komen. Daar op de Zuidpool ligt totaal voor 55 meter zeespiegelstijging water opgeslagen. Dat geheel ontdooien zal overigens niet zo snel gebeuren, maar de effecten van dooi op de Zuidpool zijn bijna acht keer zo sterk als de effecten van dooi op Groenland (die kan voor 7 meter zeespiegelstijging zorgen).</li><li>Klimaatverandering heeft wel degelijk haar effecten op flora & fauna. Insecten reageren op de wijziging van temperatuur. Als de insectenpopulatie door snellere verhoging van temperatuur te vroeg op gang komt, zijn de nestelende vogels (die voor hun voedsel afhankelijk zijn van die insecten) niet op tijd en niet in voldoende mate terug van de vogeltrek. Zij missen dan die voeding. </li><li>De CO2-emissie bij de productie van een grote windturbine is heel snel terugverdiend. Bij zonnepanelen is die termijn ook heel kort. </li><li>Uit klimaatrechtvaardigheid zijn wij in het Westen moreel verplicht met onze kennis en met ons geld, om zelf wel iets te gaan doen qua klimaatmaatregelen. Verder zouden we andere landen die minder mogelijkheden daartoe hebben, moeten gaan ondersteunen met onze kennis en met ons geld.</li><li>Het probleem van waterstof is dat je het eerst moet maken. Waterstof is geen energiebron, maar een energiedrager. Een waterstofauto heeft een brandstofcel waarmee waterstof wordt omgezet in elektriciteit. Bij die omzetting verlies je ongeveer 30% energie. Wellicht wordt dat in de toekomst nog wel efficiënter. Een electrische auto is momenteel veel efficiënter dan een auto die rijdt door gebruik te maken van waterstof.</li></ul></div><div><b>Oproep van Gerrit Hiemstra</b></div></div><div><ol style="text-align: left;"><li><i>We moeten accepteren dat we te maken hebben met een ongekende klimaatverandering.</i></li><li><i>We moeten stoppen met fossiele brandstoffen.</i></li><li><i>Gebruik je positie en je invloed om je omgeving te beïnvloeden.</i></li><li><i>Klimaatverandering biedt hele grote kansen, bijvoorbeeld als gouden toekomt voor de installatiebranche.</i></li><li><i>Laat de jongeren beslissen, vraag ze wat zij willen dat wij doen.</i></li><li><i>We hebben een klus te klaren, dus: <span style="color: red;">"Aan de slag".</span></i></li></ol></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-74207615497638203502024-03-11T02:43:00.000-07:002024-03-11T02:43:54.555-07:00Nathan de Wijze in Stiens<b>Zondag 10 maart 2024</b><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQx_TDZmnjzk50DBBWT2I4osmd6de3E-k4VzSedIpLmGRFL0Xj2ndnB7wyOcB6pexbzY2AuXRbEL_bamffhlLyQDi9wcIyFwfrAkkfVQSuNQx6WKeMiZx09cjeF-pXOsT1iYlzWr2JY8HOLFyE3u48iB2sHbFPHEVnR98JSYjMZRoQLtYD2F7c_Ol0K9GY/s4896/20240310-P1210641-stiens-dhs-nathan%20de%20wijze-nathan&hg-uitsnede.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2506" data-original-width="4896" height="205" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQx_TDZmnjzk50DBBWT2I4osmd6de3E-k4VzSedIpLmGRFL0Xj2ndnB7wyOcB6pexbzY2AuXRbEL_bamffhlLyQDi9wcIyFwfrAkkfVQSuNQx6WKeMiZx09cjeF-pXOsT1iYlzWr2JY8HOLFyE3u48iB2sHbFPHEVnR98JSYjMZRoQLtYD2F7c_Ol0K9GY/w400-h205/20240310-P1210641-stiens-dhs-nathan%20de%20wijze-nathan&hg-uitsnede.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kees Posthumus als Nathan de Wijze & musicus Henk van Glabbeek</td></tr></tbody></table><br /></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Verbinding, tolerantie en humaniteit</b></div><div><div>Vanavond zijn <span style="color: red;">de verhalenverteller Kees Posthumus en de musicus Henk van Glabbeek</span> met hun theatervoorstelling '<i>Nathan de Wijze</i>' naar De Hege Stins te Stiens gekomen. Zij brengen in deze </div><div>voorstelling een verhaal over <i>verbinding, tolerantie en humaniteit</i>. Dat gaat gepaard met prachtige Oosterse muziek, met verrassende plotwendingen en met een onverwachte ontknoping. </div><div>Schrijver van dit toneelstuk is de Duitse schrijver en geleerde Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781).</div><div>Op puntige wijze behandelt Lessing in<i> 'Nathan de wijze'</i> het thema van de religieuze verdraagzaamheid, waarbij op treffende wijze de rivaliteit tussen de drie wereldgodsdiensten wordt verbeeld.</div><div>Dit is, vooral tijdens de actuele oorlog in Israël-Palestina, een tamelijk actuele voorstelling. </div><div>Deze voorstelling wordt georganiseerd door de Evangelisatie- en Zendingscommissie van de Protestantse Gemeente te Stiens.</div><div>Centraal staan vanavond in dit stuk vragen die de mensheid al eeuwen bezig houden, zoals:</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Welk geloof heeft het bij het rechte eind? </i></li><li><i>Welke gelovige heeft de waarheid in pacht?</i> </li></ul></div><div><div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgry0AHCED8TvZubKclCusAwmb6qR_txysSTPEDhVlVbMGEKYCdiMIa2zpAP60Awi0RGx8xPQh1gLvnzCXSnOEwHWXeSmnaD7e95LU8keXWFAXWTdu3x6Eyg7DfC9Z1iJ2T9Og5WjRfyT-d75NuIp3GbgEJVdotiDX6RSQHTse7-nOwwUkX2oOusFZCvzk1/s4228/20240310-P1210637-stiens-dhs-nathan%20de%20wijze-hans%20glabbeek-uitsnede.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="2912" data-original-width="4228" height="138" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgry0AHCED8TvZubKclCusAwmb6qR_txysSTPEDhVlVbMGEKYCdiMIa2zpAP60Awi0RGx8xPQh1gLvnzCXSnOEwHWXeSmnaD7e95LU8keXWFAXWTdu3x6Eyg7DfC9Z1iJ2T9Og5WjRfyT-d75NuIp3GbgEJVdotiDX6RSQHTse7-nOwwUkX2oOusFZCvzk1/w200-h138/20240310-P1210637-stiens-dhs-nathan%20de%20wijze-hans%20glabbeek-uitsnede.JPG" width="200" /></a></div></div><div>Verhalenverteller Kees Posthumus en musicus Henk van Glabbeek maken met hun verkorte bewerking van dit eeuwenoude toneelstuk een knipoog naar de moderne tijd. </div><div>We luisteren daarbij ook naar muziek op Oosterse instrumenten, zoals de tar en de daf. </div></div><div><br /></div><div><b>Ring-parabel</b></div><div>Wij bevinden ons in Jeruzalem, in de late Middeleeuwen, dat toen leefde onder de bezetting van de Mohammedanen, onder sultan Saladin, in een politiek gespannen tijd. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_mT6owZIWpyaVK0As9Rtw3U7Sj3ZtjiMMaofCKog4-GefqnEhIGvpHjtsa8WJHLm5p5zMUeUKPr4hs_eLg9IZXYUG5IztnnBYeFaSv1hfpI3b4pHoW4Bongix79rkwd4t99nWH8tOoPAJzDPptgYTXG0TtnHOnKKCwzdx921SOoTA8Q6xTeSVrHq8po-b/s4417/20240310-P1210633-stiens-dhs-nathan%20de%20wijze-tempelierridder-kees%20posthumus-uitsnede.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2994" data-original-width="4417" height="217" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_mT6owZIWpyaVK0As9Rtw3U7Sj3ZtjiMMaofCKog4-GefqnEhIGvpHjtsa8WJHLm5p5zMUeUKPr4hs_eLg9IZXYUG5IztnnBYeFaSv1hfpI3b4pHoW4Bongix79rkwd4t99nWH8tOoPAJzDPptgYTXG0TtnHOnKKCwzdx921SOoTA8Q6xTeSVrHq8po-b/s320/20240310-P1210633-stiens-dhs-nathan%20de%20wijze-tempelierridder-kees%20posthumus-uitsnede.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Een op kruistocht in Jeruzalem door de Mohammedanen krijgsgevangen tempelier Kurt redt een Joods meisje uit de vlammen van een brandende villa. Zij is de dochter van Nathan, een wijze, Joodse man.</div><div>Als even later de sultan (destijds de heerser van de stad) aan Nathan vraagt welk geloof Nathan uiteindelijk het meest overtuigend vindt, zoekt de wijze Nathan naar een passend antwoord. </div><div>Hij vindt zijn antwoord in de parabel van de drie ringen, waarin een vader een kostbare ring bezit met een wonderlijke werking. Aan welke van zijn drie geliefde zonen zal hij die ene ring (met vaderlijke zegen, inclusief de bijbehorende familierechten) schenken? De vader kan geen van zijn zonen daartoe aanwijzen, dus hij besluit er twee ringen bij te laten maken, identiek, door niemand van elkaar te onderscheiden. De vader maakt geen onderscheid tussen zijn zonen.</div><div><br /></div></div><div><b>De ontknoping verheldert</b></div><div>Dat het wijs is en dat het zo is dat de Vader geen onderscheid maakt tussen zijn zonen (en dochters) ervaar je naarmate deze voorstelling vordert. Gedurende de voorstelling worden steeds meer tipjes van de oosterse sluier opgelicht, als je door de verschillende personages van verteller-acteur Kees steeds meer wordt meegenomen in de familiegeschiedenis van die personages. Vooral als musicus Henk een en ander aan het eind van het stuk op een rijtje zet en krijgt, dringt ook bij het publiek ten volle door waarom de Vader (van de ring-parabel) geen onderscheid maakt tussen Zijn zonen, en daarmee ook niet tussen de wereldgodsdiensten, hier specifiek het christendom, de islam, en het jodendom. Om dat goed te gaan begrijpen, moet je deze onthullende voorstelling bijwonen.</div><div>Enkele toneel-citaten die ik tijdens deze voorstelling schreef, spreken boekdelen:</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Wij hebben ons eigen volk niet zelf gekozen.</i></li><li><i>Neem de zaak zoals hij is.</i></li><li><i>Dood en verderf zullen nooit de wereld redden.</i></li><li><i>Elk volk brengt zijn goede mensen voort.</i></li><li><i>Wij moeten broers en zussen zijn, omdat wij mensen zijn. </i></li></ul></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-83066669958176217102024-03-10T08:52:00.000-07:002024-03-10T09:39:22.053-07:00Bijbel Top 3<b>Zaterdag 9 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhC8YgF2aRrQkmaMkYC27NCjiI3EtweDilaUAw7xiKahFrg7wxJg3wjc2eGLSmH2JSCyHQzUBGH2YCwsd9M4HK29HWVZPd3YTJ_uhX3uDcYlKwSmpsYkK4guR9H6V_Sjs7REk__HKp-uEGrZkfEMwoLoo28JQkH4lx4Lq2eG1A535mRhyphenhyphenk1ZfpG80vuyi4W/s2320/20240127-bijbel%20top%203-leo%20fijen.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2320" data-original-width="1585" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhC8YgF2aRrQkmaMkYC27NCjiI3EtweDilaUAw7xiKahFrg7wxJg3wjc2eGLSmH2JSCyHQzUBGH2YCwsd9M4HK29HWVZPd3YTJ_uhX3uDcYlKwSmpsYkK4guR9H6V_Sjs7REk__HKp-uEGrZkfEMwoLoo28JQkH4lx4Lq2eG1A535mRhyphenhyphenk1ZfpG80vuyi4W/s320/20240127-bijbel%20top%203-leo%20fijen.jpg" width="219" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cover van de '<i>Bijbel Top 3</i>'</td></tr></tbody></table><br /><b>Maand van de Bijbel 2024</b><br /><div>De Bijbel – het meest verkochte boek ter wereld – is al eeuwenlang een onophoudelijke en onvoorstelbaar rijke inspiratiebron voor talloos veel mensen, en daarmee van onschatbare waarde voor onze cultuur. </div><div>Tijdens de jaarlijkse 'Maand van de Bijbel' wordt deze inspirerende bestseller nadrukkelijk op de agenda gezet, om er samen in te duiken, eruit te lezen en verhalen en ervaringen met elkaar te delen.</div><div>Van 28 januari tot en met 28 februari 2024 was de vijfde editie van de Maand van de Bijbel. De Maand van de Bijbel wordt georganiseerd om aandacht te genereren voor dit Boek der Boeken.</div><div><br /></div><div><div style="text-align: center;"><i>Vertel wat je favoriete citaat is uit de Bijbel,</i></div><div style="text-align: center;"><i>en ik zeg je wie je bent.</i></div><div style="text-align: center;"><span style="font-size: xx-small;">(Leo Feijen)</span></div><div><b><br /></b></div><div><b>25 bijbellezers in gesprek met Leo Fijen</b></div></div><div><div>In het kader van de jaarlijkse '<a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2024/02/de-bijbel-is-geen-boek-van-heiligen.html">Maand van de Bijbel 2024</a>' verscheen onlangs <span style="color: red;">het boek '<i>Bijbel Top 3</i></span>', waarin 25 bijbellezers op hun meest geliefde teksten in de Bijbel reflecteren. </div><div>Dit boek is gemaakt door Leo Fijen, die het boek samenstelde uit 25 artikelen die hij in de afgelopen zes jaren heeft geschreven voor het magazine 'Klooster', waarvoor hij alle 25 bijbellezers heeft geïnterviewd over hun drie geliefde bijbelteksten.</div><div>In zijn Woord Vooraf schrijft Fijen daarover: <i>‘Ik hoop van harte dat de lezer van deze bundel mag ervaren wat ik zelf zo vaak meekreeg: de persoonlijke keuze van woorden uit de Bijbel is alleen maar relevanter geworden in de wereld van vandaag en heeft daardoor betekenis voor veel mensen.’</i></div></div><div>Dit boek is door de opzet een inspirerende verzameling geworden van mooie, betekenisvolle teksten uit de Bijbel.</div><div><br /></div><div style="text-align: center;"><i>De persoonlijke keuze van Bijbelse woorden</i></div><div style="text-align: center;"><i>krijgt relevantie voor de urgente vragen van de huidige wereld;</i></div><div style="text-align: center;"><i>met de nood in de wereld,</i></div><div style="text-align: center;"><i>en met het verlangen naar gemeenschap in onze tijd.</i></div><div style="text-align: center;"><span style="font-size: xx-small;">(Leo Fijen)</span></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><b>Reflectie op geliefde bijbelteksten van 25 bijbellezers</b></div><div>Hieronder staat een kleine greep uit enkele reflectie van ieder van de 25 bijbellezers wiens Bijbel Top 3 in dit boek wordt beschreven:</div><div><br /></div><div><b>1. Samuel Lee: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Alles wat niet uit geloof voortkomt, is zondig. </li><li>Ik moet niet wettisch zijn als ik het gedrag van iemand anders beoordeel.</li></ul></div><div><b>2. Sybout van der Meer: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het gebed gaat altijd door, en vertrouwt erop dat de Heer barmhartig is. </li><li>Tegen alle kwaad in zal het licht van de gerechtigheid overwinnen.</li></ul></div><div><b>3. Wiep Koehoorn: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Als je vertrouwen ontvangt, en als je als Christus bent ontvangen, rest ons niets anders dan dat goede voorbeeld te volgen, om anderen ook die inspiratie te geven om vol te houden. </li><li>Ik mag vertrouwen, en ik zal ervaren dat God met ons optrekt.</li></ul></div><div><b>4. Ilse Visser:</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Gastvrijheid: je huis openen, je hart openen door te luisteren, en te gast willen zijn. </li><li>Als er iemand voor je deur staat, laat je die binnen, en ziet je dag er anders uit. </li><li>Je maakt ruimte voor de ander, en hebt minder ruimte voor jezelf. </li><li>Gastvrijheid is niet alleen je huis, maar ook je hart openen. </li><li>Te gast zijn, blijft een uitdaging, maar wel een mooie, één die de inspanning en tijd meer dan waard is.</li></ul></div><div><b>5. Karin van den Broeke: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Gods Woord draagt me, redt me en omarmt me.</li></ul></div><div><b>6. Rieuwerd Buitenwerf</b>: </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het verhaal van Jezus begint en eindigt met vrede. </li><li>Het weerloze en kwetsbare wint uiteindelijk, ondanks alles: er komt vrede zonder einde. </li><li>God wil ons helpen om in vrede te leven met elkaar. Maar dat neemt niet weg dat mensen zelf ook hun bijdrage kunnen en moeten leveren.</li></ul></div><div><b>7. Anne-Mareike Schol-Wetter: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Ik zie de Bijbel als een voortgaand gesprek tussen mensen, die beschrijven wat zij in hun tijd van God ervaren, of juist niet. </li><li>Soms moet je blijkbaar even weg van de drukte, om weer doelgericht te kunnen zijn. </li><li>Wij moeten soms ook even weg van de drukte, om weer te ontdekken waar het in ons leven om gaat. </li><li>Je hoeft niet gepresteerd te hebben, om van de stilte te genieten.</li></ul></div><div><b>8. Bert de Jong: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>God spreekt onze taal. Alleen zo worden hemel en aarde met elkaar verbonden. </li><li>God is het die ons draagt. </li><li>Christen zijn is de moed hebben om de toekomst in te gaan. Daarbij past een houding van dienstbaar zijn.</li></ul></div><div><b>9. Pieter de Boer: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>In de eenvoud van de dagelijkse bijbellezing heb ik mogen ontdekken, dat mijn leven er rijker van werd. Daar gaat het om: een groei van mijn innerlijk naar God toe.</li></ul></div><div><b>10. Sipke Draisma: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Achteraf herken je engelen soms als degenen die er op het juiste moment voor je waren. Of die de juiste dingen zeiden, als je voor moeilijke keuzes stond. </li><li>Het is niet zo moeilijk om te constateren dat de strijd tussen de kinderen van de duisternis nog lang niet is gestreden. Bidden helpt.</li></ul></div><div><b>11. Niek Hanckmann: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Juist tijdens een crisis merk je weer dat het Woord van God altijd iets te zeggen heeft over het leven. Zo krijgen bekende woorden een nieuwe betekenis. </li><li>Onze overledenen zijn kostbaar, ook en misschien wel juist in hun sterven. De Paasgedachte is dat we in de dood dichter dan ooit bij elkaar, en bij de Heer zijn. </li><li>Het kwaad in menselijke begrippen is geen reden om God te verlaten.</li></ul></div><div><b>12. Hanna Rijken: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>In vertrouwen op weg gaan, is voor mij direct verbonden met de belofte van de naam van God, en met het vieren in de liturgie. </li><li>De belofte klinkt: <i>"Ik ben ben met u; Ik zal u behoeden waar u ook bent". </i></li><li>In de liturgie stemmen we steeds weer in met de hemelse lofzang. </li></ul></div><div><b>13. Monica Raassen: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Dat je verschilt van elkaar, is een gave en een opgave, die het leven rijk maakt, mits de naastenliefde de bovenhand heeft.</li></ul></div><div><b>14. René de Reuver:</b> </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Mijn houvast komt voort uit vertrouwen dat er Eén is die mij niet aan mijn lot overlaat, maar in liefde draagt. </li><li>Het leven gaat niet als een nachtkaars uit, maar strekt zich uit naar het licht. </li></ul></div><div><b>15. Joost Jansen: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Want een blijmoedige gever kan dit alleen als hij liefde toelaat, om die liefde op zijn beurt weer door te geven.</li></ul></div><div><b>16. Kick Bras: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>De Bijbel benadrukt dat wij verbonden zijn met moeder aarde. Dat wij uit haar genomen zijn, en bij ons sterven ook weer terugkeren in haar schoot. </li><li>Nederigheid heeft te maken met een diep besef van verbondenheid met de aarde, en leidt tot een geaarde spiritualiteit.</li></ul></div><div><b>17. Arnold Huijgen: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Vertrouwen is niet naïef, hoop is geen dagdromerij. </li><li>De kerk is een oefenplaats om elkaar lief te hebben als broers en zussen. </li><li>Als mensen die veel betekend hebben terug moeten treden en los moeten laten, gaat dat vaak niet vanzelf.</li></ul></div><div><b>18. Wil Derkse: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het Huis van de Heer kan overal zijn. Laten we Hem dan niet opsluiten. </li><li>Het Huis van de Heer is meer dan een locatie. </li><li>Als we maar luisteren èn antwoord geven: "<i>Hier ben ik"</i>. Dan is Hij er ook. Als we ons werkelijk willen laten bekeren, dan moeten we ons opgeblazen ego laten varen, door naar beneden te klimmen, en zo de hartelijke en genezende ontmoeting met Jezus te ervaren.</li></ul></div><div><b>19. Tini Brugge: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>God schrijft het formulier van eenheid in het groen, en wij zijn allemaal vrijgemaakt om te kijken en te luisteren.</li></ul></div><div><b>20. Nynke Dijkstra: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Een ander woord voor 'geloof' is 'vertrouwen'. </li><li>Het woord 'genade' betekent 'onverdiende gunst'. </li></ul></div><div><b>21. Kees Jongeneelen:</b> </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Je mag zijn wie je bent, je hoeft je niet anders voor te doen dan je bent. </li><li>Leve de zachtmoedigheid en de eenvoud, het geduld om te leren wachten. </li><li>Wie steile en gladde paden gaat, die heeft tochtgenoten nodig. </li><li>Leef in vriendschap, want daar heeft God een vanzelfsprekende plaats.</li></ul></div><div><b>22. Andries Knevel: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wat een enorme bewogenheid van Jezus, wat een enorme betrokkenheid, wat een enorme liefde. </li><li>Wat moet God verder nog doen, om ons Zijn liefde te tonen, en van ons wederliefde te vragen? </li><li>De Bijbel is geen boek van heiligen, maar van zondaars, van zoekers, van twijfelaars, van opstandigen, en van sceptici.</li></ul></div><div><b>23. Elske te Lindert: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>De goedheid van de medemens zie je pas als je mensen echt aankijkt. </li><li>Als je het begrijpt, dan is het God niet. </li><li>Niemand weet het, en niemand kan het weten. </li><li>Zorg dat er ook in je woorden leven en licht zitten, in plaats van duisternis. Laat die goedheid zien in je ogen, waarmee je met oprechte aandacht naar je medemens kijkt. </li></ul></div><div><b>24. Madeleine Bouman: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het is nooit overal tegelijk donker. </li><li>Zelfs als je de tekst van het scheppingsverhaal in Genesis letterlijk neemt, en stelt dat de wereld in zeven dagen geschapen is, hoe lang duurde dan de eerste nacht en de eerste dag? God staat buiten de tijd. Hij gaf ons de tijd. </li><li>God liefhebben en Hem volgen, is geen deeltijdbaan. Het vraagt de dagen èn de nachten.</li></ul></div><div><b>25. Chiara Bots: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Samen delen, komt de mens ten goede. </li><li>Jezus bemoedigt zijn leerlingen met woorden over het samen leven en op weg gaan. Over aandacht hebben voor elkaar, en voor de mensen die ze ontmoeten. </li></ul></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-19562826255585826002024-03-10T06:28:00.000-07:002024-03-10T06:28:48.947-07:00Symposium Duurzaam durven denken vanuit de Bijbel<b>Vrijdag 8 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4yH3PaEMQP-CDhGNuRnPp2xDZGPhxraaewN0vZG5EEwW_g0u_5Fa9As4Sah1H0CN1yUSXog2a7-qSwFA0twdez_q3SDJ7OGN12ZFgQV_Xu-q9MxoB2HGwrahuiqhYXWez52iVFQdW0hfa-TqfUjhIWvEnsmFXSPly42DwUaK6fWqC77GLTd2ha5U6cudk/s4896/20240308-P1210601-amsterdam-vu-nbg%20symposium.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4yH3PaEMQP-CDhGNuRnPp2xDZGPhxraaewN0vZG5EEwW_g0u_5Fa9As4Sah1H0CN1yUSXog2a7-qSwFA0twdez_q3SDJ7OGN12ZFgQV_Xu-q9MxoB2HGwrahuiqhYXWez52iVFQdW0hfa-TqfUjhIWvEnsmFXSPly42DwUaK6fWqC77GLTd2ha5U6cudk/w400-h266/20240308-P1210601-amsterdam-vu-nbg%20symposium.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Symposium van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap in de VU-Amsterdam</td></tr></tbody></table><br /><br /><b><br /></b><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><div><b>In hemels groen </b></div><div>Vandaag wonen Durkje en ik een symposium bij in de Vrije Universiteit te Amsterdam. Deze bijeenkomst gaat over het nieuwe boek van Matthijs de Jong en Cornelis Hoogerwerf – getiteld ‘<i>Hemels groen</i>’ – waarin de auteurs tonen dat de Bijbel verrassend veel te bieden heeft wat betreft onze levenshouding, en omtrent de plek die de mens inneemt in de schepping.</div><div>Met hun boek laten zij een nieuw licht schijnen op duurzaamheid als bijbels thema. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Aan welke kant bijvoorbeeld staat de Bijbel in het debat over duurzaamheid en ecologisch bewustzijn? </li></ul></div><div>Op het <span style="color: red;">symposium <i>'Duurzaam durven denken vanuit de Bijbel</i>'</span> delen bovengenoemde schrijvers vandaag hun ontdekkingen. Daarnaast laten drie andere sprekers - Marianne Thieme, Carla Dik-Faber en David Onnekink - in gesprek met dit nieuwe boek zien hoe de Bijbel een onmisbare inspiratiebron is voor groen denken en groen handelen. </div><div><br /></div><div><b>Theologie is van betekenis voor de grote vragen van deze tijd (<i>Frank van der Duijn Schouten</i>)</b></div><div>Professor dr. Frank van der Duijn Schouten, interim-decaan van de Faculteit Religie en Theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, verzorgt bij aanvang van deze bijeenkomst in de kerkzaal van de VU een inleiding op dit symposium. Hij spreekt zijn zorgen uit over de toekomst van enkele kleine studies, waaronder ook de studie theologie. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wellicht zou de universiteit deze studie meer in het licht moeten zetten van de grote actuele maatschappelijke vraagstukken. Zo zou de theologie van grote betekenis kunnen zijn bij de grote vragen van onze tijd, zoals: armoede, conflicten, trauma’s, extremisme, levensbeëindiging, kunstmatige intelligentie, en duurzaamheid. </li><li>Theologie mag namelijk niet afzijdig blijven van deze relevante vraagstukken. Theologie en religiewetenschappen zullen uit hun traditionele schulp moeten kruipen, zonder die schulp overigens te ontvluchten. </li><li>Groen en bijbellezing horen volgens hem hier in deze VU-faculteit thuis.</li></ul></div><div><b>Het is onze opdracht is om als mens zorg te dragen voor de Schepping (<i>Marianne Thieme</i>)</b></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTLItaopyaQMZDU18k0kBLQIYzwGjRIWuyyouuJwzTuwPK7HlISoUE3E2S_FJCC7AWZMON3TRXGiElfVrTVbr7fQ-2IEVsmURknqxZ42gBCReDVN3N1Ai8KkiExNQkK3vNJ3NBwncfMgmgW1xZGsrmhxx-Hm3bcq6PCZFqW1FCGtC3DYS5DB6q-vwr841b/s4896/20240308-P1210604-amsterdam-vu-nbg%20symposium-marianne%20thieme.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTLItaopyaQMZDU18k0kBLQIYzwGjRIWuyyouuJwzTuwPK7HlISoUE3E2S_FJCC7AWZMON3TRXGiElfVrTVbr7fQ-2IEVsmURknqxZ42gBCReDVN3N1Ai8KkiExNQkK3vNJ3NBwncfMgmgW1xZGsrmhxx-Hm3bcq6PCZFqW1FCGtC3DYS5DB6q-vwr841b/w133-h200/20240308-P1210604-amsterdam-vu-nbg%20symposium-marianne%20thieme.JPG" width="133" /></a></div>De eerste spreekster is Marianne Thieme. Zij is dierenactiviste, juriste, publiciste, theologe en politica. Zij is ook bekend geworden als medeoprichtster van de Partij voor de Dieren en was van 2006 tot 2019 lid van de Tweede Kamer. Thieme schrijft ook over dierenrechten.</div><div>Marianne Thieme vertelt:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Een bondgenootschap maakt deel uit van een groter geheel.</li><li>Ze geeft aan dat er bij de oprichting van de Partij voor de dieren heel veel kritiek op kwam, als zou men dieren boven mensen stellen. Maar die mensen vergeten vaak hoe nauw mens en dier met elkaar verbonden zijn.</li><li><i>Gaan we respectvol om met onze schepping? </i></li><li><i>Gaan we de natuur beschermen omdat die intrinsieke waarde heeft? </i></li><li><i>Hoe kunnen we volwassenen en kinderen de waarde van natuur leren kennen?</i></li><li>Marianne wilde als gelovige opkomen voor alle schepselen op aarde.</li><li>Voor haar was de zorg, het mededogen, en de rechtvaardigheid van christenen in discrepantie met de onverantwoorde behandeling van dieren.</li><li>De mens mag dan - zoals wel eens wordt gezegd - de kroon van de schepping zijn, maar dat betekent niet dat zij alles maar mag doen met flora, fauna en planeet. Alles hoeft echt niet ten dienste te staan van het (financieel) nut. </li><li>Bovenstaande zaken waren voor Marianne Thieme belangrijke redenen om voor de studie Theologie te kiezen.</li><li>Ze vindt het fascinerend dat kerkdiensten vooral gaan over de relatie van mens en God, terwijl de Bijbel juist wijst op een driehoeksrelatie, waarin ook alle andere leven op aarde voor God belangrijk is. God gaf waarde ('tof') aan alle levende schepselen op aarde; en God zag dat het goed was. God had al een directe relatie met al zijn schepselen, en tóen pas kwam de mens op aarde.</li><li>Wij zijn passanten, mogen de aarde lenen, mogen ervan genieten, en zijn gemaakt om God te eren en te loven.</li><li>Maar ja, hoe gaan wij daar nu mee om? Kijk maar eens naar de plofkip, kijk eens naar dikbilkoeien die niet op natuurlijke manier kunnen baren, kijk naar al die dieren die tijdens de jacht worden doodgeschoten.</li><li>Daarom is Marianne zo blij met dit boek, want dit boek stelt ons de vraag wat wij doen met onze medeschepselen. <i>Hoe zouden wij als koningen en priesters moeten regeren en beheren?</i></li><li>De schepping is God-gericht, en zeker niet mens-gericht, daar zouden we ons bewust van moeten zijn, want God en Zijn Schepping zijn groter dan wij zelf.</li><li>In het koninkrijk van God is er geen dood. </li><li>Adam en Eva waren veganisten, met respect voor de natuur.</li><li>Gepassioneerd als ze is, gaat ze verder over het begrip 'Bondgenootschap'. We hebben een gedeeld verleden, en heden, en ook een toekomst. Onze opdracht is om als mens zorg te dragen voor de Schepping, met het visioen van een nieuwe Schepping, naar een nieuwe hemel en een nieuwe aarde.</li><li>We hebben veel aan de Bijbel voor het krijgen van moed, om op te staan, om te bevrijden. We hebben daar God echt bij nodig.</li><li>Als ik faal in deze gebroken wereld, is God daar, Die ervoor kan zorgen dat alles weer heel kan worden.</li><li>Het in verbinding staan van de natuurvolken met de natuur zijn wij kwijt geraakt, en van de wijze waarop die natuurvolken met de natuur omgaan, zouden we nog veel kunnen leren. </li><li>Wij zijn al te selectief met onze zorg voor de wereld, bijvoorbeeld wel voor armen, maar niet voor de natuur. Zo zou dat beslist niet moeten zijn.</li><li>Iedereen die werkt met de natuur zou vast wel heel anders met de natuur willen omgaan, maar dat valt om allerlei – zoals economische - redenen niet mee.</li><li>Wij zijn geroepen als christenen om kwetsbaren en stemlozen – de dieren – te hoeden. </li></ul></div><div><b>Wij staan in relatie met Gods Schepping (<i>Carla Dik-Faber</i>)</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo5fY1vTTRcCRVD-dBwGPIlMALas7z-J8ltG5kPZxpQecAFoSuXG5gCZwRclbZ0qQIcyrxLzGnYfbH6ta3O7m1XP0OA08HxQxwyGSTtwtLIXU0IItLN0axJ3krtNA9PkRTWYKgNaFrhEzHHHzvVt8xBCDmaJYi-BQTZrTOLVeMRQYNk3X1Cp5LKpq10oO8/s4896/20240308-P1210605-amsterdam-vu-nbg%20symposium-carla%20dik%20faber.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo5fY1vTTRcCRVD-dBwGPIlMALas7z-J8ltG5kPZxpQecAFoSuXG5gCZwRclbZ0qQIcyrxLzGnYfbH6ta3O7m1XP0OA08HxQxwyGSTtwtLIXU0IItLN0axJ3krtNA9PkRTWYKgNaFrhEzHHHzvVt8xBCDmaJYi-BQTZrTOLVeMRQYNk3X1Cp5LKpq10oO8/w133-h200/20240308-P1210605-amsterdam-vu-nbg%20symposium-carla%20dik%20faber.JPG" width="133" /></a></div></div><div>Carla Dik-Faber is toegewijde politica van de ChristenUnie, betrokken op mens en natuur, die achtenhalf jaar Tweede Kamerlid was. Ze ging na haar Kamerlidmaatschap theologie studeren, en is actief in de Groene Kerk.</div><div>Carla Dik Faber vertelt:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wij delen hier ons geloof in de Schepping</li><li>Carla vroeg zich in de 2e Kamer af of ze zich veel meer zou moeten richten op een sociale portefeuille, met focus op je naaste.</li><li>De aarde ziet reikhalzend uit naar God.</li><li>God houdt niet alleen van de mensen, maar van heel zijn Schepping. </li><li>Gelukkig wordt in kerken steeds meer geschreven over de zorg voor de Schepping. </li><li>Ze schat in dat het boek dat vandaag verschijnt heel veel gelezen wordt, omdat dit onderwerp voor en door veel mensen in de kerken belangrijk wordt geacht.</li><li>Wij zijn allen onderdeel van het verbond tussen God en de mens, maar let wel, dat dit ook zeker geldt voor àlle schepselen op aarde. God sluit namelijk een verbond met de hele aarde. Gods verbond is allesomvattend.</li><li>Wij staan in relatie met de Schepping. Ten eerste valt dan de functie van het rentmeesterschap op, als een gelijkenis van Jezus, waarbij het vooral gaat om alle geld en goed. Tweede aspect van het verbond: alle medeschepselen zouden wij moeten zien als broeders en zusters; en we moeten luisteren naar de roep van de aarde; wij mensen hebben daarin een grote verantwoordelijkheid. Ten derde over het priesterschap: de wereld is de tempel van God, waarin wij mensen een belangrijke verantwoordelijkheid hebben. God wil met ieder deel van Zijn Schepping verbonden zijn.</li><li><i>Is de schepping ook onze naaste?</i></li><li>Carla: Ga naar buiten, kijk om je heen, noem de namen van de vogels, bomen en planten die je daar ziet. Luister naar het klateren van een rivier: het 'klappen in de handen' van de rivier. Omhels de natuur en geef zo en geef dan God de eer.</li><li>De Bijbel geeft hoop. Meelopend in klimaatmarsen zie je echter vaak moedeloosheid. Maar, kijk vooral eens naar wat de Bijbel je zegt. Die spreekt over hoop.</li><li><i>Als er - zoals God belooft - toch wel een nieuwe hemel en een nieuwe aarde komt, hoeven we ons dan niet zorgen te maken over de huidige wereld? </i></li><li>Wat God zo mooi gemaakt heeft, daarvan zal Hij nooit toelaten dat wij dat kapot maken. Wij zijn dan ook wel degelijk geroepen om voor de natuur te zorgen.</li></ul></div><div><b>Heersen als bijbels thema (<i>Matthijs de Jong</i>)</b></div><div><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZEH96C1UDRqlLEp5oHf0ZUMr1yTKhDXky_BTdMQJNt7Exi7AoaWgUtipNJ6K3XJMpKCbe-kCL_km0hpP6G7STirYdcirBLD4Y5VBVyXIrHXazEPzTSlJMbX39ftPPXxNskwSP6pDr8csVmxv6szUiFfW8C1TdT9cgBMswNrfzEZAi4Er2naMp2m5ipDHi/s4896/20240308-P1210610-amsterdam-vu-nbg%20symposium-matthijs%20de%20jong.JPG" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZEH96C1UDRqlLEp5oHf0ZUMr1yTKhDXky_BTdMQJNt7Exi7AoaWgUtipNJ6K3XJMpKCbe-kCL_km0hpP6G7STirYdcirBLD4Y5VBVyXIrHXazEPzTSlJMbX39ftPPXxNskwSP6pDr8csVmxv6szUiFfW8C1TdT9cgBMswNrfzEZAi4Er2naMp2m5ipDHi/w133-h200/20240308-P1210610-amsterdam-vu-nbg%20symposium-matthijs%20de%20jong.JPG" width="133" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td></tr></tbody></table></div><div>Matthijs de Jong is Hoofd Vertalen & Bijbelwetenschap bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap en tevens bijzonder hoogleraar Bijbelvertalen bij de VU. Hij schrijft van alles rond Bijbel en vertalen.</div><div>Matthijs de Jong vertelt:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wij hebben behoefte aan inspirerende verhalen van hoop. Hier kunnen inspirerende bronnen zoals de Bijbel heel goed aan bijdragen. </li><li>Het komt niet vanzelf goed als mensen allemaal de Bijbel zouden gaan lezen, maar we zouden daarentegen de Bijbel wel als de bron van onze reflectie op onze huidige vragen kunnen gebruiken.</li><li>We zouden ons moeten uitspreken over de Bijbel als richtinggevende tekst over de grote vraagstukken van vandaag de dag.</li><li>De grote koningen in de bijbelse tijd zetten vroeger de standaard van hun tijd. De jacht en het doden van dieren kwam daarbij in beeld. Die afbeeldingen daarvan uit die tijd zijn diep symbolisch van aard, want die afbeeldingen maakten duidelijk dat de koning staat voor het beheersen van de verkeerde machten.</li><li>Bij bijbelse koningen wordt het bedwingen van de dieren niet geproclameerd, want bijbelse koningen zijn juist gericht op recht en rechtvaardigheid. </li><li>De Bijbel staat voor een ander soort heerser met betrekking tot het scheppingsverhaal. De koning staat namelijk voor het beeld van God. In de Schepping neemt de mens het beeld over van God.</li><li>In 'heiligheid' ligt de sleutel voor Gods aanwezigheid in de Schepping.</li><li>Heersen met machtsvertoon is niet de bedoeling, is niet bijbels. Er moet een andere vorm van heersen zijn, namelijk van de mens 'te midden van' Gods schepselen.</li><li>De aarde is ons niet tot nut, maar tot eer van God, en als teken van Gods liefde.</li><li>Jezus is gericht op herstel en gemeenschap, en op heling van wat gebroken is. </li><li>Al in het begin van de Bijbel zie je dat het niet gaat om het heersen over de aarde, maar om het dienen van de aarde.</li><li>We zouden derhalve het volgende moeten uitdragen:</li><li><i>1.<span style="white-space: pre;"> </span>Dominante mensen en natuurbeelden van vroeger zouden eens kritisch bekeken moeten worden;</i></li><li><i>2.<span style="white-space: pre;"> </span>Een meer scheppingsbewuste lezing van de Bijbel biedt ons aanknopingspunten voor een duurzamer omgaan met de wereld/aarde. </i></li><li>De Bijbel ontmaskert, en houdt ons onverbiddelijk een spiegel voor. De Bijbel reikt ons ideaalbeelden aan van een betere wereld. De geestelijk onderbouwing daarvan vinden we in de Bijbel. Daarom: ga dit nieuwe boek van ons lezen.</li></ul></div><div><b>Rentmeesterschap op nieuwe leest geschoeid (<i>Cornelis Hoogerwerf</i>)</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9av1IHX9GypNXlDG2ufwEAINujHUU45SaHM-K4XpGQxyKxBC7sKvY6eBjkH8zqQZo4926jVJqEWAOl5veGsELiyVyMqumYzlOl_tZYJVSSh9jz9cvG1ySrmmrKcX-d_bjWZlLUQpfdnr3QPEgiyXpWIfSc-13PapkHoEWgZ-Fz_8Lsvs86tOxOGs8UhU1/s4896/20240308-P1210616-amsterdam-vu-nbg%20symmposium-cor%20hoogerwerf.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9av1IHX9GypNXlDG2ufwEAINujHUU45SaHM-K4XpGQxyKxBC7sKvY6eBjkH8zqQZo4926jVJqEWAOl5veGsELiyVyMqumYzlOl_tZYJVSSh9jz9cvG1ySrmmrKcX-d_bjWZlLUQpfdnr3QPEgiyXpWIfSc-13PapkHoEWgZ-Fz_8Lsvs86tOxOGs8UhU1/w133-h200/20240308-P1210616-amsterdam-vu-nbg%20symmposium-cor%20hoogerwerf.JPG" width="133" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9av1IHX9GypNXlDG2ufwEAINujHUU45SaHM-K4XpGQxyKxBC7sKvY6eBjkH8zqQZo4926jVJqEWAOl5veGsELiyVyMqumYzlOl_tZYJVSSh9jz9cvG1ySrmmrKcX-d_bjWZlLUQpfdnr3QPEgiyXpWIfSc-13PapkHoEWgZ-Fz_8Lsvs86tOxOGs8UhU1/s4896/20240308-P1210616-amsterdam-vu-nbg%20symmposium-cor%20hoogerwerf.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><span style="text-align: left;"> </span></a></div></div><div>Cornelis Hoogerwerf is specialist vertalen & exegese van het Nieuwe Testament, werkzaam bij het NBG te Haarlem. Momenteel is hij bezig met dissertatieonderzoek naar bijbeluitleg in het vroege christendom van de 4e-5e eeuw.</div><div>Cornelis Hoogervorst vertelt:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Rentmeesterschap is een begrip uit vroeger tijden, dat tegenwoordig aan kritiek onderhevig is, maar in dit nieuwe boek wordt daar nu wel aandacht aan gegeven. </li><li>De aarde is niet van ons.</li><li>Mensen moeten verantwoording afleggen over hoe ze met de Schepping omgaan.</li><li>We hoeven het beeld van de rentmeester niet uit te roeien, maar we moeten dat beeld wel vergroenen en het aanvullen met andere, nieuwe beelden.</li><li>We zouden de mensen als bondgenoot kunnen gaan beschouwen van de Schepping, en andersom ook. </li><li>De apostel Paulus wil hoop en moed inspreken, reikhalzend uitkijkend naar de verlossing van mens en schepping. Paulus voert de Schepping op als bondgenoot van gelovigen (in de driehoek van Geest, Schepping, Gelovige). </li><li>Bondgenoten verbinden zich met elkaar, en zorgen voor elkaar. </li><li>Laten we onze visie en onze leefstijl vergroenen.</li></ul></div><div>Aansluitend aan deze presentatie wordt het eerste exemplaar van het nieuwe boek van De Jong en Hoogerwerf aangeboden aan David Onnekink.<b> </b></div><div><b><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNF67feJSST0cREYLnrzmjzqTTXTCB9fTjTrytBAKhXI1K6glpSzcOvGFyzDSoSdtoKV5yQUM6jbb6Qh9I9wQf6Att67uPUZLz5fqYUekVqMXGxox9jhabJdXLRliLphlZMlPbzMzLd3nMhunR3hEbelxSaD1zhfCQPWK_5BgQRuXEuT-5tOEhb4FfNRSr/s4896/20240308-P1210624-amsterdam-vu-nbg%20symposium-boekaanbieding-ch&do&mdj.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNF67feJSST0cREYLnrzmjzqTTXTCB9fTjTrytBAKhXI1K6glpSzcOvGFyzDSoSdtoKV5yQUM6jbb6Qh9I9wQf6Att67uPUZLz5fqYUekVqMXGxox9jhabJdXLRliLphlZMlPbzMzLd3nMhunR3hEbelxSaD1zhfCQPWK_5BgQRuXEuT-5tOEhb4FfNRSr/w400-h266/20240308-P1210624-amsterdam-vu-nbg%20symposium-boekaanbieding-ch&do&mdj.JPG" width="400" /></a></div><br /></b></div><div><b>De kracht van groene beelden</b> (<b><i>David Onnekink</i>)</b></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7Lyw6MbFzBWGcolyBvTUeR6SJKVolf4DXtoOLoZUrBHhfoPesGXPZcb5Q_V7tzu7Kpg1SEVRsYdzxwmaP6R6k9w9taXwp0AeN5r4qbHonyovZq4-eNnKI6xn0M6MEPgETtvK6nnobmqz-Fcd8sbK-9If-x6ERY5S87SNfm8cLux7BNGxnKs5diKr1Wugx/s4896/20240308-P1210625-amsterdam-vu-nbg%20symposium-david%20onnekink.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7Lyw6MbFzBWGcolyBvTUeR6SJKVolf4DXtoOLoZUrBHhfoPesGXPZcb5Q_V7tzu7Kpg1SEVRsYdzxwmaP6R6k9w9taXwp0AeN5r4qbHonyovZq4-eNnKI6xn0M6MEPgETtvK6nnobmqz-Fcd8sbK-9If-x6ERY5S87SNfm8cLux7BNGxnKs5diKr1Wugx/w133-h200/20240308-P1210625-amsterdam-vu-nbg%20symposium-david%20onnekink.JPG" width="133" /></a></div></div><div>David Onnekink is universitair hoofddocent geschiedenis van internationale betrekkingen en bijzonder hoogleraar Christelijk Ecologisch Denken. </div><div>David Onnekink vertelt:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het viel David op dat dit boek over bijbelse exegese heerlijk door te lezen is. Hij noemt het een inspirerend boek, dat eigenlijk door iedereen gelezen zou moeten worden.</li><li>Dit nieuwe boek nodig uit om de Bijbel te herlezen, ook de minder bekende bijbelteksten, die in dit boek worden besproken.</li><li>Sterk is dat de behandelde bijbelteksten in dit boek niet zomaar en alleen groen worden gelezen. Ze bekijken wat de lezing van de teksten oplevert.</li><li>Kinderboeken zijn van grote invloed op hoe het wereldbeeld van de kinderen wordt gevormd.</li><li>Dan vertelt hij over de kracht van beelden en metaforen: beelden en metaforen gaan al snel met ons aan de haal, en gaan dan ons beeld (bijvoorbeeld van de wereld) bepalen.</li><li>Het begrip Rentmeesterschap is nogal economische gericht. </li><li>Hij vroeg zich af hoe vaak de term rentmeesterschap in christelijke media voorkomt in combinatie met schepping. Toen bleek dat tot 1970 die combinatie daarin niet of nauwelijks voor kwam. Daarna pas werd het begrip rentmeesterschap populair. </li><li>Bijbels rentmeesterschap is niet alleen tijdgebonden, maar ook heel cultuurgebonden.</li></ul></div><div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-55864253594811816402024-03-09T13:38:00.000-08:002024-03-09T13:38:07.837-08:00Gedachten over de Namiddag van het Christendom<div><b>Donderdagavond 7 maart 2024</b></div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2G_BiEbd0cPSMVkwyPURsLFSM5io1M_e3tgvmyH8N40bBL1n_DlgcSHZsDmED0opEwb4ZGynwOscyYhXGUtuAFb-Jg_grbPbJkBdAguDU9yKHc7JJnbW17KaN2JmTpH0PNUmmxpoqNJhZUpUGOXTZ0SJfWPpxNSr4O3QUpgcn-tpREFg-_vPbzymDblGn/s3907/20240307-P1210600-stiens-dhs-avond%20over%20tom%C3%A1s%20hal%C3%ADk.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3907" data-original-width="3202" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2G_BiEbd0cPSMVkwyPURsLFSM5io1M_e3tgvmyH8N40bBL1n_DlgcSHZsDmED0opEwb4ZGynwOscyYhXGUtuAFb-Jg_grbPbJkBdAguDU9yKHc7JJnbW17KaN2JmTpH0PNUmmxpoqNJhZUpUGOXTZ0SJfWPpxNSr4O3QUpgcn-tpREFg-_vPbzymDblGn/s320/20240307-P1210600-stiens-dhs-avond%20over%20tom%C3%A1s%20hal%C3%ADk.JPG" width="262" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Publicaties van èn over Tomás Halík</td></tr></tbody></table><br /></div><div><b>De Kerk in een veranderend tijdperk</b></div><div>Vanavond verdiepen we ons in de <span style="color: red;">ideeën van Tomás Halik</span> over de toekomst van de kerk. </div><div>Halik heeft daarover namelijk een boek geschreven, met als titel: ‘<i>De namiddag van het christendom’</i>.</div><div>Tomás Halík (1948) is priester en hoogleraar Filosofie en Sociologie aan de Karelsuniversiteit te Praag. Hij was onder andere de vertrouweling en raadsman van de Tsjechische president Havel, van de Tsjechische aartsbisschop Tomásek en van paus Johannes Paulus II. </div><div>In dat theologisch-filosofische boek schetst Tomáš Halík op profetische wijze de toekomst van de kerk. Hij stelt dat we niet leven in een ‘tijdperk van verandering’, maar in de ‘<i>verandering van een tijdperk</i>’. </div><div>Al die crises die de Kerk nu doormaakt, zijn volgens hem nodig om tot een volwassener christendom te komen. Halik ziet de volwassener Kerk als een Kerk die over haar grenzen heen stapt, die een wereldwijde broederschap helpt vormen. Hij is ervan overtuigd dat de huidige crisis de deur kan openen naar een nieuw middag-tijdperk in de geschiedenis van het christendom.</div><div>Zijn boek biedt een analyse van de huidige tijd, en wordt beschouwd als een met grote overtuigingskracht geschreven meesterwerk.</div><div><br /></div><div><b>Op weg naar een nieuw tijdperk</b></div><div>Met z'n tienen komen we hiertoe vanavond bijeen in De Hege Stins van de Protestantse Gemeente te Stiens.</div><div>Dominee Jak Verwaal geeft de deelnemers van vanavond eerst een mondelinge samenvatting van dit boek. </div><div>Tomás Halík is in de tijd van het communisme ietwat stiekem christen geworden in Tsjechië. Hij is een geliefd pastor, en bekend schrijver over het evangelie. </div><div>Wellicht zijn enkele van zijn suggesties van hem voor ons van belang (?).</div><div>We maken eerst een inventariserend rondje over onze verwachtingen en vragen, en over onze aanleidingen om hier vanavond bij te zijn. </div><div>Het boek is in de corona-tijd geschreven, waarvan de sporen zichtbaar zijn.</div><div>Halík meent dat de namiddag van het christendom is aangebroken, wat hij - als analogie - ontleent aan de ontwikkelingspsychologie van het kind. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wat betekent het eigenlijk wat je naar buiten toe hebt opgebouwd? </li><li>Vind ik dat ik het goed gedaan heb? </li><li>En hoe moet het nu verder? </li><li>Kiezen we voor waarden en keuzes maken?; of niet? </li><li>Integreren we al het voorgaande van ons leven in het vervolg van ons leven, aangaande dat wat je waarde(n)vol vindt, en door wilt geven?</li></ul></div><div>En dat is nu wat Tómas Halík toepast op de Kerk. Hij spreekt dan over het begin, de kindertijd van de Kerk. In de Kerk van de vroege gemeenten had men nogal wat voor elkaar over.</div><div>In de tijd van Constantijn de Grote verschenen de kerken in Italië, wat je kunt zien als de uitbouw van de Kerk. Het christendom wordt mede daardoor verspreid over de wereld. Dit is (wat je dan noemt) de middag van het christendom.</div><div>Maar, omstreeks 1400 ontstaan er scheuren in de Kerk, en komen er tegenkrachten; ontstaat er kritiek. De Kerk reageert eerst defensief en stram. Tomás ziet dat als een reactie van de Kerk om het oude (zoveel mogelijk) te handhaven. De Kerk versterkte zichzelf daarmee. Dit wordt - in de lijn van het voorgaande - óók nog gezien als de middag van het christendom.</div><div><br /></div><div><b>De namiddag</b></div><div>En dán komt de namiddag van het christendom, waarin we ons beseffen dat het oude niet meer werkt. Dat oude moeten we loslaten. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Waar staan we nu nog voor? </li><li>Wat doet er nog toe? </li><li>Wat is nog de kern van het christendom en van de Kerk? </li></ul></div><div>Dat is dus een kwestie van keuzes maken. Laten we daarover in discussie gaan, vindt Halík, want we kunnen niet terug naar het oude, en dus kunnen we alleen nog maar vooruit, in de namiddag (van het christendom).</div><div>Je hoeft nergens bang voor te zijn, vindt Halik, want je kunt overal (met wat je ook doet, bijvoorbeeld met kunst of muziek) en altijd weer bij het geloof uit komen. </div><div>Halík staat overal open voor, maar heeft een hekel aan traditionalisten.</div><div><br /></div><div><b>Maar wat komt er dan wel uit</b></div><div>Christus is in de ogen van Halík universeel. Je komt altijd bij Christus uit. </div><div>Halík vindt derhalve dat hij (en ook jij) niet angstig hoeft te zijn, en kan dan ook met een gerust hart heel open zijn naar bijvoorbeeld de cultuur.</div><div>Op de Dag der Opstanding zal te zijner tijd wel aan het licht komen wat al dan niet klopt.</div><div>Ga dus maar gewoon alle kanten op; wees niet bang; doe maar wat je goed dunkt te doen (ga maar lezen, ga maar kijken, ga maar doen), want je komt vanzelf Christus wel een keer tegen. </div><div>Hij gaat voor radicale openheid naar alle mensen. Ga maar gewoon doen; vertrouw er maar op dat het goed komt.</div><div>Wees ook open voor de trauma’s (in de wereld), voor alle wonden van alle mensen (in grote noden), ofwel’ <i>raak de wonden aan</i>’, zoals Jezus dat (in de Bijbel lezen we daarover) ook vroeg aan (de ongelovige) Thomas. </div><div>Alles wat je aan de mensen, aan de wereld hebt gedaan, heb je aan Jezus gedaan. </div><div><br /></div><div><b>Toekomst van de Kerk</b></div><div>Tomás Halík onderscheidt in grote lijnen voor ons de volgende vier levenstaken inzake de toekomst van de kerk:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>1.<span style="white-space: pre;"> </span>We moeten reiziger/wandelaar worden in de tijd; niets staat dan vast; we moeten loslaten. </li><li>2.<span style="white-space: pre;"> </span>Vorm een school van levenswijsheid; laten we zoeken naar wijsheid; houd gezichtspunten open; de Kerk verzamelt wijsheid; en daar is alles bespreekbaar. </li><li>3.<span style="white-space: pre;"> </span>Richt een veldhospitaal in, ofwel doe iets aan de nood van de wereld; zorg voor diaconaat in nieuwe vormen.</li><li>4.<span style="white-space: pre;"> </span>Creëer een plaats van ontmoeting en van verzoening, want dáár vooral vinden we God.</li></ul></div><div style="text-align: center;"><i>Geloof kan ongelofelijk veel.</i></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-14033425769706854522024-03-09T13:07:00.000-08:002024-03-09T13:07:34.664-08:00Stellingenpad van Wolvega naar Oldeberkoop<b>Donderdag 7 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4feWxOZFQt-eykkpYV_EySkhJvBf7P6ybSrn7tlXBnFg5tJdoiWrdGHM8jYHnPNOm8gxzh98RMKTfrxzbB1jlIKvtrmF83dzI4_wi002nJD8ZEn8q2bUHi9csZq78eFuLfJOsDBmObAyaF7pzz0E3KKUg8zupqEPk1-mn2AKvdoZ5bOab2suVtRkv-aqj/s4896/20240307-P1210574-lendevallei-steggerdasloot-w.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4feWxOZFQt-eykkpYV_EySkhJvBf7P6ybSrn7tlXBnFg5tJdoiWrdGHM8jYHnPNOm8gxzh98RMKTfrxzbB1jlIKvtrmF83dzI4_wi002nJD8ZEn8q2bUHi9csZq78eFuLfJOsDBmObAyaF7pzz0E3KKUg8zupqEPk1-mn2AKvdoZ5bOab2suVtRkv-aqj/w400-h266/20240307-P1210574-lendevallei-steggerdasloot-w.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Brug over de Steggerdasloot in de Lendevallei</td></tr></tbody></table><br /><br /><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Stellingenpad</b></div><div>In het jaar 2022 gaf de uitgever Nivon Natuurvrienden een nieuwe wandelroutegids uit, met als titel '<i>Stellingenpad</i>'. De subtitel van de wandelgids is: '<i>In de voetsporen van de Griffioen</i>'. Dit pad wordt in het Engels ook wel de '<i>Griffin Fairy Trail'</i> genoemd. </div><div>De streekverhalen in deze wandelgids worden ingeleid door etappe-elfen en door de Griffioen, het fabeldier dat in het wapen van de Stellingwerven staat.</div><div>Inclusief een zuidlus en een doorsteek heeft dit wandelpad een totale lengte van 263,4 kilometer. De route loopt door de provincies Fryslân, Drenthe, Overijssel en Flevoland; in grote lijnen vanuit Appelscha door het Drents-Friese Wold, via Vledder, Steenwijk en Giethoorn langs de Weerribben, via Vollenhove door vestingstadjes aan de voormalige Zuiderzee, door Wolvega, Noordwolde, Oosterwolde, Haulerwijk, en dan weer terug naar Appelscha. En onderweg kruis je enkele slingerende riviertjes en beekjes, zoals bijvoorbeeld De Lende, de Kuunder/Tsjonger en de Slokkert.</div><div><br /></div><div><b>Wandelgids</b></div><div>Deze wandelgids verdeelt de route over 15 etappes door de Stellingwerven, waarvan er zeven zijn onderverdeeld in elk twee deeletappes. De kortste etappe is 10,4 kilometer, en de langste heeft een lengte van 28,1 kilometer. Elke etappe heeft haar eigen thema. </div><div>Omdat Durkje en ik proberen om de etappe-lengtes dicht rond het gemiddelde van zo'n 20 kilometer per wandeldag te houden, hebben wij een eigen etappe-verdeling gemaakt, uitgaande van zo'n 13 wandeldagen op het Stellingenpad.</div><div>De wandelgids bevat naast de routebeschrijving (in beide richtingen) en 42 topografische kaarten ook voorlichtende teksten over het landschap van de Stelllingwerven, en over de natuur, markante plaatsen, over bijzondere gebeurtenissen, en over het ontstaan, de geschiedenis en de taal van de Stellingwerven (vroeger ooit een autonome boerenrepubliek), want ook deze regio heeft een heel eigen karakter. Daarnaast kun je in deze wandelgids ook elfen-belevingsverhalen en cultuurhistorische verhalen lezen.</div><div>Deze route kent overigens geen eigen route-markering, maar maakt gebruik van het landelijke wandelknooppunten-netwerk.</div><div><b><br /></b></div><div><div><b>Van schans tot schans - De Friese verdedigingslinie</b></div>Vandaag lopen we onze zevende dagwandeling op het Stellingenpad, namelijk van Wolvega naar Oldeberkoop, over een afstand van 23,8 kilometer. Dit is de complete etappe 8 van onze wandelgids. </div><div>Het thema van Etappe 8 is: <i>'Van schans tot schans - De Friese verdedigingslinie'. </i>We lopen vandaag namelijk van de Blessebrugschans naar (het kanon van) de Beckhofschans.</div><div>Om<span><span style="background-color: white;"> 7</span><span style="background-color: white;"><span>:45</span><span> </span></span></span>uur vertrekken we vanuit Feinsum, om dan eerst naar het centrum van Oldeberkoop te rijden, waar we de auto parkeren. Daarna rijden we met de andere auto terug naar de brug over de Lende langs de Steenwijkerweg tussen Wolvega en De Blesse, want daar begint onze zevende dagtocht van het Stellingenpad.</div><div>Het is 2<span style="background-color: white;"> </span>graden Celsius als we vertrekken, en de temperatuur stijg<span style="background-color: white;">t vandaag<span><span> <span>slechts enkele </span></span><span><span>graden. </span><span><span>Het is aanvankelijk af en toe aangenaam zonnig, maar daarna is het overwegend bewolkt, doch </span><span><span>droog, met een fris windje, dus </span></span></span></span></span><span><span><span>goed wandelweer vandaag tijdens onze etappe</span> </span>door de Stellingwerven.</span></span></div><div><span style="background-color: white;"><span><br /></span></span></div><div><b>Langs de Lende</b></div><div>Om 8:55 uur gaan we nabij de Blessebrugschans van start bij de oversteek over de Steenwijkerweg naar de Domeinenweg. </div><div>Vanaf de Domeinenweg zien we over het water heen de plaats Wolvega liggen, waar de kerktoren van de katholieke Sint-Franciscuskerk boven uit torent.</div><div>Langs de Domeinenweg zien we op twee plekken aan beide zijden van de spoorlijn en de spoorbrug over de Lende partijen in de lengte opengesneden kunststofmantels liggen, wat erop zou kunnen duiden dat hier vlakbij langs het spoor of bij de spoorbrug sprake is geweest van koperdiefstal.</div><div>We volgen de Domeinenweg langs de Lende naar de noordelijke punt van de Catspoolder, waar een enorme zwerfkei ligt, die zo'n 150.000 jaar geleden hier door een gletsjer is meegevoerd vanuit het zuiden van Zweden, en die naar schatting 1.400 miljoen jaar oud is.</div><div>Verderop zien we aan de overzijde van de Lende de Amerikaanse windmolen staan, ofwel het Molentje van Teun Tolman.</div><div>Over het Hemweg gaan we het moerasgebied van de Lendevallei in. Daar steken we <span style="color: red;">de brede Steggerdasloot over</span>, die in 1604 is gegraven voor de afvoer van gewonnen turf in dit gebied van petgaten.</div><div>Aan het eind van een oude meander van de Lende, komen we weer uit op het fiets- en wandelpad langs de Lende. We volgen de Lende dan tot aan de Kontermansbrug.</div><div><b><br /></b></div><div><b>De Hoeve en Rode Dorp</b></div><div>Vanaf de Kontermansweg gaan we een mooie singelpad op, dat ons naar De Hoeve voert. In dit dorp passeren we tegenover de dorpsschool het kerkje, met ernaast een klokkenstoel op het kerkhof.</div><div>Al snel daarna verlaten we het dorp over de Jokweg, en steken we de Noordwolder vaart over. Rechts van de weg hebben aanwonenden een mooi perceel siertuin aangelegd met mooie planten, waarmee de tuin het uiterlijk heeft gekregen van een stinsenplantentuin.</div><div>We passeren de Stellingenhoeve en de Jacobus hoeve.</div><div>Daarna gaan we het bosgebied van de Noordwolder meenthe in. Over een breed zandpad gaan we door het bos- en heidegebied van De Meenthe.</div><div>Haaks op het zandpad ligt de doorgaande straat van het buurtschap het Rode Dorp, dat werd gecreëerd door hier in 1922 22 huurwoningen aan weerszijden van de weg te bouwen.</div><div>Langs de Vrijheidsweg in het bos liggen aan beide zijden van het bospad grote stapels kaphout.</div><div><br /></div><div><b>Van Zandhuizen naar de Beckhofschans</b></div><div>Via de IJkenweg en de Oldeberkoperweg lopen we naar Zandhuizen. </div><div>Bij het begin van de bebouwde kom gaan we het plaatselijke voetbalveld op, waar we op een bankje in het toegangshokje in de luwte van onze koffiepauze kunnen genieten. </div><div>Daarna verlaten we de N353 om in Zandhuizen de Zandhuizerweg op te gaan. We doorkruisen dit snoer-esdorp en volgen de Meulenveldweg, tot bijna aan de Beckhofweg toe. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM0_ViUzT3Tz2yoBd4FM71hntbndC10dnnNUBScyu1iUSlvD14gwesJ6Y9eKy-kmDzWU3TddWyS4xWuGXpHgUl-rdLSgJjIqShDf4CZoRw5gNs7wM57lwQalCILqcECTPiPDBtmH2oZC0FdrJmLU96Q5WXVa6-qmV8LxnmiWn0yol_TDoiOPPA_GEtMtx1/s4896/20240307-P1210587-de%20appelhof-heide-w.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM0_ViUzT3Tz2yoBd4FM71hntbndC10dnnNUBScyu1iUSlvD14gwesJ6Y9eKy-kmDzWU3TddWyS4xWuGXpHgUl-rdLSgJjIqShDf4CZoRw5gNs7wM57lwQalCILqcECTPiPDBtmH2oZC0FdrJmLU96Q5WXVa6-qmV8LxnmiWn0yol_TDoiOPPA_GEtMtx1/s320/20240307-P1210587-de%20appelhof-heide-w.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Daar gaan we een graspad op, om al snel daarna een mooi natuurgebiedje op te gaan van bos en open heideveld.</div><div>Aan de andere zijde van dit natuurterrein gaan we via de Zandhuizerweg wel de Beckhofweg op, om verderop in een bosperceel rond de Beckhofplas te lopen.</div><div>Teruggekeerd op de Beckhofweg lopen we door naar de brug over de Lende.</div><div>Hier hebben allerlei grondwerkzaamheden plaatsgevonden, onder andere het aanleggen van een vistrap bij de stuw in de Lende.</div><div>Aan de overzijde van de Lende gaan we de Beckhofschans (1623) op, die in de Tachtigjarige oorlog deel uitmaakte van de Friese Waterlinie, ter verdediging van de Friezen tegen de Spanjaarden.</div><div><b><br /></b></div><div><b>Van de schans naar het kanon</b></div><div>Daarna gaan we terug over de Lende, en volgen we - het Lendebos doorkruisend - de Madenweg langs de Lende. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLIpTRE4ImpqpKqdSsMWpm_8A_50wffNEYlqZKp-kvQOmcN2yxSIJCH9_5t01FmyvvB_PDGRbHFOEmUcO4DrTbp0KUrBvoSf9QY0Z4dPakfOIqTCS5MCbLQYAsFv4hh_Xz_YVpnVbJZSpg9C1fLR82_KAcF4DjRM-_nHYyzpo1ET_jgJ60OBcQOCYmle53/s4896/20240307-P1210593-madenweg-lende-vistrap-visonderzoek%20sportvisserij%20nederland.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLIpTRE4ImpqpKqdSsMWpm_8A_50wffNEYlqZKp-kvQOmcN2yxSIJCH9_5t01FmyvvB_PDGRbHFOEmUcO4DrTbp0KUrBvoSf9QY0Z4dPakfOIqTCS5MCbLQYAsFv4hh_Xz_YVpnVbJZSpg9C1fLR82_KAcF4DjRM-_nHYyzpo1ET_jgJ60OBcQOCYmle53/s320/20240307-P1210593-madenweg-lende-vistrap-visonderzoek%20sportvisserij%20nederland.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Bij de volgende vistrap in de Lende zijn vier mannen van Visserij Nederland en van het waterschap bezig om zoveel mogelijk dieren te vangen, waarschijnlijk voor wetenschappelijk onderzoek. We zien dat ze met hun schepnetten enkele kleine visjes vangen, en die overhevelen in grote plastic tonnen.</div><div>We moeten daarna een klein eindje langs de N353, hier de Noordwolderweg, om verderop het Koepelbos binnen te lopen, waar onder andere enkele kunstwerken staan opgesteld in dit parkachtige bos in Engelse landschapsstijl.</div><div>Maar ook een oude boom vol zwammen steelt qua schoonheid de show hier in het bos.</div><div>Aan de overzijde van de N351 - de Stellingenweg - vervolgen we onze bosroute door het Koepelbosch.</div><div>Aan de noordzijde van het Koepelbosch steken we wederom de N353 over, om de bebouwde kom binnen te lopen, naar het kanon van Oldeberkoop, dat bij opgravingen in 1979 is gevonden in de Beckhofschans.</div><div>In het dorpscentrum passeren we de 12e eeuwse Bonifatiuskerk van Oldeberkoop, en naast het oudste huis (1720) van Oldeberkoop staat onze auto geparkeerd.</div><div>We rijden om 14:00 uur terug naar onze andere auto, en gaan vanuit Wolvega weer terug naar huis.</div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-70321533501321798142024-03-06T14:47:00.000-08:002024-03-06T14:47:56.751-08:00Welkom in de wegwerpmaatschappij<b>Dinsdag 5 maart 2024</b><br /> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDsTBHWanNQ9Gj6u1Szx13gc-F1ZMU7uK7tMNDNH_KIxil05UGyjZs7LW6FqkZaOKTjmeXx6zb0BHQ2zZW0QO_-_y8U-mg7ug449wJlUIorQ5vp-wbMMUlNNf1eTBWm-aSMfws7qDGbvUmP4FaOC4fwhkfGDVl0FL4ddkY1WP2BnAwp3YWOxoCHPQ7cgRm/s4896/20240305-P1210566-leeuwarden-kanselarij-bianca%20harms.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDsTBHWanNQ9Gj6u1Szx13gc-F1ZMU7uK7tMNDNH_KIxil05UGyjZs7LW6FqkZaOKTjmeXx6zb0BHQ2zZW0QO_-_y8U-mg7ug449wJlUIorQ5vp-wbMMUlNNf1eTBWm-aSMfws7qDGbvUmP4FaOC4fwhkfGDVl0FL4ddkY1WP2BnAwp3YWOxoCHPQ7cgRm/w400-h266/20240305-P1210566-leeuwarden-kanselarij-bianca%20harms.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Vragenronde na de lezing van Bianca Harms in de Kanselarij</td></tr></tbody></table><br /><br /><b><br /></b><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Dinsdag 5 maart 2024</b><div><br /></div><div><b>Week van de Circulaire Economie</b></div><div>In deze tweede week van maart is er door heel Nederland aandacht voor de Week van de Circulaire Economie. </div><div>Goede voorbeelden krijgen een podium, voorlopers ontmoeten elkaar, en er worden handvaten aangeboden om aan de slag te gaan met de circulaire economie. </div><div>Zo kun je deze week langs gaan bij bijeenkomsten, om mee te denken en mee te praten over de kansen om van een wegwerpmaatschappij naar een circulaire maatschappij te gaan. </div><div>Vanavond wordt zo’n bijeenkomst georganiseerd door De Uitkijkers (platform voor toekomstperspectieven), in samenwerking met de Friese Milieu Federatie en Studium Generale Leeuwarden.</div><div><br /></div><div><b>Naar een wereld zonder afval</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Hoe kunnen we transformeren van een consumptiemaatschappij naar een duurzame maatschappij? </li><li>Is repareren of recyclen de oplossing? </li></ul></div><div>Repareren is inderdaad één van de oplossingen. </div><div>De grote vraag is alleen: </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wil de consument - en wil jij - hier moeite voor doen?</li></ul></div><div>Vanavond zijn Durkje en ik samen met tientallen andere deelnemers aanwezig bij een speciale Tegenlicht Meet Up over de wegwerpmaatschappij, waarin we met z’n allen gaan kijken naar verschillende perspectieven. </div><div>Zo zou je producten voor het leven kunnen maken, naar winkels gaan die repareren in plaats van verkopen, vooral voor die consumenten die hun spullen onvoorwaardelijk koesteren.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Is de meest consumentvriendelijke manier van duurzaamheid nog wel duurzaam? </li><li>Of is de consumentenfocus een kenmerk van de consumptiemaatschappij, en moeten we daar vanaf als we naar een duurzame, of zelfs circulaire, maatschappij gaan?</li></ul></div><div>Hierover gaan we vanavond luisteren naar en in gesprek met:</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Lector Bianca Harms van NHL Stenden Hogeschool; </i></li><li><i>Tess Schram van de Friese Milieu Federatie;</i></li><li><i>Wolter Westrik van Repair Café Leeuwarden.</i></li></ul></div><div><b>Bianca Harms over consumentengedrag </b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZ7QlIGHXM0ukDmMfuI0RTQ225tVmeZ1EP6uUnf3AXwXh4Q-9j8W991AFw3pIKWUAd4mpW3In4Dc9vpQcpBZi4E8gks_wqOmBr9h3l0khFzmuz1OhOvubK5zK2VINuTLTAiD9Lw36Pd9abPRctZHxJTz5dkEoKiBUXqdOMW6UK8QVG3xUu2U7LEVyHbmHs/s2054/20240305-P1210559-leeuwarden-kanselarij-bianca%20harms-uitsnede.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1867" data-original-width="2054" height="182" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZ7QlIGHXM0ukDmMfuI0RTQ225tVmeZ1EP6uUnf3AXwXh4Q-9j8W991AFw3pIKWUAd4mpW3In4Dc9vpQcpBZi4E8gks_wqOmBr9h3l0khFzmuz1OhOvubK5zK2VINuTLTAiD9Lw36Pd9abPRctZHxJTz5dkEoKiBUXqdOMW6UK8QVG3xUu2U7LEVyHbmHs/w200-h182/20240305-P1210559-leeuwarden-kanselarij-bianca%20harms-uitsnede.JPG" width="200" /></a></div></div><div>Bianca Harms is lector Transformational Media bij NHL Stenden Hogeschool. </div><div>Zij wil met haar onderzoek inzicht creëren in de rol die content & media kunnen spelen in de transitie naar een meer duurzame samenleving. </div><div>Met haar ervaring als marketing manager en consultant in de entertainmentsector, brengt ze ook praktische expertise mee.</div><div>Bianca licht het onderwerp vanavond toe aan de hand van gedragsverandering. </div><div>Ze doet onderzoek naar transformationele media, om daarmee veranderingen tot stand te brengen.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Door communicatie met content & media kun je het gedrag van publiek veranderen; aanvankelijk om bij bijvoorbeeld consumenten bewustwording te creëren, uiteindelijk resulterend in de gewenste gedragsverandering.</li><li>Communiceren over duurzaamheid kan invloed hebben op je keten, en ook op je hele sector.</li><li>We moeten radicaal veranderen als consument. </li><li>Er wordt al onderzoek gedaan naar allerlei vormen van duurzame verandering. Daaruit blijkt dat er echt wel stappen moeten worden gezet, en dat mensen overigens ook wel bereid zijn om hierin stappen te zetten.</li><li>Maar er zijn ook gedragingen die we niet willen, bijvoorbeeld het delen van producten, of ‘refurbished’ artikelen te gebruiken (wat we bij auto's dan weer wel doen). </li><li>Omdat gedragsverandering complex is, is het lastig om dat te bewerkstelligen. We weten bijvoorbeeld dat het kopen van ongezonde producten niet verstandig is, en toch kopen we ze als we in de winkel staan.</li><li>We hebben kennis en competenties nodig om tot gedragsverandering te komen.</li><li>Er wordt in gedragsveranderende content & media nog weinig rekening gehouden met anderstaligen en ongeletterden. Dat helpt niet.</li><li>Het is moeilijk – ook voor beleidsmakers - om gewoontegedrag te (laten) doorbreken.</li><li>Grootschalige gedragsverandering is eigenlijk onmogelijk om dat op individueel niveau te bereiken. We zagen in de coronacrisis dat een crisis daar wel degelijk bij helpt.</li><li>Het bewerkstelligen van brede welvaart bij huidige en toekomstige generaties komt steeds meer in beeld bij onderwijs en overheid. </li><li>We hebben (nog) een enorme focus op de verhoging van ons bruto nationaal product, maar daarin zijn wel heel veel en ook tamelijk diverse elementen verweven.</li><li>Het hebben van bezit is voor velen verweven geraakt met de identiteit van mensen, waardoor het lastig wordt daar een keer in te brengen.</li><li>De vraag is of duurzaamheid ook op een consument-/mensvriendelijke manier kan worden benaderd. Het antwoord lijkt 'nee' te zijn, maar ziende op brede welvaart, zou het antwoord daarentegen 'ja' kunnen zijn, maar dat vraagt dan wel een enorme transformatie in bijvoorbeeld onze cultuur. Zo zou bijvoorbeeld 'bezit' niet langer meer leidend hoeven te zijn, want 'delen' kan immers ook.</li><li>Een techniek die vaak wel goed werkt, is 'het voorleven', en het uitleggen, maar dan bij voorkeur wel zonder het waarschuwende vingertje.</li><li></li><li>Rijkere mensen hebben beter toegang tot biologische voeding. Maar onderzoek toonde ook aan dat het per definitie niet alleen de mensen met de hoogste inkomens zijn, die biologisch consumeren. Die zitten ook wel degelijk lager in de inkomensladder.</li></ul></div><div><b>Tess Schram over repareren</b></div><div>Tess Schram is programmaleider circulaire samenleving bij de Friese Milieu Federatie.</div><div>We kijken eerst naar een filmpje over iemand die theedoeken had gemaakt van een zelf gekochte partij vlas. De daarvan gemaakt theedoek moest in haar winkel 38 euro kosten, terwijl een concurrerende winkelketen zoiets voor drie euro verkocht. </div><div>Daarna worden ons enkele dilemma’s voorgelegd en plenair besproken, zoals:</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>1e. Koop je die theedoek voor 3 euro bij de Hema, of koop je dan toch die van 38 euro?</i></li><li><i>2e. Ga je geen verjaardagskadootje kopen voor je zesjarig neefje, of ga je voor hem als kado een plastic auto kopen?</i></li><li><i>3e. Ga je de hele avond niets bestellen in de kroeg en na afloop electrisch naar huis terug rijden, of rijd je in een benzineauto en geef en krijg je rondjes in de kroeg?</i></li><li><i>4e. Wil je gaten hebben in je broek of trui, of koop je toch liever een gelikt fast fashion outfit van de Primark?</i></li><li><i>5e. Zou je gaan werken met wegwerpluiers, of met wasbare luiers?</i></li></ul></div><div><span style="background-color: white;"><span>Daarn</span>a </span>bekijken we een filmpje over met voorbedachte rade slecht ontworpen producten, die met vooropgezette bedoeling niet hergebruikt kunnen worden, die niet reparabel zijn.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>EU-wetgeving gaat ervoor zorgen dat reparatie van artikelen mogelijk wordt gemaakt. Binnen de garantieperiode moet je nu nog een nieuw product krijgen, maar dat moet anders. Artikelen moeten voortaan gerepareerd kunnen worden. Het moet dan ook inzichtelijk zijn waar je de artikelen kunt laten repareren. En er moet worden gewerkt met kwaliteitscriteria aan het repareren van artikelen. </li><li>Veel artikelen zijn nu nog ontworpen om op afzienbare termijn kapot te gaan, om ze op niet al te lange termijn te laten vervangen. Bij sommige smartphones werd bijvoorbeeld de software na een bepaalde termijn niet meer geupdate, waardoor ze veel te traag werden. Dat mag niet langer zo blijven. We moeten de reparatiemogelijkheden - ook in Fryslân - gaan verbeteren. </li><li>Het mag dan zo zijn dat wij willen dat artikelen in die zin worden verbeterd, maar gaan fabrikanten dat wel doen? Gaat die zogenoemde 'right to repair'-wet dat wel verbeteren? </li><li>Volgens Tess gaat dat op termijn wel beter worden, omdat de lasten ervan en de verantwoordelijkheid daarvoor door de wetgever steeds meer bij de producent wordt gelegd. Dan gaat er vast wel iets veranderen.</li><li>Ook het systeem van 'Product as a Service' wordt genoemd als een verbeteroptie. Daarbij betaal je als consument voor de dienst (zoals licht of autorijden of machinewassen) van het product, en niet meer voor het product an sich. Het product blijft dan van de fabrikant, die ervoor moet blijven zorgen dat de dienst (het functioneren) van het product blijft bestaan.</li></ul></div><div><b>Wolter Westrik over het Repair Café Leeuwarden</b></div><div>In dit Repair Café te Huizum (Leeuwarden) wordt alles (zoals kleding, techniek) gerepareerd wat binnenkomt. </div><div>Wolter is technicus en wordt er blij van als hij bij het Repair Café ingebrachte artikelen voor mensen kan repareren. Soms lukt het niet, maar vaak ook wel. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Producten zouden volgens hem zo geproduceerd moeten worden dat ze inderdaad gerepareerd kunnen worden. Een deel van bijvoorbeeld apparaten is nu nog wel open te maken, maar vaak is dat niet (of bijna niet) mogelijk. </li><li>Bianca Harms meldt dat we daarin nog heel veel stappen hebben te zetten, en dat kan alleen maar als het op systeemniveau gebeurt, bijvoorbeeld via de politiek.</li><li>Wellicht zouden we zelfs ons hele systeem van waarden moeten heroverwegen. Maar dat gaat allemaal niet vanzelf ontstaan. </li><li>We moeten het misschien eerst maar eens gaan voelen, bijvoorbeeld in onze gezondheid, of in onze portemonnee. Urgentie schijnt/blijkt van belang te zijn.</li><li>Het repareren door de mensen van het Repair Café is gratis, maar de te vervangen onderdelen moeten mensen wel betalen. Ze kunnen de benodigde onderdelen zelf dan wel bestellen en inbrengen ter reparatie van het goed.</li><li>De andere kant van deze medaille is dat het ook wel eens voor komt dat mensen kapotte apparaten kopen, om die vervolgens bij het Repair Café dan te laten repareren, waarna die apparaten door hen worden verkocht met de nodige winst. Daarvoor is het Repair Café uiteraard niet bedoeld.</li><li>Behalve een repair-functie heeft het Repair Café ook een sociale functie.</li></ul></div><div><b>Kledingruil</b></div><div>Vervolgens wordt besproken en bekeken wat de deelnemers van vanavond - zulks op verzoek van de organisatie - hebben ingebracht voor kledingruil. </div><div>De bedoeling is dat de inbrengers proberen om hun ingebrachte kledingstuk hier vanavond ruilend aan de man te brengen, maar ja, één van de bezoekers geeft dan aan dat ze weliswaar wel iets heeft ingebracht voor de andere aanwezigen, maar dat ze niet iets terug wil nemen, omdat ze haar goed gevulde kledingkast eens goed wil uitdunnen. </div><div>Dan blijkt - als reactie op die melding - dat er hier vanavond meer mensen zijn die op deze manier bezig zijn met 'ontspullen'. </div><div>Voorts melden anderen uit de zaal dat zij alle thuis in de kast hangende kleding momenteel volop gebruiken; daardoor niets over hebben, en dus vanavond niets hebben te ruilen. </div><div>Alles overziend blijkt het dus moeilijk te zijn om hier ter plekke te komen tot een succesvolle ruil van ingebrachte kleding.</div><div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-10597732989868818642024-03-05T08:22:00.000-08:002024-03-05T08:41:17.920-08:00Armoede en geld<div><b>Maandagavond 4 maart 2024</b></div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhI6Kgm9dM8AUemnxkxjMHvS3Gl0NvFpeN_SIdyo5U4Dax9Mb42hK4kJB79raUDIOciAkuHnemlC2Pw7DEiwRexBQmN9oE2SP_4OID6uUsOh8XNmrLHB6bVEPD6TkmkFIGNAfOqVZm5ukViv6oltcFrzLZygapu7c1D8wTPOL0Ew9LdbL0auJkBWuaRDz7o/s4896/20240304-P1210558-drachten-de%20lawei-ravo-annemarie%20van%20gaal.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhI6Kgm9dM8AUemnxkxjMHvS3Gl0NvFpeN_SIdyo5U4Dax9Mb42hK4kJB79raUDIOciAkuHnemlC2Pw7DEiwRexBQmN9oE2SP_4OID6uUsOh8XNmrLHB6bVEPD6TkmkFIGNAfOqVZm5ukViv6oltcFrzLZygapu7c1D8wTPOL0Ew9LdbL0auJkBWuaRDz7o/w266-h400/20240304-P1210558-drachten-de%20lawei-ravo-annemarie%20van%20gaal.JPG" width="266" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Lezing van Annemarie van Gaal in De Lawei</td></tr></tbody></table><br /></div><div><b>Annemarie van Gaal</b> </div><div><span style="color: red;">Annemarie van Gaal</span> is onderneemster, investeerder, columniste en tv-persoonlijkheid. Haar ondernemerscarrière begon in de negentiger jaren in Rusland, waar ze de grootste onafhankelijke uitgeverij van Rusland èn Oekraïne opzette. </div><div>Naast haar ondernemerschap is ze enorm begaan met de financiële gezondheid van gezinnen in ons land. Ze schreef er boeken over, en hielp gezinnen met hun geldzaken in televisieprogramma’s.</div><div><br /></div><div><b>Presentatie over armoede en geld </b></div><div>In ons welvarende land - met al haar vangnetten, uitkeringen, toeslagen en regelingen - komt nog steeds veel armoede voor, en heeft één op de vijf Nederlanders dagelijks stress vanwege geld. </div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Waar ligt dat aan? </i></li><li><i>Hoe groot is armoede in ons land?</i></li><li><i>Wat kunnen we eraan doen? </i></li></ul></div><div>Rijk zijn maakt niet per se gelukkig, maar een financieel gezond leven is vaak wel een voorwaarde om gelukkig te zijn. </div><div>Vanavond is Annemarie van Gaal gastspreekster tijdens de ledenvergadering van de coöperatieve Rabobank. Deze lezing vindt plaats in Schouwburg De Lawei te Drachten.</div><div>Annemarie van Gaal deelt vanavond met ons haar beste tips en adviezen voor een financieel gezond leven.</div><div><br /></div><div><b>Inleiding over Rusland</b></div><div>De genodigden worden in de grote zaal van De Lawei welkom geheten door Durk Mous, directeur van de regio Noordoost van de coöperatieve Rabobank. Hij vertelt dat deze grote zaal van De Lawei in één dag geheel was volgeboekt. Met dus zo'n 900 gasten vanavond kun je dus wel van een succes spreken. </div><div>Annemarie van Gaal geeft aan dat ze zich trots voelt dat zoveel mensen vanavond voor haar naar De Lawei in Drachten zijn gekomen.</div><div>De Rabobank heeft haar gevraagd vanavond iets te presenteren in een mix van ondernemerschap en financieel gezond leven. Ze sluit straks ook af met belangrijkste tips om financieel gezond te leven.</div><div>De helft van haar tijd besteedt Van Gaal momenteel - naast haar ondernemersactiviteiten - aan financiële zelfredzaamheid. De oorsprong van die missie ligt in Rusland.</div><div>Ze is geboren en getogen in Heerlen, ging op jonge leeftijd naar Amsterdam omdat ‘het’ daar gebeurt. </div><div>In haar Amsterdamse jaren was alles erop gericht om alleenstaande moeders in de bijstand te krijgen. Maar dat wilde zij als alleenstaande moeder niet, dus bleef ze altijd fulltime werken, inclusief bijbaantjes, en werkte ze zelfs voor een uitzendburo in haar vakanties van haar reguliere werk.</div><div>Haar kasboekje was haar 'life saver', waarmee ze een goed overzicht hield van haar financiële situatie. Weten hoe groot je schuld is, maakt al gelukkiger, omdat je dan inzicht hebt in hoe erg de situatie al dan niet is. Je kunt de ernst van je schuld maar beter weten, want daarmee blijf je baas over je eigen financiën.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Ze werkte in Amsterdam in haar jonge jaren bij tijdschriftenuitgever VNU, die een buitenlandse joint venture had met een Russische partij. Dat was destijds overigens in een heel andere tijd: de Muur was gevallen, Gorbatsjov kwam in Rusland aan de macht, het marktdenken begon er, er kwamen vrije verkiezingen, en het was het begin van de vrije media en van vrijheid van meningsuiting in Rusland. </li><li>In die stroom zwom VNU mee in Rusland, waar Annemarie (toen in Amsterdam nog projectmanager) op haar uitdrukkelijk verzoek naar toe werd gestuurd in de periode dat die joint venture moest worden opgestart. Aanvankelijk kreeg ze als vrouw en als alleenstaande moeder bij VNU geen kans om bij VNU-Rusland door te groeien. Maar toen na zes weken niemand zich had gemeld voor die vacature in Rusland, kwam Annemarie uiteindelijk toch in Rusland terecht.</li><li>Eigenlijk wilde ze naar VNU-Rusland om daarmee een financiële buffer op te bouwen voor het moment dat ze na enkele jaren weer terug zou komen in Nederland.</li><li>Maar, ze bleef in Rusland, samen met haar compagnon Derk Sauer. Beiden wilden ze niet terug naar Nederland. Door VNU werden ze echter wel terug geroepen, dus namen ze ontslag, leenden hier en daar in eigen kring een beetje geld, en begonnen toen met hun mediabedrijf 'Independent Media'. Dat bedrijf groeide van 10 man naar 800 man personeel. In vijf jaar tijd steeg hun jaaromzet van 1 miljoen naar 120 miljoen dollar. Ze maakten en publiceerden onder andere vakbladen, dagbladen, en consumentenbladen, afzonderlijk en specifiek zowel voor de Russische als voor de Oekraïense lezersmarkt.</li><li>Rusland en Oekraïne wijken meer af van elkaar dan Nederland en Duitsland, want zij hebben een andere taal, andere regels, een andere houding, en een andere moraal. Kortom, Rusland en Oekraïne zijn een totaal verschillend volk en cultuur. Ze horen niet bij elkaar, aldus Annemarie van Gaal.</li><li>Rusland was ook in financieel opzicht een heel ander land. Daar werkten ze indertijd namelijk met een kassysteem. Afschrijvingen - bijvoorbeeld - kenden ze er niet. Een begrip als ‘korting' was in de ogen van Russen een onbegrijpelijk iets, want waar was dat geld van die korting dan gebleven? Dat zal iemand dan vast en zeker in eigen zak hebben gestoken(?).</li><li>VNU had geen vertrouwen meer in de toekomst daar, dus vertrok, maar Derk en Annemarie bleven daar. VNU vertrok uit Rusland vanwege geldzaken. VNU vertrouwde de banken in Rusland niet. Er kon bijvoorbeeld niet meer worden gepind. Binnen twee weken gingen alle banken failliet in Rusland. Iedereen was alle geld kwijt, dus alle spaargeld en salaris waren weg. Ook Annemarie en Derk waren toen nagenoeg alles kwijt. </li><li>Ze moesten toen 200 van de 800 personeelsleden ontslaan, maar ja, hoe doe je dat als je ze zelf hebt aangenomen? Per afdeling keek ze heel menselijk, om niet te kiezen wie ze sowieso kwijt wilde, maar wie in zijn of haar persoonlijke situatie het beste kon lijden, omdat er bijvoorbeeld in familiekring wel een financiële buffer zou zijn. Voor die 200 ontslagen mensen had Rusland namelijk geen financieel vangnet. Geen werk betekende dus geen inkomen.</li><li>Op de dag dat 200 van de 800 medewerkers ontslagen moesten worden, hadden alle 800 mensen zich op hun zondags aangekleed. Waarom dat zo was, weet ze nog steeds niet. Van Gaal heeft toen één voor één die 200 mensen ontslagen, waarbij aangetekend dat niemand van hen daartegen protesteerde. Ze toonden namelijk zelfs hun medelijden met Annemarie.</li><li>Drommen mensen liepen in die financiële crisistijd doelloos als zombies door de straten. Velen waren dakloos geworden, omdat ze geen inkomen meer hadden.</li><li>Later konden gelukkig velen wel weer worden aangenomen. Dat gebeurde toen zo overigens bij veel bedrijven in Rusland. </li><li>Die armoede en ellende greep haar naar de keel, en dat hield ze bijna niet meer vol. Overal op straat zag je de armoede. </li><li>Derk en Annemarie bouwden hun onderneming weer op na de crisis, en gingen nadenken over een exit uit Rusland. Hun bedrijf hebben ze verkocht in 2001, en na 11 jaar in Rusland te hebben gewerkt, ging Annemarie terug naar Nederland. Inmiddels is Derk ook weer terug in Nederland. Derk is in Nederland in de media blijven werken.</li><li>Poetin kwam toen aan de macht in Rusland. Eerst was er nog geen vuiltje aan de lucht, maar na 2005 is hij de dictator geworden die hij nu is, aldus Annemarie. Ze is ervan overtuigd dat de Russen worden opgezet tegen de Westerlingen.</li></ul></div><div><b>Vervolg over armoede in Nederland</b></div><div>Terug in Nederland, dacht Annemarie eerst nog dat alles hier zo goed geregeld was, met een altijd eerlijke overheid. Maar, ze zag na haar terugkeer uit Rusland dat we er in Nederland een zootje van hebben gemaakt. </div><div>Mensen met financiële problemen moeten in Nederland erg slim zijn, te midden van die enorme regelgeving die Nederland ‘rijk’ is.</div><div>Bijna alle schulden (van vaak ook jongeren) in Nederland zijn ontstaan door ooit één boete. Veel bekeuringen zijn zo hoog, en worden - bij niet of te laat betalen - zo sterk verhoogd, dat ze voor mensen al snel helemaal niet meer te betalen zijn. Aan de oplossing voor deze armoedeproblematiek wilde Annemarie de helft van haar tijd besteden.</div><div>We hebben in Nederland een enorme schuldhulpverleningsorganisatie opgebouwd, met al die bedrijven die hier (goed) aan verdienen. De totale schuld in Nederland bedraagt ongeveer 2,3 miljard.</div><div>We moeten een handelingsperspectief gaan bieden voor mensen met schulden, om uit die schulden te komen.</div><div>Eén van de oplossingen die ze heeft bedacht, is dat ze mensen met bijvoorbeeld voor 1.200 euro schuld ongeveer 60 uren laten werken, op een goede duurzame manier. Met die hulp lossen de mensen met schulden zo hun eigen probleem op.</div><div>Met geld wil ze als het ware ‘kleien’, namelijk met andere dan de gebruikelijke oplossingen komen.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>In navolging van de econoom Milton Friedman onderscheidt Annemarie van Gaal de volgende vier soorten geld:</li><li><i>1. Met geld van jezelf, en voor jezelf, ga je doorgaans heel secuur om.</i></li><li><i>2. Geld van jezelf, dat je aan anderen geeft; ook daarvan wil je dat het goed terecht komt.</i></li><li><i>3. De derde soort is het geld van een ander, dat je aan jezelf kunt geven, bijvoorbeeld ontvangen declaratiegeld; hier komt veelal fraude en corruptie voor. </i></li><li><i>4. De vierde geldsoort is geld van een ander, dat je aan een ander geeft, bijvoorbeeld aan de overheid. Hierbij komt vaak verspilling voor; kijk maar naar wat er gebeurt bij de overheid, die bakken met geld uitgeeft. Dat kan allemaal zoveel beter.</i></li></ul></div><div>Bij het coachen van bedrijven probeert ze de vierde geldsoort zoveel mogelijk naar de eerste of naar de tweede soort geld te trekken. Dat doet ze tijdens haar bedrijfsadvisering met alle kostenposten van een bedrijf.</div><div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiM6cZ-BxbQEdIuSObGzpzqOCS3kl5Ffcv2FPqoQZpM7ggWFTNfpcSLnAVjOpM6dEqUD7RPjocWWzpGj_U7aLBaE-eqNHh_8wZauTTEbeJlpAEpV8-XydbGgOY_6RKJzIQKg45y67otyze7trBID3c5u5r3eW9832qDy1EdvZW6a2rQ2swDACkCZXWSdlC5/s4896/20240304-P1210551-drachten-de%20lawei-rabo-annemarie%20van%20gaal.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiM6cZ-BxbQEdIuSObGzpzqOCS3kl5Ffcv2FPqoQZpM7ggWFTNfpcSLnAVjOpM6dEqUD7RPjocWWzpGj_U7aLBaE-eqNHh_8wZauTTEbeJlpAEpV8-XydbGgOY_6RKJzIQKg45y67otyze7trBID3c5u5r3eW9832qDy1EdvZW6a2rQ2swDACkCZXWSdlC5/w400-h266/20240304-P1210551-drachten-de%20lawei-rabo-annemarie%20van%20gaal.JPG" width="400" /></a></div><br /></div><div><b>Geldtips van Annemarie van Gaal </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Je moet een andere soort mindset zien te krijgen met betrekking tot geld.</li><li>Kinderen met een bijbaantje hebben nog geen besef van het geld dat ze uitgeven. Van alle impulsaankopen laat ze kinderen uitrekenen hoe lang ze daarvoor moeten werken. Daarmee worden die jongeren bewust van wat ze doen.</li><li>Veel gezinnen hebben heel veel geld besteed aan verzamelingen. Weet dat je daar later niet of nauwelijks wat voor terug krijgt. Kijk maar naar postzegels; die zijn helemaal niets meer waard.</li><li>Klussen: voor alles halen we vaak een vakman in huis. Maar op YouTube staan zoveel instructiefilmpjes van heel veel klussen, waarmee je die klusjes voortaan heel goed allemaal zelf kunt doen. Of ga een cursus (bijvoorbeeld stucadoren) doen, en doe het daarna thuis zelf; en daarna wellicht tegen betaling ook voor/bij anderen.</li><li>Drie maanden lang laat ze mensen die bang zijn voor hun schulden een kasboekje bijhouden, en dan organiseren ze een feestmiddag: een 'vergelijk je rijk'-middag. Van alle kosten kijk je dan of er een goedkoper alternatief voor is; want die is er vaak wel. Zo zijn er wel honderden goedkopere alternatieven, zonder dat je inlevert op comfort. Zo kun je minimaal duizend euro besparen per jaar.</li><li>Ga bij bepaalde aankopen vooral onderhandelen, zeker ook in Nederland, en vooral als je iets groots aanschaft. Als je iets niet goedkoper kunt krijgen, lukt het soms wel om er gratis iets bij te krijgen. Kortom, krijg lol in het onderhandelen. Er is zoveel mogelijk.</li><li>Bij mensen bij wie sprake is van schaarste aan geld, zie je doorgaans dat het functioneren van hun hersenen lager wordt alsof je als het ware 12-15 punten op je intelligentiequotiënt zou verliezen. In zo'n financiële crisissituatie zie je dan een heel groot verschil tussen enerzijds totaal onverstandig en anderzijds (normaal gesproken) redelijk denken & handelen.</li><li>Armoede en schaarste maken arm, en daar doen we niets aan. Sterker nog; we maken het als samenleving en overheid alleen maar moeilijker, kijk maar naar al die formulieren, dossiers, die compleet en foutloos ingevuld en aangeleverd moeten worden. Iemand die het geld niet nodig heeft, heeft in zijn hoofd meestal nog wel de bandbreedte om iets aan te vragen, terwijl mensen die het niet breed hebben, dat niet meer kunnen opbrengen. </li><li>Aan de onderkant van onze samenleving moet de ingewikkeldheid eraf; iedereen zou een financieel gezond leven moeten kunnen leiden, want dat is een voorwaarde om gelukkig te zijn.</li></ul></div><div>Schaamte speelt een belangrijke rol bij mensen die in armoede leven. Kinderen die geen merkartikelen dragen, maar iets anders uit de kringloopwinkel dragen, worden op school bijvoorbeeld geplaagd. </div><div>We moeten naar een eenvoudiger overheid, die geen geld in zinloze zaken stopt.</div><div>We zouden voor bijvoorbeeld ouderen kleine woongemeenschappen kunnen vormen die allen met een basisinkomen samen nagenoeg zelfvoorzienend kunnen worden.</div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-43411350541277447132024-03-05T08:21:00.000-08:002024-03-11T09:51:54.814-07:00Stellingenpad van Kalenberg naar Wolvega<b>Maandag 4 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyZrf_ZOo4CL6sj78ZRW7vfOQFMS9Hcun5mg6SOmJ_Otu_TpjwYLSXJ3AXgSlhZhcOakkz2yYZDHFOJRICZX2IXtnzIjdcZmyj6qeGB6TrGtn_etmUBvoUlmzTggIHT0FAIsm5aYF-5qW1a-Lwf3ZksuR7sOI2uy4JJNgytkQDt51f0teJQJcPn_w0b5Gy/s4896/20240304-P1210527-kalenberg-waterkeringpad-de%20rietsnijder-d.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyZrf_ZOo4CL6sj78ZRW7vfOQFMS9Hcun5mg6SOmJ_Otu_TpjwYLSXJ3AXgSlhZhcOakkz2yYZDHFOJRICZX2IXtnzIjdcZmyj6qeGB6TrGtn_etmUBvoUlmzTggIHT0FAIsm5aYF-5qW1a-Lwf3ZksuR7sOI2uy4JJNgytkQDt51f0teJQJcPn_w0b5Gy/w400-h266/20240304-P1210527-kalenberg-waterkeringpad-de%20rietsnijder-d.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De Rietsnijder langs het Waterkeringpad van Kalenberg</td></tr></tbody></table><br /><br /><br /><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><div><b>Stellingenpad</b></div><div>In het jaar 2022 gaf de uitgever Nivon Natuurvrienden een nieuwe wandelroutegids uit, met als titel '<i>Stellingenpad</i>'. De subtitel van de wandelgids is: '<i>In de voetsporen van de Griffioen</i>'. Dit pad wordt in het Engels ook wel de '<i>Griffin Fairy Trail'</i> genoemd. </div><div>De streekverhalen in deze wandelgids worden ingeleid door etappe-elfen en door de Griffioen, het fabeldier dat in het wapen van de Stellingwerven staat.</div><div>Inclusief een zuidlus en een doorsteek heeft dit wandelpad een totale lengte van 263,4 kilometer. De route loopt door de provincies Fryslân, Drenthe, Overijssel en Flevoland; in grote lijnen vanuit Appelscha door het Drents-Friese Wold, via Vledder, Steenwijk en Giethoorn langs de Weerribben, via Vollenhove door vestingstadjes aan de voormalige Zuiderzee, door Wolvega, Noordwolde, Oosterwolde, Haulerwijk, en dan weer terug naar Appelscha. En onderweg kruis je enkele slingerende riviertjes en beekjes, zoals bijvoorbeeld De Lende, de Kuunder/Tsjonger en de Slokkert.</div><div><br /></div><div><b>Wandelgids</b></div><div>Deze wandelgids verdeelt de route over 15 etappes door de Stellingwerven, waarvan er zeven zijn onderverdeeld in elk twee deeletappes. De kortste etappe is 10,4 kilometer, en de langste heeft een lengte van 28,1 kilometer. Elke etappe heeft haar eigen thema. </div><div>Omdat Durkje en ik proberen om de etappe-lengtes dicht rond het gemiddelde van zo'n 20 kilometer per wandeldag te houden, hebben wij een eigen etappe-verdeling gemaakt, uitgaande van zo'n 13 wandeldagen op het Stellingenpad.</div><div>De wandelgids bevat naast de routebeschrijving (in beide richtingen) en 42 topografische kaarten ook voorlichtende teksten over het landschap van de Stelllingwerven, en over de natuur, markante plaatsen, over bijzondere gebeurtenissen, en over het ontstaan, de geschiedenis en de taal van de Stellingwerven (vroeger ooit een autonome boerenrepubliek), want ook deze regio heeft een heel eigen karakter. Daarnaast kun je in deze wandelgids ook elfen-belevingsverhalen en cultuurhistorische verhalen lezen.</div><div>Deze route kent overigens geen eigen route-markering, maar maakt gebruik van het landelijke wandelknooppunten-netwerk.</div><div><b><br /></b></div><div><div><b>Dwars door het hart van de Weerribben & Aan de oevers van de slingerende Lende</b></div>Vandaag lopen we onze zesde dagwandeling op het Stellingenpad, namelijk van het Overijsselse Kalenberg naar het Friese Wolvega, over een afstand van 18,2 kilometer. Dit zijn de laatste 4,7 kilometers van etappe 6 en alle 13,5 kilometers van etappe 7 van onze wandelgids. </div><div>Het thema van Etappe 6 is: <i>'Dwars door het hart van de Weerribben'.</i></div><div>Het thema van Etappe 7 is:<i> 'Aan de oevers van de slingerende Lende'.</i></div><div>Om<span><span style="background-color: white;"> </span><span style="background-color: white;"><span>8:15</span><span> </span></span></span>uur vertrekken we vanuit Feinsum, om dan eerst naar de brug over de rivier de Lende te rijden tussen Wolvega en De Blesse, waar we de auto parkeren. Daarna rijden we met de andere auto door naar het dorpscentrum van Kalenberg, want bij de brug over de dorpsvaart die door Kalenberg stroomt, begint onze zesde dagtocht van het Stellingenpad.</div><div>Het is 7<span style="background-color: white;"> </span>graden Celsius als we vertrekken, en de temperatuur stijg<span style="background-color: white;">t vandaag<span><span> <span>slechts één</span></span><span><span> graad. </span><span><span>Het is overwegend bewolkt en </span><span><span>droog, met nauwelijks wind, dus </span></span></span></span></span><span><span><span>goed wandelweer vandaag tijdens onze etappe</span> </span>door de grensstreek van Overijssel en Fryslân.</span></span></div><div><span style="background-color: white;"><span><br /></span></span></div><div><b>Dwars door het hart van de Weerribben</b></div><div>Vanaf de brug over de dorpsvaart bij <span style="color: red;">het beeld van De Rietsnijder van Kalenberg</span> vertrekken we om 9:30 uur. </div><div>Langs het water lopen we vanuit Kalenberg in de richting van Ossenzijl. </div></div><div>We gaan hier inderdaad dwars door het hart van de Weerribben.</div><div>Eerst heet het pad nog het Waterkeringpad, en verderop - als we Ossenzijl binnenwandelen - heet het pad de Oudeweg.</div><div>Over de Motorkade bereiken we de Ossenzijler Brug.</div><div>Vanuit Ossenzijl gaat het dan door de polder Buitenbroek verder naar de rivier de Lende. Waar we de Lende oversteken, maken we de overgang vanuit de provincie Overijssel naar Fryslân.</div><div>Over de hoge Lindedijk gaat het dan voort met rechts onder aan de dijk de Lende. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjy6VHXKrWPQ37DeYaKLLMf4IfnKHfUM4UIrFGhyF6zY2qwgBJ0c6i_dwIFm1VRFrLd9JUWZHTVyUx5z-ny8NCCPwMTPzsEjsHsKRVIseqyScZddfqccrbXavkdPyxkoQn1vOlvMQIizlUBTW7DkZd7vcUiRQ9SZR4c8c_ZpQQVMcl4BgLKDyfd7MHiRbD-/s3614/20240304-P1210534-rottige%20meente-lindedijk-ooievaarspaar-uitsnede.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="3095" data-original-width="3614" height="274" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjy6VHXKrWPQ37DeYaKLLMf4IfnKHfUM4UIrFGhyF6zY2qwgBJ0c6i_dwIFm1VRFrLd9JUWZHTVyUx5z-ny8NCCPwMTPzsEjsHsKRVIseqyScZddfqccrbXavkdPyxkoQn1vOlvMQIizlUBTW7DkZd7vcUiRQ9SZR4c8c_ZpQQVMcl4BgLKDyfd7MHiRbD-/w320-h274/20240304-P1210534-rottige%20meente-lindedijk-ooievaarspaar-uitsnede.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Links ligt het natuurgebied van de Rottige Meente. </div><div>Een ooievaarspaar heeft al een nestruimte geconfisqueerd boven op een hoge nestpaal bij een boerderij-erf.</div><div>Wederom steken we de Lende over bij de Linthorst Homansluis.</div><div>Langs de jachthaven lopen we naar het Paviljoen van Driewegsluis. Dat is gesloten, maar we kunnen wel gaan zitten op één van de houten picknickbanken, waar we onze koffiepauze houden.</div><div><br /></div><div><b>Aan de oevers van de slingerende Lende</b></div><div>Na deze koffiepauze steken we om 11:30 uur eerst de sluisbrug van de oude driewegsluis (1927) over. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlu0lNEd84jxtvO2peD2gP5lP9GdOVOSRajtR-qrEO0ll8-54YfwjFqdTx79Qoumn4f9FBlrNnkXWaDhqW5S-Pusd3X7-OTacRG-XcewDJl9zcaHqc5EvRgZcbELgWL6kKro6ujJodX9Zx1we9B30fGZNbaUwGrd49ExGHi9Nmb_9Xb7Q3Wnoc4eWKENh6/s4896/20240304-P1210538-driewegsluis-gapenburgbrug-d.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlu0lNEd84jxtvO2peD2gP5lP9GdOVOSRajtR-qrEO0ll8-54YfwjFqdTx79Qoumn4f9FBlrNnkXWaDhqW5S-Pusd3X7-OTacRG-XcewDJl9zcaHqc5EvRgZcbELgWL6kKro6ujJodX9Zx1we9B30fGZNbaUwGrd49ExGHi9Nmb_9Xb7Q3Wnoc4eWKENh6/s320/20240304-P1210538-driewegsluis-gapenburgbrug-d.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Direct daarna volgt de oversteek via de Gapenburgbrug over de Lende.</div><div>Dan blijven we het geasfalteerde fiets- en wandelpad van Gapenburg volgen, langs de slingerende rivier, met verderop Het Wijde, de langgerekte waterplas waar de Lende doorheen stroomt.</div><div>Bij de Sasweg aangekomen, zien we het groot aantal wegwijzers dat hier van de verschillende routes voor wandelaars en fietsers is aangebracht, onder andere van het Jabikspaad.</div><div>We stekende daar de oude Sasbrug (een oude keersluis) over, en gaan dan over het fiets- en wandelpad van de Sasweg langs de Lende naar het gemaal verderop.</div><div>Voorbij het gemaal gaat de Sasweg over in het Stroomkantpad, ook hier weer steeds langs de Lende, die verderop ook wel de Noordwolder Vaort wordt genoemd. </div><div>Waar een brede meander van de Lende begint, passeren we molen De Gooijer in het natuurreservaat de Lendevallei, die aan de overzijde van de Lende staat.</div><div>Bij de Steenwijkerweg aangekomen, zien we links van ons de verhoging in het landschap, van de Blessebrugschans.</div><div>Op de Steenwijkerweg stappen we om 13:30 uur in de auto, om dan terug te rijden naar Kalenberg, waar we de andere auto afhalen, om vervolgens terug te rijden naar Feinsum.</div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-40429233438252225562024-03-03T14:04:00.002-08:002024-03-03T14:04:26.937-08:00Orgelvesper in Stiens op Zondag Oculi<b>Zondagavond 3 maart 2024</b> <div><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuo-ekEQcJXb0ectfAwX9d3eqLKDmywZHmonv_AWCYuCOo3qgrOOvSJOScUUizJuCnSfoxEYWjdVNJ_EIUEr_9SJF-ia00TZuAbwvSY4kzmZXu0L0nMFMIHq-Adra5ZAwt4ZH1d7KXB0szGOm_-wsekrSXxJnycdeJRHyykPaQ4JNheWjRqALASDBWeBhS/s4896/20240303-P1210526-stiens-st%20vituskerk-orgelvesper.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuo-ekEQcJXb0ectfAwX9d3eqLKDmywZHmonv_AWCYuCOo3qgrOOvSJOScUUizJuCnSfoxEYWjdVNJ_EIUEr_9SJF-ia00TZuAbwvSY4kzmZXu0L0nMFMIHq-Adra5ZAwt4ZH1d7KXB0szGOm_-wsekrSXxJnycdeJRHyykPaQ4JNheWjRqALASDBWeBhS/w266-h400/20240303-P1210526-stiens-st%20vituskerk-orgelvesper.JPG" width="266" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Orgelvesper in de Sint-Vituskerk van Stiens</td></tr></tbody></table><br /><div><b>Mijn ogen zijn altijd gericht op de Heer</b></div><div>Deze derde zondag in de Veertigdagentijd op weg naar het Paasfeest noemen we ook wel <i>'Zondag Oculi'</i>. Oculi is Latijn voor '<i>ogen'</i>, en vandaag is derhalve het thema: '<i>Mijn ogen zijn altijd gericht op de Heer</i>'.</div><div>Dat vieren we vanavond <span style="color: red;">in de Sint-Vituskerk van Stiens</span> met een Orgelvesper.</div><div>In deze vesper staat de muziek centraal. En die muziek wordt afgewisseld met lezingen, gebeden en samenzang. </div><div>Vanavond zijn twee violistes te gast in deze avondviering, namelijk: Hiltje Corporaal en Francine Hoogslag. Samen met organist Auke de Boer zullen zij Kerksonates (ofwel Sonata da Chiesa) uitvoeren. </div><div>Tevens luisteren we naar het fraaie Bader–van Dam-orgel, met orgelklanken van verschillende componisten.</div><div>De lezingen worden verzorgd door de lectoren Martha de Boer-van Slooten en Aukje Brouwer-Wiersma.</div><div>Vanwege de huidige Veertigdagentijd heeft deze orgelvesper vanavond een ingetogen karakter.</div><div><br /></div><div><b>Ingetogen klanken van orgel, viool en zang</b></div><div>Voordat de kerkgangers welkom worden geheten, wordt op het orgel '<i>Ciaccona</i>' gespeeld, van Johann Jacob de Neufville (1684-1712).</div><div>Tussen de Bemoediging met Drempelgebed en het Psalmgebed zingen we de psalm van Lied 25. Daarop volgt de bijbellezing uit Psalm 25, en zingen we de psalm van Lied 25a.</div><div>Dan luisteren we naar de eerste Sonata da Chiesa, Opus 1 van Arcangelo Corelli ((1753-1713), die wordt gevolgd door de twee schriftlezingen uit respectievelijk de bijbelboeken Exodus en Efeziërs, met samenzang van achtereenvolgens Lied 9 en 612 als antwoord op beide bijbellezingen.</div><div>Het stiltemoment met afsluitend de voorlezing van het gedicht '<i>Gods wet komt út de donkerheit'</i> wordt voorafgegaan door het koraalspel over <i>'Gelobet seist du Jesus Christ'</i>, achtereenvolgens in de versies van Heinrich Scheidemann (1683-1729) en Johann Sebastian Bach (1685-1719).</div><div>De tweede Sonata da Chiesa is van Johann David Heinichen (1683-1719).</div><div>Het Magnificat '<i>De lofzang van Maria</i>' en '<i>Magnificat fuga</i>' van Johann Pachelbell (1653-1706) worden achtereen afgesloten met samenzang uit Liet 157.</div><div>Na het Koraalvoorspel op de Gebeden bidden we de 'jûnsbea': '<i>Bliuw by ús, Hear</i>', afgesloten met het samen zingen van Lied 263.</div><div>De zegenbede aan het eind is van frater Erik Schaeffer.</div><div>Dan klinkt als naspel een kerksonate van Wolfgang Amadeus Mozart, en verlaten de kerkgangers de kerkzaal na een hartelijk en welverdiend applaus voor de uitvoerenden van deze orgelvesper.</div><div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-33668682409857292872024-03-03T14:04:00.001-08:002024-03-04T13:11:46.060-08:00Fan tsjerkeried en stiftingsbestjoer nei kleasterried fan Nijkleaster<b>Zondag 3 maart 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCY2-TTjso19lqfVO_K4WM6Wba6HDpyLHQDLjD11Jh_LSfGHphYPgTBRe9AnhwvH46KkEjyxQj2X7t8o-nbjAS5-5AmMe0Bddfa9MaVVFVpC_Gvhlax65uJSwxF1fLeMt-76Q3I-sddViOQgAPabmJRueTUHlmgi2OCaLL8k3NVGZtX2Mmg2nnI3LTaAlj/s4000/20240303_110538-jorwert-nijkleaster-afscheidsspeech%20alex%20riemersma&henk%20kroes&jan%20henk%20hamoen&w.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3000" data-original-width="4000" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCY2-TTjso19lqfVO_K4WM6Wba6HDpyLHQDLjD11Jh_LSfGHphYPgTBRe9AnhwvH46KkEjyxQj2X7t8o-nbjAS5-5AmMe0Bddfa9MaVVFVpC_Gvhlax65uJSwxF1fLeMt-76Q3I-sddViOQgAPabmJRueTUHlmgi2OCaLL8k3NVGZtX2Mmg2nnI3LTaAlj/w400-h300/20240303_110538-jorwert-nijkleaster-afscheidsspeech%20alex%20riemersma&henk%20kroes&jan%20henk%20hamoen&w.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Afscheidsspeeches voor drie stichtingsbestuurders van Nijkleaster</td></tr></tbody></table><br /><br /><b><br /></b><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Transitie van twee besturen naar één bestuur</b><br />Inmiddels - op 31 december 2023 - zijn de leden van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Westerwert en van het bestuur van Stifting Nijkleaster afgetreden, om plaats te maken voor de op 2 januari 2024 met ingang van 1 januari 2024 geïnstalleerde Kleasterried van de Nijkleaster, waarvan vanaf <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2023/06/pinkster-2023-feest-van-verbinding.html">Pinksteren 2023</a> de Protestantse Kloostergemeente Nijkleaster-Westerwert en de Stifting Nijkleaster (inmiddels Stichting Nijkleaster-Westerhûs) uitgaan.<div>Formeel-juridisch hebben we dat als kerkenraad en stichtingsbestuur allemaal goed geregeld rond de jaarwisseling van 2023/2024, maar van de viering ervan was het nog niet gekomen, want die hadden we eind vorige jaar ingepland voor vandaag.</div><div>Dus vandaag gaan we deze heuglijke transitie van de bestuurders van beide entiteiten vieren.</div><div><br /></div><div><b>Zondagochtendviering in Jorwert</b></div><div>Dat vieren we vanmorgen vanaf 9:30 uur in de ochtendkerkdienst van Nijkleaster, in de Sint-Radboudkerk te Jorwert, al vele jaren de kloosterkerk van Nijkleaster.</div><div>Voorganger van deze kerkdienst is dominee Hinne Wagenaar, die als geestelijk leider van Nijkleaster tevens één van de vier kloosterlingen is - uit de huidige groep van 17 kleasterlingen - die woonachtig is in het kloostercomplex van Nijkleaster-Westerhûs, in het open veld tussen de Friese dorpen Jorwert, Weidum, Bears, Jellum en Hilaard.</div><div>De muzikale inbreng - ook bij de samenzang - wordt vanmorgen op vleugel verzorgd door Hindrik van der Meer, al jarenlang één van de vaste muzikanten van Westerwert & Nijkleaster. </div><div><br /></div><div><b>Overgangsritueel en afscheidsspeeches</b></div><div>In de ochtendviering staat de overgang van de beide voormalige besturen naar het nieuwe gemeenschappelijke bestuur door de Kleasterried centraal. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhU8MGro9lT4vc5cQhWxJUJCO4sPZYUXX1nREFUNsVaK-SXKenu3KZp_NGw1yPZSxB40oqdG9YkTkR-OGuuD-kr5Ef3DEtw1AiDfO2YjkNIfzbUTtwm1Ja5MATSDA7uqDOWkhr9xFgJJLlMBQQhI93FdKB7M0-cazwbrO2tCvfzy_o3W2AFnJt2Q6PRubKD/s4896/20240303-P1210524-jorwert-nijkleaster-afscheid-viertafel&3voudig%20snoer.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhU8MGro9lT4vc5cQhWxJUJCO4sPZYUXX1nREFUNsVaK-SXKenu3KZp_NGw1yPZSxB40oqdG9YkTkR-OGuuD-kr5Ef3DEtw1AiDfO2YjkNIfzbUTtwm1Ja5MATSDA7uqDOWkhr9xFgJJLlMBQQhI93FdKB7M0-cazwbrO2tCvfzy_o3W2AFnJt2Q6PRubKD/s320/20240303-P1210524-jorwert-nijkleaster-afscheid-viertafel&3voudig%20snoer.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Om die overgang te markeren, voeren we met alle aanwezigen in de kerkzaal een overgangsritueel uit, waarbij het drievoudig snoer dat tijdens het vorige Pinksterfeest is geknoopt, als instrument van transitie dient.</div><div>Na deze kerkdienst drinken we met zijn allen koffie in de kerkzaal, waarna in kleine clusters afscheid wordt genomen van de ouderlingen, de diakenen en de kerkrentmeesters van Westerwert, die in de afgelopen jaarwisseling aftraden, waarna door Alex Riemersma namens de Kleasterried ook van Jan Henk Hamoen, van Henk Kroes en van mij als drie stichtingsbestuurder afscheid wordt genomen met een <span style="color: red;">afscheidstoespraak</span>, waarna aan Nijkleaster een schilderij wordt aangeboden van het interieur van de kloosterkerk van Nijkleaster, dat als symbool tussen kerk & klooster zal worden opgehangen in het kloostercomplex van Nijkleaster-Westerhûs.</div><div>Na alle afscheidsspeeches is er dan tot 12:00 uur nog volop tijd om gezellig met elkaar na te praten over deze bijzondere viering in de kloosterkerk van Nijkleaster in Jorwert.</div><div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-81402542520354237642024-03-03T14:04:00.000-08:002024-03-03T14:04:14.241-08:00De boer centraal voor dreumes en peuter<b>Zaterdag 2 maart 2024</b><br /><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik0XGthmq_6ITdwFA9PAMZTvWu9hHx-FE5e9TAjyaJOUWAJvHBTCamJUNsFCs0BV0LRN8RzFWVbvmhzbZcB9nGeSyaZ544DilRu6piwLSfkvrSL3c1_JNyGOkfF6ArIJFjfjQEeJE8kplJ7mrNHBJBPpgAavdaLL1tHtZiWtJDwq5qMNFFYe9P2fReEweH/s4896/20240302-P1210515-oude%20leie-nije%20leije-boerenstreekmarkt-nestkorf%20rietvlechten-pepijn&florien.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik0XGthmq_6ITdwFA9PAMZTvWu9hHx-FE5e9TAjyaJOUWAJvHBTCamJUNsFCs0BV0LRN8RzFWVbvmhzbZcB9nGeSyaZ544DilRu6piwLSfkvrSL3c1_JNyGOkfF6ArIJFjfjQEeJE8kplJ7mrNHBJBPpgAavdaLL1tHtZiWtJDwq5qMNFFYe9P2fReEweH/w400-h266/20240302-P1210515-oude%20leie-nije%20leije-boerenstreekmarkt-nestkorf%20rietvlechten-pepijn&florien.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Demonstratie nestkorven vlechten van riet</td></tr></tbody></table><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><b>Sport en spel en boer</b></div><div>In het oppasweekend van Durkje en mij staan drie dingen centraal: sport en spel, en boer.</div><div>Gisteren was het meer sportieve deel, toen wij met twee van onze kleinkinderen ons uitbundig met zwemsport hebben vermaakt in zwembad De Blauwe Golf te Leeuwarden.</div><div>Vandaag staat de boer centraal, en vanmiddag wordt er volop buiten gespeeld.</div><div>Tussen de nu nog kale kleigronden van noord-Fryslân rijden we vanmorgen naar de Nije Leije in Alde Leie, waar vandaag de tweewekelijkse Boerenstreekmarkt wordt gehouden.</div><div>In de overdekte fabriekshal is wederom van alles te koop op het gebied van biologische en lokale producten, die hier worden verkocht door onder andere boeren, vissers, kwekers en bakkers.</div><div>Heel toepasselijk zo in de aanloop naar het voorjaar is er vandaag ook een rietvlechter, die een <span style="color: red;">demonstratie nestkorven rietvlechten</span> verzorgt, en daarnaast zijn aanbod nestkorven ten verkoop aanbiedt.</div><div><br /></div><div><b>Kinderboerderij</b></div><div>Vanmiddag rijden we naar de Drachtster kinderboerderij De Naturij, waar we eerst een bezoek brengen aan het Reptielenhuis, gevolgd door een rondgang langs de dieren van deze kinderboerderij.</div><div>Daarna is er nog heel veel tijd om in de grote buitenspeeltuin volop in de zon heerlijk te spelen, te midden van al die andere kinderen, die hier door hun ouders of andere verzorgers met de nodige toezicht worden losgelaten in het royale buitenspeelterrein. </div><div>Aan het eind van de middag kijken we nog heel even in de binnenspeelhal, maar dat weegt qua aantrekkelijkheid voor dreumes en peuter niet op tegen het uitdagende buitenspeelpark van De Naturij.</div><div>Tot slot nog een familiebezoek aan de oude bep Koehoorn, overgrootmoeder, en na het avondeten zijn we dan allen moe maar voldaan.</div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-28060224650754580112024-02-29T08:44:00.000-08:002024-02-29T08:44:01.201-08:00Rondjes om de kerk met Weidse vergezichten<b>Woensdagavond 28 februari 2024</b><div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-ObXF1OfxYOXWRDNiY6c6Jh1nDa2LLmzhgzj-RtJsQHpihjTwynqEhXt-VNhc-h9wVxrFQE5xuFX9TeCxTjTJVj6I0KHKd0C7dk7ztlw5vFxXxoEqlpD1vGV1j3BnuQECmguCUU58N2D1d2Ny9SFp9T9L1IJmfpE2IxmgnJplYyo4DFHYHGreoEsX7a7I/s3680/20240228_202512-stiens-fokko%20bosker-uitsnede.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3680" data-original-width="2804" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-ObXF1OfxYOXWRDNiY6c6Jh1nDa2LLmzhgzj-RtJsQHpihjTwynqEhXt-VNhc-h9wVxrFQE5xuFX9TeCxTjTJVj6I0KHKd0C7dk7ztlw5vFxXxoEqlpD1vGV1j3BnuQECmguCUU58N2D1d2Ny9SFp9T9L1IJmfpE2IxmgnJplYyo4DFHYHGreoEsX7a7I/w244-h320/20240228_202512-stiens-fokko%20bosker-uitsnede.jpg" width="244" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Lezing van Fokko Bosker in Stiens</td></tr></tbody></table><br /></div><div><b>Nieuwe wandelrondjes om Friese kerken</b></div><div><div><span style="color: red;">Fokko Bosker</span>, wandeljournalist en schrijver van inmiddels 16 wandelgidsen (o.a. <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2021/01/bonifatius-kloosterpad-wandelgids.html">Bonifatius Kloosterpad</a> en <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2023/11/klooster-claercamppad.html">Klooster Claercamppad</a>) werkt momenteel in samenwerking met de Friese Stichting Tsjerkepaad aan een nieuwe wandelgids, die als titel krijgt:<i>‘Rondjes om de kerk.’</i> </div><div>In deze nieuwe wandelgids worden kerkrondjes en kloosterrondjes van de Stichting Tsjerkepaad samen met de Jabikspaad-rûntsjes van Stichting Jabikspaad Fryslân gebundeld in één wandelboek. Die nieuwe wandelgids komt op 31 mei 2024 uit, ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van Tsjerkepaad.</div><div>Met deze nieuwe wandelgids kun je gaan wandelen (en deels fietsen) rond ons Friese kerkelijk-culturele erfgoed. </div><div>Inspirerend is dat hierin cultuur, natuur, historie en bewegen samen gaan.</div><div><br /></div><div><b>Lezing van Fokko Bosker in Stiens</b></div><div>Petra Bollen en Froukje Jonkman van <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2022/12/pelgrimsstempel-voor-de-wandelgroep-van.html">de Pylgergroep van de Protestantse Gemeente van Stiens</a> hebben in samenwerking met de Commissie Vorming en Toerusting auteur Fokko Bosker uitgenodigd om te komen vertellen over dit nieuwe wandelproject. Deze Pylgergroep Stiens heeft vorig jaar het Jabikspaad gelopen, en is nu benieuwd naar de nieuwe kerk- en kloosterrondjes, en naar de nieuwe versie van de Jabikspaad-rûntsjes die jaren geleden gezamenlijk zijn ontworpen door Stichting Tsjerkepaad en Stichting Jabikspaad Fryslân.</div><div>In de podiumzaal van De Hege Stins te Stiens worden vanavond tijdens het binnenkomen van de gasten nog extra stoelen de zaal in gebracht, want met zo'n 45 belangstellenden is de opkomst royaal. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want wandelen en wandelrondjes zijn momenteel populair.</div></div><div><b><br /></b></div><div><b>Jabiksrûntsjes voor wandelaars en fietsers</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgToSY2hKeJvVdqe1yYgi7njSql-U-Btj71r9MlqYfx09P8rqUJK85l1W-fkOfW0mYR_CtMXGe0ibZ9n51zj70Bmb6MXy0irYyY9mCvdsYe42FUzTScgeUJhrlYDI5FqMCKLe6y2KGexTlxq7MSubJeHKBPBTJrinGH11xyFkm-BiigIWQ2jGJjwBIm6qPr/s2756/20240228_200737-stiens-dhs-w-uitsnede.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2096" data-original-width="2756" height="243" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgToSY2hKeJvVdqe1yYgi7njSql-U-Btj71r9MlqYfx09P8rqUJK85l1W-fkOfW0mYR_CtMXGe0ibZ9n51zj70Bmb6MXy0irYyY9mCvdsYe42FUzTScgeUJhrlYDI5FqMCKLe6y2KGexTlxq7MSubJeHKBPBTJrinGH11xyFkm-BiigIWQ2jGJjwBIm6qPr/s320/20240228_200737-stiens-dhs-w-uitsnede.jpg" width="320" /></a></div></div><div>Nadat Froukje Jonkman namens de organisatie alle gasten welkom heeft geheten, verzorg ik een inleiding over de aanleiding waardoor de nieuwe wandelgids is geschreven, die over enkele weken zal worden gepubliceerd en verkocht.</div><div>Die aanleiding begint in 2011, toen we als stichtingsbesturen van het Jabikspaad en van Tsjerkepaad bijeenkwamen omdat regelmatig door wandelaars en fietsers de wens werd geuit om in Fryslân wandelrondjes en fietsrondjes te krijgen rondom het Jabikspaad en langs oude Friese kerken. Bestuurlijk werd <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2012/07/zomervergadering-bestuur-stichting.html">in 2012</a> door ons afgesproken dat de bestuursleden Jan Romkes van der Wal (Jabikspaad) en Gerrit van der Iest (Tsjerkepaad) jaarlijks tenminste drie van dergelijke rondjes zouden ontwikkelen, die de naam Jabiksrûntsjes kregen. Later zouden die dan nog eens worden gebundeld in een wandelgids.</div><div>Drie jaar later waren er al zeker <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2021/10/runtsjes-op-it-jabikspaad.html">16 van die Jabiksrûntsjes</a> ontwikkeld, die Durkje en ik in het jaar 2021 allemaal hebben gelopen in de maanden juni tot en met oktober. De voorheen nog beoogde wandelgids van Jabiksrûntsjes was er echter toen nog steeds niet.</div><div>Tijdens één van die Jabiksrûntsjes ontmoetten Durkje en ik <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2021/07/jabiksruntsje-franeker-2013-4.html">in de dorpskerk van het Friese Baaium</a> toevallig voorzitter Gerrit Groeneveld van Stichting Tsjerkepaad, die daar voor Tsjerkepaad een themamiddag voor jongeren organiseerde. Daar stelden Durkje en ik aan Gerrit Groeneveld (Tsjerkepaad) voor om Fokko Bosker uit te nodigen om te onderzoeken of ons gezamenlijke plan van 2012 omtrent de wandelgids van Jabiksrûntsjes ten uitvoer gebracht zou kunnen worden. </div><div>Daartoe vergaderden we eind 2021 samen met Fokko Bosker en Tsjerkepaad tweemaal in onze Refugio Ultreia Feinsum, met als eindresultaat dat Tsjerkepaad aan Fokko Bosker de opdracht gaf om de nieuwe wandelgids te schrijven, uitgaande van de Jabiksrûntsjes van 2013 t/m 2015 en de Kleasterrûntsjes van 2016 t/m 2018 van Tsjerkepaad.</div><div>Nu neemt Fokko Bosker het over, en begint zijn lezing over de '<i>Rondjes om de kerk'.</i></div><div><br /></div><div><b>Landschappen en kerken als inspiratiebron voor wandelen</b></div><div>Fokko Bosker begint zijn lezing met een gedachtenexperiment, dat begint bij Corona. Dat is de memorabele pandemie, die ernstige ziekteverschijnselen met zich meebracht, maar óók viel in die lastige periode op dat veel mensen begonnen te wandelen, en velen daarvan zijn tot op heden regelmatig blijven wandelen.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wandelen is meer dan alleen maar stappen vooruit zetten. </li><li>Wandelen brengt meer met zich mee dan veters strikken en op pad gaan. </li><li>Toen de wereld in Corona-tijd kleiner werd, ontdekten velen - al wandelend - nieuwe werelden, bijvoorbeeld: een bosje, voorbijglijdende luchten, het licht dat ieder uur anders schijnt, en een merel op de hoogst tak. Die kleine nuances onderweg veranderen je kijk op de wereld, en zorgen voor zoiets als wat Duitsers noemen: Wanderlust (ofwel wandellust).</li><li>Een pad loop je altijd vanuit je eigen beleving.</li><div>Oude wegen zijn zelden saai, en het avontuur ligt erop binnen handbereik.</div><li>Het avontuurlijke van het wandelen is voor Fokko in het heuvelachtige Duitsland al tijdens zijn kinderjaren ontstaan, toen hij daar woonde. </li><li>Al heel jong vroeg Fokko zich af welke geschiedenis de aarde heeft gemaakt, zelfs al voordat wij als mens daarop onze voeten zetten. Zijn aandacht en interesse voor geschiedenis ontstond en groeide in zijn jonge jaren; óók voor de geschiedenis van het landschap. Van daaruit is de stap naar wandelen door het landschap niet zo groot.</li><li>Nadenken helpt altijd.</li><li>Weer terug in Nederland, na elders werkzaam te zijn geweest, ging Fokko bij de Leeuwarder Courant werken, waar hij als redactielid mooie portretten over mensen schreef. Daar realiseerde hij zich op een gegeven moment dat je behalve het schriftelijk portretteren van mensen ook de wereld kunt ontdekken en daarvan dan de geschiedenis van een landschap op schrift zou kunnen portretteren. Reportages zoals over mensen kun je dus ook maken over het landschap, wandelend door Fryslân, en schrijvend over Fryslân. </li><li>Toen schreef hij<a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2013/07/friesland-voor-lanterfanters.html"> de wandelserie 'Friesland voor lanterfanters'.</a> Die wandelgidsenserie werd een succes.</li><li>De Nederlandse Wandelmonitor geeft aan dat zo’n driekwart van de Nederlanders regelmatig wandelt, dus ongeveer 12,3 miljoen mensen maken regelmatig een ommetje, of een dagwandeling, of zelfs meerdaagse wandeltochten, zoals bijvoorbeeld pelgrims dat doen <a href="https://wiepkoehoorn.blogspot.com/2012/12/resume-van-onze-pelgrimstocht-2007-2012.html">richting Santiago de Compostela</a>.</li><li>Fokko schreef de wandelgids over het Bonifatius Kloosterpad; het pad dat langs locaties van veel voormalige Friese kloosters loopt, door voornamelijk noordoost-Fryslân. Fryslân heeft trouwens heel veel verschillende landschapstypen, en dat feit is mede als uitgangspunt voor dit pad gebruikt. </li><li>Daarna volgde zijn wandelgids van het Klooster Claercamppad, dat veel meer door de kleistreek gaat, en dat trouwens ook (tot in) het (zuid)westen van Fryslân doorkruist.</li></ul></div><div><b>Rondjes om de kerk</b></div><div>De door Fokke Bosker recent beschreven rondjes om de kerk liggen voornamelijk in het noord-Friese kustgebied. Daar heeft hij in de afgelopen twee jaren 26 rondjes gecreëerd, met de kwelderwal van de voormalige Friese Middelzee als richtsnoer. </div><div>Hoe kunnen we het landschap verkennen en wellicht het mooie daarvan beschermen? Dat is wat Fokko met name ter harte gaat, en daar schrijft hij dan ook over in zijn nieuwe wandelgids 'Rondjes om de kerk'.</div><div>De volgende vier wandelrondjes uit deze nieuwe routegids bespreekt hij vanavond kort: </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAV8CFzikHe0hK2bXedAeNsbeaB09sXNg52xyCQRxzmDZjX_KAwoEvj6-c4QqX9jPKrqYuNNGf4DrY1agmou93wbbUhBWSzmNkxqTqELMgomk24YYCDIMg6yFjhBskXjM_8II_WptbTPeDxLrzz5CakOawTPUGGe6ycAI64PRbz4-LDVnNmKN8PpuP8275/s6000/20240228-IMG_3840-fokko%20bosker%20bij%20refugio%20ultreia%20feinsum.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4000" data-original-width="6000" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAV8CFzikHe0hK2bXedAeNsbeaB09sXNg52xyCQRxzmDZjX_KAwoEvj6-c4QqX9jPKrqYuNNGf4DrY1agmou93wbbUhBWSzmNkxqTqELMgomk24YYCDIMg6yFjhBskXjM_8II_WptbTPeDxLrzz5CakOawTPUGGe6ycAI64PRbz4-LDVnNmKN8PpuP8275/w200-h133/20240228-IMG_3840-fokko%20bosker%20bij%20refugio%20ultreia%20feinsum.JPG" width="200" /></a></div></div><div><ul style="text-align: left;"><li>1. Bij de eerstgenoemde route beschrijft Fokko onder andere de weg vanuit de Sint-Vituskerk te Stiens over het Jabikspaad naar Feinsum, langs onze Refugio Ultreia Feinsum, en natuurlijk ook langs de middeleeuwse Sint-Vituskerk van Feinsum. </li><li>2. De tweede besproken route – 'Zee in zicht' - gaat door Oude Bildtzijl, onder andere op weg naar de Waddenkust, naar het Noorderleeg. </li><li>3. De derde route die hij noemt, is de route van Lekkum, voor Stiensers handig, zeker als het pontje van Wyns over de Dokkumer Ee vaart. In zijn wandelgids beschrijft Fokko de meerstemmige koorzang die hij beleefde in de Sint-Ceciliakerk van Lekkum. De muziek van die koorrepetitie bracht de wandelaar Fokko Bosker op gang. </li><li>4. Tot slot vertelt hij over het rondje Leeuwarden en het Leeuwarder Bos, beginnend bij de Grote Kerk van Leeuwarden. Het motto van dit wandelrondje werd: 'Verhalen van wat is, en van wat niet meer is'. Dit wandelrondje gaat vanuit het steen van het stadscentrum naar de natuur van het Leeuwarder Bos. </li></ul></div><div>In beweging (al wandelend) praat het gemakkelijker met elkaar. Je kijkt elkaar onderweg - naast elkaar lopend - doorgaans niet aan. Dat maakt het gemakkelijker om je uit te spreken over wat je ervaart, beweegt en voelt. </div><div>Wandelend kun je trouwens ook het beste je gedachten ordenen. </div><div>Wandelen doet ook veel met je hersenen; kijk maar eens naar de publicaties van bijvoorbeeld professor Erik Scherder. </div><div><br /></div><div><b>Het Ziltepad</b></div><div>Na de pauze is er nog tijd om iets te vertellen over het zogenoemde Ziltepad, een ander project waar Fokko Bosker momenteel ook bij is betrokken.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>De ontwikkeling van dit andere pad is een initiatief van de Stichting Alde Fryske Tsjerken, en van de stichting Groninger Kerken, die beide veel oude romaanse kerken beheren, omdat de kerkelijke gemeenten dat niet langer kunnen doen. Zo'n platform zet zich in voor leegstaande kerken, om die toch in gebruik te houden en te gebruiken als nieuwe plekken van inspiratie.</li><li>Kerken zijn als het ware de uitingen van dorpsgemeenschappen, aldus Fokko Bosker. Het Zilte Pad voorziet ook in een kennismaking met de mensen, de dorpen, de kerken, en met de natuur.</li><li>Het Ziltepad gaat langs veel kerken van dorpen in de Friese en de Groningse Waddenkuststrook, waarbij die dorpskerken het centrale punt zijn. Daarmee lijkt deze opzet wel een beetje op de 'Rondjes om de kerk', waarvoor we hier vanavond bijeen zijn.</li><li>De droom is om deze route vanuit het Noordhollandse Den Helder over de Afsluitdijk langs de Friese en Groningse kust naar de Duitse grens te laten lopen, en zo mogelijk later zelfs nog verder langs de Waddenzeekust van Duitsland en Denemarken.</li><li>Het Ziltepad wil zo dus de kerken en de dorpsgemeenschappen met elkaar verbinden. </li><li>De deelnemende kerken zijn dan zoveel mogelijk tenminste tussen mei en september open, en zo mogelijk zelfs nog veel langer, waarbij aangetekend dat die dagelijkse openstelling van dorpskerken in de provincie Groningen nu al veel beter gaat dan in Fryslân. Daar is nog wel het een en ander aan te verbeteren. Als dat zou gebeuren, zou dat wel heel mooi zijn.</li><li>Het Ziltepad gaat in de komende jaren steeds een stukje verder qua uitbreiding van de routes. Je kunt het dus beschouwen als een soort doorontwikkelproject. Uiteindelijk moeten er in 2026 enkele routegidsen van beschikbaar zijn.</li></ul><div><br /></div></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-24129427092148669772024-02-29T08:43:00.000-08:002024-02-29T09:21:27.553-08:00Stellingenpad van Sint-Jansklooster naar Kalenberg<b>Maandag 26 februari 2024</b><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgE5PH_wYk8gUck85pOIGZAN71XL2M4uxLUc7a06d3LEvBpFLbIUg4QJooE2IctBHWAT4If3Wzvxp3kG3fHYq7jrblFCji7dqdeqmi3A49AkEcdkrNmbwIbQzz9HOXi_eQC7iyitxdeen2O42lWJiXmdFbdAFz23EDBNFD0FYoUS3zVJ-1KTp37pl1fGGGF/s4896/20240228-P1210491-vollenhove-binnenhaven-grote%20kerk-d.JPG" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgE5PH_wYk8gUck85pOIGZAN71XL2M4uxLUc7a06d3LEvBpFLbIUg4QJooE2IctBHWAT4If3Wzvxp3kG3fHYq7jrblFCji7dqdeqmi3A49AkEcdkrNmbwIbQzz9HOXi_eQC7iyitxdeen2O42lWJiXmdFbdAFz23EDBNFD0FYoUS3zVJ-1KTp37pl1fGGGF/w400-h266/20240228-P1210491-vollenhove-binnenhaven-grote%20kerk-d.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Langs de Binnenhaven naar de Grote Kerk van Vollenhove</td></tr></tbody></table><br /><br /><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Stellingenpad</b></div><div>In het jaar 2022 gaf de uitgever Nivon Natuurvrienden een nieuwe wandelroutegids uit, met als titel '<i>Stellingenpad</i>'. De subtitel van de wandelgids is: '<i>In de voetsporen van de Griffioen</i>'. Dit pad wordt in het Engels ook wel de '<i>Griffin Fairy Trail'</i> genoemd. </div><div>De streekverhalen in deze wandelgids worden ingeleid door etappe-elfen en door de Griffioen, het fabeldier dat in het wapen van de Stellingwerven staat.</div><div>Inclusief een zuidlus en een doorsteek heeft dit wandelpad een totale lengte van 263,4 kilometer. De route loopt door de provincies Fryslân, Drenthe, Overijssel en Flevoland; in grote lijnen vanuit Appelscha door het Drents-Friese Wold, via Vledder, Steenwijk en Giethoorn langs de Weerribben, via Vollenhove door vestingstadjes aan de voormalige Zuiderzee, door Wolvega, Noordwolde, Oosterwolde, Haulerwijk, en dan weer terug naar Appelscha. En onderweg kruis je enkele slingerende riviertjes en beekjes, zoals bijvoorbeeld De Lende, de Kuunder/Tsjonger en de Slokkert.</div><div><br /></div><div><b>Wandelgids</b></div><div>Deze wandelgids verdeelt de route over 15 etappes door de Stellingwerven, waarvan er zeven zijn onderverdeeld in elk twee deeletappes. De kortste etappe is 10,4 kilometer, en de langste heeft een lengte van 28,1 kilometer. Elke etappe heeft haar eigen thema. </div><div>Omdat Durkje en ik proberen om de etappe-lengtes dicht rond het gemiddelde van zo'n 20 kilometer per wandeldag te houden, hebben wij een eigen etappe-verdeling gemaakt, uitgaande van zo'n 13 wandeldagen op het Stellingenpad.</div><div>De wandelgids bevat naast de routebeschrijving (in beide richtingen) en 42 topografische kaarten ook voorlichtende teksten over het landschap van de Stelllingwerven, en over de natuur, markante plaatsen, over bijzondere gebeurtenissen, en over het ontstaan, de geschiedenis en de taal van de Stellingwerven (vroeger ooit een autonome boerenrepubliek), want ook deze regio heeft een heel eigen karakter. Daarnaast kun je in deze wandelgids ook elfen-belevingsverhalen en cultuurhistorische verhalen lezen.</div><div>Deze route kent overigens geen eigen route-markering, maar maakt gebruik van het landelijke wandelknooppunten-netwerk.</div><div><b><br /></b></div><div><b>Over de oude Zuiderzeedijk naar Vollenhove en Blokzijl</b><br />Vandaag lopen we onze vijfde dagwandeling op het Stellingenpad, namelijk van het Overijsselse Sint-Jansklooster - met een klein stukje door Flevoland - naar het Overijsselse Kalenberg, over een afstand van 18,9 kilometer. Dit zijn de laatste 12,1 kilometers van etappe 5 en de eerste 6,8 kilometers van etappe 6 van onze wandelgids. </div><div>Het thema van Etappe 5 is: <i>'Over de oude Zuiderzeedijk naar Vollenhove en Blokzijl'.</i></div><div>Om<span><span style="background-color: white;"> </span><span style="background-color: white;"><span>8:00</span><span> </span></span></span>uur vertrekken we vanuit Feinsum, om dan eerst naar het centrum van Kalenberg te rijden, waar we de auto parkeren. Daarna rijden we met de andere auto door naar Sint-Jansklooster, want bij de Monnikenmolen van Sint-Jansklooster begint onze vijfde dagtocht van het Stellingenpad.</div><div>Het is 5<span style="background-color: white;"> </span>graden Celsius als we vertrekken, en de temperatuur stijg<span style="background-color: white;">t vandaag<span><span> <span>slechts drie</span></span><span><span> graden. </span><span><span>Het is overwegend bewolkt. Tijdens de heenreis regent het af en toe licht,</span><span><span> en als we vertrekken in Sint-Jansklooster, miezert het nog heel licht. Snel wordt en blijft het </span><span>droog, met nauwelijks wind. Heel af en toe zien we een glimpje van de zon, maar de bewolking overheerst.</span></span></span></span></span><span><span><span> Al met al hebben we goed wandelweer vandaag tijdens onze etappe</span> </span>door voornamelijk noordelijk Overijssel.</span></span></div><div><br /></div><div><b>Landgoed De Oldenhof en Kadoelermeer</b></div><div>Vanaf de Monnikenmolen aan de Molenstraat vertrekken we om 9:30 uur vanuit Sint-Jansklooster, om over de Halleweg door De Bergkampen naar het Landgoed De Oldenhof te lopen, waar we langs de Havezate Oldenhof lopen.</div></div><div>Aan de overzijde van de Open Swolle (N331) gaan we in de richting van het Kadoelermeer. Waar de Kadoelerweg overgaat in de Noordwal gaan we de voormalige Zuiderzeedijk op, waar we in de Bentpolder het geasfalteerde pad boven op de dijk volgen, met links het Kadoelermeer en rechtsonder ons de Noordwal aan de voet van de oude zeedijk. </div><div>Verderop komen we langs het kunstwerk 'Krusende flerken', dat door de Friese kunstenaar Ids Willemsma is gemaakt. Dit is de stalen verbeelding van de twee gekruiste vleugels van een eend, die een duikvlucht onder water maakt.</div><div>Waar het water van het Vollenhoverkanaal - dat door het Kadoelermeer loopt - een bocht naar rechts maakt, lopen we vanaf het hoogspanningsstation van Vollenhove langs het Vollenhoverkanaal, richting Vollenhove.</div><div>Op de Voorst, die parallel aan het kanaal ligt, wandelen we de bebouwde kom van Vollenhove binnen.</div><div><br /></div><div><b>Van Vollenhove door Flevoland naar Blokzijl </b></div><div>De schoorsteen van de Vollenhover Palingrokerij rookt als we bij de binnenhaven, de oude haven van Vollenhoven, arriveren. Daar zien we <span style="color: red;">de Grote Kerk van Vollenhove</span> prominent vóór ons staan.</div><div>Alhoewel de kerkdeur open is, mogen we niet verder dan in de hal, want binnen zijn schilders bezig met de schilderbeurt van het interieur van de kerk.</div><div>Langs de voormalige Latijnse school - het Lemkerhuis - lopen we door naar de passantenhaven.</div><div>Op een bankje in de passantenhaven houden we - na de eerste zeven kilometers - onze koffiepauze om 10:45 uur.</div><div>Na deze pauze steken we het Vollenhoverkanaal over, en dan gaat de route een eindje verder door Flevoland, boven op de polderdijk langs het Vollenhovermeer.</div><div>Dit Vollenhovermeer heeft het karakter van een randmeer, maar dat stopt ongeveer halverwege Blokzijl, waar we ongemerkt de provinciegrens tussen Flevoland en Overijssel oversteken.</div><div>Vanaf hier is het water rechts van ons niet meer dan een kanaal, en we weten dat vanaf hier de Flevopolder (Noordoostpolder) zonder randmeer grenst aan Overijssel en aan Fryslân verderop, hetgeen een historische vergissing is geweest vroeger, aangezien dat een tamelijk nadelige invloed heeft gehad op de (veel te sterke) ontwatering vanuit Fryslân, waar bijvoorbeeld door het inklinken van de veenpakketten een nogal vervelende bodemdaling uit voort is gekomen, met alle gevolgen voor bijvoorbeeld woningen van dien.</div><div><br /></div><div><b>Via Baarlo naar Nederland</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZSz1J8_lmudnd9tTd_jsD5EXzfVmE9Pd3ZA8IQHycDC5je5K5L6sE-IrzWlIpk8QzC3ELtx2EDpIFGLg8H5KsH8UeD_RwPRz6l-wt9ILJzgSLs1a7VYUGQ82czK0C2dHZGNxQGrvX6xxn342wWPmlVM5Hv3MIDa1FCJW-ZbDB1bcUW320tWj3nJrDFEj3/s4896/20240228-P1210495-blokzijl-waterkeringpad-d.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZSz1J8_lmudnd9tTd_jsD5EXzfVmE9Pd3ZA8IQHycDC5je5K5L6sE-IrzWlIpk8QzC3ELtx2EDpIFGLg8H5KsH8UeD_RwPRz6l-wt9ILJzgSLs1a7VYUGQ82czK0C2dHZGNxQGrvX6xxn342wWPmlVM5Hv3MIDa1FCJW-ZbDB1bcUW320tWj3nJrDFEj3/s320/20240228-P1210495-blokzijl-waterkeringpad-d.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Bij de toegangssluis van Blokzijl arriveren we in dit voormalig Zuiderzeestadje. </div><div>Bij de ingang van de oude sluis staat het kunstwerk van de Blokzijlse koopmansvrouw.</div><div>Langs de grote havenkolk lopen we over de Noorderkade naar mijn nicht Tjikkie, die hier woont, waar we een kop koffie drinken en ruim een uur gezellig met elkaar aan tafel vertoeven, familieverhalen uitwisselend.</div><div>Over de Kuinderdijk lopen we daarna Blokzijl uit, over de N333, bovenop de voormalige zeedijk naar Baarlo.</div><div>Langs de klokkenstoel bij de oude begraafplaats van Baarlo gaan we binnendijks verder.</div><div>Over de Baarlingerweg gaat het verder door het natte veenweidegebied van de Baarlingerpolder.</div><div>In de bocht van de Veldhuisweg passeren we de zuivelboerderij 'Weerribben Zuivel'. Bij de parkeerplaats van deze zuivelboerderij staat een partij gestapelde turven, waarschijnlijk uit de Weerribben. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiB9DSYbZC4yOE5FgDFyggj40mukntnzJsQDidJp7WD2ssDZuHjvC9aRsbhhLxO11_41gSjYzpP0aS_e9vis4fAoQl25ZzFtbtn7a5pNDDb3mey4mq8R7gDvgsAgu3Qju308YUZb4s2yc86uA3j4OBhHq_7nna9BEvkVPi4f1sqUkIdX7YKql2-vchljPHz/s4896/20240228-P1210502-weerribben%20bij%20nederland-rietbranden.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiB9DSYbZC4yOE5FgDFyggj40mukntnzJsQDidJp7WD2ssDZuHjvC9aRsbhhLxO11_41gSjYzpP0aS_e9vis4fAoQl25ZzFtbtn7a5pNDDb3mey4mq8R7gDvgsAgu3Qju308YUZb4s2yc86uA3j4OBhHq_7nna9BEvkVPi4f1sqUkIdX7YKql2-vchljPHz/s320/20240228-P1210502-weerribben%20bij%20nederland-rietbranden.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Een eind verderop, links van ons in de Weerribben, zien we dikke rookwolken waar rietsnijders grote partijen riet verbranden. De streek ten oosten daarvan wordt gehuld in een dichte rookwolk, waar we straks nog duidelijk merkbaar doorheen gaan.</div><div>Om 14:00 uur komen we aan in het buurtschap Nederland.</div><div><br /></div><div><b>Naar Kalenberg in de Weerribben</b></div><div>In Nederland steken we de Heer van Diezenvaart over, en dan volgen we die in noordelijke richting, over het Waterkeringpad, de Weerribben in.</div><div>Waar we het uitgestrekte natuurgebied van de Weerribben binnenlopen, wordt al melding gemaakt van de werkzaamheden die hier momenteel in de Weerribben worden uitgevoerd. Links en rechts van het Waterkeringpad zien we in de rietlanden machines en mensen werkzaam. Veel bomen en struiken langs het voet- en fietspad van het Waterkeringpad zijn inmiddels gerooid, dus het ziet er nogal kaal uit aan weerzijden van het asfaltpad. Her en der liggen stapels riet, boomstammen en houtsnippers, wellicht om binnenkort afgevoerd te worden vanuit de Weerribben.</div><div>Dit slingerpad voert ons naar Kalenberg-Zuid, waar we in de rook van het rietbranden het dorp Kalenberg binnenwandelen.</div><div>Met links de woningen en rechts de vaart en aan de overzijde ook woningen lopen we door Kalenberg.</div><div>In de tuin van één van de huizen kun je buiten een pelgrimsstempel van het Jabikspaad in bijvoorbeeld je wandelgids afdrukken. We doen het wel, maar het zogenoemde Zegel van Kalenberg is nagenoeg niet te onderscheiden, omdat het stempel veel te vochtig is en waterig op papier komt te staan. Maar goed, we hebben het stempel nu wel.</div><div>Bij de brug over de vaart midden in het dorp steken we de dorpsvaart over, waar onze auto staat geparkeerd.</div><div>Dan rijden we om 14:45 uur naar Sint-Jansklooster terug, waar we onze andere auto afhalen, om tenslotte terug te rijden naar Feinsum.</div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-5015948697522576072024-02-27T14:11:00.000-08:002024-02-27T14:11:41.386-08:00Mensenmest: een ongebruikelijke, ongebruikte grondstof<div><b>Dinsdag 27 februari 2024</b></div><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0obhlSHfK2Nkkx3hJAbL8dxo8wwSbPvzNY7_t0jQzb3OeVw519PC3udVLIoFgYk2F-JYq_TR6B9kxLHohAHD1B7rBgLFhOJm76aRb8Q4asqlJBxKjS8Tdcz8XgHYj7HkmD2HGdmt63O8Ke2_KCU9TrFx74xeW5I7bmX476QDxfS-3rUlr42c8L8bP8_u7/s4896/20240227-P1210476-leeuwarden-wetsus-lucia%20hernandez.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0obhlSHfK2Nkkx3hJAbL8dxo8wwSbPvzNY7_t0jQzb3OeVw519PC3udVLIoFgYk2F-JYq_TR6B9kxLHohAHD1B7rBgLFhOJm76aRb8Q4asqlJBxKjS8Tdcz8XgHYj7HkmD2HGdmt63O8Ke2_KCU9TrFx74xeW5I7bmX476QDxfS-3rUlr42c8L8bP8_u7/w400-h266/20240227-P1210476-leeuwarden-wetsus-lucia%20hernandez.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Lezing van Lucia Hernandez in Wetsus</td></tr></tbody></table><br /></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b><br /></b></div><div><b>Watertechnologie en Mensenmest</b></div><div>Wetsus en de Leeuwarder Courant organiseren publiekslezingen, die de grenzen van nieuwsgierigheid verleggen. Deze lezingen over watertechnologie zijn bedoeld om de fascinerende wereld van kennis en innovatie te ontdekken. </div><div>Vanavond vindt één van die lezingen plaats in Wetsus te Leeuwarden.</div><div>Het thema van deze avondlezing is: ‘<i>Mensenmest: een ongebruikelijke, ongebruikte grondstof’.</i></div><div>De sprekers Lucia Hernandez en Chris Schott van Wetsus onthullen de onconventionele wereld van ‘Mensenmest’, over: </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Hoe wordt mensenmest nu verwerkt?, en </li><li>Wat betekent dat voor de landbouw? </li></ul></div><div>Mensenmest zit vol met nuttige stoffen. In het huidige systeem wordt het allemaal verbrand en als asfalt hergebruikt.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Hoe kan dat anders en/of beter?</li></ul></div><div><b>Lucia Hernandez & Chris Schott</b></div><div>Mensenmest is een waardevolle reststroom. Maar de bruikbare stoffen uit onze poep en plas verdwijnen nu nog gewoon in het riool. </div><div>Onderzoekers Chris Schott en Lucia Hernandez van Wetsus kijken naar de haalbaarheid van een alternatief.</div><div>Het belang om al die stoffen terug te winnen is duidelijk. </div><div><ul style="text-align: left;"><li>Maar hoe doe je dat dan? </li></ul></div><div>Schott en zijn collega Hernandez doen daar bij Wetsus onderzoek naar, en zij vertellen ons er vanavond over in hun publiekslezing.</div><div><br /></div><div><b>Stoppen met <i>'Flush and forget'</i></b></div><div style="text-align: left;">Als eerste vertelt de Mexicaanse <span style="color: red;">Lucia Hernandez</span> over de huidige manier van mensenmest-verwerking.</div><div style="text-align: left;"><ul style="text-align: left;"><li>Alles gaat - vaak gemengd met regenwater – momenteel nog naar de zuiveringsinstallatie (flush & forget). In dat proces verkrijg je ook vervuilde slib, dat dan verbrand wordt. Daarbij worden helaas goede grondstoffen verspild.</li><li>We moeten nu naar meer circulariteit, dus het (her)gebruiken van die (grond)stoffen. Daartoe moeten we de afvoer van mensenmest scheiden van de andere afvalstromen. </li><li>Per persoon veroorzaken we 128 liter afvalwater per dag, dat door ons met 33 liter per persoon per dag schoon water wordt weggespoeld door het riool. Bij gebruik van vacuümtoiletten verbruik je daarentegen veel minder schoon spoelwater. Daarmee bespaar je zo’n 26 liter schoon water per persoon per dag. </li><li>Door poep en plas separaat op te vangen, kun je een groot deel nutriënten uit die tamelijk geconcentreerde afvalstroom halen. </li><li>De reststoffen moet je gereed maken voor de landbouw, dus dan moet je eerst alle schadelijke stoffen eruit halen. En dat kan met een vergister, waarin mensenmest zo’n 100 dagen blijft gisten bij een temperatuur van 55 graden Celsius. </li><li>Bij mensenrest-meststoffen heb je nog wel te maken met medicijnresten. Daar zou je met nader onderzoek nog wel iets goeds aan kunnen doen, door bijvoorbeeld die medicijnresten af te laten breken, of die eruit te halen.</li><li>Op deze manier kunnen we goede mensenmest maken met weinig fosfaat en stikstof. Dat is voor boeren wenselijk.</li><li>Een belangrijk punt is dan nog het verwijderen van zware metalen die in mensenmest voorkomen. Daarvoor moeten we eerst weten waar die zware metalen eigenlijk vandaan komen. Overigens is het zo dat in afgezonderde mensenmest veel minder zware metalen zitten, dan in het reguliere rioolslib, dus ook dat is een argument om separaat mensenmest te gaan gebruiken. Mensenmest is namelijk in veel opzichten veel schoner dan ons gebruikelijke rioolslib.</li><li>Mensenmest kan bijdragen aan een hogere kwaliteit van landbouwmeststoffen.</li><li>In Sneek is hiermee al geëxperimenteerd, en in het Zweedse Helsingborg is dat al op veel grotere schaal gedaan, namelijk bij 2.000 huishoudens. Vanaf die schaal begint het financieel (kosten/baten) aantrekkelijk te worden.</li></ul></div><div><b>Met het oog op de landbouw</b> </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHnSTA9GdRfd6sE2cxgtGCy2VWP4YVy9J8yjRDiN4rLschhv3heQGM4URAudahiKf5neYZ4kgYNVPVAixlFPY0q2YqLAqv4hjA1Ew23uS2DMikdKdMdThyphenhyphenLYex4Mmhm3Uk-lADV-uQwOx2XLDuuJbFcNGWGLXMSKkkSkOtymaJTDzVqiPT2fAaKLC_60x_/s4896/20240227-P1210482-leeuwarden-wetsus-chris%20schott.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHnSTA9GdRfd6sE2cxgtGCy2VWP4YVy9J8yjRDiN4rLschhv3heQGM4URAudahiKf5neYZ4kgYNVPVAixlFPY0q2YqLAqv4hjA1Ew23uS2DMikdKdMdThyphenhyphenLYex4Mmhm3Uk-lADV-uQwOx2XLDuuJbFcNGWGLXMSKkkSkOtymaJTDzVqiPT2fAaKLC_60x_/s320/20240227-P1210482-leeuwarden-wetsus-chris%20schott.JPG" width="213" /></a></div></div><div>De Duitse Chris Schott – coördinator landbouw - gaat het daarna vooral over reststoffen hebben die in de landbouw gebruikt kunnen worden.</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Als een bodem geen seleen heeft, groeien gewassen prima. Maar, mensen hebben wel seleen nodig, en die kunnen ze door het eten van seleen-houdende landbouwgewassen binnen krijgen. In China toonde onderzoek aan dat het eten van landbouwgewassen van seleen-arme grond veel meer ziektes veroorzaakte dan bij mensen in China die gewassen aten van seleen-houdende landbouwgronden.</li><li>Datzelfde geldt ook voor zink; ook dat heb je in de bodem nodig voor de juiste gewenste stoffen in landbouwgewassen.</li><li>Die twee stoffen - seleen en zink - zijn wereldwijd schaars, maar die beide stoffen zouden we wel uit de mensenmest kunnen halen. Kortom er is dus alle reden om mensenmest te gebruiken, vooral om het terug te geven aan de bodem daar waar te weinig seleen en zink van origine in de bodem zit.</li><li>Dat geldt overigens voor enkele andere stoffen ook, zoals bijvoorbeeld zwavel in enige mate.</li><li>Als we deze stoffen uit andere delen van de wereld naar ons toe halen om het te gebruiken ten behoeve van onze consumptie, en als we het daarna in mensenmest verbranden (zoals we dat momenteel (nog) doen), dan zijn we mondiaal niet eerlijk bezig, want we putten de rest van de wereld uit (waar wij het vandaan halen) voor ons eigen voordeel.</li><li>We moeten zoveel mogelijk als volgt gaan werken: Renewable, Circulair en Niet-toxisch.</li><li>Bij Wetsus vindt men dat we de reststoffen van mensenmest zoveel mogelijk naar de landbouw zouden moeten brengen, want daar zijn ze hard nodig. Daartoe zou je met koolstof kunnen gaan werken, door fermenteren, vergisten en/of composteren. Fermentaat en digestaat geven voeding aan de bodem, zoals compost dat ook doet. Digestaat plakt, en zorgt daardoor voor verklontering van stoffen in de bodem, waarmee je dan ook meer water kunt vasthouden; wat zeker ook wenselijk is tegenwoordig.</li><li>Levende cellen werken lijmend op de bodemdeeltjes, en dat heb je nodig. Bij fermenteren verkrijg je trouwens meer lijmstof, dan bij digestaat en compost.</li><li>We moeten alle nutriënten opsplitsen uit mensenmest, en daarmee dan zorgen voor een optimale toepassing in de landbouw.</li><li>Ook ammonium uit mensenmest kun je het beste direct weer hergebruiken in de landbouw. Dan heb je daar namelijk geen andere – energieverslindende – technieken voor nodig. Het ammoniak kun je er ook nog uithalen, om dat voor kunstmest te gebruiken.</li><li>De stikstof uit mensenmest zouden we direct moeten gebruiken in de landbouw.</li><li>Wetsus wil vanaf nu ook de samenwerkende beweging maken richting de economie, om hun aanpak breder te maken dan alleen maar met de focus op het chemische deel. Door de chemische processen te koppelen aan economische processen, kun je de overstap naar het op deze manier verwerken van mensenmest succesvol(ler) maken.</li></ul></div><div><b>Vragenronde</b></div><div>Enkele zaken die in de aansluitende vragensessie nog aan de orde komen, zijn onder andere de volgende:</div><div><ul style="text-align: left;"><li>We verbranden nu (nog) rioolslib, alhoewel we dat op zich op termijn ook wel zouden kunnen reinigen, maar dat is tot op heden nog niet gelukt.</li><li>Je kunt er veel beter voor kiezen om het rioolslib niet te vervuilen met mensenmest. Veel beter is het om de gewenste stoffen direct uit de nog geconcentreerde mensenmest te halen. Dat werkt beter en is veel goedkoper dan het uit die hele grote totaalpartij van rioolslib te halen, hetgeen bij de huidige werkwijze van afvoer nodig zou zijn.</li><li>De meest mestvergisters zijn momenteel bedoeld om energie te verkrijgen, dus niet om de nutriënten eruit te halen. Dat laatste is waar Wetsus wel naar toe wil, want dan kun je die nutriënten weer gebruiken in de landbouw. Maar ja, de subsidie wordt momenteel vooral verleend op mestvergisters die energie opwekken, dus dan is dat wat de insteek is.</li><li>Wettelijk is het nog niet toegestaan om het slib uit mensenmest (die nu bijvoorbeeld in de pilot in Sneek wordt verkregen) te gebruiken in de landbouw. Er wordt overigens aan gewerkt om dat op termijn wel mogelijk te maken. In Zweden mag dat trouwens wel. </li><li>Boerenverstand is goed, maar je moet het wel leren begrijpen. Als je boeren daarop doorvraagt, is het lastig de essentie ervan boven water te krijgen. Maar, als je door blijft vragen en het gesprek erover blijft voeren, blijkt vaak wel dat er veel goeds zit in boerenverstand.</li><li>Een boer in de zaal geeft aan dat hij vindt dat het benutten van mensenmest nu eigenlijk nog een ontbrekende, maar wel wenselijke schakel is in bemesting in de landbouw.</li></ul></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-64540144595032570352024-02-26T10:12:00.000-08:002024-02-26T10:12:11.128-08:00Stellingenpad van Giethoorn naar Sint-Jansklooster<b>Maandag 26 februari 2024</b><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixr6wQCOW6lmBsoTuWW7vi-Ms6KFJpJCKVJFGYdkyp0O8IiOYt67whrfVB55Eze-3hN2KuM_Y02NUqNaHPZjsgYDxUuxMxJIQ1np-snKyMzCDqMBUdc7dB6eDKCg2_tcQdFYGTnfLAeAmSYwbC7rc4jBrbYw4HlcqOU2TgGnjkwLNoBLNAhP6xJXjbgzBb/s4896/20240226-P1210461-belt%20schutsloot-schutsloter%20pad%20langs%20schutsloot-d.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixr6wQCOW6lmBsoTuWW7vi-Ms6KFJpJCKVJFGYdkyp0O8IiOYt67whrfVB55Eze-3hN2KuM_Y02NUqNaHPZjsgYDxUuxMxJIQ1np-snKyMzCDqMBUdc7dB6eDKCg2_tcQdFYGTnfLAeAmSYwbC7rc4jBrbYw4HlcqOU2TgGnjkwLNoBLNAhP6xJXjbgzBb/w266-h400/20240226-P1210461-belt%20schutsloot-schutsloter%20pad%20langs%20schutsloot-d.JPG" width="266" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Over het Schutsloterpad door Belt-Schutsloot</td></tr></tbody></table><br /><div><b>Stellingenpad</b></div><div>In het jaar 2022 gaf de uitgever Nivon Natuurvrienden een nieuwe wandelroutegids uit, met als titel '<i>Stellingenpad</i>'. De subtitel van de wandelgids is: '<i>In de voetsporen van de Griffioen</i>'. Dit pad wordt in het Engels ook wel de '<i>Griffin Fairy Trail'</i> genoemd. </div><div>De streekverhalen in deze wandelgids worden ingeleid door etappe-elfen en door de Griffioen, het fabeldier dat in het wapen van de Stellingwerven staat.</div><div>Inclusief een zuidlus en een doorsteek heeft dit wandelpad een totale lengte van 263,4 kilometer. De route loopt door de provincies Fryslân, Drenthe, Overijssel en Flevoland; in grote lijnen vanuit Appelscha door het Drents-Friese Wold, via Vledder, Steenwijk en Giethoorn langs de Weerribben, via Vollenhove door vestingstadjes aan de voormalige Zuiderzee, door Wolvega, Noordwolde, Oosterwolde, Haulerwijk, en dan weer terug naar Appelscha. En onderweg kruis je enkele slingerende riviertjes en beekjes, zoals bijvoorbeeld De Lende, de Kuunder/Tsjonger en de Slokkert.</div><div><br /></div><div><b>Wandelgids</b></div><div>Deze wandelgids verdeelt de route over 15 etappes door de Stellingwerven, waarvan er zeven zijn onderverdeeld in elk twee deeletappes. De kortste etappe is 10,4 kilometer, en de langste heeft een lengte van 28,1 kilometer. Elke etappe heeft haar eigen thema. </div><div>Omdat Durkje en ik proberen om de etappe-lengtes dicht rond het gemiddelde van zo'n 20 kilometer per wandeldag te houden, hebben wij een eigen etappe-verdeling gemaakt, uitgaande van zo'n 13 wandeldagen op het Stellingenpad.</div><div>De wandelgids bevat naast de routebeschrijving (in beide richtingen) en 42 topografische kaarten ook voorlichtende teksten over het landschap van de Stelllingwerven, en over de natuur, markante plaatsen, over bijzondere gebeurtenissen, en over het ontstaan, de geschiedenis en de taal van de Stellingwerven (vroeger ooit een autonome boerenrepubliek), want ook deze regio heeft een heel eigen karakter. Daarnaast kun je in deze wandelgids ook elfen-belevingsverhalen en cultuurhistorische verhalen lezen.</div><div>Deze route kent overigens geen eigen route-markering, maar maakt gebruik van het landelijke wandelknooppunten-netwerk.</div><div><br /></div><div><b>In het laagveen tussen Schutsloterwiede en Belterwiede</b><br />Vandaag lopen we onze vierde dagwandeling op het Stellingenpad, namelijk van het Overijsselse Giethoorn naar het Overijsselse Sint-Jansklooster, over een afstand van 20,1 kilometer. Dit zijn de 12,6 kilometers van gehele etappe 4 en de eerste 7,5 kilometers van deeletappe 5a van onze wandelgids. </div><div>Het thema van Etappe 4 is: '<i>In het laagveen tussen Schutsloterwiede en Belterwiede'.</i></div><div>Om<span><span style="background-color: white;"> </span><span style="background-color: white;"><span>8:00</span><span> </span></span></span>uur vertrekken we vanuit Feinsum, om dan eerst naar Sint-Jansklooster te rijden, waar we de auto bij de Monnikenmolen parkeren. Daarna rijden we met de andere auto terug naar Giethoorn, want bij de Doopsgezinde kerk van Giethoorn aan de Dorpsgracht begint onze vierde dagtocht van het Stellingenpad.</div><div>Het is 4<span style="background-color: white;"> </span>graden Celsius als we vertrekken, en de temperatuur stijg<span style="background-color: white;">t vandaag<span><span> <span>slechts twee</span></span><span><span> graden. </span><span><span>Het is overwegend bewolkt,</span><span><span> </span><span>maar droog, en met een stevige koude wind, die we vooral zo voelen op de trajecten waar we met tegenwind lopen.</span></span></span></span></span><span><span><span> Al met al hebben we goed, fris wandelweer vandaag tijdens onze etappe</span> </span>door noordelijk Overijssel.</span></span></div><div><br /></div><div><b>Door Giethoorn naar Westeinde/Wanneperveen</b></div><div>Vanaf het parkeerterrein in Giethoorn lopen we naar de Dorpsgracht, waar onze dagtocht begint bij het gesloten Giethoornse museum 't Olde Maat Uus.</div><div>Naast de Doopsgezinde kerk komen we langs het kunstwerk dat is gemaakt als aandenken aan de beroemde Nederlandse film Fanfare, die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de naamsbekendheid van Giethoorn.</div><div>We volgen in zuidelijke richting voortdurende de Dorpsgracht, eerst over het Binnenpad, dan de Langesteeg en dan het Zuiderpad, totdat we over de Frensensteeg het lange streekdorp in oostelijke richting verlaten.</div><div>Door een open veenweidegebied wandelen we daarna langs de Bovenboersevaart en de Dwarssloot naar de het buurschap Westeinde van Wanneperveen.</div><div>Een eind verderop op de Veneweg verlaten we het lintdorp Wanneperveen.</div><div>Links of rechts van de Veneweg proberen we één van de horecagelegenheden te vinden waarin we een kop koffie zouden kunnen drinken, maar alle horeca is hier gesloten op deze winterfrisse maandagochtend. Daarom nemen we op het eind van de Veneweg plaats op een picknickbank, die hier op een tamelijk winderige plek staat. Bij gebrek aan een luwer plek houden we hier een korte koffie- en broodjepauze.</div><div><br /></div><div><b>Van Blauwe Hand over de Belterwijde naar Belt-Schutsloot</b></div><div>In het buurtschap Blauwe Hand komen we aan op een driesprong van belangrijke doorgaande wegen in deze streek. Blauwe Hand ligt tussen de veenmeren Beulakerwijde en Belterwijde.</div><div>Hier steken we het Kanaal Beukers-Steenwijk over, en direct erna gaan we de dam op, die men hier dwars door de Belterwijde heeft aangelegd, om het noord-zuid-verkeer hier mogelijk te maken. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCKjb81QU8cKLxAbxj8Vq3X4Wf7-ho3Eh1u0fR9sJ-8h7f2A22_tfswXDwixvnea0Fxg76rwRmBDAIk9Y04jQaP2eCZ9ZZwl1IqY1olQa5CKDmIbiRurciZqyjFRG4DWdqcIBGvsEobrzuMjK-xKdFj4QuDq82e_S2M0A3kYXdOjv5jQNn4d-4jV7kEiuk/s4896/20240226-P1210456-blauwe%20hand-belterwijde-cultureel%20monument%20voor%20milieu%20&%20toerisme-d.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCKjb81QU8cKLxAbxj8Vq3X4Wf7-ho3Eh1u0fR9sJ-8h7f2A22_tfswXDwixvnea0Fxg76rwRmBDAIk9Y04jQaP2eCZ9ZZwl1IqY1olQa5CKDmIbiRurciZqyjFRG4DWdqcIBGvsEobrzuMjK-xKdFj4QuDq82e_S2M0A3kYXdOjv5jQNn4d-4jV7kEiuk/s320/20240226-P1210456-blauwe%20hand-belterwijde-cultureel%20monument%20voor%20milieu%20&%20toerisme-d.JPG" width="213" /></a></div></div><div>Op de kop van deze brede verkeersdam staat het culturele Monument voor Milieu en Toerisme (1992), gemaakt door Jan Wolkers.</div><div>Vanaf hier steken we over het fietspad de dam van de Blauwehandseweg over, die dwars door de Belterwijde loopt.</div><div>Aan de overzijde gaan we de Belterweg op, naar Belt-Schutsloot.</div><div>Via een smal houten bruggetje steken we de Schutsloot over.</div><div>Aan de overzijde volgen we dan <span style="color: red;">het Schutsloterpad langs de Schutsloot</span>, door het enigszins op Giethoorn gelijkende dorp.</div><div>Het laatste deel van dit dorpspad loopt aan de zuidkant langs de Kleine Belterwijde.</div><div>Het is net twaalf uur geweest, dus een mooi moment voor onze lunchpauze. Vlak buiten het dorp staat aan de Arembergerweg een houten informatiehut, waarin we onze lunchpauze beleggen, nu wel in de luwte, uit de koude wind.</div><div><br /></div><div><b>Langs de Arembergergracht voor reflectie naar Barsbeek</b></div>Na deze lunchpauze gaan we de Arembergerweg op in zuidelijke richting, langs de Arembergergracht.</div><div>Aan de overzijde van de gracht zijn rietsnijders aan het werk. Een dikke rookkolom drijft over de ruige rietvelden, waar het afvalriet door hen wordt verbrand.</div><div>Verderop langs de gracht ligt een grote voorraad rietschoven langs het water, klaar om afgehaald te worden.</div><div>Nog iets verder ligt ook een deel van de rietoogst, maar een kleinere partij, met een wagen erbij waarmee het riet wordt aangevoerd naar de Arembergergracht, en een lange schuit, waarmee het riet over water kan worden afgevoerd, om het daarna te leveren aan rietdekkersbedrijven.</div><div>Dan buigen we af naar het westen, om over de Woldweg zuidelijk van de Schinkellanden van natuurreservaat De Wieden, naar het buurtschap Barsbeek te lopen.</div><div>In Barsbeek staat bij één van de woningen langs de weg een houten hokje in de tuin, aan één zijde open, en binnen tegen de achterwand een groot tekstbord.</div><div>We steken het slootje over, en lezen dan de lange meditatieve tekst, die is bedoeld om in alle stilte eens even aandachtig door te lezen, om daarna - bijvoorbeeld op het zitbankje binnen, of doorwandelend - rustig te overdenken. Een mooi initiatief van reflectie.</div><div><br /></div><div><b>Via Kadoelen naar de Monnikenmolen van Sint-Jansklooster</b></div><div>Over de Poepershoek lopen we naar het Heetveld. Hier gaan we de Kadoelen op. In de verte zien we al de op een hoogte gebouwde watertoren van Sint-Jansklooster. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZsK9Uwpfsg3quQjAVX6owJ4l5B34tohy_2meeLQM5DHgSZATlzC-KpvsbO-FlkII9kLT05p2tKaWbtkLlpiJJQuYBmBXfHkFLcQbNrO9FqNR4UfZEyRmqUNI35suAg2iDHGA5Qv22wbO4pf4i0x0TfmJMGmV96EYYXNdGJxg-ArwSQ9XjtoRxmclng3Yd/s4896/20240226-P1210472-kadoelen-boerderijru%C3%AFne.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="4896" data-original-width="3264" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZsK9Uwpfsg3quQjAVX6owJ4l5B34tohy_2meeLQM5DHgSZATlzC-KpvsbO-FlkII9kLT05p2tKaWbtkLlpiJJQuYBmBXfHkFLcQbNrO9FqNR4UfZEyRmqUNI35suAg2iDHGA5Qv22wbO4pf4i0x0TfmJMGmV96EYYXNdGJxg-ArwSQ9XjtoRxmclng3Yd/w266-h400/20240226-P1210472-kadoelen-boerderijru%C3%AFne.JPG" width="266" /></a></div></div><div>De Kadoelen gaat richting buurtschap en landgoed Kadoelen. In Kadoelen arriveren we bij de ruïne van een boerderij, en iets verderop zien we de dorpskerk staan tegenover dit agrarisch erfgoed.</div><div>Dan komt het eind in zicht, want nu hoeven we alleen nog maar door Kadoelen over de Bergkampen naar Sint-Jansklooster te lopen. </div><div>Nog in Kadoelen passeren we het recent sterk uitgedunde Knoppersbosje, dat één van de laatst overgebleven eikenhakhoutbosjes op het Hoge land van Vollenhove is. Dit geriefhoutbos wordt door Natuurmonumenten beheerd volgens aloud cultuurhistorisch gebruik.</div><div>Op de T-kruising van Bergkampen en Molenstraat arriveren we bij de rand van de bebouwde kom van Sint-Jansklooster. Hier staat de Monnikenmolen, gebouwd in 1857.</div><div>Er staan auto's bij de molen, en er zit een groep in het molencafé. Bij binnenkomst - om er een kop koffie te gaan drinken - horen we dat het molencafé gesloten is. Momenteel wordt er vergaderd.</div><div>Daarom stappen we om 14:00 uur bij deze molen in de auto, en rijden terug naar Giethoorn, waar we op de terugweg naar huis onze andere auto afhalen.</div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-60335345044290191802024-02-24T12:17:00.001-08:002024-02-24T12:17:57.895-08:00Zonsondergang in Feinsum<b>Zaterdagavond 24 februari 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_jWlK_gRT6b3zGqVpE3zkiNVc8fkl02pNxnzDFvZxsZryJrOyftgX9StGj3xUq60NxVSXbVlNsX5nd8xyIPfszbWEg1-Q-gpawto5V8E5ms8UovIdYOxoXQdNuzRsnQXUPYeiPJOTXiYAz77-klJXZa4XlUiuQobVba18wB7lgO4fE4BR_uj_EiVNlJYx/s4896/20240224-P1210450-feinsum-zonsondergang.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_jWlK_gRT6b3zGqVpE3zkiNVc8fkl02pNxnzDFvZxsZryJrOyftgX9StGj3xUq60NxVSXbVlNsX5nd8xyIPfszbWEg1-Q-gpawto5V8E5ms8UovIdYOxoXQdNuzRsnQXUPYeiPJOTXiYAz77-klJXZa4XlUiuQobVba18wB7lgO4fE4BR_uj_EiVNlJYx/w400-h266/20240224-P1210450-feinsum-zonsondergang.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zonsondergang in Feinsum</td></tr></tbody></table><br /><br /><br />Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-6476339808283364252024-02-24T12:17:00.000-08:002024-02-24T12:17:43.757-08:00Weg van Feanwâlden<b>Zaterdag 24 februari 2023</b><div> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVJhypiBySp_3OIDdvNcGm5YEU8ee6An79GZhHGjgXQ3W5j_TTA_olK7l3pdkI25Hzm58jLXmVku8h5ho5Ilgjg15O4GbcGNrkMUNieBuqWxwCT7olZYHuMw_y0NgvtjwbWio3gTR2f7wuYhki5W76lbuQvcVY650z_i4oGY0mV7dVLwh5aBsqCdhKaeWQ/s4896/20240224-P1210444-feanw%C3%A2lden-skierstins.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVJhypiBySp_3OIDdvNcGm5YEU8ee6An79GZhHGjgXQ3W5j_TTA_olK7l3pdkI25Hzm58jLXmVku8h5ho5Ilgjg15O4GbcGNrkMUNieBuqWxwCT7olZYHuMw_y0NgvtjwbWio3gTR2f7wuYhki5W76lbuQvcVY650z_i4oGY0mV7dVLwh5aBsqCdhKaeWQ/w400-h266/20240224-P1210444-feanw%C3%A2lden-skierstins.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De middeleeuwse Schierstins van Feanwâlden</td></tr></tbody></table><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><b>Struinen door It Bûtefjild</b></div><div>Vandaag gaan Durkje en ik weer eens een dag op stap met Joske & Dethmer. Voor vandaag hebben ze een kuier geselecteerd van de wandelserie 'Weg van wandelen', en dan specifiek de 16 kilometer lange wandeling die als titel draagt: '<i>Weg van Feanwâlden'.</i></div><div>Deze route loop grotendeels door natte graslanden, langs rietvelden en broekbos, door moerasgebied en over drassige poldergrasdijken.</div><div><div>Deze wandelroute begint in het Friese Feanwâlden, het dorp waar de beroemde schrijver Theun de Vries (1907-2005) is geboren en getogen. </div><div>Feanwâlden wordt aan de noordwestzijde omringd door It Bûtefjild, dat één van de prachtige natte natuurgebieden van Fryslân is. </div><div>Rond 9:00 uur vertrekken we vanuit Feinsum, en rijden we naar het NS-station van Feanwâlden, waar onze kuier van vandaag aanvangt.</div><div>Het is droog, en het blijft droog, en af en toe krijgen we een glimpje van de zon te zien. Het waait wel enigszins, dus in het begin van de tocht is het nog frisjes, maar naarmate de dag vordert, waait het iets zachter en is het heel aangenaam wandelweer.</div><div><br /></div><div><b>Van Feanwâlden naar Het Houtwiel</b></div><div>Door het Spoorpark en langs de Johanneskerk van Feanwâlden lopen we eerst naar <span style="color: red;">de Schierstins</span>. Dit is de enige nog in Fryslân bewaard gebleven middeleeuwse stenen woontoren (stins), gebouwd in de 14e eeuw.</div><div>Bij de Schierstins - het vroegere buitenklooster van de zogenoemde schiere monniken - gaan we de Muontsewei op, om aan de noordzijde van Feanwâlden over een tamelijk drassig graspad aan de oostkant van de Feanwâldster Feart It Bûtefjild te betreden. </div><div>Over een evenzo drassige grasdijk lopen we over dat slingerende polderdijkje om De Houtwiel heen, naar de Goddeloaze Singel, het geasfalteerde wandel- en fietspad, dat De Houtwiel doorsnijdt tussen Feanwâlden en Broeksterwâld. </div><div>Langs de Goddeloaze Singel vinden we ter hoogte van de Feanwâldster tjasker een picknickbank, met daarop als ingefreesd opschrift de naam van de voormalige boswachter Jacob Bijlsma, die nog verderop woont in het zogenoemde Goddeloas Tolhûs. Op deze picknickbank aan de Singelsfeart - met op de achtergrond de aldoor luidruchtige ganzen - houden we onze koffiepauze, van koffie met daarbij de 'bijbelse' cake, die door de jeugdgroep van de Protestantse Gemeente te Grou gisteravond is gebakken. Koffie en cake smaken ons hier prima in het open veld.</div><div>Even later steken we aan het eind van de Goddeloaze Singel bij het Goddeloas Tolhûs de Falomster Feart over.</div><div><br /></div><div><b>Langs de Skosse naar de Looden Hel</b></div><div>Aan de overzijde van de vaart volgen we het geasfalteerde pad dat slingerend door noordkant van De Houtwiel langs de Falomster Feart loopt.</div><div>Dan volgen we de Bûtefjild, onder andere langs het kunstwerk De Skosse, langs de zogenoemde Skossen in de waterpartijen links en rechts van het wandel-/fietspad. Hier merken we dat het nog wel fris is om met tegenwind voort te gaan. Het kunstwerk van De Skosse is onder andere opgebouwd uit kleine zwerfkeien, die in de IJstijd vanuit Scandinavië naar Fryslân zijn geschoven door de metersdikke ijslaag die het noorden van Europa toen bedekte.</div><div>De Bûtefjild buigt af naar het zuiden. Daar lopen we een klein eindje terug in de richting van Feanwâlden, om dan bij het uitkijkpunt van De Wiel - vlak vóór de tijdelijk gestremde brug over De Wiel - over de grasdijk langs de Wiel in westelijke richting naar de Looden Hel te lopen.</div><div>Voorbij de Looden Hel blijven we de grasdijk volgen tussen het veenmeer en De Wiel.</div><div>Verderop passeren we een kleine kudde schapen, die ons nieuwsgierig gadeslaan in ons voorbijgaan. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipIlmPZHju8r2n5EGG4sRWC7SpYnrKW7ZNojjkF6zFFqdrpX5QEUc_u4rl7H-WCyk1ZwcuE7ZO9RCErFMXL3N-5zSSfUXvQUZF_lVAIpiAq9Jk6t13LUtAzKikIQQja0rSiprNP8rR-qpH9oOFcV0umw7MATNBAArDBsYNci_sOQ7AUr7ubXqSki_aL73M/s4896/20240224-P1210448-it%20b%C3%BBtefjild-joske&d&dethmer.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipIlmPZHju8r2n5EGG4sRWC7SpYnrKW7ZNojjkF6zFFqdrpX5QEUc_u4rl7H-WCyk1ZwcuE7ZO9RCErFMXL3N-5zSSfUXvQUZF_lVAIpiAq9Jk6t13LUtAzKikIQQja0rSiprNP8rR-qpH9oOFcV0umw7MATNBAArDBsYNci_sOQ7AUr7ubXqSki_aL73M/w400-h266/20240224-P1210448-it%20b%C3%BBtefjild-joske&d&dethmer.JPG" width="400" /></a></div><br /></div><div><b>Door het Ottema-Wiersmareservaat</b></div><div>Ter hoogte van het doorloop-uitkijkpunt op de T-kruising van De Wiel en de Mear steken we via de hoge houten brug de Mear over, om dan over een oeverpad in zuidelijke richting te lopen.</div><div>Hier betreden we het Ottema-Wiersmareservaat, dat grenst aan de Sippenfennen van It Bûtefjild. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkmgCnqQEa1TyxIo8TDv45VbGabPyDgQSx5Wr5pRqiGNZN7yIA3fTj3hh9jehEstRxy0Q89ucDw5Bqn2Re75NFaHFvadcU2BbX66Ys3sh_F81PePNTN9EZH54AaTpTlMKrX6DQJNh7r60UwBtF6Xg29G-3dcdoLe35CP4vDLCcfQolkpJ_erEi9rGibwrl/s4896/20240224-P1210449-wiersmareservaat-broekbos.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3264" data-original-width="4896" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkmgCnqQEa1TyxIo8TDv45VbGabPyDgQSx5Wr5pRqiGNZN7yIA3fTj3hh9jehEstRxy0Q89ucDw5Bqn2Re75NFaHFvadcU2BbX66Ys3sh_F81PePNTN9EZH54AaTpTlMKrX6DQJNh7r60UwBtF6Xg29G-3dcdoLe35CP4vDLCcfQolkpJ_erEi9rGibwrl/s320/20240224-P1210449-wiersmareservaat-broekbos.JPG" width="320" /></a></div></div><div>Links van ons stroomt de Mear, en rechts van het pad is een broekbos, heel nat, moerassig, waarin de bomen zijn bedekt met een hele dikke laag groen mos. Schitterend hier is het prachtige heldergroene lijnenspel van de in het water staande bomen van dit broekbos.</div><div>Dit landschap vol plassen, poelen, rietvelden en natte hooilanden laat ons zien hoe dit gebied er eeuwen geleden bij lag.</div><div>Heel even moeten we een stukje Ottemaweg volgen, maar al heel snel gaan we door een singel het natuurreservaat weer in, op weg naar de vogelkijkhut ter hoogte van de Dijkstra-Draai, de openstaande draaibrug, die ons de toegang tot het natuurreservaat verhindert.</div><div><br /></div><div><b>Terug over De Wâl door Feanwâldsterwal</b></div><div>Maar dat hindert niet, want het is juist de bedoeling dat we vanaf deze vogelkijkhut het sterk slingerende Koekoekspad blijven volgen, verderop langs de spoorlijn, totdat we - aangekomen bij de Veenwoudsterwalvaart - door het spoortunneltje Feanwâldsterwal binnen kunnen lopen.</div><div>Daar op De Wâl aangekomen, gaan we het dorpscafé 't Dûke Lûk binnen, om hier met z'n vieren te gaan lunchen.</div><div>Na de lunch hoeven we dan alleen nog maar over De Wâl het hele dorp door te lopen langs de smalle dorpsvaart van Feanwâldsterwal, totdat we op de Suderwei ons eindpunt Feanwâlden al weer binnen wandelen, over het spoor terug naar de parkeerplaats aan de Stasjonswei bij het treinstation van Feanwâlden.</div><div>Tijdens het laatste stukje door Feanwâldsterwal hebben we vóór ons het zicht op de donkere regenwolken die in het oosten hangen, maar die deren ons niet, want het blijft op dit laatste stuk van onze route - net zoals het hele eerste deel - droog, dus al met al hebben we prima wandelweer gehad vandaag, en bovendien een gezellige wandeldag zo met z'n vieren.</div><div><br /></div></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-266052786337223885.post-87804600926409179802024-02-22T09:20:00.000-08:002024-02-22T09:20:57.865-08:00Het pensioenkasteel<b>Donderdag 22 februari 2024</b><br /> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWHChnEslJ9Wrp_lpouZMmq-PttwWebb0y4mu0wd5HTgDDiMZV7xnnAfQo-RPXendzsHkskVtbM46nsHXULM97w4Ef_MwsIpQ6Nahz8-Mxg7IDUZ9OowRXrMa6hp2pdpJZkFJt44eRKSfQt7LT-bbiA4yZDznbf0X33wML3jA9y7N0LGsc0aT7rsxQ2AqF/s2768/20240222-het%20pensioenkasteel-cees%20harmsen.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2768" data-original-width="1828" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWHChnEslJ9Wrp_lpouZMmq-PttwWebb0y4mu0wd5HTgDDiMZV7xnnAfQo-RPXendzsHkskVtbM46nsHXULM97w4Ef_MwsIpQ6Nahz8-Mxg7IDUZ9OowRXrMa6hp2pdpJZkFJt44eRKSfQt7LT-bbiA4yZDznbf0X33wML3jA9y7N0LGsc0aT7rsxQ2AqF/s320/20240222-het%20pensioenkasteel-cees%20harmsen.jpg" width="211" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cover van '<i>Het pensioenkasteel</i>'</td></tr></tbody></table><br /><b>De derde fase van je leven</b><br /><div><div>Pensioen betekent voor veel mensen het begin van een levensfase waarin niets meer hoeft en veel mag. Dat klinkt aanlokkelijk, maar is dat ook zo? ‘Het grote genieten’ en ‘het lekker rustig aandoen’ leiden in alle eerlijkheid maar al te vaak tot monotone en weinig uitdagende weken, maanden, jaren.</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Wil je dat echt? </i></li><li><i>Ben je niet eerder op zoek naar een meer intense en actieve invulling van je pensioentijd? </i></li></ul></div><div>Je hebt gemiddeld genomen meer levensjaren voor de boeg dan de vorige generaties die met pensioen gingen, en met enig geluk ben je vaak nog behoorlijk fit en vitaal. </div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>Dus wat ga je doen als het werk naar de achtergrond verdwijnt? </i></li><li><i>Hoe ga je invulling geven aan de zee van tijd die vóór je ligt?</i></li></ul></div><div>Doe jezelf (en je naasten) daarom een plezier en lees dit boek. </div><div>Je vindt er bruikbare adviezen, oefeningen en antwoorden op de vraag hoe je van de derde fase van je leven een prachtige fase kunt maken. </div><div><br /></div><div><b>Een veelbelovend pensioen is goed voor de mens</b></div><div>Auteur Cees Harmsen publiceerde in 2023 daarover zijn <span style="color: red;">boek <i>'Het pensioenkasteel'</i></span>, met als ondertitel: <i>'Een rondgang door de twaalf kamers van een veelbelovend pensioen'.</i></div><div>Harmsen vergelijkt het pensioen met een fraai kasteel, en neemt je in zijn rol als pensioengids mee op een rondgang door twaalf belangrijke kasteelkamers. Die rondleiding zou je kijk op pensioen kunnen veranderen.</div></div><div>De auteur beoogt met zijn boek een handleiding aan te bieden om de derde fase van je leven in te vullen met zinvolle structuren en ambitieuze verwachtingen, om zodoende een veelbelovende pensioentijd te beleven.</div><div>Onder een <i>veelbelovend pensioen</i> verstaat Cees Harmsen:</div><div><ul style="text-align: left;"><li><i>a. Er fysiek en materieel goed voor staan;</i></li><li><i>b. Met mentaal uitdagende zaken bezig zijn;</i></li><li><i>c. Onderhouden van warme en betekenisvolle relaties;</i></li><li><i>d. Vervuld zijn met een diep besef van geluk en zingeving.</i></li></ul></div><div>De kernboodschap van dit boek is dat een ambitieus pensioen goed is voor een mens.</div><div><b><br /></b></div><div><b>1. Met pensioen</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Wanneer we werk verrichten waar een element van liefde en roeping in zit, is er in wezen weinig behoefte aan een opgedrongen eindpunt.</li><li>De mens floreert bij het hebben en realiseren van doelen.</li><li>De mens is geneigd tot een zekere luiheid.</li></ul></div><div><b>2. De twaalf kamers van het pensioenkasteel</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>"De redelijke mens past zich aan de wereld aan; de onredelijke mens volhardt in zijn pogingen de wereld aan hemzelf aan te passen. Derhalve is alle vooruitgang afhankelijk van de onredelijke mens" <span style="font-size: xx-small;">(George Bernard Shaw, (1856-1950)).</span></li><li>Wees trots dat je de eindstreep (pensioendatum) hebt gehaald.</li></ul></div><div><b>3. De werkkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Een goed (waardig) afscheid is belangrijk. Besteed daar aandacht aan; in een positieve stemming. Regel je afscheid zelf, en zet het naar je eigen hand.</li><li>Vier de successen van je prestaties.</li><li>Besef voor wie je echt van betekenis bent geweest.</li><li>Macht is gekoppeld aan je functie, maar status is gekoppeld aan de sociale hiërarchie. Verlies van status kun je voorkomen door je stijl en gedrag.</li><li>Je moet opnieuw leren genieten van het leven.</li><li>Ambitie moet je constant blijven voeden.</li><li>Zonder ambitieuze mensen was de wereld in veel opzichten een stuk slechter en saaier geweest.</li><li>Kun je in het reine komen met de scherpe kantjes van je ambities?</li><li>Bepaal haalbare doelen en ambities, en realiseer die stapsgewijs door prioriteiten te stellen.</li><li>Waar draait het nou echt om in het leven, en welke activiteiten zijn belangrijk om je doelen en ambities te realiseren?</li><li>Zorg ervoor dat je weet en doet wat belangrijk voor je is, en laat je leven niet bepalen door urgenties die van weinig belang zijn. Kijk eerst naar het belang, en dan pas naar de urgentie.</li><li>De waarde van werk verandert naarmate we ouder worden.</li><li>Het samenzijn met mensen die ons dierbaar zijn, is geen vanzelfsprekendheid.</li></ul></div><div><b>4. De woonkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het grootste gevaar van een lange relatie is onverschilligheid.</li><li>Ga samen iets doen waar je energie van krijgt, waar je met elkaar over kunt praten, en waar je je telkens weer op verheugt.</li><li>Samenwonen met een ander vraagt constante aandacht.</li><li>Streef ernaar om er samen het beste van te maken, en de ander te gunnen wat voor hem of haar belangrijk is.</li><li>Moeilijke tijden bieden je ook de mogelijkheid om er uiteindelijk sterker uit te komen.</li><li>Delen van een gemeenschappelijke geschiedenis geeft je een solide basis voor de derde fase van je leven.</li><li>Hoe langer mensen bij elkaar zijn, hoe meer ze denken te weten hoe de ander zich voelt, en wat hij of zij bedoelt.</li><li>Mannen en vrouwen communiceren anders.</li><li>De belangrijkste vraag is niet hoe je herinnerd wilt worden, maar waar je herinnerd wilt worden.</li><li>Wees ambitieus in je privé-situatie, want dat is de enige plek waar je kunt werken aan een waardevolle nalatenschap.</li><li>Eenzaamheid is een zeer persoonlijke beleving, en alleen zijn is zeker niet hetzelfde als je alleen voelen.</li><li>Als je dingen in je leven wilt veranderen, begint dat altijd met het besef van de actuele, feitelijke situatie, hoe pijnlijk die soms ook kan zijn.</li><li>Diversiteit in je vriendenkring is een goed streven, waarvan je later veel profijt kunt hebben.</li><li>Veel mensen waarderen een hernieuwd contact, dus neem het heft in eigen handen.</li><li>Weten en beseffen dat je voor een ander mens van waarde bent, is uitermate belonend.</li><li>Blijf jezelf goed verzorgen, en let erop dat je voor andere mensen aantrekkelijk blijft.</li><li>Wees aardig en stel je beschikbaar wanneer anderen je echt nodig hebben.</li></ul></div><div><b>5. De fitnesskamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Een fit lichaam is belangrijk voor het reguleren (regelen en controleren) van je emoties en van je gelukbeleving.</li><li>Mensen ervaren hun eigen leeftijd totaal anders dan hun eigen ouders deden op die leeftijd.</li><li>Het lichaam volgt een eigen agenda, en die heb je te respecteren.</li><li>Bij bewegen houd je je spieren en gewrichten soepel, zorg je dat je conditie op peil blijft, en zorg je voor het verbeteren van de executieve functie van je hersenen.</li><li>Bewegen maakt je slimmer, geconcentreerder en sneller.</li><li>Besef dat je gedrag in het heden bepalend is voor je toekomst.</li><li>Als je een leuke, sympathieke oudere wilt zijn, moet dat vooral nu in het heden zijn.</li><li>Als tijd je vriend is, ga je veel relaxter met je tijd om, en ervaar je veel minder stress.</li><li>Als we onszelf zien als jonger, gezonder, capabeler en levendiger - en dus tegengesteld aan de verwachtingen van onze sociale leeftijd - dan heeft dat een positief effect op ons lichaam.</li><li>Regelmatig bewegen bevordert niet alleen je conditie en je welbevinden, maar werkt ook levensverlengend.</li></ul></div><div><b>6. De schatkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Het opbouwen van enige financiële reserves is geen overbodige luxe.</li><li>De psychologische beleving van ervaren rijkdom heeft vooral te maken met hoe rijk jij je voelt.</li><li>Het is onverstandig om grote risico's te nemen met je pensioengeld.</li><li>Uitgangspunt voor een goed pensioen is gedurende veertig aaneengesloten jaren fulltime werken.</li><li>Bij een goed pensioen moet je uitgaan van 70% van je laatstverdiende bruto-inkomen.</li><li>Nederlanders maken zich vaak zorgen of ze uitgaven kunnen bekostigen, die bij nader inzien blijken mee te vallen.</li><li>Een betekenisvol en gelukkig pensioen is veel belangrijker, dan het kunnen beschikken over veel geld.</li><li>We houden koppig vast aan onze overtuigingen, ook wanneer ze al lang zijn ingehaald door een nieuwe realiteit. Sommige van onze overtuigingen passen niet meer in de tijd waarin we leven, en zijn daarmee disfunctioneel.</li><li>Een actief en ambitieus pensioen werken levensverlengend en welzijnsverhogend.</li><li>Doe wat met je geld, zodat het van nut is voor jezelf, en voor anderen.</li><li>Het is onmogelijk meer van je rijkdom te genieten, dan je mentale instelling toelaat.</li><li>Geniet, door aan te sluiten bij je hobby's en ambities, waar je energie van krijgt, en die je fysiek en mentaal in goede conditie houden.</li><li>Je moet jezelf niet verliezen in je spullen door er teveel waarde aan te hechten.</li><li>Liefde - de belangrijkste bron van je gelukbeleving - krijgt alleen gestalte door levende wezens als mensen en dieren.</li><li>Leer te genieten van minder met meerwaarde.</li></ul></div><div><b>7. De torenkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>De mens is een vierdimensionaal wezen, met een fysieke, mentale, emotionele en spirituele dimensie.</li><li>Bij onverwachte gebeurtenissen is de kans groot dat spiritualiteit sterker op de voorgrond komt.</li><li>Religieus zijn betekent geloven in God, wat tot uitdrukking komt in een verzameling geloofsstandpunten en gedragsrituelen.</li><li>Spiritualiteit behelst een focus op immateriële zaken, waarden en ideeën.</li><li>Ieder mens kent wel spirituele momenten, maar niet ieder mens is religieus.</li><li>Ons religieus en spiritueel bewustzijn zijn biologisch bepaald, en deel van onze lichamelijke constitutie.</li><li>Er zal altijd behoefte blijven aan grote mythische verhalen, die de mens van oudsher nodig heeft om zin te verlenen aan het aardse bestaan.</li><li>De spirituele dimensie kan een rijke bron van zingeving bieden aan je pensioenjaren.</li><li>Iedereen wil een gelukkig leven leiden.</li><li>Waarden zijn de idealen en overtuigingen die voor jou belangrijk zijn. Waarden zijn een leidraad bij het nemen van beslissingen, en laten zien waar jij als persoon voor staat. Waarden zijn gerangschikt naar de volgende vier categorieën: Wat je graag doet, Hoe je graag denkt; Wat je wilt voelen, Hoe je wilt zijn.</li><li>Normen zijn geschreven en ongeschreven gedragsregels, die horen bij een waarde. Een norm geeft inhoud aan je waarde, waardoor die meer concreet wordt, waarmee je laat zien hoe je die waarde in de praktijk brengt.</li><li>Heb de moed om je eigen pad te kiezen, en ontwikkel jezelf tot de persoon die je wilt zijn.</li><li>Het leven wordt voorwaarts geleefd, en achterwaarts begrepen.</li><li>Granulariteit is het verfijnen van je vocabulaire om gemoedstoestanden gedetailleerd uit te kunnen drukken.</li><li>Geluk is tot op zekere hoogte maakbaar, en niet iets wat je plotseling overvalt.</li><li>Er blijft genoeg ruimte over om actief aan je gelukbeleving te werken.</li><li>Sommige mensen geven ons veel energie, en anderen (energievampiers) kosten juist veel energie. Maak een keuze met wie je contact wilt hebben, en met wie juist niet.</li><li>Houd je lichaamsbudget op peil, want de basis van een gezonde emotie zoals 'gelukkig zijn'; ligt in het onderhouden en versterken van je lichaamsbudget.</li><li>Sta jezelf een paar piekermomenten toe op een dag, en stel je daarna bloot aan veel positieve invloeden vanuit je omgeving.</li><li>Hoe fijnmaziger je emotieconcepten zijn, hoe beter je in staat bent om je emoties te begrijpen en te communiceren.</li><li>Doe steeds meer kleine dingen buiten je routines.</li><li>Mensen die in staat zijn om hun nare gevoelens op verschillende manieren te verwoorden, kunnen hun emoties beter reguleren.</li><li>Geluksgevoelens zijn het resultaat van de juiste gedachten en handelingen.</li><li>Ga op een meer structurele wijze werken aan 'gelukkig zijn', door te leven naar je waarden, door je lichaamsbudget te bewaken, en door te werken aan je emotionele intelligentie (in staat zijn om je emoties in een gegeven situatie adequaat te verwoorden).</li></ul></div><div><b>8. De eetkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Eten is niet alleen voedsel tot je nemen, maar is ook deel van een cultuur vol geschiedenis, tradities en rituelen binnen een context van geografische, sociale, maatschappelijke en economische aspecten.</li><li>Gezonde voeding heeft een preventieve werking op talloze ouderdomskwalen en ziekten.</li><li>Drank is een drug, die bij geringe inname positieve effecten kan hebben, maar bij overmatige inname tot grote persoonlijke sociale schade kan leiden.</li><li>Humor, muziek en alcohol versterken niet alleen het welbevinden, maar ook het immuunsysteem.</li><li>Beheers het genot, zodat het genieten van het één je niet berooft van de mogelijkheid tot het genieten van andere zaken.</li><li>Genot moet je altijd in dienst van vreugde blijven stellen.</li><li>Wij moeten onze verantwoordelijkheid nemen door ons genot te matigen.</li><li>Er is sprake van nudging als je de verleiding ook positief kunt gebruiken, door het maken van gezonde keuzes te stimuleren.</li></ul></div><div><b>9. De studeerkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Veel ouderen hanteren regels, normen en verwachtingen die uit een ander tijdperk stammen.</li><li>Wijsheid is gebaseerd op ervaring.</li><li>Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het probleem heeft veroorzaakt.</li><li>Het kan lonen om ook eens nieuwe denkrichtingen te bewandelen; wat meer in mogelijkheden denken; wat meer buiten gebaande paden treden; wat minder binnen de lijntjes blijven, wat meer ruimte en verwondering toelaten; wat minder overgaan tot afkeuring en kritiek. Zo bereik je een nivo van wijsheid.</li><li>Hoe meer je hebt bereikt voordat de piek in je loopbaan zich aandient, hoe scherper het verval zich daarna inzet.</li><li>Het snelle, creatieve en innovatieve denken neemt boven een bepaalde piekleeftijd sterk af.</li><li>Hardwerkende zorgprofessionals moeten vaak onder zware tijdsdruk en in een stressvolle situatie vanwege personeelsgebrek, beslissingen nemen of medische handelingen verrichten, waarvoor ze later ter verantwoording worden geroepen.</li><li>Voor de meeste kennisberoepen ligt de prestatiepiek op twintig jaar na het begin van het werk.</li><li>Het executieve deel van de hersenen (analyseren, plannen, organiseren, besluiten) gaat vanaf middelbare leeftijd minder goed functioneren.</li><li>Naarmate mensen ouder worden, worden ze beter in het communiceren van concepten en ideeën, en ook beter in het communiceren en presenteren van deze ideeën.</li><li>Er is maar zelden één juiste aanpak om een situatie op te lossen.</li><li>We hebben slechts een beperkt deel van onze kennis opgedaan via taal, en een veel groter deel via inbeelden en verbeelden.</li><li>Je zou situaties moeten vermijden, die ervoor zorgen dat je brein overprikkeld raakt.</li><li>Innerlijke wijsheid komt voort uit zelfreflectie en meditatie.</li><li>Voordelen van meditatie zijn: meer rust in je hoofd; meer afstand kunnen nemen van emoties; je minder druk maken om verwachtingen van anderen, en meer zelfacceptatie.</li><li>Onderzoek van neuropsychologen toont aan dat meditatie andere hersenregionen activeert, waardoor je meer waarneemt dan je bij vol bewustzijn doet.</li><li>Bij tijdelijke somberheid moet je je gedachten proberen te richten op zaken die belangrijk voor je zijn, of die je plezier bieden.</li><li>Gebruik de derde fase van je leven om anderen van dienst te zijn met je wijsheid. Word nobel ouder door met je kinderen en kleinkinderen te delen wat echt belangrijk is in het leven.</li></ul></div><div><b>10. De hobbykamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Talent weerspiegelt het gemak waarmee je dingen leert, en het gemak waarmee je dingen doet.</li><li>Het moet leuk zijn om een hobby op te pakken, maar het vereist ook inspanning en doorzettingsvermogen om een hobby op leuk niveau te beoefenen.</li><li>Tijd moet je maken, door minder tijd aan andere activiteiten te besteden.</li><li>Het is belangrijk om tijdens je loopbaan altijd een paar hobby's uit te oefenen, en te leren genieten van activiteiten die compleet los staan van je werk.</li></ul></div><div><b>11. De slaapkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Mensen die tot op latere leeftijd een actief seksleven hebben, halen daar zowel mentale als fysieke gezondheidsvoordelen uit.</li><li>Hoewel de seksfrequentie op hogere leeftijd afneemt, blijkt uit onderzoek dat de tevredenheid eerder toeneemt op hogere leeftijd.</li><li>Genieten van elkaar door intiem te zijn, geeft een boost aan je geluksgevoelens en je lichamelijke gezondheid.</li><li>Seks en intimiteit moeten worden opgewekt, en dan helpt het wanneer je er verzorgd en aantrekkelijk - stijlvol en elegant - uitziet voor de ander.</li><li>Zorg ervoor dat je gezien mag worden.</li><li>Wees trots op je lichaam, en kleed je met smaak.</li></ul></div><div><b>12. De rouwkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Met het verstrijken van de tijd in de pensioenjaren komt het besef van eindigheid onherroepelijk naderbij.</li><li>Wij mensen hebben de dood letterlijk en figuurlijk op grote afstand geplaatst.</li><li>Een sterker besef van onze eindigheid en een dieper bewustzijn van de kwetsbaarheid en vluchtigheid van ons aardse bestaan, zouden kunnen helpen om het leven van onze ware prioriteiten te volgen.</li><li>De gemiddelde rouwperiode bij het verlies van een partner is 170 dagen.</li><li>Vraag eerst wat de ander nodig heeft.</li><li>Het rouwproces bestaat uit de volgende vijf fasen: ontkenning, woede, onderhandelen, neerslachtigheid en aanvaarding. Niet iedereen doorloopt deze fasen, en ook niet altijd in deze volgorde.</li><li>Verdriet is net zo persoonlijk als het leven.</li><li>Bij een zogenoemd slechtnieuwsmoment gebeurt er iets negatiefs, en het is onherroepelijk.</li><li>Zwaar verdriet hoort bij een helingsproces.</li><li>Niets blijft, alles verandert, beweging is de enige constante.</li><li>Hoe ouder je wordt, hoe meer je dreigt te verworden tot een wezen vol melancholie over het verleden, tot kritiek op het heden, en tot angst voor de toekomst.</li><li>Naarmate je ouder wordt, ga je steeds meer met je rug naar de toekomst staan.</li><li>Pas wanneer de herinneringen aan alledaagse gebeurtenissen uit je werk gaan vervagen, ontstaat er ruimte om het leven na je pensioen op te pakken.</li><li>Je wordt een gevangene van je verleden door je onvermogen om te vergeten.</li><li>Alle negatieve gedachten saboteren toekomstidealen.</li><li>Blijf je ambities vooral in de wereld zetten op een manier die het beste bij jou past.</li><li>Veel angsten voor de toekomst, zoals eenzaamheid en verlatenheid, komen voort uit verwaarlozing in het heden.</li><li>In de derde fase van je leven wordt het minder vanzelfsprekend dat ontmoetingen die je uitstelt op een later moment wel kunnen doorgaan. Stel dus niet uit wat je zegt belangrijk te vinden, maar doe het.</li><li>We maken veel te weinig tijd voor de dingen waar het echt om gaat in het leven.</li><li>Juist je kwetsbaarheid durven tonen (als de eerste essentie van een zinvol leven), leidt tot de tweede essentie van een zinvol leven: verbinding maken met andere mensen. </li><li>De dood kan je helpen om je kijk op het leven aan te scherpen en te beseffen waar je ware prioriteiten liggen.</li><li>Hoe het brein bewustzijn creëert, is nog steeds een groot raadsel.</li><li>Bijna-doodervaringen zijn altijd waar voor degene die ze ervaart.</li><li>Besef hoe breekbaar het leven is, en dat we elke dag moeten koesteren.</li><li>Laat essentiële waarden zoals zingeving, gezondheid, liefde, compassie en dienstbaarheid een rolmodel voor je zijn.</li><li>Schrap de onbenulligheden die je bezighouden, en omarm het volle leven.</li></ul></div><div><b>13. De kraamkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>De mens is gemaakt voor actie, niet voor rustig aan doen. Zijn ware kracht ligt in voortdurende transactie" <span style="font-size: xx-small;">(Ralph Waldo Emerson (1803-1882))</span></li><li>Wanneer je met ambitie, geestdrift en plezier van je pensioen wilt genieten, moet je ook jezelf blijven ontwikkelen.</li><li>Hoe meer initiatief je neemt, hoe makkelijker het wordt om de nieuwe situatie te accepteren en vorm te geven.</li><li>In de overgang van werk naar pensioen moet je niet zozeer nieuwe dingen aanleren, maar vooral oude dingen afleren.</li><li>Het zou goed zijn om rituelen te herintroduceren bij belangrijke veranderingsprocessen.</li><li>Neem elke dag maar wat tijd om rustig over de overgang van werk naar pensioen na te denken.</li><li>Het idee achter een zelfanalyse is te reflecteren op je verleden, omdat dit toont tot welke prestaties en veranderingen je in staat bent geweest.</li><li>De pelgrimsroute naar Santiago de Compostela gaan wandelen, is een intense ervaring: de tocht, het landschap, de ontmoetingen onderweg, en de aankomst in Santiago de Compostela zelf.</li></ul></div><div><b>14. De buitenkamer</b></div><div><ul style="text-align: left;"><li>Rond je veertigste word je beter in het ervaringsgericht oplossen van problemen, en in het breder kunnen toepassen van je kennis en expertise.</li><li>Vanuit hun ervaring bieden ouderen een goed klankbord, dat bij de meeste jongeren ontbreekt.</li><li>Naarmate mensen ouder worden, verlangen ze wat meer autonomie over hun werk, en vaak ook wat meer variatie in de vorm van een breder takenpakket.</li><li>Ouderen zijn vaak meer bezig met zingeving, en met het leveren van een bijdrage aan de werkorganisatie.</li><li>Je haalt meer uit het leven, wanneer je andere mensen regelmatig een plezier doet.</li><li>Netwerken is verbinden van mensen en hun belangen.</li><li>Je mag best je eigen verhaal doen, maar altijd in dialoog.</li><li>Vrijwilligerswerk van enige omvang is in de meeste gevallen verre van vrijblijvend. </li><li>In je werkzame leven moet je voldoen aan allerlei regels, verplichtingen en verwachtingen. Gun jezelf de vrijheid in je pensioen, en laat je niet meeslepen door wat anderen van je verwachten.</li><li>Ik hoop nog een paar mooie dingen te doen in mijn leven.</li><li>Het geheim van een veelbelovend pensioen ligt in het formuleren van doelstellingen, die aansluiten op je persoonlijke omstandigheden, verlangens en mogelijkheden, en dat je beschikt over de gedrevenheid om ze ook daadwerkelijk ten uitvoer te brengen.</li><li>Er zijn talloze mensen die je inspireren bij het schrijven. Wanneer je schrijft, gaan de luikjes open, en krijg je allerlei ideeën en ingevingen.</li><li>Kleinkinderen zijn voor mij de grote bonus van het ouder worden.</li><li>Het ontdekken en realiseren van je ambities biedt de beste garantie op een waardevolle invulling van de tijd van je leven, van je pensioen.</li><li>De meest dierbare momenten in je leven bestaan uit de tijd die je spendeert met de mensen die je lief zijn.</li></ul></div><div><br /></div>Wiep Koehoornhttp://www.blogger.com/profile/12296584433893193610noreply@blogger.com0