Schaatsen na schooltijd

Dinsdag 7 februari 2012

Na schooltijd schaatsen op de Kletsefeart in het Stienser Aldlân

Strenge vorst
Toen ik vanmorgen vroeg naar het werk in Leeuwarden reed, vroor het 15 graden. Strenge vorst dus, en een prima temperatuur om een steeds dikkere ijslaag te krijgen op bijvoorbeeld de Friese meren, sloten, kanalen en vaarten. Het is vandaag prachtig winterweer: vriezend en een heerlijke winterzon bij een heldere lucht. Ideaal weer om te schaatsen.

Kletsefeart in Stiens
En dat schaatsen kan al enkele dagen prima op de Kletsefeart, die door de nieuwbouwwijk Aldlân van het Friese dorp Stiens loopt. De omwonenden hebben er in de afgelopen dagen voor gezorgd dat brede schaatsbanen sneeuwvrij zijn gemaakt, dus er kan heerlijk worden geschaatst op de Kletsefeart. En voor wie de Kletsefeart te klein is, is er nog de mogelijkheid om doorschaatsend Stiens te verlaten over de Stienzer Feart - via Britsum - naar de enkele kilometers oostelijker gelegen Dokkumer Ee. Daar kun je dan kiezen om linksaf in noordelijke richting te gaan naar het beroemde bruggetje van Bartlehiem, of in zuidelijke richting naar Leeuwarden naar de Bonkevaart, beide onderdeel van de Friese Elfstedentocht op de schaats.

IJspret voor jong en oud
Nog niet eens zo lang geleden heeft de schoolbel van de beide basisscholen van Stiens-Zuidoost geklonken, of de eerste kinderen verschijnen al met of zonder ouder(s) en schaatsen op het ijs van de Kletsefeart. Snel de schaatsen aan en dan kan de ijspret beginnen. Even later wordt er door jong en oud geschaatst. Sommige ouders lopen met de kleine kinderen die nog niet kunnen schaatsen op het besneeuwde middengebied van de Kletsefeart. Het waait nauwelijks en de winterzon maakt dat het aangenaam vertoeven is op de mooie ijsvloer hier in Stiens.

Stedpaed

Zondag 15 januari 2012

Omslag van de wandelgids Stedpaed

Wandeldag
Een periode van veel en harde wind, storm en regen hebben we achter de rug. Voor vandaag wordt aangenaam weer voorspeld: flinke zonnige perioden halverwege de dag. Durkje en ik besluiten om vandaag weer eens te gaan wandelen. Gezien de grote hoeveelheid neerslag van de afgelopen weken en de wateroverlast van de afgelopen dagen, kiezen we ervoor een pad te bewandelen dat het hele jaar door goed bewandeld kan worden, te weten het Stedpaed.

Wandelgids
In het jaar 2010 heeft de 'Vereniging Plaatselijk Belang Stiens' een wandelgids van het Stedpaed uitgegeven. De Stienser Durk Reitsma zorgde voor de teksten, mijn ex-CHN-collega Gryt Elzinga-Kooistra zorgde voor de tekstverwerking en onze Stienser wijkmedebewoner Jaap Bams zorgde voor de opmaak, de foto's en het tekenwerk van de wandelgids van het Stedpaed. De routegids is in meerkleurendruk gemaakt, waarbij de gekleurde teksten behoren bij dezelfde kleuren op de routekaarten.

Stedpaed
Het Stedpaed is het pad van en naar de stad Leeuwarden. Het eeuwenoude Stedpaed was vroeger een belangrijke verbindingsweg tussen Leeuwarden en de ten noorden van de stad geleden dorpjes, buurtschappen, stinzen en states. De huidige wandelroute van het Stedpaed gaat zoveel mogelijk - waar dat nog kan - over het voormalige tracé van dit oude Noordfriese pad. De route begint bij de Noorderbrug in Leeuwarden en eindigt bij De Loane in Hijum. Deze route is ongeveer 12 kilometer lang, dus zo'n 3 uren gaans.

Bij de Oude Noorderbegraafplaats

Leeuwarden
We parkeren de auto achter Camstraburen en beginnen onze dagtocht bij de Noorderbrug (Anno 1938) in Leeuwarden. Het is letterlijk klokslag 10.30 uur, want we horen verderop een kerkklok het halfuur aankondigen. Vanaf deze brug over de uit 1494 daterende Noorderstadsgracht wandelen we over de Spanjaardslaan naar de Jelsumerstraat. In het Rengerspark zien we al de eerste krokussen en sneeuwklokjes bloeien in de heerlijk warme winterzon. Een fikse boomzwam parasiteert hier op de dikke boomstam van een oude parkboom. We passeren langs de Oude Meer de Oude Noorderbegraafplaats en de Joodse begraafplaats.

Jelsumer Binnenpaed
Bij zwembad De Blauwe Golf steken we de Dammelaan over, om vervolgens ten noorden van de Dammelaan naar de Tylkedam te gaan. Als we op het oude Jelsumer Binnenpad komen, steken we de Kalkvaart (ofwel het Kalkenendje) over om dan achter de studentenhuisvesting van de oude legerkazerne naar de Vierhuisterweg te lopen. We gaan verder over het Jelsumer Binnenpaed, over het smalle betonpad door de weilanden, gelegen ten oosten van het Leeuwarder Bos. Inmiddels lopen we ook op het tracé van het Jabikspaad; de bewegwijzering met de Friese Jacobsschelp (de wulk) valt hier duidelijk op. Bij het Sylsterhout steken we de Jelsumer Feart over en dan komen we uiteindelijk bij de boerderij Haskerastate op de Haskedyk, vanwaar we over de Dekemawei richting Jelsum lopen.

Martenastate in Koarnjum

Jelsum en Koarnjum
Via de Finsterbuorren en de Griene Singel lopen we naar Dekemastate. Langs en voorbij de westelijke ringmuur (it Skytsingeltsje) van Dekemastate komen we Op 'e terp van Jelsum. Via De Lange Jammer, de Skierhústerwei en de Bendyk lopen we van Jelsum naar Koarnjum. We verlaten de Martenawei en gaan dan door de Bokkestege, over het Tsjerkepaed langs het ijsbaanterrein, over De Wier en door de Swarte Singel naar Martenastate.

Britsum en Stiens
Over de Joussenswei lopen we van Koarnjum naar Britsum. Halverwege deze weg steken we het voormalige vaarwater van de Jousen over. In Britsum lopen we over het Stedpaed, op de plaats waar dit eeuwenoude pad de naamgever is geworden van de doorgaande weg door Britsum. We verlaten Britsum over de Menno van Coehoornwei, de weg die naar de hier in Britsum geboren vestingbouwer Menno van Coehoorn is genoemd. Via de brug van de Griene Leane steken we de Stienzer Feart over en dan lopen we tussen de Stienser Feart en de Stienser volkstuinen over het schelpenpad naar de kruising van de Stienser Feart en de Kletsefeart. Op deze driesprong pauzeren we op een bankje, met uitzicht over het water en op Britsum, aan de andere zijde van de Stienzer Feart.

Truerd en Hoarne
Na onze rustpauze lopen we langs de Kletsefeart in de richting van onze woonwijk Aldlân in Stiens. Dan verlaten we het Jabikspaad. We steken namelijk de Kletsefeart over en gaan over de Trijehoeksdyk naar het Mierepaed, in de richting van kinderboerderij Doniastate. Bij deze kinderboerderij kruisen we de Truerderdyk, om vervolgens over de Harnsterdyk vanuit het buurtschap Truerd via het buurtschap Hoarne naar het buurtschap Swaerd (ofwel Swaerderterp) te lopen. Bij Hoarne steken we de Wurge Feart over.

Swaerd en Poelhúzen
Vanuit Swaerd lopen we over de Poeldyk naar de Poelhústerbrêge, waar we de Feinsumer Feart oversteken. Langs de vaartswal staan enkele graafmachines, waarmee men momenteel de Feinsumer Feart uitdiept, teneinde de Elfstedenvaarroute weer optimaal bevaarbaar te maken in de richting van de Dokkumer Ee. We arriveren in het buurtschap Poelhúzen, voorheen het middeleeuwse Herum, waar vroeger een uithof van het Friese klooster Mariëngaarde stond.

Feinsum en Hijum
Voorbij Poelhúzen steken we de Brédyk (de weg van Leeuwarden naar Holwerd) over en lopen we verder in westelijke richting over de Iestdyk. Ter hoogte van het zuidelijker gelegen Feinsum gaan we in noordelijke richting over een smal wandel- en fietspad tussen de velden en akkers door naar onze bestemming in Hijum. We bellen Pieter (als we hier op het Binnenpaed lopen), die ons vanuit Stiens met de auto uit Hijum haalt.
We hebben vandaag schitterend wandelweer. Bijna geen wind, lichtbewolkt en een heerlijk warme zon vanuit het zuiden. De vrolijke zonnestralen beschijnen hier het prachtige kleilandschap van de opgebilde en ingepolderde velden en akkers, waar eeuwen geleden nog de voormalige Middelzee bij eb en vloed stroomde.

Hoog boezempeil in de Stienzer Feart

Dinsdag 3 januari 2011

Extreem hoge waterstand in Stienzer Feart bij Stiens en Britsum

Hoge waterstand in Noord-Fryslân
De totale neerslag in de afgelopen drie dagen is al opgelopen tot 50 mm. Door de combinatie van deze grote hoeveelheid regen en de vanuit het zuidwesten aanzwellende harde wind is het oppervlaktewater naar het noorden van onze provincie Fryslân gestuwd, waardoor de waterstand van de Noord-Friese boezem tot extreme hoogte is opgelopen. In onze regio staat het water inmiddels 20 cm hoger dan in het zuiden van Fryslân. Vandaag is die hoge waterstand in de Stienzer Feart tussen Stiens en Britsum goed te zien. Aan de  noordzijde - de kant van Stiens - valt deze waterstand nog wel mee, aangezien het voetpad op het dijkje tussen de Stienzer Feart en het volkstuinencomplex betrekkelijk hoog ligt. Aan de zuidzijde - de kant van Britsum - is de toestand kritischer. Aan de zuidkant staat het water van de vaart namelijk tegen de kop van de vaartswal. Het achter de oever liggende bouwland is inmiddels doorweekt van de hevige regenval en is grotendeels al ondergelopen door het vele regenwater van de afgelopen dagen.

Hooglandgemaal en Woudagemaal
Het hoge boezemwater kan aan de Waddenzeezijde moeilijk worden geloosd, omdat de waterstand in de Waddenzee momenteel ook hoog is. Daarom laat Wetterskip Fryslân inmiddels het Hooglandgemaal bij Stavoren en het Woudagemaal bij Lemmer al op volle toeren draaien, om zoveel mogelijke oppervlaktewater uit de Friese boezem te spuien in het IJsselmeer.Verder is de verwachting dat vandaag bij een tijdelijk gunstiger waterstand in de Waddenzee er toch nog een grote hoeveelheid oppervlaktewater in de Waddenzee kan worden geloosd bij de sluizen van Dokkumer Nieuwezijlen.

Code oranje
De storm geselt Noord-Fryslân met harde windstoten. De windsnelheden aan de Friese noordkust lopen vanmiddag op tot 120 km per uur, wat gelijk staat aan windkracht 9. Het KNMI heeft aan deze windvoorspelling 'code oranje' gegeven, wat de op een na hoogste urgentiecode is. Als later vandaag de stormwind vanuit het zuidwesten is gedraaid naar een stormachtige wind vanuit het noordwesten, stelt Wetterskip Fryslân dijkbewaking in langs de Friese Waddenzeekust. De windwaarschuwing geldt tot morgenochtend 9.00 uur.

Eén van de mooiste dingen om te zien

Dinsdag 21 juni 2011

Wie momenteel door het noorden van Fryslân rijdt, ziet links en rechts wit- en paarsgekleurde akkers. Vaak gaat het in dit seizoen dan om een aardappelveld in bloei.

Eén van die - weliswaar wat kleinere - bloeiende aardappelvelden ligt ten zuiden van Stiens, ingesloten tussen de Menno van Coehoornwei, de Wythústerwei, de Stienzer Feart en het voormalige spoortracé van Stiens naar Leeuwarden.

Op internet kwam ik een Ierse uitspraak tegen, die luidt:

"De drie mooiste dingen om zien, zijn:
- een aardappelveld in bloei,
- een schip met volle zeilen en
- een vrouw na de geboorte van haar kind."

Welnu, voor wie een bloeiend aardappelveld één van de mooiste dingen is om te zien, hierbij een bijpassende foto.

Lege Bosse in Stiens

Zondag 19 juni 2011

De Lege Bosse is een woonstraat aan de noordzijde in de wijk Aldlân van Stiens. Als je vanaf het Mandelân de Lege Bosse in gaat, kun je op de eerste splitsing zuidelijk It Swad in rijden en op de tweede splitsing kun je zuidelijk het Staaslân in rijden. Aan het eind van de Lege Bosse buigt deze straat in zuidelijk richting af en wordt dan Treem. De woningen aan de Lege Bosse hebben aan de voorzijde uitzicht over graslanden en akkers en vanaf hier kun je op enkele kilometers afstand het dorp Hallum zien liggen. Aan de noordwestzijde ligt aan de overzijde van de Truerderdyk het Stienzer Bosk.

De Lege Bosse is - zoals meer woonstraten in de Stienser wijk Aldlân - ingericht in twee delen. Het smalle 1/3-wegdeel aan de zuidzijde is met name bedoeld voor het langzame verkeer en wordt doorgaans ook gebruikt als parkeerstrook. Het brede 2/3-wegdeel aan de noordzijde wordt in principe bereden door het gemotoriseerde verkeer. Deze straat ligt ten zuiden van en parallel aan de Truerderdyk en deels ten noorden van en parallel aan De Kaam.

De Lege Bosse was vroeger het perceel land dat lag aan de noordzijde van de Stienzer Feart, precies op de plek van de oprit van de spoorbrug over deze vaart. Ter hoogte van de Lege Bosse is indertijd de Stienzer Feart rechtgetrokken. De naam 'Lege Bosse' wordt al genoemd in de Leeuwarder Courant in de jaren 1830 en 1847. De Lege Bosse wordt omschreven als een stuk land ter grootte van '1 pondemaat gelegen aan de Stienzer Maar' (Stienser meer). Een 'pondemaat' is een Friese oppervlaktemaat voor een perceel van nagenoeg 3.675 vierkante meter.

Het woord 'bosse' betekent: 'afgeplagd' of 'afgeticheld'. Of het perceel Lege Bosse bij Stiens indertijd is afgeplagd en daardoor de beschrijving 'Lege" (lage) kreeg, is (nog) niet met zekerheid te stellen. Wellicht dat in historisch onderzoek daar op den duur eens zekerheid over wordt verkregen.

Treem in Stiens

Vrijdag 1 april 2011

De Treem is een woonstraat in de wijk Aldlân van Stiens. Deze straat vormt de verbinding tussen de Lege Bosse aan de noordzijde en de Mienskar aan de zuidzijde. Het smalle 1/3-wegdeel aan de westzijde is met name bedoeld voor het langzame verkeer en wordt doorgaans ook gebruikt als parkeerstrook. Het brede 2/3-wegdeel aan de oostzijde wordt in principe bereden door het gemotoriseerde verkeer. De Treem ligt parallel aan de westelijk gelegen straten Staaslân en It Swad.

Een treem is een arm van een kruiwagen, maar het is hier bedoeld in de betekenis van een melkzeef, in de vorm van een trechter. De Treem was voorheen een stuk land dat lag aan de noordzijde van de Stienser Feart, op de plaats waar de vaart afbuigt naar het zuidoosten. Maar ook dichtbij de Trijehoek werd een stuk weiland vroeger de Treem genoemd.

In het algemeen kun je stellen dat smalle stukken land, of percelen die aan één zijde versmallen tot een trechtervorm, met dwarsliggende greppels (als in een laddervorm) hier en daar met de naam 'Treem' worden aangeduid.

Terug te plaatsen spoorbrug Stienservaart voor doorlopend Jabikspaad

Vrijdag 18 maart 2011

Het Jabikspaad is de Nederlandse aanlooproute voor pelgrims, die vanuit het Nederlandse Sint-Jacobiparochie wandelend of fietsend pelgrimeren naar het Spaanse Santiago de Compostela. De oostelijke variant van deze pelgrimsroute van het Friese Sint-Jacobiparochie tot het Overijselse Hasselt loopt ook door Stiens. Voor wandelaars gaat de route vanaf de Stienser Pim Mulierwei over het voormalige spoortracé in zuidelijke richting, over de Stienservaart tot aan de Menno van Coehoornwei, om vanaf daar linksaf in de richting van Britsum verder te gaan.

Jarenlang was dat een geliefd stuk van de wandelroute, omdat je hier temidden van het vele groen via de oude spoorbrug de Stienservaart over kon steken. Totdat voor velen onverwacht en onaangekondigd de oude spoorbrug werd verwijderd. De Stichting Jabikspaad Fryslân was hiervan niet op de hoogte gesteld, waardoor niet (tijdig) maatregelen konden worden genomen op het gebied van routewijziging en wandelroutebewegwijzering.

Inmiddels zijn tussen Stiens en Leeuwarden nagenoeg alle spoorrails, bielzen en overige onderdelen verwijderd. Niet alleen voor de Stichting Jabikspaad Fryslân was dat een onaangename verrassing, maar ook voor de Hilversumse ondernemer Chris Rijff, die al geruime tijd bezig is om van dit spoortraject een toeristische spoorverbinding te maken. Gisteren heb ik als bestuursvoorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân overleg gevoerd met deze ondernemende projectontwikkelaar om te inventariseren waar de belangen van het Jabikspaad en het opnieuw in het leven geroepen Noord Friesche Lokaal Spoor met elkaar sporen, ofwel overeenkomen.

Evenals voor de Stichting Jabikspaad Fryslân is ook voor Chris Rijff het door ProRail weg laten halen van deze karakteristieke spoorbrug een lastige zaak. Niet alleen de wandelroute is door toedoen van ProRail onderbroken, maar ook de mogelijkheid om van een doorlopende spoorlijn gebruik te maken, werd hiermee om zeep geholpen. Gelukkig kon door Chris Rijff de schade nog net op tijd worden beperkt. Inmiddels heeft Rijff namelijk van de ijzerhandelaar de oude spoorbrug gekocht, met als doel om op afzienbare termijn deze spoorbrug weer terug te laten plaatsen over de Stienservaart.

Volgende week hopen we duidelijkheid te verkrijgen of alle inspanningen van en het overleg tussen Chris Rijff, ProRail en de gemeente Leeuwarderadeel zullen leiden tot het terugplaatsen van deze verwijderde spoorbrug. Zodra de brug weer over de Stienservaart ligt, is de doorgaande wandelroute van het Jabikspaad weer hersteld en biedt dat hernieuwd perspectief voor het beoogde spoorfietsentracé tussen Jelsum en Stiens. Ondertussen ligt - in afwachting van wat volgende week wordt besloten - de oude spoorbrug van de Stienservaart op het kale spooremplacement nabij het voormalige stationsgebouw van Stiens.

Mienskar in Stiens

Dinsdag 8 maart 2011

De Mienskar is een woonstraat in de wijk Aldlân van Stiens. Deze straat is aan de oostzijde toegankelijk via de Lege Marren. Als je dan van de oostzijde naar de westzijde rijdt, kun je wisselend linksaf en rechtsaf de kruisende straten in gaan. Vanaf de oostzijde zijn dat respectievelijk: rechtsaf naar de Treem, linksaf naar De Stripe, rechtsaf naar het Staaslân, linksaf naar De Blikken, rechtsaf naar It Swad, linksaf naar het Tiltsjepaad, links èn rechts naar het Mandelân en aan het eind - aan de westzijde - kun je tenslotte nog rechtsaf doorrijden naar de parallel aan de Mienskar liggende straat De Kaam. Aan de oostzijde heb je zicht op Kinderboerderij Doniastate en aan de westzijde heb je zicht op Sportcomplex ‘It Gryn’. Alleen langs de westzijde van de straat zijn – voorbij de knik in de straat - aan beide zijden woningen gesitueerd.

‘Mienskar’ was vroeger de aanduiding van een gemeenschappelijk (in het Fries: mienskiplik) stuk land, dat door verschillende inwoners van het dorp werd gebruikt. Het is als het ware een gemeenschappelijke weide, ook wel ‘meent’ genoemd. En als een Fries spreekt over “it grutte mienskar’, wordt daarmee ‘het kerkhof’ bedoeld.

In oude geschriften komen we de aanduiding ‘Stienzer Meenscharren’ tegen als de verspreid liggende stukken land, die worden begrensd door de Feinsumerfeart aan de noordzijde, de Dokkumer Ie aan de oostzijde en de Stienser Feart aan de zuidzijde. De oorspronkelijke ‘Mienskar’ die het langst is blijven bestaan, is het stuk land ten zuiden van de ‘Trijehoek’, liggende tussen de oostelijk van Stiens gelegen poel ‘De Dobbe’ en de Stienser Feart.

Lezersgroep Nederlands Dagblad op Jabikspaad door Stiens

Zaterdag 26 februari 2011

Het Nederlands Dagblad (ND) organiseert als lezersservice voor haar lezers en voor andere belangstellenden regelmatig themawandeltochten. In de periode van 28 januari tot en met 28 mei 2011 organiseert het ND tien etappes over het Jabikspaad, de Fries-Overijsselse pelgrimsroute, die de Nederlands aanlooproute is naar het Spaanse bedevaartoord Santiago de Compostela. Elk laatste weekend van de maand wordt in deze periode gepelgrimeerd; elke dag tussen de 19 en 25 kilometer gaans. Je kunt je voor elke wandeldag afzonderlijk opgeven. Gisteren wandelde een groep van ongeveer 70 deelnemers van Minnertsga naar Oude Bildtzijl en vandaag wandelt een groep onder leiding van ND-medewerker en gids Teus van Harten van Oude Bildtzijl naar Goutum, een afstand van 21 kilometer.

Om 11.45 uur word ik gebeld door Teus van Harten met de mededeling dat de groep vanuit Finkum vertrekt, op weg naar Stiens. Ik vertrek naar de entree van Stiens om de groep daar als voorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân welkom te heten en om hen vervolgens over het Jabikspaad door Stiens te loodsen in de richting van Britsum. Waar de Hege Hearewei Stiens in komt, heet ik de ruim 60 pelgrims welkom. Daar leg ik ze uit dat ze nu het opgebilde, bedijkte Middelseegebied van de gemeenten Het Bildt en Leeuwarderadeel verlaten om aan de oostzijde van de oude Middelseedijk het oude land (Aldlân) binnen te wandelen.

Over de Hege Herewei en de Hegebuorren neem ik de groep mee, de terp op naar de Sint-Vituskerk. Daar vertel ik over de geschiedenis en de kenmerken van de Sint-Vituskerk en over meester M.B. Hoogeveen (van het leesplankje) en over de socialist Pieter Jelles Troelstra (van de S.D.A.P.), die hier vroeger beiden in Stiens hebben gewoond. De dorpskerk, de dubbele boomsingel en de vandaag mooi geelbloeiende winterakonieten verleiden de wandelaars tot fotografie van al dat moois.

We gaan via de Langebuorren, langs het monument van Troelstra, via It Kleaster en de Galge naar It Achterbosk, om daar de andere dorpsterp af te dalen. Aan het eind van It Achterbosk bij 'het huis 1721' vertel ik over de voormalige Uniastate, over de betekenis van het Hynstewaad, over de voormalige Paedwizer en over de Dobbe en Aldlânsdyk. Ook verwijs ik naar de straten die zijn genoemd naar de Friese dichter Gysbert Japicx en naar Pim Mulier, één van de grondleggers van de moderne sport in Nederland. Bij de spoorovergang in de Pim Mulierweg vertel ik over de Noord Friese Lokaal Spoorwegmaatschappij, met haar spoorlijnen van Leeuwarden via Stiens naar Harlingen en naar Franeker en over het 'Dockumer Lokaeltsje' van Stiens via Ferwerd naar Anjum. Uiteraard komt ook de recente verwijdering van het spoor (van enkele weken geleden) aan bod.

Het regent voortdurend en ik besluit om vanwege het weer en de natte ondergrond het kortgeleden geruïneerde spoortracé van het Jabikspaad niet te volgen. Via de Pim Mulierwei en de Griene Leane gaan we verderop langs de Kletsefeart en de Stienser Feart, achter het volkstuinencomplex langs. Bij de brug van de Griene Leane over de Stienser Feart vertel ik nog over de Elfstedenvaarroute en over de uit Britsum afkomstige militair en vestingbouwkundige Menno van Coehoorn en daarna verlaten de pelgrims van het Nederlands Dagblad Stiens, om verder te wandelen via Britsum, Cornjum, Jelsum en Leeuwarden naar Goutum.

Lege Marren in Stiens

Vrijdag 4 februari 2011

De Lege Marren is een woonstraat in de wijk Aldlân van Stiens. Deze straat is aan de zuidzijde toegankelijk via de brede doorgaande weg van de Brêgeleane. Als je de Lege Marren in noordelijke richting volgt, kom je uit op de T-kruising met de Mienskar. Omdat in oostelijke richting de Mienskar niet verder loopt, kun je alleen in westelijke richting de Mienskar in rijden. De Lege Marren is een betrekkelijk korte straat, die - zoals meer woonstraten in de Stienser wijk Aldlân - is ingericht in twee delen. Het smalle 1/3-wegdeel aan de westzijde is met name bedoeld voor het langzame verkeer en wordt doorgaans ook gebruikt als parkeerstrook. Het brede 2/3-wegdeel aan de oostzijde wordt in principe bereden door het gemotoriseerde verkeer. De Lege Marren loopt parallel aan de westelijk gelegen straat De Stripe.

Marren (of ook wel “merren”) wordt hier bedoeld in de betekenis van vochtige, drassige gronden. In zogenoemde Proclamatieboeken van het jaar 1695 is al sprake van “de Merren” en in het jaar 1706 van “De Lege Marren”. De Merren ofwel De Lege Marren was vroeger de benaming van de gronden ten noorden van de Stienser Feart, tegenover de Marnspolder.

Dat de Merren en De Lege Marren in Proclamatieboeken worden genoemd, zegt dat ze ten verkoop werden aangeboden. Proclamatieboeken zijn namelijk boeken waarin de verzoeken tot afkondigingen van de verkopen van onroerende goederen werden vermeld. Zo kon bijvoorbeeld vroeger de koop van een huis of van een stuk land pas definitief worden nadat deze melding driemaal op het rechthuis en in de plaatselijke kerk was geproclameerd (afgekondigd), zonder dat iemand daar bezwaar tegen maakte, die bijvoorbeeld recht van eerste koop had. Uit deze oude Proclamatieboeken weten we dus dat de huidige Lege Marren zijn genoemd naar de gronden ten zuiden van Stiens, die al meer dan 300 jaar geleden de namen “de Merren” en “De Lege Marren” droegen.

Holland International Reisbureau Stiens in Stiens

Zondag 23 januari 2011

Ten westen van de Smelbrêge, aan de voet van de kerktoren van de Sint-Vituskerk van Stiens is het “Holland International Reisbureau Stiens” al ruim tien jaar gevestigd. Voorheen zat in dit pand de dames- en herenkapsalon van Feddema. Sinds 2007 is dit reisbureau een "Holland International Reisbureau" geworden. Eigenaresse Jantina van der Veen werkt in haar reisbureau samen met twee reisadviseuses. Het reisbureau ligt ten westen van de Smelbrêge, achter een iets lager geleden voetpad. Waar nu het voetpad vóór het reisbureau langs loopt, stroomde tot in de twintiger jaren van de vorige eeuw nog de Stienser Feart, die hier toen onder de overkluizing ter hoogte van de vroegere herberg van Fierstra (tegenwoordig café-restaurant Smallebrug) doorging in noordelijke richting. Vóór het pand is momenteel een kleine parkeerplaats, waar de Nissan-bedrijfsauto van dit reisbureau veelal staat geparkeerd.

Let's make people smile. Dat is de missie van “World of TUI”, de overkoepelende organisatie, waaronder wereldwijd ruim tachtig reisorganisaties meer dan tweehonderd reismerken vertegenwoordigen. Holland International (HI) Reisbureau behoort daarmee tot het grootste geïntegreerde reisbedrijf ter wereld. Dit betekent - naast een bundeling van deskundigheid en ervaring - meer mogelijkheden en ook service op maat, met als doel je in positief opzicht een onvergetelijke vakantie te bezorgen.

Het bedrijfslogo van HI draagt de zogenoemde “smile”, het wereldwijde symbool van de ultieme vakantiebeleving. Dat is het gevoel dat men je tijdens het boeken van je reis in het reisbureau te Stiens al wil meegeven. De werkelijke vakantiebeleving moet dan natuurlijk ook zorgen voor een (glim)lach op je gezicht. Van de reisadviseurs van Holland International Reisbureau mag je verwachten dat ze specialist zijn op veel en uiteenlopende reisbestemmingen en dat ze je zoveel mogelijk op grond van eigen ervaring persoonlijk kunnen vertellen over de bijzondere plekken op deze wereld. Door deel te nemen aan studiereizen vergroten de reisadviseurs hun kennis, om samen met de klant een optimale keuze voor hun dierbare vakantie te maken.

In dit Stienser reisbureau vind je een ruim aanbod van reizen en vakanties. Als bestemmingsspecialist blijft Holland International Reisbureau voortdurende op zoek naar het andere, het nieuwe, naar aparte plekken, naar bijzondere accommodaties, met bijzondere excursies en bijvoorbeeld met de mooiste stranden.
Bij eigentijdse vakanties denkt men hier in Stiens volgens de eigen website momenteel vooral aan de “jaar 2011-bestemmingen” zoals:
* Zonvakanties in bijvoorbeeld: Aruba, de Dominicaanse Republiek, Egypte, Griekenland, Mexico, Portugal, Spanje en Turkije;
* Verre reizen naar bijvoorbeeld: Aruba, Cuba, Curaçao, de Dominicaanse Republiek, Indonesië, Jamaica, Kenia en Mexico;
* Rondreizen door bijvoorbeeld: China, Cuba, Egypte, Indonesië, Kenia, Marokko, Mexico, Portugal, Spanje, Thailand, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika;
* Wintersport in bijvoorbeeld: Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Noorwegen, Oostenrijk, Tsjechië, Zweden en Zwitserland;
* Autovakanties naar en in bijvoorbeeld: Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Italië, Kroatië, Oostenrijk, Spanje en Tsjechië;
* Stedentrips naar bijvoorbeeld: Barcelona, Berlijn, Istanbul, Londen, New York, Parijs, Rome, Praag en Antwerpen.

Witte Advent in Stiens

Dinsdag 21 december 2010

Afgelopen nacht heeft het meer dan tien graden gevroren. Een klein laagje sneeuw bedekt nog steeds ons dorp en omgeving. Inmiddels heeft het zo lang en stevig gevroren, dat het mogelijk is om in en rond Stiens op de ijsbaan en op het natuurijs te schaatsen. De ijsbaan is open en er wordt volop geschaatst. Ook op de Stienser Feart zie ik de eerste schaatsers tussen Stiens en Britsum. In de Kletsefeart is het een groep van tientallen eenden gelukt om de Kletsefeart nabij de oostelijk gelegen brug van de Brêgeleane voor een aanmerkelijk deel open te houden. Maar aan de westzijde en aan de zuidzijde van deze grote open plek in de Kletsefeart wordt toch ook al geschaatst.

Het is schitterend weer en daarmee ook een gelegenheid bij uitstek om een serie winterfoto's te maken van ons licht besneeuwde dorp en van ijspret in Stiens. De Stienser molen De Hoop torent hoog uit boven de omliggende bebouwing en steekt schitterend af tegen de helderblauwe winterlucht. Een mooie serie winterfoto's van Durkje is dan ook het resultaat van een middagwandeling door het dorp.

In het zuidwesten van Nederland ligt veel meer sneeuw. Hier in Noord-Friesland kunnen we nog net met recht spreken over een witte Advent. Maar, of we komend weekend ook een witte Kerst krijgen? De tijd zal het leren.

Kletsefeart in Stiens

Maandag 27 september 2010

De Kletsefeart is een vaart in de gemeente Leeuwarderadeel. Deze vaart is een betrekkelijk jonge aftakking van de Stienzer Feart. In de negentiger jaren van de vorige eeuw is de Kletsefeart gegraven om voor de nieuwbouwwijk Aldlân in Stiens ook meer wonen aan het water mogelijk te maken. Vanuit de Kletsefeart kun je de Stienzer Feart bevaren in de richting van het dorpscentrum, maar je kunt de Stienzer Feart ook in oostelijke richting bevaren, om zo naar de Dokkumer Ie te gaan. Zo heeft de Kletsefeart dus een open vaarverbinding met de Dokkumer Ie.

Een groot aantal Stienser woningen aan de Helling, de Brêgeleane, het Skûtsje, de Aak en de Boeier hebben hun tuin aan de Kletsefeart gelegen. Langs de oever liggen dan ook veel bootjes van de eigenaren van de aanliggende woningen. De vaart is in de zomer een geliefde plek om in te zwemmen, te vissen of op te spelevaren. In de winter wordt er volop op geschaatst als de dikte van het natuurijs dat toelaat. Kortom, veel vertier voor jong en oud.

Daarnaast wordt de Kletsefeart eenmaal per jaar ook gebruikt voor de “Triathlon Friesland”. En in november hangen de oevers vol vlaggen en ballonnen, want dan komt Sinterklaas met zijn Zwarte Pieten vanuit de Stienzer Feart de Kletsefeart in gevaren om door de aanwonenden en de grote schare Stienser belangstellenden hartelijk welkom te worden geheten tijdens de officiële intocht van Sinterklaas in Stiens. Dan meert Sinterklaas aan in de Kletsefeart ter hoogte van de Griene Leane.

Al jaren bestaan er in de gemeente Leeuwarderadeel serieuze plannen om de Kletsefeart nog door te trekken naar de Feinsumer Feart. Als dat zou gebeuren, levert dat voor vaargasten vanuit Stiens en omgeving een vaarrondje op van zo’n 13 kilometer. Dan kun je vanuit Stiens via de Kletsefeart en de Feinsumer Feart naar Bartlehiem, om daar over de Dokkumer Ie via Wijns de Stienzer Feart in te varen. Dan vaar je door de Stienzer Feart via Britsum in de richting van Stiens, om uiteindelijk weer via de Kletsefeart in de wijk Aldlân van Stiens te arriveren. Wie weet zal dit ooit werkelijkheid worden.

Stiens wordt dan ook voor het doorgaande vaarpubliek een aantrekkelijke aanlegplaats, want Stiens heeft uitgebreide boodschap- en winkelvoorzieningen, je wandelt in elke minuten naar het zwembad met binnen- en buitenbad en de mogelijkheid zou dan bestaan om bijvoorbeeld ook bij kinderboerderij Doniastate af te meren om een bezoek te brengen aan deze kinderboerderij met haar bijbehorende voorzieningen.

Welbeschouwd zou de Kletsefeart eigenlijk geschreven moeten worden als: Kletse Feart. Maar aangezien de gemeenteraad van Leeuwarderadeel op 21 december 1995 de naam heeft vastgesteld als Kletsefeart, hanteren we in alle officiële documenten de aaneengeschreven waternaam "Kletsefeart".

Schaatsen op de Kletsefeart in Stiens

Zondag 11 januari 2009

Afgelopen week was het eindelijk zover dat ook de brede en diepe Kletsefeart. die rondom het schiereiland waarop onze woning staat, een voldoende dikke ijslaag heeft, dat er op geschaatst kan worden. Onder de bruggen is het nog lang open geweest en op de kruising richting 't Aldlân heeft de grote eendenpopulatie het ijs lang open gehouden.

Zodra de ijsvloer sterk genoeg is, kun je vanaf onze woning over de Kletsefeart, via de Stienservaart naar de Dokkumer Ee en daar aangekomen in noordelijke richting naar Birdaard en Dokkum en in zuidelijke richting naar Leeuwarden. Maar zover is het nog niet, want de Dokkumer Ee ligt helaas nog open.

Maar nu is het ijs bij ons wel sterk genoeg en wordt er door de wijkbewoners ook dankbaar gebruik van gemaakt. Omdat de vaart laag ligt ten opzichte van de aanliggende kavels kun je op de delen die haaks op de windrichting liggen bij deze aangename winterzon heerlijk schaatsen. Jong en oud is dan ook op het ijs. Ook Pieter, Baukje en Durkje hebben hun streken op het ijs van de Kletsefeart inmiddels gezet. Behalve het sportieve element telt natuurlijk ook het sociale aspect voor alle ijsfanaten die elkaar alhier op de ijsvloer ontmoeten.

Wateroverlast in Stiens e.o.

Maandag 6 oktober 2008

Gisteren heeft het bijna onophoudelijk geregend. Omrop Fryslân Radio meldde halverwege de middag al dat de wateroverlast in het Noordwesten van Friesland groot was. In Harlingen, Sint Annaparochie en in Stiens stonden een aantal straten onder water, zo ook grote delen van de Griene Leane ten noorden van de Stienservaart in Stiens. Het oppervlaktewaterpeil steeg tot meer dan een halve meter boven normaal peil. Een storing aan het nabij Stiens gelegen gemaal van Zwarte Haan leidde mede tot deze hoge waterstand. Het monumentale Wouda(stoom)gemaal in Lemmer is vannacht zelfs ingezet.

Dat ook de sloten de afvoer van het water niet aan kunnen, blijkt wel als ik vanmorgen via de oostelijke brug de Stienservaart oversteek. Ten zuiden van de Stienservaart is de sloot langs de Griene Leane buiten haar oevers getreden.

Ondanks het feit dat Wetterskip Fryslân in het Noordwesten van de provincie extra pompen heeft geplaatst, is de wateroverlast ook aan het eind van de middag nog niet opgeheven. In de sloot langs de Stienser Griene Leane staat nog steeds teveel water. De smalle sloot wordt doorgaans omzoomd door een rietkraag langs beide oevers. Vanmiddag staan beide rietkragen echter nòg troosteloos midden in de sloot, met aan beide buitenzijden het nog via Zwarte Haan naar de Waddenzee af te voeren hemelwater.