Kies Nú voor De Toekomst

Donderdag 24 januari 2013

De gemeenteraad roept op om deel te nemen aan het referendum

Referendum Leeuwarderadeel
Het zal hoogstwaarschijnlijk geen enkele volwassen burger van onze Friese gemeente Leeuwarderadeel zijn ontgaan dat we volgende week naar de stembus kunnen gaan.
Al maandenlang wordt erover gesproken om de stemgerechtige inwoners van onze gemeente zich uit te laten spreken over een ophanden zijnde fusie met de gemeente Leeuwarden òf met de andere vier plattelandsgemeenten van Noardwest-Fryslân.

Leeuwarden of Noardwest-Fryslân
Al sinds halverwege de vorige eeuw bestaat er een haat-liefdeverhouding tussen de gemeenten Leeuwarderadeel en Leeuwarden. In de negentiger jaren is al eens een referendum gehouden in de gemeente Leeuwarderadeel over mogelijke herindeling met de gemeente Leeuwarden. De bevolking van Leeuwarderadeel heeft die herindeling toen met een grote meerderheid afgewezen.
Daarna is lang gepoogd om via een intergemeentelijke samenwerking van de gemeenten Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, Het Bildt en Ferweradeel toe te groeien naar een gemeentelijke herindeling van deze vier plattelandsgemeenten. Maar ook dat heeft niet geleid tot het beoogde resultaat.

Raadplegend referendum
Inmiddels hebben de kiesgerechtigden van de gemeente Leeuwarden een oproepkaart ontvangen voor een raadplegend referendum over de bestuurlijke toekomst van de gemeente Leeuwarderadeel. Dit nieuwe referendum zal volgende week woensdag worden gehouden.
De gemeenteraad van onze gemeente Leeuwarderadeel is van plan om in de maand februari of maart 2013 een besluit te nemen over een herindeling van onze gemeente en wil daartoe graag de voorkeur van haar kiesgerechtigde burgers weten.
Met dit referendum kunnen wij als burgers aangeven aan welke raadsbesluit wij als inwoners van onze gemeente voorkeur geven, waarbij we kunnen kiezen uit:

• Een herindeling met de gemeente Leeuwarden;
• Een herindeling met de gemeenten van Noardwest-Fryslân (met Het Bildt, Franekeradeel, Harlingen en Menaldumadeel).

Geldigheid en voorkeur
Of er al dan niet tot gemeentelijke herindeling wordt overgegaan, is geen optie, want die keuze heeft de gemeenteraad al gemaakt. De gemeenteraad van Leeuwarderadeel kiest voor herindeling.
De uitslag van dit raadplegend referendum is niet bindend voor de gemeenteraad. De gemeenteraad is zelf verantwoordelijk voor het nemen van de beslissing om al dan niet voor herindeling te kiezen, en ook om te kiezen met welke partnergemeente(n) die herindeling zal gaan plaatsvinden.
Onze gemeenteraad heeft vooraf vastgesteld dat indien tenminste 60% geldige stemmen wordt uitgebracht, de uitslag van dit referendum nadien geldig wordt verklaard.
Vervolgens wordt door de gemeenteraad beoordeeld of uit de geldig ingediende stembriefjes een duidelijke voorkeur van de bevolking spreekt.
De opkomst en de uitslag van dit raadplegend referendum vormen dan mede de input voor de politieke partijen in de gemeenteraad om te komen tot besluitvorming inzake gemeentelijke herindeling.

Oproep om te kiezen
Er is door de gemeente, door politieke partijen, door belangengroepen en door individuele burgers al van alles aan gedaan om dit referendum onder de aandacht te brengen.
Al wekenlang staat de weekkrant Stienser Omroeper vol met uiteenlopende opinieartikelen over de beoogde herindeling. Voordelen en nadelen en reacties op voordelen en nadelen zijn inmiddels in wellevende en in geagiteerde bewoordingen heen en weer geschreven, dus de gemoederen zijn in een aantal gelederen in onze gemeente hoog opgelopen.
De jongeren in onze gemeente hebben deze week nog een brief ontvangen, waarin burgemeester Boertjens deze jongeren oproep om vooral hun stem uit te brengen, om zo ook mee te kiezen voor de toekomst van hun eigen gemeente.
Ook de ramen van het gemeentehuis van de gemeente Leeuwarderadeel in Stiens zijn beplakt met affiches, als oproep om vooral te gaan stemmen. En tijdens de geringe openingsuren van ons gemeentehuis staat een straatdisplay bij de ingang van het gemeentehuis met de oproep om Nú vooral voor De Toekomst van onze gemeente te kiezen.

En nu?

Wat wilt u?

En wat denk je?

 Gaan we naar de stad?

Of blijven we een plattelandsgemeente?

Met Vuur & Licht warme aandacht voor borstkanker

Zaterdag 29 december 2012 

Klaar voor de start in De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie

Roze
Vanuit de prachtige monumentale kerkzaal van De Groate Kerk schijnt door de hoge kerkramen naar buiten een romantische zacht-roze gloed. Die warme gloed staat in schril contrast met de taaie strijd, die mannen en vooral veel vrouwen voeren in hun gevecht tegen de bij hen geconstateerde borstkanker. En dat is nu precies de aanleiding, de reden en de motivatie dat Durkje en ik hier vanavond bij De Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie arriveren.

Bewegen voor Overleven
We hebben het startbewijs bij ons om vanavond mee te lopen met de avondwandeltocht, die wordt georganiseerd door de 'Stichting Bewegen voor Overleven'. Deze Friese stichting vraagt al jaren aandacht voor de strijd tegen borstkanker. Door het organiseren van culturele en recreatieve activiteiten - waaronder wandeltochten - wordt geld ingezameld voor dit ideële doel. Tenminste de helft van het inleggeld van de deelnemers wordt besteed aan maatschappelijke projecten en organisaties op het gebied van borstkankerprojecten.

Lichttocht
In het jaar 2009 en in 2011 liepen Durkje en ik al eerder mee met een ideële wandeltocht van deze stichting. In 2009 van Sint-Jacobiparochie naar Leeuwarden en in 2011 van Leeuwarden naar Sint-Jacobiparochie. Dit jaar organiseert Stichting Bewegen voor Overleven een avondwandeling van Sint-Jacobiparochie over de Oudebildtdijk naar Oude Bildtzijl. Het is een wandeling van 12 kilometer in het donker, door de langste straat van Nederland, over de voormalige zeedijk in het noorden van Fryslân.
Deze wandeltocht wordt georganiseerd in samenwerking met de 'Stichting Lucht Licht Land 2000', die bekend staat om haar initiatieven om in de Friese gemeente Het Bildt eind december lichttochten te organiseren, waarbij een route wordt gereden langs boerderijen en andere gebouwen en objecten, die tijdens de avonduren in de schijnwerpers worden gezet.

Hartverwarmende opkomst
Vanavond is er plaats voor 2.000 deelnemers, die in vier groepen van 500 wandelaars van start gaan vanuit De Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie. Durkje en ik lopen vanavond mee om allen die lijden aan borstkanker een hart onder de riem te steken. We lopen onder andere voor Irene, en voor Ytje, en voor Janet, en voor al die andere mannen en vrouwen en hun geliefden, die bukken onder het juk van deze gemene ziekte. Janet heeft aan velen een oproep gestuurd om mee te lopen en daaraan is ook door velen gehoor gegeven, want al in De Groate Kerk ontmoeten wij voorafgaande aan onze starttijd van 19.30 uur onder andere Frouk en Saskia en Joyce en Siebrith en na afloop op de valreep ook Dorien; allemaal collega's van mij van Stenden Hogeschool (maar waar zijn de mannen van Stenden?). En daar zien we tot onze verrassing ook Janet, die ons vertelt dat ze zelf ook mee gaat lopen. Wat een moed om deze fysieke prestatie te leveren. Maar ze loopt gelukkig niet alleen, want ze heeft zo'n 30 mensen die met haar meelopen. 'You never walk alone". Hartverwarmend is dat!

Tien, negen, acht, zeven, zes, vijf, vier, drie, twee, één
Om 19.30 uur precies wordt afgeteld en bij het signaal 'Nul' zet de laatste deelnemersgroep van 500 wandelaars zich in beweging - langs de Jacobshoeve - op het Westeinde van Sint-Jacobiparochie. Met de muziek van een groep doedelzakspelers verlaten we het dorp en gaan we het duister in, in westelijke richting.
Buiten het dorp gaan we rechtsaf, over een betonpad tussen de drassige klei-akkers door, in de richting van de Oudebildtdijk. Boven op deze oude zeedijk - al eeuwen lang ook een woonstraat - gaan we rechtsaf in oostelijke richting verder.

Fuur, Licht en Mezyk op 'e Ouwedyk
We komen langs Spitsroeden en passeren Café De Oosthoek. Langs de dijk en onderaan de voormalige zeedijk zijn veel huizen, loodsen en boerderijen op allerlei manieren creatief verlicht.
Hier en daar staan mensen op de dijk om de wandelaars te groeten en aan te moedigen. Op verschillende plaatsen is muziek: hier een smartlappenkoor, daar een band, een shantykoor, verderop een muziekinstallatie, en diverse street acts er tussendoor.
We komen door het dorp Nij Altoena en passeren de kruising met het 'Weggy'. Op de kruisingen met de Oudebildtdijk is de doorgang voor doorgaand verkeer afgesloten. Overal staan verkeersregelaars om het autoverkeer te weren. Op de Oudebildtdijk kunnen we ongehinderd (door gemotoriseerd verkeer) wandelen, nu eens in het duister, dan weer in het licht van lamp en vuur.

Harde wind
Ook het weer werkt vandaag prima mee. Een temperatuur van enkele graden boven het vriespunt, slechts een enkel regendruppeltje, maar wel een stevige zuidwestelijke wind; dat draagt er allemaal toe bij dat het een heerlijke winteravondwandeling wordt.
Grote slierten kleine vonken waaien uit de vuurpotten langs de weg. Lichtgevende ballonnen worden langs de route uitgedeeld aan wandelaars. Enkele ballonnen waaien over de akkers richting Nieuwebildtdijk; andere ballonnen worden meegenomen door de wandelaars en vormen een lang lint van onrustig heen en weer slingerende lichtballonnen over de Oudebildtdijk.

Ouwesyl
Aangekomen in Oude Bildtzijl krijgen we het tweede en laatste stempel in onze stempelkaart. Bij de Julianakerk krijgen alle wandelaars een roze fakkel uitgereikt, als dank voor en als herinnering aan deelname. In de Aerden Plaats is het gezellig druk. Er is life muziek van een band en in het kerkje speelt een organist kleine muziekstukken op het kerkorgel van de Julianakerk. We spreken hier even met Arjen Hoogland en Marianne van Hall, twee bestuursleden van de Stichting Bewegen voor Overleven, die zichtbaar opgelucht zijn dat het evenement zo prima verloopt en die zo genieten van de hier tevreden finishende wandelaars.
 
Welkom op'e Pyp fan Ouwesyl
Op de brug in het centrum van Oudebildtzijl is het een drukte van belang. We lopen even bij de Keuningstreek naar beneden, waar partytenten staan, waar je kunt eten, waar je elkaar kunt ontmoeten en waar naar life muziek kan worden geluisterd.
Ook in dorpscafé Het Grauwe Paard bij de Pyp is het een drukte van belang. Ook hier speelt een muziekgroep. Het is er zo vol dat je alleen maar even een blik naar binnen kunt werpen. Vanavond is dit hier en nu Fryslân op zijn best.

Bus komt zo
We lopen enige tijd later de Pyp voorbij om ons aan te sluiten bij de rij wandelaars, die wachten op de bussen die ons weer terug zullen brengen naar het startpunt. De nieuwe bussen van Arriva rijden claxonnerend af en aan. Na een half uurtje wachten is voor ons ook het moment aangebroken dat we in de (zesde) bus kunnen stappen. Ook in de rij wachtenden zit de stemming er nog goed in. Daar zie ik eveneens mede-Jabikspaadbestuurslid Elly staan; we zijn vanavond ook als Jabikspaadbestuur dus goed vertegenwoordigd. Tevreden zitten en staan de wandelaars in de bus, die ons snel en comfortabel weer naar Sint-Jacobiparochie rijdt.
We zien terug op een mooie en prima verzorgde wandeltocht. Goed om te zien hoe aangenaam zoveel mensen een avond met elkaar buiten kunnen doorbrengen op zo'n frisse decemberavond.

Waarde(n)volle saamhorigheid
Grote dank aan bestuurders, verkeersregelaars, cateraars, buschauffeurs, zangers & muzikanten, performers en al die andere vrijwilligers, die deze mooie winteravondwandeltocht mogelijk hebben gemaakt, en die aan al die wandelaars èn aan allen die lijden aan borstkanker zo'n goed gevoel van saamhorigheid hebben geschonken.

Lanterfanten over Route 1.7 van Harlingen naar Sint-Jacobiparochie

Zondag 30 september 2012

Over de poldervaart naar de Waddenzeedijk

Slachtedyk en Griene Dyk

De weersvoorspellingen voor vandaag waren gisteren goed, dus Durkje en ik besloten gisteren om vandaag aan de wandel te gaan. We zullen vandaag van Harlingen naar Sint-Jacobiparochie wandelen, over een afstand van 27 kilometer, volgens route 1.7 van de wandelgidsenserie ‘Friesland voor lanterfanters’. De beide thema’s van deze wandeling zijn ‘Over dijken’ en ‘Twee Friese steden gescheiden door een oude dijk’. De twee Friese steden die hier worden bedoeld, zijn Harlingen en Franeker. De dijk die hier wordt bedoeld is de in Fryslân welbekende Slachtedyk, een oude zeedijk, die door het Friese landschap slingert. Een andere dijk waarover deze route voert, is de ‘Griene Dyk’, die we pas aan het eind van de route bewandelen.

Oude wegen en nieuwe straten van Harlingen

We verlaten Stiens om 7.45 uur en staan om 8.15 uur bij onze auto klaar voor vertrek bij het treinstation van Harlingen. Via de Oosterparkweg en de Achlumerdijk komen we in een nieuwbouwwijk van Harlingen-oost. Hier wordt ons het oriënteren moeilijk gemaakt, omdat onze vijf jaar oude routegids qua routebeschrijving niet meer aansluit bij het nieuwe stratenplan in deze nieuwbouwwijk. Zoekend naar de juiste plaats om Harlingen te verlaten, passeren we ook nog de nieuwbouw van de Prins Johan Friso School, de basisschool waar Durkje van 1980-1983 als onderwijzeres heeft gewerkt, totdat wij trouwden en in Delfzijl gingen wonen. Met hulp van enkele Harlingers die de het voormalige wegennetwerk hier ter plekke nog kunnen reconstrueren, vinden we uiteindelijk aan de zuidoostzijde van Harlingen het oude tracé van de Achlumerdyk, die we volgen in de richting van de Slachtedyk.

Kiesterzijl – Franeker - Getswerdersyl

De Slachtedyk snijdt de spoorlijn Leeuwarden-Harlingen ten noorden van Sopsum. Als we de spoorlijn over zijn gestoken, komt een trein uit de richting van Leeuwarden. Voorbij Kie steken we bij Kiesterzijl het Van Harinxmakanaal over en dan gaan we richting Franeker. Ter hoogte van Groot Lankum nemen we het Filosofenpad, het fiets-voetpad langs de westrand van Franeker. Door een bosperceel komen we aan de zuidkant van de A31. Hier kunnen we met een fietsers-voetgangerstunneltje onder de autosnelweg Leeuwarden-Harlingen door. Aan de noordzijde lopen we parallel aan de A31 naar het monument van Getswerdersyl. Hier nemen we onze eerste rustpauze om wat te eten en te drinken. Dat wordt ook wel tijd, want we hebben nu drie uren onophoudelijk gelopen.

Oosterbierum

Het is prachtig wandelweer. Ongeveer 16 graden Celsius en volop zon, en een aanwakkerende, tot harde wind in de rug.

Voorbij Getswerdersyl gaat de Frentsjerterdyk over in de Slachtedyk, die we langs het windmolenpark ‘De Bjirmen’ volgen tot aan Oosterbierum. In Oosterbierum gaan we rechtsom via de Stationsreed en een schelpenpad om het dorp heen. Bij de dorpskerk steken we de doorgaande weg over om dan langs een kassencomplex eerst over een schelpenpad en verderop over een onverhard boerenpad naar de Waddenzeedijk ten noorden van Oosterbierum te lopen. Via een oude houten platte brug kunnen we de poldervaart oversteken om aan de voet van de zeedijk te komen.

Via Koehool over de zeedijk naar de Westhoek

Vanaf hier lopen we nu ongeveer drie kilometer in oostelijke richting over de zeedijk, nu eens binnendijks, dan weer buitendijks of boven over de zeedijk. Een grote kudde schapen houdt hier het gras van de zeedijk mooi kort. Af en toe rijden auto’s en motoren binnendijks aan de voet van de dijk. Hier en daar stopt men even om uit te waaien op de zeedijk en/of buitendijks langs de vloedlijn van de Waddenzee.

Bij Koehool passeren we het mooie standbeeld van de haringvisser. Vlak vóór de Westhoek gaan we in zuidelijke richting verder, op de scheiding van de Friese gemeenten Franekeradeel en Het Bildt. Iets ten zuiden van de zeedijk gaan we in oostelijke richting verder over een andere zeedijk. Het is de Griene Dyk, momenteel een slaperdijk, de 11^e eeuwse oude Middelzeedijk, die nog ouder is dan de Slachtedyk. De Griene Dyk slingert hier verhoogd en mooi door de Friese zavelgronden.

Over de Griene Dyk naar Sint Jabik

Bij de kruising met Zondervans Reed verlaten we de Griene Dyk, richting Sint-Jacobiparochie. Links van de Zondervans Reed ligt een oogst uien in lange rijen te drogen op de akker. We bellen Pieter met het verzoek om nu vanuit Stiens naar Sint-Jacobiparochie te komen om ons daar straks af te halen. Via de Westerweg en het Westeinde wandelen we Sint-Jacobiparochie binnen. Op het moment dat Durkje en ik arriveren op het dorpsplein vóór De Groate Kerk, komt Pieter juist uit tegenovergesteld richting aan rijden. Wat een perfecte timing! We stappen bij Pieter in de auto en dan rijdt hij ons naar onze andere auto in Harlingen. Pieter gaan dat weer naar huis en wij rijden door naar Drachten om bij mem op zondagmiddagvisite te gaan.

Om 14.30 uur arriveerden we in Sint-Jacobiparochie, dus de 27 kilometer vanaf Harlingen hebben we afgelegd in 6 uren en een kwartier. Regelmatig ontmoetten we vandaag fietsers en andere wandelaars. Mooi om te zien hoeveel mensen op zo’n zonnige najaarszondag genieten van gezond bewegen over de uitgestrekte Friese kleigronden.

Interbestuurlijk overleg over Pelgrimscentrum Sint Jacob

Zaterdag 18 februari 2012

Onthulling van het Informatiebord van De Groate Kerk van St. Jabik

Interbestuurlijk overleg
Inmiddels maken we met meerdere partijen gebruik van De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie en is het moment aangebroken om met die partijen gezamenlijk terug te blikken op onze samenwerking van het afgelopen jaar, vanaf de opening van het Pelgrimscentrum Sint Jacob, in het voorportaal van de monumentale Groate Kerk van Sint Jabik. Vanmorgen en vanmiddag woon ik - samen met twee medebestuurders - dat overleg bij als voorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân, één van de deelnemende partijen in het Friese Pelgrimsinformatiecentrum.

Nederlands Genootschap van Sint Jacob & Stichting Jabikspaad  Fryslân
Om half elf vanmorgen begint de eerste overlegsessie in het Jabikshuus, het moderne vergadercentrum dat achter De Groate Kerk is aangebouwd. We zitten aan tafel met een bestuursdelegatie van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en van de Stichting Jabikspaad Fryslân, samen met het gezamenlijke, driehoofdige Coördinatieteam van het Pelgrimscentrum Sint Jacob. In dit eerste uur blikken we terug op bijna één jaar werken met èn in ons gezamenlijk pelgrimsinformatiecentrum, dat in het afgelopen jaar op de 2e en de 4e zaterdag van de maand was en is geopend van 11.00-15.00 uur. Aan de hand van de ervaringen van het afgelopen jaar bespreken we de inhoud van het voorliggende concept van de Gebruiksovereenkomst, die in het vervolg van deze sessie zal worden besproken met de andere belanghebbende samenwerkingspartners.

Stichting Alde Fryske Tsjerken 
Om twaalf uur arriveert ook Gerhard Bakker, de directeur van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Met hem bespreken we de uitkomsten van onze voorgaande sessie, waarbij we onze voorstellen met betrekking tot de nog af te sluiten Gebruiksovereenkomst aan hem voor advies voorleggen. We zitten nu als drie partijen goed met elkaar op één lijn, dus we kunnen van start met de derde overlegsessie van vandaag, namelijk met een bestuursdelegatie van Stichting De Groate Kerk. Deze bestuurders arriveren om 12.00 uur en voegen zich ook bij ons.

Informatiebord vóór De Groate Kerk
Maar voordat we met alle vier partijen om tafel gaan, vieren we een heuglijk feit. Gerhard Bakker heeft zojuist namelijk het nieuwe Informatiebord van het Pelgrimscentrum Sint Jacob meegenomen, dat buiten geplaatst zal worden vóór De Groate Kerk. Dit prachtige Informatiebord geeft kort informatie over het Cultureel Centrum dat in deze monumentale Groate Kerk is gehuisvest. Daarnaast wordt gewezen op de aanwezigheid van het Pelgrimsinformatiecentrum, in het voorportaal van De Groate Kerk. De openingstijden en alle betreffende websites worden vermeld en onderaan het bord staan de namen van de zes organisaties, die door een aanmerkelijke financiële ondersteuning het samen met ons mogelijk hebben gemaakt om de herbestemming van De Groate Kerk mogelijk te maken. Vóór De Groate Kerk wordt nu het Informatiebord onthuld.  

Bildtse soete grouwe orten
Deze onthulling 'beklinken' we met een door Stichting De Groate Kerk aangeboden feestelijke snertmaaltijd, gemaakt van de 'Bildtse soete grouwe orten', een heel oud landbouwgewas dat momenteel - zoals weleer - weer wordt verbouwd op de Bildtse zeeklei. Deze traditioneel Bildtse hele erwten (orten) zijn hier en daar in Het Bildt weer te koop. De overheerlijke 'ortesop' (snert) met roggebrood en spek wordt met smaak en grote dank gegeten. Bildts culinair is ook cultuur, dus prima passend in dit goed draaiende "Kultureel Sintrum" van Sint-Jacobiparochie.

Stichting De Groate Kerk
Na deze feestelijke maaltijd start om 13.00 uur het interbestuurlijk overleg van Stichting De Groate Kerk, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, de Stichting Jabikspaad Fryslân en de directeur van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Stichting De Groate Kerk is huurder van De Groate Kerk en het Jabikshuus en het Nederlands Genootschap is huurder van het Voorportaal van De Groate Kerk. Verhuurder is de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Beide hurende partijen hebben inmiddels een huurovereenkomst met de verhurende stichting gesloten. Vandaag moeten de Stichting De Groate Kerk en het Nederlands Genootschap van Sint Jacob nog een bilaterale Gebruikersovereenkomst opstellen, waarmee ze als goede gebruikers samen met de Stichting Jabikspaad correct gebruik maken van de eigen en de gemeenschappelijke ruimtes.

Gebruiksovereenkomst
De resultaten van de bestuursvergaderingen van de drie deelnemende gebruikers worden in het interbestuurlijke overleg aan elkaar voorgelegd. Alhoewel we alle drie heel verschillende organisaties zijn, delen we een groot aantal gemeenschappelijke doelen, waar het gaat om de publieksfunctie die wij voor onze in cultuur geïnteresseerde doelgroepen vervullen. Natuurlijk heeft elke organisatie ook haar eigen belangen, maar dankzij de goede start van onze samenwerking, de plezierige en helpende manier waarop we in het afgelopen jaar hebben gewerkt en de wil om er gezamenlijk iets moois en iets goeds van te maken, maakt het mogelijk dat we in goed overleg alle zakelijke aangelegenheden vanuit ieders perspectief transparant aan elkaar kunnen voorleggen, waarna we in een gezamenlijk zoekproces op alle onderhandelpunten in harmonie tot wederzijds geaccepteerde werkwijzen voor toekomstig gezamenlijk gebruik komen.

Jaarlikse Ortefergadering
Ruim een uur later zien dan we dan ook als vertegenwoordigers van alle vier samenwerkende partijen terug op een mooi resultaat van ons werk. We zijn klaar om de finale tekst van de Gebruiksovereenkomst op te stellen, waarna die kan worden ondertekend voor wederzijds akkoord.
Jaarlijks zullen we dan in de maand februari een 'Bildtse Soete Grouwe Ortefergadering' beleggen, waarin we op grond van wederzijdse en gezamenlijke evaluatie onze gemaakte werkafspraken zullen bijstellen, uitgaande van onze dan geldende situatie, wensen en plannen. We spreken naar elkaar uit dat we tevreden zijn over onze samenwerking en zien vol vertrouwen een plezierige samenwerking in het Bildtse met elkaar tegemoet.

foto: Gerhard Bakker (directeur Alde Fryske Tsjerken)

Een verjaardagswandeling in Noordwest-Leeuwarderadeel

Zondag 6 november 2011

Noordwest-Leeuwarderadeel
Om onze twee verjaardagen op alternatieve wijze te vieren, gaan Durkje en ik vanmiddag met Joske & Dethmer aan de wandel door het Noordwestelijke deel van onze gemeente Leeuwarderadeel. Om het autoverkeer te mijden, maken we daarbij een klein uitstapje door de gemeente Het Bildt. Alde Leie is het enige dorp dat we onderweg bezoeken en voor de rest gaat onze route voornamelijk over smalle boerenwegen en paden tussen de uitgestrekte weilanden en ook al geploegde akkers ten noorden en ten zuiden van de Feinsumer Feart, ook bekend van de Elfstedenroute. We schatten dat het een wandeling is van ongeveer twaalf kilometer.

Aldlân
We verlaten Stiens bij de kinderboerderij Doniastate, waar we in noordelijke richting over de Harnsterdyk in de richting van de Feinsumer Feart lopen. Ten zuiden van deze vaart gaan we op de splitsing met de Griene Dyk in westelijke richting verder over de Poeldyk, parallel aan de Feinsumer Feart. Ongeveer halverwege deze weg slaan we rechtsaf richting Poelhúzen, waar we over de stenen brug de Feinsumer Feart oversteken.

Nijlân
Ten noorden van Feinsum (Finkum) steken we de Brédyk (de N357) over. Hier verlaten we het âldlân (oude land) van Oostergo en treden we aan de overzijde van de oude zeedijk (Brédyk) het nijlân (nieuwe land) in; de vroeger op de Middelzee gewonnen vruchtbare zeekleigronden. Over de Iestdyk lopen we naar de Hege Hearewei, iets ten noorden van Feinsum. Over de Hege Hearewei gaat het in noordelijke richting verder, om vervolgens over de Langedyk in westelijke richting naar Alde Leie te gaan. Wederom steken we de Feinsumer Feart over, die hier in noord-zuid door het landschap stroomt. Langs de Alde Leister jachthaven en langs de Feinsumer Feart arriveren we dan in het centrum van Alde Leie. De cafédeur is gesloten, maar aan de achterzijde is de recent geopende 'Eeterij' wel geopend. Tijd voor een rustpauze in de Eeterij, met traktatie.

Elfstedentocht
Vanuit de Eeterij hebben we een wijds uitzicht over de nieuwe Anita Andriesen Sluis, die hier in dit jaar is gerealiseerd in het kader van de Elfstedenvaarroute. Vanaf dit jaar kunnen bootjes schutten in deze Alde Leister sluis, om van de Ouwe Rij via Alde Leije door de Feinsumer Feart naar de Dokkumer Ee te varen, linksaf richting Bartlehiem en Dokkum en/of rechtsaf richting Leeuwarden. Als we verder wandelen, zien we dat bij de Anita Andriesen Sluis bij de bouw van dit waterwerk al perfect rekening is gehouden met de Elfstedenschaatstocht. Aan beide zijden van de sluis is namelijk een brede stenen trap gebouwd, waarover de Elfstedenschaatsers in vliegende vaart zo vanaf het ijs over de trap en langs de sluis aan de andere zijde weer over de brede stenen trap naar de Feinsumer Feart kunnen klúnen, zonder al te veel snelheid te verliezen. Een hele mooie constructie met hopelijk een vooruitziende blik, dus laat nu die volgende Elfstedenschaatstocht maar komen, want Alde Leie is er helemaal klaar voor.

Heerwegen
Voorbij Alde Leie wandelen we eerst in westelijke richting door Het Bildt langs de Feinsumer Feart en daarna in zuidelijke richting langs de Ouwe Rij richting Vrouwbuurstermolen. Voorbij Vrouwbuurstermolen gaan we een klein stukje langs de Stienser Hegedyk, om al vrij snel over het karrenspoor van de Slachtedyk de geasfalteerde weg te verlaten. De halfverharde Slachtedyk gaat verderop over in een asfaltweg. Op dat punt gaan wij rechtdoor over het onverharde pad van de Witewei, dat tussen de akkers door naar de Goadyk loopt. De Goadyk gaat over in de Hege Hearewei, waarover we arriveren bij de Brédyk aan de rand van de bebouwde kom van Stiens.

Stiens
Over de schelpenpaden ten noorden en ten zuiden van de Seerob gaan we oostelijk langs het Stienser bedrijventerrein Middelsee, waarna we de Middelsédyk (de N393) oversteken, om eerst over de Bûtenskilwei en daarna over de Finnedyk naar de Ovonde in de Brédyk te gaan, waar we de Brédyk oversteken naar het Hynstewaad, om vervolgens door het Waling Dykstra Park te lopen. Het is inmiddels al donker geworden als we bij Dethmer en Joske nog even napraten na deze mooie zondagmiddagwandeling.

Stuurgroepevaluatie van De Groate Kerk

Maandag 29 augustus 2011

Aan het eind van de middag start de Stuurgroepevaluatie in De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie. Ongeveer een jaar lang heeft een breed samengestelde Stuurgroep gefunctioneerd rond De Groate Kerk. In het afgelopen jaar heeft deze Stuurgroep zich bezig gehouden met de restauratie van het interieur en het exterieur van De Groate Kerk, en met het organiseren en inrichten van het Pelgrimscentrum Sint Jacob in het voorportaal van de kerk èn met alle organisatorische aspecten van het openingsweekend van de Groate Kerk en van dat Pelgrimsinformatiecentrum; gehouden in april 2011.

In deze evaluatiebijeenkomst zijn vertegenwoordigers aanwezig van onder andere de Stichting Alde Fryske Tsjerken, Plaatselijk Belang, Stichting De Groate Kerk, de ondernemersvereniging, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, de gemeente Het Bildt en wij zijn als vier bestuurders van de Stichting Jabikspaad Fryslân ook aanwezig. Deze evaluatiebijeenkomst wordt afgesloten met een warm buffet, om ook in meer informeel verband met elkaar terug te blikken op de zo geslaagde restauratie, verbouw en heropening van De Groate Kerk.

Onder leiding van de directeur van de Stichting Alde Fryske Tsjerken, Gerhard Bakker, blikken we in de evaluatiesessie als samenwerkende partijen met elkaar terug op onze doelen, op de door ons gevolgde werkwijze, op de resultaten en op de vraag in hoeverre alle gestelde doelen zijn bereikt. Dat gesprek resulteert in een resterend wensenlijstje van zaken die nog niet gerealiseerd konden worden en een buitengewoon respectabele lijst van alle wensen die in de periode van restaureren, verbouwen en heropenen wel zijn gerealiseerd.

Aan het eind van deze evaluatiebijeenkomst kijken we vooruit naar de wijze waarop we in de nabije en in de verder gelegen toekomst als samenwerkende partijen graag verder met elkaar willen optrekken op het gebied van marketing, promotie en evenementenorganisatie. Alles overziend kunnen we concluderen dat we op plaatselijk, gemeentelijk en provinciaal niveau een majeur project hebben afgesloten, dat met de noodzakelijke financiële steun van heel veel partijen, met veel beroepskrachten en met veel vrijwilligers mag worden beschouwd als een schoolvoorbeeld van eendrachtig samenwerken.

Wie nu Sint-Jacobiparochie binnenkomt, ziet al heel snel aan de noordzijde van het mega-dorpsplein een majestueuze Groate Kerk staan, prachtig gerestaureerd en geschilderd in de oorspronkelijke kleurstelling van de toenmalige architect Romein, en binnen een goed geoutilleerde multifunctionele grote zaal met in het grote voorportaal van dit bijzondere gebouw een drie verdiepingen tellend Pelgrimsinformatiecentrum. We mogen allen met recht trots zijn op dit schitterende resultaat, dat veel organisaties uitnodigt tot mooie evenement voor kleine doelgroepen en zeker ook voor een omvangrijk en breed publiek.

Tot 10 september van dit jaar kan nog gratis op beide zaterdagen een bezoek worden gebracht aan de zomerexpositie "Uytland in zicht' van de Kunstkring Uytland en aan de tentoonstelling over het pelgrimeren en het Jabikspaad van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en van de Stichting Jabikspaad Fryslân. Elke tweede en vierde zaterdag van de maand is voortaan het Pelgrimsinformatiecentrum in de Groate Kerk geopend voor iedereen die zich wil oriënteren op wandelen, fietsen en pelgrimeren in Fryslân - voor wie dat nu of later wil - ook als aanlooproute naar Santiago de Compostela.

Het Jabikspaad van de Feetwarmers

Zaterdag 16 april 2011

De Bildtse band de Feetwarmers heeft ter gelegenheid van de opening van het Pelgrimsinformatiecentrum in De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie een nieuw lied gemaakt, met als titel: Jabikspaad. Het nummer gaat over de lange pelgrimsroute van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela. Het Jabikspaad begint bij de onlangs gerestaureerde Groate Kerk van Sint Jabik. Kerk en Pelgrimsinformatiecentrum werden op 8 april 2011 feestelijk heropend.

De tekst van het vrolijke lied luidt als volgt:

We gaan 'n heel eand lopen, 't wort 'n lange togt.

Elke dâg fansels weer âns, 't is niet om 'e nogt!

Prate, lustere, drinke, kieke, rùke, dinke.

We hewwe alle tiid, loop en sing dut liet!

Refrein:

Jabikspâd, Jabikspâd, weest dou wêr 't hiene gaat.

Fan offens froeg ant avens laat, ik loop my ùt 'e naat!

Hee niet krimmenere, ja deurgaan, awesere.

Mooi weer en sonneskien, regen en ok harde wyn!

Bergen, meren, pâden, kines en bejaarden.

Wete wat je kinne, en wete wie't je binne!

2 x Refrein

Hee hee de pas d'r in, al is 't moeilek in 't begin.

Hee hee gien gestin, want we houwe de moed d 'r in!

Die't d'r komt, die't d'r komt .........

Met 't eand in sigt, sien je dan 't licht.

Trots, moe en blaren, thùs komme met 'e ferhalen.

't Fernaamste fan sôn togt, fien dieself en blief dieself.

Aventuur en naaste help, 't sit in 'e Jabiksschelp!

2x Refrein

De videoclip van dit lied is opgenomen met medewerking van de kinderen van de basisscholen in het Bildt. De vrolijke clip van dit Jabikspâd-lied van de Feetwarmers kan worden bekeken op YouTube.

Open Huis van De Groate Kerk & Pelgrimsinformatiecentrum

Zaterdag 9 april 2011

Tijdens deze driedaagse 'Noordelijke Jacobsdagen' organiseert de Stichting De Groate Kerk vandaag een Open Huis in het 'Kultureel Sintrum De Groate Kerk' te Sint-Jacobiparochie. Enkele honderden belangstellenden bezoeken vanmiddag de gerestaureerde Groate Kerk en het daarin gisteren ook geopende Pelgrimsinformatiecentrum van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en van onze Stichting Jabikspaad Fryslân.

Tijdens deze middag wordt ook de try out-voorstelling uitgevoerd van de 'Kulturele Reis' in het kader van Fryslân Kulturele Haadstêd 2018. Het Open Huis wordt aan het eind van de middag afgesloten met een akoestisch optreden van de Bildtse band de 'Feetwarmers', in Fryslân welbekend van hun geliefde 'Gaitekeesmezyk', waaronder uiteraard ook hun in dit feestjaar uitgebrachte "ferssie foor de kines fan de Bildtse basisskoalen": 'Jabikspaad'.

Kaart- en Kwartetspel van de Gemeente Het Bildt

Zaterdag 12 maart 2011

Enkele weken geleden kreeg ik van mijn ouders het 'Kaart- en Kwartetspel van de Gemeente Het Bildt', de burgerlijke gemeente waaruit mijn voorgeslacht afkomstig is. Dit kwartetspel is indertijd uitgegeven door het Christelijk Bildts Mannenkoor in samenwerking met de Gemeente Het Bildt. De opbrengst van dit spel was toen bestemd voor het kledingfonds van dit mannenkoor, toen bestaande uit 55 leden, onder leiding van dirigent Henk Oosterhuis.

Het is zowel een kaartspel als een kwartetspel. Op de achterzijde van de speelkaarten staat het gemeentewapen van de Gemeente Het Bildt. Daarop is het blauw van de zee te zien; en de aren die uit de schelpen komen, symboliseren het resultaat van het jarenlang harde werken ten tijde van de bedijking van dit nieuwe land. De drie 'aren út skelpen' symboliseren de eerste drie dorpskernen van deze gemeente, te weten: Sint-Annaparochie, Sint-Jacobiparochie en Onze Lieve Vrouwenparochie.

De thema's van het kwartetspel zijn:

- Aannemers, waaronder Bouwbedrijf P.J. van Slooten van Oudebildtzijl;

- Banken, waaronder de Bildtse Bank-Frieslandbank;
- Bedrijven, waaronder Kooi B.V uit Vrouwenparochie, bekend van de Kooi-aap Meeneemheftrucks;
- Beroepen, waaronder de Bildtse Bakkerij van Sint-Annaparochie;
- Dienstverlening, waaronder het Groene Kruis van Minnertsga;
- Historie, waaronder 't Strandhuus fan de Bildtpôlen;
- Kerken, waaronder de Doopsgezinde kerk van Oude Bildtzijl: 'Weest daders des woords en niet alleen hoorders';
- Muziek, waaronder de Christelijk Gemengde Zangvereniging 'Looft den Heer' van Sint-Jacobiparochie;
- Ontmoetingscentra, waaronder De Utwyk van Nij Altoena;
- Scholen, waaronder de Ulbe van Houtenschool in Sint-Annaparochie;
- Sport, waaronder de Kaatsvereniging Klaine Izak, met op de afbeelding de ouwe 'Griep'-kaatsbal, die door de Vrouwbuursters is gewonnen in Beetgum in het jaar 1788;
- Vervoer, waaronder de firma H. Koelmans van Oude Bildtzijl: 'Wij kennen het vervoer van haver tot gort';
- Winkelen, waaronder Technisch Bureau Zonderland in Minnertsga.

Bestuursvergadering Stichting Jabikspaad Fryslân

Dinsdag 15 februari 2011

In de Jacobshoeve van medebestuurslid Klaske Wijbenga komen we vanavond als bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân in Sint-Jacobiparochie bijeen. Nu ons stichtingsbestuur weer op volle sterkte is, stellen we de nieuwe portefeuilleverdeling van de bestuurders vast. Van de uitgeverij weten we dat de verkoop van de routegidsen van het Jabikspaad goed verloopt, zodat we komende zomer aan de slag kunnen met een nieuwe uitgave van waarschijnlijk winter 2011-2012. We stellen vast wie van ons bestuur de stichting zal vertegenwoordigen bij enkele volgende bijeenkomsten van en met verschillende partnerorganisaties van onze stichting.

Een groot deel van de vergadering wordt besteed aan de voorbereidingen voor het openingsweekend van de binnenkort gerestaureerde Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie en van het binnenkort daarin te openen Pelgrimscentrum Sint Jacob, dat gehuisvest wordt in het grote voorportaal van de Groate Kerk. Met name de inrichting van dit informatiecentrum en de openingsfestiviteiten van april 2011 komen vanavond uitgebreid aan de orde. We zijn blij dat inmiddels een studenten-projectgroep van Stenden hogeschool is gestart met het opstellen van een marketingplan voor het nieuwe pelgrimsontmoetingscentrum in het bijzonder, van de Groate Kerk en Sint-Jacobiparochie en de gemeente Het Bildt in het algemeen.

Daarna stellen we de inhoud van onze volgende Nieuwsbrief vast. De derde Nieuwsbrief zal deze week worden verspreid onder de relaties van de Stichting Jabikspaad Fryslân en zal tevens worden geplaatst op de website van de Stichting Jabikspaad Fryslân. We besluiten ons als zogenoemde 'Deelnemende Organisatie' aan te sluiten bij Krúspunt, het Friese oecumenische platform, dat de voortzetting is/wordt van het Kristlik Frysk Selskip (KFS). Ook staan voor het eerst de onderwerpen 'Anbi-registratie' en 'Schenkservice' ter oriëntatie op de agenda, want we realiseren ons terdege dat het voor onze stichting - die geen reguliere inkomstenbronnen heeft - van belang is om gebruik te maken van geldende regelgeving, die ook het belastingvrij aan de stichting schenken van grote of kleine geldbedragen mogelijk kan maken.

Door de grote betrokkenheid en de enthousiaste deelname van alle bestuursleden, is de afgesproken vergadertijd voor je gevoel in een zucht voorbij. Op grond van het onderzoek en de goedkeurende verklaring van de Kascommissie verlenen we aan de penningmeester van het stichtingsbestuur nog décharge en dan besluiten we de vier resterende agendapunten in onze volgende bestuursvergadering van maart 2011 de revue te laten passeren. En zo komen we weer aan het eind van deze boeiende bestuursvergadering.

De Blikken in Stiens

Zondag 2 januari 2011

De Blikken is een woonstraat in de wijk Aldlân van Stiens. Deze straat is aan de zuidzijde toegankelijk via de brede doorgaande weg van de Brêgeleane. Als je De Blikken in noordelijke richting volgt, kom je uit op de T-kruising met de Mienskar. De Blikken is een betrekkelijk korte straat, die - zoals meer woonstraten in de Stienser wijk Aldlân - is ingericht in twee delen. Het smalle 1/3-wegdeel aan de westzijde is met name bedoeld voor het langzame verkeer en wordt doorgaans ook gebruikt als parkeerstrook. Het brede 2/3-wegdeel aan de oostzijde wordt in principe bereden door het gemotoriseerde verkeer. Aan de achterzijde van de westelijk gelegen woningen grenzen de tuinen aan het doorgetrokken wandel- en fietspad van het parallel liggende Tiltsjepaad.

In de Friese taal wordt het woord “blik” in de aanduiding “blik lân” gebruikt als bijvoeglijk naamwoord, om daarmee aan te duiden dat het gaat om vaak lager gelegen, moerassig land. Als aanduiding van hoedanigheid wordt het woord “blikken” in Fryslân ook wel aangeduid in bijvoorbeeld de combinatie van “in blikken lûd”, in de betekenis van bijvoorbeeld “een schelle stem”. En als bijvoeglijk naamwoord werd het woord “blikkene” vroeger ook wel gebruikt in de minderwaardige aanduiding van bijvoorbeeld “in blikkene dominy”, waar dan bijvoorbeeld een onbevoegde predikant of straatprediker werd bedoeld. Aangezien in dit deel van het Stienser Aldlân de straatnamen aanduidingen zijn voor landnamen, mogen we er van uit gaan dat hier “De Blikken” is bedoeld in de betekenis van drassig land.

Door de Friese gemeente Het Bildt stroomt de Blikvaart (in het Fries ook wel Blikfeart genoemd). Deze vaart is route-onderdeel van de Elfstedenschaatstocht, door schaatsers gevreesd vanwege de harde en koude wind die hier veelal in strenge ijswinters vanuit het noordoosten over de zeedijk en over de Bildtse zeeklei waait. Die wind maakt het de schaatsers niet alleen lastig als ze van Franeker in noordoostelijke richting naar Dokkum schaatsen, maar die zorgt na sneeuwval ook voor het onder stuifsneeuw geraken van de baan waar geschaatst moet worden. En bij afwezigheid van sneeuw kan diezelfde wind er ook voor zorgen dat een dun laagje zavelachtige klei vanaf de akkers over het ijs wordt geblazen, waardoor het schaatsen stroef en moeizaam verloopt. In de meeste gevallen vraagt het passeren van de Blikvaart dan ook een bovengemiddelde krachtsinspanning van schaatsers.

Een ander Bildts woord dat lijkt op het Friese “blikke”, is het woord “blaik”. Mijn grootmoeder legde vroeger de was te drogen op – zoals ze dat noemde – “de blaik” of “bleek”, zijnde het grasveld dat rondom het woonhuis van de boerderij van mijn pake en bep aan de Nieuwe Bildtdijk in de Friese Bildthoek lag. Toen mijn ouders vanuit de Bildthoek verhuisden naar Drachten en wij voor en achter ons huis ook een grasveld hadden in onze tuin in de nieuwbouwwijk, werden die grasveldjes door mijn ouders ook nog wel aangeduid als “bleek”. Wie op taalonderzoek gaat, zal hoogstwaarschijnlijk nog wel meer taalverwante woorden voor “blikke”, “blaik” en “bleek” op het spoor komen, die alle werden en/of nog steeds worden gebruikt als aanduiding voor een stuk(je) land.

Bestuursvergadering Stichting Jabikspaad Fryslân in Sint Jabik

Dinsdag 30 november 2010

De laatste bestuursvergadering van dit kalenderjaar van de Stichting Jabikspaad Fryslân vindt vanavond plaats in de Jacobshoeve te Sint-Jacobiparochie. We blikken terug op de afhandeling van de gemaakte werkafspraken en maken nieuwe plannen en afspraken voor de komende weken. Zo evalueren we bijvoorbeeld onze inbreng bij de jubileumbijeenkomst van het Vlaams Genootschap van Sint Jacob in het Belgische Mechelen en kijken we vooruit naar onze deelname aan bijvoorbeeld de Fiets- en Wandelbeurs 2011, die in februari 2011 zal worden gehouden in te RAI te Amsterdam.

Een groot aantal routezaken omtrent het Jabikspaad passeert de revue, zoals veranderingen op Zwarte Haan, de Camino der Lage Landen, een nieuw pelgrimsstempel voor Jirnsum, onze vermelding op de website van Wandelsport Friesland, de plannen voor een Nijkleaster in Jorwert en de wandeladvertentie betreffende tien wandelingen op het Jabikspaad, die aanstaande donderdag in het Nederlands Dagblad zal verschijnen.

Een aanmerkelijk deel van deze vergadering wordt besteed aan het majeure project in de gemeente Het Bildt, waar ook door onze stichting veel activiteiten worden uitgevoerd in het kader van de restauratie van de Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie, de bouw en inrichting van het Pelgrimscentrum Sint Jacob in het voorportaal van deze kerk en de driedaagse feestelijkheden, die zullen worden georganiseerd rondom de opening van de gerestaureerde Groate Kerk en het zich daarin dan bevindende Pelgrimscentrum Sint Jacob, waarin het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en de Stichting Jabikspaad Fryslân een informatiecentrum zullen openen en in standhouden voor wandelaars en fietsers, die op of rond het Jabikspaad op pad gaan.

Onderweegs op ’t Jabikspâd

Woensdag 29 september 2010
In dit lopende kalenderjaar heeft het Taalsintrum Frysk van de educatieve dienstverlener Cedin de lesbrief “Onderweegs op ’t Jabikspâd” uitgegeven. Het is een lees- en werkboek over het Jabikspaad voor de groepen 7 en 8 van de basisscholen in de Friese gemeente Het Bildt. Cedins Taalcentrum Frysk stelde deze lesbrief samen met medewerking van de “Bildtse Kemissy Meertalighyd” en de Provinsje Fryslân heeft samen met de gemeente Het Bildt middels een subsidie financiële ondersteuning geboden om deze bijzondere, waardevolle uitgave tot stand te laten komen.

De lesbrief bestaat uit een 23 pagina’s tellend lees-/werkboek voor de leerlingen, een antwoordenboek voor de leerkracht en een CD-rom met daarop drie luisterfragmenten, een lied, de liedtekst en een akkerbouwboekje. Kortom, een gevarieerd en compleet onderwijspakket. Het lees-/werkboek bevat allerlei vragen en opdrachten, waarmee de leerlingen aan de slag kunnen.

Op de kleurrijke omslag van de lesbrief staan een aantal afbeeldingen, die een goede impressie geven van het pelgrimeren over het Jabikspaad tot aan Santiago de Compostela. Jammer is echter dat in de rechter bovenhoek van de omslag de routegids van het Groningse Jacobspad is afgebeeld, in plaats van de voorkant van de routegids van het Fries-Overijsselse Jabikspaad. De inhoud van de lesbrief is viertalig, te weten: Bildts, Frysk, Nederlands en English.

De productie en uitgave van deze lesbrief is een prima initiatief om de kinderen van de Bildtse basisscholen er op te wijzen dat het heel bijzonder is dat de meer dan 3.000 kilometer lange pelgrimsroute naar Santiago (Sint Jacob) de Compostela begint in het Friese Sint-Jacobiparochie, gelegen in de gemeente Het Bildt, waar deze basisschoolkinderen woonachtig zijn. De Bildtkers mogen er met recht trots op zijn dat hun Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie elk jaar door meer wandelaars op de kaart wordt gezet als hun startplaats voor de duizenden kilometers lange pelgrimage door Het Bildt, Fryslân, Nederland, België, Frankrijk en Spanje; van Sint Jabik naar Sint Jabik, van zee (Waddenzee) naar zee (Atlantische Oceaan).

Deze lesbrief bestaat uit de volgende onderdelen:
1. Onderweegs op ’t Jabikspâd, met informatie over het Jabikspaad, Sint-Jacobiparochie, Santiago de Compostela en het pelgrimskunstwerk bij De Groate Kerk;
2. The road of a pilgrim, waarin de pelgrims van vroeger worden vergeleken met de hedendaagse pelgrims, en waarbij wordt uitgelegd aan welke attributen je een pelgrim herkent;
3. Rinne, rinne, rinne; een interview met Peet en Corrie Luehof, wonend in Sint-Jacobiparochie, waarin zij vertellen over hun eigen pelgrimservaringen;
4. Kyk om dy hine; waarin de leerlingen worden gewezen op de uiteenlopende landschappen die het Jabikspaad tussen Sint-Jacobiparochie en Hasselt doorkruist;
5. Spreek je talen; met aandacht voor de vier talen die op en langs het Jabikspaad worden gesproken, te weten: Bildts, Fries, Stellingwerfs en Overijssels.
6. Groeie en bloeie; waarbij de bassischoolkinderen leren welke planten langs het Jabikspaad groeien en bloeien en hoe hun namen in het Nederlands, Engels, Fries en Bildts luiden;
7. Heb jij spirit?!; een hoofdstuk over mediteren aan de hand van bidden, yoga, Jacobspaadwandelen, lachen en mandala’s tekenen;
8. Arend-Jan na Santiago de Compostella; een Bildtstalig verhaal, geschreven door Simy Sevenster;
9. Way of Saint James; een Engelstalige puzzle.

Het antwoordenboek bevat ook een aantal tips voor de leerkracht. Eén daarvan is de suggestie om de videoclip van het Bildtstalige lied “’t Bildt” van de Feetwarmers te bekijken en te beluisteren; het loflied waarin in mijn dierbare moedertaal het Bildts en het Bildt wordt bezongen.

RadeRaad van gemeente Het Bildt in Sint-Annaparochie

Woensdag 28 april 2010

De Friese gemeente Het Bildt kent al enige tijd een zogenoemde RadeRaad. Dat is een avondvullend programma met vrije inloop voor alle inwoners en overige belangstellenden, die in contact willen komen met de burgemeester & wethouders en met de leden van de gemeenteraad. Zo zijn bijvoorbeeld vertegenwoordigers van verenigingen, bedrijven en instellingen van harte welkom om met de raads- en collegeleden van gedachten te wisselen over alles wat op dat moment speelt in de Bildtse politiek. Iedereen kan over allerlei maatschappelijke onderwerpen zijn/haar verhaal doen, vragen stellen en/of zaken aankaarten waar men moeite mee heeft. Vanavond is er eerst een uur Vrije Inloop, daarna wordt informatie gepresenteerd over het nieuwe bestemmingsplan voor het buitengebied en tenslotte volgt informatievoorziening omtrent de actuele raadsstukken.

Gerhard Bakker (directeur van de Stichting Alde Fryske Tsjerken) en ik (als bestuursvoorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân) zijn door de gemeente Het Bildt uitgenodigd om vanavond in het eerste deel van de RadeRaad een toelichting te geven op het raadsvoorstel van het College van Burgemeester & Wethouders om een gemeentelijke subsidie van € 100.000,- beschikbaar te stellen voor de restauratie van de Groate Kerk en voor de verbreding van de culturele en toeristische functie van de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie. Van die uitnodiging maken wij vanavond graag gebruik, dus om 20.15 uur staan we op het podium van de ontvangsthal van het Bildtse gemeentehuis om ons gemeenschappelijk plan voor de Groate Kerk samen toe te lichten.

Gerhard Bakker schetst eerst het reeds aangevangen restauratieproject van de Groate Kerk en vertelt tot welke verbeteringen in het interieur van deze markante kerk deze restauratie zal leiden. Ook vertelt hij dat de toekenning van de nu voorgestelde gemeentelijke subsidie ertoe zal leiden dat de rest van de benodigde gelden voor de restauratie en de verbouwplannen van provinciale zijde zal komen uit de fondsen van Plattelandsprojecten en van Bezinningstoerisme. Gerhard Bakker legt uit dat het de bedoelling is dat de grote ingangspartij van de Groate Kerk zal worden verbouwd en ingericht als pelgrimscentrum.

In aansluiting op deze inleiding neem ik het speakers corner-stokje van Gerhard Bakker over om een presentatie te verzorgen over de plannen van onze Stichting Jabikspaad Fryslân om in samenwerking met het Nederlands Genootschap van Sint Jacob een "Pelgrimscentrum Sint Jacob" in te richten in het na de restauratie en verbouwing uit drie verdiepingen bestaande toegangsportaal van de Groate Kerk. Refererend aan het recente onderzoek van vier studenten van de opleiding Vrijetijdsmanagement van Stenden hogeschool vertel ik dat er nu aantoonbare behoefte is aan een duidelijk startpunt voor het Jabikspaad in de vorm van een pelgrimscentrum, waar voldoende ruimte is voor informatie, bezinning, stilte, ontmoeting en beleving. We zijn al een jaar lang in eendrachtige samenwerking aan het werk met allerlei lokale en provinciale partijen om dit Pelgrimscentrum Sint Jacob nog in dit kalenderjaar te realiseren.

Een essentieel resultaat dat we inmiddels hebben bereikt, is dat het Nederlands Genootschap van Sint Jacob zich van harte bereid heeft verklaard en heeft besloten om vorm en inhoud te geven aan dit noordelijke steunpunt voor pelgrims en voor andere wandelaars en fietsers. Met deze vereende krachten zien we het zeker zitten om een groeiïmpuls te geven aan de Recreatie en het Toerisme in de gemeente Het Bildt op terreinen als landschap, historie, bezinning, spiritualiteit, levensbeschouwing en natuur & cultuur.

In aanvulling op onze beide presentaties worden een aantal vragen uit de zaal door ons beantwoord en dan is de aan ons toegemeten tijd al weer voorbij en kunnen we ons samen met Klaske Wijbenga (penningmeester-bestuurslid van de Stichting Jabikspaad Fryslân) nog even tussen alle aanwezigen voegen om ook met enkele leden van verschillende gemeenteraadsfracties enige tijd door te praten over alle ins en outs van het raadsvoorstel, dat op 12 mei 2010 zal passeren in de gemeenteraadsvergadering.

Stichtingsbestuur Jabikspaad Fryslân vergadert in Bolsward

Donderdag 10 september 2009

Voor het eerst na de zomervakantie komt vanavond het bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân weer in Boslward bijeen bij ons medebestuurslid pastoor Jan Romkes van der Wal. Het is dan wel bijna vier maanden geleden dat we vergaderden, maar in die zomermaanden is er wel veel gebeurd en ook veel (vrijwilligers)werk verricht. Ter tafel ligt een respectabele agenda, die we vanavond voor de helft gaan afhandelen. We beginnen maar eens met alle lief en leed van onze bestuursleden en vertellen en luisteren (naar) elkaar(s) wandelervaringen in het binnen- en buitenland van de afgelopen zomerweken. Daarna blikken we terug op diverse bestuurszaken van de afgelopen vier maanden.

We bespreken diverse bijeenkomsten waarin we als Stichting Jabikspaad Fryslân participeren, zoals de Bildtse Uitmarkt, het Waddenwandelen, Oude Paden Nieuwe Wegen en onze recente contacten met de Fietserbond Fryslân. Omdat onze voorraad Stempelkaarten van het Jabikspaad Fryslân bijna op is, besluiten we tot een nieuwe uitgave over te gaan.

Dan volgen een aantal routezaken betreffende het Friese Jabikspaad, zoals de onderzoekspilot van onze routebeheerder Thom Boorsma naar nieuwe vormen van routeaanduiding in vooreerst de gemeenten Het Bildt en Leeuwarderadeel, We besluiten het Jabikspaad ten zuiden van Franeker om te leggen, omdat het volledig aan kunnen leggen van de geplande rondweg om Franeker de komende jaren stagneert, met als gevolg dat het Jabikspaad binnenkort wordt afgesneden door de aanleg van een brede sloot. Positiever stemt ons het andere verzoek vanuit Raard om met ons in gesprek te gaan over het verleggen van het Jabikspaad nabij Raard, waarbij we zullen proberen om het Jabikspaad in de toekomst langs de oude waterloop de Mûzel te laten lopen in plaats van via de doorgaande verkeersweg, zoals dat momenteeel nog het geval is. Raard draagt zo bij aan het nog aantrekkelijker maken van de route van het Jabikspaad, dus wij werken uiteraard van harte mee.

Een ander mooi project waar de Stichting Jabikspaad Fryslân momenteel aan werkt, is het met hulp van de provincie Fryslân bouwen van een Jabikspaad-monument in Jirnsum, de "Jirnsumer Moeting" genoemd. De aanleg en bouw vordert bijzonder voorspoedig en nadert zijn voltooiing. Eén van de laatste dingen waarover we nog een besluit moeten nemen vanavond, is de vorm en inhoud van het daarbij aan te brengen informatiepaneel, waarop informatie zal worden gegeven over de achtergronden van dit monument en over de oorspronkelijke vindplaatsen van de kloostermoppen, waarvan dit monument is gemetseld.

Voldoende voor vanavond. De tweede helft van de agenda zullen we aanvang oktober afhandelen. Met vóór me de grote, draaiende lampen van de vuurtorens van onze Waddeneilanden rijd ik weer terug van Bolsward naar Stiens, in de richting van de Waddenzeekust, vanwaar de verschillende eiland-vuurtorens hun licht over de donkere "greiden" en over "the road ahead" laten glijden.

Een bedstee voor Rembrandt & Saska in Sint-Annaparochie

Vrijdag 14 augustus 2009

Op 10 juni 1634 deed Rembrandt van Rijn in Amsterdam aangifte van zijn huwelijk met de Friese Saskia Uylenburgh. Bijna twee weken later - op 22 juni 1634 - vond de kerkeljke inzegening van hun huwelijk plaats in Friesland, in Sint-Annaparochie, in de gemeente Het Bildt. Hun bruiloft werd gevierd bij de familie Van Loo in het Regthuys te Sint Annaparochie. Het pasgetrouwde stel bracht daar ook de huwelijksnacht door. Het Regthuys is er niet meer. Nu staat op die plek een kringloopwinkel.

Mede door de viering van het Rembrandt400-jaar in 1996 is het bij velen wel bekend dat Rembrandt & Saskia in het Friese Sint-Annaparochie kerkelijk trouwden. Saskia bracht een deel van haar jeugd door bij haar zuster Hiskie, die getrouwd was met de grietenij-secretaris Gerrit van Loo. Van Loo woonde in het Regthuys. Volgens de geschiedschrijving stond het Regthuys vroeger op de plaats waar nu de kringloopwinkels is gevestigd, op de kruising van de Van Harenstraat en de Warmoesstraat in Sint-Annaparochie.

Kringloopbedrijf Estafette heeft als bijdrage aan de Bildtse feestelijkheden van het Rembrandtjaar op 22 juni 2006 (want op 22 juni 1634 trouwde het echtpaar) een bedstee achterin de winkel nagebouwd. Hiervoor kon - dankzij de medewerking van Stichting Ons Bildt - gebruik worden gemaakt van een complete tussenwand met twee bedsteden uit de jaren geleden al afgebroken boerderij van De Vries in de Fries-Bildtse Westhoek.

De herinnering aan deze historische bruiloft en huwelijksnacht wordt door de kringloopwinkel in Sint-Annaparochie tot op vandaag nog steeds in ere gehouden. Achter in de winkel kun je de bedstee en de bedsteewand nog bezichtigen. In de loop van de jaren heeft het kringloopwinkelpersoneel er altijd zorgvuldig voor gezorgd dat het verhaal van de huwelijksnacht - van nu al meer dan 400 jaar jaar geleden - met uiteenlopende, ingebrachte gebruiksvoorwerpen levend blijft. Als je even bij en in de bedstee kijkt, is het net of het huwelijkspaar hier vannacht nog de nacht doorbracht.

Startbijeenkomst Project Jabikspaad

Woensdag 1 juli 2009

De eigenaar van De Groate Kerk in Sint Jacobiparochie - Stichting Alde Fryske Tsjerken - is van plan De Groate Kerk in 2010 te restaureren. In elk geval het dak, de toren en de vloer worden gerestaureerd. Dat biedt op dit moment de gelegenheid om gelijktijdig ook de actuele functie en de mogelijke functieveranderingen van De Groate Kerk onder de loep te nemen. Daartoe zijn we vanavond met een aantal belanghebbende organisaties bijeen in het Jabikshuus achter De Groate Kerk, op uitnodiging van de Stichting Alde Fryske Tsjerken en de gemeente Het Bildt.

Als respectievelijk bestuurslid en voorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân wonen Peet Luehof en ik de Startbijeenkomst van het Project Jabikspaad bij. De leiding is in handen van burgemeester Aucke van der Werff van Het Bildt en directeur Gerhard Bakker van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Daarnaast zijn diverse andere vertegenwoordigers aanwezig van bijvoorbeeld Stichting De Groate Kerk, Uytland Recreatie Ondernemers, Provincie Fryslân, Stichting Plattelandsprojecten en beroepskrachten, zoals bijvoorbeeld ambtenaren, een consultant en een architect.

Reeds bij aanvang van deze startbijeenkomst blijkt bij de aanwezigen een grote betrokkenheid bij dit majeure project betreffende de mogelijke functieveranderingen van De Groate Kerk. Voor onze Stichting Jabikspaad Fryslân biedt dit project hoogstwaarschijnk eindelijk de mogelijkheid om in De Groate Kerk een permanent Informatiepunt over "pelgrimeren over het Jabikspaad naar Santiago de Compostella" te realiseren. Vanavond pleit ik er voor om bij aanvang van het project te inventariseren welke landelijke, provinciale en locale belangengroepen vergelijkbare belangen hebben, opdat we niet hoeven te volstaan met alleen een Informatiepunt, maar dat het op termijn mogelijk uit kan groeien tot een incidenteel en/of regelmatig geopend bezoekerscentrum.

Aan het eind van deze startbijeenkomst wordt een Stuurgroep geformeerd, waarin ook een vertegenwoordiger van onze Stichting Jabikspaad Fryslân zitting zal nemen. De initiërende partijen hebben reeds een projectmedewerker aangesteld, die voor optimale voortgang en resultaatbereik zorg zal dragen. Inmiddels heb ik ook de toezegging van de opleiding Vrijetijdsmanagement van Stenden hogeschool dat we per aanvang september 2009 tenminste twee projectstudenten in dit project zullen laten deelnemen. Een uitdagend onderwijsproject voor onze studenten en tegelijk een flinke formatieve en inhoudelijke impuls voor dit mooie Friese project met landelijke en wellicht ooit ook internationale uitstraling.

Ultieme doel is dat het vanzelfsprekend is dat pelgrims, die vanuit bijvoorbeeld Nederland willen wandelen naar het Spaanse Santiago (St. Jacob) de Compostela, hun pelgrimstocht zullen starten in De Groate Kerk van Sint Jacobiparochie, om dan via de Friese waddenkust bij Zwarte Haan naar Santiage de Compostela te wandelen (en wellicht nog even door te lopen naar Cap Finisterre aan de Spaanse westkust). Je loopt dan eigenlijk van St. Jacob naar St. Jacob; van het begin van de wereld naar het eind van de wereld; immers, van kust naar kust.

De Stuurgroep is geïnstalleerd, het project is begonnen, de deelnemende partijen zijn betrokken en enthousiast, we hebben meerdere mooie subdoelen voor ogen en de restauratie en functieverandering van De Groate Kerk zal volgens verwachting volgend voorjaar kunnen starten. Als volgend jaar - in 2010 - het Jabikspaad officieel 10 jaar bestaat, is er alle reden om het werk van Stichting Jabikspaad Fryslân enthousiast voort te zetten.