Charter Sportief van VU-connected

Vrijdag 14 juni 2013

Cover van de Charter Sportief van VU-connected

Sportief gedrag
We weten dat sport voor de mens en voor onze maatschappij sportief is. Toch is de sport ook vaak negatief in het nieuws. Zaken zoals geweld op en bij het sportveld, discriminatie en ook doping zijn momenteel grote problemen waar de hedendaagse sport mee worstelt.
VU-connected wil samen met anderen gaan en staan voor maatschappelijke betekenis en wilde - uitgaande van die insteek - een positieve bijdrage leveren aan sportief gedrag in de sport.
VU-connected is een activiteitengeoriënteerde organisatie, die uitgaat van de VU-Vereniging en die werkt op het snijvlak van wetenschap, levensbeschouwing en samenleving, die overal in het land publieksactiviteiten organiseert, teneinde wetenschap en samenleving met elkaar in gesprek te brengen.

Aanbevelingen tegen geweld, discriminatie en doping
Samen met de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit te Amsterdam startte VU-connected het project 'Sportief'. Samen bracht men een breed netwerk van onder andere wetenschappers, sporters, juristen, beleidsmakers, sportartsen, politici en studenten bijeen. Deze samenwerking resulteerde in bijna 90 aanbevelingen.
Die aanbevelingen werden onder leiding van VU-connected besproken met onder andere wetenschappers uit diverse vakgebieden. Men keek bijvoorbeeld naar de logische consistentie van de aanbeveling, dacht na over de empirische evidentie en beoordeelde de praktische toepasbaarheid van elke aanbeveling.
Dat resulteerde in een Charter, bestaande uit specifieke aanbevelingen om geweld, discriminatie en dopinggebruik terug te dringen en om de sportiviteit te bevorderen.
De publicatie 'Charter Sportief - Aanbevelingen uit de wetenschap' - in mei 2013 door VU-connected gepubliceerd - beschrijft op hoofdlijnen de onderstaande aanbevelingen tegen geweld, tegen discriminatie en tegen doping.


Aanbevelingen zijn gewenste veranderingen.

1. Bij succesvol veranderen is het startpunt: zicht krijgen op (on)mogelijkheden van de veranderende organisatie om de gewenste verandering op de juiste manier concreet te maken.
2. Wat er binnen dit kader mogelijk is, moet getoetst worden aan de gewenste verbeteringen.
3. Is de uitkomst positief, dan kan de verbetering worden ingevoerd met een redelijke kans van slagen.

Aanbevelingen tegen agressie en geweld

• Beloon de (vroegtijdige) ingrijper, want dat blijkt effectief te zijn;
• Bestraf individuele agressie met een individuele time-out; want daarmee koel je de agressor af, je ontneemt de tegenspeler(s) hun vergelding en het publiek wordt niet met agressie 'besmet';
• Bestraf collectieve agressie  met tijdelijke schorsing van de wedstrijd, want deze vorm van agressie is moeilijk beheersbaar;
• Betoon u een goed gastheer; door respect voor de ander te tonen in formele en in informele settings;
• Train (elkaar) in zelfbeheersing en bestraf het ontbreken daarvan, want bij uitputting wegens sportprestaties wordt het moeilijker om jezelf te beheersen.

Aanbevelingen tegen discriminatie

• Benoem een aparte official die de sportiviteit van het publiek vanaf bijvoorbeeld de tribune beoordeelt;
• Beperk de anonimiteit van daders met bijvoorbeeld camera's;
• Maak een uniform regelsysteem, dat schept duidelijkheid en daadkracht.

Aanbevelingen tegen dopinggebruik

• IJver voor wetenschappelijke herziening van de dopinglijst van de World Anti-Doping Agency, om te komen tot een meer strikt geoperationaliseerde en empirisch beter onderbouwde dopinglijst, die als billijker wordt ervaren;
• Waarborg de financiële middelen om op doping te controleren, want dopingcontrole is duur en niet voor elke sportbond in voldoende mate haalbaar;
• Betrek (oud-)sporters bij de implementatie van het dopingbeleid, want zij hebben veel kennis en ervaring om in te schatten welke maatregelen redelijk en menselijk zijn en voldoende privacy waarborgen;
• Zorg voor een onafhankelijke sportarts met een sterke beroepscode, inclusief toepassing van intercollegiale toetsing;
• Zorg voor een passende strafmaat, die recht doet aan de ernst en de aard van het vergrijp, en die past bij de context van de betreffende sport(er).

Aanbevelingen om de sportiviteit te bevorderen

• Schenk meer aandacht aan een echte trias politica en fundamentele rechtsbeginselen in de sport, dus scheiding van bevoegdheden en het verbeteren van de rechtspositie van de sporter;
• Bevorder diversiteit in de sport, laat de sport een afspiegeling zijn van de maatschappij, en zorg ervoor dat sport voor iedereen toegankelijk is;
• Maak sport voor alle kinderen toegankelijk via scholen, want sport is goed voor je zelfvertrouwen en voor je fysieke ontwikkeling, het leert kinderen omgaan met verschillen, met respect, met winnen en verliezen, met emoties en met een gezonde leefstijl;
• Benadruk het belang van sport en beweging voor een gezonde leefstijl: fysiek en mentaal.

Regiocomité Fryslân van de VU-Verening bijeen in Leeuwarden

Dinsdag 21 mei 2013 

VU-connected-activiteiten betrekken je bij samenlevingsvraagstukken

Regionaal verband Fryslân
Aan het eind van de middag komen de leden van het Regiocomité Fyslân van de VU-Vereniging bijeen in Stenden University Hotel te Leeuwarden. Na ontvangst in de lobby van het hotel nuttigen we een maaltijd in de Canteen van Stenden Hogeschool, alvorens we de avondvergadering van ons Regiocomité aanvangen.
Enkele malen per jaar komt dit Regiocomité bijeen om onder andere nieuwe publieksactiviteiten in de Provincie Fryslân te organiseren en om de lopende zaken in ons landelijk Verenigingsverband met elkaar te bepreken, veelal ter voorbereiding op de vergadering van de Landelijke Ledenraad, waarin ik samen met drie andere leden van ons Regiocomité Fryslân deelneem.

Ingekomen Stukken
In een organisatie als de VU-Vereniging met al haar instellingen zoals bijvoorbeeld de Vrije Universiteit, het VU-medisch centrum en Christelijke Hogeschool Windesheim èn met al haar Verenigingsgremia zoals bijvoorbeeld de Raad van Toezicht, het Verenigingsbestuur, de Ledenraad en de Benoemingsadviescommissie èn ons aller gemeenschappelijk publiekspodium VU-Connected gebeurt veel, dus het ligt ook voor de hand dat we vanavond eerst maar eens beginnen met de altijd weer indrukwekkende lijst van Ingekomen Stukken, waarvan een aantal later in de agendapunten nader zullen worden besproken.

Publieksactiviteiten
Eén van de kernpunten op onze agenda betreft het Activiteitenoverzicht. Eerst evalueren we onze publieksactiviteiten van de afgelopen periode en daarna komt de planning van de nieuwe publieksactiviteiten aan bod.
We evalueren vanavond de VU-Connected-lezing over Conflict en Verzoening in Colombia, die ruim een week geleden op maandag 13 mei 2013 werd verzorgd door dr. Henk Vijver en Harry Stinis.
Daarna bespreken we enkele komende publieksactiviteiten, zoals een drieluik in 2013 over het Wereldvoedselvraagstuk in relatie tot onze provincie Fryslân, de Sminialezing 2013 over 'Genen, Gedrag en Gezondheid', de Statutaire Ledenvergadering Fryslân 2013 en de VU-Alumnibijeenkomst 2014.

Verenigingszaken: Governance & Toezicht
Bij de bespreking van de Verenigingszaken besteden we veel tijd aan de plannen met betrekking tot de herstructurering van onze VU-Vereniging.
Als Fries Regiocomité gaan we voor het handhaven en vernieuwen van de huidige VU-Vereniging. Daarbij maken we onderscheid tussen enerzijds VU-Verenigingsleden en anderzijds Vrienden van de VU-Vereniging. De Verenigingsleden treden toe tot het statutaire verband op grond van bijvoorbeeld het onderschrijven van de grondslag in de statuten. Zij staan in alle rechten en plichten conform de Verenigingsstatuten en kunnen ook zitting nemen in de statutaire Verenigingcommissies (zoals bijvoorbeeld de Ledenraad) in de Verenigingsdemocratie.

Verenigingszaken: Bezinning & Inspiratie
Vrienden van de VU-Vereniging willen zich om andere dan genoemde redenen aansluiten bij de VU-Vereniging, bijvoorbeeld om publieksactiviteiten bij te wonen, of om bijvoorbeeld deel te nemen in een Maatschappelijke Raad, waarvan de leden wordt gevraagd als klankbord te fungeren voor alles wat speelt binnen en buiten de VU-Vereniging, en in relatie tot de samenleving.

Verenigingszaken: Verkiezing en Bestuur & Toezicht
Verkiezingen van Regiocomitéleden en Ledenraadsleden en leden van het Verenigingsbestuur kan dan op dezelfde wijze als nu blijven plaatsvinden: door statutaire leden.
Als het Verenigingsbestuur wordt uitgebreid tot vijf bestuurders (waaronder twee instellingsbestuurders, een externe onafhankelijke voorzitter en twee externe onafhankelijke bestuurders) kan de Raad van Toezicht van de Vereniging worden opgeheven.

Vacatures in het Friese Regiocomité
In de Statutaire Ledenvergadering van de provincie Fryslân vinden de herbenoemingen en de nieuwe benoemingen plaats van de leden van het Regiocomité en van de Ledenraad. We inventariseren in welke vacatures we in oktober 2013 met ingang van aanvang 2014 moeten voorzien.
Er kunnen wel drie nieuwe Regiocomitéleden worden benoemd, dus we zijn op zoek naar kundige kandidaten voor deze interessante functies, waarvan tenminste twee van de drie kandidaten ook in aanmerking komen om zitting te nemen in de landelijke Ledenraad.

Conflict & Verzoening in Colombia

Maandag 13 mei 2013 

Henk Vijver spreekt over Conflict & Verzoening in Colombia

Verzoening in Colombia en in Nederland
Vanmiddag en ook vanavond houdt dr. Henk Vijver een lezing over 'Geweld & Verzoening in Colombia'.
Harry Stinis levert daarbij een bijdrage over 'Verzoening & Herstel in Nederland na de 2e Wereldoorlog'.
Als Regiocomité Fryslân organiseren we deze lezing voor VU-Connected, in samenwerking met Expect Studentenpastoraat Leeuwarden en met Kerk in Actie, waarvoor Henk Vijver werkzaam is in Colombia. 

Vraagstukken over vrede & verzoening
Na decennia van geweld hopen veel mensen in Colombia dat er een tijd van vrede zal aanbreken. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat de onderhandelingen van de regering en de FARC een positief resultaat zullen hebben. Minstens zo belangrijk is dat er in de samenleving een sfeer van Verzoening ontstaat; en dat het besef doordringt dat maatschappelijke conflicten op vreedzame wijze kunnen worden opgelost.
Het verlangen naar vrede en verzoening - dat momenteel sterk voelbaar is in Colombia - brengt grote vraagstukken met zich mee, zoals:

• Hoe komt een samenleving een lange periode van geweld en wreedheid te boven? 
• Hoe kunnen mensen persoonlijk hun traumatische ervaringen overwinnen? 
• Wat betekent verzoening in maatschappelijk opzicht en hoe verhoudt zich dat tot rechtvaardigheid?

Nederlandse Kerk in Actie in Colombia
Omdat de problematiek van verzoening niet typisch Colombiaans is, maar zich op verschillende plaatsen van de wereld en in allerlei perioden voordoet, neemt de Nederlandse organisatie ‘Kerk in Actie’ deel aan het project op initiatief van dr. Henk Vijver. Hij werkt samen met de Colombiaan dr. Edgar López, docent, theoloog en ethicus. Hun onderzoek en onderwijs richt zich op de maatschappelijke problematiek van conflict en verzoening, en op de rol die de kerken en het christelijk geloof in het proces van verzoening (kunnen) spelen.
Meerdere keren per jaar verblijven López & Vijver (samen of afzonderlijk) in Nederland om aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, met kerkelijke groepen en met andere geïnteresseerden te spreken over het project. Vandaag vinden twee van die sessies plaats in het Auditorium van Stenden Hogeschool te Leeuwarden.

 

Henk Vijver

Henk Vijver studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en was predikant in Gauw-Terzool en in Oss (2003-2011). Vijver is als studentenpredikant en docent Systematische Theologie werkzaam geweest in Argentinië. In Nederland werkte Henk Vijver ook als gevangenispredikant, en hij was ruim tien jaar een collega van mij, als docent Bedrijfsethiek verbonden aan de Christelijke Hogeschool Nederland te Leeuwarden. Sinds 2012 is Henk Vijver in dienst van ‘Kerk in Actie’ in Colombia.

Vijver:

• Ik bezoek gemeenschappen in Colombia, waar veel geweld is gebruikt. We laten de mensen dan verhalen vertellen, om ze te documenteren, om te bestuderen hoe mensen omgaan met geweld en verzoening, hoe ze stappen (kunnen) zetten naar een menselijke samenleving;
• Het is het mooiste land, maar wel een land van zwart-wit-denken;
• Geweld is hier geen politiek probleem, maar een stukje cultuur van Colombia; men vindt het hier normaal om problemen met geweld op te lossen; mensen geloven er in geweld, geweld is hier normaal;
• Dat geweld houdt een gezonde ontwikkeling van het land tegen;
• Ook in 2013 gaat het geweld maar door;
• Vooral de vrouwen zijn slachtoffer van het geweld; waar halen de vrouwen die door geweld zijn verbrijzeld toch hun kracht vandaan?
• Maar er gloort perspectief; het begin van verzoening is zichtbaar;
• We zien vooral een hoofdrol voor vrouwen, want mannen speelden de hoofdrol in de geschiedenis van het geweld, maar vrouwen spelen de hoofdrol in de toekomst van de verzoening.

Een Colombiaanse spreuk:

Voor de wereld ben je één persoon,

maar voor één persoon kun jij de hele wereld zijn.

Harry Stinis

Naast Henk Vijver neemt ook Harry Stinis deel aan het gesprek. Zijn vader was tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het verzet betrokken. Zijn schoonvader, een verzetsstrijder in Fryslân, is op 11 april 1945 - dus vlak vóór de bevrijding van Leeuwarden - in Dronryp gefusilleerd. Harry Stinis verzorgt over het onderwerp al jarenlang presentaties in het onderwijs, en vanmiddag en vanavond ook in ons midden.

Stinis:

• Geschiedenis is voor mij altijd oorlog;
• Ik ben na de oorlog eerst kwaad geweest op mijn ouders, maar toen ik wist waarom dat zo was, werd ik kwaad op die andere mensen die dat hadden veroorzaakt;
• 68 jaar na de oorlog lopen er nog steeds mensen rond voor wie die oorlog nog steeds niet voorbij is.

Interactie in vragen & antwoorden

Na de beide presentaties volgt interactie met de aanwezigen in de zaal. Interessante vragen worden gesteld, en boeiende antwoorden worden door de sprekers gegeven:

• Elke verklaring die je geeft, is niet meer dan een stukje van de puzzel;
• Wij allen vertegenwoordigen allerlei tinten grijs, tussen zwart en wit;
• Colombiaanse indianen zijn zo vaak het slachtoffer van geweld, omdat ze een zo ongelooflijk, overdreven bescheiden, vredelievend en lief volk zijn;
• Wie een tijd in Colombia doorbrengt, wordt hard geconfronteerd met het kwaad dat mensen elkaar aandoen;
• Verzoening, daar hoort ook een schuldbelijdenis bij, maar hoe krijg je dat voor elkaar?
• Je kunt heel goed werken met verhalen, ook met bijbelse verhalen, waarin je ziet hoe mensen conflicten en geweld overwinnen;
• Ik verkondig geen theorie van verzoening, maar mijn en andermans verhalen kunnen misschien wel een opening geven tot verzoening.

Regiocomité Fryslân van de VU-Vereniging vergadert in Leeuwarden

Maandag 25 maart 2013

VU-alumni in de Statenzaal van het Friese Provinciehuis in Leeuwarden

Lazarus wijst op het Paasfeest
Na een goede warme maaltijd in de Canteen van Stenden University Hotel begint de avondvergadering van ons Regiocomité Fryslân van de VU-Vereniging. Het is vandaag de maandag van de Stille Week, dus ik open de vergadering met een evangelielezing van Johannes, over de maaltijd bij Lazarus en de zalving van Jezus. Dit bijbelverhaal speelt zich namelijk af op de zesde dag vóór Pasen, en de aanwezigheid van Lazarus wijst ons er stilletjes al op dat Jezus heer en meester is over leven en dood. Aan het begin van deze Goede Week alvast een goede vingerwijzing naar het komende Paasfeest.

Evaluatie van activiteiten
Na de notulen en alle mededelingen en ingekomen stukken beginnen we aan het eerste inhoudelijke deel van deze zakelijke avondbijeenkomst. Eerst evalueren we de twee onlangs georganiseerde activiteiten, waaronder de derde avondlezing van de drieluik 'Lessen van de Eurocrisis', die werd verzorgd door Wim Boonstra van de Rabobank, inmiddels ook als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam.
De tweede activiteit die we evalueren, is de VU-alumnibijeenkomst 2013, die we in samenwerking met VU-alumna Alice van Unen eind februari 2013 organiseerden in het Friese Provinciehuis te Leeuwarden.
Beide activiteiten zijn met recht bijzonder geslaagd te noemen; met een grote opkomst en interessante sprekers, die hun publiek wisten te boeien met hun presentaties en gesprekken. Dat is waar we het allemaal voor doen: onze gasten een interessante en waarde(n)volle bijeenkomst bieden, met een goede presentator en inhoudelijk een aantrekkelijk programma. Fijn dat onze gasten dat ook zo goed waarderen.

Nieuw programma-aanbod
Het tweede deel van de vergadering gaat over onze volgende publieksactiviteiten. We zijn bijvoorbeeld bezig om een middagprogramma en een avondprogramma te organiseren over 'Geloven in Verzoening', waarbij Henk Vijver uit Colombia en Harry Stinis uit Fryslân zullen spreken over geweld en verzoening in Colombia, en over de wijze waarop wij met name na de Tweede Wereldoorlog in Nederland ook hebben moeten leren om verstandig om te gaan met zaken als verzoening en herstel. Deze activiteit organiseren we als VU-Connected (provinciaal) samen met Expect Studentenpastoraat (lokaal) en met Kerk in Actie ((inter)nationaaal). Het wordt op 13 mei 2013 een boeiend middagprogramma en een identiek avondprogramma in Stenden Hogeschool te Leeuwarden.
Verder zijn we nog bezig met de voorbereiding van een drieluik over voedselvraagstukken, en over medische interventies in gezondheidsvraagstukken vóór, tijdens en na zwangerschap. Ook mogelijke onderwerpen zoals Friese Theologie, kuierend ontmoeten, (on)gezondheid en economie & consumentisme van de medische zorg passeren de revue.

Verenigingszaken landelijk & provinciaal
Het derde en laatste inhoudelijk deel van het vergaderprogramma gaat over allerlei lopende zaken binnen onze VU-Vereniging, zowel op landelijk als op provinciaal nivo. Zo spreken we over het rooster van aantreden en aftreden, over kandidaten voor de verkiezing van Regiocomitélid, over de recente benoemingen van de nieuwe leden van de Raden van Toezicht in ons Verenigingsverband, over diverse perikelen binnen de instellingen van onze vereniging en we blikken alvast vooruit op de agendering van de komende Ledenraadsvergadering, die medio april 2013 in Amsterdam zal plaatsvinden.
Kortom, er is veel gebeurd en gedaan, er staat nog veel moois op stapel en op de horizon zien we alvast de contouren van evenzo mooie nieuwe activiteiten van VU-Connected en van de VU-Vereniging.

Afdalen als betekenisvolle beweging

Dinsdag 9 oktober 2012

dr. Gabriël Anthonio

6e Sminialezing 2012
In aansluiting op de Statutaire Ledenvergadering van de Regio Fryslân van de VU-vereniging vindt de Sminialezing 2012 plaats in het Auditorium van Stenden Hogeschool te Leeuwarden. Als Regiocomité Fryslân organiseren we samen met Stenden-lector dr. Gabriël Anthonio en Stenden-onderzoeksdocent dr. Vincent Pieterse namens Stenden Hogeschool en VU-connected dit jaar de openbare 6e Sminialezing, genoemd naar prof. dr. Taede Sminia. De heer Sminia was voorheen rector-magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam en tevens één van de founding fathers van de University Campus Fryslân. Samen met zijn echtgenote woont de heer Sminia deze naar hem genoemde lezing vanavond bij. 

Vincent Pieterse en Gabriël Anthonio
Vanavond wordt de publieke 6e Sminialezing  uitgesproken door dr. Gabriël Anthonio. De heer Anthonio is voorzitter van de Raad van Bestuur van Jeugdhulp Friesland en Lector Leadership & Change Management bij Stenden Hogeschool. Gabriël Anthonio is tevens alumnus van de Vrije Universiteit. 
De avond staat onder leiding van dr. Vincent Pieterse, die na de pauze ook het tweede deel van de avond begeleidt. De heer Pieterse is onderzoeksdocent bij de School of Business van Stenden Hogeschool en daarnaast ook zelfstandig gevestigd Projectmanager. Vincent Pieterse is tevens docent aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Meer dan geld alleen
In de moderne samenleving is stijgen op de maatschappelijke ladder de beweging waar we grote waarde aan hechten. Die verticale lijn zien we terug in zaken als carrière maken, meer geld verdienen, groei van een bedrijf of instelling voor hoger onderwijs. We moeten naar boven, naar een denkbare top van het meer, beter en groter. Maar er is meer dan geld alleen. Want wat gebeurt er als we bewust kiezen voor de weg naar beneden? Als we afdalen naar de ander? 

Afdalen naar de ander
De Sminalezing van vanavond gaat over die tegengestelde, onnatuurlijke beweging: het afdalen. Afdalen is een weg naar beneden. Deze weg naar beneden blijkt bij nader onderzoek, ervaringen en reflecties daarop heel betekenisvol te zijn. Maar afdalen vraagt ook om moed; moed om uit de comfort-zone te stappen en af te dalen naar een andere wereld.  Deze avond biedt de aanwezigen in de zaal een avond van inspiratie, van nieuwe geluiden en een wenkend perspectief. Terwijl de wereld om ons heen zich druk maakt over opstijgen, economische groei en andere verticale zaken, verkent Gabriël Anthonio met ons de tegenovergestelde beweging. Afdalen blijkt een aantal uitdagende perspectieven te bieden. Hij legt uit hoe betekenisvol afdalen kan zijn.

Brede belangstelling 
Als voorzitter van het Friese Regiocomité van de de VU-vereniging heet ik als gastheer om 20.00 uur namens VU-connected en Stenden Hogeschool alle aanwezigen hartelijk welkom. Onder de bijna 80 deelnemers zitten vanavond o.a. vertegenwoordigers van Stenden Hogeschool, Schaaf Bewaking & Beveiliging, Expect Studentenpastoraat, Stichting Nijkleaster, Friesland College, Snoek Hoveniers, Stichting Jabikspaad Fryslân en van diverse kerkelijke gemeenten. Die brede belangstelling geeft aan dat de thematiek van 'het afdalen' diverse doelgroepen wel zeker aanspreekt. Kennelijk zijn velen op zoek naar wegen om de zaken anders aan te pakken, met meer zin en meer betekenis.

Een engel vertelt

"Meneer, u bent een engel".

"Aangenaam, mijn naam is Gabriël".

Enkele uitspraken van Gabriël Anthonio

• Afdalen in onszelf is afdalen naar onze persoonlijke kernwaarden;
• Het gaat vanavond over afdalen als een uitnodigend en wenkend perspectief;
• Ik werk niet met schema's en modellen, maar met verhalen;
• Blijf alsjeblieft dichtbij me in het nu;
• Van mijn zoon heb ik geleerd om af te dalen, afdalen naar zijn wereld. Daarvoor moet ik eerst goed contact hebben met mezelf, in het nu aanwezig zijn en kan ik me vervolgens richten op de ander. Alleen op deze manier kan onze ontmoeting - horizontaal en van aangezicht tot aangezicht - voor beiden betekenisvol zijn
• Mijn zoon is de slijpsteen van mijn ziel;
• En wat doen we vaak: we beveiligen over beveiliging over beveiliging, om maar op te stijgen;
• Veiligheid en wezenlijke verandering ontstaan alleen maar met contact;
• Afdalen is wandelen op de weg naar beneden, in jezelf en naar die Ander;
• Paarden komen in beweging van paarden; en mensen van mensen.

Verhalen vertellen bij kaarslicht
Tussen de verhalen door wijst Anthonio ook op een aantal bronnen, zoals in de filosofie, bij Plato en Aristoteles; bij Emmanuel Levinas zijn gedachtegoed over de Ander en bij Hannah Arendt over alledaags politiek handelen. 
Maar Gabriël Anthonio wijst ook op bijbelverhalen in het Nieuwe Testament, waar we eveneens rijke gedachten en ervaringen vinden over ’afdalen’. Denk bijvoorbeeld aan Johannes 2:12 (NBG-bijbeleditie 1951), waarin we lezen dat Hij (Jezus) afdaalde naar Kafarnaüm. Deze jonge Rabbi uit Nazareth bleef niet op het feest, waar zojuist water in wijn was veranderd, maar Hij daalde met zijn leerlingen af naar één van meest problematische achterstandsgebieden van Palestina: Kafarnaüm.
De verhalen worden door Gabriël Anthonio op indrukwekkende wijze verteld. Het is stil in de zaal; muisstil op de momenten dat hij even stil is. Een uur lang zitten de mensen ademloos in de zaal te luisteren, onder de indruk van wat wordt gezegd en van de wijze waarop het wordt overgedragen.

Verhalen bij de Talking Stick
Maar we luisteren vanavond niet alleen naar een inleiding over dit onderwerp. Na de pauze gaan we kijken en luisteren of het ons die avond ook lukt om af te dalen naar de ander. We ontdekken dan hoe betekenisvol afdalen kan zijn. Vincent Pieterse laat ons met behulp van de zogenoemde ‘talking stick’ van Gabriël ontdekken wat de waarde is van het luisteren naar elkaars verhalen.
Vincent nodigt daartoe de gasten in de zaal uit om hun eigen verhalen met ons allen te delen. In die verhalen dalen we af naar elkaar en we ervaren daarbij hoe betekenisvol afdalen dan kan zijn. Zo ontdekken we vanavond ook de waarde van het luisteren naar elkaar(s verhalen).
Zo luisteren we achtereenvolgens naar heel persoonlijke verhalen van:

• Taede Sminia (VU) over een Turkse studente;
• Kobus Walsma (Regiocomité Fryslân) over Rembrandts schilderij van 'De Verloren Zoon' in de Hermitage van Sint-Petersburg;
• Sietske Visser (Nijkleaster) over haar verblijf in Kameroen;
• Henk Kroes (Nijkleaster) over zijn fietstocht naar en door Afrika;
• Jan Willem Meinsma (VU-vereniging & Windesheim) over emoties bij de opleiding Journalistiek.

En zoals dat zo vaak gaat, lokken verhalen nieuwe verhalen uit. Als de eerste vijf verhalen van bovengenoemden zijn verteld, komen er nòg eens twee gasten uit de zaal naar het podium, en ook zij vertellen hún verhaal.

Voortaan zijn jullie Mijn vrienden
En dan is het de hoogste tijd voor Vincent Pieterse om ook het tweede gedeelte van deze avond af te sluiten. Het is later geworden dan gepland, en nog hebben velen het gevoel dat deze waardevolle ervaring nog wel even langer had mogen duren. Maar het is zo genoeg en het was goed.
Ik mag de avond als gastheer afsluiten met enkele woorden van waardering en dank aan het echtpaar Sminia, aan de beide sprekers Anthonio en Pieterse, aan de deelnemers van de talking stick-sessie en aan alle aanwezigen in de zaal. 
Als vrienden verlaten we de zaal, geïnspireerd door verhalen, onder de indruk van alle vertellers, en met 'afdalen' als uitnodigend en wenkend perspectief.

Pieter Bouw - Liber amicorum

Zaterdag 7 juli 2012

Liber amicorum voor Pieter Bouw

Afscheid van een toegewijd toezichthouder
Op de dag dat we Cees Veerman op 17 december 2011 benoemden tot lid en  tevens beoogd voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting VU-VUmc èn van de Raad van Toezicht van de VU-Vereniging was al bekend dat de toen zittende voorzitter Pieter Bouw in het voorjaar van 2012 zijn voorzitterschap zou overdragen aan Cees Veerman. Op 20 april 2012 was het zover: Pieter Bouw droeg de voorzittershamer over aan Cees Veerman en Pieter Bouw nam afscheid als voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting VU-VU-mc èn van de Raad van Toezicht van de VU-Vereniging. Als dank voor het vele en het goede werk dat Pieter Bouw in zijn functies binnen onze Vereniging heeft gedaan, werd hem onder andere een 'liber amicorum' - een vriendenboek - aangeboden, getiteld: 'Pieter Bouw'.

Vriendenboek
Ruim elf jaar heeft Pieter Bouw het voorzitterschap bekleed van de Raad van Toezicht; een lange periode waarin hij op zijn kenmerkende betrokken wijze toezicht hield op onze instellingen de Vrije Universiteit, het VU-medisch centrum, de Christelijke Hogeschool Windesheim en GGZ inGeest èn op onze VU-Vereniging. De bestuursvoorzitters van bovengenoemde instellingen René Smit, Elmer Mulder en Albert Cornelissen hebben een aantal personen die in zijn functies nauw met Pieter Bouw hebben samengewerkt gevraagd een bijdrage te leveren voor dit liber amicorum. Toen mij enkele maanden geleden werd gevraagd daaraan ook een bijdrage te leveren, was ik daar graag toe bereid, teneinde samen met de 31 anderen een zo compleet mogelijk beeld te schetsen van Pieter Bouw als toezichthouder en als integer mens achter deze wijze toezichthouder. Mijn bijdrage bestond uit een korte tekst met daarbij een aantal foto's van Pieter Bouw, waarvan ik een aantal maakte op de plaatsen en de momenten waarop wij in de afgelopen jaren samenwerkten in ons Verenigingsverband.

Betrokken toezicht op gepaste afstand
In zijn werkzame leven is Pieter Bouw vooral ook bekend geworden als de President-Directeur van de KLM en later als voorzitter van de Raad van Bestuur van Swiss International Airlines en als voorzitter van de Bankraad van de Nederlandsche Bank.
In het eerste hoofdstuk van dit lilber amicorum schetst Jan Siersma de rol van Pieter Bouw in de ontwikkeling van onze Vereniging en haar instellingen gedurende de periode van 1990-2012. Daarna volgen drie hoofdstukken van Bart Voorsluis, Wouter Hobbelen en Jan Hoogland over de betrokkenheid van Pieter Bouw op allerlei zaken zoals respectievelijk de publieksactiviteiten van VUSA, VU-podium en VU-connected, de identiteitszoektocht van Windesheim en het bijzondere van de bijzondere Vrije Universiteit.

Persoonlijke bijdragen
Het tweede deel van dit vriendenboek bestaat uit persoonlijke bijdragen van:

• (Ex)-Toezichthouders: Willems, Leijnse, Van Tilburg, Schaapveld, Weijsenveld, Rijsdijk, De Wit-Nieuwenhuizen, Bikker en Meijerink;
• (Ex)-Bestuurders: Smit, Mulder, Bouter, Langius, Stalman, Van Ewijk, Cornelissen, Meinsma, Noomen, Rutten, Roeters, Brinkman en Herstel;
• Leden van de Ledenraad en van de Benoemingsadviescommissie: Koekoek, Hamberg en Koehoorn;
• Bestuurssecretarissen: Vunderink, Van der Beek en Noorda.

In mei 2012 ontving ik één van de 75 exemplaren die van dit liber amicorum zijn gemaakt, met daarbij een vriendelijke brief van Pieter Bouw, als dank voor mijn persoonlijke bijdrage.

Dag Pieter,

Je grote mate van betrokkenheid op onze Verenigingszaken

en de wijze waarop je ook de verantwoordelijkheid

voor onze instellingen en voor hun studenten en medewerkers hebt genomen,

heb ik gezien en bijzonder gewaardeerd.

Grote dank voor de plezierige wijze 

waarop we in de afgelopen jaren hebben samengewerkt.

Veel Heil & Zegen gewenst in je komende levensjaren

en  graag weer eens tot ziens.

Jubileumconcert 50 jaar VU-orkest 1962-2012

Zaterdag 23 juni 2012

Verteller Toon Tellegen en dirigent Daan Admiraal met het VU-orkest

50 jaar VU-orkest
Als blijk van waardering voor het werk dat we als Regiocomitéleden verrichten voor de VU-vereniging en voor VU-connected zijn alle regiocomitéleden door het Bestuur van de Vereniging en de directeur van VU-connected uitgenodigd voor het Zomerconcert van het VU-orkest in het Concertgebouw te Amsterdam. Durkje en ik representeren vanavond het Regiocomité Fryslân van de Vereniging, waarvan de Vrije Universiteit, het VU-medisch centrum en de Christelijke Hogeschool Windesheim uitgaan. Het VU-orkest is het 120 leden tellende studentenorkest van de Vrije Universiteit, onder leiding van dirigent Daan Admiraal. We vieren vanavond in het Amsterdamse Concertgebouw ook het 50-jarig bestaan van dit universiteitsorkest, één van de grootste, beste en meest baanbrekende - uitdagend & vernieuwend - amateur-symfonieorkesten van Nederland. Dit jubileumconcert wordt vijfmaal uitgevoerd, te weten driemaal in juni 2012 in Amsterdam en tweemaal in juli 2012 in Moskou en in Sint-Petersburg in Rusland.

Jubileumprogramma
Vanavond worden we vanaf 19.00 uur ontvangen in één van de bijzalen van het Amsterdamse Concertgebouw. Enkele blijken van waardering in korte toespraken, een hapje en een drankje vullen het eerste uur van ons avondprogramma. Vanaf 20.15 uur vangt het muzikale programma aan. Op het programma staan vanavond de volgende vier muziekstukken:

1. 'The Chairman Dances', een 'foxtrot for orchestra' uit de opera 'Nixon in China', van John Adams;
2. 'Tussen Pavlovsk en Oostvoorne', een bijzondere opdrachtcompositie van Corrie van Binsbergen, met Toon Tellegen als verteller;
3. 'An American in Paris' van George Gershwin;
4. 'Symfonie no. 10 van Dmitri Sjostakovitsj.

The Chairman dances
In dit muziekstuk (1985) laat componist John Adams de voormalige Chinese partijleider (Chairman) Mao Tse-toeng dansen in zijn foxtrot, die een voorstudie is voor zijn opera 'Nixon in China'. Dit stuk kent ook de kenmerken van de zogenoemde 'minimal music', met bijvoorbeeld een constante puls - staccato gespeeld - en langdurige herhalingen van kleine muzikale figuurtjes, daarmee ook wel 'repetitive music' genoemd. Dit muziekstuk kent een expressief middendeel en eindigt met piano en slagwerk, waarbij een dansdreuntje op piano langzaam verdwijnt en het slagwerk overblijft en ook dat tenslotte langzaam met een zogenoemde 'fade out' verstilt.........

Tussen Pavlovsk en Oostvoorne
Dit muziekstuk (2012) van componiste Corrie van Binsbergen is geïnspireerd op en verweven met de teksten van schrijver Toon Tellegen, die vertelt over zijn Russische grootvader, over zijn familie, over eigenaardige gebruiken en over levenswijsheden.Twee verhalen van Tellegen zijn verwerkt in deze combinatie van verhaal en muziek. Het eerste verhaal 'De Atlas' begint met klezemeriaanse trekken: Tsaristisch, opjagend en sprookjesachtig. Het tweede verhaal 'De trein naar Pavlovsk en Oostvoorne' begint ijl en kinderlijk, waarna het onvoorspelbaar en onheilspellend verder gaat met herinneringen zoals die zijn beschreven in dit verhaal van Toon Tellegen. Toon leest voor uit zijn verhalen, daarbij naadloos ondersteund door de compositie van Corrie van Binsbergen. Na afloop nemen Toon Tellegen, Daan Admiraal en het orkest dankbaar het welverdiende applaus in ontvangst. En dan komt componiste Corrie van Binsbergen vanuit de zaal ook op het podium, waarna het applaus nogmaals en aanhoudend aanzwelt. Hulde dus voor deze eigentijdse gelegenheidscompositie!

An American in Paris
In dit muziekstuk (1928) van componist George Gershwin toeteren de taxi's en tikken de schoenhakjes van Parisiennes. In het stuk hoor je duidelijk de 'taxi horns', die Gershwin in zijn compositie verwerkte. Het eerste en het laatste van de vier compositiedelen zijn in Franse stijl gecomponeerd om Parijs te typeren. De tussenliggende twee delen zijn in een jazzy stijl geschreven om 'the voice of the American soul' weer te geven.

Symfonie no. 10
In dit muziekstuk (1953) schallen de initialen DSCH van componist Dmitri Sjostakovitsj.Velen beschouwen deze symfonie als de beste van Sjostakovitsj. Het eerste deel begint met een onafwendbaar drama, eerst hoogst persoonlijk, naar binnen gekeerd, somberend en berustend en later eenzaam en verlaten. Het derde thema volgt in een nieuw tempo, een treurig walsje, door de strijkers knekelig gespeeld. Het tweede deel van ruim vier minuten is demonisch, een 'essay' in duivelse orkestrale razernij. Het derde deel begint met het karakter van een vitale folkloristische dans. Hierin horen we ook het autobiografische DSCH-thema van de componist, dat ook in het vierde deel weer terugkomt. Het laatste, vierde deel begint somber en schrijnend, gevolgd door een lange en bonte parade van muzikale karakters (deuntjes). Na een herhaling van de eerste fragmenten uit het vierde deel wordt dan afgesloten met een aanstekelijke uitbundigheid.

Theatraal slot
En als dan de violen, cello, contrabas, de fluit, hobo, klarinet, fagot, saxofoon, hoorn, trompet, trombone, tuba en het slagwerk, de harp en de toetsen zwijgen, volgt een welverdiend ovationeel applaus. Dirigent Daan Admiraal maakt - zoals we dat van Daan gewend zijn - van deze staande ovatie een theatrale presentatie, opgezweept door het uitbundige publiek en de op het orkestpodiumvloer stampende orkestleden. Na een minutenlang bravo, hulde en applaus ebt het volume van het handenklappen weg als Daan Admiraal boven het orkestpodium in de wandelgang van het Amsterdamse concertgebouw verdwijnt. Voldaan verlaten de gasten de concertzaal, onderwijl hier en daar napratend met orkestleden die nog genieten van de waardering voor hun performance. Durkje en ik verlaten de parkeergarage onder het Amsterdamse Museumplein even na 23.00 uur om in en door de stilte en het duister van de kop van Noord-Holland, de Afsluitdijk en Noordwest-Fryslân in onze auto weer huiswaarts te keren. Tegen 1.00 uur rijden we voldaan Stiens binnen, nog nagenietend van dit mooie jubileumconcert van dit bijzondere studentenorkest van de VU. Wat is het prachtig dat meer dan 100 VU-studenten naast hun studie ook hun muzikale kwaliteiten in zo'n spectaculaire setting verder kunnen ontwikkelen.

Regiocomité VU-Vereniging Fryslân bijeen in Leeuwarden

Maandag 20 februari 2012

VU-connected als gezicht van de VU-vereniging

Nieuwe Regiocomitéleden
In ons Regiocomité Fryslân van de VU-vereniging ontvangen we vanavond in het Leeuwarder Stenden University Hotel een nieuw kandidaat-regiocomitélid. In de nog maandenlange aanloop naar de Statutaire Ledenvergadering van het Regionaal Verband Fryslân in oktober 2012 is het zoekproces gestart naar nieuwe leden voor ons Regiocomité, zodat we na de statutaire najaarswisselingen in het lidmaatschap van het Regiocomité weer voldoende nieuw-benoemde Regiocomitéleden hebben om weer een jaar vooruit te kunnen met een ruime en capabele bezetting ten behoeve van onze VU-verenigingsactiviteiten en van onze publieksactiviteiten van VU-connected. In de vergadering van vanavond bespreken we de kandidatenlijst van in Fryslân woonachtige mensen, die wij capabel achten om een goede bijdrage te leveren aan het werk van ons Regiocomité Fryslân.

Terugblikken en vooruitzien
Na mijn opening over Bijbelse paradigmawisselingen stellen we eerst de vergaderverslagen vast van onze vorige Regiocomitévergadering van november 2011 en van de twee korte, extra ingelaste themavergaderingen van december 2011 en januari 2012. Daarna passeren in kort bestek de meest relevante ingekomen stukken, voorzover ze verbonden kunnen worden aan ons werk van de afgelopen periode en aan wat we de komende weken en maanden gaan doen. Met tevredenheid kijken we ook terug op twee bijeenkomsten die we sinds ons vorige comitévergadering hebben georganiseerd, te weten: het Debatcafé Fryslân over 'Friese terpen als innovatie' en de jaarlijkse Alumnibijeenkomst voor de in Fryslân wonende afgestudeerden van de Amsterdamse Vrije Universiteit. We evalueren die sessies om inzicht te krijgen in wat een volgende keer beter kan en om ook met voldoening terug te zien op de sterke punten, die deze twee bijeenkomsten zo succesvol maakten.

Nieuwe activiteiten van VU-connected in Fryslân
Nu we in januari 2012 in gesprek zijn geweest met de directeur van VU-connected is ook het moment gekomen om met elkaar op zoek te gaan om binnen de nieuwe kaders en randvoorwaarden van VU-connected aansprekende onderwerpen en werkvormen te vinden voor onze publieksbijeenkomsten van de komende maanden. Onze insteek is om onze samenwerking in dezen met Tresoar en met het Friesch Dagblad hernieuwd vorm en inhoud te geven, teneinde tot een aantrekkelijk activiteitenaanbod te komen van bijvoorbeeld lezingen, debatten, kuiers, conferenties, interviews, rondetafelgesprekken en andere werkvormen, voorzover ze de beste vorm zijn voor de gekozen onderwerpen en voor de landelijke thema's van VU-connected. Het vraag elke keer van ons weer de nodige inzet, expertise, creativiteit en doorzettingsvermogen om voor de gasten van onze bijeenkomsten iets goeds te bieden, waar de deelnemers inhoudelijk over te spreken zijn en wat bovenal ook in een aangename sfeer plaatsvindt.

Lopende zaken binnen de VU-vereniging
Nadat onze komende activiteiten voldoende aan bod zijn geweest, richten we ons op enige VU-verenigingszaken, in zowel landelijk als ook regionaal verband. We mogen allereerst terugzien op een geslaagde Ledenraadsvergadering van december 2011, waarin we met elkaar als ledenvertegenwoordigers belangrijke beslissingen hebben genomen over de nieuwe juridische constructen (1 vereniging en 2 stichtingen) waarbinnen de VU-vereniging en de daaronder ressorterende instellingen (Vrije Universiteit, VU-medisch centrum en Christelijke Hogeschool Windesheim) met ingang van 1 januari 2012 functioneren
Naast die landelijke zaken, passeren de provinciale zaken de revue, zoals bijvoorbeeld de kandidaatstellingen voor de in het najaar nieuw te benoemen leden van ons Friese Regiocomité.

VU-connected in de regio Fryslân

Maandag 16 januari 2012

Flyer van Het Ideale Netwerk VUconnected

VU-podium
Aan het eind van het jaar 2011 heeft de Vereniging VU-Windesheim twee nieuwe stichtingen opgericht, waarin enerzijds de Christelijke Hogeschool Windesheim en anderzijds de Vrije Universiteit met VU-medisch centrum gezamenlijk zijn ondergebracht. In de oude constellatie is enkele jaren geleden het publieksplatform VU-podium opgericht, dat zich gedurende de afgelopen jaren met name heeft gericht op publieksactiviteiten op het snijvlak van levensbeschouwing, wetenschap en samenleving. VU-podium heeft zich in de loop van de jaren doorontwikkeld en opereert nu landelijk en regionaal onder de naam VU-connected.

VU-connected
Nu echter de bestuurlijk-juridische ontvlechting van onze Vereniging en haar drie instellingen in de twee nieuwe stichtingen heeft plaatsgevonden, is ook het moment gekomen om ons nader te bezinnen op de herstructurering van onze Vereniging en van VU-connected. In het kader daarvan zijn wij als leden van het Friese Regiocomité van de huidige VU-vereniging vanavond in gesprek met Tom Doude van Troostwijk, directeur van VU-connected. Dit gesprek vindt plaats in een vergaderzaal van Stenden University Hotel in Leeuwarden.

Evaluatie en strategie
Het Regiocomité Fryslân heeft in de afgelopen maanden zoals te doen gebruikelijk regelmatig haar werkprocessen en haar publieksactiviteiten geëvalueerd en geanalyseerd. De evaluatie van met name onze recente Friese Debatcafé's hebben daarin een belangrijke rol gespeeld. VU-connected heeft ook niet stilgezeten, want daar is op centraal nivo inmiddels een nieuwe strategisch en conceptueel kader gemaakt. De evaluaties van Regiocomité Fryslân hebben geresulteerd in een aantal gespreksvragen, in zeven thema's geclusterd. Insteek is dat we er vanavond in slagen om onze regionale vraagstellingen op passende wijze te spiegelen aan het beoogd landelijk kader voor de komende jaren van VU-connected. Uiteindelijk is één van de doelen dat alle Regiocomité's optimaal samenwerken met het landelijk VU-connectedbureau, om regionaal en landelijk bijvoorbeeld tot een passend aanbod van publieksactiviteiten te komen, uitgaande van het profiel van onze organisatie en aansluitend bij de behoeften en wensen van de uiteenlopende doelgroepen in de regio.

Netwerklid van VU-connected
VU-connected beoogt in de komende jaren een maatschappelijk gezicht van de VU-vereniging te worden. VU-connected organiseert inmiddels projecten en events met een ideëel karakter. Die publieksactiviteiten kunnen je inspireren tot oplossingen rondom actuele maatschappelijke kwesties. Iedereen die dat wil, kan en mag zich aansluiten bij dit ideële netwerk. Je kunt je aansluiten als netwerklid van VU-connected.

Verenigingslid van de VU-vereniging
Maar je kunt ook een stapje verder gaan en Verenigingslid worden van de landelijke VU-vereniging. Verenigingsleden krijgen alle Verenigingsinformatie, worden ook uitgenodigd voor de Regionale Ledenvergaderingen, hebben stemrecht, kunnen lid worden van het Regiocomité van de regio waarin het Verenigingslid woont en kunnen vanuit de eigen regio door de mede-Verenigingsleden worden afgevaardigd als stemhebbend lid van en naar de landelijke Ledenraad van onze VU-Vereniging. VU-Verenigingsleden profiteren als pluspakket gratis van alle voordelen die netwerkleden van VU-connected genieten.

Historische Ledenraadsvergadering VU-VUmc-Windesheim

Zaterdag 17 december 2011

Pauze Ledenraad in het hoofdgebouw van de VU

Een gedenkwaardige dag
Met een delegatie van drie personen van het Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim rijden we vanmorgen vroeg de Afsluitdijk over richting Amsterdam. Vandaag komt de landelijke Ledenraad van de Vereniging VU-Windesheim bijeen in het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit aan de Boelelaan in Amsterdam. Het wordt een gedenkwaardige dag, want we gaan als Ledenraad vandaag de Vrije Universiteit, het VU-medisch centrum en de Christelijke Hogeschool Windesheim naar twee nieuwe stichtingen afsplitsen van de Vereniging VU-Windesheim. Alles overwegend zijn we met zijn allen tot de conclusie gekomen dat het voor de toekomst van de Vereniging en voor de instellingen die van haar uitgaan, wenselijk en verantwoord is om de VU en het VU-mc onder te brengen in een stichting en om Windesheim weer onder te brengen onder een eigen Stichting Windesheim. Vandaag moeten we daartoe belangrijke beslissingen nemen, die een gedenkwaardige wending in de geschiedenis van onze Vereniging zullen betekenen.

Geldige besluitvorming
De Ledenraadsvergadering wordt voorgezeten door René Smit, één van de beide voorzitters van ons Verenigingsbestuur, tevens voorzitter van het College van Bestuur van de VU. In de vergaderzaal zijn aanwezig: Verenigingsbestuurders, leden van de Raad van Toezicht, Ledenraadsleden, Regiocomitéleden, stafmedewerkers van de instellingen en van de Vereniging en een notaris van Allen & Overy. Wie niet aanwezig kan zijn, laat vandaag zijn of haar stem gelden via een volmacht. Aan het begin van de vergadering stellen we vast dat er vandaag voldoende Ledenraadsleden aanwezig zijn om middels stemming tot geldige besluiten te kunnen komen. Voordat we tot besluitvorming over gaan, stellen we eerst het concept-verslag van de Ledenraadsvergadering van 10 september 2011 vast, waarin we een aantal voorgenomen besluiten hebben genomen, op basis waarvan we vandaag vervolgbesluiten zullen nemen.

Voorbereiding Besluitvorming splitsing Vereniging
Het Verenigingsbestuur geeft nog een toelichting op de voorliggende voorstellen tot splitsing van de Vereniging VU-Windesheim. Daarna geeft Alexandra Schaapveld, lid van de Raad van Toezicht, een toelichting op de beoogde toedeling van de vermogensbestanddelen bij de aanstaande splitsing van de Vereniging. Vervolgens geeft Pieter Bouw als voorzitter van de Raad van Toezicht een toelichting op de voordracht van de kandidaten voor de drie verschillende Raden van Toezicht, waarna ik als voorzitter van de Benoemingsadviescommissie van de Ledenraad aan de Ledenraadsleden rapporteer op welke wijze wij als Benoemingsadviescommissie zijn gekomen tot een advies aan de Raad van Toezicht en aan de Ledenraad om de vandaag voorgedragen kandidaten van de drie Raden van Toezicht te benoemen. De Ledenraad stemt unaniem aansluitend in met deze voordracht, waarmee alle elf kandidaten statutair worden benoemd.

Besluitvorming splitsing Vereniging
Na een introductie van het Verenigingsbestuur en van de aanwezig notaris Visser besluiten we unaniem dat we de VU en het VU-mc per 1 januari 2012 afsplitsen van de Vereniging VU-Windesheim en onderbrengen in een Besloten Vennootschap, waarna op dezelfde dag deze BV wordt omgezet in de nieuwe Stichting VU-VUmc. Tevens besluiten we unaniem dat we Windesheim per 1 januari 2012 afsplitsen van de Vereniging VU-Windesheim en onderbrengen in een Besloten Vennootschap, waarna op dezelfde dag deze BV wordt omgezet in de nieuwe Stichting Windesheim. De nieuwe statuten van de beide nieuwe stichtingen en van onze Vereniging worden door de Ledenraad vastgesteld, waarmee de Vereniging VU-Windesheim per 1 januari 2012 transformeert in de zogenoemde VU-Vereniging.

Remuneratievoorstel Raden van Toezicht
Na deze historische beslissingen geeft Pieter Bouw als voorzitter van de Raad van Toezicht een toelichting op het voorstel met betrekking tot de remuneratie van de pasbenoemde leden van de drie verschillende Raden van Toezicht, waarna ik als voorzitter van de Benoemingsadviescommissie van de Ledenraad aan de Ledenraadsleden rapporteer op welke wijze wij als Benoemingsadviescommissie zijn gekomen tot een advies aan de Raad van Toezicht en aan de Ledenraad om de het nu ter besluitvorming voorliggende remuneratievoorstel aan te nemen. De Ledenraad stemt unaniem aansluitend in met dit remuneratievoorstel, waarmee de bruto-vergoeding van alle leden van de Raden van Toezicht voor de komende drie jaren zijn vastgesteld. Dan is het tijd voor felicitaties en pauze.

Identiteit en Meerjarenbeleidsplannen
De splitsing tussen de Vereniging en haar instellingen zal ertoe leiden dat de Vereniging zich gaat concentreren op identiteit in brede zin en op maatschappelijke interactie. De Vereniging en haar drie afzonderlijke instellingen zullen samen Meerjarenbeleidsplannen opstellen en bij de uitvoering zal opnieuw vorm en inhoud worden gegeven aan VU-connected, als alliantie van de Vereniging en van de beide Stichtingen en haar instellingen voor hoger onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg. Het Verenigingsbestuur presenteert een korte kenschets van het Meerjarenplan Identiteit van onze Vereniging. De fasering wordt beschreven. Daarna worden een aantal elementen gepresenteerd en besproken, die vanuit de afzonderlijke instellingen zullen worden opgenomen in het meerjarenbeleid. De volgende drie presentaties worden verzorgd, gevolgd door plenaire reacties en interacties:

• Vrije Universiteit: 'Academische Kern', verzorgd door René van Woudenberg, decaan van de Faculteit der Wijsbegeerte en voorzitter van de VU-Werkgroep Academische Kern. In de toekomst volgt elke bachelor-student van de VU het semester Academische Kern;
• VU-medisch centrum: 'Zingeving en verbinding - Wat VU-medisch centrum uniek maakt', verzorgd door Reina Steenwijk, van de VU-mc-dienst Pastoraat en Geestelijke Verzorging. De kleurrijke aanpak in het kader van één van de negen VU-mc-projecten, te weten: Interculturalisatie;
• Windesheim: 'Identiteitsontwikkeling binnen opleidingen van Windesheim', verzorgd door Jan Willem Meinsma, lid van het College van Bestuur van Windesheim. Windesheim wil haar studenten opleiden tot Normatieve Professionals. Tijdens de lunch denken we na over welke invulling wij als Ledenraadsleden graag zouden willen geven aan die normatieve professionaliteit.

Lidmaatschap van de Vereniging
Na de lunch volgt een plenaire gedachtewisseling over de gerezen dilemma's rond beoogde vormen van lidmaatschap van de onze Vereniging. Hoe aantrekkelijk is onze Vereniging voor nieuwe leden? Op welke wijze kunnen en willen jonge mensen zich middels bijvoorbeeld sociale media binden aan onze Vereniging? Welke technische infrastructuur hebben we nodig om ledenwerving en ledenorganisatie optimaal vorm en inhoud te geven? Welke vormen van lidmaatschap wensen we in de toekomst in ons Verenigingsverband? Het zijn allemaal dilemma's en principiële vragen, die om een nadere overdenking en eigentijdse keuzes vragen. De Commissie Herstructurering van de Ledenraad zal hierover in de komende maanden nadenken, om hierover in juni 2012 met voorstellen te komen naar de Ledenraad.

Evaluatie Debatcafé's Fryslân 2011

Tresoar, Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum, Ljouwert

Dinsdag 13 december 2011

















Jaarevaluatie 2011
Na een gezamenlijke maaltijd in de Canteen van Stenden Hogeschool begint vanavond om 18.30 uur in Stenden University Hotel te Leeuwarden de extra ingelaste vergadering van ons Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim. We evalueren in deze bijeenkomst de door ons Regiocomité in samenwerking met het Friesch Dagblad, Tresoar en VU-connected georganiseerde Debatcafé's van het afgelopen kalenderjaar. Ter voorbereiding op dit overleg heeft onlangs een evaluatiesessie plaatsgevonden tussen een delegatie van ons Regiocomité en de directeur-hoofdredacteur Lútzen Kooistra van het Friesch Dagblad. De resultaten van die evaluatie worden door ons vanavond meegenomen in onze eigen evaluatie.

Evaluatie-items 2011
Enkele onderwerpen die vanavond de revue passeren, zijn onder andere: de keuze van de onderwerpen, de keuze en de kwaliteiten van de sprekers, de opkomstcijfers, de samenwerking met het Friesch Dagblad en Tresoar, de locatie van Tresoar te Leeuwarden, de publiciteit vooraf en nadien, de ondersteuning vanuit het bureau van VU-connected te Amsterdam en de tot nu toe gekozen vaste werkvorm van het zogenoemde Debatcafé.

Programmering 2012
Een aantal zaken waar we volgend jaar aan willen werken, betreffen onder andere de actualiteit en de aantrekkelijkheid van de onderwerpen, de optimalisering van de samenwerking van de genoemde drie partners, de flexiblisering van de te kiezen werkvormen en de gewenste uitbreiding van de ondersteuning door het Amsterdamse bureau van VU-connected. Over de samenwerking van ons Friese Regiocomité met de staf van VU-connected zullen we in de maand januari 2012 in gesprek gaan met de directeur van VU-connected. Ons doel is dat we daarna met vernieuwd élan het nieuwe seizoen van het Debatcafé Fryslân in onze provincie nieuwe vormen en nieuwe inhouden zullen geven.

Friese terpen als innovatie

Woensdag 16 november 2011

Terpen en dijken
Moeten terpen weer een functie krijgen in het Nederlandse landschap? En is het wel zo verstandig dat we de veiligheid van Nederland qua zeewaterkering grotendeels afhankelijk houden van die dunne lijnen in het landschap, van onze zeedijken? Vanavond organiseren we als VU-connected over dergelijke vraagstukken een Debatcafé in Tresoar te Leeuwarden.

Debaters
Twee debaters zijn hiertoe uitgenodigd. De eerste debater is Gilles de Langen, bijzonder hoogleraar aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit te Groningen, tevens werkzaam als provinciaal archeoloog voor de provincie Fryslân. De tweede debater is Harry Boon, dagelijks bestuurslid van het Wetterskip Fryslân. Onder leiding van onze vaste gespreksleider Siem Jansen debatteren zij vanavond in Debatcafé Fryslân over een mogelijk nieuwe rol van Friese terpen.

Debatcafé Fryslân
Het Debatcafé Fryslân is een samenwerkingverband tussen VU-connected, het Friesch Dagblad en Tresoar. Regelmatig wordt door ons een discussie georganiseerd over actuele regionale thema’s, tussen enerzijds wetenschappers en anderzijds experts uit de Friese praktijk. Het gesprek staat altijd onder leiding van Siem Jansen, directeur van de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij.

Friese terpen als innovatie
Bieden onze Friese terpen nog kansen voor innovatie? Kunnen terpen in een nieuwe uitvoering van de 21e eeuw in alle delta’s van de wereld bijdragen aan de vergroting van veiligheid en aan verbetering van het landschap, economie en cultuur? Gilles de Langen ziet voor nieuwe terpen geen grote rol meer weggelegd in Nederland. “Friese terpen kunnen enkel tot inspiratie dienen in gebieden waar de zee nog steeds breed kan binnentreden”, zo stelt hij.

Gilles de Langen
- Op een terp zat men vroeger alleen bij hoge vloed;
- De vroege ontginningen van de veengebieden in het achterland hebben het landschap ontwricht, want er moesten binnendijken komen vanwege de bodemdaling;
- Door het aanleggen van buitendijken kon het nog binnengestroomde zeewater niet meer weg, zie bijvoorbeeld de Watersnoodramp van 1953 in Zeeland;
- Door buitendijks aanslibben liggen de buitendijkse kwelders hoger dan het binnendijkse kwelderland;
- We weten dat Fryslân vroeger vóór de bedijking ook al betrekkelijk dichtbevolkt en welvarend was;
- We weten eigenlijk nog maar weinig over de geschiedenis van de vroege bedijking; zo weten we bijvoorbeeld niet wie daar vroeger leiding aan gaf, maar we weten wel dat er in die tijden al sprake was van leiderschap;
- Ik ben geen voorstander van het doorbreken van dijken, want door alle ingrepen in het landschap kan er tegenwoordig geen sprake meer zijn van een goed evenwicht tussen natuurlijk in- en uitstromen van zeewater;
- Het eerste type dijken in Fryslân bij bijvoorbeeld Dongjum en Peins van zo’n 22 eeuwen geleden werd al aangelegd met het oogmerk om via kunstmatige aanslibben hoger liggende stukken land te verkrijgen;
- We staan aan het begin van het moderne terpenonderzoek;
- Ik spreek alleen maar over terpen als ze liggen in een gebied waar de zee snel komt en ook snel weer gaat; die nieuwe terpen van tegenwoordig, dat zijn geen terpen;
- Terpen moeten we behouden zoals ze zijn, en ze beschouwen als industrieel monument; alleen als ze bijvoorbeeld aangetast raken door uitdroging, zouden we ze moeten inkapselen met grondsuppletie, om ze te conserveren.

Harry Boon
- Dijkaanleg heeft ons ook heel veel rijkdom gebracht;
- Terpen hebben hun primaire taak van zeewaterkering verloren;
- Terpen zijn niet geschikt als eerstelijns veiligheid als waterkering;
- Ik zie het niet zitten om de zee binnen de zeewaterkering weer vrij spel te geven;
- Als de zee binnendijks weer vrij spel krijgt, vraagt dat om een ingewikkelde functieverandering van binnendijkse gronden;
- Vooralsnog zie ik qua zeewaterkering alleen nog maar technische oplossingen, teneinde de problemen van verzilting (je zou kunnen kiezen voor bijvoorbeeld andere teelten) en van zeewaterspiegelstijging tegen te gaan;
- Voor bedijking en voor waterhuishouding had je ook vroeger al centraal gezag nodig;
- Tot aan 1953 ‘dempten we in Nederland de sloot pas als het kalf al verdronken was’; pas vanaf de Zeeuwse watersnoodramp proberen we grote watersnoodrampen te voorkomen;
- Voor nieuwe bredere zeedijken inclusief dijkbewoning heb je veel grond nodig en behalve dat het veel te duur is, keren ook de huidige landfuncties en de natuurwetgeving dergelijke initiatieven;
- Die nieuwe terpen geven een vreemd ruimtebeslag; ik zie meer in het verhoogd aanleggen van hele nieuwbouwwijken;
- Nieuwe terpen zouden wel heel goed werk kunnen doen in grote rivierdelta’s in het buitenland; denk maar aan de rivierdelta’s van de Ganges in India en van de Mississippi in de Verenigde Staten;
- We bereiden momenteel twee nieuwe uitwateringszeegemalen voor, te weten een kleine bij Vijfhuizen in 2013 en een hele grote bij Lauwersoog in 2015.

Fries Regiocomité Vereniging VU-Windesheim bijeen

Donderdag 10 november 2011

Regiovergadering
Vanavond komt het Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim bijeen in vergaderzaal 4 van Stenden University Hotel te Leeuwarden. Na een opening uit èn over de nieuwe Straatbijbel - de 'Torrie van Mattie' - stellen we de agendering voor dit avondberaad vast. De ingekomen stukken en mededelingen passeren de revue.

Publieksactiviteiten
Daarna bespreken we de publieksactiviteiten, die we de komende maanden zullen gaan organiseren, waaronder een Debatcafé over Terpen, dat we volgende week samen met Tresoar en met het Friesch Dagblad organiseren. Ook een lezing, een VU-alumnibijeenkomst en nog een Debatcafé over 'Bureaucratie in de jeugdzorg' staat op ons regioprogramma. De eerste plannen om een voorjaarskuier en wellicht een debatavond over theologie en over sport worden verkennend besproken. Als we vooruitgekeken hebben, blikken we ook in evaluatief opzicht terug op de twee bijeenkomsten die we in september en in oktober hebben georganiseerd over respectievelijk 'Het Nieuwe Werken' en over de 'University Campus Fryslân', in de 5e Sminialezing 2011.

Verenigingszaken
Het tweede deel van dit overleg is bestemd om allerlei lopende zaken te bespreken, die zich afspelen in ons verenigingsverband, zowel provinciaal als landelijk. We bespreken de voortgang op de afsplitsing van de VU, VU-mc en Windesheim van de Vereniging VU-Windesheim en de consequenties die dat heeft voor de herstructurering van ons verenigingsverband. We overwegen onze standpunten inzake het toekomstige verenigingsmodel en over de ledenwerfcampagne die dit najaar van start gaat.

Herstructurering
Rekening houdend met de verschillende wijzen waarop ook de andere Regiocomité's in den lande reageren op de beoogde plannen, bepalen we de insteek van onze zijde in dit herstructuringsproces. Daarbij nemen we ook het huidige functioneren mee van VU-connected, dat als alliantie van onze Vereniging, de VU, het VU-mc en Windesheim het uitvoeringsorgaan is van de publieksactiviteiten op het snijvlak van wetenschap en samenleving. Medio december 2011 zullen we hier in de Vrije Universiteit in Amsterdam verder over door praten in de eerstvolgende bijeenkomst van de landelijke Ledenraad van de Vereniging VU-Windesheim.

Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim gericht op haar toekomst

Donderdag 16 juni 2011

De provinciale vergadering van Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim vindt vanavond plaats in Stenden University Hotel te Leeuwarden. In deze bijeenkomst zijn van VU-connected ook de nieuwe medewerkster Helma Brouwer en directeur Tom Doude van Troostwijk facilitair aanwezig.

In het eerste deel van de bijeenkomst staan onze VU-connected-publieksactiviteiten centraal. We zijn bijvoorbeeld Debatcafé-bijeenkomsten aan het voorbereiden over de waarde van Friese terpen, over het nieuwe werken, over bureaucratie in de jeugdzorg en over een nog nader te bepalen onderwerp op het gebied van duurzaam sociaal ondernemen. Daarnaast werken we aan een alumnibijeenkomst voor de Vrije Universiteit, een lezing over het nieuwe boek van regiocomitélid Gerben Stavenga en over de al weer vijfde Sminialezing, die in oktober van dit jaar in het teken van de University Campus Fryslân zal staan.

In het tweede deel van deze vergadering gaan we als leden van ons Friese Regiocomité in gesprek over de door het Verenigingsbestuur onlangs voorgestelde wijzigingen in de structuur van onze vereniging en haar instellingen. Zo bereiden we ons voor op de tweede Informatiebijeenkomst die aanstaande zaterdag zal worden gehouden in Utrecht. De voorbereidende discussies en Informatiebijeenkomsten leiden tot amendementen, moties en standpuntenbepaling, teneinde volgende week in de vergadering van de landelijke Ledenraad van onze Vereniging verstandig te stemmen over de voorgestelde wijzigingen op ideëel, bestuurlijke en juridisch gebied.

Echo voor Tsjernobyl

Zaterdag 28 mei 2011

Op 26 april 2011 was het precies 25 jaar geleden dat de ramp in de kerncentrale van Tsjernobyl plaatsvond. Rond die datum is dat al op veel manieren in binnen- en buitenland herdacht, zo ook tijdens de landelijke herdenking op 23 april 2011 in Zwolle. Voor deze landelijke herdenking is een landelijk comité opgericht, waarvan ik één van de vier leden ben. Dit organiserend comité is het zogenoemde ‘Landelijk Comité Tsjernobyl 25 jaar later’. Het Nederlands Bijbelgenootschap en VU Connected zijn hier via mijn bestuurlijke vertegenwoordiging ondermeer bij betrokken. De andere twee organisaties die in het landelijk comité vertegenwoordigd zijn, zijn het Landelijk Platform Hulp aan Tsjernobyl-kinderen en de Stichting Rusland Kinderhulp.

De Nederlandse activiteiten rond 26 april 2011 beperken zich niet tot alleen maar het 'herdenken' van de ramp. Ook nu nog in 2011 hebben de mensen in de Witrussische regio nog dagelijks te maken met de vervelende gevolgen van de catastrofe. Daarom is het plan een speciale actie te voeren voor Wit-Rusland, dat door de ramp het zwaarst is getroffen. Het gaat dan om het verspreiden van Bijbels, kinderbijbels en Bijbelboekjes, in combinatie met humanitaire/medische hulp.

Mensen die getroffen zijn door de kernramp in Tsjernobyl hebben grote behoefte aan Bijbels en bijbels materiaal. Eerdere acties van het Witrussisch Bijbelgenootschap hebben dat al wel aangetoond, zo bleek mij. In oktober 2010 tijdens ons familiebezoek in Wit-Rusland had ik een ontmoeting met de project manager en de directeur van het Witrussisch bijbelgenootschap, waarin zij mij vertelden over hun manier van werken en over de behoeften en wensen van de inwoners van Wit-Rusland en over de wijze waarop het Witrussisch bijbelgenootschap daar graag snel in wil voorzien.

In veel gevallen wordt bijbelverspreiding in scholen, ziekenhuizen of andere medische instellingen in Wit-Rusland door hun directie alleen toegestaan of bespoedigd als gelijktijdig ook humanitaire, bijvoorbeeld medische, hulp wordt gegeven. Bij bijbelgenootschappen zoals het Nederlands Bijbelgenootschap is minder ervaring op het gebied van humanitaire hulp. Samenwerking tussen het Nederlands Bijbelgenootschap en Nederlandse humanitaire hulporganisaties ligt dus voor de hand. Die succesbepalende samenwerking heb ik binnen het bovengenoemde landelijk comité gezocht en gevonden.

De nieuwe bijbelverspreidingsactie van het Nederlands Bijbelgenootschap voor Wit-Rusland wordt gevoerd onder de naam ‘Echo voor Tsjernobyl’. Voor wie dit leest: jouw gift voor dit project is nu extra effectief. Het Nederlands Bijbelgenootschap verdubbelt namelijk alle giften die vóór 30 november 2011 binnenkomen voor dit project, tot het benodigde bedrag van € 27.500,- is bereikt. Vijf euro bijdrage van u, betekent dus een totale opbrengst van tien euro voor het werk van het Witrussisch bijbelgenootschap. Je kunt je bijdrage aan dit mooie bijbelverspreidingsproject overmaken op bankrekeningnummer 44.000 van het Nederlands Bijbelgenootschap, onder vermelding van ‘Echo voor Tsjernobyl’.

Daarnaast proberen het ‘Landelijk Comité Tsjernobyl 25 jaar later’ en het Nederlands Bijbelgenootschap op plaatselijk niveau samenwerking tot stand te brengen tussen vertegenwoordigers van alle Nederlandse Tsjernobyl-initiatieven en de regionale verbanden van de Vereniging VU-Windesheim en alle werkgroepen en vrijwilligers van het Nederlands Bijbelgenootschap. De actie van Stiens, Dronrijp en Leeuwarden gezamenlijk is daarvan een mooi voorbeeld. Op deze manier proberen we zoveel mogelijk geld bijeen te brengen, opdat het Witrussische bijbelgenootschap haar driejarenplan voor bijbelverspreiding kan realiseren binnen de organisaties die daarvoor hun belangstelling kenbaar hebben gemaakt, zoals bijvoorbeeld kerken, scholen, revalidatiecentra en ziekenhuizen.

Via de kerkelijke gemeenschappen in het door de kernramp zo zwaar getroffen zuiden van Wit-Rusland zullen ook Bijbels en Bijbelboekjes worden verspreid onder de in deze radioactieve regio wonende gehandicapten, ouderen, kinderen en hun gezinnen. Over drie jaar kunnen we dan wellicht zeggen: Wij hebben een Bijbel en Zij hebben een Bijbel!

Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim bijeen

Woensdag 18 mei 2011

De bijeenkomst van het Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim is vanavond in één van de vergaderzalen van Stenden University Hotel te Leeuwarden. Alle regiocomitéleden zijn vanavond aanwezig. Eén van de kandidaatleden van ons regiocomité meldt vanavond dat hij wegens een aanstaande verhuizing onze provincie gaat verlaten en derhalve in oktober van dit jaar niet als kandidaat voor het regiocomité kan worden voorgedragen in de statutaire ledenvergadering. Daarentegen zijn we blij met een nieuw kandidaatlid voor dit regiocomité, die vanavond voor het eerst een bijeenkomst van ons regionaal verband bijwoont.

Na de gebruikelijke startzaken van de vergadering richten we ons op de publieksactiviteiten die wij onder de naam van VU Connected voor de komende maanden agenderen. We werken aan een aantal Debatcafé's over bureaucratie in de jeugdzorg, over duurzaam en sociaal ondernemen en over het beheren van terpen. Daarnaast zullen we in diverse verbanden en bijeenkomsten activiteiten organiseren over bijvoorbeeld de University Campus Fryslân en staan een VU-alumnibijeenkomst en de statutaire ledenvergadering op onze werklijst. In december 2011 sluiten we dit kalenderjaar qua publieksactiviteiten af met een lezing over het onlangs uitgegeven boek van ons regiocomitélid Gerben Stavenga. De nieuwe activiteiten van VU Connected zullen worden gepubliceerd in de nieuwe huisstijl van VU Connected.

Vervolgens komende de verenigingsactiviteiten van onze vereniging aan bod. We evaluerende bijeenkomsten van de afgelopen maanden met regiocomitéleden van andere regio's, met de andere regiocomitévoorzitters en met de bestuurders van de vereniging. Binnenkort ontvangen we de vergaderstukken voor de ledenraadsvergadering van juni 2011, die wij in onze eerstvolgende regiocomitévergadering zullen voorbespreken. Diverse ontwikkelingen binnen onze vereniging passeren vanavond de revue.

Aan het eind van deze bijeenkomst evalueren we de publiekactiviteiten die wij in de afgelopen weken hebben georganiseerd, zoals de bijzondere Landelijke Herdenking Tsjernobyl 25 jaar later en de ook uitermate geslaagde Debatcaféavond over het Testen van jonge kinderen. We sluiten de bijeenkomst met de "Jûnsbea" van Gysbert Japicx.

Debatcafé Fryslân over Testen van jonge kinderen

Woensdag 11 mei 2011

‘Kinderen worden op veel te jonge leeftijd klaargestoomd voor de kenniseconomie. Dat heeft een averechts effect’, stelt professor dr. Sieneke Goorhuis, orthopedagoog/spraakpatholoog van het Universitair Medisch Centrum Groningen. In het Debatcafé Fryslân gaat zij vanavond in debat over de (on)zin van het testen van kinderen op jonge leeftijd met drs. Berend Kamphuis, voorzitter van het College van Bestuur van het Christelijk Voortgezet Onderwijs in Zuid-West Friesland, tevens lid van de Onderwijsraad.

Als Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim organiseren we deze debatavond van VU Connected in Tresoar te Leeuwarden, in samenwerking met het Friesch Dagblad en met Tresoar. De opkomst is groot. De Gysbert Japicx Seal zit vol, met zo'n 85 belangstellenden, hoofdzakelijk werkzaam (geweest) in het onderwijs, waarvan een aanmerkelijk deel in de groepen 1 en 2 van de basisschool. Maar er zijn ook ouders van jonge kinderen, (oud)docenten, een kinderarts, studenten, vertegenwoordigers van belangengroepen, politici en een ex-onderwijsinspecteur. Kortom een grote en gevarieerde belangstelling vanavond.

Heeft het testen van jonge kinderen zin? Goed onderwijs begint al vroeg. Sommige deskundigen vinden het zaak om verschillen bij kinderen zo snel mogelijk in kaart krijgen. We moeten leerlingen daarom zo jong mogelijk testen en toetsen om vervolgens snel te beginnen met bijspijkeren waar dat nodig is. Maar kun je bij jonge kinderen wel spreken van achterstanden? En heeft het testen van jonge kinderen eigenlijk wel zin? Onder leiding van onze vaste gespreksleider Siem Jansen voeren de beide debaters een stevig debat met elkaar en met de aanwezigen in de zaal. Sieneke Goorhuis en Berend Kamphuis spreken vurig met en tegen elkaar en zijn duidelijk in hun soms gedeelde en soms verdeelde standpunten, zoals:

Sieneke Goorhuis:
- De hemel op aarde is het voor mij als peuters en kleuters hun eigen ontwikkeling mogen volgen; dat gun ik ieder kind;
- Peuters en kleuters moeten eerst hun spraakvermogen opbouwen en verhalen horen en verhalen vertellen; ze zijn dan nog niet toe aan letters, woorden en zinnen leren; we moeten daartoe hen niet bij de scholen aanhaken, maar we moeten de kinderopvang verrijken;
- We zitten in de basisscholen nu met een generatie leerkrachten die de expertise m.b.t. het jonge kind niet heeft; het zou dus nog jaren duren voordat curriculumaanpassingen in die richting hun positief effect in het onderwijs zullen krijgen;
- In peuterspeelzalen/kinderdagopvang voor kinderen van 0-6 jaar hebben we een goed pedagogisch klimaat nodig; we moeten het daar niet cognitief, maar creatief aanpakken;
- Heb toch vertrouwen in de eigen ontwikkeling van het kind; wij moeten alleen zorgen voor het juiste materiaalaanbod en dat is heel wat anders dan de schoolse aanpak;
- Ouders vragen zich altijd af: wat is er eigenlijk mis met mijn kind?;
- Ik zie de periode van 0-6 jaar als voorbereiding op onderwijs; daarna mogen kinderen naar groep 3 en dan mag je keihard schools leren. Je mag hooguit eind groep 2 testen of het kind al wel toe is aan onderwijs (in groep 3);
- We moeten weer in communities met elkaar gaan spreken over de opvoeding van jonge kinderen.

Berend Kamphuis:
- Een schraal onderwijsaanbod is voor onze kinderen momenteel niet genoeg; breng het onderwijs van het economische terrein naar het pedagogische domein en zorg voor een rijk pedagogisch aanbod en koester hoge verwachtingen van kinderen;
- De Pabo's moeten de specialisatie van het jonge kind weer in ere herstellen;
- Bij het testen van kinderen ga je objectiveren; bij iets van kinderen verwachten ga je iets hopen en wacht je op een zich uitrollende ontwikkeling van het kind;
- We krijgen te maken met een kloof tussen hoog en laag opgeleiden en de laag opgeleiden worden in onze samenleving aan hun lot overgelaten, ook al omdat organisaties zoals kerken en verenigingen die kloof tegenwoordig al lang niet meer dichten;
- In onze samenleving wordt (door bijvoorbeeld politiek en inspectie) vanuit een fundamentele onzekerheid geroepen om toetsen;
- Als het ministerie toetsen verplicht, laat het dan ontwikkelingsgerichte toetsen zijn, en niet toetsen als een instrument van bestuurlijk regime (zoals budgetkortingen opleggen) gaan zien;
- Tegenwoordig wordt van onze kinderen veel meer gevraagd op moreel, cognitief en persoonlijk gebied, dan dat indertijd van ons werd gevraagd; de scholen moeten daar op inspelen en moeten daar heel hard aan werken, want de vormingskant is veel ingewikkelder geworden;
- Non-interventie overheerst in docententeams in een groot aantal scholen; we moeten de professionaliteit van de docenten veel hoger waarderen; we moeten toewerken naar beter communiceren, naar het creëren van communities waarin met elkaar wordt gecommuniceerd;

Maar ook de ouders en andere aanwezigen deden stevig mee tijdens dit debat:
- Ouders zijn het lang niet altijd eens met de huidige toetscultuur in het onderwijs; overigens andere ouders zien dat zeker wel zitten;
- Het onderwijs zoals dat nu wordt gegeven, is gewoon op; het gaat zo niet meer in het onderwijs;
- Gooi je kont tegen de krib als ouders en leerkrachten en trek je niks aan van de onderwijsinspectie en zeg tegen de inspectie: wij maken zelf onze eigen keuzes met betrekking tot de ontwikkeling van onze kinderen;
- Ik hoor ons hier alleen maar praten over een versmalling van onze mensvisie; een mens is toch veel meer dan alleen maar een leerprestatie?;
- Hoe kan ik ooit weten wie ik ben, als een ander dat voortdurend voor mij bepaalt?:
- We hebben behoefte aan eerherstel van de kleutermethodiek.

En dan is het al ruim na de gestelde eindtijd van 22.00 uur en we zijn nog lang niet klaar met debatteren. Toch wordt de avond formeel afgesloten met woorden van dank voor ieders deelname en inbreng. En dan gaat het gesprek in kleinere groepen nog wel even door, in de zaal, in de ontvangsthal van Tresoar en zelfs nog tot buiten het gebouw. Prachtig om te zien hoe betrokken en bewogen de aanwezige debaters en gasten vanavond deze debatavond tot een groot succes maakten.