vrijdag 13 mei 2011

Debatcafé Fryslân over Testen van jonge kinderen

Woensdag 11 mei 2011

‘Kinderen worden op veel te jonge leeftijd klaargestoomd voor de kenniseconomie. Dat heeft een averechts effect’, stelt professor dr. Sieneke Goorhuis, orthopedagoog/spraakpatholoog van het Universitair Medisch Centrum Groningen. In het Debatcafé Fryslân gaat zij vanavond in debat over de (on)zin van het testen van kinderen op jonge leeftijd met drs. Berend Kamphuis, voorzitter van het College van Bestuur van het Christelijk Voortgezet Onderwijs in Zuid-West Friesland, tevens lid van de Onderwijsraad.

Als Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim organiseren we deze debatavond van VU Connected in Tresoar te Leeuwarden, in samenwerking met het Friesch Dagblad en met Tresoar. De opkomst is groot. De Gysbert Japicx Seal zit vol, met zo'n 85 belangstellenden, hoofdzakelijk werkzaam (geweest) in het onderwijs, waarvan een aanmerkelijk deel in de groepen 1 en 2 van de basisschool. Maar er zijn ook ouders van jonge kinderen, (oud)docenten, een kinderarts, studenten, vertegenwoordigers van belangengroepen, politici en een ex-onderwijsinspecteur. Kortom een grote en gevarieerde belangstelling vanavond.

Heeft het testen van jonge kinderen zin? Goed onderwijs begint al vroeg. Sommige deskundigen vinden het zaak om verschillen bij kinderen zo snel mogelijk in kaart krijgen. We moeten leerlingen daarom zo jong mogelijk testen en toetsen om vervolgens snel te beginnen met bijspijkeren waar dat nodig is. Maar kun je bij jonge kinderen wel spreken van achterstanden? En heeft het testen van jonge kinderen eigenlijk wel zin? Onder leiding van onze vaste gespreksleider Siem Jansen voeren de beide debaters een stevig debat met elkaar en met de aanwezigen in de zaal. Sieneke Goorhuis en Berend Kamphuis spreken vurig met en tegen elkaar en zijn duidelijk in hun soms gedeelde en soms verdeelde standpunten, zoals:

Sieneke Goorhuis:
- De hemel op aarde is het voor mij als peuters en kleuters hun eigen ontwikkeling mogen volgen; dat gun ik ieder kind;
- Peuters en kleuters moeten eerst hun spraakvermogen opbouwen en verhalen horen en verhalen vertellen; ze zijn dan nog niet toe aan letters, woorden en zinnen leren; we moeten daartoe hen niet bij de scholen aanhaken, maar we moeten de kinderopvang verrijken;
- We zitten in de basisscholen nu met een generatie leerkrachten die de expertise m.b.t. het jonge kind niet heeft; het zou dus nog jaren duren voordat curriculumaanpassingen in die richting hun positief effect in het onderwijs zullen krijgen;
- In peuterspeelzalen/kinderdagopvang voor kinderen van 0-6 jaar hebben we een goed pedagogisch klimaat nodig; we moeten het daar niet cognitief, maar creatief aanpakken;
- Heb toch vertrouwen in de eigen ontwikkeling van het kind; wij moeten alleen zorgen voor het juiste materiaalaanbod en dat is heel wat anders dan de schoolse aanpak;
- Ouders vragen zich altijd af: wat is er eigenlijk mis met mijn kind?;
- Ik zie de periode van 0-6 jaar als voorbereiding op onderwijs; daarna mogen kinderen naar groep 3 en dan mag je keihard schools leren. Je mag hooguit eind groep 2 testen of het kind al wel toe is aan onderwijs (in groep 3);
- We moeten weer in communities met elkaar gaan spreken over de opvoeding van jonge kinderen.

Berend Kamphuis:
- Een schraal onderwijsaanbod is voor onze kinderen momenteel niet genoeg; breng het onderwijs van het economische terrein naar het pedagogische domein en zorg voor een rijk pedagogisch aanbod en koester hoge verwachtingen van kinderen;
- De Pabo's moeten de specialisatie van het jonge kind weer in ere herstellen;
- Bij het testen van kinderen ga je objectiveren; bij iets van kinderen verwachten ga je iets hopen en wacht je op een zich uitrollende ontwikkeling van het kind;
- We krijgen te maken met een kloof tussen hoog en laag opgeleiden en de laag opgeleiden worden in onze samenleving aan hun lot overgelaten, ook al omdat organisaties zoals kerken en verenigingen die kloof tegenwoordig al lang niet meer dichten;
- In onze samenleving wordt (door bijvoorbeeld politiek en inspectie) vanuit een fundamentele onzekerheid geroepen om toetsen;
- Als het ministerie toetsen verplicht, laat het dan ontwikkelingsgerichte toetsen zijn, en niet toetsen als een instrument van bestuurlijk regime (zoals budgetkortingen opleggen) gaan zien;
- Tegenwoordig wordt van onze kinderen veel meer gevraagd op moreel, cognitief en persoonlijk gebied, dan dat indertijd van ons werd gevraagd; de scholen moeten daar op inspelen en moeten daar heel hard aan werken, want de vormingskant is veel ingewikkelder geworden;
- Non-interventie overheerst in docententeams in een groot aantal scholen; we moeten de professionaliteit van de docenten veel hoger waarderen; we moeten toewerken naar beter communiceren, naar het creëren van communities waarin met elkaar wordt gecommuniceerd;


Maar ook de ouders en andere aanwezigen deden stevig mee tijdens dit debat:
- Ouders zijn het lang niet altijd eens met de huidige toetscultuur in het onderwijs; overigens andere ouders zien dat zeker wel zitten;
- Het onderwijs zoals dat nu wordt gegeven, is gewoon op; het gaat zo niet meer in het onderwijs;
- Gooi je kont tegen de krib als ouders en leerkrachten en trek je niks aan van de onderwijsinspectie en zeg tegen de inspectie: wij maken zelf onze eigen keuzes met betrekking tot de ontwikkeling van onze kinderen;
- Ik hoor ons hier alleen maar praten over een versmalling van onze mensvisie; een mens is toch veel meer dan alleen maar een leerprestatie?;
- Hoe kan ik ooit weten wie ik ben, als een ander dat voortdurend voor mij bepaalt?:
- We hebben behoefte aan eerherstel van de kleutermethodiek.

En dan is het al ruim na de gestelde eindtijd van 22.00 uur en we zijn nog lang niet klaar met debatteren. Toch wordt de avond formeel afgesloten met woorden van dank voor ieders deelname en inbreng. En dan gaat het gesprek in kleinere groepen nog wel even door, in de zaal, in de ontvangsthal van Tresoar en zelfs nog tot buiten het gebouw. Prachtig om te zien hoe betrokken en bewogen de aanwezige debaters en gasten vanavond deze debatavond tot een groot succes maakten.

Geen opmerkingen: