Herdenkingsdienst Tsjernobyl 25 jaar later

Zondag 15 mei 2011

Om 19.00 uur zit de kerkzaal al goed gevuld. De aanwezigen zijn grotendeels afkomstig uit Stiens, Dronrijp en de Leeuwarder wijk Camminghaburen. Dat zijn de dorpen en de wijk waar in de afgelopen jaren regelmatig Witrussische kinderen voor een gezondheidsverblijf zijn opgevangen in Friese gastgezinnen. Vanavond staan we met elkaar stil bij het feit dat het op 26 april 2011 al weer 25 jaar geleden was dat we werden geconfronteerd met de kernreactorramp in Tsjernobyl. De herdenkingskerkdienst van vanavond is georganiseerd door de Werkgroep Stiens en omstreken van het Nederlands Bijbelgenootschap in samenwerking met de drie werkgroepen uit Stiens, Dronrijp en Leeuwarden van de Stichting Rusland Kinderhulp.

De voorganger van deze vesper is dominee Janny van Dijken. Aan de viering werken veel gastouders en hun kinderen mee. Zeven maal tijdens deze kerkdienst wordt een kaars aangestoken ter herdenking. Ik mag de vijfde kaars aansteken, waarbij als meditatieve tekst wordt voorgelezen: 'Wij ontsteken de vijfde kaars en gedenken met verwondering dat de grote ramp in Tsjernobyl de muur van onbekendheid en achterdocht veranderde in liefde en vriendschap'. De andere kaarsen worden achtereenvolgens aangestoken door Marije de Boer (Stiens), Reinder Bakker (Leeuwarden), Wopke van der Schaaf (Dronrijp), Esmee Strating (Stiens), Nynke de Boer (Stiens) en Nynke Plat (Stiens).

Gebeden worden uitgesproken, de bij een vesper behorende stiltes worden in acht genomen, passende liederen worden gezongen en een uitgebreide serie korte bijbellezingen ter overdenking worden voorgelezen door lector Judith Smit. Aan het begin van de kerkdienst wordt op het beamerscherm een enkele minuten durende fotopresentatie vertoond, bestaande uit een groot aantal door muziek ondersteunde fotobeelden van het rampgebied van Tsjernobyl van bijna 25 jaar na de ramp. Met deze beelden, de gezangen, de gebeden en de korte meditatie van de voorganger komt het aspect van 'herdenken' volop en passend tot zijn recht.
Ongeveer halverwege de herdenkingsdienst zit een vraaggesprek, uitgevoerd door interviewer Tjeerd Tijsma (Dronrijp). Tjeerd Tijsma interviewt Dick Jager van de 'SRK-werkgroep Leeuwarden' en mij als lid van het 'Landelijk Comité Tsjernobyl 25 jaar later'. Dit interview op het liturgisch centrum gaat vooral over onze eerste herinneringen aan de kernramp in Tsjernobyl, over de eerste contacten met onze Witrussische gastkinderen en hun gezinnen en over de meer recente contacten die we nog steeds onderhouden en of wij nog iets over onze toekomstwensen inzake de humanitaire hulp aan Wit-Rusland willen vertellen.

Ook jongeren uit Nederlandse gastgezinnen leveren belangrijke bijdragen aan deze herdenkingsdienst. Zo leest Nynke de Boer (Stiens) haar verslag voor van onze oktoberreis 2010 naar Wit-Rusland. Wieteke Houtstra en Annemieke Reidsma (beiden Leeuwarden) vertellen aan de hand van een Powerpointpresentatie met foto's en korte films over hun ervaringen met Witrussische gastgezinnen en Nynke Plat en Judit Smit (beiden Stiens) leren ons het lied "Lees je Bijbel, bid elke dag" samen in het Witrussisch te zingen.

Aan het eind van de kerkdienst vertelt voorzitter Gerrit Woudstra van de Stienser NBG-werkgroep over de fondswervingsactie 'Echo voor Tsjernobyl', de vanavond hier in Fryslân gelanceerde actie van het Nederlands Bijbelgenootschap, die ten doel heeft de bijbelverspreiding door het Witrussisch Bijbelgenootschap gedurende de komende drie jaren in het zuiden van Wit-Rusland te ondersteunen met Bijbels en bijbelboekjes, gecombineerd met humanitaire goederentransporten van Stichting Rusland Kinderhulp.

Na deze prachtige herdenkingsdienst is iedereen hartelijk welkom om in de ontvangsthal van De Hege Stins nog na te blijven praten met koffie, thee, frisdrank en koeken. Bijna iedereen maakt daar graag gebruik van, want het is ook een mooie gelegenheid voor gastgezinnen en organisatoren en ook een landelijk bestuurder van SRK om de vele boeiende ervaringen van de afgelopen jaren met elkaar uit te wisselen. Ondertussen is er ook volop de gelegenheid om hier en nu een bezoek te brengen aan de informatiestands van het Nederlands Bijbelgenootschap en van de Stichting Rusland Kinderhulp om kennis te nemen van al het goede werk dat deze twee organisaties landelijk en internationaal voor Wit-Rusland verrichten.

Dankbaar voor al dat goeds mogen we vanavond terugblikken op een geslaagde, waarde(n)volle herdenkingsdienst van Tsjernobyl 25 jaar later.