Friesland voor lanterfanters - Deel 1

Woensdag 22 mei 2013 

Cover van Friesland voor lanterfanters deel 1

Wandelen is populair
Langeafstandswandelen is momenteel in. Wandeltochten als de Slachtemarathon, de Kennedymars, het Nijkleaster Pinksterpaad, de Pink Ribbonwandeltocht van de Stichting Bewegen voor Overleven en de Friese wandel-Elfstedentocht trekken grote aantallen wandelaars. De wandelroutes van de bekende wandelpaden zoals het Pieterpad en het Fries-Overijsselse Jabikspaad genieten een grote naamsbekendheid en bieden steeds meer wandelaars aangename wandelingen. Wandelen in groepen, in tweetallen en individueel wint aan populariteit.

Wandelserie voor lanterfanters
Op die golf beweegt natuurjournalist Fokko Bosker mee. Bosker schreef inmiddels vier wandelgidsen voor gevarieerde wandelroutes door de provincie Fryslân. De serie van de eerste drie wandelrouteboekjes is uitgegeven met als titel: 'Friesland voor lanterfanters; een voetreis door natuurlijk Friesland in dertig dagen'. De daaraan toegevoegde vierde routegids kreeg als ondertitel: 'een voetreis rond natuurlijk Leeuwarden in 10 dagen'. Dit vierde deel verscheen in 2010. De eerste drie deeltjes kwamen in het jaar 2007 uit.

Deel 1
Inmiddels hebben Durkje en ik de tien wandelingen van het eerste deel van deze wandelserie gelopen. Het eerste deel van 'Friesland voor lanterfanters' biedt tien dagmarsen door mooie dorpen en landschappen in de Friese Waddenregio van noord-Fryslân. Je dwaalt over de Friese Klei en over alle vier Friese Waddeneilanden. Je gaat over wandelpaden door het voormalige Westergo, door de voormalige Middelzee, door het voormalige Oostergo en door de duinen en over het strand van de Waddeneilanden; en krijgt zo de gelegenheid om wandelend kennis te maken met de noordkant van de provincie Fryslân, waaronder ook een deel van de noordoostelijke Friese Wouden.

Achtergrondinformatie
Elke dagwandeling heeft een thema. De routes worden beknopt beschreven en in grote lijnen met een globale wegenkaart ondersteund. De wandelroutes zijn helaas niet bewegwijzerd, hetgeen het niet gemakkelijk maakt om de route exact volgens beschrijving en kaart te bewandelen. Fokko heeft bij elke wandelroute ook enige achtergrondinformatie geschreven, met informatie over bijvoorbeeld natuur & landschap, flora & fauna, cultuur & geschiedenis, gehuchten & dorpen, wonen & werken, bewoners en toeristen, waterwegen en monumenten; nu eens kritisch, dan weer lyrisch.

Noord-Fryslân
Deel één laat je een slingerend kustpad en een grillige lus door noord-Fryslân lopen, tussen Buitenpost, Kollum, Anjum, Holwerd, Hallum, Sint-Jacobiparochie, Franeker en Harlingen en tussen Buitenpost, Dokkum en Holwerd. En als kroon op die route wandel je ook nog over Schiermonnikoog, Ameland, Terschelling en Vlieland. De wandelingen hebben een gemiddelde afstand van 24,4 kilometer, variërend van 21 tot 28 kilometer per dag, in totaal dus 244 kilometer.

Tien wandelroutes
Op onderstaande data bewandelden en beschreven (zie onderstaande weblinks) Durkje en ik de volgende tien routes van deze wandelgids:
1. Op 1 juni 2009 van Buitenpost naar Anjum, 28 kilometer;
2. Op 2 april 2011 op Schiermonnikoog, 24 kilometer;
3. Op 5 mei 2013 van Anjum naar Holwerd, 27 kilometer;
4. Op 21 mei 2009 op Ameland, 21 kilometer;
5. Op 5 april 2010 op Terschelling, 22 kilometer;
6. Op 26 juni 2009 op Vlieland, 21 kilometer;
7. Op 30 september 2012 van Harlingen naar Sint-Jacobiparochie, 27 kilometer;
8. Op 14 april 2013 van Sint-Jacobiparochie naar Hallum, 26 kilometer;
9. Op 12 juni 2011 van Hallum naar Dokkum, 27 kilometer;
10. Op 12 oktober 2008 van Dokkum naar Buitenpost, 21 kilometer.

Elfstedenschaatsers langs de elf Friese steden

Zaterdag 11 februari 2012

Elfstedenschaatsers op de Feinsumer Feart tussen Alde Leie en Feinsum

Wiebe Wieling: "Het kan niet!"
Het slechte, maar begrijpelijke en verwachte nieuws van de afgelopen week is dat het bestuur van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elfsteden heeft besloten dat de 16e Friese Elfstedentocht deze week niet kan en dus ook niet wordt uitgeschreven. Daarentegen was het goede nieuws - tevens oproep - van Elfstedenbestuurder Oostenbrug om deze week vooral wel gebruik te maken van al die geveegde banen, door veel Friese vrijwilligers in de afgelopen week aangelegd.

Elfstedenschaatsers starten en finishen
Van die suggestie en oproep hebben velen graag gebruik gemaakt. Ook vandaag wordt er weer volop in Fryslân geschaatst, en zeker ook op de Elfsteden-schaatsroute. Vanmorgen vroeg zijn velen in Leeuwarden of verder op de route op het ijs gestapt, om vandaag de hele tocht of een deel van de hele route te schaatsen. Deze ervaringsdeskundigen vertellen op radio en televisie dat het hier en daar onderweg inderdaad gevaarlijk is; dat ze ook nog stukken met onbetrouwbaar ijs zijn gepasseerd. Jan Wijbe is vandaag vanuit Groningen met de trein naar Buitenpost gereden, om vervolgens van Buitenpost te lopen naar Kollum, om daar op het ijs van de Dokkumer Trekvaart te stappen, Hij is van Kollum, via Dokkum, Bartlehiem, Wijns en Britsum naar ons in Stiens geschaatst en vertelde dat ook op de Dokkumer Ee veel schaatsers onderweg waren; een aantal allicht Elfstedenschaatsers, onderweg naar Dokkum, of al weer van Dokkum via Bartlehiem en Aldtsjerk richting Leeuwarden, om op de Bonkevaart te finishen.

Vrouwbuurt en Alde Leije
Ook gisteren was het voor alle schaatsers in het algemeen en voor de Elfstedenschaatsers in het bijzonder een hele mooie zonnige schaatsdag, met een matige wind. Ideaal schaatsweer dus. Vanuit Leeuwarden ben ik aan het eind van de middag naar Onze Lieve Vrouwenparochie gereden om daar bij de Vrouwbuurstermolen schaatsers vanuit Franeker vanaf de Blikvaart Vrouwbuurt te zien passeren richting Feinsumer Feart. Daarna kijk ik nog in Alde Leie, waar alle schaatsers bij de nieuwe sluis van de Elfstedenvaarroute passeren, waar voor schaatsers een voortreffelijk kluuntraject is aangelegd met vele traptreden en een kluunpad om op deze manier op snelheid en geleidelijk klimmend en dalend om deze nieuwe sluiskolk heen te kunnen klunen.

Feinsumer Feart
Tenslotte rijd ik vanuit Alde Leie via Feinsum naar Stiens. Tussen Alde Leie en Feinsum passeer je dan de stenen brug over de Feinsumer Feart. Dit is een prachtig uitzichtpunt om de schaatsers vanuit Alde Leie te zien aankomen over de Feinsumer Feart, die vervolgens onder je door schaatsen over de Feinsumer Feart richting Feinsum. Vanuit Feinsum gaan de schaatsers dan verder over deze vaart naar de Dokkumer Ee, om daar noordwaarts te draaien, richting Dokkum. Ik ontmoet een echtpaar, dat vandaag met de auto de hele dag langs de Elfstedenschaatsroute rijdt, om op bepaalde plaatsen langs de route even te stoppen om de Elfstedenschaatsers en al die andere schaatsers te zien passeren.

Elfstedensfeer in Fryslân
Afgelopen week was een week van 'Elfstedenkoorts'; een week hard werken voor baanvegers, een spannende week voor potentiële Elfstedentochtschaatsers en een topweek ook voor de media, die zich vol op een mogelijke Elfstedentocht hebben gestort. En de schaatsers, zij schaatsen door het prachtige Friese landschap, elke kilometer zoveel mogelijk genietend van ijs, landschap, prestatie en sfeer in Fryslân.

China Garden in het Friese Buitenpost

Zaterdag 3 september 2011

Aan het begin van de avond arriveren we als gezin met zijn zevenen in het nieuwe Chinese restaurant 'China Garden' in het Friese Buitenpost. Omdat voor ons allen nu de zomervakantie voorbij is en omdat Durkje in de zomervakantie jarig is geweest genieten we hier vanavond van Chinees culinair in dit enkele maanden geleden geopende restaurant, dat op zaterdagen en zondagen wordt uitgebaat als buffet- en wokrestaurant.

De familie Mei, met China Garden al meer dan tien jaar een begrip in deze Noordfriese regio, heeft met haar China Garden Wokrestaurant nu op een geheel nieuwe locatie haar assortiment en dienstenpakket behoorlijk uitgebreid. Het bedrijf is nu van een traditioneel Chinees-Indisch restaurant veranderd in een modern en goed geoutilleerd wokrestaurant, waar ook ruimtes zijn voor recepties, vergaderfaciliteiten en bedrijfspresentaties.

Zo langzamerhand wordt het een goede traditie om zo in de overgang van vakantie naar werk elkaar als gezinsleden culinair te ontmoeten, om met elkaar terug te blikken op onze vakantiebelevenissen en om vooruit te kijken naar wat het komend werkseizoen ons mogelijk zal brengen.

Nadat we hebben genoten van het viergangendiner gaan we nog even op bezoek bij Anne & Rennie, die hier vlakbij het restaurant in Buitenpost wonen. Aan het eind van de avond rijden we met zijn allen weer terug naar Stiens.

Jonge watervogels

Zondag 8 mei 2011

Wie momenteel bij onder andere sloten, vaarten, grachten en kanalen goed oplet, ziet regelmatig broedende watervogels zoals zwanen en waterhoentjes. Ook jonge watervogels zie je regelmatig hun eerste zwemlessen ondergaan. In een sloot bij Buitenpost zien we vandaag een stel meerkoeten met vier jongen.

Rond het avonduur observeer ik in de Kletsefeart te Stiens een wilde eend met vijf eendenkuikens. Als een kokmeeuw te dicht in de buurt van de jongen komt, wordt de moedereend behoorlijk agressief. Ze overvalt de kokmeeuw door fladderend bovenop de kokmeeuw te landen. De wilde eend takelt de kokmeeuw gedurende enkele minuten behoorlijk toe. De eend blijft daarbij bovenop de kokmeeuw zitten, zodat die herhaaldelijk kopje onder gaan. Met de snavel pikt de wilde eend herhaaldelijk fiks op de kokmeeuw in, totdat die geen enkel verweer meer toont. Als de wilde eend de kokmeeuw na enige minuten met rust laat, blijkt die niet meer in staat te zijn om weg te vliegen. Herhaalde pogingen van de kokmeeuw om het luchtruim te kiezen, mislukken daarna. Na bijna een kwartier zwemmen en fladderen, lukt het de kokmeeuw uiteindelijk om op een hoogte van zo'n halve meter boven het wateroppervlak van de Kletsefeart over een afstand van zo'n honderd meter weg te vliegen, om op veilige afstand van de wilde eend weer in het water te landen.

Boekpresentatie Verheldering van de werkelijkheid

Vrijdag 4 maart 2011

Op uitnodiging van Uitgeverij Het Zuiden zijn we vanmiddag bijeen in de kloosterkapel van het voormalige Karmelklooster te Drachten. Hier woon ik de feestelijke presentatie bij van het nieuwe boek van dr. Gerben J. Stavenga uit Buitenpost. Uitgever Jan de Vlieger en auteur Gerben Stavenga bieden ter gelegenheid van deze boekpresentatie een afwisselend programma van drie genodigde sprekers en enkele muzikanten, die solo en samen de muzikale intermezzo's verzorgen tussen de speeches.

Het boek dat vandaag wordt uitgegeven, is getiteld: 'Verheldering van de werkelijkheid'. Als ondertitel is gekozen voor: 'Inzicht in de ontwikkeling van wetenschap en samenleving middels een relationele systeemtheorie'. De wetenschappen hebben een enorme hoeveelheid kennis voortgebracht, maar inzicht in de samenhang en diepere betekenis ontbreekt, volgens Gerben. Om dat inzicht toch te verkrijgen, wordt door dr. Stavenga in zijn boek een specifieke systeemtheorie ontwikkeld, die hij de 'theorie van de vier fundamentele systeeemrelaties' noemt.

Gerben Stavenga studeerde natuurkunde en filosofie. Hij promoveerde op de studie 'Science and Liberation' en was als wetenschapsfilosoof verbonden aan de Faculteit der Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Na zijn leeftijdsontslag bij de RUG heeft Gerben Stavenga zijn levenswerk in de wetenschap nog zes jaar lang bijna elke werkdag met veel discipline thuis voortgezet, teneinde met dit boek over zijn vandaag geïntroduceerde fundamentele systeemrelaties zijn mijlpaal na jarenlang werk in de wetenschap te zetten. Dit boek mag je dan ook beschouwen als een majeur levenswerk, na al die jaren wetenschappelijke studie, onderwijs, onderzoek, analyse, schrijven en publiceren.

Behalve de auteur komen drie daartoe genodigde sprekers aan het woord als zogenoemde 'critical friends'. De eerste is Gerbens familielid dr. Kai Eigner, docent aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. De tweede critical friend is Gerbens ex-RUG-collega, dr. Hans Harbers, die zich in zijn reflectie op Gerbens boek meer 'critical' dan als 'friend' opstelt. De derde critical friend is de Sneker theoloog, ds. Alex van Ligten, die zich minder 'critical' en meer als 'friend' opstelt in zijn reflectie op dit bijzondere levenswerk.

Na de boekpresentatie is er volop gelegenheid om met de auteur en zijn familie, vrienden en vakgenoten verder te praten over deze nieuwe publicatie van Gerben. De uitgever verkoopt ondertussen goed en op verzoek signeert Gerben Stavenga zijn boek van harte voor wie dat op prijs stelt. Vanmiddag heeft dit boek de studeerkamer verlaten en zal de wereld van onderwijs en wetenschap in gaan, door de één wellicht bekritiseerd en door de ander allicht ook geprezen vanwege zijn visie en moed om een eigen theorie van vier fundamentele systeemrelaties aan ontwikkelde leken, filosofen en andere wetenschappers voor te leggen. De voortschrijdende tijd en nieuwe inzichten zullen nog ons leren welke bijdrage dit boek van Gerben Stavenga levert aan de progressie van de wetenschap.

Lanterfanten over Route 2.01 van Buitenpost naar Drachtstercompagnie

Zondag 17 oktober 2010

Tussen enkele regenachtige dagen door is deze zondag letterlijk een echte zon-dag. Een mooie gelegenheid voor een herfstzonwandeldag door de Friese wouden. Als Durkje en ik met de auto's vanuit Leeuwarden rond 8.00 uur vanmorgen langs de Grote Wielen rijden, zien we de ochtendnevel nog dik over de velden liggen. De opkomende zon kleurt het benevelde waterrijke landschap zacht oranjerood. Een sprookjesachtig tafereel zo op de vroege ochtend. De ene auto laten we in Drachtstercompagnie achter en dan rijden we met de andere auto naar ons beginpunt van vandaag: het NS-station van Buitenpost. We wandelen vandaag van Buitenpost naar Drachtstercompagnie over een afstand van 26 kilometer. Het is route 1 van het tweede deel van de wandelgids "Friesland voor lanterfanters".

De Kuipersweg in Buitenpost is opgebroken wegens de aanleg van nieuwe riolering. Ten zuiden van Buitenpost volgen we ter hoogte van Lutkepost een fietspad in de richting van Kootstertille. Iets verderop maken we een wandellus in de Wâldmieden over het Laarzenpad van Staatsbosbeheer, ook wel het Mem Wadmanpad genoemd. Qua natuur is dit een top, maar qua wandelpad een flop, want vanwege de zompige ondergrond en het hoogopgaande natte gras - dat trouwens hier en daar zelfs nog berijpt is - hebben we na enkele honderden meters al natte sokken in onze (vermeend waterdichte) wandelschoenen. We vervolgen onze weg via de Alde Dyk in de richting van de oude wipbrug over de Twijzelerfeart.

Over het fietspad de "Njoggen âlde mantsjes" (die verwijzen naar knotwilgen) wandelen we langs deze vaart naar Twijzel, waar we een kop koffie scoren bij het tankstation langs de provinciale weg van Groningen naar Leeuwarden. Net als we langs deze Groningerstraatweg lopen, komen Ale en Janny uit Stiens ons toevallig in de auto tegemoet. Bij Opperkooten nemen we de Opperkoatsterwei tot we in Jistrum arriveren. Via het mooie zandpad de Miedwei lopen we naar het Kolonelsdiep, dat we via de brug bij Skûlenboarch over steken. Een groot vrachtschip is zojuist deze brug gepasseerd.

Na de Mounekamp gaan we langs een smal Binnenvlietpad langs een sloot met kraakhelder water, waarin je alle flora en fauna tot op de bodem ziet. In it Heechsân bezoeken we d'Aldtoer, de bijzondere - met klimop begroeide - 13e eeuwse kerktoren. Aan de voet van dit gebouw vinden we ook een gedenkteken voor de omgekomen Poolse bemanningsleden van een Geallieerd vliegtuig, dat hier in de buurt in 1943 neerstortte. Via een zandpad en een lang fietspad tussen de hier zo karakteristieke elzenwallen komen we aan in de jachthaven van Eastermar, waar we heerlijk in de zon pauzeren op een bankje aan het water. We zitten er nog maar net als een motorrijder langzaam achter ons langs rijdt, zo'n 100 meter verderop de macht over het stuur kwijt raak en onderuit gaat. Gelukkig is het geen ernstige valpartij.

Vanuit Eastermar lopen we in oostelijke richting via it Wytfean naar de Mûntsegroppe, het twee kilometer lange zandpad, dat we tot in Rottevalle volgen. In Rottevalle pauzeren we op een bankje op het speelplein van de plaatselijke christelijke basisschool. Aan de oostzijde van Rottevalle gaan via een fietstunnel onder de N369 door, in de richting van Houtigehage. Tussen Houtigehage en Drachtstercompagnie volgen we een eind in oostelijke richting de Skoallewyk, één van de vele "wijken" (waterlopen) in deze streek. De wandelgids wil ons dan langs de Parkenwyk verder laten gaan, maar als we de Parkenwyk in wandelen, zien we dat de bewoners die gemeentelijke woonstraat tot "eigen weg" hebben verklaard en dat men verderop het doorgaande pad heeft versperd met takkenbossen. Onverrichterzake keren we derhalve terug over de Skoallewyk.

We steken verderop de Folgersterloane over en gaan linksaf en rechtsaf om dan het laatste stuk naar Drachtstercompagnie te lopen, waar we onze auto hebben geparkeerd bij de christelijke basisschool, de dorpsschool waar ik in 1978 als Pabo-student hospiteerde. Vanuit Drachtstercompagnie rijden we om 16.00 uur voor een visite naar mijn ouders in Drachten en tegen de avond rijden we via Buitenpost weer naar Stiens, om bij het treinstation van Buitenpost eerst nog onze andere auto af te halen, die we hier vanmorgen rond 9.00 uur parkeerden. We hebben vandaag een buitengewoon mooie wandeltocht achter de rug, waarvan de route ons een goed beeld gaf van het schitterende coulisselandschap van de Friese wouden tussen Buitenpost en Drachtstercompagnie.

Lanterfanten over Route 2.10 van Veenwouden naar Buitenpost

Zondag 26 september 2010

In de afgelopen vijf weken is het er voor Durkje en mij helaas niet van gekomen om weer aan de wandel te gaan op een langeafstandspad. Gisteren hebben we de knoop doorgehakt om vandaag weer eens een stevige wandeling te maken. Voor vandaag staat route nummer 10 van het tweede deel van de wandelgids “Friesland voor lanterfanters” op het programma. We lopen van Veenwouden - via Oenkerk en Wouterswoude - naar Buitenpost, over een afstand van 30 kilometer.

Om 8.40 uur parkeren we de auto bij het treinstation van Veenwouden. We verlaten Veenwouden aan de westzijde en lopen dan eerst parallel aan en even later naar de spoorlijn tussen Groningen en Leeuwarden, waarbij we ter hoogte van Veenwoudsterwal komen. Iets verderop ontmoeten we op het fietspad een overstekende groep pasgemolken koeien. Als van de andere zijde een groep wielrenners de kudde doorkruist, schrikt één van de koeien zo erg dat zij met een hoge en verre sprong in één keer met succes over een breed veerooster springt. Langs deze spoorlijn lopen we in westelijke richting naar het Ottema-Wiersma-reservaat in het Bûtenfjild. Hier ligt een prachtig natuurgebied van It Fryske Gea.

Over de Hallingenweg lopen we naar Mûnein. Nog vóór we Mûnein bereiken, verlaten we even de doorgaande weg om het achter de bomen verscholen geologische monument te bezoeken. Hier ligt een uitgestrekt Zwerfstenenmonument – gemaakt door Jan Jac. Faber - in de vorm van Noorwegen, Zweden en Finland. Eén meter in dit monument is in werkelijkheid 100 kilometer. De zwerfstenen die hier liggen, zijn allemaal in deze regio gevonden. In de IJstijd zijn ze door het landijs vanuit Scandivië hierheen geschoven. De lokatie van de zwerfstenen in dit monument geeft aan uit welke regio de steen oorspronkelijk vandaan komt. Tussen dit monument en het dorp vinden we in de berm een groot aantal paddenstoelen, waarvan schitterend mooie en grote exemplaren van de Vliegenzwam, rood met witte stippen.

Van Mûnein lopen we door het Pikeboskje naar Oenkerk. We komen langs het landschapspark van Stania State. Daarna volgen we de historische wandelroute door de bossen Griekenland en Turkije. Na deze flinke omweg door de bossen komen we weer terug in Mûnein, waar we heerlijk in de zon pauzeren bij het “Mûneinster” haventje.

Voorbij de kerk van Roodkerk verlaten we de Trynwâlden en gaan we het Bûtenfjild weer in. We nemen dan het fietspad door De Houtwiel en passeren daarbij het Goddeloos Tolhuis aan de Goddeloze Singel. Bij de Christelijke Gereformeerde Kerk van Broeksterwâld, wijken we even af van de doorgaande route, om bij de ouders van Durkje - tussen de beide kerkdiensten door - even aan te schuiven aan de middagmaaltijd. Een klein uurtje later steken we na deze rustpauze ter hoogte van Broeksterwâld de weg van Damwoude naar Veenwouden over, om bij Wâldhiem de Broekster Mieden in de lopen. Het heeft even licht geregend, maar nu is het weer droog.

Bij Wouterswoude passeren we het nieuwe huis dat in de vorm van een oude stins is gebouwd. Daarna komen we bij de rivier de Nieuwe Zwemmer (ook wel Petsloot genoemd), die we ten zuiden van Driesum ter hoogte van de Rinsmapôle via de hoge houten fietsbrug over kunnen steken. Aan de overzijde wandelen door dit laaggelegen veenweidegebied van de Zwagermieden in de richting van Kollumerzwaag. Het begint weer licht te regenen en de rest van de middag wordt het niet meer droog. Omdat het nauwelijks waait en maar licht regent, kunnen we de rest van de route droog blijven door wandelend gebruik te maken van de paraplu.

Langs de oude dorpskerk van Kollumerzwaag gaan we over het Tsjerkepaad naar de Sânbultsterwei, die parallel aan de spoorlijn Leeuwarden-Groningen ligt. Via dit brede zandpad komen we een eind verder uit in de meest zuidelijke punt van (wederom) Kollumerzwaag. Vanaf hier lopen we in oostelijke richting tussen de spoorlijn en de bossen van Veenklooster, onder andere door het Friesch Dagbladbos, waarvan de bomenaanplant mogelijk werd gemaakt door financiële steun van de abonnees/lezers van het Friesch Dagblad.

Een eind verderop gaan we onder het viaduct van de Lauwersweg door, waarna we de spoorlijn over steken om verderop langs de Groningerstraatweg onze eindbestemming Buitenpost binnen te wandelen. Als we tegen 17.30 uur bij het treinstation van Buitenpost arriveren, vertrekt de trein nog voordat we een treinkaartje kunnen kopen. Geen probleem, want een half uur later gaat de volgende trein volgens het dienstrooster. Maar die vlieger gaat niet op, want als een half uur later het moment is aangebroken dat de trein het station binnen zal rijden, wordt omgeroepen dat die trein logistieke problemen heeft en niet zal komen. De trein van nog een half uur later zal wel komen. Hoera voor het openbaar vervoer. Gevolg is dat we pas na een uur wachten op het perron om 18.30 uur in de trein kunnen, die ons in enkele minuten weer terugbrengt naar het station van Veenwouden, waar we vanmorgen onze auto parkeerden. Een half uur later zijn we weer thuis in Stiens.

Lanterfanten over Route 1.1 van Buitenpost naar Anjum

Maandag 1 juni 2009
Als we vanmorgen naar Anjum rijden, kruisen we bij de brug over de Dokkumer Ee wielrenners van de Fietselfstedentocht, die op deze Tweede Pinksterdag als een lang lint door Friesland rijden. In Anjum parkeren we de ene auto en daarna rijden we naar het startpunt van onze wandeltocht van vandaag: Buitenpost. Op deze "healsnein" (christelijke feestdag) bewandelen Durkje en ik de 28 kilometer lange route nummer 1.1 van de wandelgids "Friesland voor lanterfanters". Deze wandeling van Buitenpost naar Anjum krijgt in de wandelgids als titel mee: "Nieuwe toekomst voor getemde zee"; waarmee de actuele bestemming van de voormalige Lauwerszee wordt bedoeld.

Vanaf het NS-station Buitenpost lopen we door het schilderachtige Paradyske en langs de Stroobosser Trekvaart naar Kollum. Vervolgens lopen we van Kollum naar Kollumerpomp, met - ten zuiden van Kollumerpomp - zicht op het grote aantal schotelantenne's (ofwel paraboolantenne's) van Burum. In Kollumerpomp pauzeren we aan de voet van een oude zeedijk. Over die slaperdijk lopen we langs het zogenoemde Contributiehuisje: een waterschapsmonument dat in 1828 werd gebouwd als stormwachtershuisje, in een tijd dat de zeedijk waarop dit huisje staat bij stormvloed het wassende water van de Lauwerszee moest keren.

Dan steken we de Kwelderweg over om het 5.000 hectare grote Nationaal Park Lauwersmeer binnen te wandelen. Daar volgen we door de verruigde graslanden, door de rietvelden, moerassen en bossen eerst een deel van de Vogelroute en daarna een deel van de Diepsterbosroute. Als we op een hoger gelegen wal bij het jacht(vlucht)haventje van het Dokkumerdiep even gaan pauzeren, volgt een verrassende ontmoeting. Mede-regiocomitélid (Vereniging VU-Windesheim Fryslân) Gerben Stavenga en zijn echtgenote Dini Stavenga-van der Waals (emeritus-predikant) komen met Nordic Walking-stokken in onze richting de hoge wal op klimmen. Een mooi moment om hier gevieren even te pauzeren op onze elkaar alhier kruisende wandelpaden.

Langs het Kollumeroord (voorheen YMCA-buitencentrum) en het Dokkumerdiep lopen wij dan naar Dokkumer Nieuwe Zijlen. Als we aan de overzijde van het Dokkumerdiep aan de voet van de voormalige zeedijk in noordelijke richting verder gaan, krijgen we af en toe mooie doorkijkjes naar het Lauwersmeergebied door de openingen in de oude Lauwerszeedijk. Een tweede verrassende ontmoeting volgt als we deze slaperdijk over steken om de polder Ezumakeeg in te gaan. Op de zeedijk ontmoeten we medepelgrim (Santiago de Compostela) Jitse van der Wal met zijn echtgenote. Zij fietsen vandaag vanuit hun woonplaats Kollum rondom het Lauwersmeer. Zowel Jitse als Durkje & ik hebben ervoor gekozen om het pelgrimspad naar het Spaanse Santiago de Compostela in een aantal opeenvolgende jaren te bewandelen. Af en toe wisselen we onze pelgrimservaringen uit tijdens de bijeenkomsten van het Fries Genootschap van Sint Jacob.

Door het prachtige natuurschoon van Ezumakeeg arriveren we bij de sluisbrug van Ezumazijl, gebouwd in 1901. Daarna wandelen we naar het boerengehucht Stiem, om vervolgens om de Aardgasboorlocatie naar Esonstad en Oostmahorn te gaan. Na een korte pauze in Oostmahorn lopen we via het gehucht Jewier naar de koren- en pelmolen van Anjum, waar onze auto staat. Via Buitenpost gaan we aan het eind van de middag weer naar huis. Een prachtige wandelroute met heel mooi weer: de hele dag zon, warm en op de vlaktes een heerlijk verfrissende, stevige noordenwind. Perfect wandelweer dus.

Lanterfanten over Route 1.10 van Dokkum naar Buitenpost

Zondag 12 oktober 2008

Twee weken geleden (zie mijn weblogbericht van 28 september 2008) wandelden Durkje en ik van Holwerd naar Dokkum. De route die we vandaag wandelen, ligt in het verlengde daarvan, nl. van Dokkum naar Buitenpost, over een afstand van 21 kilometer.

Voor het eerst bewandelen we een route uit de wandelgids "Friesland voor lanterfanters, deel 1", geschreven door mijn ex-freelance-CHN-collega Fokko Bosker. We kiezen uit deel 1 route nummer 10, die begint waar we twee weken geleden eindigden: Dokkum.

In een lichte mist rijden we vanmorgen met de auto eerst naar het NS-station van Buitenpost. Daarvandaan fietsen we door de optrekkende mist over de Dokkumer Trekweg langs de Stroobosser Trekvaart naar het busstation van Dokkum.

We verlaten Dokkum via het Dokkumer Grootdiep, dat ter hoogte van de voormalige steenfabriek al behoorlijk begint te meanderen. We nemen een veldweg langs een woning waar de bewoners aan het palingroken (ielrikjen op z'n Fries) zijn en komen zo aan in Ee.

Ten zuiden van Ee steken we het Dokkumer Grootdiep over, waarna we over de Wâlddyk - een oude zeedijk - en langs het Mâllegraafsgat richting Oudwoude lopen. Het Mâllegraafsgat is een wiel, een 9-12 meter met water volgelopen diep gat, dat is ontstaan bij de dijkdoorbraak van de Sint Pietersvloed in 1651. Op de Wâlddyk loop je over de scheiding van kleigrond aan de noordzijde en zandgrond aan de zuidzijde. Zodra je iets zuidelijker de Nieuwe Zwemmer bent overgestoken, begint onmiskenbaar ineens het Friese Woudenlandschap.

Bij de Hervormde Kerk van Oudwoude passeren we de Van Heemstraschool, naar verluid de oudste basisschool van Friesland. Ons neefje Bram en nichtje Anouk zijn twee leerlingen van deze historisch bijzondere school. Op 12 juli 1775 hebben twee kleinkinderen van Jonkheer Willem Hendrik van Hiemstra de eerste steen gelegd. Van Hiemstra was toen Grietman van o.a. Kollumerland. Het schoolgebouw heeft drie gevelstenen, die beknopt de bouwgeschiedenis van deze school vermelden: de eerste bouw in 1775, de nieuwbouw in 1898 en tweemaal een verbouwing: in 1953 en in 1986.

Ten zuiden van Oudwoude steken we de Stroobosser Trekvaart over, waarna we nabij Triemen via een zandpad naar Veenklooster lopen. Daar maken we een ommetje door het mooie parkbos van het statige Fogelsanghstate. Het is aangenaam licht zonnig weer; het park in herfsttooi wordt druk bezocht door zondagmiddagwandelaars.

Via de onverharde Fogelsanghloane wandelen we naar het treinstation van Buitenpost, waarna we met onze daar geparkeerde auto de fietsen weer in Dokkum afhalen en vervolgens huiswaarts keren.