Familieweekend in Vierhouten

Zaterdag 15 september 2012 

Durkje en Jan Wijbe verlaten De Koekoek in Vierhouten

De Koekoek
Dit weekend brengen we met de familie van Durkje door in en rond De Koekoek, een grote groepsaccommodatie op De Paasheuvel in Vierhouten, nabij Nunspeet. Gisteravond ben ik na de bestuursvergadering van het Nederlands Bijbelgenootschap vanuit Haarlem naar Vierhouten gereden, waar we met zo'n 40 familieleden een gezellige avond hadden in De Koekoek. Durkje had gistermiddag haar ouders al meegenomen uit Fryslân. Gedurende de middag, de avond en de nacht komen alle broers/zwagers en (schoon)zusters al dan niet met hun kinderen en de kleinkinderen naar dit weekendverblijf. Durkje en ik organiseren dit jaar niet een familiedag, zoals we in principe elk jaar hebben, maar deze keer een familieweekend. We kozen daarvoor vorig jaar deze locatie, mooi en centraal in het land gelegen, en daarmee goed bereikbaar voor alle familie uit het noorden, het westen en het zuiden van Nederland.

Ochtendprogramma
De allerkleinsten zijn vanmorgen al heel vroeg wakker. Zo langzamerhand ontwaken alle familieleden in de vier grote slaapzalen van De Koekoek. Ieder ontbijt op zijn tijd en samen drinken we koffie. Daarna verzorgt Berinda een ochtendprogramma voor de kleinste kinderen: snoephuisjes maken.
Aan het eind van de ochtend ga ik met Durkje en Jan Wijbe een auto vol boodschappen halen in een supermarkt en bij de warme bakker in Nunspeet.

Middagprogramma
Als we de boodschappen in de groepsaccommodatie hebben opgeruimd, staat de lunch voor iedereen klaar.
Jan Wijbe & Gaby verzorgen vandaag het middagprogramma. Eerst gaan we met zijn allen in Nunspeet naar het Bezoekerscentrum Veluwe-Noord van Staatsbosbeheer. Binnen is voor jong en oud van alles te zien, te ruiken en te voelen over de natuur van de Veluwe. Voor de kleine kinderen is er een Kabouterhoek en voor de grotere kinderen is superspeurder Jac.P. Struiner aanwezig om de kids een en ander uit te leggen over wat je zoal op de Veluwe ziet, als je buiten wandelend of fietsend goed om je heen kijkt.
Aansluitend wandelen we naar de Uitzichttoren van Nunspeet. Als we na veel traptreden enkele tientallen meters hoger op de rondgang van de toren staan, hebben we een mooi uitzicht over Nunspeet en haar omgeving.

Avondprogramma
Als we weer terug komen in ons groepsverblijf in Vierhouten, staat de heerlijke warme maaltijd al klaar, die tijdens onze afwezigheid onder leiding van gelegenheidskok Peter is bereid en als buffet klaar staat voor consumptie.
Eelke regisseert vanavond een presentatieavond. Iedereen is opgeroepen om thuis een korte presentatie voor te bereiden en die hier te presenteren, om iets te vertellen over wat hem/haar/hen momenteel bezig houdt.
Een respectabele hoeveelheid beamer-presentaties worden op boeiende wijze verzorgd over uiteenlopende, indrukwekkende items, zoals bijvoorbeeld:

• Durkje presenteert vanavond het eerste exemplaar van het boekje dat haar vader schreef over zijn levensloop. Het eerste exemplaar wordt aan haar vader aangeboden, waarna ook de kinderen een exemplaar van deze uitgave krijgen;
• Alise & Florian vertellen over hun aanstaande emigratie naar Bayern in Duitsland. Florian gaat in München werken in het bedrijf van zijn vader en Alise gaat als ziekenhuisarts aan het werk in een dorp ten zuiden van München;
• Peter en Yvon vertellen over hun aanstaande emigratie naar Nairobi in Kenia. Peter start daar als lid van het management van een grote kwekerij en exportbedrijf voor met name bloemen en Yvon zal proberen om daar als apotheker werk te vinden.
• Jenny toont enkele van haar schilderijen en vertelt over het verhaal achter haar schilderen en over haar schilderijen;
• Marja vertelt over haar HBO-stage als creatief therapeut bij een hulpverleningsinstantie die werkzaam is op de Amsterdamse Wallen;
• Jan Wijbe & Gaby vertellen over hun aanstaande, drie maanden durende backpack-reis, die zij vanaf oktober ondernemen naar en door een groot aantal landen in Midden-Amerika;
• Baukje & Rauke vertellen over hun zomervakantie in Zuid-Afrika, waar Baukje eerst vier weken vrijwilligerswerk heeft gedaan in de jeugdhulpverlening en in het onderwijs in de townships, waarna Rauke zich bij haar haar heeft gevoegd om samen nog een reis van drie weken door Zuid-Afrika te maken;
• Durkje vertelt over onze pelgrimsreis naar Santiago de Compostela, wat ze met praatjes bij mooie plaatjes doet aan de hand van een aantal pelgrimstextielemblemen die op mijn pelgrimshoed zijn genaaid;
• Jelke toont een fotopresentatie - uit oude fotoalbums - van tientallen jaren uit het leven van het gezin De Jong. De foto's roepen veel herinneringen, verhalen en emoties op.

Kampvuur en feestzang
De avond vliegt om. Tussen de twee presentatie-clusters door gaan we naar buiten, met name om alle kinderen te laten genieten van een mooi kampvuur op het terrein vóór De Koekoek. Bovendien worden de kinderen verrast met marshmallows uit het kampvuur.
Als het middernacht is, wordt er gezongen. Mijn 54e verjaardag wordt met een driewerf hoera ingeluid. Toch aansluitend eerst nog maar een aantal uurtjes nachtrust, alvorens 'morgen' het verjaardagsfeest in familiekring wordt gevierd.

Hanzestedenpad van Brummen naar Doesburg

Zondag 1 juli 2012 

Veerpont 'Steeds Voorwaarts' in de IJssel bij Dieren

Bed & Breakfast in Doesburg
Na een heerlijk ontbijt op de vroege zondagochtend in de ontbijtkamer van ons gastenverblijf 'Huis op den Bergh' te Doesburg fietsen Durkje en ik om 9.30 uur vanuit Doesburg via Dieren en Leuvenheim naar het treinstation van Brummen. Vanuit Brummen zullen we vandaag terug wandelen naar het Hanzestadje Doesburg, over een afstand van 20 kilometer.

Hanzestedenpad 2005-2012
Tijdens onze pelgrimstocht van Sint-Jacobiparochie richting Santiago de Compostela hebben we een deel van het Hanzestedenpad gebruikt om de verbinding van het Fries-Overijsselse Jabikspaad te maken naar het zuidelijke traject van het Pieterpad, richting Maastricht. Daartoe bewandelden we in 2005 en 2006 van Zwolle via Deventer tot aan Zutphen het Hanzestedenpad. Omdat het hele Hanzestedenpad zeker de moeite waard is om te bewandelen, hebben we ons voorgenomen om ook de toen nog resterende delen van deze langeafstandswandeling te lopen. In 2006 wandelden we al eens van Kampen naar Zwolle en in 2008 van Zutphen naar Brummen. Daarmee resteert nog het laatste traject van het Hanzestedenpad, het deel van Brummen, via Dieren, naar Doesburg.

Van Brummen naar Dieren
Om 10.15 uur wandelen we Brummen uit. Bij de Hammelerweg vervolgen we onze route over het Hanzestedenpad, vanaf het punt waar we op 30 december 2008 onze dagtocht van Zutphen naar Brummen beëindigden. Langs de Leuvenheimsche Beek en via de Leuvenheimse Straat wandelen we door het bosperceel van Lichtenbelt. Omdat het pad hier nauwelijks gemarkeerd is met de geel-rode LAW-strepen, is het ondanks de routebeschrijving en de wandelkaart tamelijk lastig om in dit bosperceel de goede weg te vinden. Met enig kaartlezen en padvinden komen we toch goed uit ten zuiden van de Leuvenheimsche Heide, om vervolgens door de Soerensche Broek onze weg in zuidelijke richting te vervolgen naar de oever van het Apeldoornsch Kanaal. Aan de overzijde van het kanaal ligt Dieren

Steeds Voorwaarts in Dieren
Langs het Apeldoornsch Kanaal passeren we het dorpje Spankeren en vlak vóór de plaats waar het kanaal uitmondt in de IJssel steken we via een brug bij de sluis het Apeldoornsch Kanaal over, om dan om 12.00 uur de plaats Dieren in te wandelen. Als we bij de IJssel arriveren, ligt de veerpont 'Steeds Voorwaarts' aan onze oever en kunnen we direct met de pont de rivier over steken. Aan de overzijde nemen we op een zitbank op de rivieroever onze eerste rustpauze. Achter ons is men druk in de weer om een grote feesttent in gereedheid te brengen voor een bruiloft die hier later vandaag zal worden gevierd. Het is druk op de veerpont. Opvallend veel motorrijders maken op dit moment gebruik van de mogelijkheid om hier de rivier over te steken.

Het Zwarte Schaar
We genieten van het zonnige weer bij een aangename temperatuur en een stevige, verkoelende wind; prima wandelweer dus. Vlak vóór het dorpje Olburgen buigen we af naar de rivierdijk van de IJssel. Het wandel-fietspad boven op de rivierdijk voert ons langs enkele campings aan de voet van deze dijk. We lopen hier langs een oude meander van de IJssel, hier 'Het Zwarte Schaar' genoemd. Vanaf deze Hoogluurse Dijk krijgen we een mooi uitzicht over de Fraterwaard, een groot uiterwaard-schiereiland, dat is omgeven door de oude en nieuwe loop van de rivier. We komen uiteindelijk ter hoogte van een bedrijventerrein aan Het Zwarte Schaar aan in Doesburg.

Vesting van Menno van Coehoorn
In een stadsparkje in Doesburg nemen we een kort pauze. Daarna gaat de wandeling verder door het oude stadscentrum van Doesburg, langs ons overnachtingsadres van afgelopen nacht, over de kermis bij de kerk en langs het karakteristieke Waag-gebouw en stadhuis. We komen dan aan de zuidzijde van Doesburg weer uit op de IJsselkade met haar pasgebouwde, moderne wooncomplexen langs de IJssel. Voorbij de Doesburgse haven zouden we dan de Wallen van Menno van Coehoorn op moeten. Het eerste deel van dit vestingstelsel is wegens werkzaamheden afgesloten, dus we kunnen pas enkele honderden meters verder de vestingwerken op. Op advies van de - oorspronkelijk uit het Friese Britsum afkomstige - beroemde vestingbouwer Menno van Coehoorn zijn deze Doesburgse vestingwerken in de jaren 1701-1730 aangelegd volgens de principes van het Nieuwnederlandse fortificatiestelsel. We lopen over de vijfhoekige bastions van deze oude vestingstad. Het eerste deel van het pad over deze bastions is overwoekerd door plantengroei. Kennelijk komen niet veel wandelaars door dit stedelijke natuurreservaat van Staatsbosbeheer.

Einde Hanzestedenpad
Op de Kraakselaan in Doesburg eindigt het Hanzestedenpad. We wandelen om 15.15 uur vanaf dat punt door naar onze auto, die we hier gisteravond vlakbij parkeerden. Daarna gaan we op visite bij Gaby haar ouders in het - ten zuiden van Doesburg liggende - dorp Angerlo. Aan het eind van de middag rijden we vanuit Angerlo via Dieren naar Brummen, waar we onze beide fietsen weer afhalen van het NS-station, waar we ze vanmorgen stalden. Vandaag hebben we de 20 kilometer in precies vijf uren gelopen. Met dit laatste traject sluiten we op deze prachtige wandeldag het Hanzestedenpad af.

Kloosterpad 1453 van Burgum naar Sijbrandahuis (deel 2)

Zondag 6 maart 2011

Op 21 februari 2011 liepen Durkje en ik het eerste traject van het Kloosterpad 1453 van Smalle Ee naar Burgum. Vandaag bewandelen we de tweede helft, namelijk: van Burgum naar Sijbrandahuis. Dat is een traject van ongeveer 24 kilometer. Even na 9.00 uur vertrekken we onder het imposante klokgelui van de Kruiskerk van Burgum. De kerk gaat in en wij wandelen over de Kerklaan Burgum uit. Tussen het Streekmuseum/Volkssterrenwacht van Burgum en Noardermar ontmoeten we mijn ex-Stenden-collega Robert Veenstra in het trainingspak van zijn nieuwe werkgever SC Heerenveen. Kortom, hier een korte rustpauze van wandelen en rennen om eerst even bij te praten.

Via een zandpad en de Zomerweg komen we ter hoogte van Noardburgum bij de Rijksstraatweg. Aan de overzijde lopen we over het zandpad van de Oostersingel naar Kuikhorne, waar we de Goddeloaze Singel op gaan. Eerst steken we de spoorlijn Leeuwarden-Groningen over en daarna ten oosten van Veenwouden de N356. Voorbij de Skillige Piip komen we in het schitterende Staatsbosbeheer-natuurgebied De Houtwiel, dat we weer verlaten bij de brug over de Valomstervaart bij het Goddeloos Tolhuis. In Broeksterwâld drinken we vervolgens koffie bij de ouders van Durkje.

Ter hoogte van de Broekmolen van Broeksterwâld komen we op de Schwarzenberglaan langs het Doopmonument nabij de waterloop de Lits. Dit is de plaats waar in 1861 de eerste bekeerlingen tot de 'Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen in Nederland' werden gedoopt. Op het monument-reliëf zien we een man en een vrouw voor een watervlakte, de man wijzend naar de overvliegende duif, hèt bijbelse symbool van de Heilige Geest, en daarmee ook goed passend langs dit eeuwenoude Kloosterpad.

Via Damwâld lopen we door naar Rinsumageest, waar we vlakbij de unieke 'gibbeflecht' (een stenen duivenhuis van meer dan 200 jaar oud, met gimmengaten). Een tweede verwijzing vandaag naar de Heilige Geest, maar nu in Rinsumageest. In Rinsumageest bezoeken we de romaanse Sint-Alexanderkerk, de meest bijzondere kerk langs dit Kloosterpad, met als enige kerk hier in het noorden een crypte. Op de buiten hoorbare, uitnodigende orgelklanken gaan we even naar binnen. De organist oefent nu in de kerk, alvorens over drie kwartier hier de middagkerkdienst aanvangt.

Wij steken de Lauwersseewei over en gaan via de Trekweg in de richting van de Klaarkampster Mar. Over een smal boerenweggetje langs dikke knotwilgen lopen we naar de locatie waar vroeger het beroemde Friese klooster Klaarkamp heeft gestaan. Niets is hier in het landschap nog te zien van de voormalige cisterciënzerabdij Klaarkamp, al vóór 1163 hier op deze nu desolate plek gesticht. Nu hebben we de oorspronkelijke kloosterroute van het klooster van Smalle Ee tot aan het klooster Klaarkamp afgelegd.

Wij gaan door naar het Hervormde kerkje van Sijbrandahuis. Bij de ingang van deze kerk ontmoeten we onze Stienser dorpsgenoot Anne Dijkstra, die hier druk in de weer is om met een groep muzikanten het concert 'Diversity, Music for Education' voor te bereiden, het benefietconcert dat leerling Nadieh Wesseling hier in dit kerkje organiseert in het kader van haar Profielwerkstuk, waarvan de middagopbrengst is bestemd voor betere educatie in het Afrikaanse Rwanda. Alweer een verwijzing naar de Heilige Geest, hier, in het zicht van het voormalige klooster Klaarkamp. Toeval of niet?

Het duurt nog wel twee uren alvorens dit benefietconcert aanvangt, en wij moeten nog door naar de Bonifatiusstad Dokkum. We verlaten Sijbrandaburen en lopen langs de Birdaarderstraatweg naar de Friese Elfstedenstad Dokkum. Bij de Woudpoortbrug in Dokkum worden we door Pieter met de auto afgehaald, waarna Pieter ons terug rijdt naar de Kruiskerk van Burgum, waar wij vanmorgen onze auto parkeerden.

Moordverhalen rond het Goddeloos Tolhuis bij De Valom

Zaterdag 29 januari 2011

Op 11 december 2010 verzorgden Durkje en ik bij de familie Brouwer in Stiens een verhalenvertelavond, waarin oude Friese volksverhalen rond het beruchte "Goddeloos Tolhuis" nabij De Valom/Broeksterwâld centraal stonden. Vlak daarna hoorden we dat in het Bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer bij dat Goddeloos Tolhuis vanavond een dergelijke verhalenvertelavond zou worden georganiseerd. We besloten die avond met zijn zessen bij te wonen; samen met de ouders van Durkje, die vlakbij deze vroeger zo gevreesde onheilsplek wonen. Voorbij Broeksterwâld verdwijnen we in de diepe duisternis, rijdend over de "Goddeloaze Singel", tot we door twee verkeersregelaars op de plaats waar de singel voor doorgaand autoverkeer doodloopt, een parkeerplaats krijgen toegewezen op de bevroren berm van het fietspad aan de overzijde van de Falomsterfeart. Honderdveertig vooraanmeldingen, maar er is maar plaats voor 60 mensen en wij zijn erbij, omdat we één van de eerste intekenaars waren.

Inhoudelijk wordt de avond verzorgd door twee meestervertellers. De eerste is onze gastheer van vanavond: Jacob Bijlsma, tot voor kort nog boswachter van dit mooie natuurreservaat aan beide zijden van de Goddeloaze Singel, die samen met zijn vrouw Anneke het Goddeloos Tolhuis al sinds 1979 bewoont. Tweede spreker is de Friese verteller Douwe Kootstra, uit het aan de zuidzuide van de Goddeloaze Singel gelegen Veenwouden. Om de beurt verzorgen de beide sprekers vóór en na de pauze een aantal programmablokjes van steeds zo'n 20 minuten. Douwe Kootstra vertelt verhalen en Jacob Bijlsma presenteert "praatjes bij plaatjes". Een prima combinatie, met samenhang en veel variatie.

We luisteren naar eeuwenoude Friese volksverhalen, die zich afspelen op en rondom de "Goddeloaze Brêge" en het Goddeloos Tolhuis aan de Goddeloaze Singel, tussen het voormalig "Geaster Kleaster Claercamp" in het noorden en het voorbij de "Skillige Piip" gelegen Feanwâld, bekend van de Schierstins en van de verhalen van Wilt Tjaarda, geschreven door Theun de Vries. Het licht wordt gedimd en dan volgen van Douwe Kootstra in mondelinge overlevering de al zo vaak doorvertelde volksverhalen van schatgraven, van verdrinkende paarden, van de duivelse spoken, over het visserslijk en van de zeven duivelsbanners, in het Frysk ook wel "tsjoenders" genoemd.

Tussen de verhalen door vertoont Jacob Bijlsma hele oude en ook recente foto's van de nabije omgeving van het Goddeloos Tolhuis. Hij vertelt over de geschiedenis van de bebouwing, over de landinrichting en vertelt schilderachtig over het unieke natuurreservaat dat in kleurrijke natuurfoto's uit alle seizoenen wordt vertoond. In een andere fotopresentatie laat hij een uitgebreide selectie zien van met name oude huisjes (wâldhúskes), boerderijtjes (pleatskes) in dit door veel bomen en struiken aangeklede gebied van de Friese Wouden. Je ziet boeren (melke en harje) en arbeiders thuis en aan het werk. Het zijn foto's uit de grote verzameling van de voormalige schoolmeester Bijma van Broeksterwâld, foto's vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw tot en met heden, met hier en daar enkele nòg oudere foto's uit familiealbums en uit gepubliceerde geschiedenisboekjes betreffende deze "Fryske Wâlden". Eén van de aanwezigen roept verrast: "Dat binne myn pake en beppe!".

Douwe Kootstra gaat verder met de oude streekverhalen. Het verhaal over de vermiste Schiermonnik die de eeuwigheid zocht en vond, het verhaal over de verborgen veekoopman onder het omgekeerde bootje die ternauwernood ontkomt aan een beroving en verhalen over vissers en een omgeslagen zeilschip op "De Houtwiel".

Kortom, een lange avond puur natuur, volkscultuur, streekhistorie; boeiend van het begin tot het eind. De Bijlsma's en de Kootstra's en de andere vrijwiligers van deze avond oogsten met recht alle lof, want het was prima georganiseerd, inhoudelijk bijzonder boeiend en daarnaast was er volop gelegenheid om met elkaar in gesprek te zijn over de rijkdom van onze aloude Friese volksverhalen.

Aan het eind van de avond vraagt één van de bezoekers of wij na al deze verhalen over moord en doodslag en over duivels en spoken nog wel huiswaarts durven keren over de zo aardedonkere Goddeloaze Singel.

Niemand zegt bang te zijn.

Iedereen verdwijnt na de "neisit" uit het zicht .....

in de avondstilte .....

van de zwarte nacht......

Lanterfanten over Route 2.01 van Buitenpost naar Drachtstercompagnie

Zondag 17 oktober 2010

Tussen enkele regenachtige dagen door is deze zondag letterlijk een echte zon-dag. Een mooie gelegenheid voor een herfstzonwandeldag door de Friese wouden. Als Durkje en ik met de auto's vanuit Leeuwarden rond 8.00 uur vanmorgen langs de Grote Wielen rijden, zien we de ochtendnevel nog dik over de velden liggen. De opkomende zon kleurt het benevelde waterrijke landschap zacht oranjerood. Een sprookjesachtig tafereel zo op de vroege ochtend. De ene auto laten we in Drachtstercompagnie achter en dan rijden we met de andere auto naar ons beginpunt van vandaag: het NS-station van Buitenpost. We wandelen vandaag van Buitenpost naar Drachtstercompagnie over een afstand van 26 kilometer. Het is route 1 van het tweede deel van de wandelgids "Friesland voor lanterfanters".

De Kuipersweg in Buitenpost is opgebroken wegens de aanleg van nieuwe riolering. Ten zuiden van Buitenpost volgen we ter hoogte van Lutkepost een fietspad in de richting van Kootstertille. Iets verderop maken we een wandellus in de Wâldmieden over het Laarzenpad van Staatsbosbeheer, ook wel het Mem Wadmanpad genoemd. Qua natuur is dit een top, maar qua wandelpad een flop, want vanwege de zompige ondergrond en het hoogopgaande natte gras - dat trouwens hier en daar zelfs nog berijpt is - hebben we na enkele honderden meters al natte sokken in onze (vermeend waterdichte) wandelschoenen. We vervolgen onze weg via de Alde Dyk in de richting van de oude wipbrug over de Twijzelerfeart.

Over het fietspad de "Njoggen âlde mantsjes" (die verwijzen naar knotwilgen) wandelen we langs deze vaart naar Twijzel, waar we een kop koffie scoren bij het tankstation langs de provinciale weg van Groningen naar Leeuwarden. Net als we langs deze Groningerstraatweg lopen, komen Ale en Janny uit Stiens ons toevallig in de auto tegemoet. Bij Opperkooten nemen we de Opperkoatsterwei tot we in Jistrum arriveren. Via het mooie zandpad de Miedwei lopen we naar het Kolonelsdiep, dat we via de brug bij Skûlenboarch over steken. Een groot vrachtschip is zojuist deze brug gepasseerd.

Na de Mounekamp gaan we langs een smal Binnenvlietpad langs een sloot met kraakhelder water, waarin je alle flora en fauna tot op de bodem ziet. In it Heechsân bezoeken we d'Aldtoer, de bijzondere - met klimop begroeide - 13e eeuwse kerktoren. Aan de voet van dit gebouw vinden we ook een gedenkteken voor de omgekomen Poolse bemanningsleden van een Geallieerd vliegtuig, dat hier in de buurt in 1943 neerstortte. Via een zandpad en een lang fietspad tussen de hier zo karakteristieke elzenwallen komen we aan in de jachthaven van Eastermar, waar we heerlijk in de zon pauzeren op een bankje aan het water. We zitten er nog maar net als een motorrijder langzaam achter ons langs rijdt, zo'n 100 meter verderop de macht over het stuur kwijt raak en onderuit gaat. Gelukkig is het geen ernstige valpartij.

Vanuit Eastermar lopen we in oostelijke richting via it Wytfean naar de Mûntsegroppe, het twee kilometer lange zandpad, dat we tot in Rottevalle volgen. In Rottevalle pauzeren we op een bankje op het speelplein van de plaatselijke christelijke basisschool. Aan de oostzijde van Rottevalle gaan via een fietstunnel onder de N369 door, in de richting van Houtigehage. Tussen Houtigehage en Drachtstercompagnie volgen we een eind in oostelijke richting de Skoallewyk, één van de vele "wijken" (waterlopen) in deze streek. De wandelgids wil ons dan langs de Parkenwyk verder laten gaan, maar als we de Parkenwyk in wandelen, zien we dat de bewoners die gemeentelijke woonstraat tot "eigen weg" hebben verklaard en dat men verderop het doorgaande pad heeft versperd met takkenbossen. Onverrichterzake keren we derhalve terug over de Skoallewyk.

We steken verderop de Folgersterloane over en gaan linksaf en rechtsaf om dan het laatste stuk naar Drachtstercompagnie te lopen, waar we onze auto hebben geparkeerd bij de christelijke basisschool, de dorpsschool waar ik in 1978 als Pabo-student hospiteerde. Vanuit Drachtstercompagnie rijden we om 16.00 uur voor een visite naar mijn ouders in Drachten en tegen de avond rijden we via Buitenpost weer naar Stiens, om bij het treinstation van Buitenpost eerst nog onze andere auto af te halen, die we hier vanmorgen rond 9.00 uur parkeerden. We hebben vandaag een buitengewoon mooie wandeltocht achter de rug, waarvan de route ons een goed beeld gaf van het schitterende coulisselandschap van de Friese wouden tussen Buitenpost en Drachtstercompagnie.

Lanterfanten over Route 2.9 van Oudega naar Veenwouden

Pinksterzondag 23 mei 2010

Al vroeg op deze eerste Pinksterdag schijnt de voorjaarszon aangenaam. Om 9.15 uur parkeren we de auto in de jachthaven van Oudega (gemeente Smallingerland). Durkje en ik wandelen vandaag van Oudega naar Veenwouden, over een afstand van 24 kilometer.

We verlaten Oudega aan de zuidzijde om via een klein bosperceel en een lang veldpad door het weidegebied in de richting van de Smalle Eesterzanding te lopen. Als we het smalle pad van de Egbertsgaasten op gaan, zijn onze truien al uit vanwege de betrekkelijk hoge temperatuur op deze vroege ochtend. Voorbij It Heech en de Legauke volgt een mooi smal pad door een hakhoutbosje en houtwal, die vlakbij het Opeinder Kanaal in Opeinde uit komt. Bij de brug die ontworpen is door de Friese kunstenaar Ids Willemsma op de kruising van de Kommisjewei steken we het kanaal weer over om dan langs het kanaal in noordelijke richting naar De Leijen te lopen. Aan de oever van deze grote veenplas pauzeren we even.

Daarna wandelen we over het fietspad langs de westelijke oever van De Leijen. Vóór ons zien we de stroomcentrale van Electrabel aan het Bergumermeer en links van ons ligt het dorpje De Tike. Na de Doktersheide en de Tikewei komen we door een mooie houtwal van Staatsbosbeheer. Hier beginnen ook de zandpaden, die zo karakteristiek zijn voor deze Friese Wouden. Het volgende dorp dat we doorkruisen is Sumar. Ten zuiden van Sumar zie je duidelijk de glooiingen in het landschap, die in de IJstijd zijn ontstaan door het schuivende Poolijs. Als we de "stinkfabriek" van Sumar passeren, geeft de buitenthermometer 21 graden Celsius aan. Net over de brug over het Prinses Margrietkanaal bij de binnenkomst van Burgum geeft een andere themometer een kwartier later al 25 graden aan. De werkelijke temperatuur zal wel ergens in het midden liggen. In elk geval een aangenaam warme, zonnige dag.

In Burgum passeren we na onze tweede pauze bij De Pleats het landgoed Glinstra State en de Middeleeuwse Sint Martinus-kruiskerk en voorbij een tuincentrum volgt een mooi pad tussen dichtbegroeide elzensingels. We komen daarna bij de Bergumermeer Electriciteitscentrale van Electrabel, waarbij een metershoog betonnen kunstwerk staat met hoog bovenin één van zijn betonnen pijlers een groot vogelnest van waarschijnlijk een roofvogel.

Vanaf de electriciteitscentrale gaan we verder over het zandpad van de Miensker in de richting van Noardburgum. Hier steken we de Rijksstraatweg N355 over om dan over het lange zandpad van de Oostersingel door te lopen in de richting van Veenwouden. Vlak vóór Veenwouden bellen we Pieter, die ons een half uurtje later afhaalt bij het NS-station van Veenwouden, om ons vervolgens weer terug naar onze auto in Oudega te rijden.

Het thema dat wandelgidsauteur Fokko Bosker aan deze route gaf, is: "Brandstof als motor van de geschiedenis". Het waren de monniken die in de veengebieden rond Burgum startten met de turfwinning. De elzensingels en de hakhoutbosjes die we vandaag passeerden, zorgden voor de omwonenden voor de het nodige brandhout voor koken en stoken. Tegenwoordig is de uit 1974 daterende electriciteitscentrale aan het Bergumermeer ook al weer een gedateerde energieleverancier. Nieuwere centrales hebben hogere rendementen en ondertussen is de opmars van windmolens en zonnepanelen ook in deze Noordnederlandse regio zichtbaar in het Friese landschap. Zo zet de geschiedenis van de energieverkrijging zich ook in deze regio voort, de toekomst tegemoet.

Lanterfanten over Route 2.3 van Haulerwijk naar Appelscha

Zondag 18 april 2010

Als Durkje en ik vanmorgen om acht uur in de auto stappen, schijnt de zon al zacht aangenaam. De weersvoorspelling spreekt over droog, zonnig en een temperatuur tussen de 15 en 20 graden Celsius; alle reden dus om er vandaag een aangename wandeldag van te maken. Zo geschiedt. Op het programma staat vandaag de route nummer 3 uit deel 2 van de driedelige wandelgidsenserie "Friesland voor Lanterfanters". Dit is het traject van Haulerwijk naar Appelscha, over een afstand van 25 kilometer.

De wandeling begint om 9.00 uur op het centrale kruispunt van Haulerwijk. Langs de vaart lopen we Haulerwijk uit, om over sintelweg De Hagen, vervolgens door een grote in onbruik geraakte fruittuin en daarna via een aantal sintelwegen, zandpaden en asfaltweggetjes uit te komen bij Koumansburg. Aan de overzijde van de kruisende weg gaan we langs de Hendrikshoeve en de boerderij Ora et Labora verder over en langs het zandpad van de Haulerweg. Een mooie route tussen pas geploegde en ingezaaide akkers door. Grote beuken staan langs het pad en in de oever van de sloot bloeien inmiddels de sierlijke Wilgenkatjes.

Na het lange rechte pad arriveren we in Veenhuizen, waar we eerst het moderne gevangeniscomplex passeren en daarna onder andere het Gevangenismuseum, de personeelswoningen van gevangenbewaarders met hun stichtelijke huisnamen (zoals: Verdraagzaamheid) en ook de gevangenis Esserheem. In Veenhuizen rijden en staan een aantal grotere oldtimers, waaronder vrachtwagens met open laadbakken en brandweerauto's. Het is naar dit verbeteringsoord en naar haar paupers en bannelingen dat dit verbanningsoord is genoemd, namelijk: Verbannen naar 'Hollands Siberië'.

Ten zuidoosten van Veenhuizen gaan we door een bosperceel naar het Fochteloërveen. Dit schitterende heidegebied doorkruisen we van noord naar zuid, waarbij we een behoorlijk deel over een smal heidepad wandelen, tussen de drassige heidevelden en veenmoerassen door. Op dit smalle pad ontmoeten we regelmatig andere wandelaars en ook opvallend veel natuurfotografen.

Aan de zuidkant van het Fochteloërveen moeten we onze route aanpassen, want het fietspad dat in de wandelgids wordt genoemd, is vervallen en inmiddels vervangen door een geheel nieuw fietspad, dat volgens een geel verkeersbord nog gestremd is. Daarom lopen we om het zuidelijke deel van het Fochteloërveen heen om door het dorpje Ravenswoud heen iets verderop weer op de aangegeven route verder te lopen.

Oostelijk van Appelscha steken we de Opsterlandsche Compagnonsvaart over. Daarna wandelen we in westelijke richting onder Appelscha door, langs camping Alkenhaer, buitenplaats De Hildenberg in het beekdal van de Tilgrup en het openluchtzwembad. Daarna volgt nog een behoorlijk traject over schilderachtige bospaden, langs het voormalige sanatoriumterrein en het voormalige Röntgenhuis (nu Tuberculosemuseum Beatrixoord), langs de Olmen Es en langs Aekinga.

Drie kilometer westelijker steken we de N381 over om dan al snel te arriveren op ons eindpunt van vandaag, het Bezoekerscentrum Terwisscha van Staatsbosbeheer. Hier staan Baukje & Rauke met de andere auto klaar om ons weer terug te rijden naar de auto op ons startpunt in Haulerwijk.

Lanterfanten over Route 2.4 van Appelscha naar Noordwolde

Woensdag 5 augustus 2009

Van de driedelige wandelgidsserie "Friesland voor lanterfanters" van Fokko Bosker hebben Durkje en ik inmiddels een aantal routes gelopen, die in de delen 1 en 3 zijn beschreven. Deel 2 staat al geruime tijd ongebruikt in de kast. Daarin komt deze week verandering, want we starten vandaag een driedaagse wandeltocht van Appelscha via Noordwolde en Ossenzijl naar Mildam, beschreven als route 4, 5 en 6 van deel 2 van deze driedelige serie. Vandaag staat étappe 4 van Appelscha naar Noordwolde op het programma, over een afstand van 26 kilometer.

Na een kop koffie in het Bezoekerscentrum "Drents-Friese Wold" van Staatsbosbeheer - nabij Appelscha - starten we onze dagmars om 11.30 uur. Voorbij de paardenweide volgen we het zogenoemde Paddenpad langs een bosmeertje door de bossen van Appelscha. Een schilderachtige route volgt door bos, heidevelden en Kale Duinen, langs de heideschapen die onder verspreid staande bomengroepen de aangename schaduw hebben gevonden. Een door weer en wind mooi gevormde Lijsterbes tekent zich kleurrijk af tegen de Kale Duinen en de blauwe lucht. Rondom de Grenspoel vinden we de in Nederland zeldzame Kleine Zonnedauw in verrassend grote aantallen. Over de Fries-Drentse provinciegrens gaan we in de richting van Zorgvlied.

Het thema van deze wandeling is "Een toren van Babel, ontwoekerd aan de natuur". Een passend thema bij het Doldersummer (heide)Veld dat we daarna doorkruisen. Dit is de plaats waar in de 19e eeuw het te ambitieuze sociale experiment van de Maatschappij van Weldadigheid van generaal-majoor Johannes van den Bosch strandde. In het bos passeren we het behandelcentrum Hoeve Boschoord.

In het Vledderveld tussen Vledderveen en Vledder pauzeren we in de stilte, op de oever van een heideven. Voorbij Vledder gaan we in de richting van het Sterrenbos. Als we het bos uit komen, gaan we over de onverharde Hooiweg naar museum De Koloniehof in Frederiksoord. Daar arriveren we tegen 17.00 uur. Van Frederiksoord lopen we wederom over de ruim 3 kilometer lange Hooiweg, langs Wilhelminaoord, naar Noordwolde.

Tegen 18.30 uur arriveren we in Oosterstreek/Noordwolde(-Zuid) op camping Rotandorp, waar we ons tentje opzetten, eten en de nacht doorbrengen. We blikken terug op een warme zomerdag en een wandelroute, die nagenoeg geheel door natuurgebieden loopt. In dat opzicht een hele mooi wandelroute.