Lanterfanten over Route 4.3 van Leeuwarden naar Veenwouden

Zondag 5 juni 2011

Rond 9.00 uur parkeren Durkje en ik de auto achter het NS-station van Leeuwarden. Aan de voorzijde van dit treinstation start vandaag onze wandelroute, over een afstand van 17 kilometer, van Leeuwarden naar Veenwouden. Het weer vertoont een ander beeld dan in de afgelopen drie dagen. De temperatuur is vanmorgen 16 graden Celsius en het is zwaar bewolkt. De buienradar geeft aan dat we vanaf vanmiddag tussen 14.30-15.00 uur onweer en regen mogen verwachten. Gezien onze starttijd, het wandeltempo en de af te leggen afstand hoeft dat voor ons geen probleem te vormen, aangezien we toch zeker wel om 14.00 uur in Veenwouden zullen arriveren.

Vanuit het centrum van Leeuwarden zullen we in oostelijke richting de stad uit lopen. We gaan via de Sophialaan, de Willemskade, langs het Beursgebouw aan het Zuiderplein, de Nieuweweg, langs de Blokhuispoort en dan via de Zuidergrachtswal en de Emmakade naar de Julianastraat. Voorbij winkelcentrum De Centrale nemen we het fietspad naar het oosten aan de noordzijde van het Vliet. In het verlengde wandelen we onder de wijk Camminghaburen door, tot de hoek waar deze woonwijk eindigt. Dan gaan we in noordelijke richting langs het meertje Nije Wielen door de Groene Ster, totdat de Rijksstraatweg (N355) van Leeuwarden naar Groningen in zicht is.

Vanaf hier gaan we in oostelijke richting verder door het Groene Ster-gebied. Daar passeren we het watercircuit, Aqua Zoo en de camping in de Groene Ster. Bij de ingang van de camping staan enkele toeschouwers te wachten op het uitrijden van de Harley Davidson Bikers Club, die hier in het weekend van Hemelvaart verblijft, die hier hun uitvalsbasis hebben. Ter hoogte van Vijversburg in het Bos van Ypey te Tytsjerk steken we bij Zwartewegsend de Rijksstraatweg over om aan de overzijde bij Hotel-Restaurant E10 een kop koffie te drinken. Daartoe is echter geen gelegenheid, dus we wandelen naar en door Ryptsjerk, om voorbij Ryptsjerk een kop koffie te scoren bij Frouckje State. Ook hier krijgen we nul op het rekest, want hier krijgen we te horen dat het restaurant vandaag gesloten is. Omdat het begint te regenen, mogen we wel even binnen schuilen, maar dat hoeft niet, want het is slechts een lichte regen. We gaan dus door, zij het zonder een kop koffie te hebben gedronken.

Als we langs de N361 in de richting van Gytsjerk lopen, blijft het regenen, dus we halen de regencape en de paraplu tevoorschijn. Vlak vóór Gytsjerk steken we de N361 over om aan de overzijde van de weg over een hek te klimmen op de plaats waar we het natuurgebied Bouwepet kunnen betreden. We gaan verder tussen het hoog opgeschoten gras door, over het smalle voetpad dat hier door het natuurgebied van It Fryske Gea loopt. Ondankt het feit dat we onze wandelschoenen als voorzeker waterdicht schoeisel hebben gekocht, zijn onze wandelsokken in de wandelschoenen binnen enkele honderden meters doornat. Maar dat hindert niet, want ondanks de aanhoudende regen kun je hier schitterend wandelen over de polderdijkjes door dit weidse landschap van schraal grasland, rietvelden, broekbossen, petgaten en turfkanaaltjes, met links en rechts een rijkdom aan flora en fauna.

Na dit natte traject van ongeveer drie kilometer ruige natuur, steken we de Ottemaweg over, om aan de overzijde direct het Ottema-Wiersma-reservaat binnen te wandelen. Ook al weer zo'n mooi natuurgebied. Bij de Draai(brug) in het Bûtenfjild pauzeren we op een overkapte zitbank, tegenover de uitkijkheuvel, vanwaar je een mooi uitzicht hebt over het waterrijke Bûtenfjild. Na de pauze volgen we het fietspad rond dit natuurgebied in de richting van Veenwouden. Het regent niet meer, maar de straffe wind is nog wel fris.

We arriveren tegen 13.45 uur bij het NS-station van Veenwouden, op het moment dat zojuist de trein in de richting van Leeuwarden is vertrokken. Vanwege de zondagsdienstregeling moeten we nu bijna een uur wacht op de volgende trein. We ontmoeten hier op het station Jannie en Sjoukje, twee nichten van Durkje, waarmee we geruime tijd kunnen praten, alvorens zij met de trein richting Groningen vertrekken. Om 14.39 uur vertrekt onze trein naar Leeuwarden. Vanuit de trein zien we donkere wolken in het zuidwesten, ook boven Leeuwarden. Als we uitstappen, is het onweer al begonnen, maar pas op het moment dat we weer in de auto stappen achter het NS-station begint het flink te regenen, afgewisseld met bliksemflitsen en donderslagen. Het is maar goed dat we nu niet meer in het open veld lopen. We zijn keurig vóór dit onweer binnen.

Lanterfanten over Route 4.5 van Earnewâld naar Grou

Donderdag 2 juni 2011 - Hemelvaartsdag

Na de eerste drie delen in de afgelopen jaren, heeft Fokko Bosker vorig jaar ook het vierde deel van zijn serie wandelgidsen 'Friesland voor lanterfanters' uitgegeven. Nog meer keus dus om een mooie wandeldag in Fryslân te beleven. Op deze mooie zonnige Hemelvaartsdag kiezen Durkje en ik ervoor om vandaag route vijf van dit vierde deel te wandelen, van Earnewâld naar Grou, over een afstand van 17 kilometer. We brengen de ene auto eerst naar Grou en rijden dan samen naar Earnewâld, waar we tegen 10.30 uur starten met onze wandeling. Deze wandeling heeft als thema gekregen: 'Door het koninkrijk van de moerasmuis'.

Vanuit het dorpscentrum van Earnewâld vetrekken we met de pont vanaf het havenhoofd naar de overzijde, naar het bezoekerscentrum van It Fryske Gea en het Landbouwmuseum bij bungalowpark It Wiid. Als we It Wiid verlaten, wandelen we door een klaphek het mooie natuurgebied van Nationaal Park De Alde Feanen in. Dit is het gebied waar de zeldzame Noordse woelmuis nog leeft. We passeren de vogelkijkhut en zien de bosjes verdronken, dode bomen in het water staan; hier in dit veengebied, dat door de gecreëerde stijging van het grondwaterpeil weer is veranderd in een moerasgebied, zoals dat hier oorspronkelijk het geval was.

Verderop passeren we de vogelkijkhut van de Jan Durkspolder. We gaan over een drassig graspad door de Jan Durkspolder. Waar dit laarzenpad in de lager gelegen delen door moerasbos gaat, is de grasvegetatie nagenoeg afwezig en loop je over de bruingekleurde kale veengrond. Dit Nationaal Park is één van mooiste natuurgebieden van Fryslân; mooi dat je daar als wandelaar doorheen mag lopen, want flora en fauna verrassen je hier zowaar elke meter opnieuw.

Via de Hooidambrug steken we de Hooidamsloot over, waarna we bij hotel-restaurant Ie-sicht even pauzeren om een kop koffie te drinken op het terras aan het water. Het is vandaag druk op het water; met veel pleziervaart in zeilboten, kruisers, kano's en sloepen. Na deze koffiepauze wandelen we over de Hege Warren door polder De Hooge Warren naar het buurtschap Sitebuorren. Onderweg ontmoeten we de Stienser familie Van Lingen op de fiets. Deze polder is geheel omgeven door water, dus als we vanaf de oostzijde enkele kilometers verderop zijn aangekomen aan de westzijde, moeten we voorbij de jachthaven van Sitebuorren de Graft oversteken met de pont, genaamd 'Snoeckbears'. Hier varen zoveel bootjes, dat het voor de veerbaas voortdurend goed opletten betekent om veilig de Graft over te steken. Heel veel fietsers maken van deze veerboot gebruik; wij zijn de enige wandelaars.

Aan de overzijde van de Graft wandelen we door polder De Burd in de richting van Yn'e Lijte bij watersportdorp Grou. Bij Yn'e Lijte moeten we met de pont 'De Burd' het Prinses Margrietkanaal oversteken, om aan de overzijde in Grou te arriveren. We wandelen door recreatiepark Yn'e Lijte, steken de Rjochte Grou over en gaan dan via de hoofdstraat van Grou in de richting van het NS-station van Grou, waar we onze auto vanmorgen hebben geparkeerd. Tenslotte halen we de andere auto weer uit Earnewâld, om vervolgens weer naar huis te rijden, nagenietend van deze prachtige wandeling door een schitterend laaggelegen en waterrijk deel van 'ús moaie provinsje Fryslân'.

Lanterfanten over Route 2.10 van Veenwouden naar Buitenpost

Zondag 26 september 2010

In de afgelopen vijf weken is het er voor Durkje en mij helaas niet van gekomen om weer aan de wandel te gaan op een langeafstandspad. Gisteren hebben we de knoop doorgehakt om vandaag weer eens een stevige wandeling te maken. Voor vandaag staat route nummer 10 van het tweede deel van de wandelgids “Friesland voor lanterfanters” op het programma. We lopen van Veenwouden - via Oenkerk en Wouterswoude - naar Buitenpost, over een afstand van 30 kilometer.

Om 8.40 uur parkeren we de auto bij het treinstation van Veenwouden. We verlaten Veenwouden aan de westzijde en lopen dan eerst parallel aan en even later naar de spoorlijn tussen Groningen en Leeuwarden, waarbij we ter hoogte van Veenwoudsterwal komen. Iets verderop ontmoeten we op het fietspad een overstekende groep pasgemolken koeien. Als van de andere zijde een groep wielrenners de kudde doorkruist, schrikt één van de koeien zo erg dat zij met een hoge en verre sprong in één keer met succes over een breed veerooster springt. Langs deze spoorlijn lopen we in westelijke richting naar het Ottema-Wiersma-reservaat in het Bûtenfjild. Hier ligt een prachtig natuurgebied van It Fryske Gea.

Over de Hallingenweg lopen we naar Mûnein. Nog vóór we Mûnein bereiken, verlaten we even de doorgaande weg om het achter de bomen verscholen geologische monument te bezoeken. Hier ligt een uitgestrekt Zwerfstenenmonument – gemaakt door Jan Jac. Faber - in de vorm van Noorwegen, Zweden en Finland. Eén meter in dit monument is in werkelijkheid 100 kilometer. De zwerfstenen die hier liggen, zijn allemaal in deze regio gevonden. In de IJstijd zijn ze door het landijs vanuit Scandivië hierheen geschoven. De lokatie van de zwerfstenen in dit monument geeft aan uit welke regio de steen oorspronkelijk vandaan komt. Tussen dit monument en het dorp vinden we in de berm een groot aantal paddenstoelen, waarvan schitterend mooie en grote exemplaren van de Vliegenzwam, rood met witte stippen.

Van Mûnein lopen we door het Pikeboskje naar Oenkerk. We komen langs het landschapspark van Stania State. Daarna volgen we de historische wandelroute door de bossen Griekenland en Turkije. Na deze flinke omweg door de bossen komen we weer terug in Mûnein, waar we heerlijk in de zon pauzeren bij het “Mûneinster” haventje.

Voorbij de kerk van Roodkerk verlaten we de Trynwâlden en gaan we het Bûtenfjild weer in. We nemen dan het fietspad door De Houtwiel en passeren daarbij het Goddeloos Tolhuis aan de Goddeloze Singel. Bij de Christelijke Gereformeerde Kerk van Broeksterwâld, wijken we even af van de doorgaande route, om bij de ouders van Durkje - tussen de beide kerkdiensten door - even aan te schuiven aan de middagmaaltijd. Een klein uurtje later steken we na deze rustpauze ter hoogte van Broeksterwâld de weg van Damwoude naar Veenwouden over, om bij Wâldhiem de Broekster Mieden in de lopen. Het heeft even licht geregend, maar nu is het weer droog.

Bij Wouterswoude passeren we het nieuwe huis dat in de vorm van een oude stins is gebouwd. Daarna komen we bij de rivier de Nieuwe Zwemmer (ook wel Petsloot genoemd), die we ten zuiden van Driesum ter hoogte van de Rinsmapôle via de hoge houten fietsbrug over kunnen steken. Aan de overzijde wandelen door dit laaggelegen veenweidegebied van de Zwagermieden in de richting van Kollumerzwaag. Het begint weer licht te regenen en de rest van de middag wordt het niet meer droog. Omdat het nauwelijks waait en maar licht regent, kunnen we de rest van de route droog blijven door wandelend gebruik te maken van de paraplu.

Langs de oude dorpskerk van Kollumerzwaag gaan we over het Tsjerkepaad naar de Sânbultsterwei, die parallel aan de spoorlijn Leeuwarden-Groningen ligt. Via dit brede zandpad komen we een eind verder uit in de meest zuidelijke punt van (wederom) Kollumerzwaag. Vanaf hier lopen we in oostelijke richting tussen de spoorlijn en de bossen van Veenklooster, onder andere door het Friesch Dagbladbos, waarvan de bomenaanplant mogelijk werd gemaakt door financiële steun van de abonnees/lezers van het Friesch Dagblad.

Een eind verderop gaan we onder het viaduct van de Lauwersweg door, waarna we de spoorlijn over steken om verderop langs de Groningerstraatweg onze eindbestemming Buitenpost binnen te wandelen. Als we tegen 17.30 uur bij het treinstation van Buitenpost arriveren, vertrekt de trein nog voordat we een treinkaartje kunnen kopen. Geen probleem, want een half uur later gaat de volgende trein volgens het dienstrooster. Maar die vlieger gaat niet op, want als een half uur later het moment is aangebroken dat de trein het station binnen zal rijden, wordt omgeroepen dat die trein logistieke problemen heeft en niet zal komen. De trein van nog een half uur later zal wel komen. Hoera voor het openbaar vervoer. Gevolg is dat we pas na een uur wachten op het perron om 18.30 uur in de trein kunnen, die ons in enkele minuten weer terugbrengt naar het station van Veenwouden, waar we vanmorgen onze auto parkeerden. Een half uur later zijn we weer thuis in Stiens.

55 jarig huwelijksjubileum op de Bakkeveense heide

Zaterdag 29 augustus 2009

Afgelopen week waren Durkje haar ouders 55 jaar getrouwd. In grote dankbaarheid organiseren we in groot gezinsverband vandaag een familiedag op de Bakkeveense heide. Daartoe zijn we de hele dag bijeen in accommodatie "De Uil" in het conferentieoord "Nieuw Allardsoog" nabij Bakkeveen. Bijna compleet, met een grote schare van 43 kinderen en kleinkinderen, vieren we als nazaten met partners dit zegenrijke huwelijk. Een dag van terugblikken op alle lief en leed van de afgelopen jaren, waarin het geluk van de laatste jaren gelukkig overheerst.

Na ontvangst, welkom, koffie, fotosessie en lunch gaan we in het begin van de middag in subgroepen uiteen. Met een lokale wandelgids, die gespecialiseerd is in de natuur- en milieueducatie in deze natuurrijke regio, gaan we voor een flinke wandeling de Bakkeveense Heide op. De gids laat veel zien van de rijkdom van dit eeuwenoude, gevarieerde landschap van heide, bos, water en grasland, waarin het vrij grazende Drentse heideschaap haar invloed momenteel doet gelden. De gids nodigt ons uit om goed te kijken en vertelt veel over het huidige landschap en over de geschiedenis en de flora en fauna van dit natuurreservaat van It Fryske Gea. Daarbij passeren we ook een dobbe, waarin een grote groep Canadese ganzen verblijft.

Tijdens het aperitief voegen zich ook de broers en zusters van mijn schoonouders zich bij de familie en dan vangt het avondprogramma aan in de Brasserie van Nieuw Allardsoog, waar we onder het genot van een heerlijk dinerbuffet en een aantal creatieve terugblikken veel gelegenheid hebben om alle aanwezige gezins- en familieleden in een gezellige atmosfeer te ontmoeten. Laat in de avond gaat iedereen huiswaarts na deze feestelijke dag.

Martenastate: een State met een Stinzentuin

Dinsdag 12 mei 2009

Het landgoed Martenastate in Cornjum is een 4,5 hectare groot park rondom Martenastate (zie mijn weblogbericht van 11 mei 2009). Het is één van de rijkste Stinzentuinen van Fryslân. Sinds 2001 wordt het parkbeheer in opdracht van Stichting Martenastate uitgevoerd door It Fryske Gea

Een Stinzenplant is een plant die in bepaalde gebieden in Nederland alleen voorkomt op bijvoorbeeld oude landgoederen, boerenhoven, pastorietuinen en voormalige stadswallen. Het zijn in de regel planten met opvallende bloemen en voorjaarsbloeiers. Deze planten zijn in het verleden van elders aangevoerd en aangeplant om te verwilderen. Sommige soorten - zoals de Vingerhelmbloem - komen van nature wel in Nederland voor. Andere Stinzenplanten - zoals de Holwortel - komen van nature niet in Nederland voor, maar eenmaal aangeplant, verwilderen ze gemakkelijk in het Stinzenmilieu. De laatste categorie zijn de exotische Stinzenplanten, die oorspronkelijk uit Azië komen en die zich wel in het stinzenmilieu handhaven, maar zich daarbuiten niet verder verspreiden.

Het woord "Stinzenplant", komt van het Friese woord "Stins" (steenhuis), dat slaat op een versterkt en met stenen gebouwd huis. Dit waren de woningen van adellijke of anderszins aanzienlijke heren, die dikwijls landgoederen bezaten.

De eerste Stinzenplanten werden al vanaf de late Middeleeuwen gekweekt. Het aanplanten van Stinzenplanten kreeg een grote impuls aan het einde van de 18e eeuw door de opkomst van de Engelse landschapsstijl. Het ideaal van deze tuinarchitectuur was de natuur en men wilde haar verder perfectioneren. Daarom werden er planten uitgezet ter verwildering. Deze werden vaak uit Midden- en Zuid-Europa gehaald. Om de planten te laten aanslaan voegde, men veel kalkrijk puin toe.

Het park van Martenastate wordt omlijst en doorsneden door een aantal lanen met ten dele zeer oude bomen. Onder de oude lanen - zoals bijvoorbeeld die van de Kastanjelaan aan de zuidoostzijde van het park - vormt zich vroeg in het voorjaar een tapijt van duizenden bol- en knolgewassen. In totaal worden er op Martenastate twaalf verschillende soorten stinzenflora aangetroffen. Naast de hierboven genoemde zijn dat ook het Haarlems klokkenspel, de Bostulp, Daslook, Gele anemoon, Adderwortel en de Boerenkrokus.

Lanterfanten over Route 3.3 van Bakhuizen naar Hindeloopen

Vrijdag 10 april 2009

Deze Goede Vrijdag is een dag met aangenaam warm voorjaarsweer. De temperatuur loopt op tot 22 graden Celcius. Durkje en ik trekken er vandaag op uit. Wij niet alleen, want op deze aanloopdag naar Pasen zijn er velen die op eigen wijze buiten genieten van het mooie weer. We laten de ene auto achter in Hindeloopen en rijden dan met de andere naar Bakhuizen. Op de plek waar we vorige week vrijdag onze wandeltocht eindigden (zie het weblogbericht van 3 april 2009), vertrekken we voor een 26 kilometer lange wandeling naar Hindeloopen.

Vanuit Bakhuizen lopen we langs Hemelum door het Flinkeboskje naar Galamadammen. Dan wandelen we tussen de Morra en Vogelhoek (van It Fryske Gea) door weer terug naar Hemelum, waar we eerst het Russisch-orthodox klooster passeren, om vervolgens - zo blijkt later - het terras te openen van de "Bed & Breakfast", de oude dorpsherberg tegenover de PKN-kerk. Vandaag opent de eigenaar zijn (nieuwe) terras en wij zijn zo vroeg in de ochtend zijn allereerste terrasgasten.

Vanuit Hemelum gaan we door de Zoolpolder via Warns en Scharl naar het monument Reaklif, op de tien meter hoge keileembult van Roode Klif aan de IJsselmeerkust. "Leaver dea as slaef", staat er op de grote zwerfkei van dit monument, dat herinnert aan de overwinning van de Friezen op de Hollandse graaf Willem IV in 1345. Dit kei-harde monument symboliseert de onverzettelijke strijdbaarheid van de Friezen, waarbij nog elk jaar tijdens de "betinking" (herdenking) door voor de Friese taal & cultuur strijdende Friezen wordt stilgestaan.

Over de IJsselmeerdijk - tussen de blatende schapen en hun mekkerende lammeren door - wandelen we naar het Hooglandgemaal, waar we Stavoren binnengaan, het Johan Friso Kanaal overstekend. In deze Hanzestad is het druk, veel Duitse Paastoeristen, waaronder een zojuist arriverende groep Duitse jongeren, die in de binnenhaven op één van de schepen van de "bruine vloot" aanmonsteren. We verlaten Stavoren aan de noordkant over de IJsselmeerdijk in de richting van Molkwerum, bekend om de "Mokwarder koeke".

Voorbij Koudum lopen we door de polder Het Hooge Land en langs de Haukesloot in de richting van ons eindpunt in Hindeloopen. We komen hier aan het eind van de middag aan in het ook al weer met veel Paastoeristen gevulde Hindeloopen. Nadat we hier gegeten hebben, rijden we via Bakhuizen weer naar huis.

Lanterfanten over Route 3.2 van Sloten naar Bakhuizen

Vrijdag 3 april 2009

Weerman Gerrit Hiemstra van het NOS-Journaal betitelt deze dag in het achtuurjournaal als officieel de eerste warme dag van dit jaar, want de temperatuur van 20 graden Celsius werd vandaag voor het eerst in 2009 overschreden. Op deze inderdaad warme dag (om 18.00 uur was het nog steeds 19 graden Celcius) lopen Durkje en ik van Sloten naar Bakhuizen, vanuit het merengebied gaan we Gaasterland binnen, over een afstand van 27 kilometer.

De ene auto parkeren we in Bakhuizen en dan rijden we met de andere auto naar de startplaats Sloten - één van de elf Friese steden -, waar we eerst in het feestelijke Sloten in de vroege ochtendzon op het terras genieten van een kop koffie. Vanmiddag starten hier de festiviteiten in het kader van het eeuwfeest van de Friese Elfstedenvereniging. Ondernemers en gemeentewerkers zien we hier en daar druk in de weer om alles op tijd gereed te hebben voor de komende feestavond in dit pittoreske stadje.

Buiten Sloten gaat we eerst langs het Slotergat en dan via een smal pad door een hoogopgaande rietkraag langs de oever van het Slotermeer, waarna we door de Coehoornspolder, langs het Menno van Coehoornbos uiteindelijk op de Menno van Coehoornweg arriveren in Wijckel, het dorpje waar in het koor van de dorpskerk met de uit de kluiten gewassen kerktoren een wit praalgraf is van de wereldberoemde vestingbouwer Menno van Coehoorn. Dan gaat de route verder via Bargebeck en Delburen door de Bremer Wildernis naar de klokkenstoel op de begraafplaats van Ruigahuizen.

Daarna volgt een groot aantal bospaden door de Starnuman bossen, langs Kippenburg, over de Schaarslijpersbrug, door het bos Elfbergen en langs de zandput Wyldemerk naar het dorp Oudemirdum. Bij Rijs gaan we het Rijsterbos in. Voorbij het Vredestempeltje passeren we een oude, majestueuze beuk in dit oude bos, een natuurreservaat, dat in eigendom is van It Fryske Gea. Na een behoorlijke klim over gaasten en kliffen komen we uit bij het Mirnser Klif, waar we geruime tijd tussen de andere badgasten op het strand langs het IJsselmeer vertoeven in de warme middagzon.

Aan het eind van de middag wandelen we langs de zoom van het Rijsterbos door naar Bakhuizen, waar we bij camping De Wite Burch de auto afhalen, om vervolgens via Sloten weer naar huis terug te keren.