Posts tonen met het label Opleiding tot Leraar Basisonderwijs. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Opleiding tot Leraar Basisonderwijs. Alle posts tonen

maandag 8 juli 2013

Het goed gevulde nest van Meppel

Maandag 8 juli 2013 
Drie ooievaars op het nest van Stenden Hogeschool in Meppel

















De fraaie schooltuin van Stenden Meppel
Elk jaar is het weer een feest om ook in het voorjaar in onze vestiging van Stenden Hogeschool in Meppel te werken. Daar hebben we namelijk rond het hogeschoolgebouw op onze campus een bijzondere, 'wilde' tuin, waarin tijdens het voorjaar prachtige planten in bloei staan. Voor onze studenten van de Meppeler Opleiding tot Leraar Basisonderwijs is dat een mooi terrein om als student-natuurvorser onderzoek te doen naar de flora & fauna.

Het ooievaarsnest van Stenden Meppel
In die tuin staat op enige meters afstand van het twee verdiepingen tellende hogeschoolgebouw een mast met daarop een groot ooievaarsnest. Elk jaar nestelt daar een ooievaarspaar in, en dan is het na het leggen van de eieren een kwestie van tijd om de jonge ooievaars uit hun ei te zien komen.
Ook dit jaar heeft het ooievaarspaar weer voor welkome gezinsuitbreiding gezorgd.

Groeien in het nest
Vanmorgen ben ik enkele uren voor de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs aan het werk in deze Stenden Hogeschool-vestiging in Meppel.
Als ik vanaf de parkeerplaats de ingang van het hogeschoolgebouw nader, zie ik boven op de hoge schoorsteen van het schoolgebouw één van de ooievaars 'van het huis' staan, in een prachtig wit-zwart-rood contrast tegen de onbewolkte lichtblauwe lucht.
In het hogeschoolgebouw loop ik direct door naar de bovenste verdieping, om vanuit het lokaal tegenover het ooievaarsnest eerst de twee jongen en één van de volwassen ooievaars op het ooievaarsnest goed te kunnen bekijken. Evenals ook in voorgaande jaren, is het weer prachtig om te zien.

Uitvliegen
De ooievaarsjongen zijn al behoorlijke groot, dus het zal vast niet meer zo lang duren dat de jongen zullen uitvliegen.
Niet alleen deze ooievaarsjongen vliegen over enige tijd uit.
Ook onze studenten die pas zijn afgestudeerd en die nog in de komende zomerweken gaan afstuderen, zullen na hun afstuderen uitvliegen. Ze zijn allemaal toegerust om de wijde wereld in te gaan, om daar hun waarde(n)volle bijdrage te gaan leveren aan het basisonderwijs in Nederland en in internationale scholen in het buitenland.

Nog even wachten, dan vliegen alle ooievaars uit.

zondag 2 juni 2013

Na de facelift in Stenden Hogeschool Emmen

Zondag 2 juni 2013

Na de facelift bij Stenden School of Education in Emmen


















Metamorfose
Wie lange tijd niet meer in onze vestiging van Stenden Hogeschool in Emmen is geweest, neemt met verwondering kennis van de metamorfose die onze hogeschoollocatie in zuidoost-Drenthe heeft ondergaan. Al bij binnenkomst valt direct op dat hier grondig is verbouwd en heringericht. De hoofdingang is op een andere plaats gekomen, de brede hal midden in het gebouw is heringericht tot een prachtig studielandschap, en ook de hogeschoolbibliotheek en het studiecentrum hebben met succes een fraaie facelift ondergaan.

Facelift in wit en rood
Ook verderop in het gebouw is het nodige verfraaid. Op de bovenverdieping aan de voorzijde van de hogeschool is bijvoorbeeld een studeerlandschap ingericht, waar tijdens openingsuren door veel studenten dankbaar gebruik van wordt gemaakt.
En helemaal aan de achterzijde van het gebouw, waar op de begane grond de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs van de Stenden School of Education is gehuisvest, is te zien dat er hier van alles aan is gedaan om om dit gedeelte van het hogeschoolgebouw een eigentijdse uitstraling te geven. Zo is bijvoorbeeld de centrale groepsruimte voorzien van een geheel nieuwe wit-rode kleurstelling en is het meubilair vervangen. Vorig jaar schreef Stenden-collega Klaas-Wybo van der Hoek op zijn weblog ook al over deze facelift in dit deel van het hogeschoolgebouw.

Aangenaam studieklimaat
Het heeft geruime tijd geduurd voordat alle elementen van de verbouwing en van de herinrichting gereed waren, want er is veel werk verzet en ook tijdens deze verbouwing en herinrichting ging het onderwijs door. Natuurlijk was het gedurende die bouwwerkzaamheden af en toe even behelpen, maar door de tijdelijke aanpassingen in het gebouw konden onderwijs en bouw goed naast elkaar voortgaan. Het hele hogeschoolgebouw van Stenden Hogeschool in Emmen heeft na deze upgrade een moderne en frisse uitstraling gekregen, waarin het aangenaam verpozen is voor onze studenten, medewerkers en gasten.

vrijdag 31 mei 2013

Knap Knippen

Vrijdag 31 mei 2013
Collage van Knap Knipwerk























In de wandelgangen
Medio mei 2013 was ik twee aaneengesloten dagen werkzaam in onze vestiging van Stenden Hogeschool in Emmen. Omdat ik daar af en toe eens kom, is zo'n tweedaagse ook een mooie kans om tussen de bedrijven door het hogeschoolgebouw weer eens even geheel door te lopen, om hier en daar enkele Drentse collega's van Stenden te ontmoeten, collega's die hier frequent of - net als ik ook - af en toe werkzaam zijn in Emmen.

Knap Knipwerk
Bij één van die wandelingen door het gebouw viel mijn oog op een mooie werkstuk dat in de afdeling van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (OLB) hangt. Het is de collage van een aantal knappe knipwerken, die waarschijnlijk door een groep studenten van de OLB is gemaakt.

De kunst van het knippen
Als je er eens even de tijd voor neemt om dit combi-werkstuk eens aandachtig te bekijken, zie je dat elk afzonderlijk knipwerk al een kunstwerkje op zich is. Maar het maken van een combinatie-kunstwerk van alle individuele knipwerken, is ook een goed idee, want ziehier het resultaat van weloverwogen knap knippen en combineren.

maandag 15 april 2013

Sugar City @ Stenden Emmen



Maandag 15 april 2013
Sugar City in Stenden Hogeschool te Emmen















Wetenschap & Techniek in het Basisonderwijs
Op 6 maart 2013 bezochten ongeveer 150 leerlingen uit de groepen 5 & 6 van enkele basisscholen rondom Emmen de bijzondere rekenochtend ‘Sugar City’ van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (OLB) van Stenden Hogeschool in Emmen.
De studenten van deze Opleiding tot Leraar Basisonderwijs verzorgden die dag een rekenochtend met een nauwe relatie met ‘Wetenschap & Techniek’. Zo wilden ze vooral en meer aandacht geven aan deze twee vakgebieden in het basisonderwijs.

Onderwijsproject met suiker
Deze OLB-studenten van Stenden Hogeschool wilden met dit bijzondere onderwijsproject een voorbeeld geven van de wijze waarop je in het basisonderwijs kunt komen tot integratie van deze vakgebieden. Daartoe maakten ze optimaal gebruik van de faciliteiten die Stenden Hogeschool biedt. Het leerbedrijf van de Techniek-opleidingen – ‘Stenden My Concept’-  was namelijk voor die dag omgebouwd tot een suikerlaboratorium, waarin volop werd gebouwd aan 'Sugar City'.

Spelenderwijs Meetkunde leren
De basisschoolleerlingen bouwden aan de hand van een speelse verhaallijn een suikerstad. Ze werden uitgedaagd om enkele serieuze problemen van hun stad op te lossen. Het rekendeel dat aan ‘Sugar City’ ten grondslag ligt, is meetkunde. Meetkunde (geometrie) is het deel van de wiskunde dat zich bezighoudt met het bepalen van afmetingen, vormen, de relatieve positie van figuren en met de eigenschappen van de ruimte waarin die vormen zich bevinden.

Werken in het Suikerlaboratorium
De basisschoolleerlingen werkten in een suikerlaboratorium. Daarin kregen ze te maken met bijvoorbeeld mengvormen, met een smeltpunt en met snelheid. Verder onderzochten de leerlingen het fenomeen ‘suikerspin’ en gebruiken ze een microscoop om de structuur van een suikerspin te verkennen. Zo maakten ze op een eenvoudige manier kennis met de stof ‘suiker’, met de eigenschappen van suiker en op die manier ook met elementen van ‘Chemie & Techniek’.

Techniek in de basisschool
Het tekort aan technisch personeel en de belangstelling voor technische beroepen staat momenteel hoog op de politieke agenda. Al vele jaren wordt gepleit voor meer aandacht voor Techniek & Wetenschap in het onderwijs van de basisschool. De Opleiding tot Leraar Basisonderwijs zou de in opleiding zijnde OLB-studenten als aanstaande leerkrachten in het basisonderwijs daarop moeten voorbereiden.
Eén van de doelen daarbij is dat huidige basisschoolleerlingen later in het voortgezet onderwijs serieus overwegen om de zogenoemde ‘bètavakken’ te kiezen. Stenden Hogeschool levert onder andere met het Sugar City-project daaraan haar bijdrage.

In de centrale hal van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs staan de bouwwerken van Sugar City tentoongesteld.

woensdag 9 januari 2013

De achterwaartse rol

Woensdag 9 januari 2013 
CHN Homo Studens van Wilhado Berends uit Almelo















School of Education
Komend vanaf de hoofdentree van het onderwijsgebouw van Stenden Hogeschool te Emmen. loop je ter hoogte van de zij-ingang door een iets smallere doorgang om op de afdeling van de School of Education te komen, de School waaronder de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs ressorteert, in de volksmond nog steeds ook de 'Pabo' genoemd.
Langs de muur van die doorgang staat een werkstuk dat niet qua kleur, maar wel qua vorm opvalt.

Achterwaartse rol
Het werkstuk bestaat uit een drietal kinderfiguren. De combinatie toont een door een kind uitgevoerde 'achterwaartse rol'. Dat is een rugwaartse tuimeling over het hoofd heen, waarbij de benen geplooid zijn tijdens die beweging. Het is een oefening die kinderen tijdens hun lessen lichamelijke oefening in de gymzaal leren op de gymnastiekmat.
Het is een mooie combinatie, die qua kunstwerk heel goed past bij een opleiding waar studenten worden opgeleid om leerkracht in het basisonderwijs te worden.
Bij dit werkstuk wordt als 'titel' en als 'maker' genoemd: 'CHN Homo Ludens' en 'Wilhado Berends uit Almelo'.

donderdag 6 december 2012

Emmer Egodozen

Donderdag 6 december 2012 
Egodozen in Stenden Hogeschool te Emmen

Ik ben Elisee, Erik, Alicia
In de gang van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs in het onderwijsgebouw van Stenden Hogeschool in Emmen staan drie hoge stapels van kleine dozen geëxposeerd. Dit is een cluster met zogenoemde Egodozen.
Deze Egodozen zijn gemaakt door studenten van onze Opleiding tot Leraar Basisonderwijs. Elke student krijgt de opdracht om een eigen doos in te richten met het doel daarmee aan te geven wie hij of zij is. Je ziet dus ook veel namen en foto's.
Als student geef je in de doos ook aan wat je leuk vindt. Zo zie je bijvoorbeeld exotische vakantiebestemmingen en geliefde huisdieren. Ook zaken als sporten (volleybal, tennis, handbal), hobbies en muzikale aspecten komen in veel Egodozen voor.

Ik sta en ga voor
Door hier aan te tonen wat je zelf belangrijk vindt, wordt met deze Egodozen duidelijk gemaakt wie je bent. Dat is hier en daar bijvoorbeeld duidelijk gemaakt met begrippen zoals: 'hope' en 'love' en 'friends'. Verder zie je liefde voor je woonplaats en het dorp(je) waar je 'thuis thuis' is, zoals hier onder andere: Klazienaveen en Sellingen.

Unieke student wordt unieke leerkracht
Het is een mooie opdracht met prachtige Egodozen, met unieke inhouden, die evenzoveel unieke studenten representeren. Het is de presentatie van de nieuwe generatie meesters en juffen, de toekomstige leerkrachten in ons basisonderwijs, de studenten die ervoor hebben gekozen om de kinderen van het heden en de kinderen van de toekomst het lezen en schrijven te leren en die op allerlei andere manieren de basisschoolkinderen in de toekomst zullen toerusten met een goed basispakket aan houding, kennis, inzicht en vaardigheden om later zo goed mogelijk te kunnen functioneren in onze steeds complexer wordende samenleving.

zaterdag 22 september 2012

Kick-off new Stenden course ITEPS

Vrijdag 21 september 2012 
Groepsfoto van de eerste ITEPS-studenten van Stenden Meppel

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Europese primeur in het Nederlandse HBO
Dit is de dag waarop Stenden Hogeschool officieel haar nieuwe internationale afstudeerrichting van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs in Meppel introduceert. Het gaat hier om ‘ITEPS’, de 'International Teacher Education for Primary Schools'. Vandaag is daartoe de kick off-bijeenkomst in Meppel. Met vanmorgen een mini-symposium en vanmiddag diverse lezingen van internationale sprekers deelt Stenden Hogeschool - samen met haar partners - het belang en de toekomstmogelijkheden van deze ‘Europese primeur’ voor het Nederlandse Hoger Beroepsonderwijs. 
 
Minisymposium 
Vanmorgen vond een minisymposium plaats met verschillende lezingen van specialisten op het gebied van internationalisering binnen onderwijsinstituten. Sprekers waren onze Stenden-collega's Tim Unsworth, Robert Coelen en Alex Riemersma, die lezingen verzorgden over respectievelijk Ínternationale Scholen, Internationalisering bij Stenden Hogeschool en Meertaligheid in het onderwijs.
 
Europees samenwerkingsverband
Stenden Hogeschool biedt in samenwerking met drie Scandinavische partners uit Denemarken, Zweden en Noorwegen als eerste hogeschool in Europa een HBO-Bachelor-programma aan, waarbij studenten worden opgeleid tot leraren voor internationale basisscholen. De opleiding werkt met onderdelen van de belangrijkste curricula die in internationale scholen worden gebruikt, en besteedt uitgebreid aandacht aan wereldburgerschap en aan het lesgeven in een multiculturele klas. Onderwijservaring wordt opgedaan op Nederlandse en buitenlandse internationale scholen. De studenten zijn verplicht een half jaar onderwijs te volgen bij één van de partners in Scandinavië, waar dan ook stage wordt gelopen. Met deze lerarenopleiding speelt Stenden Hogeschool in op de toenemende vraag uit het werkveld naar leraren voor internationale basisscholen.
 
Kick-off 
Vanmiddag woon ik de officiële kick-off-bijeenkomst van ITEPS bij in Studio Gala te Meppel.
De gasten worden welkom geheten door Stenden-collega Drew Henderson. 
Leerlingen van de International School Eerde uit Ommen presenteren een dance act op het podium. Tussen de lezingen door presenteren de leerlingen van deze internationale basisschool uit Ommen de voglende opeenvolgende sprekers:
  • Eerste spreker is Klaas-Wybo van der Hoek, de vice-voorzitter van het College van Bestuur van Stenden Hogeschool. Hij presenteert onder andere de eerste groep van 25 studenten die enkele weken geleden bij Stenden Meppel zijn gestart met deze ITEPS-afstudeerrichting.
  • Volgende spreker is Gert Fosgerau, voorheen voorzitter van de ITEPS-Stuurgroep, tevens één van de initiatiefnemers van ITEPS. Hij vertelt dat hij zich afvraagt waarom politici zo nationalistisch zijn ingesteld als het gaat om lerarenopleidingen.
  • Derde spreker is Stenden-collega Peter Elting, de programma manager van ITEPS. Hij vertelt onder andere over de ontstaansgeschiedenis van ITEPS.
  • Daarna volgt spreker Henk van Hout, lid van de Raad van Advies van ITEPS en wereldwijd hoofd van de afdeling Onderwijs bij Shell. Shell heeft wereldwijd zelf 9 internationale scholen en werkt samen met 24 andere internationale scholen, ten behoeve van de kinderen van haar personeel, dat voor Shell werkzaam is in het buitenland. Van Hout legt uit waarom internationaal onderwijs zo belangrijk is voor Shell en hij feliciteert Stenden Hogeschool en haar drie partnerinstellingen met deze mooie 'International Teacher Education for Primary Schools' (ITEPS).
  • Daarna volgt een sprekersduo van de Britse Universiteit van Bath, bestaande uit emeritus professor Jeff Thompson en Mary Hayden, de directeur van het Studiecentrum voor Onderwijs in een Internationale Context. Zij gaan in op de karakteristieken van de leraren die werkzaam zijn in de internationaal groeiende markt van internationale scholen en vertellen hoe doorgaans de werving en selectie van docenten van internationale scholen plaatsvindt. Hayden geeft aan dat er behoefte is in het internationale onderwijswerkveld aan deze eerste Bachelor-lerarenopleiding voor internationale basisscholen.
Felicitaties
Aan het eind van deze 'international kick-off meeting' vindt de officiële openingshandeling plaats van ITEPS. Daarbij wordt met diverse beeld-, kleur- en geluidseffecten het logo van ITEPS gepresenteerd. Als deze officiële kick-off is beklonken met een collectieve champagnetoost op de start van ITEPS, start het informele deel van deze bijeenkomst, waarin de ITEPS-studenten, Stenden-medewerkers, de Scandinavische partners en alle andere (inter)nationale gasten volop in de gelegenheid zijn om elkaar te feliciteren en elkaar succes te wensen met dit mooie initiatief van ITEPS.
 
ITEPS-studenten in the picture
Eén van de studenten van ITEPS komt bij me met de vraag of ik met haar Ipad even een groepsfoto wil maken van alle aanwezige ITEPS studenten, op het podium bij het ITEPS-logo poserend. Desgevraagd maak ik een aantal foto's. Op dat moment schieten ook allerlei andere fotografen toe om een mooi plaatje te schieten van deze 'ITEPS-pioneer students'. De studenten genieten zichtbaar van de grote belangstelling die hen ten deel valt. Nog net op tijd lukt het me om ook met mijn eigen camera nog een plaatje te schieten van de ITEPS-studenten, staand vóór het zojuist gelanceerde ITEPS-logo. Enkele minuten later hebben de ITEPS-studenten zich al weer gevoegd bij de grote groep nationale en internationale gasten in de zaal. 

vrijdag 21 september 2012

Kringlopertjes

Woensdag 19 september 2012
Kringlopertjes in de vitrine















Waardeloos wordt waardevol
Onderweg naar een afspraak voor overleg, passeer ik een vitrine in een wandelgang van Stenden Hogeschool te Leeuwarden. Het is een uitstalkast van de Stenden-Opleiding tot Leraar Basisonderwijs.
In deze vitrine staat een groot aantal werkstukken van eerstejaars studenten van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs.
De werkstukken zijn gemaakt van wegwerpmateriaal. Eind jaren zeventig, toen ik zelf student was van de Christelijke Pedagogische Academie te Drachten, mochten wij dergelijk afval van onze handvaardigheidsdocent niet 'waardeloos' materiaal materiaal noemen, maar benoemde hij dit als 'waardevol' materiaal.
Ruim dertig jaar later zorgen studenten van deze lerarenopleiding ervoor dat dergelijk afval weer gerecycled opnieuw in de kringloop komt.
Deze expositie van de eerstejaars studenten kreeg dan ook als tentoonstellingstitel: 'Kringlopertjes'.

dinsdag 12 juni 2012

Visitatie Academische Opleiding tot Leraar Basisonderwijs

Dinsdag 12 juni 2012
Rijksuniversiteit Groningen in de voormalige Hortus Botanicus















Voormalige apothekerstuin
Tussen de Groninger Grote Rozenstraat en de Grote Kruisstraat ligt de voormalige Hortus Botanicus van de Rijksuniversiteit Groningen. Deze tuin is in het jaar 1626 aangelegd door de apotheker Henricus Munting. In 1966 verhuisde de Hortus Botanicus naar het landgoed De Wolf in Haren. De gebouwen rondom deze tuin van Muntinge zijn tot op heden in gebruik bij de Rijksuniversiteit Groningen. Eén van deze gebouwen is het Muntinge-gebouw. Dit gebouw is vandaag de locatie waar de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) onze Academische Opleiding tot Leraar Basisonderwijs visiteert.

AOLB
De Academische Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (AOLB) is een initiatief van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen en van de drie Opleidingen tot Leraar Basisonderwijs van de NHL Hogeschool in Leeuwarden en van de Hanzehogeschool en Stenden Hogeschool in Groningen. De nieuwe opleiding bestaat inmiddels twee jaar en de studenten zijn ingeschreven bij de Hanzehogeschool of bij Stenden Hogeschool. Het onderwijs wordt verzorgd in de Groninger vestigingen van de RUG, Hanzehogeschool en Stenden Hogeschool. Afgestudeerde studenten verdienen twee diploma's, te weten: de HBO-Bachelor degree van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs en de WO-Bachelor degree voor de opleiding Pedagogische Wetenschappen.

Advies Nieuw Traject
Nu deze AOLB twee jaar bestaat en volgend jaar het derde jaar en het jaar daarna het vierde leerjaar gaat aanbieden, hebben de vier samenwerkende instellingen voor hoger onderwijs de NVAO uitgenodigd om in het kader van een zogenoemd 'Advies Nieuw Traject' dit nieuwe onderwijstraject te visiteren met een onafhankelijk en gezaghebbend visitatiepanel, teneinde onderzoek te doen naar de kwaliteit van dit nieuwe traject. Daartoe hebben de vier instellingen een Kritisch Reflectie geschreven en is een groot aantal onderwijsdocumenten voorgelegd ter bestudering en beoordeling door het NVAO-onderzoekspanel.

Panelgesprekken
Gedurende de hele visitatiedag begeleid ik met een collega van Stenden Hogeschool en van de Rijksuniversiteit Groningen alle groepen betrokkenen voorafgaand èn na het panelgesprek, dat deze groepen achtereenvolgens voeren met het visitatiepanel. De uit de vier samenwerkingspartners samengestelde groepen waarmee het NVAO-panel gedurende deze dag achtereenvolgens in gesprek gaat, zijn: de Stuurgroep AOLB bestaande uit het management, de Vakdocenten, de Pedagogisch-didactische docenten, Eerste- en tweedejaars studenten en een groep Werkveldvertegenwoordigers.

Terugkoppeling eerste bevindingen
Aan het eind van deze visitatiedag volgt een korte terugkoppeling van de voorlopige bevindingen van het NVAO-visitatiepanel. Panelvoorzitter dr. Gerda Geerdink noemt de Academische Opleiding tot Leraar Basisonderwijs van deze vier samenwerkende hoger onderwijsinstellingen een geweldig initiatief, dat ook zeker moet slagen. Aan de hand van de NVAO-beoordelingsstandaarden wordt een eerste indruk gegeven van de bevindingen van het onderzoekspanel. Daarbij worden alvast enkele aanbevelingen gegeven waarmee de opleiding volgende stappen in ontwikkeling en doorontwikkeling kan maken. Na afloop van deze presentatie wordt het visitatiepanel bedankt door prof. dr. Greetje van der Werf, hoogleraar Onderwijzen & Leren aan de Rijksuniversiteit, tevens voorzitter van de Stuurgroep van het samenwerkingsverband. Ze bedankt de visitatiecommissie voor de grondige wijze waarop het panel haar visitatiebezoek heeft uitgevoerd en voor de eerste resultaten met aanbevelingen.

Wij zien nu met belangstelling uit naar het onderzoeksrapport dat over enkele weken door de NVAO zal worden aangeboden aan de vier samenwerkende instellingen voor hoger onderwijs.


maandag 11 juni 2012

Jong in Meppel

Maandag 11 juni 2012
Ooievaarsnest met jongen @ Stenden Hogeschool Meppel



















Ooievaarsnesten toen
Als kind wist ik vroeger precies waar ze stonden: de hoge palen met daarop de ooievaarsnesten.
In het voorjaar was het een feest als je op die hooggelegen nesten de ooievaarsjongen zag zitten of staan.
Maar de ooievaarsstand liep achteruit en die metershoge plateau's op palen bleven leeg, zelfs in het voorjaar, ook in Fryslân.
Je zag ze hier zelden meer, die mooie ooievaars, eind zeventiger jaren.

Ooievaarsnesten nu
Maar ze zijn zichtbaar weer terug.
De ooievaarsstations - ook in Fryslân - hebben daar een positieve bijdrage aan geleverd.
Wie Meppel bij het Meppeler ziekenhuis verlaat richting De Wijk en Hoogeveen, zal ze hoogstwaarschijnlijk zien: die majestueuze ooievaars; roerloos staand bovenop de lichtmasten, hoog boven het wegdek.

Stendens ooievaarsnest
Vanmorgen ben ik voor overleg in de vestiging van Stenden Hogeschool in Meppel.
Onze hogeschoolvestiging is daar gelegen temidden van een uniek mooie schooltuin; precies zoals een schooltuin van een Opleiding tot Leraar Basisonderwijs zou moeten zijn.
Het Voortgangsconsult over de aanstaande visitatie van onze Academische Opleiding tot Leraar Basisonderwijs vindt vandaag plaats op de bovenverdieping van deze Meppeler hogeschoolvestiging.
Enkele meters vóór de gevel van het schoolgebouw staat een hoge paal met daarop een ooievaarsnest met jongen.
Wat een pracht, om zo in het schoollokaal op gelijke hoogte te staan als het ooievaarsnest en om vanuit het lokaal zicht te hebben op het doen en laten van de ooievaarsjongen.

donderdag 24 mei 2012

Expositie Onderwijsleiderschapsportretten

Donderdag 24 mei 2012 
Juf Iris in de Expositie Leiderschapsportretten















Expo Leiderschap
Op de begane grond, achter het Auditorium van Stenden Hogeschool in Leeuwarden is een lange half-ovale gang. Deze gang wordt regelmatig gebruikt als expositieruimte. Op dit moment hangen aan de muren van deze expositiegang leiderschapsportretten van eerstejaars studenten van de Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs van Stenden Hogeschool in Leeuwarden.

Heden en toekomst in beeld
De studenten kregen de opdracht om eerst na te denken over de vraag hoe zij zichzelf als toekomstig leraar/lerares zien, om dat beeld vervolgens vast te leggen in een fotoportret. Als je langs deze leiderschapsportretten loopt, zie je onze toekomstige leerkrachten van het basisonderwijs aan je voorbij gaan. Het is mooi om te zien op welke verschillende manier al die studenten hun eigen beeld van heden en toekomst in hun fotoportret hebben vastgelegd.

Juf Iris
Eén van die studentenportretten is van juf Iris. Ze is ter voorbereiding op het maken van de foto gaan stoepkrijten en is voor de foto gaan zitten te midden van haar stoepkrijttekening. Met die tekening wil Iris haar creativiteit laten zien en in de stoepkrijttekst 'Juf Iris' wil ze met de afwijkende letter J laten zien dat ze behalve gestructureerd te zijn ook ruimte toelaat voor creativiteit. Door een vogelperspectieffoto te maken, werd het mogelijk om haar te midden van een grote variëteit aan getekende figuren en dieren te portretteren. Met de rust die ze op de foto uitstraalt, wil juf Iris laten zien dat ze die rust ook in een klas met al die verschillende soorten kinderen wil uitstralen. Dat Iris de kinderen in haar klas de nodige ruimte wil bieden, laat ze zien met een niet geheel vol getekende stoep. Rondom de figuren is voldoende ruimte vrij gelaten. Haar geopende handen staan voor een open communicatie. De kinderen van haar schoolklas kunnen altijd bij Juf Iris terecht, als er iets bijzonders aan de hand is, of "gewoon om even te kletsen".

Doorontwikkeling
En zo is elke student uniek en heeft elke eerstejaars student op deze expositie een eigen verhaal, met eigen beelden, met een geheel eigen combinatie van kenmerken en eigenschappen.
't Is mooi om het nu te bekijken.
't Is ook een goede zaak om hier als student over een jaar, over twee en over drie jaar nog eens op terug te kijken, want, is het dan nog steeds het portret van wie je bent en wie je wilt zijn?
En hoe verrassend zal het zijn om bijvoorbeeld vier jaar na afstuderen, na vier jaar lesgevende ervaring, nog eens weer terug te kijken op je eigen portret en op de bijgeschreven toelichting.
Is dat dan nog steeds jouw portret?



vrijdag 16 maart 2012

Internationale actie voor War Child van Stenden geslaagd


Vrijdag 16 maart 2012
Waardecheque van Stenden Meppel voor War Child



















Liefdadigheidsactie een succes bij Stenden
In de afgelopen week bereikten eergisteren en gisteren de acties bij Stenden Hogeschool van de Radio 538-actie voor War Child hun hoogtepunt. Activiteiten zoals twee fundraising party’s, veilingen, wensballonnenverkoop, een bonfire en een interculturele voetbalwedstrijd bij Stenden Hogeschool in Thailand leverden samen veel geld op voor deze actie. Op het intranet van Stenden Hogeschool staat vanavond al een uitgebreid overzicht van deze succesvolle actieweek.

Io Vivat en Club NOA
De Stenden-studentenvereniging Io Vivat en de Leeuwarder Club NOA organiseerden woensdagnacht in Leeuwarden een zinderend feest, waarvan de opbrengst voor War Child is. Tijdens deze swingende nacht werden door Io Vivat loten verkocht. De opbrengst van de toegangskaarten voor dit feest in NOA gaat volledig naar de actie en van elk consumptiemuntje was € 0,25 bestemd voor War Child. Daarnaast is ook de € 470,- opbrengst van de verkoop van wensballonnen gedoneerd aan War Child.

Stenden-studenten live op Radio 538
Tijdens het Open Podium in NOA verzorgden Stenden-studenten van de opleiding Media en Entertainment Management en van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs drie optredens, die rechtstreeks op Radio 538 waren te beluisteren. DJ Remon Nijnhuis deed de zaal swingen. De zangeressen Chaya Pattiapon en Sharon van Dijk werden begeleid door gitarist Henk Boonstra; zij moedigden enthousiast ‘Stenden voor War Child’ aan. Ook de band Robbin Nude deed mee, dankzij de hulp van band manager Trieneke Bos, tevens docente van de opleiding Media en Entertainment Management van Stenden Hogeschool.

538 Crew at heerlijk in Stenden University Hotel
De voorzitter van onze studentenvereniging Io Vivat was rechtstreeks te horen op Radio 538. De 538-DJ Robin Lefier meldde dat het 538-Radioteam voorafgaand aan de radiouitzending heerlijk had gegeten bij Stenden University Hotel in Leeuwarden.

PLeisure Party en een schoonmaakster in je keuken
Ook de studenten van de Stenden-opleiding Vrijetijdsmanagement zetten zich opleidingsbreed in. Overdag werden er in de Canteen van Stenden Hogeschool Leeuwarden in de War Child-stand boeken en kalenders verkocht en hun veiling ging in de nacht door tijdens de PLeisure Party ten behoeve van War Child. Er kon ook worden geboden op een echt schilderij, op studieboeken en zelfs op een schoonmaakster in je keuken. Een deel van de opbrengst van de consumptiemunten van deze Party ging naar de actie. Docenten van de opleiding Vrijetijdsmanagement werden eergisteren tijdens de uitzending van Radio 538 geïnterviewd. In totaal brachten alle actieactiviteiten van Vrijetijdsmanagement maar liefst € 955,- op, waarvan 200 euro afkomstig was van Café De Steeg.

Stenden South Africa ook in actie
Ook onze hogeschoolcampus Stenden South Africa was ‘s nachts in actie voor War Child. Een vurig bonfire met muziek, marshmallows en spelletjes duurde de hele nacht. Alle consumpties werden verkocht ten bate van War Child. Studente Michelle van Stenden South Africa werd gebeld door Radio 538 en ze vertelde rechtstreeks in de 538 Radio-uitzending over hun Stenden-actie in Zuid-Afrika en over hun bijdrage aan de actie voor War Child.

Stenden Thailand intercultureel in actie
De studenten en de medewerkers van onze hogeschoolcampus Stenden Thailand in Bangkok organiseerden eergisteren een intercultureel voetbalevenement voor War Child. Met deze actiewedstrijd hebben ze maar liefst € 420,- ingezameld voor dit goede doel.

Stenden Meppel verkoopt wensballonnen
Weer terug in Nederland. Ook in onze hogeschoolvestiging in het Drentse Meppel is een bijzondere geslaagde actie gevoerd. Met de verkoop van wensballonnen hebben Stenden-studenten in Meppel een opbrengst gegenereerd van € 410,-

De eerste waardecheques voor War Child
Studenten van de Stenden-opleiding Vrijetijdsmanagement voerden ook een bewustwordingsactie uit voor basisschoolkinderen. Studentenvereniging Io Vivat en studenten van de Stenden-opleiding Hoger Hotelonderwijs voorzagen de dj’s de hele dag van eten, dat zij op de radiolocatie bereidden. Direct al werden er in Leeuwarden door Stenden-vertegenwoordigers twee waardecheques overhandigd aan Radio 538, voor War Child. Eén van die cheques had een waarde van € 1.615,- waaronder de opbrengsten van de acties op onze buitenlandse campus sites, vermeerderd met duizend euro van Stenden Nederland. Een andere cheque heeft een waarde van € 955,-. Dit geldbedrag is in de afgelopen dagen bijeengebracht door docenten en studenten van de Stenden-opleiding Vrijetijdsmanagement.

Internationale actie voor War Child van Stenden geslaagd!
Met complimenten en grote dank aan iedereen voor zijn of haar bijdrage aan dit succes!

donderdag 22 december 2011

Een troon voor een geliefd persoon

Donderdag 22 december 2011
COLB-expositie van tronen in de Kennisboulevard van Stenden Hogeschool

Tronen-expositie
Wandelend door de lange, brede gang van de Kennisboulevard van Stenden Hogeschool passeer ik een expositie van allerlei stoelen. Bij nader onderzoek blijken het niet zomaar stoelen te zijn. Het zijn tronen. Hier staat een tentoonstelling van tronen in allerlei uitvoeringen, in deze huidige onderwijsmoduulperiode gemaakt door tweedejaars studenten van de Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (COLB) van Stenden Hogeschool te Leeuwarden.

Tronen-opdracht
De studenten krijgen de opdracht een troon te maken voor de door hem of haar meest geliefde persoon, de persoon waarvan je het meeste houdt. Van die persoon moeten de hobby's of andere persoonlijke zaken in de vormgeving van de troon worden verwerkt. Het moet een schaalmodel zijn van 1 op 4. De materiaalkeus is vrij en tijdens de productie van de troon moet een fotografisch procesverslag worden gemaakt.

Onderwijsdoelen
Deze opdracht dient voor de student tot meerdere leerdoelen, te weten:
- Algemeen vormende doelen, zoals bijvoorbeeld het ontwikkelen van beeldend vermogen;
- Vakoverstijgende doelen, zoals bijvoorbeeld het proces omschrijven in beschrijvende en in verklarende teksten;
- Specifieke beeldende doelen, zoals bijvoorbeeld de toegepaste functionele, decoratieve en samengestelde vormen;
- Technische doelen, zoals bijvoorbeeld de materiaaleigenschappen, de constructietoepassingen en het werken met gereedschappen.

Evaluatiecriteria
Bij het ontwerpen, produceren, evalueren, toetsen en beoordelen van deze tronen worden twee soorten evaluatiecriteria gehanteerd, te weten:
- Productgerichte criteria, zoals bijvoorbeeld: heeft de troon de uiterlijke kenmerken van een troon, bijvoorbeeld: stijlvol, verheven, en ook functioneel?
- Procesgerichte criteria, zoals bijvoorbeeld: is de gevolgde werkwijze in het procesverslag voldoende inzichtelijk gemaakt in woord en beeld (in teksten en met foto's)?


maandag 12 september 2011

De Egodozen van OLB

Maandag 12 september 2011

Hier en daar in de lange wandelgang van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs in het onderwijsgebouw van Stenden Hogeschool te Leeuwarden staan hoge stapels van kleine dozen geëxposeerd. Ik sta stil voor een cluster met zogenoemde Egodozen.

De Egodozen zijn gemaakt door studenten van onze Opleiding tot Leraar Basisonderwijs. Elke student krijgt de opdracht om een eigen doos in te richten met het doel daarmee aan te geven wie hij of zij is. Je ziet dus ook veel namen en foto's. Als student geef je in de doos ook aan wat je leuk vindt. Zo zie je bijvoorbeeld exotische vakantiebestemmingen, geliefde huisdieren of gezelligheid-uitstralende foto's van de student met haar of zijn vriend(en) en vriendin(nen). Ook zaken als sporten, hobbies en muzikale aspecten komen in veel Egodozen voor.

Door hier aan te tonen wat je zelf belangrijk vindt, wordt met deze Egodozen duidelijk gemaakt wie je bent. Dat is hier en daar bijvoorbeeld duidelijk gemaakt met kleine woordkaartjes, waarop begrippen staan zoals 'vriendschap' en 'respect'. Verder zie je een Friese vlag, de liefde voor je woonplaats en het dorpje waar je 'thuis thuis' is. Ik zie ook logo's van bijvoorbeeld 'EHBO' en van 'World Servants': de christelijke organisatie die scholen, klinieken, schoonwatervoorzieningen en huizen in ontwikkelingslanden bouwt met hulp van groepen jongeren en volwassenen uit Nederland.

Het is een mooie opdracht met prachtige Egodozen, met unieke inhouden, die evenzovele unieke studenten representeren. Het is de presentatie van de nieuwe generatie meesters en juffen, de toekomstige leerkrachten in ons basisonderwijs, de studenten die ervoor hebben gekozen om de kinderen van het heden en de kinderen van de toekomst het lezen en schrijven te leren en die op allerlei andere manieren de basisschoolkinderen in de toekomst zullen toerusten met een goed basispakket aan houding, kennis, inzicht en vaardigheden om later zo goed mogelijk te kunnen functioneren in onze steeds complexer wordende samenleving.

Er zit al heel veel goeds in de dozen en in onze studenten. Wij mogen als hogeschool dat goede uit die studenten naar voren halen, zoals een beeldhouwer zijn houten beeld uit een boomstam tevoorschijn haalt. Het goede openbaart zich; het goede zat er immers al in.

zaterdag 26 maart 2011

Studentenwerkstuk @ Stenden OLB

Vrijdag 25 maart 2011

Aan de wand van de koffieruimte van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (OLB) van Stenden hogeschool te Leeuwarden hangen regelmatig mooie werkstukken van OLB-studenten.

Dit werkstuk springt direct in het oog als je deze pauzeruimte momenteel passeert.

vrijdag 21 januari 2011

Naar een nieuw DCBO-Toetsingskader 2011

Vrijdag 21 januari 2011

Opleidingen tot Leraar Basisonderwijs (OLB) van hogescholen, die in Nederland basisschoolleerkrachten opleiden voor het protestants-christelijk basisonderwijs, bieden in het beroepsonderwijs aan hun studenten de gelegenheid om het Diploma Christelijke Basis Onderwijs (DCBO) te behalen, naast het reguliere HBO-Bachelor-diploma OLB. Afgestudeerden met dit diploma hebben bij werving & selectie van basisschoolleerkrachten bij christelijke basisscholen doorgaans een groter kans om een baan te krijgen, omdat zij een extra bekwaamheidscertificaat kunnen tonen als bewijs dat zij zich grondig hebben voorbereid om les te geven op een basisschool met een protestants-christelijke identiteit. Stenden hogeschool biedt haar OLB-studenten ook de gelegenheid om dit extra diploma te behalen.

Om de zes jaar wordt de kwaliteit van het DCBO-onderwijsprogramma van elke OLB gecontroleerd door een visitatiecommissie van de Besturenraad, de vereniging van scholen voor christelijke onderwijs. Als het onderwijsprogramma aan alle kwaliteitsvereisten voldoet, volgt officiële accreditatie en mag de opleiding aan haar afgestudeerden het erkende DCBO-diploma uitreiken. Afgestudeerde studenten van de OLB van Stenden hogeschool komen ook voor dit extra diploma in aanmerking als zij zijn geslaagd voor het DCBO-onderwijsprogramma. Voor afgestudeerden van Stenden hogeschool met een DCBO-diploma betekent dit op de arbeidsmarkt een voorsprong bij solliciteren in het basisonderwijs.

In de afgelopen jaren werden de goedgekeurde DCBO-onderwijsprogramma’s geaccrediteerd op basis van een DCBO-Toetsingskader, dat grote overeenkomsten vertoont met het accreditatiekader van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Hogescholen stellen dat doorgaans op prijs, omdat er dan bij wijze van spreken “met één maat wordt gemeten”. Met ingang van dit kalenderjaar is het nieuwe accreditatiestelsel voor het Nederlands hoger onderwijs in werking getreden, hetgeen betekent dat nu ook een nieuw accreditatiekader van de NVAO wordt gehanteerd. De Besturenraad heeft op grond daarvan besloten om dan nu ook het DCBO-accreditatiekader dienovereenkomstig aan te passen aan dit nieuwe NVAO-kader.

Door de Besturenraad ben ik uitgenodigd om deel uit te maken van de hiertoe ingestelde “Expertgroep DCBO”. Deze groep bestaat uit een medewerker van de Besturenraad, een lid van de Commissie & Visitatiecommissie DCBO, een lid van het College van Bestuur van de Marnix Academie en ik participeer met mijn expertise op het gebied van de accreditatiekaders van NVAO en DCBO. Vanmiddag komen we bijeen in de hogeschool “Marnix Academie” te Utrecht. Opdracht is om te komen tot de herziening van het “Toetsingskader DCBO 2012”.

We bespreken de drie Standaarden en de drie Onderzoeksvragen die voor de komende 6 jaren de basis vormen voor evaluatie, visitatie en accreditatie van DCBO-onderwijsprogramma’s. Aan deze standaarden en onderzoeksvragen geven we nadere invulling, opdat hogescholen en visitatiepanels weten wat de specifieke beoordelingscriteria zijn voor DCBO-onderwijsprogramma’s. Het tweede deel van ons overleg gaat over meer randvoorwaardelijke aspecten en over de agenda van het gesprek dat allerlei vertegenwoordigers van hogescholen en werkveld in februari 2011 zullen gaan voeren in een landelijke Resonansbijeenkomst. Daarna zal het Toetsingskader definitief worden gemaakt om als landelijke beoordelingskader ingevoerd te worden voor hogescholen die het DCBO-onderwijsprogramma aanbieden in hun Opleiding tot Leraar Basisonderwijs.

donderdag 18 november 2010

Een nieuwe uitdaging voor Geiske Tol

Donderdag 18 november 2010

De historicus Arnold Toynbee stelde dat de hele geschiedschrijving kan worden samengevat in een kort basisprincipe; die van: Uitdaging > Reactie.
De Uitdaging wordt gecreëerd door de omgeving. Daarop volgt de Reactie van het individu, of van de instelling, of van de samenleving.
Daarop volgt weer een nieuwe Uitdaging, en daarop weer een Reactie.
Dit basisprincipe herhaalt zich alsmaar.

Onze collega Geiske Tol heeft een nieuwe uitdaging gevonden.
Geiske was tot voor kort directeur van onze Opleiding tot Leraar Basisonderwijs van Stenden hogeschool, voorheen Hogeschool Drenthe, voor wat betreft de hogeschoolvestigingen in Asssen, Emmen en Meppel.
Geiske heeft haar nieuwe uitdaging gevonden binnen onze collega-hogeschool, namelijk de NHL Hogeschool te Leeuwarden. Sinds enkele weken is Geiske Tol daar directeur van het Instituut Educatie en Communicatie.

Vandaag nemen we als Stenden-collega's samen met de extern genodigden afscheid van Geiske. Haar afscheid vindt plaats op een mooie, sfeervolle Drentse locatie, namelijk in Galerie Wildevuur te Hooghalen, temidden van de daar geëxposeerde schilderijen en beelden.

Voordat Geiske haar afscheidsspeech houdt, wordt zij met waarderende bewoordingen ten afscheid toegesproken door onze vice-voorzitter van het College van Bestuur, Klaas-Wybo van der Hoek, èn door Stenden-collega Petra Krajenbrink, de vestigingsmanager van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs te Assen. Zoals dat te doen gebruikelijk is, wordt in deze toespraken teruggeblikt op de onderwijsloopbaan van de scheidende directeur en worden haar prestaties en die van haar opleidingsteam in lovende bewoordingen tot Geiske en tot alle genodigden gericht.

Het is alleszins waardevol dat je zo'n belangrijke periode in je loopbaan op zo'n eervolle wijze mag afsluiten in het bijzijn van collega's en relaties, waarmee je in de afgelopen jaren zo nauw hebt samengewerkt. We hopen van harte dat Geiske Tol een goede periode tegemoet mag zien bij onze Leeuwarder collega-hogeschool.

donderdag 21 oktober 2010

Kunstkastjes van Beeldende Vorming OLB3

Donderdag 21 oktober 2010

In de gang van onze Leeuwarder locatie van Stenden hogeschool passeer ik op de gang een aantal werkstukken van studenten. Het zijn zogenoemde "Kunst-kastjes", gemaakt door derdejaars studenten van de Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (OLB), als opdracht in het kader van het vak Beeldende Vorming.

De derdejaars OLB-studenten zijn hiertoe eerst op bezoek geweest bij een kunstenaar. Op basis van dat bezoek maken ze zo'n werkstuk, waarbij ze uitgaan van een onderwerp of van materialen/technieken en/of van een combinatie van het werk van die bezochte kunstenaar.

Bij de produktie van deze werkstukken maken studenten gebruik van materialen naar keuze, met de verplichting om naast het platte vlak ook half-ruimtelijk en ruimtelijk te werken.

donderdag 1 juli 2010

De ridder van Emmen met het wapenschild van Stenden

Donderdag 1 juli 2010

Toen ik afgelopen maandag tijdens de lunchpauze even door het hogeschoolgebouw van Stenden hogeschool te Emmen wandelde, kwam ik in de gemeenschapsruimte van de Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs oog in oog te staan met de Ridder van Stenden.

Het gaat om een studentenwerkstuk van een van blik gemaakte ridder. Deze ridder draagt een groot wapenschild met daarop de logo-zwaluw van Stenden hogeschool. Een vindingrijk idee om op deze creatieve wijze een modern logo van een 21e eeuwse hogeschool terug te projecteren in de historie van de riddertijd.

maandag 15 maart 2010

Tentoonstelling Minor Beeldende Praktijken van Stenden Leeuwarden

Maandag 15 maart 2010

Op donderdag 18 maart 2010 vindt in Stenden hogeschool te Leeuwarden de Stenden Minormarkt plaats. Tussen 11.00 uur en 14.00 uur kunnen alle studenten die volgend jaar een (keuze)Minor gaan volgen in de centrale hal informatie verzamelen over het grote aanbod van minors voor het studiejaar 2010-2011.

Eén van de minors die dit collegejaar wordt aangeboden, is "Beeldende praktijken". In de vitrine langs de Kennisboulevard van Stenden hogeschool zie ik vandaag geëxposeerd werk van de "Tentoonstelling Minor Beeldende Praktijken". De werkstukken in deze vitrine zijn gemaakt tijdens de eerste workshops van de Minor. Deze Minor is bestemd voor studenten die beeldende werkvormen willen inzetten binnen hun toekomstige beroepspraktijk; geschikt voor studenten van bijvoorbeeld de opleidingen Sociaal Pedagische Hulpverlening, Opleiding tot Leraar Basisonderwijs, Creatieve Therapie en Human Resource Management).

In het onderwijsprogramma van deze Minor zijn workshops opgenomen op het gebied van:
- Taal en beeld, eenvoudige druktechnieken, schrijfoefeningen en woord- en beeldcombinaties;
- Ruimtelijke werkvormen in klei, piepschuim en assemblage;
- Schildertechnieken zoals aquarel, acrylverf en olieverf.
In de tweede helft van deze Minor-onderwijsmodule is er gelegenheid tot verdieping binnen één van deze richtingen.

Studenten die in en na deze week een keuze zullen gaan maken uit het verbredende, verdiepende en internationale Minoren-aanbod kunnen aan de hand van het momenteel tentoongestelde werk van studenten in elk geval een beeld krijgen van wat in de werkplaatsuren van dit keuzemoduul zoal gemaakt wordt.