Elfstedenpad

Dinsdag 14 april 2020

Cover van de wandelgids 'Elfstedenpad'

De wandeltocht der wandeltochten
Gebruikmakend van voormalige jaagpaden en kerkpaden, van eeuwenoude grasdijken, van veel betreden handelswegen, zijn routemakers Johan Vellinga en Broer Adema erin geslaagd de elf Friese steden op een voor wandelaars zo aantrekkelijk mogelijke manier aan elkaar te rijgen.
Het door hen ontwikkelde 'Elfstedenpad' is met 283,5 kilometer een stuk langer dan de andere Elfstedentochten. Daar is een goede reden voor. Volgen schaatsers en ook wandelsporters over het algemeen de kortste weg, deze wandelroute zoekt de mooiste paden uit. Meer nog dan om de steden, gaat het om het tussenliggende land en om de paden die de steden verbinden.
De schoonheid van de Fryske Greidhoeke en het Friese Merengebied staat buiten kijf, maar Fryslân is meer dan weiland en water.
Het Elfstedenpad maakt een royale slag door de heuvels en bossen van Gaasterland. Voorbij Dokkum doorkruist het pad de typische houtwallen in het coulissenlandschap van de Fryske Wâlden. Met het Elfstedenpad is een prachtig stukje Fryslân niet alleen voor schaatsers, fietsers en watersporters, maar nu ook voor wandelaars ontsloten.
Van dit Streekpad nummer 19 bestaat een routegids met gedetailleerde topografische kaarten. waar de route op is ingetekend. Daarnaast verschaft deze wandelgids - die in 2017 verscheen - veel handige informatie, zoals over het openbaar vervoer langs de route.

Fries Streekpad
Het Elfstedenpad is een zogenoemd Streekpad, zoals bijvoorbeeld ook het Hanzestedenpad een streekpad is.
Het Elfstedenpad begint met een Proloog; hier een Stadswandeling door Leeuwarden, over een afstand van 12 kilometer.
Daarna volgen vanuit Leeuwarden achtereenvolgens:

• 40,4 kilometers door Westergo (met de Friese steden Leeuwarden en Sneek);
• 52,7 kilometers door de Friese Meren en Gaasterland (met IJlst en Sleat);
• 41,7 kilometers door Súdwest-Fryslân (met Stavoren, Hindeloopen en Workum);
• 62,7 kilometers door nog eens Westergo (met Bolsward, Harlingen en Franeker);
• 15,8 kilometers door Het Bildt;
• 28,3 kilometers door Oostergo (met Dokkum);
• 20,8 kilometers door de Noordelijke Wouden;
• 21,1 kilometers door nog eens Oostergo.

De route wordt onderweg prima bewegwijzerd met de van de Streekpaden zo welbekende geel-rode markering. In enkele gevallen staat de naam 'Elfstedenpad' op deze wegwijzers, onder andere op de plekken waar twee verschillende Streekpaden elkaar kruisen.

Even rekenen
De Stadswandeling was op de dag dat wij deze Proloog als epiloog wandelden (nog) niet bewegwijzerd als Elfstedenpad, maar wordt op de meeste plekken wel bewegwijzerd als NS-wandelpad, dat grotendeels samenvalt met de Leeuwarder Stadswandeling van het Elfstedenpad.
De lengte van de doorgaande route van het Elfstedenpad is 283,5 kilometer, en die van de Stadswandeling Leeuwarden is 12 kilometer, hetgeen de totale afstand 295,5 kilometer maakt.
Durkje en ik hebben deze totale afstand in 13 etappes gelopen, wat neerkomt om een gemiddelde etappe-afstand van 22,7 kilometer per etappe.

Aangepast wandelen in het Corona-tijdperk
We hadden deels een andere etappe-indeling gemaakt, omdat we zoveel mogelijk gebruik wilden maken van het openbaar vervoer, hetgeen we tijdens de eerste wandeldagen met trein- en busreizen ook waar hebben kunnen maken. Maar toen gedurende onze wandelperiode van januari tot en met april 2020 het Corona-virus om zich heen begon te grijpen in Nederland, werden er gedragsregels, bedrijfssluitingen en noodverordeningen van kracht, met als gevolg dat de horeca op last van de overheid werd gesloten en er werd geadviseerd om geen gebruik van het openbaar vervoer te maken als het niet echt nodig zou zijn. We hebben dat bij die etappes opgelost door van onze beide auto's gebruik te maken, met één op het beginpunt en één op het eindpunt van elke etappe, met uitzondering van de negende en de tiende etappe, toen we met een kleine omweg respectievelijk naar en vanuit ons huis in Feinsum hebben gelopen. De tweede auto hadden we toen nog wel nodig om de eerste af te halen waar we respectievelijk die dag begonnen en eindigden.

Dertien wandeltrajecten
We liepen het Elfstedenpad op de volgende wijze:

• Op 31 januari 2020 van Leeuwarden naar Mantgum, over een afstand van 21,8 kilometer;
• Op 14 februari 2010 liepen we de aanlooproute van Mantgum naar IJlst, over een afstand van 22,9 kilometer;
• Op 17 februari 2020 liepen we van IJlst naar Sleat, over een afstand van 24,1 kilometer;
• Op 19 februari 2020 liepen we van Sleat naar Rijs, over een afstand van 22 kilometer;
• Op 21 februari 2020 liepen we van Rijs naar Hindeloopen, over een afstand van 22,9 kilometer;
• Op 1 maart 2010 liepen we van Hindeloopen naar Bolsward, over een afstand van 25,3 kilometer;
• Op 7 maart 2020 liepen we van Bolsward naar Harlingen, over een afstand van 27 kilometer;
• Op 15 maart 2020 liepen we van Harlingen naar Franeker, over een afstand van 19 kilometer;
• Op 21 maart 2020 liepen we van van Franeker naar Oude Leie / Feinsum, over een afstand van 25,6 kilometer;
• Op 27 maart 2020 liepen we van Oude Leie / Feinsum naar Dokkum, over een afstand van 24 kilometer;
• Op 5 april 2020 liepen we van Dokkum naar Damwâld, over een afstand van 22 kilometer;
• Op 10 april 2020 liepen we van Damwâld naar Lekkum, over een afstand van 22 kilometer;
• Op 13 april 2020 liepen we van Lekkum naar Leeuwarden en ook de Proloog=Epiloog, over een totale afstand van 16,9 kilometer;