Mini-concert van Dame Blanche Music in het MCL

Zondagmiddag 18 januari 2015

Mini-concert van Dame Blanche Music in het MCL 

Op één plek
Direct aansluitend op de Belijdenisdienst in de Sint-Vituskerk van Stiens spoeden Durkje en ik ons om op tijd aanwezig te kunnen zijn bij de aanvang van het mini-concert van 'Dame Blanche Music' in het Auditorium van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL).
Dat mag best wel een bijzonder concert worden genoemd, want dit mini-concert kan vandaag maar op één plek worden gehouden, namelijk hier in het Leeuwarder ziekenhuis.
Hoezo maar op één plek?

De eerste schrik voorbij
De Groninger band 'Dame Blanche Music' bestaat uit twee personen, te weten zangeres Amarins Woltring & pianist Jorick Feenstra. Enkele weken geleden is Jorick plotseling opgenomen in het MCL, iets waar veel familie, vrienden en kennissen behoorlijk van zijn geschrokken. Met behulp van 'intensive care' en goede aanvullende verpleegkundige zorg is Jorick weer zover dat hij - weliswaar nog steeds in het ziekenhuis - weer rond mag lopen, zij het met het mobiel infuus voortdurend letterlijk onder handbereik. Maar gelukkig zijn we nu zover, en is het wachten op een spoedige of uitgestelde verdere behandeling. Het gebed van velen is in elk geval tot op heden verhoord: Jorick loopt weer rond. God zij dank.

Muziek als dank
En als begenadigd rasmuzikant heeft hij natuurlijk de piano (de vleugel) in het MCL ook al gevonden en in gebruik genomen. Nu de gelegenheid er is, en de tijd er rijp voor is, moet er door Jorick Feenstra eindelijk en natuurlijk weer muziek worden gemaakt.
Om familie, vrienden en kennissen te bedanken voor alle bezoek en voor de overstelpende hoeveelheid beterschapskaarten en -wensen, heeft Jorick samen met Amarins Woltring het initiatief genomen om in het ziekenhuis een mini-concert te organiseren, in de muzikale setting van hun band 'Dame Blanche'.
Af en toe komt tijdens het concert bij toerbeurt ook iemand van het verplegend personeel van Jorick zijn verpleegafdeling in de 'concertzaal', om toch ook mee te kunnen genieten van hun muzikaal begaafde patiënt Jorick. Fijn dat ze er toch ook even bij kunnen zijn. Ook al kunnen ze maar even blijven kijken en luisteren, het biedt een mooi gebaar van dank van Jorick aan de verpleegstaf, voor al hun goede zorgen.

Franstalige songs
Ruim twintig genodigden zijn vanmorgen naar het MCL gereisd om dit mini-concert van Jorick & Amarins bij te wonen. Durkje en ik voegen ons ook bij de gasten, om te gaan genieten van de mooie muziek van dit muzikale duo.
Dame Blanche Music is gespecialiseerd in Franstalige muziek, alhoewel er ook wel enige Nederlandstalige en Engelstalige teksten worden gezongen.
Franse chansons - zoals bijvoorbeeld 'La vie en rose' van Edith Piaf - vormen echter wel de rode draad in dit concert, nu eens gevoelig, dan met veel 'bravoure', of vrolijk en opgewekt.
Daarnaast wordt een lied gezongen uit de bioscoopfilm 'As it is in Heaven'.

Amarins Woltring & Jorick Feenstra in concert in het MCL

Mag ik dan bij jou? Dank je wel!
Heel mooi zijn ook de door Amarins naar het Frans vertaalde Nederlandse songs, zoals 'Mag ik dan bij jou' van Claudia de Breij en 'Papa' van Stef Bos.
Mij valt op hoe mooi - naast het infuus - de tekst van de wensballon achter Amarins over Jorick heen draait, met de beloftevolle tekst: 'Feeling Soon Better'. Dat wensen we Jorick en zijn geliefden natuurlijk allen toe.
Jorick & Amarins oogsten hier en nu in het MCL veel lof; mooie muziek, mooi uitgevoerd, om af en toe stil van te worden, en om na de laatste pianoklank te ontladen met een welverdiend applaus.

 

Geloven en Belijden in de Sint-Vituskerk van Stiens

Zondagochtend 18 januari 2015

Belijdenis doen onder begeleiding van dominee Jaap Overeem

Samen belijden
Na een gedegen voorbereidingsperiode hebben vier betrokken gemeenteleden van onze Protestantse Gemeente van Stiens te kennen gegeven dat zij graag belijdenis van hun geloof willen afleggen ten overstaan van onze kerkelijke gemeente. Dat belooft een feestelijke bijeenkomst. Het ligt dan ook wel voor de hand dat de Sint-Vituskerk vanmorgen vol zit met allemaal gemeenteleden, familie, vrienden en kennissen die deze bijzondere bijeenkomst willen bijwonen, om getuige te zijn van de persoonlijke geloofsbelijdenissen van deze vier belijdenisgangers, die ons allen vanmorgen iets laten zien en horen van hun zoeken en hun vinden, van hun twijfel en hun geloof, van hun vragen en hun antwoorden, en van hun uitgesproken Ja-woord.

De rijkdom van een geloofsgemeenschap
Dominee Jaap Overeem is vanmorgen onze voorganger, en de groep belijdeniscatechisanten heeft ervoor gekozen om allen ook een eigen bijdrage aan deze belijdenisdienst te laten leveren. Zo luisteren we naar een mooie vocale uitvoering van 'Vaste rots van mijn behoud' van Alice, zo wordt er een persoonlijk passend gedicht over het goede doen voorgedragen door Arma, zo zorgt Nelleke als lector voor de schriftlezing van deze zondag, en zo spreekt Taco namens de belijdenisgangers en sluit hij zijn toespraak af met een persoonlijke noot, die eigenlijk weer goed aansluit bij het door Alice gezongen lied; over je twijfel, een rotsvast geloof en een vaste rots van mijn behoud gesproken. De samenstelling, hun persoonlijke motieven, hun inbreng en hun persoonlijke geloofsbelijdenis laten ook ons als gemeenteleden maar weer eens zien hoe verscheiden wij allen als gemeenteleden in ons (samen) leren, (samen) leven en (samen) dienen staan. Gelukkig maar, want daar schuilt de kracht, de rijkdom en de uitstraling van onze Stienser geloofsgemeenschap.

Samen ons geloof belijden
Het is een dienst met prachtige oude en nieuwe muziek. Wat zijn wij als kerkelijke gemeente ook gezegend met steeds maar weer die mooie variatie aan muzikale begeleiding. Vandaag wordt alle muziek en alle muzikale begeleiding verzorgd door onze gemeenteband United. Hoe kan het ook anders als Taco - de vaste gitarist van deze band - belijdenis gaat doen. Wat worden de vocale solo's - waaronder ook een meerstemming kwartet - en ook onze uitbundige samenzang onder leiding van United goed gedragen. Voorin de kerk gezeten klinken vóór je de instrumentale klanken en van achter je uit de diepe kerkzaal komen de vocale klanken. Waar de muziek van de instrumenten en van de zangstemmen in het centrum van de kerk bijeenkomen, worden de zang en de gebeden van ons allen als op adelaarsvleugels geheven, tot eer en glorie van onze Vader, Zoon en Heilige Geest, die we hier vanmorgen met zijn allen zo van harte belijden.

Belijden is doen
Na afloop van deze belijdenisdienst is er volop gelegenheid om de vier nieuwe belijdende leden van harte geluk te wensen met hun geloofsbelijdenis, en om hen vooral ook Gods Heil & Zegen te wensen op dit belijden. Want wij weten dat het bij een belijdenis niet stopt, maar juist begint, immers: ..... belijden is doen.

80e Jiergearkomste foar leden van de KFFB

Sneon 17 jannewaris 2015

Anders Rozendal en Pytsje de Graaf en Jacobus Knol

Ledegearkomste 2015 yn Ljouwert
It bestjoer fan de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) hat ús útnoege om hjoed nei de Kuriostsjerke fan Ljouwert te kommen foar de 80e Jiergearkomste foar harren leden, dat tsientallen leden komme fan 'e middei gear foar de jierlikse ledegearkomste yn ien fan de sealen fan dizze Ljouwerter tsjerke.
Foarsitter Johannes Bakker hjit alle leden wolkom en iepenet de gearkomste mei it lêzen en taljochtsjen fan it bibelferhaal oer de doop fan Jezus.

Jierferslach 2014 en Fryske folksferhalen
Dan presintearret de KFFB-skriuwer Corry Rozendal-Boelens it Jierferslach 2014 fan de KFFB. Hja fertelt oer it wurk yn it 79e besteansjier fan de KFFB, bygelyks oer de útjeften fan 2014, oer de ekstra boekpromoasje yn 2014 en hja stiet ek stil by it ferstjerren fan dûmny dr. Bernard Smilde, dy't him ek jierrenlang mei ynset hat foar it wurk en de gearkomsten fan de KFFB.
Om dizze ledegearkomste wat op te fleuren hat it bestjoer de Fryske ferhaleferteller Douwe Kootstra útnoege om ús hjoed yn twa dielen inkele âlde en nije Fryske folksferhalen te fertellen. Kootstra begjint mei it ferhaal fan 'Master Wierheid & It Ferhaal'. Dêrnei fertelt Douwe oer de grutte betsjutting dy't Dam Jaarsma jierrenlyn hân hat fanwegen it troch him op skrift setten fan mear as 17.000 Fryske folksferhalen. Dan folgje noch inkele ferhalen oer de dûmny en de pastoar dy't spul hawwe, oer de doarpsfiguer Jabik Engberts en oer de moetings fan in boer mei de duvel.

Finansjeel ferslach 2014 en Utjefteplan 2015
Nei dizze earste ferhalen presintearret skathâlder Corry Rozendal-Boelens út namme fan it bestjoer it finansjeel ferslach en it ferslach fan de Kaskommisje, mei in oersjoch fan de Eksploitaasjerekken 2014 en fan de Balâns op 1 jannewaris fan dit jier. De finânsjes wurde goedkard troch de ledegearkomste, dat wy kinne mei tank oan de skathâlder fierder mei it programma.
Dan is it wurd oan Pytsje de Graaf, dy't út namme fan it bestjoer ek yn de Karkommisje sit. Hja presintearret de priiswinners fan de manuskripten, dy't yn it ôfrûne jier ynbrocht binne. Fan it útjefteplan foar 2015 kinne de earste twa publikaasjes hjoed bekend makke wurde. Earste priiswinner is Anders M. Rozendal, mei syn nije, 14e roman 'Opgong nei Sint Vitus'. Twadde priiswinner is Jacobus Knol, mei it boek 'It geheim', syn oersetting fan in boek fan de Frânske skriuwer Frédéric Lenoir. De beide priiswinnende skriuwers wurde lokwinske mei harren priis en hja krije blommen fan Pytsje de Graaf.

Mear folksferhalen en Bestjoersferkiezing
Nei it skoft mei kofje, koeke, boeketafel en noflike petearen folgje yn de grutte seal wer Fryske folksferhalen, ferteld troch Douwe Kootstra. It binne mytysk-magyske ferhalen, dy't de minsken eartiids fertelden, oer wat harren doe benearde, oer wêr't se mei oan wienen, lykas eangst, ûngewisse, de duvel en de dea. Wy harkje nei Kootstra's ferhalen, oer in twatalige kat, oer in dûmny út de Dokkumer Wâlden en oer in kafé-papegaai yn de Twadde Wrâldkriich.
Oan de ein fan dizze Jiergearkomste folget noch de bestjoersferkiezing. As leden beneame wy Mynke Hoekstra as nije skriuwer, nimme wy mei tank ôfskie fan ôfgeand bestjoerder Henk Poelman en werkieze wy ús foarsitter Johannes Bakker. Sa kinne bestjoer en feriening wer in jier fleurich fierder berchop.
Foarsitter Bakker seit tank oan elts dy't in bydrage levere hat oan dizze gearkomste en foar it oanwêzich wêzen by dizze ledegearkomste, en dan slút Johannes Bakker ôf mei in gebed út de KFFB-bondel 'Wy dy't bidde'.

Inleiding op Pelgrimeren met Psalmen

Vrijdag 16 januari 2015

Pelgrimeren met Psalmen

150
De pelgrimstocht van Durkje en mij van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela duurde 152 dagen. Op de dagen 153 tot en met 156 liepen we nog vier dagen vanuit Santiago de Compostela door naar de Atlantische Oceaankust, naar Cabo Fisterra, waar je als pelgrim niet verder kunt. Eigenlijk had die pelgrimage tot aan Santiago de Compostela of tot aan Cabo Fisterra met een enige berekening ook wel in 150 dagen gekund.

Pelgrimeren, naar buiten en naar binnen
Bij zo'n pelgrimstocht trek je eropuit. Vooral wie al langer pelgrimeert, weet dat er tijdens het pelgrimeren meer is dan alleen maar het naar buiten treden. Onderweg komt er een moment dat je je realiseert dat je als wandelend pelgrim ook een reis naar binnen maakt, een innerlijke reis.
Een enkele hedendaagse pelgrim die zich behalve op de fysieke pelgrimage ook op die innerlijke reis heeft voorbereid, kiest ervoor om een tekst ter bezinning voor elke dag mee te nemen, die je kan helpen om onderweg de deur naar binnen open te zetten, om dan ook de stille reis naar binnen te maken. Zo kiest de ene pelgrim een algemene tekst zoals een citaat van een charismatisch leider, en kiest een andere pelgrim een vers of een aantal verzen uit de Bijbel, willekeurig of doelbewust.

150 Psalmen, voor elke dag één
Zo zou je er als pelgrim voor kunnen kiezen om elke dag een Psalm uit de Bijbel of uit het Liedboek mee te nemen, om er elke pelgrimsdag één te lezen of te zingen, om die Psalm voor Psalm, dag voor dag te gebruiken als geestelijke bagage voor die reis naar binnen. Durkje en ik hebben dat niet gedaan; bij aanvang ook helemaal niet overwogen; daar waren we toen ook nog lang niet aan toe.
Maar nu vraag ik me af of het in enig opzicht ook nog iets goeds toevoegt om dat achteraf nog wel te gaan doen. Zou het verbinden van een Psalm aan een pelgrimsdag iets positief bijdragen aan die al buitengewoon waarde(n)volle eerste pelgrimage die we al achter de rug hebben?
Ik weet het niet, maar het is wellicht een poging waard.
Welke 'reis' ga ik maken als ik bijvoorbeeld een Psalm ga verbinden aan een pelgrimsdag, zonder daar op voorhand een op inhoud gerichte selectie in te maken?
Wat kom ik tegen als ik bijvoorbeeld Psalm 1 verbind aan onze eerste pelgrimsdag, Psalm 2 aan onze tweede pelgrimsdag, en als ik zo doorga tot en met Psalm 150 gerelateerd aan onze 150e pelgrimsdag, twee dagen voordat Durkje en ik Santiago de Compostela binnen liepen?

Psalmenreis
Eén van de belangrijkste zaken van het pelgrimeren is het besluit te nemen om op weg te gaan. Zo is het ook hier en nu. Laat ik het er maar gewoon op wagen, zonder vooraf te weten hoeveel maanden en wellicht jaren het gaat duren voordat die Psalmenreis ten einde komt, en òf en waar die Psalmenreis ergens tijdelijk of permanent eindigt. Toen Durkje en ik in 2005 begonnen aan onze pelgrimstocht wisten we ook niet hoeveel dagen, weken, maanden en jaren deze pelgrimage naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela zou duren. Wat we ons toen ook nog niet zo zeer als nu realiseerden, is het feit dat het besluit om te vertrekken en het op weg zijn belangrijker blijkt te zijn dan de bestemming.
Zou dat zo ook op enige wijze gelden voor deze Psalmenreis?
Ik weet het (nog) niet, maar ik ben wel nieuwsgierig naar de afloop.

Het Psalmenboek
Het bijbelboek van de 150 Psalmen is eigenlijk één groot loflied op de God van Israël. Behalve de dankliederen bevat het ook klaagzangen, hymnen, pelgrimsliederen (120 t/m 134) en gebeden, waarvan bij een aantal Psalmen aanwijsbaar is dat ze voortkomen uit persoonlijke ervaringen en omstandigheden, zoals bijvoorbeeld historische gebeurtenissen.
Veel Psalmen bevatten een sterke beeldspraak of schitterende poëtische elementen; het is dan ook heel begrijpelijk dat deze oude teksten al eeuwenlang behoren tot de geliefde en belangrijke literatuur van het Jodendom en het Christendom, en zeker ook in veel bredere kringen, ja zelfs wereldwijd.
Hoogstwaarschijnlijk ga ik in deze Psalmenreis gebruik maken van de Psalmteksten uit verschillende bijbelversies, uit verschillende liedboeken, oude en nieuwe versies, in een variatie aan bewerkingen en in verschillende talen.

Psalmen voor onderweg
Ik vraag me ook af of deze geestelijke bezinningsreis me onderweg van het pad van bijvoorbeeld haast & snelheid, van toch nog teveel oppervlakkigheid en van jezelf te vaak voorbij razen (zonder voldoende oog te hebben voor de ander en voor je omgeving) op een heel andere weg kan brengen, leiden en houden, namelijk op de weg van bijvoorbeeld stilte, van rust en onthaasten en van meer oog hebben voor de goede details en voor meer en betere menselijke ontmoetingen.
Of leg ik dan bij voorbaat de lat nu al te hoog?
Ik weet het (nog) niet, maar ik ben wel nieuwsgierig naar wat deze exercitie zal vragen en zal brengen.
Ultreia!

Net te leauwen

Woansdei 14 jannewaris 2015

It omslach fan 'Net te leauwen'

Wûnderbaarlike ferhalen
Yn 2014 hat de 'Documentatiestichting Leeuwarderadeel' in ferhalebondel útjûn mei de titel 'Net te leauwen - Folksferhalen Ljouwerteradiel'. Yn it Foaropwurd fan wethâlder Agda Wachter skriuwt hja dat it in boek is fol wûnderbaarlike ferhalen, oer it deistich libben, oer minsken, en ek oer plakken yn ús gemeente Ljouwerteradiel dêr't it frjemd spoekje koe.
De folksferhalen út de doarpen fan Ljouwerteradiel binne samle troch Durk Reitsma, en mei help fan Piet Bouma gearstald ta in boek. De illustraasjes yn it boek binne fan Henk Nauta.

Bysûndere minsken en plakken
It boek befettet allerhanne koarte folksferhalen oer de doarpen fan Ljouwerteradiel, lykas Jelsum, Koarnjum, Britsum, Stiens, Feinsum, Hijum en Alde Leie. De ferhalebondel slút ôf mei in tal algemiene ferhalen oer Ljouwerteradiel, lykas oer de Dokkumer Ie, it Dokkumer Lokaaltsje, en in ferskaat oare ferhalen.
Tema's dy't yn de measte haadstikken oan 'e oarder kommen, binne:

• Skel- en spotnammen (lykas: Skierroeken);
• Oarsprongsferhalen (lykas: Skythûsbuorren);
• Magysk en mytysk wrâldbyld (lykas: De geast fan De Swynzer Opfeart);
• Dat wie doe (lykas: Tsjerke yn it fallissement);
• Bysûndere minsken (lykas: In sunige boer) ;
• Smoute ferhalen (lykas: Fuotten fan beppe).

De haadstikken en ek it boek slúte ôf mei in oersjoch fan de boarnen en ynformanten, want sa'n grut ferskaat oan samle ferhalen freget fansels in jierrenlang sykjen en samlen fan ferhalen, en it skriuwen fan wat jo allegearre hearre yn in grut tal fraachpetearen mei meastentiids âldere minsken, dy't de smoute ferhalen fan eartiids noch fertelle (kinne).

Warskôging
Wisten jo al dat op it Spoekepaad fan Jelsum ea in muonts mei drank op yn 'e feart rekke en dêryn ferdronken is?
Skrik net as jo dêr by nacht oer dit paad gean, want syn geast moat noch altyd op dat paad omspoekje.
Jo binne no warskôge!

Avond over de doorontwikkeling van Nijkleaster en Jorwert

Maandag 12 januari 2015

Presentatie van landschapsarchitect Pytsje Couperus in Jorwert

Doarpsnut en Nijkleaster
De bovenzaal van café 'Het Wapen van Baarderadeel' te Jorwert is goed gevuld als om 20.00 uur de inventarisatie-avond van Nijkleaster wordt geopend. Doarpsnut-voorzitter Douwe de Bildt heet alle gasten in de zaal van harte welkom en opent deze avond met een korte inleiding. In samenwerking met Doarpsnut Jorwert organiseert Stifting Nijkleaster deze avond voor de inwoners van Jorwert en voor de leden van de protestantse gemeente Westerwert.
Op de avond in augustus 2014 toen Nijkleaster aan de omwonenden in Jorwert bekend maakte dat Nijkleaster zich graag wil vestigen in de zogenoemde 'Castelein-pleats' heeft het stichtingsbestuur van Nijkleaster aan de inwoners van Jorwert toegezegd dat zij vanaf het begin regelmatig zullen worden betrokken bij de doorontwikkeling van Nijkleaster in Jorwert. Vanavond is iedereen derhalve uitgenodigd om mee te inventariseren waar de kansen, bedreigingen en wensen liggen voor Jorwert en voor Nijkleaster. Ook wethouder Bram Bonnema van de gemeente Littenseradiel is vanavond aanwezig om nader kennis te nemen van alle dromen, ideeën en wensen van dit Friese dorp en haar klooster.

Architecten voor klooster, dorp en landschap
Eerst krijgt Nijkleaster-pionierspredikant Hinne Wagenaar het woord om nog eens kort uit te leggen hoe Nijkleaster is ontstaan, waar we nu staan, en welke droom van een eigentijds open kloostergemeenschap Nijkleaster in Jorwert graag werkelijkheid wil laten worden. Daarbij komen uiteraard ook de richtinggevende Nijkleaster-items zoals 'Stilte, Bezinning, Verbinding' en 'Kerk, Kroeg, Klooster' aan de orde.
Daarna wordt landschapsarchitect Pytsje Couperus uitgenodigd om een korte presentatie te verzorgen over het verleden en heden van Jorwert en van het karakteristieke landschap waarin Jorwert ligt. De landschapsarchitecten Pytsje Couperus en Els van der Laan van het Sneker Bureau No.ordpeil zijn vanavond aanwezig om de aanwezigen een goed beeld te geven van de inrichting van het landschap en van het dorp door de eeuwen heen.

Gespreksgroepen
Na de toelichting op alle oude en nieuwe foto's, kaarten en plattegronden worden de aanwezigen uitgenodigd om in subgroepen met elkaar in gesprek te gaan over de ideeën en wensen die in Jorwert leven met betrekking tot de doorontwikkeling van Nijkleaster en Jorwert. In groepen volgt dan een geanimeerde inventarisatie op gebied van onder andere: verkeersregulatie, optimale locaties van ijsbaan, parkeergelegenheid, voorzieningen, wandelpaden, en de wensen die er leven met betrekking tot het herinrichten van de bebouwde kom en van de rand daarvan. Daarbij wordt rekening gehouden met wat van de actuele Dorpsvisie nog niet of inmiddels al wel is gerealiseerd.

Win-win
In de plenaire terugkoppeling die aan het eind van de avond plaatsvindt, worden enkele interessante resultaten van deze avond benoemd. In grote lijnen liggen de inwoners van Jorwert heel goed op één lijn voor wat betreft hun tevredenheid over het eigen dorp en over de stappen die Jorwert en Nijkleaster samen in de toekomst nog kunnen zetten. Een aanwezige in de zaal verwoordt dat kort maar krachtig door aan te geven dat Nijkleaster en Jorwert samen heel goed verder kunnen als we allen steeds voor ogen houden waar dorp en klooster samen gaan voor win-win-resultaten, voor de inwoners van het dorp en voor de bewoners en gasten van Nijkleaster.

Vervolg in de zomer
De besturen van Doarpsnut en van Nijkleaster en de beide landschapsarchitecten van No.ordpeil kunnen met de resultaten van deze inventarisatieavond prima verder, en Nijkleaster zegt toe dat zij in elk geval komende zomer weer zo'n soort contactavond zullen organiseren, waarin alle belanghebbenden verder kunnen doorpraten over de resultaten van vanavond en over de voortgang na vanavond.

Psalmtekst als Zondagsgroet

Zaterdag 10 januari 2015

De voorzijde van een Zondagsgroet

Zondagsgroet vroeger en nu
Bij het opruimen van een partij boeken op zolder gleden er vandaag twee klein kaartjes uit één van de boeken. Het blijken zogenoemde 'Zondagsgroeten' te zijn.
Dat zijn kleine gekleurde kaartjes (geel en blauw) ter grootte van een visitekaartje (9 x 5,5 cm), die aan beide zijden zijn bedrukt.
Op de voorzijde van deze twee Zondagsgroeten staat een Bijbeltekst en op de achterzijde staat een korte, andere tekst, die past bij de Bijbeltekst op de voorzijde.
Dergelijke Zondagsgroeten circuleerden in elk geval eind zestiger jaren van de vorige eeuw (in bijvoorbeeld 1968).
Ze zijn trouwens ook nu nog steeds te koop, getuige een aanbod dat ik vandaag op internet vond. De nieuwe kaartjes van de Zondagsgroeten zijn iets groter dan voorheen; ze zijn kleurrijker met bijvoorbeeld ook afbeeldingen van planten en van vogels, en ze zijn op de achterzijde iets luchtiger, met bijvoorbeeld een versje of een gedichtje.
Ook in de Verenigde Staten kent met de Zondagsgroet, waar ze 'Sunday Card' worden genoemd. En - het ligt ook wel voor de hand tegenwoordig - deze Sunday Cards zijn uiteraard ook al zelf te maken en te verzenden als E-card.

Bijbelteksten vroeger en nu
Maar nu eerst weer even terug naar de geelgekleurde Zondagsgroet van zo'n 50 jaar geleden.
Op de gele Zondagsgroet staat bovenstaande Bijbeltekst, zijnde vers 4 van Psalm 40; met een kleine verduidelijkende bewerking, waarbij het woord 'Hij' uit de NBG-Bijbelvertaling van 1951 is vervangen door het woord 'God'.

• In de NBG-bijbelversie van 1951 staat: Hij gaf mij een nieuw lied in de mond,
• In de NBV-bijbelversie van 2004 staat dan nog steeds: Hij gaf mij een nieuw lied in de mond,
• En in de BGT-bijbelversie van 2014 staat nu: Daarom zing ik een nieuw lied,

Hieronder is te lezen welke bijpassende tekst op de achterzijde van deze Zondagsgroet staat:

C'est une fête de faire ses études à Meppel

Donderdag 8 januari 2015

Wandschildering in Stenden Meppel

Speciaal traject
Vanmiddag ben ik voor een Voortgangsconsult in onze hogeschoolvestiging van Stenden Hogeschool te Meppel.
ITEPS - the International Teacher Education for Primary Schools - is het speciale traject dat onze Stenden-Bachelor-Opleiding tot leraar Basisonderwijs aanbiedt aan Nederlandse en aan internationale studenten die hier bij Stenden Meppel worden opgeleid om na hun afstuderen te gaan werken in 'International Schools', in binnen- en buitenland.

News
Onderweg van Leeuwarden naar Meppel houden de nog steeds schokkende nieuwsberichten van de autoradio me op de hoogte van de klopjacht van politie en leger in Noord-Frankrijk op de terroristen die gisteren een bloedige moordaanslag pleegden in het hoofdkantoor van het Franse mediabedrijf dat al tientallen jaren bekend staat om haar maatschappijkritische spotprenten.
Als ik in Meppel arriveer, ben ik na een radioloze ochtend door de autoradio weer even helemaal bij voor wat betreft dit schokkende nieuws van gisteren en vandaag.

Promotion
Onlangs hebben de wanden van de kantine van ons Meppeler hogeschoolgebouw nieuwe wanddecoraties gekregen, die geheel passen bij het internationale karakter dat deze internationale lerarenopleiding voor het basisonderwijs heeft.
Eén van deze wanddecoraties op een smaller wanddeel is een zwart-wit cartoon met Franstalige tekst. Wellicht vanwege de gebeurtenissen van gisteren en vandaag in Parijs en omgeving 'triggert' deze Franstalige zwart-wit cartoon me bij binnenkomst direct meer dan al de kleurrijke afbeeldingen op de lange zijwand van de kantine. Mijn aandacht wordt direct getrokken door deze promoprent:

Ca va bien à Meppel?

Très bien!

C'est une fête de faire ses études ìci.

Leren onderwijzen
Goed nieuws: het is (dus) een feest om hier in Meppel te studeren.
Van de studenten uit binnen- en buitenland weet ik uit de quality audits die we hier in de afgelopen jaren hebben gehouden dat onze (inter)nationale studenten het bijzonder waarderen om hun internationale lerarenopleiding hier bij Stenden Hogeschool in Meppel te mogen volgen.
Gelukkig, na alle schrik en emotie van gisteren en vandaag, weer even een teken van hoop; dat er toch nog zoveel plaatsen op deze wereld zijn waar jongeren van verschillende nationaliteiten dagelijks in vrede bijeen komen om zich - zoals ook hier bij Stenden Meppel - in deze uitdagende leer- en leefomgeving samen gedegen voor te bereiden op het werken in het internationaal basisonderwijs, waar ook ter wereld. ITEPS van Stenden Hogeschool in Meppel draagt zo ook haar maatschappelijk steentje bij aan onderwijs en zorg voor mens & wereld - wereldwijs en wereldwijd.

Lêze as in hazze, hinne en werom

Tiisdei 6 jannewaris 2015


It omslach mei de hazze op de tredde poëzybondel fan Edwin de Groot

Ensafh
Hjoed hat it Fryske literêre tydskrift Ensafh myn ûndersteand boekbesprek fan de tredde poëzybondel fan Edwin de Groot publisearre op harren webside.

Lêze en werlêze
De tredde poëzybondel dy’t de Fryske dichter Edwin de Groot (1963) yn 2013 by útjouwerij De Contrabas publisearre, is kwa titel en ynhâld alhiel twatalich. De dûbele titels In hazze is in lokkich bern en Een haas is een gelukkig kind binne nijsgjirrich, want soks ropt mear fragen op as dat it antwurden jout. Itselde hie ik mei it omslach fan it boek. In tal kearen frege ik my ôf wat dy griene halen dochs op it omslach betsjutte soenen, mar doe’t ik it boek ris oppakte wylst it in kwartslach draaid op ’e tafel lei, seach ik ynienen de hazzekop op it omslach. Mei sa’n kwartslach soene jo dizze bondel ek ris lêze moatte, want it werlêzen lit jo wis in twadde en tredde kear ris oars tinke, en jo komme dan faaks tichter by wat de dichter jo sizze wol.

Lêze, as in hazze, hinne en werom
Yn it earste part fan dizze dichtbondel steane de gedichten yn de Fryske taal, en yn it twadde part fine jo bykâns it hiele boekje nochris, mar dan yn de Nederlânske taal. It is net sa dat de gedichten wurd foar wurd eksakt oerset binne fan de iene nei de oare taal, mar dat hoecht by poëzy ek net, tinkt my. As Fries binne jo benijd hoe’t it Frysk oerset is nei it Nederlânsk, en my tinkt dat lêzers mei foarkar foar it Nederlânsk ek graach sjogge hoe’t in Fries soks no seit en skriuwt. Sa’n twatalige poëzybondel noeget jo wol út om hinne en werom te lêzen. En wat foar in goed begryp oer de gedichten en oer harren dichter ek tige in stipe is, dat binne it grut tal notysjes by de gedichten, dy’t de dichter efteryn elts part fan de bondel ek wer twatalich oan de lêzer meijout.

Byldzjend skriuwen
De 33 gedichten binne oardere yn de folgjende fiif tema’s:
By it tema ‘is alles gau fergetten’ moetsje jo yn it earste gedicht fuortdalik de hazze al as lokkich bern. Jo moetsje de hazze in tal kearen, mar ek de fjildlyster, in poes en de hauk.
Yn ‘moardkûle yn ‘e tún’ is jo as lêzer al dúdlik wurden hoe byldzjend de dichter skriuwt. Jo sjogge de dichter op it dak al fier ta it dakrút út, as jo lêze: ‘Ik ploai út it dakrútsje wei in skrokken hoekpanne wer yn konfeksjepak’.
By ‘brún wetter is noch gjin tee’ geane jo by De Lemmer oer de grins, en reizgje jo mei de dichter troch de Noardeastpolder, nei Bloksyl en sels nei it Waalske La Roche en Ardenne.
It tema ‘in oersidich dykskiep’ hâldt de moeting fan dichter en lêzer skerp mei bygelyks de iepening fan in gedicht mei de wurden ‘No miende ik dochs wier dat ik ’t ien en oar aardich bewurde hie’, en mei it sitaat fan de dichter Paul van Ostaijen, dy’t jo dûdlik makket dat gedichten minder begrepen, mar mear field wurde moatte.
Yn it ‘postludium’ stiet oan de ein it gedicht ‘Driuwjacht’, dat in oersetting is fan in gedicht fan Cornelius Onno Jellema, oerset troch Edwin de Groot.

Klam op klankkeunst
Om by it doel en de betsjutting fan de gedichten te kommen, moat jo kopke der wol by wêze en bliuwe, want de klam yn dizze bondel leit mear op taal as op betsjutting. Gauris misse jo as lêzer de ferbannen fan wurden, rigels en fersen, mar jo krije dêr wol in prachtich draagjende tekst foar werom. Lês dizze gedichten ris lûdop, sa’t Tsjêbbe Hettinga syn eigen wurk sa steatlik foardroech, dan komt de poëzy fan de gedichten fan Edwin de Groot jo ek ticht op ’e hûd. Lês bygelyks mar ris it earste part fan ‘Neat dichtsje by Swarte Haan’:

Net ien wintersk wurd
sil strikkesetter wêze foar mûsstil
omskriuw hoe’t tinfindelich fyn izich ljocht
bûtendyks saait as fan in hân blaasd sân
oer pealfêst basalt en stil skriel slyk.

Taal ferbynt
Edwin de Groot boartet mei taal yn syn gedichten. Om de klam op wurden en wurdkombinaasjes te lizzen, heakket De Groot guon wurden fan de folgjende rigel noch oan de foargeande ta (dat neame wy ek wol enzjambemint). In moaie fynst seach ik yn it gedicht ‘Reisgenoaten en weemoed’, dêr’t er de twa parten fan it gedicht mei in frijsteande tuskenrigel yn ferbynt. Dy rigel makket de foargeande ôf, en is ek it begjin fan de folgjende; sjoch hjirûnder mar ris:

…… dat ûnfersetlik lizzen bliuwt

 as in ûnmachtich skiep

 leit pake ûnder de rouswarte Gazellefyts …..

Skildereftige wurden en kombinaasjes
De dichter brûkt yn syn gedichten skildereftige wurden, lykas: sânglêssân, klompeklossend, jiskegielhierrige en sigesaagjende.
Mar ek guon wurdkombinaasjes binne moai, lykas: graach traach, nimmen immen, bosk en mosk en skulpegriis grús.
En knap binne ek de alliteraasjes lykas: kritend kraskjend, flam fleurich, finsterslach frij, bloedearmoedich beton, bikke en boekt, kokosoalje by keamertemperatuer, súntsjes skjirret, sâlt sêftsidich skrynt, kopse kanten, fûkjende fiken en it soele suden.
Dat lêzer, sit mar net yn noed en lês dizze dichtbondel. Jo hoege net lykas Lucio Fontana (yn it gedicht ‘Noed en wille’) mei in Stanleymês it wurk mei fûkjende fiken te skansearjen om alle betsjuttings bleat te lizzen. Lês mar geandewei en lûdop, lykas de mûntsen geandewei lûdop liezen yn de omgong fan harren kleaster. Dan dogge de klinkende klanken fan de dichter harren wurk op in eigen wize en mei wille.

EO-kalender 2014 - 200 jaar Koninkrijk

Maandag 5 januari 2014

De cover van de jubileumkalender 2014 van de EO

Twee jubilea in 2014
In het afgelopen jaar 2014 hebben we met velen en met allerlei feestelijkheden het 200-jarig bestaan van het NBG (Nederlands Bijbelgenootschap) gevierd.
Behalve dit tweede eeuwfeest hebben we in Nederland ook nog een ander tweede eeuwfeest gevierd, namelijk, het jubileum ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van ons Koninkrijk der Nederlanden. In deze twee voor Nederland belangrijke eeuwen kregen de democratie, onze grondrechten en onze rechtsstaat haar huidige vorm.

Jubileumkalender 2014
De Evangelische Omroep (EO) wilde dat graag samen met veel Nederlanders vieren, en heeft er op verschillende momenten en manieren in haar media-programmering van het afgelopen jaar aandacht aan besteed. Denk daarbij aan Blauw Bloed, Nederland Zingt, en God in de Lage Landen. Eén van de wijzen waarop de EO aandacht heeft besteed aan het 200-jarig bestaan van ons Koninkrijk was de uitgave van haar jaarkalender, die in 2014 geheel in het teken stond van '200 jaar Koninkrijk'. De redactie van deze EO-kalender was in handen van Wilfred Hermans en Tjitske Hollestelle, en Ruth van de Wetering verzorgde de vormgeving van deze jubileumkalender.

Van kaft tot kaft
De kalender is ingedeeld per twee maanden. De bovenzijde van de tweemaanden-kalenderbladen bevatten een grote en een kleine foto met een klein verklarend tekstblok. Op de onderzijde staan de kalenderdagen, de belangrijke (ook Joodse en Christelijke) feestdagen en de verjaardagen van de leden van ons Koninklijk Huis. Ook enkele belangrijke EO-dagen worden hierbij vermeld, zoals de Nederland Zingt-dag en de EO-Jongerendag. Onderaan de pagina staat elke keer onder enkele aantekeningenregels een bijbeltekst.
Zoals bij de meeste muurkalenders trekken de illustraties de meeste aandacht. In de volgende maanden wees de kalender ons vooral op:

• * December 2013 & Januari 2014: Een foto van Prinses Beatrix, en van de Pier in Scheveningen, verwijzend naar de landing van Koning Willem I op het strand van Scheveningen;
• * Februari & Maart: Een foto van de Paleistuin van het Loo in Apeldoorn, en van de Hofvijver in Den Haag, verwijzend naar de stad waar op 29 maart 2014 het ontstaan van onze Grondwet werd gevierd;
• * April & Mei: Een foto van de Koninklijke familie, en van Sint Maarten, waar in mei 2014 voor het eerst een Jeugddebatwedstrijd werd georganiseerd;
• * Juni & Juli: Een foto van Prinses Alexia, en van de Vestingstad Bourtange, die in opdracht van Willem van Oranje werd gebouwd;
• * Augustus * September: Een foto van de vlaggen van de landen van de Europese Unie, en van de Sint Servaasbrug over de Maas in Maastricht, de stad waar op 30 augustus 2014 de festiviteiten zich richtten op het thema 'Internationale oriëntatie: Nederland in de wereld en in Europa';
• * Oktober & November: Een foto van Prins Constantijn & Prinses Laurentien, en van Surinaamse vrouwen die eetwaar verkopen op de markt in Paramaribo, met een verwijzing naar de proclamatie van de onafhankelijke republiek Suriname in het jaar 1975.
• * December 2014 & Januari 2015: Een foto van Prinses Catharina-Amalia, en van Indonesië, verwijzend naar het jaar 1957, waarin aan de Nederlandse aanwezigheid in het voormalige Nederlands-Indië een einde kwam (destijds overigens met uitzondering van Nieuw-Guinea). 

Gods Koninkrijk
De Bijbelteksten onderaan de kalenderbladen zijn geselecteerd op de thema's van de twee betreffende maanden. Bij de maanden februari & maart staat deze tekst uit het Bijbelboek Matteüs 6, vers 33:

Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid,

dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.

Twa Fryske pylgers fan Sint Jabik nei Santiago de Compostela (diel 2)

Snein 4 jannewaris 2015



De pylgerhoed fan Wiep Koehoorn

Diel 2: Fan Dinant fia Santiago de Compostela nei Cabo Fisterra
Yn de moannen maaie en septimber fan 2014 publisearre de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) yn harren literêre krante 'De Fleanende Krie' yn twa dielen it ferhaal fan de pylgerreis fan Durkje en my, de lange tocht fan Sint Jabik nei Santiago de Compostela, geandewei troch Fryslân, Nederlân, België, Frankryk en Spanje; in reis fan sân jier fan see nei see fan de Waadsee nei de Atlantyske Oseaan.
Hjirûnder folget it twadde diel fan ús ferhaal, oer de tocht fan it Belgyske Dinant fia it Spaanske Santiago de Compostela nei ús einpunt op Cabo Fisterra, publisearre yn De Fleanende Krie fan septimber 2014.
Juster publisearre ik hjir it earste diel.

Sentier Vers Saint-Jacques-de-Compostelle via Vézelay (GR654)
Op ús pylgerreis (sjoch yn de blog fan juster) binne Durkje en ik no yn it suden fan België, by de grins mei Frankryk, op ’e oergang fan de Via Mosana op de GR654. It is de grutte oergang fan ús pylgerreis. Fan no ôf binne wy te fier fan hûs om eltse kear in lyts tal dagen te pylgerjen, dat no’t wy op it Frânske pylgerpad rjochting Vézelay komme, beslute wy allinnich noch yn langere fekânsjes ús pylgertocht fuort te setten, noch 2.686 kilometer troch België, Frankryk en Spanje te gean.

Fan Belgysk Dinant nei it Frânske Vézelay

Yn de simmerfakânsje fan 2008 geane wy mei de auto mei ús tinte en fytsen nei de grins fan België en Frankryk. Ankommende 4 simmers sille wy alle jierren fjouwer wiken op in ferskaat oan kempings kampearje en hast alle dagen hinne rinne en werom fytse, dat de rûte troch Frankryk rinne wy fan noard nei súd, en fytse wy fan súd nei noard.
In 2008 rinne wy yn 19 dagen oer 360 kilometer fan Dinant fia Rocroi, Rethel en Reims nei Blaise-sous-Arzilières. Op 9 july rinne wy Frankryk yn. In Dútske pylger dy’t foar de twadde kear nei Spanje rint, moetsje wy op ’e Belgysk-Frânske grins. Wy rinne bij kâlde rein en hite sinne, en wenne ûnderweis oan de Frânske hurkhúskes yn kafees, en wy ite alle dagen stokbôle en drinke liters focht. In kop hite tee yn in kafee of op in terras is in wiere opstekker by ús middeisbrochje.
Wy rinne by lange kanalen del, geane troch kilometers graanfjilden, en sjogge abdijen en sinneblommen, en wy helje in stimpel yn ús pylgerpaspoart – in stimpelkaart foar pylgers - yn de mânske katedraal fan Reims, ûnder de moaie tsjerkeruten fan keunstner Marc Chagal. Dan komme wy yn de sêftgriene wyngerds fan de Champagne.
 

Yn 2009 troch beafeartstêd Vézelay

In 2009 rinne wy yn 17 dagen oer 375 kilometer fan Blaise-sous-Arzilières nei La Charité-sur-Loire. Underweis sjogge wy bylden fan Sint Jabik en kastelen en rivieren, wy passearje treinspoaren, kalkstienrotsen, en - lykas yn Fryslân - ek oeral tsjerken. Wy helje in stimpel yn ús pylgerpaspoart yn de mânske katedraal fan Reims.
En dan giet it mis. Op in wiete Romeinske wei troch de bosk rinne wy op mei in Franske pylger. Durkje glydt út oer glysterige stiennen en komt raar te fâllen. In dikke bult op ’e holle, tosk troch de lippe en in rare skuor yn it kin, in soad bloed, dat wy litte ús yn in doarp kilometers fierder troch in freonlike Frânsman nei ús auto bringe, en geane nei it sikehûs yn Châtillon-sur-Seine. Mei 9 hechtings en nei twa dagen rêst giet it wer fierder mei ús as pylgers. In hiele dei wurde wy folge troch twa grutte swalkhûnen, en in pear dagen rint de Amsterdamske pylger Astrid mei har hûntsje Foxy mei ús op. En dan helje wy in pylgerstimpel yn de basilyk fan Vézelay. Wat is it dêr dochs drok, mei al dy pylgers en toeristen mei-inoar. Vezélay is as wrâldferneamde, historyske beafeartstêd foar ús as pylgers in wier hichtepunt.

Pylgerje yn Frankryk yn 2010

In 2010 rinne wy yn 22 dagen oer 480 kilometer fan La Charité-sur-Loire fia it kleaster fan Saint-Léonard-de-Noblat en fia Limoges nei Oradour-sur-Vayres. Underweis sjogge wy Jabiksskulpen, âlde auto’s, trekkers en masines, muorskilderings fan pylgers, weikrusen, fan minsken ferlitten doarpen en ruïnes en stuwmarren en grutte strierôlen. Wy passearje de rivier de Loire. Wy moetsje in tal Nederlanners dy’t ûnderweis sliepplakken oan pylgers oanbiede. Op in dei keapje wy fan trije famkes harren selsmakke kersetaart. Fiif bliere minsken bliid!

Yn 2011 oerstappe fan GR654 nei GR65

Yn 2011 rinne wy yn 23 dagen oer 501 kilometer fan Oradour-sur-Vayres nei Arthez-de-Béarn. Underweis sjogge wy allerhande rûtebuorden foar pylgers. In pear dagen rint de Belgyske pylger Arn mei ús op; wy binne de earste pylgers dy’t hy moetet. Wy passearje in grut tal oarlochsmonuminten en de rivier de Loire. Wy ite ûnderweis yn bushokjes en tusken maïs en minsken, en hast alle dagen drinke wy kofje yn in doarpskafee, en meitsje in praatsje mei de doarpsbewenners, dy’t moarns betiid meastentiids al oan ’e reade wyn sitte. Wy keapje by doarpsbakkers lekkere grutte resinebroadsjes.
Underweis ite wy op it fjild druven, yn de bosk toarnbeien, en yn hôven prûmen, Sint-Jabiksappels, nektarines en kiwi’s; en wy binne tsjûge fan de rispinge fan grutte tabaksblêden. En alle sneonen sjogge wy brulloften, mei lange rigen toeterjende auto’s.
Op 14 augustus binne wy yn Montréal-du-Gers op de ein fan de GR654. Wy geane dy dei fierder op it pylgerpaad fan de GR65, dy’t ús nei de Frânsk-Spaanske grins bringe sil. Op allerhande plakken fine wy bultsjes lytse stiennen, dy’t foargeande pylgers hjir en dêr dellizze. Op de gleonhite dei fan 20 augustus rane wy by in temperatuer fan op syn minst 37 graden Celsius bykâns fan paad en wei ôf. Mar wy sette troch en komme gleon oan op ús einpunt fan dizze fjirde simmerfakânsjepylgerreis.
 
Yn de hjerst fan 2011 de Pyreneeën oer
Yn de hjerstfakânsje fan 2011 binne wy werom yn Arthez-de-Béarn, om dan yn in trochgeande tocht fan 4 dagen fia Ostabat te pylgerjen nei Saint-Jean-Pied-de-Port, oan de foet fan de Pyreneeën, flak foar de Frânsk-Spaanske grins yn de hege bergen dy’t dan foar ús lizze. Underweis sykje en fine wy sliepplakken yn in boerepleats of yn pylgersliepplakken fan gemeenten, of yn lytse hotels. It wurdt súdop al folle drokker op de pylgerpaden, mei al dy oare pylgers. Yn de spielende rein komme wy oan yn Saint-Jean-Pied-de-Port.
De oare deis hawwe wy in (s)wiere topdei, want yn in lege mist gean wy in mearke-eftige Pyreneeën yn, en dan krije wy de hiele dei prachtige fiersichten as wy de 26 aventoerlike kilometers geane oer it heechberchte tusken Frankryk en Spanje, dêr’t wy hjoed oer ús ôfstânsgrins fan 2.500 kilometer geane, op ús 117^e pylgerdei, seis jier neidat wy begûn binne yn Sint Jabik. Nei in berchtocht fan 8½ oere stappe wy yn Roncesvalles it earste Spaanske kleaster yn, dêr’t wy in sliepplak fine.
 
2012 is it jier fan de Camino
Wy kinne net wachtsje en gean fierder, dat yn de maaiefakânsje fan 2012 binne wy werom yn Roncesvalles, oan de oare kant Pyreneeën, om yn Spanje ús earste 8 dagen fan 153 kilometer fia Pamplona, Puente-la-Reine, Estella en Logroño nei Navarrete op it Spaanske pylgerpaad – de camino – te rinnen.
Durkje is ôfrûne winter op redens raar op it iis fallen, dat de swiere pylgerrêchsek kin net op, dat wy hiere twa lytse auto’s en ride sa alle swiere bagaazje efter ús rintocht oan. Hast alle oeren moetsje wy oare pylgers, út allerhande lannen. It is de earste dagen fan maaie hjir op de camino sa drok, dat it net tafalt om earne sliepplak te finen. Mar mei de gastfrijens fan de Spaanske doarpsbewenners slagget it alle dagen al en fyn in bêd, en eltse dei krije wy ek oeral in lekker waarm pylgermiel. Wat in segen om sa moai as pylger - yn alle frijheit - oer paden, troch fjilden en oer bergen en oer skildereftige midsieuske stiennen brêgen te gean. Is it hast te moai om wier te wêzen.
De Dútske pylger Silvia rint in pear dagen mei ús op. Wy moetsje de hiele dei - en alle jûnen yn pylgerrestaurantsjes - tsientallen pylgers, oeral wei, en allegearre mei prachtige ferhalen fan ûnderweis. Mar om 22.00 oere moatte wy sliepe, want dan gean de refugio’s ticht, dêr’t wy allegear mei-inoar sliepe yn lytse en grutte sliepsealen. Wy wolle nei dizze wike net nei hûs, mar it moat al, foar wurk en ynkommen. Ankom simmer mar ris wer op de camino sjen.

De hite simmer fan 2012 op de Camino

Foar ús gefoel duorre it jierren om wer werom nei Navarrete, mar feitlik wiene it mar goed twa moannen, dat wy wer werom binne op de camino. Us tinte brûke wy al lang net mear, mar no tôgje wy in lyts karavanbakje efter de auto oan, dêr’t wy op Spaanske kempings ûnderweis yn sliepe. It is alle dagen ferhipte hyt. Alle dagen rinne wy hinne, dan mei in lytse hierauto werom, dan boadskiprinne, nei de kemping, deiferslach skriuwe, ite en ta beslút sliepe. Moarn om goed 6.00 oere giet de wekker wer.
Wy moetsje de pylger Marloes - in wiere Fryske trochsetter - dy’t alhiel yn ien kear yn 4 moannen fan Snits nei Spanje rûn. Guon dagen rinne wy mei-inoar in ein op, de iene dei wat langer as de oare dei, mar hast alle dagen moetsje wy inoar op de camino.
Wy rinne oer rotsen, troch gleone stêden, troch Eucalyptusbosken, oer de hite en keale flakten fan de Spaanske meseta’s en oer de hege stienbult fan Cruz de Ferro, Yn de kleasterruïne fan San Antón wurdt troch in Spaanske gitarist foar ús - as foarbygeande pylgers - songen. Op it hytst fan de dei krije alle pylgers fan in foarbykommende refugio-eigener út syn auto wei in fleske iiskâld boarnewetter; as kaam it fan in ingel út ’e himel, sa lekker.

Ultreia! Altyd mar fierder.

Dizze simmer rinne wy 585 kilometer yn 26 dagen. Alles rint hjir op de camino: jong & âld, bern & beppes, wurkleazen & drokbesette minsken, manlju & froulju, Spanjaarden, oare Europeanen, Asiaten en Amerikanen; de hiele wrâld rint hjir; allinnich of yn grutte of lytse groepen. As jo it net meimakke hawwe, is it hast net te leauwen, mar hjir rint ien grutte ynternasjonale famylje, ien mienskip fan pylgers, wêrfan nèt wichtich is wàt jo binne, mar wól wá’t jo foar jo néíste (pylger) binne.
Lykas alle jierren fiere wy Durkje har jierdei op ús jierlikse pylgerreis. En op 7 augustus rinne wy oer ús ôfstânsgrins fan 3.000 kilometer hinne, op ús 140^e pylgerdei. Fan it kleasterstêdsje Samos út rinne alle pylgers suver yn optocht fierder, safolle minsken binne de lêste hûndert kilometers op beafeart nei it grêf fan de hillige Jakobus. Oeral wêr’t jo sjogge, binne Jabiksskulpen, wetterflessen, Sint-Jabiksfigueren en de giele caminopylken as weiwizer.
Dizze gleonhite simmer rinne wy fia Santo Domingo, Burgos, Castrojeriz, Sahagun, Léon, Astorga, Ponferrada, O Cebreiro en Palas de Rei nei O Pedrouzo. Dan is ús simmerfakânsje om en geane wy - bykâns yn it sicht van Santiago de Compostela - wer nei Stiens werom. Noch ien kear fan Stiens nei Spanje, en dan helje wy ús doel. Earst noch twa moannen beide op ús skoallen oan ’t wurk yn Ljouwert, en alle dagen baarne fan langstme nei de útsetter fan ankom hjerst.
 

Pylger wurde yn Santiago de Compostela en Cabo Fisterra

En dan ta beslút fan dizze 3.366 kilometer lange pylgerreis rinne wy yn de hjerstfakânsje fan 2012 fan O Pedrouzo de lêste 22 kilometer nei Santiago de Compostela. Dêr helje wy ús pylgerbewiis nei it toanen fan ús pylgerpaspoarten fol pylgerstimpels, en dêr geane wy twa kear nei de misse yn de katedraal fan Sint Jabik; de twadde kear sels mei de biskop fan Santiago as foargonger. Fan it Fryske Sint Jabik binne wy no oankommen yn it Spaanske Sint Jabik. Mar wy woenen ek fan (Wadden)see nei see, dat wy geane yn fjouwer dagen noch 95 kilometer fierder, fia Negreira en Oliveiroa nei Cabo Fisterra.
Nei 156 dagen yn sân jier 3.366 kilometer pylgerjen, ferbaarne wy in pear âlde pylgersokken, sa’t de pylger wend is om hjir syn pylgerklean te ferbaarnen op ’e rotsen, yn it einleaze sicht fan de Atlantyske Oseaan.
Ta beslút besjogge wy mei triennen yn ’e eagen de trije sa ferskillende filmkes dy’t ús leave bern Jan Wijbe & Gaby (út Panama) en Baukje & Rauke (út Grins) en Pieter (yn Stiens) thús al ferhoalen op ús minilaptopke set hawwe. In pear dagen letter hjitte hja ús grutsk en ferrassend wolkom op Schiphol, mei op harren spandoek de wurden ‘Petje af, pelgrims’. Unferjitlik moai is soks.
Myn grutte pylgerhoed sit fol tekstyletiketten fan pylgersymboalen en beafeartstêden, en de hollen fan Durkje en my floeie suver oer fan weardefolle ûnderfinings, fan al dat moais en fan al dy leave minsken dy’t wy dwers troch alle lannen, talen en kultueren moete hawwe. Net it doel, mar fral de wei en harren minsken makken it ûnferjitlik, en fol fan wearde. My tinkt, wy sille ús libben lang noch pylger wêze en ivich pylger bliuwe.

Ultreia!

Twa Fryske pylgers fan Sint Jabik nei Santiago de Compostela (diel 1)

Sneon 3 jannewaris 2015

Twa rêchsekken met de pylgerhoeden fan Durkje & Wiep Koehoorn

Diel 1: Fan Sint Jabik nei Dinant
Yn de moannen maaie en septimber fan 2014 publisearre de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) yn harren literêre krante 'De Fleanende Krie' yn twa dielen it ferhaal fan de pylgerreis fan Durkje en my, de lange tocht fan Sint Jabik nei Santiago de Compostela, geandewei troch Fryslân, Nederlân, België, Frankryk en Spanje; in reis fan sân jier fan see nei see fan de Waadsee nei de Atlantyske Oseaan.
Hjirûnder folget it earste diel fan ús ferhaal, oer de tocht fan it Fryske Sint Jabik nei it Belgyske Dinant, publisearre yn De Fleanende Krie fan maaie 2014.
Moarn folget hjir it twadde diel.

Fan Sint Jabik nei Sint Jabik

Op de moaie Pinkstersnein fan 16 maaie 2005 sette Durkje en ik de earste stappen op it Jabikspaad; it begjin fan in mear as 3.300 kilometer lange pylgerreis fan it Fryske Sint Jabik nei it Spaanske Santiago de Compostela. In tocht fan Sint Jabik nei Sint Jabik, want ‘Santiago’ betsjut ek ‘Sint Jabik’. It wurdt in lange pylgertocht, ek fan see nei see, want wy geane fan Sint Jabik earst nei Swarte Hoanne oan de Waadseekust en dan pylgerje wy sân jier lang, oant wy yn oktober 2012 by de Cabo Fisterra oan de Atlantyske Oseaankust net fierder kinne.
Yn 2005 kuierje wy Sint Jabik út, en yn 2012 geane Durkje en ik as pylgers wer werom nei hûs. Yn novimber 2012 komme wy foar ús gefoel ek wer thús yn ús tsjerke fan Stiens, as wy as pylgers ús gemeente foarop geane nei it brea en de wyn fan it jûnsmiel yn De Hege Stins.

In bytsje doel?

Faaks tinke jo: ‘Dy minsken koene wol net wiis wêze; wat foar doel hat it no om sa fier te rinnen? Wêrom geane safolle minsken op ’e fyts of te gean nei Santiago de Compostela? Wat bringt harren dêrta en wat sykje en fine hja dêr?’
Doe’t Durkje en ik yn 2002 - twa jier nei de iepening fan it Jabikspaad – yn De Groate Kerk fan Sint Jabik it rûteboekje kochten fan it Jabikspaad, wisten wy wol dat dit Frysk-Oeriselse pylgerpaad efter Hasselt súdop fierder giet nei Spanje, mar dat wy ea it hiele ein rinne soenen, hienen wy doe noch net ôfpraat.
Mar it Jabikspaad hat ús yn ‘e besnijing krigen, dat wy koenen net oars, en gean fierder, trochrinne nei Spanje. As jo my tsien jier earder frege hienen om sa’n ein te rinnen, hie ik sein dat net te dwaan: Jo koene wol net wiis wêze, en rin nei Spanje. Wa docht dat no?

It Jabikspaad

Dat wy kuieren yn maaie 2005 fan it pylgermonumint foar De Groate Kerk fan Sint Jabik fia Swarte Hoanne en oer de Waadseedyk nei Nijesyl en Aldebildtsyl. Jan Wijbe – ús âldste soan – hie krekt it rydbewys, dat hy brocht ús nei ôfrin fan de tsjerketsjinst fan Pinkster nei Sint Jabik, en helle ús letter wer op út Aldebildtsyl. De earste dei.
In wike letter kuierje wy fan Aldebildtsyl fia Stiens en Ljouwert nei Goutum. Yn juny 2005 giet it fierder fan Goutum, fia Jirnsum en Akkrum nei Aldeboarn; en yn july fia It Hearrenfean nei Oranjewâld. Yn augustus 2005 stappe wy yn twa dagen fan Oranjewâld fia Wolvegea en oer it rivierke De Linde ús provinsje Fryslân al út, om dan fia Oldemarkt en Blokzijl fierder te gean nei Genemuiden. Yn oktober 2005 is der gjin werom mear, want dan kuierje wy yn 9 kilometer fan Genemuiden nei Hasselt.
Wy hawwe dan al betocht om net op te hâlden, dat wy geane deselde middei noch fierder, nei Berkum, by Zwolle. Dat op dy sânde pylgerdei hawwe wy nei 143 kilometer it Jabikspaad alhiel efter ús litten. Yn dizze seis dagen geandewei op it Jabikspaad feroaren wy fan kuierder nei pylger. En in pylger wol troch, oer Europeeske Jabikspaden, nei it Spaanske Santiago de Compostela. Mar werom eins nei Santiago?

Santiago de Compostela

De hillige Jakobus – soan fan Zebedeus, broer fan Johannes en neef fan Jezus – wie de earste apostel fan Jezus Kristus dy’t martele en om it libben brocht waard troch kening Herodes Agrippa I, yn Jeruzalem om it jier 44 nei Kristus hinne. It ferhaal giet dat syn stoflik omskot mei in boat nei Spanje, en ta hôf brocht is op in Romeinsk hôf yn it noardwesten fan Spanje. Yn it jier 830 waard Jakobus syn grêf fûn en yn de 11^e ieu mocht de biskop fan Iria nei Spanje ta, om dêr in basilyk te bouwen op it grêf fan de hillige Jakobus (Sint Jabik, Santiago). Om it jier 900 hinne ûnstie de Spaanske beafeart nei it grêf fan Jakobus en likernôch yn it jier 1000 kamen de earste pylgers fan bûten Spanje nei it grêf fan Sint Jabik. Tsjin de 12^e ieu wie de beafeartsstêd Santiago de Compostela like wichtich as Rome en Jeruzalem. Dat al mear as 1000 jier geane minsken op beafeart nei Santiago de Compostela, út Spanje, út Nederland, út hiel Europa, mar ek fan oer de hiele wrâld.
Tsjintwurdich hawwe minsken in ferskaat oan reden om nei Santiago de Compostela te gean, lykas sportive prestaasje, spirituele grûnen, fanwege histoarje, kultuer en natuer, as krúspunt of kearpunt yn jins libben, en as moeting mei in grut ferskaat oan minsken. Meastentiids is in kombinaasje fan dizze reden oan ’e oarder, en meastentiids skoot it fan de sportive kant mear op nei de spirituele en religieuze kant fan it pylgerjen: de kuierder wurdt geandewei pylger.

Fan Hasselt nei Vorden

Fan Nederlân út giet it pylgerpaad fia België en Frankryk nei en troch Spanje. Yn Hasselt stappe Durkje en ik oer fan it Jabikspaad op it Hanzestedenpad, dat fan Hasselt nei Doesburg rint. Mar wy geane net troch nei Doesburg, want wy wolle fan Zutphen út oerstappe op in oar paad: it Pieterpad.
Yn oktober 2005 geane wy fan Hasselt fia Berkum en Zwolle oer de IJssel nei Windesheim en Wijhe. Dan komme wy op in trajekt dêr’t wy moarns begjinne op in treinstasjon, om dan oan ’e ein fan de pylgerdei fan in folgjend treinstasjon mei de trein werom te riden nei it startstasjon, en dan mei de auto werom nei hûs.
Op trije kâlde winterske dagen mei temperatueren om it friespunt hinne, geane wy yn jannewaris en febrewaris fan 2006 earst fan Wijhe fia Olst en Deventer nei Zutphen. Wy binne dan Oerisel al út gien en Gelderlân ynkommen. Ein febrewaris ferlitte wy yn Zutphen it Hanzestedenpad, om sels geandewei in trochstek te sykjen fan Zutphen nei Vorden, dêr’t it earste part fan it Pieterpad oergiet yn de twadde helte. Wy hawwe no yn 11 dagen 241 kilometer rûn.

Pieterpaad fan Vorden nei de Sint-Pitersberg

Op de sneon foar Pinkster 2006 rinne wy fan Vorden nei Doetinchem, en op Pinkstermoandei giet it dêr fierder; foar inkele kilometers by Elten en Hoch Elten sels troch Dútslân, om dan bij Millingen aan de Rijn mei it fear de brede rivier oerset te wurden. Yn juny geane wy yn in twadaagse rintocht nei Afferden. Wy sliepe by Groesbeek by in boer yn in appartemint yn in âlde bargestâl. By de rivier de Maas stiet ús skoansuster Ike út Malden mei harren auto klear om ús werom te riden nei ús auto yn Spijk.
Yn augustus 2006 rinne wy yn in trijedaagse fan Afferden fia Meerlo en Venlo nei Roermond. Alle dagen fytse wy hinne en wer tusken auto en fyts, en wy sliepe trije nachten yn ús lytse tinte, as iennichste gasten op in grutte kemping yn Blitterswijck. Yn de hjerstfakânsje fan 2006 rinne wy yn in trijedaagse fan Roermond troch it moaie suden fan Limburg fia Pey en Spaubeek nei Maastricht. Wy rinne hinne en fytse werom, en sliepe yn in fakânsjehûske yn Posterholt.
Wy hawwe oan de ein fan it Pieterpad no totaal yn 21 dagen 492 kilometer rûn, en litte no Nederlân efter ús.

As frjemdlingen op ’e Via Mosana en de GR654 troch België

Yn de maaiefakânsje en yn de simmerfakânsje fan 2007 rinne wy yn sân dagen de 138 kilometer lange pylgerrûte fan de ‘Via Mosana’ troch België, fan Maastricht fia Visé, Luik, Esneux, Villers-le-Temple, Huy en Andenne nei Namen. Wy ride hinne, en geane werom mei trein en mei partikulier ferfier fan in kafeegast, en wy sliepe by bêd & brochjes, yn hotels en op in kemping. Yn de hjerstfakânsje fan 2007 rinne wy oer de pylgerwei GR654 yn in trijedaagse fan Namen, fia Bois-de-Villers en Anhée nei Dinant. Underweis sykje en fine wy sliepplak op in boerepleats en yn in hotel.
It wurd ‘pylger’ komt út it Latyn, fan ‘peregrinus’, wat soks betsjut as ‘de frjemdling, dy’t jo oer jo lân foarby giet’. No’t Durkje en ik yn België binne, fiele wy ús mear pylger, mear de frjemdling, dy’t somtiden oer lân en hiem fan boeren it pylgerpaad rint. By de Maas lâns moatte wy flink klimme; wy komme oer wiete, glysterige paden, krije it hyt en kâld, en moatte goed paadsykje om de goede wei te gean. Yn België komme wy al goed yn de sfear, as wy rjochtingbuorden foar pylgers sjogge, as wy Jabikstsjerken foarby komme, as wy it earste kleaster mei har mûntsen – yn Leffe – besykje. Wat is België in moai lân – bygelyks de Ardennen, mar ek it boerelân - en wat binne dy Belgen ek freonlik foar ús, as wy as pylgers harren hiem op komme, of earne oars harren passearje.

Sentier Vers Saint-Jacques-de-Compostelle via Vézelay (GR654)

En no – yn Súd-België, ticht by Frankryk en op ’e oergang fan de Via Mosana op de GR654 - komt de grutte oergong fan ús pylgerreis. Fan no ôf binne wy te fier fan hûs om in lyts tal dagen te pylgerjen, dat no’t wy op it Frânske pylgerpaad rjochting Vézelay komme, beslute wy allinnich noch yn langere fekânsjes ús pylgertocht fuort te setten; noch 2.686 kilometer troch België, Frankryk en Spanje te gean.

Moarn nimme wy jo fierder mei op ús pylgerreis, troch Frankryk en Spanje, nei Santiago de Compostela.

Ultreia!

Bijbelleesrooster 2014 van het NBG

Vrijdag 2 januari 2015

Cover van het Bijbelleesrooster 2014

Jaarlijkse uitgave
Elk jaar geeft het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) een Bijbelleesrooster uit. Met ingang van het nieuwe kalenderjaar zijn we gisteren op 1 januari 2015 thuis begonnen met het rooster van 2015.
In het afgelopen jaar hebben we gelezen uit het 'Bijbelleesrooster 2014'. Dominee Klaas Touwen, Evangelisch-Luthers predikant in Arnhem, is de samensteller van dit leesrooster. Dit Bijbelleesrooster 2014 is een uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap.
Dit leesrooster wordt jaarlijks als klein Bijbel-inlegboekje uitgegeven, en het kan ook worden gevonden op en gratis gedownload via de website van het NBG. En je kunt het Bijbelleesrooster ook volgen als RRS-feed, via Twitter en via Facebook.

Oecumenisch Leesrooster
Het Bijbelleesrooster bood in 2014 elke dag een korte bijbellezing met een dagthema. De bijbeltekstkeuze is gebaseerd op het kerkelijk jaar, zoals dat in verschillende kerken in Nederland wordt gevierd. Dit Bijbelleesrooster heeft voor de dagelijkse lezingen de zondagse bijbellezingen van het Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken als uitgangspunt gekozen. Zo sluiten de doordeweekse bijbellezingen optimaal aan bij de brede variëteit aan bijbellezingen die in verschillende kerkelijke tradities op zon- en feestdagen aan de orde komen.

A-jaar
Het afgelopen jaar 2014 was een zogenoemd 'A-jaar'. Dat wil zeggen dat in het afgelopen kalenderjaar het Evangelie volgens Matteüs centraal stond. De discipel-apostel Matteüs grijpt in zijn boek terug op Thora, op de eerste vijf boeken uit het Oude Testament van de Bijbel. Het is dan ook niet toevallig dat voor het jaar 2014 tevens is gekozen voor een doorgaande lezing uit de boeken Leviticus en Deuteronomium. Daarnaast besteedde dit Bijbelleesrooster 2014 extra aandacht aan de brieven, waaronder de eerste brief van Petrus (in de Paastijd) en de brief aan de Romeinen (in de zomer). Ook de eerste hoofdstukken van het boek Spreuken werden in dit kalenderjaar gelezen.

Bijbelboeken en dagthema's
Behalve de bovengenoemde bijbelboeken, is in het afgelopen kalenderjaar volgens het Bijbelleesrooster 2014 ook gelezen uit de bijbelboeken: Jeremia, Psalmen, Johannes, Jesaja, Joël, Nehemia, Efeziërs, Ezechiël, Daniël en Openbaring.
Enkele dagthema's waren in 2014 bijvoorbeeld: Meer geven dan gevraagd, Het gaat niet om uiterlijke vormen, Zichtbaar geloof, Dienend leiderschap, Positieve houding en Genade voor u.

200 jaar Nederlands Bijbelgenootschap
Omdat in het jaar 2014 het tweede eeuwfeest van het NBG werd gevierd, werden in het Bijbelleesrooster hier en daar ook de belangrijke data genoemd, waarop het NBG haar 200e verjaardag feestelijk vierde. De belangrijkste data daarvan waren:
- 7 februari 2014: Opening tentoonstelling 'Thuis in de Bijbel';
- 28 juni 2014: Jubileumfestival
- 29 juni 2014: Dankvieringen voor 200 jaar NBG
- 1 oktober 2014: Presentatie van de 'Bijbel in Gewone Taal'.

2015

1 januari 2015 - Nieuwjaarsdag

С Новым годом

 

Gelukkig Nieuwjaar

 

Feul Hail en Segen in't Nije Jaar

 

Folle Lok en Seine yn it Nije Jier tawinske