Resumé van onze pelgrimstocht 2005-2012

Donderdag 27 december 2012

Zicht op het eindpunt van onze pelgrimage: Finisterre en Cabo Fisterra

Terugblik

Het jaar 2012 heeft voor Durkje en mij in het teken gestaan van de pelgrimage over de Spaanse camino. In het afgelopen jaar hebben we onze 3.366 kilometer lange pelgrimage van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela en van Zwarte Haan naar Cabo Fisterra afgerond, een project van zeven jaren.

Zo aan het eind van dit kalenderjaar en na afronding van dit pelgrimageproject past het om eens terug te blikken op deze bijzondere wandeltocht, die veel van ons heeft gevraagd, maar die ook heel veel aan ons heeft gegeven.

Als we de balans nu opmaken, kan zonder twijfel worden gezegd, dat het alle inspanningen meer dan waard is geweest om zoveel kilometers te lopen, want het pelgrimspad heeft ons in veel opzichten veel geschonken; het vele dat we niet hadden willen missen en het goede waarvoor we dankbaar zijn.

Resumé

Hieronder volgt in 30 items een - nimmer volledig - resumé van onze inmiddels afgeronde pelgrimage:

1. De afstand die we wandelend hebben afgelegd, is 3.366 kilometer;
2. We hebben die afstand in 156 dagen gelopen;
3. Gemiddeld liepen we 21,6 kilometer per dag;
4. Deze wandeldagen vonden plaats in de jaren 2005 t/m 2012; totaal dus over 7 jaren verspreid;
5. Eerst liepen we enkel eens een dag, later enkele dagen aaneen (bv. in een meivakantie/herfstvakantie), nog weer later enkele malen zo’n vier (zomervakantie-) weken aaneensluitend; verspreid over alle jaargetijden;
6. We liepen bij een temperatuur onder het vriespunt, maar ook eens bij een temperatuur van 42 graden Celsius; tussen die uitersten ligt zo’n 45 graden Celsius;
7. Ons pelgrimspad liep door Nederland, België, Frankrijk en Spanje;
8. Van de 156 dagen liepen we 22 dagen in Nederland, 14 dagen in België, 81 dagen door Frankrijk en 39 dagen in Spanje;
9. Voor ons heeft het pelgrimspad achtereenvolgens uit de volgende wandelpaden bestaan: de oostroute van het Fries-Overijsselse Jabikspaad (143 kilometer in 7 dagen), het noordelijke deel van het Nederlandse Hanzestedenpad (98 kilometer in 4 dagen), het zuidelijke deel van het Nederlandse Pieterpad (255 kilometer in 11 dagen), de Belgische Via Mosana (134 kilometer in 6 dagen), de Belgisch-Franse GR654 (deel I en deel II) (1.640 kilometer in 79 dagen), het westelijke deel van de Franse GR65 (239 kilometer in 10 dagen), de Spaanse Camino Franchés (767 kilometer in 35 dagen) en de Camino Finisterre (90 kilometer in 4 dagen);
10. Op onze drie pelgrimspaspoorten staan tientallen pelgrimsstempels, als bewijs van doortocht en/of overnachting;
11. Behalve dat we de hele afstand liepen, hebben we voor terugreizen wisselend gebruik gemaakt van de fiets, de (huur)auto, de taxi, de bus, de trein, de veerpont en het vliegtuig;
12. Onderweg sliepen we in tenten, in een caravan, in Bed & Breakfasts, pensions, hotels, op een boerderij, bij particulieren en in private en gemeentelijke refugio’s; en o zo vaak ben je onder de indruk van de onverwachte gastvrijheid van je gastheer/gastvrouw;
13. Als pelgrim leef je ook van wat je onderweg vindt, zoals veel soorten vruchten, allerlei soorten brood (van bakker en venter) en van de karakteristieke streekgerechten van horeca en van particulieren;
14. De ene dag ben je urenlang nat van aanhoudende regen, of van het zweet omdat je urenlang zonder beschutting in de volle zon loopt;
15. Voordat je het gelukzalige gevoel van een goed nachtverblijf en een voedzame pelgrimsmaaltijd mag genieten, moet je de ontberingen onderweg doorstaan, zoals: blaren, verbranding door felle zon, wonden door valpartijen, dorst, vermoeidheid, oververhitting en/of uiteenlopende insektenbeten;
16. We liepen van de Waddenzee naar de Atlantische Oceaan en staken daarbij allerlei waterwegen over, zoals sloten, kanalen, rivieren en meren;
17. Langs het pad word je geleid door allerlei soorten wegwijzers, in diverse kleuren, materialen en met allerlei symbolen; maar soms sta je stil op belangrijke beslispunten waar de essentiële wegwijzers ontbreken;
18. Je loopt door een aaneenschakeling van verschillende taalgebieden, zoals bijvoorbeeld: Bildts, Fries, Westellingwerfs, Overijssels, Nederlands, Limburgs, Vlaams, Frans, Baskisch en Spaans;
19. De duizenden kilometers wegen en paden voerden ons door allerlei landschappen met een grote verscheidenheid aan flora & fauna, tijdens alle jaargetijden, bij heel verschillende weertypes;
20. Je loopt over smalle bospaden, steile bergpaden, blubberige boerenlandwegen, natte graspaden, kilometerslange steentjespaden, kaarsrechte Romeinse wegen, door de smalle berm van drukke autowegen, over stapstenen bij doorwaadbare plaatsen in riviertjes, koud beton en heet asfalt, door rul zand en over dikke boomstammen, langs een touw heuvelopwaarts en heel voorzichtig over een rotsachtige berghelling bergafwaarts; voorbij die volgende bocht is het altijd maar weer afwachten waar en hoe je verder loopt;
21. Overal zijn honden: loslopend op erven, aan kettingen, klein en groot, blaffend en jankend, ze liepen soms kilometers lang met ons mee, maar nooit zijn we door een hond gebeten;
22. Het pelgrimspad loopt door landschappen met zichtbare tekens van de prehistorie, en verderop loop je door Middeleeuwse straatjes en dan ineens langs gebouwen van futuristische architectuur;
23. De ene dag loop je meer dan tien kilometer over een paradijselijk stil bospaadje door een donker bosperceel en een andere dag loopt je vele kilometers door een lawaaierig en druk bedrijventerrein met industrie en zwaar ronkende motoren van grote transportvoertuigen;
24. We kochten voor onze verzameling onderweg enkele honderden verschillende pelgrimsansichtkaarten, met daarop aanduidingen van bijvoorbeeld het pelgrimspad, afbeeldingen van Sint Jacob of van pelgrimsattributen, zoals de Jacobsschelp, de kalebas, de pelgrimsstaf en/of het zwaardkruis;
25. Ik versleet in die zeven jaren vier paar wandelschoenen;
26. Als pelgrims passeer je allerlei uitingen van oude en nieuwe vroomheid in hout en steen, zoals wegkruisen, schilderijen, beelden en (andere) Jacobalia, begraafplaatsen, klooster, kapellen, dorpskerkjes, basilieken en kathedralen; overal zie je de tekenen en voel je de aanwezigheid van God; als je dat wílt (leren) zien tenminste;
27. Pelgrims onderweg die nog nooit een band met God hadden, vertellen je onderweg over hun beleefde Godservaringen, die hen als een warme deken overvielen en waar ze geëmotioneerd over vertellen, op een wijze die zij voordien niet voor mogelijk hadden gehouden;
28. En elke kilometer hebben Durkje en ik samen gelopen; gezegend met een goede gezondheid, en zoveel lieve mensen die ons onderweg begroetten, omringden, verzorgden en vergezelden.
29. De rest – en dat is veel – is niet in woorden uit te drukken; pelgrims (h)erkennen en weten dat maar al te zeer;
30. Om elkaar hun belevenissen te vertellen, hebben pelgrims onder elkaar bij wijze van spreken aan een half woord genoeg; toch duurt elke ontmoeting van pelgrims voor je gevoel altijd te kort, want er is – ook na alles wat al is gezegd - altijd nog zoveel meer om te vertellen en om naar te luisteren.

Via Mosana

Zondag 3 juni 2012

Cover van de wandelgids Via Mosana

Van St. Jacob naar St. Jacob

Wie vanuit Nederland als wandelaar of fietser wil vertrekken voor de meer dan 3.000 kilometer lange tocht naar het Spaanse pelgrimsoord Santiago de Compostela kan zijn/haar pelgrimstocht starten in het Friese Sint-Jacobiparochie. Je pelgrimeert dan van het Nederlandse Sint Jacob (Sint-Jacobiparochie) naar het Spaanse Sint Jacob (Sant-iago de Compostela). 

Je zou ook kunnen zeggen dat je dan van zee tot zee pelgrimeert, als je vanuit Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan aan de Waddenzee loopt (of fietst) via Santiago de Compostela naar Cap Finisterre aan de Atlantische Oceaan. Tussen vertrek en aankomst ligt een buitengewoon indrukwekkend pelgrimspad, dat in de loop der eeuwen miljoenen mensen bewandelden en dat op elke pelgrim een onuitwisbare indruk heeft gemaakt.

Het pelgrimspad heeft mensen veranderd.

Mensen veranderden op het pelgrimspad.

Wandelaars worden op dit pad pelgrims voor het leven.

Pelgrimsroute voor Nederlandse pelgrims

• Met Durkje heb ik in het jaar 2005 het Fries-Overijsselse Jabikspaad vanuit Sint-Jacobiparochie gelopen.
• In 2005 en 2006 bewandelden we het daarop aansluitende Hanzestedenpad.
• In 2006 en 2007 gingen we verder zuidwaarts over de zuidelijke helft van het Pieterpad.
• In 2007 hebben we vanuit Maastricht de hele Belgische Via Mosana gelopen tot in Namen.
• En vanaf 2007 tot en met 2011 volgde aansluitend de lange Belgisch-Franse pelgrimsroute van de Grande Randonnée (GR654 & GR6542) tot over de Frans-Spaanse Pyreneeën.
• Sinds mei 2012 gaan we verder over de Spaanse Camino richting Santiago de Compostela, waar we wellicht volgend jaar arriveren.

Al zeven jaar genieten Durkje en ik van nagenoeg elke kilometer pelgrimspad. Onze teller staat inmiddels op 2.669 kilometer, met nog zo’n 650 kilometer te gaan.

De twee aanlooproutes van de Via Mosana

De Via Mosana (de weg langs de Belgische Maas) staat beschreven in de Franstalige wandelgids “Topo-Guide du Sentier ‘Via Mosana’ – Chemin de Saint-Jacques”. Er bestaat ook een Nederlandstalig katern, waarin de routebeschrijving is vertaald. De originele route begint in het Duitse Aken en brengt je via het Belgische Luik naar het Belgische Namen, over een afstand van 142,5 kilometer.

• Omdat Durkje en ik vanaf het Nederlandse Pieterpad vanuit Maastricht wilden aansluiten op de Belgische Via Mosana, liepen we in mei 2007 vanuit Maastricht de 30,5 kilometer lange alternatieve aanlooproute van de Via Mosana naar Luik; op 18 mei 2007 het eerste traject van 15,5 kilometer van Maastricht naar Visé.
• Op 19 mei 2007 liepen we vanuit Visé over een afstand van 15 kilometer naar Place Havart in Jupille-sur-Meuse, en daarna nog door naar het centrum van Luik.
• Een dag later – op 20 mei 2007 - gingen we over de originele route van de Via Mosana over een afstand van 18 kilometer van Luik naar Esneux.
• Op 3 augustus 2007 wandelden we 21 kilometer van Esneux naar Villers-le-Temple.
• Op 4 augustus 2007 wandelden we 12,5 kilometer van Villers-le-Temple naar Huy.
• Op 5 augustus 2007 wandelden we 17,5 kilometer van Huy naar Andenne.
• Op 6 augustus 2007 wandelden we 23 kilometer van Andenne naar het eindpunt van de Via Mosana, in Namen.
• Omdat we daarmee nog niet de originele route van de Via Mosana geheel hadden gelopen, hebben we op 18 mei 2012 het eerste traject gewandeld vanuit het Duitse Aken naar het Belgische Thimister-Clermont, over een afstand van 24,5 kilometer.
• Op 19 mei 2012 - de tweede dag van deze tweedaagse pelgrimage - liepen we de 20 kilometer van Thimister-Clermont naar Place Havart in Jupille-sur Meuse. Op Place Havart sloten we in 2012 dus exact vijf jaar later  aan op de route van de Via Mosana die we in 2007 bewandelden vanuit Maastricht.

Op deze wijze hebben we de gehele Via Mosana dus inclusief haar Duitse en haar Nederlandse aanlooproute bewandeld; totaal 173 kilometer.

Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle via Vézelay - deel I

Woensdag 12 augustus 2009

Al vanaf de 10e eeuw kom je regelmatig in de stegen, straten en in de kerk van Santiago de Compostela Nederlandse, Belgische, Franse en Duitse pelgrims tegen. Deze pelgrims komen vanuit het noordoosten over oude en nieuwe bewegwijzerde pelgrimswegen. Wat beweegt de moderne pelgrim om Anno 2009 de wandelschoenen aan te trekken, om de lange wandeltocht naar dit Spaanse pelgrimsoord te volbrengen?

Hun motieven verschillen per persoon en veelal veranderen die motieven gedurende de tocht ook nog. Voor de één begint het als sportieve prestatie. Anderen gaan voor de natuur- en cultuurbeleving. Of men zoekt overal de historie van stad, platteland, gebouwen en/of mensen. Weer anderen zoeken het in het spirituele en/of het religieuze. Voor elk wat wils, allemaal goed en het mag elke dag weer anders worden beleefd.

Onderweg kom je langs relieken, zoals de voet-relikwieënschrijn van Sint Jacobus in het Belgische Namen. En je bezoekt beroemde toevluchtsoorden, zoals bijvoorbeeld de Sint Maria Magdalena-basiliek in het Franse Vézelay. Is het ook iets voor u of voor jou om te vertrekken en te gaan pelgrimeren in de oude voetsporen van de pelgrims langs de Maas, door de bossen van de Ardennen, door de wijngaarden van de Champagne, langs de Franse meren. Je komt in de Franse kathedralen van Reims en van Auxerre. Je bezoekt de abdijkerk van het Franse La Charité-sur-Loire, de oude priorij die al heel lang geleden bekend stond als religieus centrum dat armen en pelgrims hulp bood.

Op 16 mei 2005 zijn Durkje en ik deze meer dan 3.000 kilometer lange tocht begonnen. We liepen achtereenvolgens over het Jabikspaad, het Hanzestedenpad, het Pieterpad en de Via Mosana naar het Belgische Namen. In Namen zijn we op 15 oktober 2007 begonnen aan de Grande Randonnée nummer 654 (GR654), het zogenoemde "Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle via Vézelay". Af en toe trekken we de wandelschoenen en de wandelkleding weer aan en pelgrimeren verder. Ook al duurt het tien jaar, bij leven en welzijn zullen we hopelijk ooit eens in het Spaanse Santiago de Compostela arriveren.

Op 22 juli 2009 wandelden we samen Vézelay binnen. Van Namen naar Vézelay was dat voor ons ruim 690 kilometer in 34 wandeldagen, een gemiddelde van ruim 20 kilometer per dag. Bijna altijd eerst in noordelijke richting gefietst en daarna direct aansluitend in zuidelijke richting gewandeld. We liepen door de departementen Namen, Ardennen, Aisne, Marne, Aube en Yonne. We waren in Namen, Rocroi, Reims, Châlons-en-Champagne, Vitry-le-Francois, Bar-sur-Seine, Auxerre en Vézelay.

In Vézelay verruilden we deel I voor deel II van de wandelgids van de GR654. We blikken terug op bijzondere mensen en ontmoetingen, herinneren de seizoensgebonden natuur, zagen oude en nieuwe architectuur, beleefden tegenvallers en meevallers en laten ons elke dag weer verrassen door wat er na de volgende bocht, achter die hoge muur, voorbij dat bos, over die heuvel en na de voorgaande wandeldag te zien en te beleven valt. Foto's en reisverslagen helpen je om het nadien opnieuw te beleven, maar dat blijft altijd maar een fractie van het vele en het goede dat je elke minuut, elk uur en elke dag al wandelend zomaar wordt gegeven, ook aan de moderne pelgrim Anno 2009.

Pelgrimeren van Blaise-sous-Arzillières naar Bailly-le-Franc

Van Sint Jacobiparochie naar Santiago de Compostela

Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle; via Vézelay
Van Blaise-sous-Arzillières naar Bailly-le-Franc
Maandag 6 juli 2009 – 23,5 km.
Dag 51: 1040,7 – 1064,2 km.

Dit is de eerste wandeldag van de zomervakantie van Durkje en mij in 2009. Vanaf onze camping Le Tertre in Dienville rijden we met de auto en de beide fietsen naar het eindpunt van vandaag: Bailly-le-Franc. Vanaf hier fietsen we naar ons beginpunt van vandaag: Blaise-sous-Arzillières, de plaats waar onze wandelvakantie – tevens pelgrimstocht - van 2008 eindigde.

We weten dat dit dorp een café heeft, maar helaas is dat café gesloten, waardoor we zonder koffie op pad moeten.
Vanuit Blaise-sous-Arzillières steken we de oude spoorlijn over, om dan over een onverharde weg parallel aan de spoorlijn door de bosachtige vallei van de rivieren de Blaise en de Marne naar het zuidoostelijk gelegen Neuville-sous-Arzillières te lopen. Vlak buiten Blaise-sous-Arzillières zien we de eerste Jacobsschelp al aan een boom bevestigd, bij een wit-rode markering van de GR654 (Grande Randonnée), die we volgen.

Het is aangenaam zonnig weer met een heerlijk frisse wind, maar als we na de eerste 4 kilometers in Neuville-sous-Arzillières arriveren, vallen er enkele regendruppels. We volgen de D357 tot aan het kruis van Neuville-sous-Arzillières iets buiten de bebouwde kom.
Bij dat kruis nemen we een onverharde weg, die evenwijdig aan het riviertje de Isson loopt.
In Le Pré Pierre Navarré zien we een hert de landweg oversteken en/om daarna snel tussen de bomen te verdwijnen.

Langs het plaatselijke dorpskerkhof bereiken we 4 kilometer verder Saint-Remy-en-Bouzemont.
In het dorpscafé rusten we en drinken we een kop koffie. De caféhouder zit met de rug naar ons toe aan de bar. Er zijn geen ander gasten. Het is aangenaam koel in het café en de koffie is prima.
Buiten St.-Remy-en-Bouzemont steken we een onopvallende vallei over en dan gaan we over een verharde weg de velden in, door La Haie des Inchères, over de Mont Tibe en langs de Vijver van Norrois.

Daarna gaan we door het Bos van Usages en het Bos van Les Landres, tot we tussen de twee vijvers van de Pichot door arriveren bij de verlaten uitziende boerderij Les Hautes Landres. Voorbij deze boerderij komen we 600 meter verder bij de bosrand van het Bos van de Menonvilles.
We gaan eerst langs de bosrand en buigen dan linksaf naar het monument van Sint Petrus. Dit kruis staat in het gehucht La Pierre, wat niet veel meer is dan een grote schuur en een tussen de bomen staande boerenbehuizing, waar je volgens een bordje ook zou kunnen overnachten.

Twee kilometer oostelijk ligt het Lac du Der-Chantecoq, het grootste kunstmatige waterbekken van Europa, waar wij in 1988 al eens met onze oudste zoon Jan Wijbe bij kampeerden.
Over een veldweg lopen we in de richting van La Haute Rue. Nabij La Haute Rue lopen we recht op een zonnebloemenveld af, waarachter we het plaatsje Outines zien liggen, waarnaar wij onze weg vervolgen, langs het Kruis van de Chamois.

In Outines komen we – weer 10 kilometer verder dan St.-Remy-en-Bouzemont - in het centrum van het dorp aan bij de dorpskerk, die evenals veel woningen in dit dorp, gebouwd is in vakwerkstijl. Ik bekijk het interieur van de openstaande dorpskerk. Eenvoudige, maar mooie glas-in-lood-ramen en een mooi koor heeft deze – verder sobere – kerk.
Vlak vóór de kerk vinden we bij toeval ook een pelgrimsbord, waarop staat dat het vanaf hier nog 2264 kilometer is naar Santiago de Compostela.

Het is al behoorlijk warm geworden, dus we pauzeren hier even op een picknick-bank, in de schaduw, bij de sportvelden van het dorp. Als we verder wandelen, passeren we een richtingwijzer voor pelgrims, waarop we zien dat het nog vijf kwartier uur lopen is naar Bailly-le-Franc.

Buiten Outines gaan we een stijgende veldweg op, door Côte des Landres. Hier begint het te regenen, dus we zijn genoodzaakt om in regenponcho's onze weg te vervolgen. Boven op een heuvel gaan we rechtsaf, onder de stroomdraden door, langs de Beek van Pré Darras, tot we over een boomstammen-bruggetje deze beek over kunnen steken.
Daarna gaan we in zuidelijke richting verder, waar we ook de grens van de departementen Marne en Aube passeren. Inmiddels is het weer droog geworden. Na ongeveer 5,5 kilometer voorbij Outines arriveren we in ons einddoel voor vandaag: Bailly-le-Franc.

We hebben vandaag 23,5 kilometer gewandeld. Met de auto rijden we vanuit Bailly-le-Franc naar Blaise-sous-Arzillières, waar we onze beide fietsen weer afhalen. Deze dag is een mooie start van onze wandel-meerdaagse.

Pelgrimeren van Treignes naar Oignies-en-Thiérache

Van Sint Jacobiparochie naar Santiago de Compostela

Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle; via Vezelay

Van Treignes naar Oignies-en-Thiérache

Dinsdag 8 juli 2008 – 16 km.

Dag 35: 749,2 – 765,2 km.


Durkje en ik draaien de gebruikelijke gang van zaken om en brengen de auto eerst naar het eindpunt van onze wandelroute van vandaag in Oignies-en-Thiérache.
Van daaruit fietsen we via Les Mesnils naar ons startpunt in Treignes.
Onderweg regent het, dus onze regenpakken komen goed van pas.
In Treignes drinken we in het café tegenover de kerk eerst een kop koffie en maken we ons klaar voor de wandeltocht.

Aan de rand van Treignes gaan we bij de Rochuskapel een veldweg in, die tussen de graanvelden door naar een bosrand loopt.
Verderop lopen we over de flank van een helling, tot we na ongeveer drie kilometer afdalen naar de brug over de rivier de Viroin in het plaatsje Vierves-sur-Viroin.
We gaan hier over de brug èn over de spoorlijn de doorgaande weg in.
Dan wandelen we het bos in en moeten we al snel een klein stukje langs het spoor lopen, waarbij we achter ons nog het zicht op Vierves-sur-Viroin hebben.

We passeren in het bos enkele groeves, steken een paar beekjes over en komen dan uit bij een onbewaakte spoorwegovergang.
In de verte horen we vanuit Olloy-sur-Viroin een oud dieseltreintje aankomen.
Twee grote lampen voorop, regelmatig een fluitsignaal en het zware geluid van de dieselmotor duiden op een traag naderende trein.
Enkele minuten later verschijnt onder een klein spoortunneltje door een oud toeristentreintje, gevuld met zwaaiende bejaarden.
Voor ons én voor de oude passagiers een heel spektakel.
De machinist bestuurt de trein vanuit een boven de trein uitstekende cabine.

We lopen door naar het dorpscentrum van Olloy-sur-Viroin, waar we in een abri op het kerkplein lunchen.
Drie Grand Randonnées (nl. de GR’s 12, 125, 654) komen hier bij elkaar over dit kerkplein, maar ook hier en nu ontmoeten we tijdens onze pauze geen andere lange afstandswandelaars.
Zo langzamerhand zijn we er wel achter gekomen dat het ontmoeten van mede-LAW-wandelaars een unicum is.
Na de pauze steken we de spoorlijn langs het kerkplein over om aan de rand van Olloy-sur-Viroin langs de beek van Nouée en enkele visvijvers de bosvallei in te gaan.

Het wandelpad kruist tweemaal de resten van het platform van een oude spoorlijn.
Kilometers lang is dat oude spoorplatform van een betonweg voorzien.
Bij een oud – onder veel begroeiing verscholen – spoortunneltje steken wij het beekje over dat hier onder de oude spoortunnel door gaat.
Dan lopen we een eind over de oude spoorlijn-weg, totdat we bij een sparrenaanplant en een geheel van bomen ontdaan bosperceel over een - voor deze streek karakteristiek – leisteenpad een heuvelplateau beklimmen.
Op het plateau groeien op de deels open plekken in het bos hele grote, heldergroene varens.
Dan dalen we vanaf dat plateau af naar ons einddoel: het dorpje Oignies-en-Thiérache.
Bij de locatie Morimont (de dodenberg waar de Spanjaarden na de slag bij Rocroi in 1643 tòch nog werden gedood) pauzeren we even, alvorens we Oignies-en-Thiérache binnenwandelen.

Op deze dag wandelden we tussen 10.30 uur en 14.30 uur in vier uren de afstand van 16 kilometer naar dit dorp, dat ligt bovenop de hoogvlakte van de Belgische Ardennen.
Met de auto halen we tenslotte de fietsen weer op uit Treignes.