Anne Zernike in Leeuwarden

Zondag 9 oktober 2011

We schrijven 1956. Zo begint het toneelstuk in de Doopsgezinde kerk van Leeuwarden, waar we vanmiddag te gast zijn. Het toneelstuk is een productie van onze plaatsgenoot Korneel Roosma-de Vries, die het stuk schreef en zelf solo speelt. Het decor, de techniek van beeld & geluid en het beeldmateriaal wordt verzorgd door haar echtgenoot Sikke Roosma. Korneel is predikante van de Doopsgezinde Gemeente van Holwerd, Blija en Ternaard.

Korneel speelt Anne. Bijna een eeuw geleden, op 5 november 1911, werd de jonge vrouw Anne Zernike als eerste vrouwelijke voorganger in Nederland verbonden aan de Doopgezinde gemeente van Bovenknijpe, nabij Heerenveen. En hoe reageren 'de mensen' daarop? Korneel Roosma schreef en speelt vanmiddag haar bijzondere solovoorstelling over deze vrijgevochten, vrijzinnige voorgangster. Roosma's toneelstuk is mede gebaseerd op Anna Zernikes autobiografie 'Een vrouw in het wondere ambt', dat Zernike schreef toen ze in de vijftiger jaren van de vorige eeuw met emeritaat was gegaan.

Anne Zernike zit thuis in haar huiskamer. Ze heeft bezoek en vertelt haar visite over haar leven en werken, over haar denken en handelen, over haar hoogtepunten en haar dieptepunten; nu eens indrukwekkend serieus, dan weer met gepaste humor.

In het eerste uur vóór de pauze vertelt Anne over haar meisjesjaren en hoe ze in 1911 als jonge predikante wordt verbonden aan de Doopsgezinde gemeente van het Friese Bovenknipe. In haar kerkelijke gemeente ontmoet ze ook de nu welbekende Friese kunstschilder Jan Mankes, met wie ze trouwt. Maar zoals dat toen gebruikelijk was in die jaren, verloor ze met haar huwelijk haar baan als predikant.

Het echtpaar verhuist naar Den Haag / Scheveningen, waar Jan Mankes schildert, totdat blijkt dat Jan vanwege zijn tuberculose met Anne naar de bossen moet verhuizen. Het echtpaar verhuist in 1916 naar Eerbeek. Anne gaat verder met haar proefschrift. In 1918 wordt hun zoon geboren en in het najaar van dat jaar promoveert Anne. Al in 1920 overlijdt Jan Mankes; nog maar 30 jaar oud. Met dit groot verdriet eindigt vanmiddag het eerste bedrijf van dit toneelstuk.

Een jaar later verhuist Anne naar Rotterdam, waar dominee A. Mankes-Zernike wordt verbonden aan de Nederlandse Protestantenbond (NPB) in het Rotterdamse tuindorp Vreewijk, waar ze zich met hart en ziel inzet voor de opbouw van een nieuwe, snelgroeiende oecumenische gemeente. In 1948 gaat ze met emeritaat en dan wijdt ze zich aan het schrijven van boeken en artikelen. In 1972 overlijdt Anne Mankes-Zernike in Amersfoort, bijna 85 jaar oud.

Korneel Roosma brengt de opvallende Anne Zernike uitgesproken op het toneelpodium. Expressief en soms ook verstild wordt hier het bijzondere profiel geschetst van de vrijzinnige predikante. Anne Zernike vertelt over haar werkzame leven, over haar opvattingen over Jezus, over de Bijbel en over de maatschappij waarin Anne & Jan leven en werken. De aanwezigen in de goed gevulde Doopsgezinde kerk van Leeuwarden zitten ademloos te kijken en te luisteren, met af en toe een milde glimlach van herkenning of een gulle lach om de humor waarmee Korneel haar voorgangster Anne Zernike ten tonele brengt.

Dit prachtige toneelstuk wordt in het komende jaar nog wel twintig keer her en der in het land opgevoerd, onder andere op 13 oktober aanstaande in Stiens. Anne Zernike verdient met dit mooie toneel van Korneel & Sikke een volle zaal!

Lanterfanten over Route 1.9 van Hallum naar Dokkum

Pinksterzondag 12 juni 2011

Omdat de weersvoorspelling voor morgen regen centraal stelt en voor vandaag mooi weer belooft, kiezen Durkje en ik vandaag voor een langeafstandwandeling. Om 8.15 uur parkeren we de auto in Hallum, om van hieruit via route nummer 1.9 van de wandelgids 'Friesland voor Lanterfanters' naar Dokkum te lopen, over een afstand van 27 kilometer.

Vanuit Hallum steken we de N357 in westelijke richting over in de richting van Hallumerhoek. Over het bedrijventerrein van Hallum en langs enkele boerderijen wandelen we naar de Waddenzeedijk ter hoogte van De Seedykstertoer. Ter hoogte van het dijktempeltje van Ids Willemsma gaan we via een asfaltweg, een betonweg langs een lange rij windmolen en door de velden in de richting van de Ljouwerterdyk, waar we ter hoogte van Ferwert de N357 weer oversteken.

Langs het Ferwerter zorgcentrum Foswert wandelen we via de Historische Wandelroute over een ruilverkavelingspad door het bos van Ferwert. Langs de Burmaniavaart gaan we naar het terrein van het voormalige klooster Foswert. Via het Historische Wandelpad Burmaniapaad wandelen we door de velden om het kloosterterrein heen, om vervolgens door de weilanden naar Hegebeintum te wandelen. Bij het Bezoekerscentrum van de dorpskerk van Hegebeintum op de hoogste terp van Nederland pauzeren we om hier een kop koffie te drinken.

Langs Harstastate en over het voormalige spoortracé van 'It Dokkumer Lokaaltsje' wandelen we langs het voormalige treinstation van Blije naar het buurtschap Farebuorren. Van Farebuorren lopen we naar Waaxens. Bij de stinzenpoort van Waaxens steken we de N356 over om langs de pastorietuin naar de oostzijde van Waaxens te lopen, waar we pauzeren op een picknickbank. Na deze rustpauze volgen we de routemarkering van de Historische Wandelroute achter de dorpjes Brantgum en Foudgum langs.

Aan het eind van de Kolkreed begint een lange route door de velden naar Hiaure. Ook voorbij Hiaure gaan we weer over veldpaden door de weilanden in de richting van Aalsum. In één van de weilanden moeten we tussen het roodbonte vee door om over verschillende hekken, over het Heechhout (hoge voetbrug) en door een laaggelegen weiland door klaphekken uiteindelijk uit te komen bij de hoog op een terp liggende Sint-Catharinakerk van Aalsum.

Vanuit Aalsum wandelen we langs de Aalsumervaart aan de noordzijde Dokkum binnen. Om ongeveer 16.00 uur bij het autobusstation aangekomen, zijn we aan het eind van deze wandelroute. We lopen tenslotte van de noordzijde van Dokkum dóór de binnenstad van Dokkum naar de zuidkant van Dokkum. Onderweg ontmoeten we Hennie, een nicht van Durkje, die een eind met ons meefietst. In het zuiden van Dokkum zijn we de rest van de middag en de avond bij een tuinfeest om hier de 40e verjaardag van Durkje haar zuster en de 50e verjaardag van Durkje haar broer te vieren. Aan het eind van dit verjaardagsfeest haalt Pieter ons met de auto weer uit Dokkum, om tenslotte via Hallum weer terug te rijden naar Stiens.

Friese Kustpad van Blija naar Lauwersoog

Zondag 18 mei 2008

Het laatste traject van het Friese Kustpad staat vandaag op het wandelprogramma van Durkje en mij. Het is de route van Blija naar Lauwersoog, over een afstand van 27 kilometer.

Met de klanken van het orgelspel vertrekken we aan de voet van het koor van de oude dorpskerk van Blija. Bij de zeedijk aangekomen, gaan we in oostelijke richting en passeren al spoedig de Holwerder pier, vanwaar de veerboot naar Ameland gaat. Over de Nieuwe Zeedijk komen we ten noorden van Ternaard bij 't Skoar, het buitendijks natuurgebied van de schoorsterpollen. Dit is één van de weinige gebieden in Nederland waar het nog echt stil is.

En dan alsmaar verder over en langs de zeedijk door de Waddenzeekustdorpen Wierum, boven Nes langs en dan door Moddergat en Peazens. Voorbij de Peazemerlânnen buitendijks en de Bantpolder binnendijks passeren we op een gegeven moment de Cleveringsluizen en komen daar op ons eindpunt bij de veerhaven van Lauwersoog, vanwaar de veerboot naar Schiermonnikoog vertrekt.

Friese Kustpad van Sint-Jacobiparochie naar Blija

Zaterdag 26 april 2008

Ons vierde traject van het Friese Kustpad begint met lichte regen in Sint-Jacobiparochie. Door de Westhoek en over de Oude Bildtdijk wandelen we naar de Zeedijk en daarna in de richting van Zwarte Haan. Dan over de Poldijk en over de Buitendijk Zeedijk lopen we buitendijks door het Noorderleeg. Daarna wandelen we door de velden ten noorden van Westernijkerk en ten noorden van Marrum naar Ferwerd. De bewolking verdwijnt.

Bij Ferwerd ligt het pad deels op de oude spoordijk en gaat het door het dorpscentrum. Voorbij Ferwerd komen we in Hegebeintum, waar we rondom gaan aan de voet van Nederlands hoogste terp.

Ten noorden van Hegebeintum passeren we - inmiddels met volop zon - een grote akker met bloeiende tulpen onder Blija. En dan tenslotte nog een keer over een stukje tracé van de oude spoorlijn van het Dokkumer Lokaaltsje komen we na 27 kilometer bij de dorpskerk van Blija, waar onze zoon Jan Wijbe met een auto klaar staat om Durkje en mij weer naar Sint-Jacobiparochie te brengen.