Posts tonen met het label Ternaard. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Ternaard. Alle posts tonen

zondag 5 mei 2013

Lanterfanten over Route 1.3 van Anjum naar Holwerd

Zondag 5 mei 2013 - Bevrijdingsdag
Hoog opgestapelde pootaardappelkisten bij Ternaard

 













De laatste route van deel 1
In het eerste deel van de wandelgidsenserie 'Friesland voor lanterfanters' staan tien voetreizen beschreven. Vandaag zullen Durkje en ik de laatste van die tien van dit eerste deel lopen. Het gaat om route 1.3, van Anjum naar Holwerd, over een afstand van 27 kilometer.
Vanuit Stiens brengen we eerst een auto naar het eindpunt voor vandaag, in Holwerd. Dan rijden we door met de andere auto naar het beginpunt van vandaag, het molenmuseum van Anjum. Vanuit Anjum vertrekken we om 9.00 uur. De temperatuur is 11 graden Celsius en het is nog half bewolkt. De temperatuur loopt bij een steeds meer doorbrekende zon langzaam op, waardoor we vanaf de eerste rustpauze zonder jas en na de tweede pauze ook al zonder trui kunnen lopen. Aangenaam wandelweer dus, en bovendien vandaag ook een heel mooie, gevarieerde route.

Waakzaam voor wassend water
Vanuit Anjum lopen we aan de buitenzijde van de oude binnendijk in de richting van Paesens. Achter deze binnendijk liggen oude boerderijen. De oude doorgangen in deze voormalige zeedijk kunnen bij nood nog worden gesloten met de dikke houten balken die in de nabijheid van deze dijkdoorgangen liggen. Gezien de hoogte van de verderop gelegen deltadijk zullen ze waarschijnlijk - en hopelijk - nooit meer nodig zijn. Maar waakzaam als de Nederlanders zijn voor het wassende water, zijn de bewoners achter deze voormalige zeedijk klaar voor bijvoorbeeld een dijkdoorbraak in de nieuwe Waddenzeedijk.
Het valt me overigens op dat het oudste deel van één van de huisjes aan de voet van de binnendijk indertijd is gebouwd van 'Alde Friezen', ofwel; eeuwenoude kloostermoppen.

Paesens-Moddergat en Nynke fan Nes
Vanaf de plaats waar de oude binnendijk zich voegt bij de nieuwe deltadijk wandelen we naar Paesens. Door Paesens lopen we verder naar Moddergat, naar museum 't Fiskershûske. Het museum is op dit moment (nog) gesloten. Het is ook nog maar 10.00 uur.
We lopen via de doorgaande weg vanuit Moddergat weer terug naar het zusterdorp Paesens. Van daaruit gaan we door het open veld over een fietspad langs een slingerende kreek. We blijven dit fietspad langs het water volgen, totdat we aankomen in het dorp Oosternijkerk. Van daaruit wandelen we naar het dorpje Nes.
Als we de romaanse dorpskerk van Nes zijn gepasseerd, komen we langs het standbeeld van de Friese schrijfster Nynke fan Hichtum (1860-1939), die hier in Nes is geboren. Niet alleen van haar boeken (bijvoorbeeld 'Afkes tiental', maar ook vanwege haar huwelijk met Pieter Jelles Troelstra is deze Sjoukje Bokma de Boer (want dat is haar echte naam) beroemd geworden.

Wierum
Vanuit Nes volgt een mooi traject door het open landschap. We volgend hier de routeaanwijzigingen van de zogenoemde 'Historische Wandelpaden', die hier langs de randen van weiden en akkers door het open veld lopen.
Deze veldpaden voeren ons naar het dijkdorpje Wierum, waar de dorpskerk bijna tegen de voet van de hoge Waddenzeedijk staat. We zijn van plan om hier bij het eetcafé koffie te drinken, maar dat genot wordt ons niet gegund, want ook hier is de horeca (nog) gesloten. Toch pauzeren we hier even om wat te eten en te drinken van het door ons meegenomen lunchpakket.

't Skoar en Ternaard
In Wierum beklimmen we de Waddenzeedijk en dan lopen we eerst over de zeedijk verder. Als we het buitendijks land bij 't Skoar bereiken, gaan we buitendijks verder over een laag dijkje dat om 't Skoar heen ligt, aan de zeezijde. Op de horizon zien we we aan de overzijde van de Waddenzee het eiland Ameland voortdurend volop in de zon liggen.
Waar 't Skoar eindigt in een knik in de veel hogere deltadijk, gaan we over de Waddenzeedijk heen, om aan de overzijde aan de voet van de oude binnendijk in de richting van het dorp Ternaard te gaan.
In het centrum van Ternaard, nabij de kerk nemen we onze tweede rustpauze op een bankje in de zon bij het oorlogsmonument van Ternaard. Een krans, een wit bloemstuk en enkele bosjes snijbloemen staan en liggen hier op het monument, als stille getuige van de Dodenherdenking van gisteravond.

Langs Gaikemazathe naar Holwerd
Langs hoog opgestapelde pootaardappelkisten van een aardappelboer verlaten we Ternaard over een smal fietspaadje door het open veld. Midden in het veld passeren we Gaikemazathe. De naam belooft een mooie statige boerderij, maar het enige dat we hier op het boerenerf aantreffen, is een grote Romneyloods en een piepklein oud arbeidershuisje. Over een landbouwpad komen we langs deze zathe - of wat er nog van resteert - en gaan we verder richting Holwerd. Daarna volgt nog een kilometers lang traject over smalle asfalwegen naar Holwerd.

Einde deel 1 van Friesland voor lanterfanters
Door het centrum van Holwerd lopen we naar de oude dorpskerk aan de noordzijde van het dorp, waar we vanmorgen vroeg onze auto parkeerden. Het is nu 14.30 uur, dus de 27 kilometers hebben we afgelegd in 5,5 uren, gemiddeld dus zo'n 5 kilometer per uur, inclusief rusttijd.
Met de auto rijden we naar Anjum om daar de andere auto af te halen, die we hier vanmorgen parkeerden. Daarna rijden we terug naar huis, terugblikkend op een hele mooie wandeldag.
Met deze wandeldag sluiten we deel 1 van 'Friesland voor lanterfanters' af.

zondag 9 oktober 2011

Anne Zernike in Leeuwarden

Zondag 9 oktober 2011

We schrijven 1956. Zo begint het toneelstuk in de Doopsgezinde kerk van Leeuwarden, waar we vanmiddag te gast zijn. Het toneelstuk is een productie van onze plaatsgenoot Korneel Roosma-de Vries, die het stuk schreef en zelf solo speelt. Het decor, de techniek van beeld & geluid en het beeldmateriaal wordt verzorgd door haar echtgenoot Sikke Roosma. Korneel is predikante van de Doopsgezinde Gemeente van Holwerd, Blija en Ternaard.

Korneel speelt Anne. Bijna een eeuw geleden, op 5 november 1911, werd de jonge vrouw Anne Zernike als eerste vrouwelijke voorganger in Nederland verbonden aan de Doopgezinde gemeente van Bovenknijpe, nabij Heerenveen. En hoe reageren 'de mensen' daarop? Korneel Roosma schreef en speelt vanmiddag haar bijzondere solovoorstelling over deze vrijgevochten, vrijzinnige voorgangster. Roosma's toneelstuk is mede gebaseerd op Anna Zernikes autobiografie 'Een vrouw in het wondere ambt', dat Zernike schreef toen ze in de vijftiger jaren van de vorige eeuw met emeritaat was gegaan.

Anne Zernike zit thuis in haar huiskamer. Ze heeft bezoek en vertelt haar visite over haar leven en werken, over haar denken en handelen, over haar hoogtepunten en haar dieptepunten; nu eens indrukwekkend serieus, dan weer met gepaste humor.

In het eerste uur vóór de pauze vertelt Anne over haar meisjesjaren en hoe ze in 1911 als jonge predikante wordt verbonden aan de Doopsgezinde gemeente van het Friese Bovenknipe. In haar kerkelijke gemeente ontmoet ze ook de nu welbekende Friese kunstschilder Jan Mankes, met wie ze trouwt. Maar zoals dat toen gebruikelijk was in die jaren, verloor ze met haar huwelijk haar baan als predikant.

Het echtpaar verhuist naar Den Haag / Scheveningen, waar Jan Mankes schildert, totdat blijkt dat Jan vanwege zijn tuberculose met Anne naar de bossen moet verhuizen. Het echtpaar verhuist in 1916 naar Eerbeek. Anne gaat verder met haar proefschrift. In 1918 wordt hun zoon geboren en in het najaar van dat jaar promoveert Anne. Al in 1920 overlijdt Jan Mankes; nog maar 30 jaar oud. Met dit groot verdriet eindigt vanmiddag het eerste bedrijf van dit toneelstuk.

Een jaar later verhuist Anne naar Rotterdam, waar dominee A. Mankes-Zernike wordt verbonden aan de Nederlandse Protestantenbond (NPB) in het Rotterdamse tuindorp Vreewijk, waar ze zich met hart en ziel inzet voor de opbouw van een nieuwe, snelgroeiende oecumenische gemeente. In 1948 gaat ze met emeritaat en dan wijdt ze zich aan het schrijven van boeken en artikelen. In 1972 overlijdt Anne Mankes-Zernike in Amersfoort, bijna 85 jaar oud.

Korneel Roosma brengt de opvallende Anne Zernike uitgesproken op het toneelpodium. Expressief en soms ook verstild wordt hier het bijzondere profiel geschetst van de vrijzinnige predikante. Anne Zernike vertelt over haar werkzame leven, over haar opvattingen over Jezus, over de Bijbel en over de maatschappij waarin Anne & Jan leven en werken. De aanwezigen in de goed gevulde Doopsgezinde kerk van Leeuwarden zitten ademloos te kijken en te luisteren, met af en toe een milde glimlach van herkenning of een gulle lach om de humor waarmee Korneel haar voorgangster Anne Zernike ten tonele brengt.

Dit prachtige toneelstuk wordt in het komende jaar nog wel twintig keer her en der in het land opgevoerd, onder andere op 13 oktober aanstaande in Stiens. Anne Zernike verdient met dit mooie toneel van Korneel & Sikke een volle zaal!

zondag 18 mei 2008

Friese Kustpad van Blija naar Lauwersoog

Zondag 18 mei 2008
Het laatste traject van het Friese Kustpad staat vandaag op het wandelprogramma van Durkje en mij. Het is de route van Blija naar Lauwersoog, over een afstand van 27 kilometer.

Met de klanken van het orgelspel vertrekken we aan de voet van het koor van de oude dorpskerk van Blija. Bij de zeedijk aangekomen, gaan we in oostelijke richting en passeren al spoedig de Holwerder pier, vanwaar de veerboot naar Ameland gaat. Over de Nieuwe Zeedijk komen we ten noorden van Ternaard bij 't Skoar, het buitendijks natuurgebied van de schoorsterpollen. Dit is één van de weinige gebieden in Nederland waar het nog echt stil is.

En dan alsmaar verder over en langs de zeedijk door de Waddenzeekustdorpen Wierum, boven Nes langs en dan door Moddergat en Peazens. Voorbij de Peazemerlânnen buitendijks en de Bantpolder binnendijks passeren we op een gegeven moment de Cleveringsluizen en komen daar op ons eindpunt bij de veerhaven van Lauwersoog, vanwaar de veerboot naar Schiermonnikoog vertrekt.