Jiergearkomste 2012 fan de KFFB

Sneon 4 febrewaris 2012

KFFB-foarsitter Bakker mei ôfgeand bestjoerder Jacobus Knol

Iepening en betinking

Meastentiids is de Jiergearkomste fan de Kristlik Fryske Folks Bibleteek (KFFB) yn de Fenixtsjerke fan Ljouwert. Mar no’t juster bliken die dat de kachellieding fan dy tsjerke stikken is, hawwe wy de jierlikse gearkomste fan ús Fryske boekeklub yn De Schakel yn it Ljouwerter Camminghabuorren. Foarsitter Johannes Bakker iepenet de gearkomste mei in bibellêzing. Noch foar mei gebed iepene wurdt, betinke wy twa leden fan de KFFB dy’t koartlyn yn desimber 2012, ferstoarn binne en dy’t by’t libben in soad foar de KFFB dien hawwe. Wy betinke Atze Bosch en Dick Eisma. Atze Bosch hat oerset en skreaun foar de KFFB en Dick Eisma - dy’t  ferline jier noch ta earelid beneamd is – hat as bestjoerder (skriuwer en ponghâlder) en als lid fan ‘e Karkommisje in soad wurk ferset; ek bûten de KFFB, foar bygelyks de Afûk. Yn ús fermidden misse wy dy beide KFFB-freonen tige.

Jierferslach skriuwer

It saaklike diel fan de gearkomste wurdt iepene mei it foarlêzen fan it Jierferslach 2011 fan en troch Corry Rozendal-Boelens, sûnt it ôfskie fan Dick Eisma net allinnich ponghâlder, mar ek skriuwer fan it KFFB-bestjoer. Hja docht ferslach oer de 7 bestjoersgearkomsten, oer de nije KFFB-boeken fan 2011, oer de Drachtster Boekemerk, oer de 6.000 KFFB-boekútlienings fan iepenbiere bibleteken, oer de 42 KFFB-boeken dy’t yn 2011 yn Dongeradiel op’e sweef gienen en oer de twa nije bestjoersleden dy’t ree binne om it KFFB-bestjoer fuort te sterkjen. In dúdlik en koart ferslach fan in soad wurk dat KFFB-bestjoerders yn 2011 ferset hawwe. Mei applaus fan de tsientallen leden yn de seal wurdt it bestjoersferslach fan Corry oannommen.

De gitaar by it Boek

Dan harkje wy nei muzyk fan it duo Arjo Osinga (gitaar) & Dries Dalstra (akkordeon), dy’t tusken de saaklike bedriuwen troch in tal lieten sjonge út de nije KFFB-werútjefte ‘De gitaar by it boek’, mei lieten fan Fedde Schurer. Hja sjonge ‘Paradys’ en ‘In spyltúch bin ik yn Gods hân’. Harren sang en muzyk wurdt tige wurdearre.

Jierferslach ponghâlder

Nochris is Corry Rozendal-Boelens oan’t wurd, mei it finansjeel ferslach fan 2011, diskear as ponghâlder fan de KFFB. It ledetal giet mei in hûndert it jier achterút en ús feriening hat noch hast 1400 leden. Mei it ferieningsfermogen binne wy yn 2011 ek achterútgien, mar dan moatte jo ek betinke dat der sûnt koart in prachtige nije bernebibel op de ferkeapplanke leit, dêr’t in soad jild yn ynvestearre is en dy’t de ankommende jierren dizze fermogensdaling hooplik noch finansjeel positiver fuortsette sil. De tiid sil it leare, mar as in soad Fryske húshâldings de moaie KFFB-bernebibel ‘It Heechste Wurd’ keapje sille, komt dat wol goed, tinkt my. De Kaskommisje hat de boekhâlding fan 2011 goedkard en de leden dogge dat ek graach en mei applaus foar Corry als ponghâlder èn foar ús bestjoer.

Utjefteplan 2012

KFFB-bestjoerder Jacobus Knol fertelt as lid fan de Karkommisje dat dy kommisje yn 2011 sân manuskripten beoardield hat. Fan fjouwer âlde manuskripten binne yn twadde lêzing twa oannommen en fan de trije nije manuskripten is ien oannommen, kin ien noch oanpast wurde en is ien ôfkard. Sa kin de KFFB ek yn dit útjeftejier lykas alle jierren wer trije nije romans útjaan. It earste boek wurdt hjoed útjûn en ek feestlik útrikt oan de KFFB-skriuwster Tineke de Jager. Har nije boek ‘De Bosklju’ giet oer de Labadisten fan Waltastate yn Wiuwert. Yn maaie fan dit jier komt in nije misdiedroman ‘De ûntfiering’ út fan skriuwer Lieuwe Pietersen en yn septimber fan 2012 komt de nije roman fan Corry Boelens út, dy’t hannelet oer draachmemmeskip. Alle trije KFFB-romanskriuwers wurde lokwinske mei in knap bosk blommen. En wy binne allegearre bliid mei wer trije nije KFFB-romans dy’t fan’t jier mei niget lêzen wurde sille. Mei dizze trije fêste KFFB-skriuwers sil dat grif goed komme, tinkt my.

Muzyk en Skoft

Foar en nei it skoft sjongt it duo Osinga & Dalstra wer fjouwer lieten: foar it skoft it gefoelige lied ‘Ruth’ en it fleurige ‘David dûnset’ en nei it skoft it gebed ‘Us Heit’ en ‘Garje dy gjin skatten’, mei bygelyks de wurden:

It each, dêrst alles mei besjochste,

is’t lampljocht fan dyn minsklikheid,

It makket út watst tinkst of dochste,

en wat dyn mûle oer it libben seit.

Is dizze lampe skjin en klear,

dan ljochtet hja oer ’t hiele hear.

Mar as it ljocht fertsjustere is,

hoe grut is dan de tsjusternis?

Yn it skoft wurde ek de KFFB-útjeften fan de boeketafel knap ferkocht.

Bestjoersferkiezing

Nei it skoft folget ek de statutêre bestjoersferkiezing. Ofgeand en net werkiesber is Jacobus Knol, dy’t yn de 24 jier fan syn bestjoerssit, en fan syn wurk as lid fan de Karkommisje, en fan syn oersetwurk en fan syn romanskriuwen èn as opmakker fan alle KFFB-boeken in net te beskriuwen grutte bult wurk ferset hat. Foar alles wat Koos dien hat foar de Fryske boekeklub binne net genôch wurden te finen, en hy wurdt mei eare betanke foar syn protte en syn goede wurk foar syn en ús Kristlik Fryske Folks Bibleteek.

Nij ferkiesber as KFFB-bestjoerder binne de twa nijste leden fan de Karkommisje: Pytsje de Graaf (ek wethâlder fan Dongeradiel) en Dussy Ybema (ek dosint Frysk fan de kristlike Pabû fan Stenden Hegeskoalle yn Ljouwert). By akklamaasje-applaus wurde hja beneamd as nije KFFB-bestjoerders.

Omfreegjen en sluting

Yn it omfreegje wurdt noch frege nei it foar de KFFB nije boekebarren fan ‘KFFB-Boek op ‘e Sweef’, ek wol bekend as ‘Book Crossing’; boeken dy’t fan in iepenbiere romte fia ûnferwachte lêzers nei in oare iepenbiere romte sweve en dan ek fia it ynternet te folgjen binne. De KFFB-boeken binne op ‘e sweef gien út it gemeentehûs fan Dongeradiel yn Dokkum wei. Dat, as jo earne op ‘e wrâld yn iepenbiere romtes Fryske boeken sjogge, wit dan dat it faaks swevende KFFB-boeken binne.

Foarsitter Bakker slút de jiergearkomste en de leden prate noch noflik nei, keapje noch in boek by de boeketafel en gean troch in sniewyt lânskip wêr nei hûs.

Lêze en ride

Bûtenút sjogge jo rûnom yn it Fryske lânskip reedriders, mei lange streken en noflik op ‘e sinne oer it glêde iis fan kanalen, fearten, sleatten en marren. Fryslân, ús wetterlân fan thús Frysk lêze en fan fuort bûtenút reedride as it kin.

Moeting mei de dea

Sneon 16 july 2011

Wisse Alfred Pierre Smit (1903-1986) – in dominyssoan út Heumen - wie in ferneamd heechleraar yn Utert. Hy skreau in grut tal wittenskiplike wurken op it mêd fan letterkunde en literatuerhistoarje. Doe’t Pierre Smit syn wittenskiplik wurk ôfsletten hie, namen syn krêften ôf, rekke hy slim siik, swevend tusken libben en dea.

Yn die swiere tiid fan deasiik wêzen, begûn Smit wer fersen te skriuwen. Soks hie hy yn syn jongere jierren ek al dien. Yn 1927 ferskynde bygelyks syn dichtbondel ‘Feesten van ’t jaar’, dy’t in soad yndruk makke. Oan de ein fan syn libben begûn Smit kwatrinen te skriuwen. Yn 1984 begûn syn poëtysk skriuwen wylst er fan syn siik wêzen in soad pine hie. Yn de lange, drege nachten skreau Smit syn kwatrinen. It 150e kwatryn wie klear yn it begjin fan 1985. Fansels binne soksoarte fan gedichten persoanlike skriuwsels, mar se binne sa goed skreaun dat men dizze kwatrinen mei bliuwend fêste oandacht lêst.

Hûndert fan dizze 150 kwatrinen hat Smit oardere ta in dichtbondel, dy’t nei de dea fan W.A.P. Smit (yn 1986) ferskynde by útjouwer Kok út Kampen mei de titel: ‘Ontmoeting met de dood’. Dizze dichtbondel lit op tige minsklike wize wat fan syn deadseangst sjen en fan Smits ferwachting om opnommen te wurden yn de hearlikheid fan it Keninkryk fan syn en fan ús Himelske Heit.

Doe’t ik noch yn it bestjoer siet fan de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) kaam de Fryske KFFB-skriuwer Jan Dotinga fan Koatstertille by it KFFB-bestjoer mei de fraach oft wy syn Fryske oersetting fan dizze dichtbondel yn it fûns fan de KFFB opnimme woenen. De oersetting fan sa’n krêftige dichtbondel komt krekt, dat it is perfoarst gjin lúkse dat oersetter Jan Dotinga de taalkundige KFFB-ers Dick Eisma en Jacobus Knol tank seit foar harren stipe by dizze oersetting. De yn it Nederlânsk skreaune kwatrinen binne knap oerset troch Jan Dotinga. De KFFB hat de útjefte fan dizze dichtbondel yn 2011 fersoarge ûnder KFFB-nummer 467 en dizze bondel mei de searje fan 100 kwatrinen is no te keap by de KFFB foar € 7,50. De Fryske titel fan de dichtbondel is: ‘Moeting mei de dea’.

Om ris te sjen hoe’t soks giet, sjogge jo hjirûnder de Nederlânske ferzje fan Pierre Smit fan syn kwatryn ‘Janua aperta' (De deur staat open):
“De dokter heeft het mij vandaag gezegd:
Het kan met mij opeens zijn afgelopen.
Op dat moment heeft God Zijn hand gelegd
Over de mijne: Kijk, de deur staat open.”

Jan Dotinga hat ‘Juana aperta’ (De doar stiet iepen) sa yn it Frysk oerset:
“De dokter hat it hjoed al tsjin my sein:
’t Kin mei my ôfrûn wêze sa ynienen.
Op dat momint hat God syn hannen lein
Oer mines hinne: Sjoch, de doar stiet iepen.”

Sintraal steane yn de kwatrinen fan Smit it deasiik wêzen, it ferstjerren en it dea wêzen. Dotinga jout oan dizze tema’s fan Smit de folgjende beskriuwings yn it Frysk:

It deasiik wêzen:
- op troch him begrinzge grûn;
- tebekgong fan myn krêften;
- d’ ein fan it libbenspaad;
- De wjerglâns fan syn fingers dy’t my winke;
- wachtsje sûnder roer;
- myn wintertiid;
- yn strime en swypslach;
- op reis nei ’t himelsk heitelân;
- dizze lette oere fan myn libben;
- sit de dea by my oan ’t bêd;
- de swiere striid om myn ferlingd bestean.

It ferstjerren:
- de lêste grins fan it libben;
- ’t Momint fan oergong;
- de ein;
- yn dat ljocht opnommen;
- de oere fan út elkoar te gean;
- dat de ivichheid my ta har sûcht;
- alle grinzen sille iepen brekke;
- de nacht begjint te brânen;
- ferreizgje;
- efter myn eagen wurdt it tsjuster gloed;
- troch de dea nei Him ferheffe;
- nei de grins fan ’t libben driuwe;
- omheech nei Him tasûge.

It dea wêzen:
- Yn ’t ljocht te wêzen;
- troch ’t ivich libben wonken;
- syn ûneinich en ûnmjitlik wiid;
- Seizoenleas wêze;
- de rêst;
- oan de ivichheid besibbe.

Och sa moai bringt Jan Dotinga it proses fan it dichtsjen út de kwatrinen fan W.A.P. Smit nei syn oersetting yn it Frysk, lykas:
‘Mar yn myn geast binn’ fersen oan it driuwen
Dy’t as kwatryn sykj’ om in berteweach.’

Dageraad

Vrijdag 4 september 2009

Elisja is een jonge joodse man. Hij heeft de holocaust van de Tweede Wereldoorlog overleefd en is vrijheidsstrijder geworden in het door Groot-Brittannië bezette Palestina.
John Dawson is een gevangen Engelse officier. Hij zal bij dageraad worden vermoorden, als vergelding voor de executie van een andere vrijheidsstrijder.

Terwijl John Dawson wacht op het aangewezen uur voor de moord, worstelt Elisja, gevangen tussen de vele gruwelen uit het verleden en de verontrustende dilemma's van het heden, met schuldgevoel, spookbeelden en uiteindelijk met God.

In 1960 publiceerde Elie Wiesel zijn boek "L'Aube". De eerste Nederlandstalige uitgave van dit boek - in de vertaling van Jan Hardenberg - vescheen in 1962. Verschillende herdrukken van die vertaling volgden in de jaren erna.
In 2007 werd dit boek in Nederland opnieuw uitgegeven met als titel "Dageraad", in de vertaling van Kiki Coumans. Elie Wiesel is in 1928 in Roemenië geboren en hij ontving in 1986 de Nobelprijs voor de Vrede. Dit boek verscheen in een drieluik met Elie Wiesel zijn andere boeken "Nacht" en "Dag".

Het boek "Dageraad" is een schitterende bespiegeling van:
* de compromissen...,
* de rechtvaardigingen ... en
* de opofferingen ...
waarvoor een mens komt te staan, wanneer hij zich voorneemt en anders mens te doden.

Omdat het concentratiekamp Auschwitz - volgens Elie Wiesel - staat voor geweld, haat en dood in zijn meest gruwelijke vorm, is het onze plicht om te strijden tegen geweld, tegen haat en tegen de dood. Dat is dan ook het thema van dit boek.

Het boek "Dageraad" hebben we in 2002 als KFFB ook in de Friese taal uitgegeven, in de vertaling van KFFB-bestuurder en Wiesel-kenner Jacobus Knol. "De Dage" is uitgegeven in de complete Friestalige bundel, met als titel "De Nacht. De Dage. De Dei". Dit drieluik is bij de KFFB te koop zolang de voorraad strekt. De KFFB heeft inmiddels al zeven boeken van Elie Wiesel in de Friese taal uitgegeven. "Sa komme Wiesels wurden en boadskip jo tige ticht op'e hûd".

In "Dageraad" gaat Wiesel met jou als lezer de diepte in, waar hij bijvoorbeeld schrijft:
1. "Een daad die zo absoluut is als het doden van een mens, gaat niet alleen een persoon zelf aan, maar ook degene die bij zijn vorming betrokken zijn geweest";
2. "De beul en het slachtoffer zijn de twee uitersten van ons lot als mens";
3. "Wie een beul is geweest voor één enkel mens, blijft dat zijn leven lang";
4. "Haat - net als oorlog en liefde en geloof - rechtvaardigt alles, verklaart alles";
5. "De tragedie van mijn (lees: joodse) volk is te verklaren uit een eeuwenlang gebrek aan haat jegens degenen die hebben geprobeerd ons uit te roeien, en die ons zo vaak hebben weten te vernederen".

Denk eens diep na: Wanneer ben ik de beul en wanneer ben ik het slachtoffer?

Als lezer van dit boek vraag je je voortdurend af: Zal de joodse Elisja de Britse officier John Dawson doden?
Als Elie Wiesel in zijn boek schrijft "Aan de rand van de horizon begon de dageraad te gloren", weet je het.

Twiljocht

Snein 24 maaie 2009

Sûnt Pedro koart nei de oarloch efter it izeren gordyn ferdwûn is, hat Rafael Lipkin om him socht. Wa is dy Pedro? Wêr kaam er wei? En wêrom hâldt er Rafael sa yn'e besnijing? Dy fragen litte Rafael net los en bringe him, nei 't er in heimsinnich telefoantsje krigen hat, yn de Mountain Clinic, dy útsûnderlike ynrjochting by New York mei syn psychiatryske pasjinten dy't har yn bibelske tiden wane en miene dat se Adam, Kaïn, Abraham, Joazef en sels de Messias of God binne. Yn syn moeting mei dy bysûndere minsken moat Rafael weromtinke oan syn ferline yn Rovodok, dat stille stedsje yn'e Karpaten dêr't er hikke en tein is.

As bestjoer fan 'e Kristlik Fryske Folks Bibleteek (KFFB) publisearje wy dizze moanne de nije roman "Twiljocht" fan de wrâldferneamde Nobelpriiswinner en skriuwer Elie Wiesel. It boek hat KFFB-nûmer: 453 en ISBN-nûmer: 978 90 74918 71 8. Yn 'e boekhannel èn by de KFFB kinne jo dizze roman keapje foar € 19,50. Foar KFFB-leden is de priis by de KFFB € 16,00.

Yn 1987 is it boek yn Frankryk ferskynd mei as titel "Le Crépuscule, au loin". In jier letter ferskynde dizze roman yn in oersetting fan Marion Wiesel mei as titel "Twilight". En no is der ek de Fryske ferzje "Twiljocht", de oersetting fan ús KFFB-bestjoerder en Fryske Wiesel-spesjalist Jacobus Knol

Faaks wolle jo ek lid wurde fan ús feriening de Kristlik Fryske Folks Bibleteek (KFFB). It lidmaatskip fan 'e KFFB kostet mar € 27,00 yn 't jier. Dêrfoar krije jo mar leafst trije kear yn 't jier (yn febrewaris, maaie en septimber) in nije roman-útjefte; en de Frysk literêre krante "De fleanende krie" krije jo der dan ek noch trije kear mei op ta.

Fia ynternet kinne jo fuortendaliks lid wurde op 'e side: http://kffb.nl/nijlid.html