Pelgrimeren van Trobajo del Camino naar San Martín del Camino

Ondergrondse heuvelwoningen in Trobajo del Camino

Van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela

Camino Santiago > Roncesvalles – Santiago de Compostela

Van Trobajo del Camino naar San Martín del Camino

Maandag 6 augustus 2012 – 22 km.
Dag 139: 2970 – 2992 km

Trobajo del Camino

Het is 8.30 uur als we onze auto parkeren in een zijstraat van de N120 in Trobajo del Camino, een westelijke voorstad van León. Durkje en ik zijn van plan vandaag onze pelgrimstocht te vervolgen met het 22 kilometer lange traject van Trobajo del Camino naar San Martín del Camino. Het is buiten 11 graden Celsius met nog nauwelijks zon, dus de wandeltrui kan eerst nog wel even aan tijdens het lopen. We lopen door de hoofdstraat van Trobajo del Camino in westelijke richting over het trottoir langs de N120.

Heuvelhuisjes

Dan gaan we rechtsaf de Calle Camino de la Cruz in en lopen we tussen enkele heuveltjes, nog binnen de bebouwde kom. In die kleine heuvels bevinden zich enkele oude heuvelwoningen, zoals die hier in deze regio vroeger te doen gebruikelijk waren. Het doet een beetje denken aan het begin van de film ‘The Lord of the Ring’, waar ook dergelijke ingegraven en ingebouwde woningen in kleine heuvels vóórkomen.

Tussen deze heuveltjes lopen we Trobajo del Camino uit aan de achterzijde van een bedrijventerrein, dat langs de N120 ligt. Dit bedrijventerrein vormt de overgang naar de volgende plaats: La Virgen del Camino. We moeten een klein stukje over de N120 lopen om in dit dorp op de stoep te kunnen komen, die langs de N120 ligt.

La Virgen del Camino

Bijna aan het eind van het dorp passeren we de moderne bedevaartskerk van La Virgen del Camino. Het is een eigentijds, hoekig gebouw met een groot aantal beelden en een groot glas-in-lood-raampartij boven de ingang van de kerk. In het strakke, moderne kerkinterieur is tegen de achterwand van het koor een enorm tableau aangebracht, dat de uitstraling heeft van een oude kerk. Bijzonder is dat vanuit de hoge toren boven het koor het daglicht van bovenaf op dit koortableau valt. Daar waar het in de oude kerken in het koor doorgaans donker is, valt hier het volle daglicht bovenop het tableau in het koor. Daar is kennelijk goed over nagedacht en bovendien geeft het een verrassend aanzicht.

Op de trappen vóór deze eigentijdse bedevaartskerk zitten enkele groepjes pelgrims te rusten. We lopen langs hen en steken de N120 over, naar de rand van deze plaats. Hier staat een groot routebord van het volgende stuk van de camino. De historische route gaat langs de N120 richting Valverde de la Virgen. De variant wijkt in zuidelijke richting af van de N120 en gaat richting Villar de Mazarife. En daar tussenin ligt ook nog een kleinere variant van de historische route. Uiteindelijk kom je ongeacht de route die je hier kiest uiteindelijk allemaal weer bij elkaar in het dorp Hospital de Orbigo, het plaatsje waar we onze caravan momenteel op de camping hebben staan. De ANWB-routegids adviseert de grote, zuidelijke variant te nemen, vanwege het feit dat die niet langs de N120 gaat. Durkje en ik kozen er echter voor om de historische route te blijven volgen, dus wèl langs de N120.

We komen dan vlak buiten La Virgen del Camino weer langs een aantal historische heuvelwoningen. Vóór deze huisjes staat een beeld van een pelgrim.

Verkeersknooppunt

Ter hoogte van het vliegveld van León moeten we nu eerst een druk verkeerspunt passeren. We lopen daartoe over de camino naar en door het gebied dat ligt tussen vier drukke verkeerswegen, te weten: de N-120, de AP-66, de AP-71 en de LE-20. Aan alle vier zijden gaat het verkeer ons met hoge snelheid voorbij.

Maar dat duurt maar even, want dan gaan we al snel verder door een natuurstrook tussen de N-120 en de AP-71, door een heuvelachtige natuurgebied. We moeten over een iets hogere heuvelrug tussen een watertoren en een zendmast door, die beide bovenop deze heuvelrug staan.

Valverde de la Virgen

Aan de andere zijde van deze heuvel komen we op een bedrijventerrein, waar we doorheen wandelen, om al spoedig te arriveren in het dorpje Valverde de la Virgen, gelegen aan de N120.

Vooraan in het dorp staat een kerkje langs de N120 met een veel oudere klokkengevel. Op de horizontale vlakken van deze kerktoren hebben ooievaars verschillende nesten gebouwd. Een mooi gezicht en bovendien heel gebruikelijk in deze regio. Een pelgrimsstel fotografeert elkaar bij de kerktoren; de man trekt aan het touw van de luidklok, dat langs de kerkgevel hangt. Enkele klokslagen van één van de kerkklokken klinken rondom in het dorp.

Het is ook hier in deze camino-regio allemaal Jacobalea wat de klok slaat. Zelfs de putdeksels in het wegdek hier in Valverde de la Virgen hebben een Jacobsschelp als decoratie. Het doet me even denken aan de prachtig versierde putdeksels die we in de Sint-Jacobsstraat in Leeuwarden hebben, op de route van het Jabikspaad, dat onder andere de stad Leeuwarden doorkruist.

Spaanse recessie

Aan de rand Valverde de la Virgen is aan de noordzijde van de N120 een groot woningbouwproject stilgelegd. We zien in Spanje rondom ons aan de vele stilgelegde bouwprojecten overduidelijk dat de huidige recessie ook hier in een Spaans dorp haar nadelige sporen nalaat. Zo’n groot woningbouwproject dat in het zicht van de oplevering wordt stilgelegd, is een doorn in het oog van de plaatselijke bevolking. Het zijn juist die zichtbaar stilgelegde woningbouwprojecten, die de mensen hier zo nadrukkelijk wijzen op de recessie, die veel landen en mensen momenteel treft. Hopelijk komen er op afzienbare termijn betere tijden en kan dit mooie bouwproject worden afgerond, om haar nieuwe bewoners een nieuw (t)huis te bieden.

Drie kilometer voorbij Valverde de la Virgen lopen we het dorp San Miguel del Camino binnen.

San Miguel del Camino

In een groentetuin langs het voetpad staat een pelgrimsbeeldje. Een groep Spaanse pelgrims maakt foto’s van elkaar bij dit beeldje. Als wij passeren, vraagt één van de Spanjaarden of hij ons ook met dit beeldje op de foto zal zetten met onze camera. Dat is prima, dus hij maakt voor ons een mooie foto bij het beeldje.

Iets verderop in San Miguel del Camino nemen we plaats op het terras van ‘Mesón El Yantar del Peregrino’. Tijd voor een welverdiende koffiepauze. We hebben nu inmiddels bijna 10 kilometer gelopen in een tijdsbestek van 2 uren. Een grote groep pelgrims zit hier al op het terras en verderop een enkele pelgrim. Als ik met de koffie naar buiten kom, heeft een andere grote groep pelgrims óók plaatsgenomen op het terras. En even later komen ook de twee Spaanse jongens het terras op, die wij vanmorgen onderweg al enkele malen hebben ontmoet. Het resultaat is een bijna vol terras.

3x zoveel pelgrims

Enkele dagen geleden had een Spaanse pelgrim mij al verteld dat het aantal pelgrims vanaf León fiks zou toenemen. Veel Spanjaarden beginnen namelijk hun pelgrimage naar Santiago de Compostela bij de kathedraal van León. Hij vertelde mij dat het aantal pelgrims na León doorgaans driemaal zo groot is als op het traject náár León. Hij zou wel eens gelijk kunnen hebben, want het is ons al opgevallen dat het vanaf León veel drukker is op de camino. Als we bijvoorbeeld na onze koffiepauze het dorp San Miguel del Camino verlaten, zien we zo’n 20 pelgrims op de eerste 100 meter vóór ons uit lopen. Zo’n stoet van pelgrims hebben wij in Nederland, in België èn in Frankrijk in al die jaren op de Sint-Jacobsroute niet gezien.

Goudgeel

We gaan verder over de camino, parallel aan de N120. Af en toe loop je over de N120 of dicht langs de N120, maar ook heel regelmatig ga je verder van de N120 af en loop je soms ook langs akkers en natuurgebied, op trajecten waar je het drukke verkeer niet ziet en nagenoeg niet hoort. In één van die natuurgebiedjes lopen we langs schitterend goudgeel gekleurde grassen. De inmiddels volop schijnende zon laat de grote graspluimen met die gouden glans kleurrijk afsteken tegen de helderblauwe lucht en/of tegen de rode lemen aarde van de ondergrond in deze streek.

Zeven en een halve kilometer voorbij het vorige dorp komen we aan in het volgende: Villadangos del Páramo, dat ligt op een hoogte van 890 meter.

Vrees voor het einde

Bij de entree van de hoger gelegen dorpsstraat staat een aanduiding dat het vanaf hier naar Santiago de Compostela nog 298 kilometer gaans is. Zo langzamerhand komt het einde van deze pelgrimage in zicht. Maar let wel, de meeste pelgrims vrezen het einde, dus zo’n aanduiding van 298 kilometer is niet voor iedereen een opluchting.

Eet smakelijk

Op het terras van een restaurant aan de N120 houden we onze middagpauze. Even later komt een Spaanse pelgrim op het terras om de gerechten van de lunchkaart over te schrijven. Weer even later komen alle andere Spanjaarden – zo’n 10 personen - van zijn pelgrimsgroep, en dan komen ze bij hem om op te geven wat ze straks graag willen eten. Die inventarisatie vindt nogal chaotisch plaats, dus het is een drukte van jewelste op het terras; maar wel gezellig druk, want iedereen is vrolijk en geniet zichtbaar van elkaars aanwezigheid. Als wij verder gaan, worden we met hartelijke groeten uitgezwaaid en nemen wij de gelegenheid te baat om hen in de Nederlandse taal een smakelijke maaltijd toe te wensen. Dat wordt enthousiast in ontvangst genomen.

Wij verlaten Villadangos de Páramo via een pad over een irrigatiekanaal en tussen enkele weiden en bosschages door. De temperatuur is al opgelopen tot 22 graden Celsius. Er zijn hier niet veel koeien in de buitenlucht, maar de koeien die we hier passeren, hebben een schaduwrijke plek onder de bomen gezocht en gevonden.

Tussen weg en water

Ten zuidwesten van Villadangos del Páramo steken we de N120 over ter hoogte van de camping van dit dorp. Nu volgt nog ongeveer vier kilometer camino vlak langs de N120, naar San Martín del Camino. Een mooi tweepersoons wandelpad met direct rechts van ons de N120 en direct links van ons een irrigatiekanaaltje met snel stromend water in westelijke richting.

San Martín del Camino

Om 13.30 uur arriveren we in San Martín del Camino, het eindpunt van ons wandeltraject van vandaag.

We passeren twee refugio’s en bij de derde refugio gaan we even naar binnen om een dagstempel in onze pelgrimspassen te vragen en te krijgen van ons eindpunt van deze dag.  Tegenover deze pelgrimsherberg staat onze huurauto geparkeerd. Met deze auto halen we onze auto terug uit Trobajo del Camino, om vervolgens de huurauto naar Astorga te rijden. Tenslotte rijden we met onze auto weer terug naar Camping Don Suero in Hospital de Orbigo, waar onze caravan sinds gisteren staat.

In 5 uren hebben we de 22 kilometers vandaag afgelegd in een betrekkelijk ‘easy’ tempo.