Pelgrimeren van Nájera naar Santo Domingo de la Calzada

Pelgrimssymbolen van de Spaanse Camino

Van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela

 














Camino Santiago > Roncesvalles – Santiago de Compostela

Van Nájera naar Santo Domingo de la Calzada
Dinsdag 24 juli 2012 – 21 km.
Dag 127: 2686,5 – 2707,5 km

Vertrek vanaf El Ruedo

Durkje en ik zijn blij dat we vanmorgen al vroeg onze pelgrimstocht kunnen beginnen. Rond 6.30 uur staan we op, zodat we even na 7.30 uur wandelend onze arena-camping in Nájera kunnen verlaten. We nemen afscheid van onze buren: de twee vrouwelijke fietspelgrims uit Uden, die op 1 juli 2012 in Uden hun pelgrimage zijn begonnen en die nu inmiddels hier in Nàjera zijn aangekomen. Zij weten nog niet of ze vandaag 40 of 90 km zullen gaan fietsen; de dag zal het hen leren.

Vertrek uit Nájera

Het is nog lekker fris weer. De lucht is onbewolkt, dus het zal vrij spoedig warm worden. We zijn van plan vandaag van Nájera naar Santo Domingo de la Calzada te lopen, over een afstand van 21 kilometer.

Vanaf camping El Ruedo lopen we naar de brug over de rivier de Rio Najerilla. De vroege ochtendzon straalt warm gekleurd licht op de huizen aan de andere kant van de rivier.

Over de brug slaan we linksaf, langs de rivier, in de richting van de gemeentelijke refugio. Enkele jongeren maken zich op het pleintje vóór deze refugio klaar voor vertrek. De camino-gele Jacobsschelpen en pijlen op het wegdek wijzen ons de weg door de smalle straatjes van Nájera; onder andere langs het plaatselijke klooster Santa María la Real.

Aan de rand van de bebouwde kom doen we onze truien al uit, want inmiddels heeft de zon zoveel aan kracht gewonnen, dat een trui overbodig is geworden. Over een steil bospad - dat onderdeel is van een lage pas - verlaten we Nájera door een dennenbos. De nog laag staande zon werpt onze schaduwen al ver vóór ons uit.

Op de pas ontmoeten we een Canadese pelgrim. Ze vertelt dat ze uit Toronto komt en daar Frans als tweede taal onderwijst aan kleine groepen kinderen uit achterstandsgezinnen. Het zijn veelal Afrikaanse kinderen, waarvan de ouders of de kinderen zelf doorgaans afkomstig zijn uit de Franstalige kolonies, zoals bijvoorbeeld Kongo. Als we boven op de pas zijn, lopen we tussen rode rotswanden door.

Irrigatie van Rioja-wijngaarden

We krijgen vanaf dit hoogste punt ook al een mooi uitzicht over de vóór ons liggende akkers van de glooiende heuvels. Overal zie je nog de restanten van een oud irrigatiesysteem. Lange watergoten met aan het eind ronde waterbassins zijn links en rechts van het pad te zien. Ze worden niet meer gebruikt.

Wijnboeren zijn met lange buizen en lange slangen in de wijngaarden bezig om de druivenranken zoveel mogelijk water te geven in deze droge en warme periode.

De oude betonnen watergoten blijven daardoor doelloos liggen.

Azofra

We lopen door een licht glooiend akkerbouwgebied. Aan de overzijde van een weg steken we de Arroyo de Pozuelos over. Daarna volgt een asfaltweg, die wij volgen in de richting van het dorp Azofro. Na vijf kwartier wandelen, hebben we Azofra in zicht.

Tegen 9.00 uur wandelen we na de eerste zes kilometers het dorpje Azofra binnen.

Ook hier ben je op de camino nooit alleen, want zolang we door het heuvelgebied hebben gelopen, hadden we steeds enkele of groepjes pelgrims vóór ons èn achter ons. In de hoofdstraat van Azofra komen we langs een bar met een terras aan de straatkant. Daar zitten al enkele pelgrims, waaronder een Franse jongeman, die ons vertelt dat hij medicijnen studeert en in deze zomer vanuit het zuiden van Frankrijk pelgrimeert tot aan Santiago de Compostela. De Fransman loopt alleen en zijn tocht verloopt voorspoedig, vertelt hij.

Boven ons terras - op de derde verdieping – begint iemand van binnenuit de buiten hangende planten water te geven. Dat wordt nogal scheutig gedaan, want binnen de kortste keren drupt het water en stroomt het langs de gevel tot op ons terras. De Franse pelgrim moet een andere plaats zoeken om droog te blijven en de barkeeper begint geagiteerd zijn terras droog te maken met een doek.

Dan zie ik dat hoog boven het terras enkele pelgrimssymbolen zijn opgehangen, in een combinatie van een zwaardkruis boven op een pelgrimsstaf, met daarbij een kalebas en een Jacobsschelp op een kruishout aan de staf.

Na een flinke kop koffie (Café Americano) lopen we verder door de hoofdstraat van Azofra. In een hele grote verkeersspiegel kunnen we een foto van ons samen maken.

Rollo de Azofra

We verlaten deze oude pelgrimsplaats. Al in 1168 heeft de adellijke Isabella de Azofra hier ter plekke een pelgrimshospitaal laten bouwen, dat hier tot 1835 heeft bestaan.

Buiten Azofra nemen we een asfaltweggetje de velden in, dat overgaat in een onverhard pad. Na ongeveer een kwartier passeren we de Rollo de Azofra. Dit is een stenen zuil, staande op een akker; een oud symbool van de rechtsmacht van de landheren van Azofra. Deze zuil heeft de vorm van een in de grond gestoken zwaard. Op het moment dat we de stenen zuil fotograferen, passeert ook de Spaanse dame, een pelgrim, die wij gisteren al enkele malen ontmoetten, op onder andere het terras van Ventosa.

Aanleg A12

Daarna lopen we verder naar de N120. We kruisen een asfaltweg en lopen even later parallel aan de N120, waar men momenteel druk bezig is om de nieuwe autosnelweg A12 aan te leggen.

Een ondiep afwateringskanaal wordt naast de nieuwe autosnelweg aangelegd. Vandaag wordt hier gewerkt om tussen de rotsblokken die de kanaalbodem en de kanaalwanden vormen cement te storten, om bodem en wanden van het kanaal een stevig verband te geven.

Het pad voert ons steeds verder af van de in aanleg zijnde nieuwe snelweg. Achter ons horen we langzaam en zonder al te veel geluid een zware auto aan komen. Even later passeren drie leden van de Guardia Civil ons in hun zware terreinwagen. Ze groeten vriendelijk en houden hier kennelijk een oogje in het zeil op de plaats waar de pelgrims de weg- en waterbouwwerkzaamheden van de nieuwe A12 passeren.

Plateau van Ciriñuela

Het brede dal waar we nu doorheen lopen, wordt verderop aan de noordzijde begrensd door steile hellingen, met bovenaan deze hellingen een hoogvlakte. Wij lopen door het dal in de richting van een vóór ons liggend hooggelegen plateau. Bij de enkele boom langs dit pad en bij een hoge stapel stro, dat gezien de hoeveelheid afkomstig is van diverse omliggende graanvelden, hebben enkele pelgrims aangename schaduw gevonden voor een korte rustpauze. De temperatuur is al weer behoorlijk opgelopen, want hier in het dal is het behoorlijk warm. Elk briesje frisse wind is ons welkom.

Bijna bovenaan de rand van het plateau vóór ons, passeren we twee Duitse pelgrims. Deze dames fotograferen elkaar met het prachtige uitzicht over de velden, die we hier achter ons  laten.

Boven op het plateau is nog een klein eikenbos; een restant uit lang vervlogen tijden, toen hier nog uitgestrekte bossen het landschap domineerden. Veel van de bossen zijn in het afgelopen decennium gerooid om van het hout bijvoorbeeld huizen, schuren, wegen en bruggen te maken.

Boven op het plateau ligt een golfbaan. We moeten rechts om deze golfbaan wandelen om bij de nieuwbouw van het dorpje Ciriñuela te komen.

Bij de ingang van de golfbaan passeren we een pelgrimskunstwerk, bestaande uit een uitsnede uit cortex-staal.

Een klein eindje verder staat een Jacobsschelp, ook gesneden uit een plaat cortex-staal.

Bar Jacobea van Cirueña

We lopen door Ciriñuela heen en komen vlak buiten deze plaats aan in het dorpje Cirueña. Het ziet er aan de rand van de bebouwde kom allemaal wat sjofel uit, zeker in vergelijking met de moderne nieuwbouwwijk nabij de luxe golfbaan, die we zojuist passeerden.

Aan de rand van het dorpje staan hier en daar schaduwrijke zitbankjes. Wij wandelen hier echter even van de route af, het dorp in, om verderop te gaan naar Bar Jacobea, de horeca-gelegenheid, die op borden langs de weg al was aangekondigd. Bar Jacobea heeft een flink terras, waar we plaatsnemen om hier te eten en een kop thee te drinken.

Als we na deze theepauze aan de rand van de bebouwde kom komen, krijgen we tussen de bosschages door een mooi uitzicht in westelijke richting over de uitgestrekte akkers.

Spoedig lopen we het dorp Cirueña uit.

We komen dan bij een rotonde waarop twee kunstwerken van cortex-staal zijn geplaatst. Het ene kunstwerk is een uitsnede van een Jacobsschelp en het andere beeld is een uitgesneden pelgrim.

Vermoedelijk is deze pelgrim uitgesneden uit de cortex-plaat die bij de zojuist gepasseerde golfbaan staat en is de Jacobsschelp bij de golfbaan uitgesneden uit de plaat cortex-staal, die hier op de rotonde staat. Dat is mooi bedacht, want zo kun je van één staalplaat dus twee kunstwerken maken.

Glooiende akkers

Voorbij deze rotonde gaan we een weids landschap van licht glooiende akkers in. De akkers liggen in prachtige vormen en kleuren om ons heen.

Na zo’n 20 minuten gelopen te hebben over een recht en breed stijgend en dalend onverhard pad, zien we - nadat we enkele heuvelruggen over zijn gestoken - de stad Santo Domingo de la Calzada liggen. De kerktoren van de kathedraal steekt prominent hoog boven de omliggende bebouwing  uit. We wandelen verder door de vlakte van de Rio Oja, de rivier waar de stad Santo Domingo de la Calzada aan ligt.

Domingo de la Calzada

Over een bedrijventerrein met grote aardappelloodsen lopen we de stad binnen. Vlak vóór 13.00 uur wandelen we het centrum van Santo Domingo de la Calzada binnen, waar bij de entree van de Calle Mayor een groot figuur van een gele caminopijl – met daarbij een pelgrimskunstwerk  - ons de Camino de Santiago de stad in wijst.

In de Calle Mayor passeren we de Cistenciënser pelgrimsherberg. Aan de voorzijde van dit kloostercomplex staat ook een pelgrimskunstwerk, voor fietsers en voor wandelaars.

Verderop in de Calle Mayor passeren we nog een andere refugio. Een lange rij pelgrims staat op straat vóór de ingang van deze refugio om voor de komende nacht hier een slaapplaats te verwerven.

Kathedraal van Sint Dominicus

We lopen door naar de ingang van de kathedraal en horen daar dat we een toegangskaartje voor de kathedraal moeten kopen bij het toeristeninformatiepunt enkele panden verderop. We krijgen een stempel van de kathedraal in onze pelgrimspassen en kopen twee kaartjes tegen gereduceerd pelgrimstarief (€ 2,50) om toegang tot deze beroemde kathedraal te krijgen. We zijn hier nu, dus nu willen we eindelijk ook wel eens het kippenhok in de kathedraal bekijken, dat verwijst naar de Spaanse legende van de kip en de haan.

In de kathedraal vinden we achter tralies een standbeeldje van Santo Domingo, met aan weerszijden de legendarische haan en kip.

In het naastgelegen museum van de kathedraal staan we ineens oog in oog met een standbeeld van Sint Jacob, hier afgebeeld als zowel pelgrim als apostel.

Geen haan kraait in het kippenhok

Omdat we tijdens onze rondwandeling door de kerk met de rug naar het kippenhok waren gelopen naar het standbeeld van Sint Dominicus, hebben we het kippenhok niet gevonden. Bij navraag bij één van de aanwezige gastdames wordt ons het hooggeplaatste kippenhok getoond. En inderdaad, er zitten een levende kip en een haan in het hok. Het zou voor ons een gunstig voorteken zijn geweest dat de haan zou kraaien in onze aanwezigheid, maar dat geluk valt ons niet ten deel. Wij zullen zonder haangekraai onze pelgrimage moeten vervolgen.

Na dit kathedraalbezoek wandelen we door het centrum van Santo Domingo de la Calzada naar onze hier nabij geparkeerde auto. Tussen de gebouwen door zien we nog de prominente, opvallende kerktoren van de kathedraal.

Rioja

Met de huurauto halen we onze auto vanuit Santo Domingo de la Calzada op uit Nájera en dan rijden we de huurauto naar Belorado, waar we morgen onze volgende dagmars willen beëindigen. Tenslotte rijden we met onze auto weer terug naar de camping in Nájera.

In een tijdsbestek van 5,5 uren hebben we vandaag de 21 kilometer van Nájera naar Santo Domingo de la Calzada gelopen.

Onderweg viel ons op dat zo langzamerhand het betrekkelijk groot aantal wijngaarden over gaat in graan(stoppel)velden. Kennelijk verlaten we zo gaandeweg de wijnstreek Rioja. Duidelijk is dat op dit traject de donkergroene wijngaarden over gaan in de goudgele graanstoppelvelden.