Oudfries en omstreken

Dinsdag 10 juni 2025 - Pinksterdinsdag

 

Frits van Oostrom in de Beurs te Leeuwarden

Late roeping

Late roepingen zijn dikwijls het sterkst, en voor Frits van Oostrom hebben het Oudfries en Fryslân veel van een (te) late roeping. 

Geboren en getogen in de Randstad, vanaf 1971 student Nederlands in een tijd dat het Fries in die opleiding achter de horizon bleef en ook nog eens gespecialiseerd in Hollandse middeleeuwse literatuur, waarin de vete met Fryslân schandelijk eenzijdig werd belicht – het zat allemaal niet mee. 

Maar het tij zou keren. En hoe? Dankzij de wonderschone wereld van het Oudfries, persoonlijke contacten, het besef dat in de middeleeuwse oorlogen met Holland de Friezen feitelijk de morele winnaars waren en, meer recentelijk, het inzicht dat de studie van het Middelnederlandse meesterwerk Van den vos Reynaerde veel aan vrije Friezen dankt. 

Frits van Oostrom

Hierover verzorgt Frits van Oostrom vanavond de zogenoemde Pinksterdinsdaglezing in de Beurs te Leeuwarden, die wordt georganiseerd door Studium Generale Leeuwarden.

Emeritus hoogleraar Frits van Oostrom (1953) is als letterkundige gespecialiseerd in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. 

Van Oostrom zijn voordracht houdt vanavond met betrekking tot bovenstaande inleiding het midden tussen getuigenis en ‘magical mystery tour’.

Anti-Fries gevoel en strijd

De lezing wordt geïntroduceerd door Arjen Dijkstra, directeur van Tresoar. Hij looft Frits van Oostrom om de kwaliteit van zijn nieuwste grootse boek ‘de Reynaert’. 

Dijkstra vertelt dat in het 13e eeuwse boek 'Van den vos Reynaerde' evenals in het oude Fryslân op Pinksterdinsdag recht wordt gesproken. Dan geeft hij Frits van Oostrom het woord. 

• Frits van Oostrom vertelt dat in de generatie van de studenten vóór hem het Fries ook onderdeel was van het curriculum van de studie Nederlands. Historisch vergelijkende taalstudie was daarvan toen een onderdeel. Hij erkent dat men daar en toen leed aan een stedelijke, randstedelijke blikvernauwing.
• De 13e eeuwse dichter Jacob van Maerlant haalde in zijn tijd flink uit naar de Friezen, en bekritiseerde ook de zogenoemde Friese Vrijheid. Die zou volgens Van Maerlant nooit hebben bestaan. Hij geloofde dan ook geheel niet in dat Friese privilege. Hierover schreef Van Maerlant voor Floris V. De Hollanders gevoelden indertijd een vurige vete tegen de Friezen. Het anti-Friese gevoel en de strijd tegen de Friezen van de 13e eeuw bleef ook in de 14e eeuw overeind. De Friezen werden door hen geprofileerd als heidens volk. 
• Van Oostrom biedt zijn excuses aan voor zijn eigen nalaten (met betrekking tot zijn aandacht voor het Fries) in het verleden, en dat wil hij vanavond goed maken door een lezing te houden over een oude Friese bron, een laatmiddeleeuwse Friese kroniek. We luisteren naar een tekst uit die oude kroniek, voorgelezen door Han Nijdam.

13e eeuws Oudfries 

• Frits van Oostrom vertelt ons vanavond over het Oudfries in de 13e eeuw, waarvan de teksten voor een groot deel bestaan uit  rechtsteksten,  geschreven door juristen. Geleidelijk aan zie je daarin de doorbraak van Latijnse teksten naar Oud-Friese teksten. Door de inhoud en de vorm ervan zijn die volgens Van Oostrom uniek te noemen. 
• Uit die periode stammen ook de zogenoemde Boeteregisters. Het gaat hier niet om algemene regels, maar toegepast op de specifieke wandaad met bijbehorend opgelegde boete. Dit soort recht noemen we casusrecht, hetgeen in het Amerikaanse rechtssysteem nog steeds wordt toegepast. De straffen op toch wel brute wandaden zoals ernstige letselschade waren vooral gericht op zoeken naar evenwicht, naar genoegdoening, naar proportionele vergelding.
• Degenen die het Oudfries recht spraken in die tijd in Fryslân waren zogenoemde koningsmannen, en later werden dat zeven geprofessionaliseerde rechters. 
• Het op schrift gestelde over die Oudfriese rechtspraak is eerder vertellend van aard, dan technisch-juridisch, en zelfs bijna literair, namelijk zeer bloemrijk met veel plastische beschrijvingen. Zo werd van de pelgrim naar Rome beschreven dat hij ‘vel en vlees over de bergen droeg’. 
• We luisteren wederom naar Han Nijdam, naar zo’n bijna poëtische Oudfriese tekst van wanneer een moeder een deel van de erfenis van de overleden vader voor zijn zoon mag aanspreken, alleen om het leven van de vaderloze zoon te redden van onder andere vrieskou en honger.  
• Tussen Oudfries en middeleeuws Nederlands bestond vroeger een groter verschil dan tussen huidig Fries en huidig Nederlands. Vroeger was het in die tijd van haat tussen Hollanders en Friezen geen optie geweest om de oude taalversies zo dicht bij elkaar te brengen. 
• Misschien is het ook wel zo geweest dat de grote taalverschillen tussen het Oudfries en het middeleeuws Nederlands de onderlinge verschillen en de onderlinge strijd juist in stand hield.

Reynaert en de Friese Vrijheid

• De voortgezette specialisering in de wetenschap leidt vaak wel tot kwaliteitsverbetering, maar het leidt er ook toe dat er een steeds grote afstand tussen vakken ontstaat.
• Het aantal opleidingen Fries in universitair Nederland is afgenomen, heel treurig, maar wellicht zal de specialisatie in de huidige centralisatie toch ook positief uitwerken.
• Binnen het Friese taalgebied wordt het Fries momenteel beter doorgegeven dan vroeger. Maar we moeten wel heel hard daaraan blijven werken (aldus Arjen Dijkstra). Het gaat super, maar ‘wol no oan’e slach, blinder’ (volgens Arjen Dijkstra, als intermezzo in deze lezing).
• De grootste opdracht voor de toekomst is dat we jonge mensen vooral moeten interesseren in de schoonheid en de rijkdom van het oude Fries. 
• Er zit een groot Fries aandeel in de Reynaert-studies (zoals lang geleden door Buitenrust Heroma, door Balkema en door Jacobus Scheltema). Die voorliefde van dergelijke vooraanstaande Friezen voor de Reynaert; zou daar dan toch een deeltje verwijzing in zitten naar de Friese Vrijheid? Zouden die Friezen dat zo hebben aangevoeld? Dat is echter nog niet aangetoond, maar dat alsnog wetenschappelijk aan te tonen, zou wel heel interessant zijn.
• Inmiddels voelt Frits van Oostrom zich – volgens eigen zeggen - een oprechte bewonderaar van het Fries.

88e Motor Elfstedentocht langs Feinsum

Maandag 9 juni 2025 - Pinkstermaandag
 

Motorrijders komen op de Hege Hearewei over de Hyltsjebrêge bij Feinsum 

Lang lint van motoren

Vandaag vindt de 88ste editie plaats van de Motor Elfstedentocht. 

De tocht wordt ook nu weer georganiseerd door de Friesche Motorclub (FMC).

Deze tocht op Pinkstermaandag voert de deelnemende motorrijders door de elf Friese steden, over een afstand van zo'n 240 kilometer.

Deze Motor Elfstedentocht is een jaarlijks terugkerend evenement voor motoren, motoren met zijspan, trikes, solexen en voor bijzondere auto’s zoals oldtimer auto's èn voor speciale uitvoeringen van nieuwere auto's, solexen en brommers.

Deelnemers kunnen zich inschrijven voor verschillende starttijden. Voor elke starttijd is een maximaal aantal deelnemende voertuigen, waarmee de deelnemers over een lang lint van motoren worden verspreid over de Elfstedenroute.

Zo'n 3.500 motorrijders maken deel uit van deze jaarlijks terugkerende beleving.

High Five & Claxons in Feinsum

Gisteren kregen we via onze dorps-app al vooraangekondigd dat de Motor Elfstedentocht vandaag Feinsum zou passeren over de Hege Hearewei.

Dan zitten wij goed, want vanuit onze woning hebben we een prachtig uitzicht over het open landschap waardoor de motorrijders Feinsum naderen en passeren. 

Rond het middaguur komen de eerste groepen motorrijders voorbij, en zo langzamerhand groeit het aantal Feinsumers en andere belangstellenden dat aan de dorpsrand op de kruising van Holdingawei en Hege Hearewei een mooie zichtplek vindt om dat lange lint van allerlei soorten motorrijders voorbij te zien komen.

Enkele kinderen die zich op de Hyltsjebrêge hebben geposteerd, nodigen de motorrijders enthousiast zwaaiend uit tot een high five, hetgeen door veel voorbijrijdende motorrijders met een high five wordt beantwoord.

Andere motorrijders verrassen het Feinsumer publiek bij de brug met de klanken van hun claxon.

Zo is ook deze Motor Elfstedentocht - net zoals al die andere Elfstedentochten - een vrolijk vermaak voor deelnemers en publiek. 

Pinksterviering & Feest van Ferbining bij Kloostergemeente Nijkleaster-Westerwert

Zondagmiddag 8 juni 2025
 

Verbinding van Kleasterriedsleden & Kleasterlingen bij Nijkleaster-Westerwert

Pinksterviering 2025

Vanmiddag vieren we in groten getale het vrolijke Pinksterfeest bij Nijkleaster in Jorwert & Hilaard.

Om 13:30 uur begint in de volle kerkzaal van de Sint-Redbadtsjerke van Jorwert de 'Pinksterviering 2025' van onze Kloostergemeente Nijkleaster-Westerwert'.

Voorganger van deze middagkerkdienst is dominee Hinne Wagenaar, tevens geestelijk leider van Nijkleaster. 

De samenzang en muzikale intermezzo's wordt op vleugel verzorgd door één van onze vaste pianisten van Nijkleaster: Hindrik van der Meer. De Kleasterlingen Reiner Nummerdor, Wikje de Jong & Sietske Visser en Saskia Leene verzorgen tijdens deze inspirerende viering respectievelijk de bijbellezing, de stemmen van een liedtekst en de gebeden.

Voordat we welkom worden geheten, luisteren we naar de pianomuziek van 'Veni Creator Spiritus' door Hindrik van der Meer. Dan zingen we samen als intredelied 'Yn dit hûs mei hannen boud'.

Na de Bemoediging en het gebed om warmte luisteren we naar de songtekst van 'Geest van hierboven' en zingen we samen tussendoor 'Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht', in de versie van Stef Bos.

Ferbine, blinder!

We luisteren naar een inhoudelijke inleiding op deze Pinksterviering en dan naar de lezing van de tekst 'God ademt in ons', geschreven door Henri Nouwen.

Die lezing beantwoorden we met het zingen van het lied 'Veni Sancte Spiritus'. 

De tweede Pinkster-lezing komt uit het bijbelboek Handelingen, en die beantwoorden we met het zingen van het Taizé-lied 'Laudate Omnes Gentes'.

"Ferbine Hinne, Ferbine blinder!"; daarmee begint de preek van Hinne, over het 'Feest fan Ferbining'.

• Als je zingt, mag je helemaal openstaan, staande tussen hemel en aarde.
• Om te verbinden, moeten we veel afleren, want openheid en ontspanning zijn we in ons leven vaak kwijtgeraakt.
• Met de komst van de Heilige Geest kregen Jezus' discipelen (en wij) verbinding met boven. Op dat moment werd (en wordt) 'Kerk' geboren.
• In de taal van ons hart (onze moedertaal) kunnen we verbinding maken.
• Wij mogen de adem van God, Gods Geest, opnieuw ontdekken. Dan mogen we onze angsten en onze onzekerheden loslaten, in vrijheid, en dan ontstaat er ruimte.
• Waar Gods Geest is, daar is vrijheid!

Wij beantwoorden deze verkondiging met het zingen van het Iona-lied 'Zij zit als een vogel; Sy sweeft oer de ierde; Zij danst in het vuur; Want sy is de Geast'.

Verbinding van 2 Nijkleasterriedsleden & 5 Kleasterlingen

Dan volgt de jaarlijkse verbintenisviering van Nijkleaster, waarin vandaag twee nieuwe leden van de Nijkleasterried als bestuurder worden geïnstalleerd en vijf nieuwe Kleasterlingen worden verbonden aan Nijkleaster-Westerwert.

Als achtereenvolgens deze twee nieuwe bestuurders en de vijf nieuwe kloosterlingen aan onze kloostergemeenschap zijn verbonden, en dat wordt bevestigd met het zingen van het lied 'Take, O take me as I am / Nim my, nim my sa't ik bin / Neem mij aan zoals ik ben', bestaat de Nijkleastergemeenschap per heden uit 25 kloosterlingen, waarvan 6 inwonende kloosterlingen. De twee nieuwe bestuurders-ambtsdragers worden daarna met een handdruk ontvangen, en de vijf nieuwe kloosterlingen krijgen de hanger met het symbool van Nijkleaster omgehangen.

Aansluitend volgen de gebeden, afgesloten met het gezamenlijk zingen van Het Onze Vader, in de Friestalige versie van 'God fan fier en hein ús Heit'.

De zegen - zoals uitgesproken door de voorganger - beantwoorden we met het Friese lied 'De frede fan de greiden' - Mei Gods frede no groeie yn dy'.

Feest van Ferbining

Na de mededelingen en de uitgangscollecte voor de stichting 'Help Mij Leven', begeven wij ons allen van Jorwert naar Hilaard, naar het kloostercomplex van Nijkleaster-Westerhûs, waar we de nieuwe kloosterlingen en de nieuwe kloosterbestuurders kunnen feliciteren en Gods zegen kunnen wensen met hun nieuwe verbintenis met Nijkleaster-Westerwert. 

In de Refter van het kloostergebouw staan koffie en thee klaar, en na de openingshandeling door Hinne Wagenaar luisteren we - nadat we geklonken hebben op deze tweede verjaardag van Nijkleaster-Westerwert - naar een live-optreden van Wybo & Menzo Live. 

Dan is er volop tijd voor ontmoeting, onder het genot van lekker en gezond eten van(uit) de foodtruck van Mamma Mascha.

Om vijf uur vanmiddag is deze feestelijke bijeenkomst afgelopen, en raakt het weiland vol auto's bij Nijkleaster-Westerhûs leeg. 

Krachtbron

Zondag 8 juni 2025

 

Bellen blazen in de Pinksterdienst in De Hege Stins van Stiens

Indoor Pinksterfeest

Omdat het regenachtige weer het niet toelaat, vieren we vanmorgen als Protestantse Gemeente te Stiens het Pinksterfeest niet op het Stienser kaatsterrein in de openlucht, maar in De Hege Stins van Stiens. 

Voorgangster is domina Inge de Rouwe, die in de vacante tijd momenteel als ambulant predikante aan onze kerkelijke gemeente is verbonden.

De blaasmuziek en de muzikale begeleiding van onze samenzang wordt vanmorgen verzorgd door de fanfare van de Christelijke Muziekvereniging Crescendo van Hijum & Feinsum. Dat korps speelt voorafgaan aan deze viering het muziekstuk 'Little Prayer'.

Het thema van deze Pinksterdienst is 'Krachtbron'.

Na de woorden van welkom door de voorgangster zingen we voorafgaand aan Votum & Groet het evangelische lied 'Samen in de naam van Jezus, heffen wij een loflied aan'. Het volgende lied dat we zingen is het Lied 'Komt laat ons deze dag met heilig vuur bezingen'.

Kindermoment met blaasbellen en dansmuziek

In het Kindermoment van deze ochtendkerkdienst vraagt domina De Rouwe de kinderen - en dan ook de volwassenen - aan welke symbolen kan worden gedacht bij het Pinksterfeest. Naast de duif, het licht, de vuurvlammetjes wordt dan ook aan lucht, adem en wind gedacht. 

Om dat laatste te visualiseren worden drie kinderen en drie volwassenen naar het liturgisch centrum gevraagd, waar ze alle zes een zeepbellenblazer krijgen, waarmee ze vervolgens voorin de kerkzaal en daarna door de hele kerkzaal heen bellen gaan blazen.

Voordat dit kindermoment wordt afgesloten met het zingen van het lied 'Liefde, blijdschap, vrede, goedheid en ook trouw wil de Heer je leren door de Heil'ge Geest in jou' en de kinderen naar de kindernevendienst gaan, worden we verrast met een dans door de kinderen op het podium van de kerk. 

De Bijbel open en overdacht

Na het gebed om de Heilige Geest en het zingen van het opwekkingslied 'Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart.' luisteren we naar de twee bijbellezingen uit de bijbelboeken Johannes en Galaten over 'De Vader zal de Heilige Geest sturen' en 'Leef zoals de Heilige Geest het wil', dat we samen zingend beantwoorden met het opwekkingslied 'Heer ik kom tot U; Heer kom dichterbij'.

• In haar overdenking benoemt Inge de Rouwe dat we verlangen naar een ander geluid dan het geluid dat we in deze wereld horen. We verlangen namelijk naar vrede. De Heilige Geest wil ons de taal van de vrede, van het goede, van de vreugde geven. 
• Het valt niet mee om altijd het goede te doen, omdat we beïnvloed worden door onder andere de ons onderdrukkende gevoelens. Maar de Heilige Geest is met het Pinksterfeest voor ons gekomen om ons te helpen. Daartoe moet je dan wel afstemmen op de Heilige Geest, door er ruimte en tijd voor vrij te maken, door bijvoorbeeld stil te worden en te (ver)wachten.
• Geleid door de Heilige Geest ga je anders leven, ga je beter leven, de goede kant op.

Geest van hierboven

Deze verkondiging beantwoorden we met het samen gezongen Lied 'Geest van hierboven'.

Dan volgen de voorbeden en ons dankgebed en komen de kinderen vervolgens terug uit de kindernevendienst.

Na de collecte zingen we voorafgaand aan de Zegen het Friestalige Liet 'Hear, wês mei ús oan't in oare kear'. 

Op verzoek vanuit de kindernevendienst - want zij hebben die mooie blaasmuziek na de preek gemist - speelt Crescendo voor ons allen aan het eind van deze feestelijke Pinksterdienst nog eenmaal het muziekstuk 'C'est la vie' van Claude. Applaus!

Dan is er volop tijd voor koffie, thee, limonade, iets lekkers daarbij, voor ontmoeting en spel.

Afscheid van de CSL-selectie in Britsum

Zaterdag 7 juni 2025
 

Pieter in actie bij CSL in Britsum

Laatste selectiewedstrijd
Pieter korfbalt inmiddels 27 jaar bij de korfbalvereniging van CSL uit Britsum. Daarvan heeft hij nu 14 jaar deel uitgemaakt van de selectie van CSL2 & CSL1. 

Vandaag is het zover dat Pieter zijn eerder genomen besluit om te stoppen als speler van het selectieteam werkelijkheid gaat worden. Dat vieren we met zijn allen op het korfbalveld tijdens de wedstrijd van CSL1 tegen De Meeuwen uit Putten.

Het wordt een spannende wedstrijd op het buitenveld van CSL in Britsum, waarin de korfballers uit Putten de CSL-ers met hun voortdurende puntenvoorsprong overheersen.

Toch komt er een kentering in het spel, want in de laatste spelminuten scoort Pieter tweemaal, waarvan eenmaal met een strafworp.

Die twee punten maken dat CSL de wedstrijd met één punt verschil wint van haar tegenpartij. 

De vier selectiespelers die nu aan het eind van het veldseizoen afscheid nemen van de CSL-selectie worden gelauwerd met een groot boeket bloemen, en aan het eind van de wedstrijd gaat Pieter op de schouders en wordt zijn afscheid van de selectie uitbundig gevierd.

 

De nieuwe generatie staat klaar

Terwijl Pieter, Durkje, Jan Wijbe, Baukje, Esther, en ik in het bijzijn van baby Simeon nog even napraten over deze gedenkwaardige slotwedstrijd, zijn de neefjes Pepijn & Aaron druk in de weer met een bal bij een lage korf op het bijveld.  

Aaron, twee jaar oud, de oudste zoon van Esther & Pieter, staat vol concentratie met een korfbal in zijn hand onder de voor hem nog veel te hoge korf, inmiddels wetend dat de bal dóór die korf moet. Nog één of twee jaar, dan is hij oud genoeg om als 'kangoeroe'-lid' het korfbalveld op te gaan. Als vader Pieter dan zo'n dertig jaar lid is van CSL, staat de nieuwe generatie klaar om het stokje (de bal) over te nemen. Wie weet .....

Wegen met Zegen van Driel naar Elst

Vrijdag 6 juni 2025

 

Bij het Polenmonument op het Polenplein in Driel

Spiritualiteit, cultuur en natuur in de Betuwe

De wandelroute ‘Wegen met Zegen’ is volgens de makers niet zomaar een wandeling door het mooie landschap van de Over-Betuwe. De initiatiefnemers noemen het namelijk een pelgrimstocht. 

Deze wandelroute neemt je mee langs oude landwegen, waterlopen, boomgaarden, kastelen en vergezichten over de Waal en de Rijn. Ook voert de route je door dorpen en steden. Je loopt over verharde en onverharde paden en wegen. Je wandelt langs (meer dan 40) kerken, kapellen en kloosters, en ontdekt zo iets van de rijke- katholieke en protestantse - christelijke traditie van de Betuwe.

Wandelen en/of pelgrimeren

Natuurlijk kun je de route gewoon wandelen. Maar wil je de route meer als pelgrim ervaren, dan biedt de route(gids) en het erbij aangeboden pelgrimsmateriaal daartoe genoeg aanknopingspunten. Zo kun je bijvoorbeeld voor je pelgrimsgevoel gaan deelnemen aan de maandelijks georganiseerde vertrekceremonie, en kun je op pad met het speciaal ervoor geschreven pelgrimsinspiratieboek, of breng je aandachtig enige tijd door op de bezinningsplaatsen langs deze wandelroute. Tijdens het wandelen word je uitgenodigd om stil te staan bij wat belangrijk is in je leven, om wat je bijvoorbeeld hebt meegemaakt (opnieuw) te wegen en (nieuwe) betekenis te geven. Daarmee zou je je hoofd en hart leeg kunnen maken, om dat vervolgens te vullen met wat waarde(n)vol is voor jou en voor wie je lief zijn.

Wegen met Zegen in 8 etappes

Zoals Durkje en ik vorig jaar (2024) met Ike & Eelke gezamenlijk de wandelroute ‘Walk of Wisdom’ hebben gelopen, hebben we met zijn vieren afgesproken dat we dit jaar de wandelroute ‘Wegen met Zegen’ gaan lopen.

Deze meerdaagse wandeltocht door de Over-Betuwe heeft een totale lengte van 155 kilometer, die in de wandelgids is verdeeld over 11 wandelingen. Wij hebben gepland om deze route echter in 8 dagen te wandelen, met een gemiddelde etappe-afstand van 19,4 kilometer per dag. Om praktische redenen lopen we van 2 tot en met 6 juni 2025 de eerste vijf (van de acht) etappes, om later nog eens ook de laatste 3 etappes met zijn vieren te gaan lopen.

De routegids begint en eindigt in Nijmegen, maar om logistieke redenen beginnen en eindigen wij in Lent. Op de eerste wandeldag maakten we al de gehele stadwandeling door Nijmegen, zoals die aan het eind en aan het begin van de routegids uit 2022 staat beschreven. Het vervoer van Malden naar de beginpunten en eindpunten per etappe doen we met eigen vervoer. 

Etappe 5 van Driel naar Elst

Vanuit Malden vertrekken we vanmorgen om 9:20 uur met twee auto’s naar Elst. Daar parkeren we één auto op de hoek van de Breedlerstraat en de Vergert. Dan rijden we met zijn vieren van Elst naar Driel, waar we de andere auto parkeren op het Polenplein. Daar gaan we om 10:10 uur van start bij het Polenmonument op het Polenplein van Driel.

Bij vertrek is het 13 graden Celsius, en bij aankomst is het 18 graden Celsius. Het weer vandaag is bewolkt, met regelmatig zonnige perioden, dus prima wandelweer. 

De etappe van vandaag van Driel naar Elst heeft een lengte van 19,2 kilometer.

Van Driel naar Arnhem

Behalve het Polenmonument bekijken we ook het Sosabowskimonument, dat ernaast staat.

Door Driel lopen we naar de Vogelenzangsestraat, waar óók een Sosabowskimonument staat, hier in de vorm van een borstbeeld van de loyale en moedige Poolse generaal-majoor Stanislaw Sosabowski.

Buiten de bebouwde kom blijven we alsmaar de Vogelenzangsestraat volgen, totdat we de bebouwde kom bereiken van Arnhem-Zuid.

Hier gaan we de Schutgraafseweg op, en over dat fietspad en in het verlengde ervan over ’t Vlot lopen we naar de Grote Molenstraat, waar we langs de beeldengroep ‘Limes’ komen, aan de oude Rijnloop uit de Romeinse tijd.

De beeldengroep met een door ossen getrokken ossenkar beeldt onder andere uit dat hier in de Romeinse tijd een belangrijke Romeinse weg liep, die zo’n 2.000 jaar geleden onderdeel was van de Romeinse rijksgrens, de ‘Limes’.

Door Raayen naar Elst

Omdat de bewegwijzering voorbij de Laakoever op essentiële plaatsen ontbreekt, is het meer een kwestie van pad zoeken dan pad vinden, maar uiteindelijk vinden we toch de juiste route ten zuiden van Arnhem, onder andere door het Speelbos de Schuytgraaf.

In de berm van de Notenlaan vinden we een grote picknickbank, waarop we onze koffiepauze houden.

Daarna gaan we verder over de Notenlaan en De Park, waarbij we het landschaps-Park Lingezegen (2010) passeren.

Aan de overzijde van de Grote Molenweg lopen we over de Raaijestraat door het buurtschap Raayen, en daarna langs de rivier de Linge naar de Raaijebrug.

Daarmee steken we de Linge over, om dan over de 2e Weteringswal en de Snodenhoeksestraat de bebouwde kom van Elst binnen te wandelen.

Kerken en kapel in Elst

Langs de noordwestkant van Elst gaat het dan door allerlei woonstraten naar de Valburgerweg, die in het centrum overgaat in de Dorpsstraat. Daar passeren we de Pleinfontein tegenover het oude (1869) en nieuwe gemeentehuis van Elst. 

Al direct daarna gaan we de Sint-Werenfriduskerk (1951) binnen.

In de hal van de kerk staat wel een banner van ‘Wegen met Zegen’, maar hier kunnen we de kerk niet binnen gaan.

Het blijkt dat we rond de kerk kunnen lopen, om achter het kerkgebouw de Mariakapel van deze kerk binnen te gaan.

Dit is een mooie kapel aan de stille kant van de kerk, waar het goed toeven is.

Een kapelraam toont de afbeelding van Johannes de Doper, die Jezus doopt met een Jacobsschelp.

Vóór de Sint-Werenfriduskerk nemen we plaats op een bankje aan de gezellige Dorpsstraat, waarop we onze lunchpauze houden.

Daarna lopen we door naar de Grote of Sint-Maartenkerk. Die PKN-kerk is helaas gesloten, dus we gaan door. 

Bij de kerk komen we langs de beeldengroep ‘Paarden-handel’.

Aan de linkerzijde van deze beeldengroep heeft een handelaar zojuist paardenhandel gedreven.

De rechterzijde toont een paardenmeisje met een paard.

Door de woonwijk met straatnamen van componisten gaan we in noordelijke richting op weg naar de rand van de bebouwde kom. In de Mozartstraat is men momenteel druk in de weer met rioleringswerkzaamheden.

Langs de Linge naar de Vergert

Door het open veld ten noorden van Elst gaat het dan verder naar de rivier de Linge. Die steken we over via de Somersetbrug, om dan langs de Linge over de 1e Weteringsewal via de Dijkakkersbrug de spoorlijn te kruisen.

Bij het Overbetuws Bruggehoofd aangekomen, passeren we een monument van een bij een bootje in het gras liggende Werenfridus. De legende van de Ierse missionaris Werenfridus (8e eeuw) staat op een informatiebord bij dit kunstwerk.

Wisselend lopend aan de noord- en zuidzijde van de rivier de Linge gaat het dan in een rechte lijn verder naar de Lingestraat. Hier moeten we via de Kampsestraat met enige omweg de autosnelweg A325 over, en dan weer terug naar en via de Rijnwaalpadbrug over de Linge. 

In de berm langs het Rijnwaalpad aan de overzijde van de Linge staat De Vleugel (2014), een oorlogs-monument in de vorm van een vliegtuig-vleugel.

Aan de Linge-zijde staat een aantal grote informatiepanelen met informatie over de Tweede Wereldoorlog, met als locatienaam van deze buitenexpositie ‘Keuze Vrijheid’, zulks ter gelegenheid van ‘80 jaar Vrijheid’ in 2025.

Wederom volgen we de Linge, maar nu over het Frontlijnpad, totdat we ter hoogte van het Airbornepad via de Bevrijdingsbrug de Linge moeten oversteken. 

Aan de andere kant van de Linge volgen we tot slot het Airbornepad langs de Heuvelse Zeeg naar de driesprong met de Vergert. Hier op deze driesprong hebben we vanmorgen een auto geparkeerd.

Daar stappen we om 15:30 uur in, en dan rijden we eerst naar het centrum van Elst, waar we op een terras in de zon onze vijfdaagse wandeling op de ‘Wegen met Zegen’ met een hapje en een drankje afsluiten.

Langzaam rijdend verkeer op de terugweg

Vervolgens rijden we rond vijf uur door naar Driel, waar we onze andere auto afhalen van het Polenplein. Eelke & Ike rijden dan zuidwaarts naar huis in Malden, en wij rijden vanuit Driel noordwaarts naar Feinsum. Als we in Driel vertrekken, regent het behoorlijk, en onderweg krijgen we in het midden van het land veel en lang te maken met langzaam rijdend verkeer, dat waarschijnlijk veroorzaakt wordt door de weekendspits, de Pinksterdrukte wegens het komende Pinksterweekend, en het feit dat er vandaag in het hele land geen NS-treinen rijden wegens de actuele staking van het NS-personeel. Rond 18:45 uur zijn we thuis.

Wegen met Zegen van Randwijk naar Driel

Donderdag 5 juni 2025

 

Op het Nederrijnse Klompenpad door de Randwijkse Uiterwaarden langs de Waal

Spiritualiteit, cultuur en natuur in de Betuwe

De wandelroute ‘Wegen met Zegen’ is volgens de makers niet zomaar een wandeling door het mooie landschap van de Over-Betuwe. De initiatiefnemers noemen het namelijk een pelgrimstocht. 

Deze wandelroute neemt je mee langs oude landwegen, waterlopen, boomgaarden, kastelen en vergezichten over de Waal en de Rijn. Ook voert de route je door dorpen en steden. Je loopt over verharde en onverharde paden en wegen. Je wandelt langs (meer dan 40) kerken, kapellen en kloosters, en ontdekt zo iets van de rijke- katholieke en protestantse - christelijke traditie van de Betuwe.

Wandelen en/of pelgrimeren

Natuurlijk kun je de route gewoon wandelen. Maar wil je de route meer als pelgrim ervaren, dan biedt de route(gids) en het erbij aangeboden pelgrimsmateriaal daartoe genoeg aanknopingspunten. Zo kun je bijvoorbeeld voor je pelgrimsgevoel gaan deelnemen aan de maandelijks georganiseerde vertrekceremonie, en kun je op pad met het speciaal ervoor geschreven pelgrimsinspiratieboek, of breng je aandachtig enige tijd door op de bezinningsplaatsen langs deze wandelroute. Tijdens het wandelen word je uitgenodigd om stil te staan bij wat belangrijk is in je leven, om wat je bijvoorbeeld hebt meegemaakt (opnieuw) te wegen en (nieuwe) betekenis te geven. Daarmee zou je je hoofd en hart leeg kunnen maken, om dat vervolgens te vullen met wat waarde(n)vol is voor jou en voor wie je lief zijn.

Wegen met Zegen in 8 etappes

Zoals Durkje en ik vorig jaar (2024) met Ike & Eelke gezamenlijk de wandelroute ‘Walk of Wisdom’ hebben gelopen, hebben we met zijn vieren afgesproken dat we dit jaar de wandelroute ‘Wegen met Zegen’ gaan lopen.

Deze meerdaagse wandeltocht door de Over-Betuwe heeft een totale lengte van 155 kilometer, die in de wandelgids is verdeeld over 11 wandelingen. Wij hebben gepland om deze route echter in 8 dagen te wandelen, met een gemiddelde etappe-afstand van 19,4 kilometer per dag. Om praktische redenen lopen we van 2 tot en met 6 juni 2025 de eerste vijf (van de acht) etappes, om later nog eens ook de laatste 3 etappes met zijn vieren te gaan lopen.

De routegids begint en eindigt in Nijmegen, maar om logistieke redenen beginnen en eindigen wij in Lent. Op de eerste wandeldag maakten we al de gehele stadwandeling door Nijmegen, zoals die aan het eind en aan het begin van de routegids uit 2022 staat beschreven. Het vervoer van Malden naar de beginpunten en eindpunten per etappe doen we met eigen vervoer. 

Etappe 4 van Randwijk naar Driel

Vanuit Malden vertrekken we vanmorgen om 7:20 uur met twee auto’s naar Driel. Daar parkeren we één auto bij de Maria Geboortekerk. Dan rijden we met zijn vieren van Driel naar Randwijk, waar we de andere auto parkeren op het terrein van de Hervormde kerk. Daar gaan we om 8:10 uur van start bij deze Hervormde kerk van Randwijk.

Bij vertrek is het 13 graden Celsius, en bij aankomst is het 17 graden Celsius. Het weer vandaag is wisselvallig. Het begint regenachtig, maar later in de ochtend wordt het droog, en - ondanks de voorspelling van regelmatig een bui - gelukkig blijft het vandaag nog lang droog, met uitzondering van een fikse bui vlak vóór het eind van deze etappe.

De etappe van vandaag van Randwijk naar Driel heeft een lengte van 20,1 kilometer.

Van Randwijk naar Nijburg

Als we uit de auto stappen, doen we direct de regenkleding aan. Het regent al behoorlijk, en onder de dikke boom op het kerk-erf kunnen we ons comfortabel kleden tegen de neerslag. 

Vanaf het kerkterrein lopen we door de Erfstraat naar de Randwijkse Rijndijk, die we direct op gaan.

Heel even volgen we de rivierdijk langs de Nederrijn, om dan de dijk af te lopen naar de Achterstraat, en verderop de Nijburgsestraat.

Dan gaan we het beboste terrein op van Nyenborch, om daar een rondgang te maken om het landgoed waar vroeger kasteel De Nijburg stond. Daartoe moeten we eerst een houten bruggetje over, dat nogal glad is vanwege de regen van zojuist.

Voorbij die brug gaan we dan de hoge aarden wal op.

Het smalle voetpad boven op deze aarden wal volgen we rondom het voormalige kasteelterrein.

Langs en door de Randwijkse Uiterwaarden

Voorbij Nijburg gaan we in noordelijke richting weer terug naar de Randwijker Rijndijk. 

We zouden volgens de bewegwijzering buitendijks aan de voet van de Rijndijk moeten lopen, maar daar is het hoog opgaande gras zo nat van de regen, dat we ervoor kiezen om het eerste stukje op de rivierdijk te lopen.

Een eind verderop gaat de route echter voorbij een overstap de uiterwaarden op, over een zogenoemd klompenpad, dus dát doen we dan wèl. Dit klompenpad door de Randwijkse Uiterwaarden wordt zichtbaar begraasd door schapen, dus hier is het gras in de uiterwaarden heel kort, en voor ons na de regen toch prima toegankelijk.

Heteren

Waar we de rivierdijk weer op gaan, wandelen we de bebouwde kom van Heteren binnen.

In Heteren lopen we eerst naar de zogenoemde Vloedschuurkerk.

Dan gaan we om de kerk heen naar de andere zijde van de Vloedschuurkerk, waar we bij een speeltuintje een bank vinden, waarop we onze koffiepauze hebben.

De Vloedschuurkerk is gesloten; dat is wel jammer, dus we lopen door naar de Onze Lieve Vrouwe Onbevlekt Ontvangenkerk. Wellicht is die open, en/of misschien is de aangrenzende Herberg De Aandacht open, het spiritualiteitscentrum dat daar is gevestigd in de voormalige pastorie van de kerk. Maar helaas, ook deze beide gebouwen zijn gesloten, dus ook hier kunnen we niet naar binnen om die te bezoeken.

Daarom klimmen we de Rijndijk maar weer op, om aan de overzijde de Rijndijkse Uiterwaarden weer op te gaan, waar we een geasfalteerd fiets- en voetpad op gaan dat vlak langs de Nederrijn loopt.

Omleidingen bij Liander en Vitens

Even later gaan we door het viaduct onder de A50 door.

Aan de andere zijde van het viaduct is het Airborne-monument, ter ere van Amerikaanse 101e Airborne Division, wiens taak het was in de Tweede Wereldoorlog om in september 1944 de weg naar het noorden open te houden voor de Geallieerden, waarbij in de strijd meer dan 300 slachtoffers zijn gevallen.

Bij dit oorlogsmonument gaan we een smal graspad op, door het hoge en natte gras, aan de voet van het talud van de A50.

We schuiven een eind op in zuidelijke richting, om verderop van de verharde weg over te stappen op een onverhard veldpad door de Liendermeint.

Dat kan echter niet onbelemmerd, want medewerkers van Liander hebben de doorgaande wandelroute van het veldpad geheel afgesloten voor de wandelaars van deze route. Daarom kiezen we ervoor om parallel aan dat pad en een sloot verder te gaan door heel hoog en nat gras. Verderop kunnen we dan onze route overigens wel vervolgen.

Omdat hier echter geen wegwijzers in het veld staan, lopen we zo goed als mogelijk volgens de wandelkaart, waardoor we niet langs maar over een terrein lopen waar Vitens bezig is met het plaatsen van drinkwatertanks. Daardoor komen we niet rechtstreeks uit op de Langestraat, maar iets noordelijker. 

Dat is geen probleem, want we kunnen heel gemakkelijk via het andere asfaltweggetje toch op de Langestraat komen, waar we onze route vervolgen.

 

Homoet

We lopen nu langs het Hollanderbroek in de richting van de Linge, maar voordat we die rivier bereiken, gaan we het Winterstraatje op in de richting van het plaatsje Homoet. 

Bij de protestantse kerk van Homoet, die is gebouwd op een hoge vluchtheuvel, houden we onze lunchpauze op een picknickbank.

Hoog in de lucht drijven donkere, dreigende luchten over, wat aanleiding is om even de buienradar te checken. Conclusie is dat we nog zo’n anderhalf uur hebben voordat het begint te regenen. Dat zou net genoeg tijd moeten zijn om Driel te bereiken.

Naar de Polen-expositie in Driel

Voorbij Homoet gaat de route verder over onverharde paden door de Oostermeint.

Vanuit dit polderlandschap van de Oostermeint komen we weer terug op de Langestraat van zojuist, en over asfalt gaat het dan verder naar Driel. 

In de bebouwde kom van Driel gaat het alsmaar in een rechte lijn in noordelijke richting naar de Nederrijn, die we bereiken ter hoogte van de grote witte stuw bij Driel.

Als we bovenop de Drielse Rijndijk wandelen, krijgen we - nog voordat we de dijk af kunnen richting dorpscentrum - te maken met een plotselinge fikse bui. Zo vlak voor het eind van deze route voelt dat dan als een ware pestbui. We lopen door het gras van de Rijndijk snel naar de binnendijkse dijkvoet, waar enkele grote bomen staan, waaronder we gelukkig prima kunnen schuilen voor de harde regen.

Als even later de regen voorbij is, gaan we de dijk weer op, om een klein eindje verderop de dijk al weer af te kunnen lopen, om over de Kerkstraat langs de protestantse kerk naar de Maria Geboortekerk te lopen. Die kerk gaan we om 13:45 uur binnen, enerzijds om de kerk te bekijken, en anderzijds om een bezoek te brengen aan de hier aanwezige expositie over de relatie tussen Driel en Polen, naar aanleiding van de helfdhaftige rol van de Poolse militairen – de parachutistenbrigade onder leiding van de Poolse generaal-majoor Stanislaw Sosabowski - bij de bevrijdingsactie van Nederland aan het eind van de Tweede Wereldoorlog.

Na dit expositie- en kerkbezoek lopen we naar de auto, en rijden we terug naar Randwijk om daar de andere auto af te halen. Met beide auto’s rijden we tot slot terug naar Malden.

Wegen met Zegen van Herveld-Zuid naar Randwijk

Woensdag 4 juni 2025

 

In de Mariakapel van de Johannes de Doperkerk in Indoornik

Spiritualiteit, cultuur en natuur in de Betuwe

De wandelroute ‘Wegen met Zegen’ is volgens de makers niet zomaar een wandeling door het mooie landschap van de Over-Betuwe. De initiatiefnemers noemen het namelijk een pelgrimstocht. 

Deze wandelroute neemt je mee langs oude landwegen, waterlopen, boomgaarden, kastelen en vergezichten over de Waal en de Rijn. Ook voert de route je door dorpen en steden. Je loopt over verharde en onverharde paden en wegen. Je wandelt langs (meer dan 40) kerken, kapellen en kloosters, en ontdekt zo iets van de rijke- katholieke en protestantse - christelijke traditie van de Betuwe.

Wandelen en/of pelgrimeren

Natuurlijk kun je de route gewoon wandelen. Maar wil je de route meer als pelgrim ervaren, dan biedt de route(gids) en het erbij aangeboden pelgrimsmateriaal daartoe genoeg aanknopingspunten. Zo kun je bijvoorbeeld voor je pelgrimsgevoel gaan deelnemen aan de maandelijks georganiseerde vertrekceremonie, en kun je op pad met het speciaal ervoor geschreven pelgrimsinspiratieboek, of breng je aandachtig enige tijd door op de bezinningsplaatsen langs deze wandelroute. Tijdens het wandelen word je uitgenodigd om stil te staan bij wat belangrijk is in je leven, om wat je bijvoorbeeld hebt meegemaakt (opnieuw) te wegen en (nieuwe) betekenis te geven. Daarmee zou je je hoofd en hart leeg kunnen maken, om dat vervolgens te vullen met wat waarde(n)vol is voor jou en voor wie je lief zijn.

Wegen met Zegen in 8 etappes

Zoals Durkje en ik vorig jaar (2024) met Ike & Eelke gezamenlijk de wandelroute ‘Walk of Wisdom’ hebben gelopen, hebben we met zijn vieren afgesproken dat we dit jaar de wandelroute ‘Wegen met Zegen’ gaan lopen.

Deze meerdaagse wandeltocht door de Over-Betuwe heeft een totale lengte van 155 kilometer, die in de wandelgids is verdeeld over 11 wandelingen. Wij hebben gepland om deze route echter in 8 dagen te wandelen, met een gemiddelde etappe-afstand van 19,4 kilometer per dag. Om praktische redenen lopen we van 2 tot en met 6 juni 2025 de eerste vijf (van de acht) etappes, om later nog eens ook de laatste 3 etappes met zijn vieren te gaan lopen.

De routegids begint en eindigt in Nijmegen, maar om logistieke redenen beginnen en eindigen wij in Lent. Op de eerste wandeldag maakten we al de gehele stadwandeling door Nijmegen, zoals die aan het eind en aan het begin van de routegids uit 2022 staat beschreven. Het vervoer van Malden naar de beginpunten en eindpunten per etappe doen we met eigen vervoer. 

Etappe 3 van Herveld-Zuid naar Randwijk

Vanuit Malden vertrekken we vanmorgen om 7:50 uur met twee auto’s naar Randwijk. Daar parkeren we één auto op het kerkterrein van de Hervormde kerk. Dan rijden we met zijn vieren van Randwijk naar Herveld-Zuid, waar we de andere auto parkeren naast de Hervormde kerk. Daar gaan we om 8:35 uur van start bij deze Hervormde kerk van Herveld-Zuid.

Bij vertrek is het 17 graden Celsius, en bij aankomst is het 18 graden Celsius. Het weer vandaag is wisselvallig. Het begint bewolkt met enigszins dreigende luchten, en vanmorgen krijgen we af en toe maken met een licht buitje. Daarna wordt het droog, en aan het eind van deze etappe zelfs ook nog zonnig. 

De etappe van vandaag van Herveld-Zuid naar Randwijk heeft een lengte van 20,5 kilometer.

Van Herveld-Zuid naar Herveld-Noord

In Herveld-Zuid lopen we vanaf de Hervormde kerk door de Schoolstraat. 

Daar passeren we een typisch Gelderse T-boerderij.

Even later verlaten we de bebouwde kom van Herveld-Zuid.

Dan komen we bij de museumboerderij Den Tip, die dateert van 1734.

De boerderij is gebouwd op een kunstmatige hoogte, een terp, of regionaal ook wel tip genoemd. 

In onze wandelgids lezen we dat deze boerderij een vloedzolder heeft, waarop het vee bij overstro-mingen droog gestald kon worden. Omdat we niet weten hoe dat mogelijk werd gemaakt, vragen we dat aan een vrijwilliger die het museumterrein op komt. Hij nodigt ons mee naar binnen, waar hij in de schuur laat zien en vertelt hoe bij een watervloed het vee vanuit het voorhuis via een hoger liggende voorhuisvloer over plankieren in de schuur naar de vloedzolder kon worden gedreven.

We komen langs de korenmolen De Vink uit 1722, evenals in Valburg (gisteren) ook een standerdmolen.

Iets na negen uur wandelen we de bebouwde kom van Herveld-Noord binnen.

Daar moeten we dan over een graspad langs de eerste woonwijk lopen, en vervolgens over de Binnenstraat naar de Tielsestraat. Dan zijn we Herveld-Noord al weer uit.

Andelst

Langs boomgaarden wandelen we naar Andelst, waar we om 9:30 uur arriveren.

Op De Meijburg komen we langs de monumentale boerderij De Meyburg. Ook deze oude boerderij heeft een vloedschuur. Als we dit agrarische monument passeren, zien we in de verte in het dorp links het voormalige gemeentehuis met de gekroonde toren, en rechts de Hersteld Hervormde kerk.

In het dorp lopen we om deze kerk heen, die is gebouwd op een opgehoogde rivierduin, en vóór de Reformatie was gewijd aan Sint Vitus.

Aan het Europaplein in het dorpscentrum staat het voormalige gemeentehuis, dat momenteel in gebruik is als zorgcentrum.

Door allerlei woonstraten lopen we door naar het Dorpsplein, en even later komen we langs de Heilige Willibrorduskerk, die achter een hoog hekwerk staat, omdat het kerkgebouw inmiddels aan de eredienst is onttrokken.

PKN-koffie van De Rank in Zetten

Buiten Andelst gaat het in een nagenoeg rechte lijn in noordelijke richting verder; eerst onder de snelweg en dan onder de spoorlijn door. In het Herveldsche Veld draaien we in westelijke richting om dan op de Woerdsestraat Zetten binnen te wandelen om 10:40 uur.

We lopen al enige tijd in de motregen, maar gelukkig blijft het bij lichte buitjes.

De eerste horecagelegenheid die we in Zetten passeren, is gesloten, maar als we bij de protestantse kerk van De Rank komen, zien we een blauw bord met zwarte tekst tegen de gevel van de kerk staan, waarop iedereen wordt uitgenodigd om in de kerk een kop thee of koffie te komen drinken.

Dat is heel gastvrij van deze PKN-gemeente, en daar maken we dan ook graag gebruik van. Binnen worden we heel hartelijk ontvangen door de gastdames van de kerk, en even later zitten we gezellig met de drie dames om de tafel en houden we in deze gastvrije zaal onze koffiepauze. 

We kijken ook nog even in de kerkzaal, en zien boven het liturgisch centrum een mooi ovaal kerkraam in de gevel.

Ike zingt een lied in ons bijzijn in de kerkzaal, en daarna gaan we weer verder.

In Zetten lopen we ook nog langs de Nederlands Hervormde kerk, het oudste kerkgebouw van Zetten, gebouwd op één van de hoogste plaatsen van het dorp.

Zettense Heldringstichting

Door enkele woonstraten lopen we naar de Wageningsestraat (N836), die we oversteken, waarna we langs de Vluchtheuvelkerk komen, die in 1870 op initiatief van dominee Heldring is gebouwd op een flinke verhoging. 

Deze dominee Ottho Gerhard Heldring richtte hier in Zetten een eerste gesticht op, waarna zijn organisatie – inmiddels de Heldringstichting geheten – allerlei voorzieningen kreeg, die waren gericht op meisjes en jonge vrouwen in probleemsituaties. Tot op heden worden hier in Zetten nog steeds jongeren uit probleemsituaties opgevangen.

Kasteeltuin Hemmen

In Zetten beëindigen we de derde van de elf wandelingen van deze wandelgids, waarna we direct beginnen met de vierde wandeling van deze langeafstandswandelroute.

Aan de noordwestzijde van Zetten komen we in een bosachtige omgeving, waar we het dorpje Hemmen binnenwandelen.

Nu volgt een mooie bosroute over slingerende paden door enkele opeenvolgende bospercelen van landgoed Hemmen.

Met een royale omtrekkende beweging door een open weidelandschap komen we uiteindelijk terecht bij de rivier de Linge. Die rivier volgen we aan de zuidoever in oostelijke richting.

Waar we in Hemmen even van de Linge moeten afwijken, arriveren we in de kasteeltuin Hemmen, een parktuin in Engelse landschapsstijl, die in de eerste decennia van de 19e eeuw is aangelegd. 

Deze kasteeltuin is opengesteld, en daar nemen we plaats op een bankje in de tuin voor onze lunchpauze. 

Niet alleen de beplanting in de parktuin is mooi, maar ook de ornamenten die hier en daar zijn opgesteld.

Naast de ingang van het park nabij de gedecoreerde zuil neemt een groep seniore fietsers plaats voor hun lunchpauze.

Verderop in deze parktuin komen we langs de ruïne van Huis Hemmen van de familie Van Lynden, dat in de Tweede Wereldoorlog is verwoest, en daarna niet weer opgebouwd.

In het park staan enkele hele oude, enorm dikke bomen.

Over de Linge via Indoornik naar Randwijk 

Voorbij deze Kasteeltuin Hemmen komen we weer terug op het pad langs de rivier de Linge.

Aan de noordzijde verlaten we de bebouwde kom van Zetten.

Bij Valburg steken we dan de rivier de Linge over.

Over het fiets- en wandelpad langs de weg van Zetten naar Wageningen lopen we vervolgens naar Indoornik.

In Indoornik steken we de verkeersweg over ter hoogte van de Johannes de Doperkerk.

Dan lopen we links om deze kerk heen, naar de achterzijde, waar we een bezoek brengen aan de Mariakapel op het kerkhof van deze Johannes de Doperkerk.

We nemen even een moment rust in deze Mariakapel.

Na een bezoek aan deze kapel, lopen we het laatste deel van deze etappe, naar Randwijk, waar we om 14:20 uur aankomen.

In het dorp lopen we door naar de Hervormde kerk aan de Kerkstraat.

Boven op de schoorsteen van deze dorpskerk zit een ooievaar op een groot nest.

Om 14:35 uur arriveren we dan bij onze auto, die we vanmorgen vroeg op het kerkterrein hebben achtergelaten. 

Met deze auto rijden we terug naar Herveld-Zuid, vanwaar we de andere auto afhalen, waarna we met beide auto’s terugrijden naar Malden.

Wegen met Zegen van Oosterhout naar Herveld-Zuid

Dinsdag 3 juni 2025

 

Langs het Witte Kerkje en de Tabaksfabriek en -drogerij van Slijk-Ewijk

Spiritualiteit, cultuur en natuur in de Betuwe

De wandelroute ‘Wegen met Zegen’ is volgens de makers niet zomaar een wandeling door het mooie landschap van de Over-Betuwe. De initiatiefnemers noemen het namelijk een pelgrimstocht. 

Deze wandelroute neemt je mee langs oude landwegen, waterlopen, boomgaarden, kastelen en vergezichten over de Waal en de Rijn. Ook voert de route je door dorpen en steden. Je loopt over verharde en onverharde paden en wegen. Je wandelt langs (meer dan 40) kerken, kapellen en kloosters, en ontdekt zo iets van de rijke- katholieke en protestantse - christelijke traditie van de Betuwe.

Wandelen en/of pelgrimeren

Natuurlijk kun je de route gewoon wandelen. Maar wil je de route meer als pelgrim ervaren, dan biedt de route(gids) en het erbij aangeboden pelgrimsmateriaal daartoe genoeg aanknopingspunten. Zo kun je bijvoorbeeld voor je pelgrimsgevoel gaan deelnemen aan de maandelijks georganiseerde vertrekceremonie, en kun je op pad met het speciaal ervoor geschreven pelgrimsinspiratieboek, of breng je aandachtig enige tijd door op de bezinningsplaatsen langs deze wandelroute. Tijdens het wandelen word je uitgenodigd om stil te staan bij wat belangrijk is in je leven, om wat je bijvoorbeeld hebt meegemaakt (opnieuw) te wegen en (nieuwe) betekenis te geven. Daarmee zou je je hoofd en hart leeg kunnen maken, om dat vervolgens te vullen met wat waarde(n)vol is voor jou en voor wie je lief zijn.

Wegen met Zegen in 8 etappes

Zoals Durkje en ik vorig jaar (2024) met Ike & Eelke gezamenlijk de wandelroute ‘Walk of Wisdom’ hebben gelopen, hebben we met zijn vieren afgesproken dat we dit jaar de wandelroute ‘Wegen met Zegen’ gaan lopen.

Deze meerdaagse wandeltocht door de Over-Betuwe heeft een totale lengte van 155 kilometer, die in de wandelgids is verdeeld over 11 wandelingen. Wij hebben gepland om deze route echter in 8 dagen te wandelen, met een gemiddelde etappe-afstand van 19,4 kilometer per dag. Om praktische redenen lopen we van 2 tot en met 6 juni 2025 de eerste vijf (van de acht) etappes, om later nog eens ook de laatste 3 etappes met zijn vieren te gaan lopen.

De routegids begint en eindigt in Nijmegen, maar om logistieke redenen beginnen en eindigen wij in Lent. Op de eerste wandeldag maakten we al de gehele stadwandeling door Nijmegen, zoals die aan het eind en aan het begin van de routegids uit 2022 staat beschreven. Het vervoer van Malden naar de beginpunten en eindpunten per etappe doen we met eigen vervoer. 

Etappe 2 van Oosterhout naar Herveld-Zuid

Vanuit Malden vertrekken we vanmorgen om 7:20 uur met twee auto’s naar Herveld-Zuid. Daar parkeren we één auto naast de kerk. Dan rijden we met zijn vieren van Herveld-Zuid naar Oosterhout, waar we de andere auto parkeren bij de kerk. Daar gaan we om 8:10 uur van start bij de Sint-Leonarduskerk van Oosterhout.

Bij vertrek is het 17 graden Celsius, en bij aankomst is het 23 graden Celsius. Het weer vandaag is heel mooi. Het is licht bewolkt en zonnig. Kortom, prima wandelweer.

De etappe van vandaag van Oosterhout naar Herveld-Zuid heeft een lengte van 19,9 kilometer.

Van Oosterhout langs de Waal naar Slijk-Ewijk

In Oosterhout lopen we vanaf de Sint-Leonarduskerk naar de Oosterhoutsedijk. Daar verlaten we de bebouwde kom van Oosterhout.

Vanaf deze Oosterhoutsedijk langs de Waal hebben we een prachtig uitzicht over de Waal en haar uiterwaarden. Aan de overzijde zien we een gebouwencomplex dat vroeger waarschijnlijk een steenfabriek was, en nu een wooncomplex. Een vrachtschip komt ons op de Waal tegemoet.

Onder aan de dijk zien we binnendijks twee ooievaars op een nest, hoog in een dode boom.

Ter hoogte van Groot Altena passeren we de buitendijkse camping.

Aan de rechterzijde op de dijk staat in de berm een monumentale grenspaal, op de grens van de dorpsgebieden van Oosterhout achter ons en Slijk-Ewijk vóór ons.

Om 8:45 uur komen we aan in Slijk-Ewijk, waar we de rivierdijk verlaten.

Op de rivierdijk staat tegenover het witte kerkje een cortex-stalen kunstwerk in de vorm van een wegwijzer die links naar de 'Oorsprong', en rechts naar de 'Zee' wijst.

Van Slijk-Ewijk naar Landgoed Loenen

Vanaf de Waal-dijk dalen we af naar het witte kerkje van Slijk-Ewijk.

Over het kerkterrein lopen we om de kerkmuur heen naar de Dorpsstraat.

Naast de kerk staat het tabakspakhuis en –drogerij uit de 19e eeuw. In deze streek werd in vroeger eeuwen tabak verbouwd.

Door dit lintdorp lopen we naar de kruising waar de 18e eeuwse dorpspomp staat. Aan het eind van het dorp zien we verderop de ereboog nog staan, die werd opgericht ter gelegenheid van het 80e bevrijdingsjaar van de Tweede Wereldoorlog.

Over de Paulstraat lopen we even later Slijk-Ewijk uit. Dan wandelen we langs een grote laagstamboomgaard. De sloot langs de boomgaard is een zogenoemde 'zeeg', waarnaar de titel van onze wandelgids ook verwijst. We lopen hier in de Over-Betuwe op deze route regelmatig langs en over dergelijke waterlopen, in deze regio de ‘zegen’ genoemd.

Over de Loenenstraat lopen we vervolgens naar het Landgoed Loenen. Dat dit landgoed in eigendom is van Staatsbosbeheer blijkt wel uit het feit dat we verderop een medewerker van Staatsbosbeheer aan het werk zien. 

Over de Grote Allee lopen we door dit landgoed naar Huis Loenen, dat ook wel Kasteel Loenen wordt genoemd, hetgeen verwijst naar het voormalige kasteel dat hier tot 1820 op deze plek stond.

Recreatieplas Strandpark Slijk-Ewijk 

Aan het eind van dit Landgoed Loenen gekomen, gaan we langs de noordkant van het landgoed over een onverharde wal, die volgens oude landkaarten Den Uitweg werd genoemd.

Over een vlonderpad maken we de oversteek over een lager gelegen nat terrein.

Dan komen we op een geasfalteerd fiets- en wandelpad, en maken we een grote boog rond de Recreatieplas Strandpark Slijk-Ewijk. Aan de zuidkant van deze grote plas nemen we plaats op een bankje, waar we onze koffiepauze houden.

Na deze korte pauze gaan we verder met ons rondje rond de uitgestrekte recreatieplas.

Rechts van ons horen we het lawaai van het verkeer op de parallel aan ons pad liggende autosnelweg, en dan is een eind verderop het moment gekomen dat we eerst onder de autosnelweg en dan onder de spoorlijn door moeten lopen.

Aan de noordzijde van de autosnelweg en spoorlijn lopen we in een rechte lijn naar Valburg, want voordat we naar Herveld-Zuid gaan, moeten we eerst nog een rondje Valburg maken.

Landgoed Mellard

We passeren het plaatsnaambord van Valburg, maar maken direct rechtsomkeerd op een lager gelegen parallelle weg, om dan direct weer terug te lopen naar de spoorlijn waar we zojuist al onderdoor zijn gelopen.

Vlak vóór het spoor buigen we naar rechts af, waar we dan het landgoed De Mellard op gaan. Vrij snel daarna gaan we dan een oude oprijlaan op, waar links van het pad enkele hele oude, knoestige wilgen staan. 

Langs de oude oprijlaan – de zogenoemde Grote Allee - staan jonge bomen, maar in het hoog opgaande gras zien we al lang geleden afgezaagde dikke boomstronken, waarop inmiddels veel zwammen groeien.

Deze voor dat doel al niet meer gebruikte oprijlaan voert ons naar het 17e eeuwse bakstenen woongebouw, op een hele oude locatie.

Langs een typisch Betuwse boomgaard lopen we in de richting van het Knooppunt Valburg.

Als we het knooppunt van autosnelwegen achter ons laten, gaan we over het Hoogsepad ’t Hoog op, daar wandelend over de rivierduin waarop Valburg is gebouwd.

Sint-Jacobusschool & Sint-Jacobuskerk van Valburg

Dit smalle pad komt uit bij het schoolplein van de basisschool van Valburg, waar een grote groep kinderen volop aan het spelen is op het omheinde schoolplein van deze basisschool. Als we achterom kijken, zien we aan de gevel een nieuwe plaquette hangen, waarop de naam van de school staat; de Sint-Jacobsschool. We maken even een praatje bij het schoolhek met een man die daar te midden van de spelende leerlingen waarschijnlijk nu pleinwacht heeft. 

Op de Dorpsstraat aangekomen, zien we rechtsvóór ons de rooms-katholieke Sint-Jacobuskerk (1886) staan. Op het kerkpleintje staat een picknickbank, waarvan we graag gebruik maken voor onze lunchpauze. Het is nu 11:45 uur, en we hebben vanmorgen inmiddels bijna 15 kilometer van onze dag-etappe gelopen. 

Over de Kerkstraat lopen we naar het Kerkplein. 

Hier staat de Hervormde kerk van Valburg, de oudste kerk van Valburg, waarvan de onderbouw van de kerktoren stamt uit de 11e of 12e eeuw.

Als we vanuit het oude dorpsgedeelte over de Vier Wieken naar de nieuwbouwwijk Molenzicht lopen, zien we links van ons de standerdmolen van Valburg een eind verderop staan. 

Van Valburg naar Herveld-Zuid

Buiten Valburg keren we terug naar de Recreatieplas Strandpark Slijk-Ewijk, over de route die we zojuist volgden naar Valburg. Langs de oever van deze recreatieplas lopen we naar een heel groot met bomen omzoomd gebied, waarop een enorm pluimveebedrijf is gevestigd, achter de rijksmonumentale boerderij Het Elshout.

Langs de weg van Valburg naar Andelst gaan we onder de snelweg door, en direct daarna passeren we de bebouwde kom van Herveld-Zuid, dat we nog niet binnenlopen.

Eerst maken we namelijk nog een boogje door het buitengebied van Herveld-Zuid, maar even later lopen we dan alsnog de bebouwde kom van Herveld-Zuid binnen. 

Aan de overzijde van dezelfde weg van Andelst naar Valburg gaan we het smalle kerkpad op, en dat volgen we in een rechte lijn - tussen het fluitekruid door - naar de Nederlandse Hervormde kerk van Herveld-Zuid.

Om 13:05 uur arriveren we bij deze 14e eeuwse dorpskerk, die is gewijd aan Sint Willibrord.

Met de naast de kerk geparkeerde auto rijden we terug naar Oosterhout, waar we de andere auto afhalen, waarna we terug rijden naar Malden.

Wegen met Zegen van Lent naar Oosterhout

Maandag 2 juni 2025

 

Bij de Sint-Nicolaaskapel van Nijmegen

Spiritualiteit, cultuur en natuur in de Betuwe

De wandelroute ‘Wegen met Zegen’ is volgens de makers niet zomaar een wandeling door het mooie landschap van de Over-Betuwe. De initiatiefnemers noemen het namelijk een pelgrimstocht. 

Deze wandelroute neemt je mee langs oude landwegen, waterlopen, boomgaarden, kastelen en vergezichten over de Waal en de Rijn. Ook voert de route je door dorpen en steden. Je loopt over verharde en onverharde paden en wegen. Je wandelt langs (meer dan 40) kerken, kapellen en kloosters, en ontdekt zo iets van de rijke- katholieke en protestantse - christelijke traditie van de Betuwe.

Wandelen en/of pelgrimeren

Natuurlijk kun je de route gewoon wandelen. Maar wil je de route meer als pelgrim ervaren, dan biedt de route(gids) en het erbij aangeboden pelgrimsmateriaal daartoe genoeg aanknopingspunten. Zo kun je bijvoorbeeld voor je pelgrimsgevoel gaan deelnemen aan de maandelijks georganiseerde vertrekceremonie, en kun je op pad met het speciaal ervoor geschreven pelgrimsinspiratieboek, of breng je aandachtig enige tijd door op de bezinningsplaatsen langs deze wandelroute. Tijdens het wandelen word je uitgenodigd om stil te staan bij wat belangrijk is in je leven, om wat je bijvoorbeeld hebt meegemaakt (opnieuw) te wegen en (nieuwe) betekenis te geven. Daarmee zou je je hoofd en hart leeg kunnen maken, om dat vervolgens te vullen met wat waarde(n)vol is voor jou en voor wie je lief zijn.

Wegen met Zegen in 8 etappes

Zoals Durkje en ik vorig jaar (2024) met Ike & Eelke gezamenlijk de wandelroute ‘Walk of Wisdom’ hebben gelopen, hebben we met zijn vieren afgesproken dat we dit jaar de wandelroute ‘Wegen met Zegen’ gaan lopen.

Deze meerdaagse wandeltocht door de Over-Betuwe heeft een totale lengte van 155 kilometer, die in de wandelgids is verdeeld over 11 wandelingen. Wij hebben gepland om deze route echter in 8 dagen te wandelen, met een gemiddelde etappe-afstand van 19,4 kilometer per dag. Om praktische redenen lopen we van 2 tot en met 6 juni 2025 de eerste vijf (van de acht) etappes, om later nog eens ook de laatste 3 etappes met zijn vieren te gaan lopen.

De routegids begint en eindigt in Nijmegen, maar om logistieke redenen beginnen en eindigen wij in Lent. Op de eerste dag maken we dan de gehele stadwandeling door Nijmegen, zoals die aan het eind en aan het begin van de routegids uit 2022 staat beschreven. Het vervoer van Malden naar de beginpunten en eindpunten per etappe doen we met eigen vervoer. 

Etappe 1 van Lent naar Oosterhout

Vanuit Malden vertrekken we vanmorgen om 8:15 uur met twee auto’s naar Oosterhout. Daar parkeren we één auto nabij de Sint-Leonarduskerk. Dan rijden we met zijn vieren van Oosterhout naar Lent, waar we de auto parkeren bij het dorpsplein van Lent, in wat ook wel Nijmegen-Noord wordt genoemd. Daar gaan we om 9:05 uur van start bij de Maria Geboortekerk van Lent.

Bij vertrek is het 15 graden Celsius, en bij aankomst is het 19 graden Celsius. Het weer vandaag is een beetje wisselvallig. Vanmorgen is het licht bewolkt en zonnig. In Nijmegen krijgen we enkele malen te maken met een lichte regenbui, maar die is steeds van korte duur en niet hinderlijk. Daarna blijft het bewolkt en alles overziend, is het prima wandelweer.

De etappe van vandaag van Lent naar Oosterhout heeft een lengte van 19,4 kilometer.

Van Lent naar Stadseiland Veur-Lent

In Lent lopen we eerst even naar de Maria Geboortekerk.

Daar keren we om, om vervolgens over de Pastoor van Laakstraat eerst terug en dan door te lopen naar de Sint-Maartenskerk van Lent. Dan passeren we ook één van de eerste wegwijzers van 'Wegen met Zegen'. Die zullen we de komende dagen nog heel veel zien.

Bij de Waalbrug komen we langs twee hele grote betonblokken, die nog de restanten zijn van versperringen van de Duitsers in 1943 ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Over de Lentse Warande lopen we langs de Spiegelwaal in westelijke richting. 

Via de rivierbrug – de zogenoemde Lentloper – steken we de Spiegelwaal over, om dan voorbij het Ossenwaard-pad over een onverhard pad langs de Waal terug te lopen over het Stadseiland Veur-Lent. 

Bij de voormalige Veerdam laten we de Waal achter ons, om hogerop door een oud deel van het dorp Lent te lopen. Door het lintdorp gaan we naar de overblijfselen van Fort Knodsenburg, waar we ook langs het grote monument van het Romeinse Ruitermasker lopen.

Over de Oudedijk lopen we langs de Spiegelwaal in oostelijke richting, onder de Waalbrug door; iets verder nog, en dan aan de Waalkant weer terug tot aan de Waalbrug.

Daar steken we dan de Waalbrug over, om de stad Nijmegen binnen te wandelen.

Stadswandeling door Nijmegen naar de Antonius van Paduakerk

Aan de overzijde van de Waal gaan we over de Ubbergseweg naar de Lindenberghaven.

Daarna volgt een stuk over de Waalkade, totdat we door de Grotestraat de binnenstad in kunnen lopen.

Dan volgt een straatjesroute door de zogenoemde benedenstad van Nijmegen, waar dit oude stadsdeel grootschalig is gerestaureerd door nieuwe panden te bouwen in het voormalige middeleeuwse stratenpatroon van deze oude Waalstad.  

We passeren onder andere het Cellenbroedershuis en Huize Bethlehem (momenteel hospice), en komen dan in het Nijmeegse stadspark bij de 10e-eeuwse Sint-Nicolaaskapel. 

Vanaf het balkon achter de kapel hebben we een prachtig uitzicht over de Waal.

Verderop in het park lopen we langs de Barbarossaruïne van de voormalige Sint-Maartenskapel.

Dan steken we de Valkhofbrug over, en gaat het verder langs de oude stadsmuur. 

We passeren de Belvédère, de wacht- en uitkijktoren die onderdeel was van de 15e eeuwse stadsmuur.

In de Gerard Noodtstraat komen we langs de voormalige synagoge van Nijmegen. 

Voorbij de Lutherse kerk (1896) komen we bij de Maria Geboortekerk, waar de kerkdeur uitnodigend open staat.

Langs het gevelbeeld van de heilige Dominicus (de stichter van de orde van de Dominicanen) gaan we de kerk binnen, waar we vanuit de voorhof van achter de glazen wand een kijkje in de kerk kunnen nemen.

De volgende kerk die we bezoeken, is de Antonius van Paduakerk.  

Deze kerk is het begin- en eindpunt van de route 'Wegen met Zegen'. We kunnen naar binnen, en komen dan in de pelgrimskapel van deze kerk.

Daar staat een grote schaal met steentjes erin, waarvan een aantal steentjes in een Jacobsschelp liggen.

In deze pelgrimskapel hangt de tekst van het Pelgrimslied van Andries Govaart, op muziek van Rien den Arend. Eelke & Ike, die dit lied kennen, zingen het hier in de Pelgrimskapel.

Vanuit de Pelgrimskapel naar de Sint-Stevenskerk

Buiten deze kruisbasiliek (1917) gekomen, vervolgen we de etappe van vandaag, waarbij we nu aanvangen met de eerste van de elf wandelingen in de routegids van de 'Wegen met Zegen'. Deze eerste wandeling van genoemde wandelgids gaan we vanmiddag ook geheel lopen.

Nog vóór het Keizer Karelplein komen we bij de Titus Brandsma Gedachteniskerk. 

De kerk is open, dus we kunnen en gaan een rondgang door de kerk maken.

Eén van de kerkramen-serie van deze kerk heeft de afbeeldingen van een aantal discipelen/apostelen. Eén raam daarvan bevat tweemaal de naam van de heilige Jacobus, en – evenals de andere ramen – de afbeelding van twee personen; hier twee Jacobussen, dus waarschijnlijk Jacobus de Meerdere vooraan (met staf en kalebas) en Jacobus de Mindere (met staf) erachter.

De gevel van deze bijzondere kerk (met expositie over het leven en werken van Titus Brandsma) draagt een grote plaquette, ter herinnering aan de heiligverklaring van Titus Brandsma op 15 mei 2022.

In de Bisschop Hamerstraat zien we een grote muurschildering van gladiolen met wandelschoenen bovenop een wereldbol, die verwijst naar de Nijmeegse Vierdaagse.

In de Marikenstraat volgen we de bovenzijde, met links en rechts op ons niveau en ook onder ons allemaal winkels.

Van de Mariënburgkapel lopen we naar het Raadhuishof, waar we stilstaan bij het monument van de metalen schommel, ter nagedachtenis aan het bombardement op Nijmegen van 22 november 1944, waarbij bijna 800 mensen om het leven kwamen, waaronder ook de 24 kleuters en hun 8 kleuterjuffen die hier op deze plek zijn omgekomen. De metalen plaatjes in de bestrating tonen de brandgrens van dat bombardement in het hele stadscentrum.

Langs het oude stadhuis (1555) van Nijmegen lopen we naar de Waag (1612) op de Grote Markt. 

Voorbij het standbeeld van Mariken van Nimwegen gaan we naar de Grote of Sint-Stevenskerk, waar we rechtsom eerst een rondje om de kerk maken, alvorens we via het hoofdportaal deze grote stadskerk binnen gaan.

Terug naar het Ossewaardpad tussen Waal en Spiegelwaal

Langs de oude Latijnse School (1544) gaat het dan weer terug naar de Grote Markt. 

Ook daarna volgt weer een aaneenschakeling van smalle en bredere centrumstraten door de binnenstad van Nijmegen. Daarbij passeren we onder andere de Commanderie van Sint Jan (voorheen ziekenhuis en gastenverblijf voor pelgrims), de Nijmeegse Synagoge (1756), de Kitty de Wijzeplaats, het Burgerweeshuis (1562), en het Glashuis, die ook wel de Sint-Jacobskapel wordt genoemd.

Deze kapel is sinds 1438 het Sint-Jacobsgasthuis voor pelgrims die onderweg zijn naar Santiago de Compostela. 

En nog steeds is deze Jacobskapel een ontmoetingsplek voor pelgrims van Sint Jacob.

In het Kronenburgpark komen we langs de 16e eeuwse kruittoren. 

Buiten de Hezelpoort gaan we over de Kaaisjouwers-kade en over de Spoorbrug-kade, om bovenaan de trappen via de rivierbrug de Waal over te steken.

Tussen de Waal en de Spiegelwaal komen we weer terug op het Ossewaardpad, dat we in westelijke richting volgen. Voordat we via de Zaligerbrug de Spiegelwaal oversteken, nemen we plaats op een aantal stapstenen ten behoeve van onze lunchpauze.

Naar Oosterhout

Na de oversteek over de Spiegelwaal gaan we de Oosterhoutsedijk op, om verderop een eindje over het verlengde van Oversteek te gaan. We komen nu in de Waalsprong, ook wel Nijmegen-Noord genoemd. 

Daar gaat het verder door het park Waaijenstein naar landgoed Oosterhout. Hier gaan we een smal bospaadje op, om dan tussen de bosrand en een weiland over een smal paadje verder te gaan over het landgoed.

Aan de rand van Oosterhout gaan we over de Van Boetzelaerstraat langs een brede sloot, waar een hele grote groep ganzen met jongen rondzwemt.

Op de Dorpsstraat van Oosterhout aangekomen, moeten we nog heel even rechtsaf om naar de protestantse kerk van Oosterhout te lopen. Vóór deze kerk staat een klokkenstoel met luidklok.

Dan teruglopend en daarna verder lopend over de Dorpsstraat gaat het tot slot naar de Sint-Leonarduskerk, waar we vanmorgen een auto hebben geparkeerd. Tegen 15:30 uur arriveren we bij de auto. Dan halen we met deze auto de andere auto op uit Lent, waarna we naar Malden terugrijden.