 |
| Tegeltableau van Sint Jacobus in het Spaanse Sandiñeiro |
Pinksterfeest & Pelgrimeren
Met het schrijven van deze column – gericht op Pinkster & Zending – heb
ik even gewacht totdat Durkje en ik op 4 mei 2022 als pelgrims aankwamen bij de
kathedraal van de Spaanse bedevaartsstad Santiago de Compostela, in Galicië. Onze
Portugees-Spaanse pelgrimstocht begon met twee weken in 2016 vanuit Lissabon,
en we pelgrimeerden door op de Caminho Portugués in 2019, om nu in 2022
onze pelgrimage na 811 kilometer te volbrengen bij het vermeende graf van Sint
Jacobus, in de crypte van de kathedraal van Santiago de Compostela. Het was de
vierde keer dat wij hier één van onze pelgrimstochten volbrachten.
Je kunt je daarbij afvragen: Heeft die pelgrimstocht iets te maken met
Pinkster & Zending?
Antwoord op die vraag is: Ja!
Sant-iago Maior
Jezus Christus had twee apostelen met de naam Jacobus. De ene Jacobus was de
zoon van Alfeüs, ook wel Jacobus de Mindere genoemd. De andere Jacobus was –
evenals apostel Johannes – een zoon van Zebedeüs. De broers Jacobus &
Johannes waren vermoedelijk neven van Jezus, en worden beschouwd als Jezus Zijn
geliefde leerlingen. Deze laatstgenoemde apostel Jacobus wordt ook wel Jacobus
de Meerdere genoemd. Spanjaarden noemen hem ‘Apóstol Santiago Maior’. En het is
deze Jacobus de Meerdere, die centraal staat in de pelgrimstochten naar
Santiago de Compostela.
Dit verklaart overigens ook waarom de Friese pelgrims het naburige
‘Sint-Jacobiparochie’ ook wel ‘Santiago aan het Wad’ noemen.
Zendingsopdracht: Ga op weg!
Het Pinksterfeest loopt uit op een bijzondere opdracht van Jezus aan zijn apostelen:
“Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dópen in
de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, en hun te leren dat ze zich
moeten houden aan alles wat Ik jullie opgedragen heb.”
Eén van zijn apostelen – Jacobus de Meerdere – verlaat daarop het Midden
Oosten en komt terecht in Galicië, in het noordwesten van Spanje, waar hij het
evangelie verkondigt.
Naar verluid was dat geen succes, met als gevolg dat deze Jacobus na zeven jaar
terugkeerde van Spanje naar Israël. Dat werd hem noodlottig, want koning
Herodes Agrippa nam Jacobus en enkele andere leden van de christengemeente
gevangen, en liet de apostel Jacobus de Meerdere met het zwaard ter dood
brengen, zo staat in Handelingen 12 geschreven.
Het verhaal gaat door
Vanaf dat moment gaat het bijbelverhaal van Jacobus als Spaanse legende door.
Het verhaal gaat dat de leerlingen van Jacobus hun leermeester in een bootje
over de Middellandse Zee vervoeren richting Spanje. Een ander verhaal over
Jacobus vertelt dat Jacobus in een stenen boot aanspoelt op de Atlantische
Oceaankust in het noordwestelijke deel van Spanje, in het huidige Galicië. Daar
wordt het lichaam van Jacobus begraven. En dan blijft het eeuwenlang stil rond
Jacobus.
In het begin van de 9e eeuw ontdekt de kluizenaar Pelayo in een veld
onder de sterren (in het Spaans: Compostelle) het graf van Jacobus. Pelayo
meldt dat bij Theodemir, de bisschop van het nabije Iria Flavia. Na onderzoek
van dit graf verklaart bisschop Theodemir de echtheid van dit graf van Jacobus.
Pelgrimeren naar Santiago Maior
Hier beginnen alle wonderverhalen omtrent Jacobus, met als gevolg dat boven het
graf een kapel wordt gebouwd. Daarop komt later een kerk, en veel later daarna
wordt op deze plek de kathedraal gebouwd. Naast Jeruzalem en Rome wordt door paus
Urbanus II ook Santiago de Compostela als bedevaartsoord erkend, en dan stromen
de mensen vanuit heel Europa samen, pelgrimerend naar Santiago de Compostela,
om daar het graf van de heilige Jacobus te bezoeken. Ook in het jaar 2022
trekken duizenden pelgrims van over de hele wereld naar Santiago de Compostela,
met hun eigen motieven, maar uiteindelijk allen op weg naar het graf van
Jacobus, dat zij bij aankomst bezoeken in de crypte van de kathedraal van
Santiago de Compostela.
Jacobus verkondigt het evangelie in Galicië
Onze eerste pelgrimage – van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela - eindigde
bij het graf in de kathedraal, op 21 oktober 2012. Daarna wandelden Durkje en
ik nog enkele dagen door, naar Finisterre (eind van de wereld), het finale
eindpunt van de pelgrimstocht, op de kust van de Atlantische Oceaan.
Onderweg zagen wij in de plaats Sandiñeiro tegen de gevel van een woonhuis een
tegeltableau, met daarop de afbeelding van Sint Jacobus de Meerdere (zie de
bovenstaande foto).
Op deze foto zie je Jacobus in het Spaanse Galicië, gekleed als pelgrim, met
zijn pelgrimsattributen: Jacobsschelpen op zijn jas en op zijn hoed, en een
kalebas aan zijn pelgrimsstaf. Linksboven zie je een afbeelding van de kathedraal
van Santiago de Compostela.
Maar Jacobus wordt hier ook afgebeeld als evangelist; vorm en inhoud gevend aan
Jezus zijn Pinkster-zendingsopdracht; vandaar de Bijbel in zijn linkerhand.
Rondom hem zitten zijn leerlingen, die aandachtig luisteren naar de prediking
van Jacobus de Meerdere. Daarom staat onder aan het tegeltableau de tekst: ‘Santiago
Maior – predicando en Galicia”.
Column
Deze (mijn) column werd gepubliceerd in de Twaklank van juni 2022.
Twaklank is het informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten