Pelgrimeren van Pedrouzo naar Santiago de Compostela

Aankomst bij de kathedraal van Santiago de Compostela

Van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela

Camino Santiago > Roncesvalles – Santiago de Compostela

Van Pedrouzo naar Santiago de Compostela

Zondag 21 oktober 2012 – 21 km.
Dag 152: 3255 - 3276 km

Terug op de camino

Twee maanden na de zomervakantie zijn Durkje en ik weer terug in Spanje, op de camino. Gisteravond zijn we vanaf Schiphol uit Nederland vertrokken, om na de eerste vlucht over te stappen in Madrid op de vlucht van Madrid naar Santiago de Compostela. Even na middernacht arriveerden we met een taxi bij Hostal Platas in O Pedrouzo, waar we hebben overnacht.

Bij het uitchecken uit het hostal kopen we twee ontbijtvouchers voor een uitgebreid ‘special’ ontbijt. Die ontbijtvouchers kunnen we inleveren in het naast het hostal gevestigde café. Daar nuttigen we ons ontbijt. Bij het geserveerde ontbijt zit een broodkorf met vier stukjes stokbrood. De serveerster had toch zeker kunnen inschatten dat die twee grote Nederlandse pelgrims niet de camino op kunnen met deze kleine broodportie, maar als we om méér brood vragen, staat er binnen de kortste keren een opnieuw gevulde broodkorf op tafel. Zo starten we vandaag toch nog met een stevig ontbijt.

Om 10.00 uur verlaten we het ontbijtcafé.

Dan lopen we naar de camino, naar de plaats net buiten O Pedrouzo, waar we twee maanden geleden onze zomervakantie-pelgrimage beëindigden.

We gaan ervoor

We waren aanvankelijk van plan om vandaag zo rond het middaguur uit O Pedrouzo te vertrekken, om op deze zondagmiddag de eerste kilometers van de 22 kilometer lange tocht van O Pedrouzo naar Santiago de Compostela af te leggen. We zijn nu echter twee uren eerder dan verwacht op pad, dus zo langzamerhand ontstaat vanmorgen het idee om – als de wandeling vanmiddag voorspoedig verloopt – toch maar gewoon door te wandelen naar Santiago de Compostela. Dat is hooguit zo’n 5 uren wandelen, en als je dan om 10.00 uur al op pad bent, kun je toch zo halverwege de middag nog wel in Santiago de Compostela aankomen. Zo gedacht en gezegd, zo gedaan. We gaan ervoor!

Nog voordat we O Pedrouzo verlaten, zien we al twee andere pelgrims vóór ons lopen. We lopen achter hen aan het bos in, in de richting van het dorpje San Antón, zo’n half uurtje lopen vanuit O Pedrouzo.

Wassen en drogen

Voorbij San Antón volgt óók weer een mooie landelijk route. Het is hier nu rustig op de camino. Slechts af en toe passeren we een pelgrim of een pelgrimsduo. We moeten al snel behoorlijk klimmen, waar we het warm van krijgen. We trekken onze jas en trui uit, want de ochtendmist is opgetrokken en daarvoor in de plaats begint de zon nu al aan kracht te winnen.

Zo ongeveer halverwege tussen de dorpjes San Antón en Amonal passeren we een boerderij. Onder de boomwal achter deze boerderij is een vrouw druk in de weer met de was. Ze staat in de ochtendnevel voorovergebogen bij een grote badkuip met daarin dampend water.

Je kunt zien dat ze op een wel zeer traditionele wijze druk in de weer is met de was. Iets verderop in de ochtendzon – aan de rand van een maïsveld – heeft ze de eerste was al aan de waslijn hangen. Gezien de gunstige weersvoorspelling van vandaag zal die was vandaag spoedig droog zijn.

Moderne pelgrim met zonnecollector

We slaan rechtsaf en lopen achter enkele andere pelgrims aan.

Eén van de pelgrims vóór ons heeft een vrij groot zwart voorwerp achter aan zijn rugzak hangen. Op grotere afstand lijkt het wel een opengevouwen laptop, maar als we dichterbij komen, zien we dat hij een zonnecollector achter op zijn rugzak draagt. Voor een pelgrim is dat wel wat al teveel van het goede, want het is onderweg op veel plaatsen - in bijvoorbeeld café’s, restaurants en refugio’s - goed te doen om de batterij/accu van bijvoorbeeld je telefoon, camera of laptop op te laden, als dat nodig zou zijn. Maar wie weet, heeft hij deze voortdurende stroomvoorziening wel voor iets anders nodig.

Amonal en Castrofeite

We komen bij Amonal. We lopen langs het dorp, steken de Río Amonal over en gaan dan door een klein voetgangerstunneltje onder de N547 door.

Voorbij Amonal volgt een mooi pad - een holle weg - heuvelopwaarts. Dat pad gaat over in een klein weggetje, en daarna wordt het een bospad door een uitgedund eucalyptusbos.

Na een afdaling komen we uit bij het Cruce de Castrofeite.

Hier staat - op de plaats waar het pelgrimspad langs een autoweg gaat - een pelgrimsmonument. Uit het brok steen is een pelgrimsstaf met een Jacobsschelp en een kalebas uitgehouwen. Aan de bovenzijde staat ‘Santiago’.

Ready to take off

We lopen over het voetpad links van de autoweg. Links van ons staat een eindje verderop het hek van het vliegveld van Santiago de Compostela. We horen de brullende motoren van een stationair draaiende vliegtuigmotor. Het geluid van de motoren zwelt aan, dus de kans is groot dat een vliegtuig links vóór ons de startbaan op gaat. Enkele meters verderop zien we inderdaad een vliegtuig staan. We stellen ons even op met het zicht op de veel hoger gelegen startbaan en dan zien we al vrij snel het vliegtuig van Ryanair met zwaar ronkende motoren over de startbaan rijden, om verderop het luchtruim te kiezen.

We lopen verder langs het hek van het vliegveld. Op de plaats waar we de autoweg over moeten steken, laten we het hekwerk van het vliegveld achter ons. Bij deze oversteekplaats hebben voorbijgaande pelgrims een groot aantal verschillend gekleurde doekjes, linten en sjaaltjes aan het gaas van het hekwerk gehangen. Een kleurrijke schakering van allerlei soorten textiel is het resultaat.

San Paio

Over een bospad lopen we - parallel aan de autoweg - naar het dorpje San Paio.

Vooraan in San Paio is een café, waar een viertal pelgrims met elkaar koffie drinkt. In het café zetten we een stempel (in het Spaans: sello) in onze pelgrimspaspoorten. Het is het eerste stempel in onze derde stempelkaart van de camino.

Verderop in het dorp is een klein pleintje. Een Spaanse vrouw heeft hier een marktkraam staan, waarin ze een groot aantal pelgrimsattributen en souvenirs verkoopt. We kopen van haar twee kleine kalebassen, om die aan onze rugzakken te hangen. Op de kalebassen staat het welbekende zwaardkruis geschilderd. Ook kopen we twee bananen, zodat we iets kunnen eten alvorens we verder gaan.

We hebben in het café in O Pedrouzo wel voldoende drinken gekocht, maar geen eten voor onderweg. Alle winkels waren trouwens ook gesloten in O Pedrouzo; het is vandaag immers zondag.

Voorbij San Paio komen we weer in een bosperceel met veel hoge eucalyptusbomen.

Lavacolla

Het volgende dorp waar we door komen, is Lavacolla.

Onderaan de stenen traptreden die naar de hoger gelegen dorpskerk leiden, staan een man en een vrouw ieder met een marktkraam. Beiden verkopen ze mierenzoete ronde koekjes. De man biedt ons zo’n stukje koek aan. Het is wel lekker, maar voor ons veel te zoet om daar onderweg uitgebreid van te eten.

Voordat we verder gaan, willen we eerst de kerk bezoeken, dus we gaan over de stenen traptreden naar boven, waar ook het kerkhof rond de kerk ligt.

Als we de kerk binnen wandelen, zien we dat de zondagse mis hier momenteel gaande is.

We willen de parochianen en meneer de pastoor niet storen, dus we lopen weer naar buiten. Als we even buiten staan te overleggen wat we nu gaan doen, komen de eerste kerkgangers al de kerk uit. De mis is afgelopen. De kerkgangers verlaten de kerk, kopen bij de marktkraam een plastic zak zoete koekjes, wandelen huiswaarts òf blijven op het kerkhof eerst nog even met elkaar staan praten.

Voor ons dus een mooie gelegenheid om nu de kerk te bezichtigen, alvorens we verder wandelen.

Na dit kerkbezoek wandelen we door Lavacolla naar beneden, naar de beek aan de rand van het dorp. Dit is de beroemde beek waar de pelgrims zich eeuwenlang hebben gewassen, voordat ze verder trokken naar Santiago.

Villamaior en Neiro

Aan de overzijde van de beek gaan we via een stijgende asfaltweg in de richting van het dorpje Villamaior.

Na Villamaior wandelen we door het gehucht Neiro.

Voorbij Neiro passeren we een groot televisiestation.

Verderop gaan we linksaf bij een grote camping. De camping is niet zo bijzonder, maar hij is wel mooi dichtbij Santiago de Compostela, dus voor wie dit bedevaartsoord wil bezoeken, is dit wel een optie.

Voorbij de camping passeren we ook nog een ander televisiestation van een regionale zender.

San Marcos

We gaan verder en komen dan op de splitsing waar de camino linksaf gaat naar de Monte do Gozo en waar je rechtdoor kunt naar het dorp San Marcos. Wij gaan rechtdoor, want we zien verderop een hotel-restaurant staan. Daar willen we eerst een rustpauze nemen en tegelijk een hapje eten. Het is inmiddels ongeveer 13.30 uur. We hebben zonder langere pauze inmiddels 14,5 kilometer gelopen in 3,5 uur. Het is nog ongeveer vijf kilometer naar Santiago de Compostela, dus we zullen nog zeker een uur onderweg zijn.

Rusten en lunchen in dit restaurant blijkt een goede keus te zijn. Het is er gezellig druk. In de overdekte ruimte op de binnenplaats zit ook een vijftal andere pelgrims te eten. Voor de rest is de binnenplaats nagenoeg vol. Veel Spanjaarden komen hier lunchen, dus het is hier gezellig druk. Gelukkig hoeven we niet lang op ons eten te wachten, want er loopt veel bedienend personeel rond en ook in de keuken wordt vlot gewerkt. Voordat we het gevoel krijgen dat we zitten te wachten, staat onze bestelde lunch op tafel. Twee heerlijke Spaanse gerechten met aardappel en ei, lekker brood erbij en een literfles ijskoud bronwater; helemaal goed en lekker.

Na de heerlijke lunch - en goed uitgerust - verlaten we dit prima restaurant van San Marcos.

Monte do Gozo

Op de splitsing die we zojuist al hebben gepasseerd, nemen we nu de afslag rechtsaf richting Monte do Gozo.

Bovenop de Monte do Gozo staat de kapel van de heilige Marcus. Deze kapel is gesloten. Iets hoger, op de top, staat een groot pelgrimsmonument. Aan alle vier zijden van het metershoge voetstuk van het kunstwerk zijn grote metalen panelen aangebracht met uiteenlopende voorstellingen. Op één ervan staat wijlen paus Johannes Paulus II, die hier in 1989 op bezoek is geweest. Twee andere pelgrims zitten aan de voet van het monument op een bankje. Een groep fietsende jongeheren vraagt ons of wij enkele groepsfoto’s van hen willen maken met hun fotocamera’s. Zij hebben de Monte do Gozo vandaag beklommen en willen dat graag bekroond zien met een mooie foto bij dit grote pelgrimsmonument. Dat doen we graag voor hen, en zij bedanken ons na afloop hartelijk en wensen ons ‘buen camino’.

De top van de Monte do Gozo is al van oudsher de plaats waar de voorbijtrekkende pelgrims voor het eerst de kathedraal van Santiago de Compostela konden aanschouwen in het verderop gelegen gebied. Monte do Gozo betekent ‘de berg van de vreugde’; een buitengewoon goed gekozen naam, als vertolking van wat velen moeten hebben gevoeld in de afgelopen eeuwen, als ze hier voor het eerst de kathedraal van hun bedevaartsoord zagen staan.

Voorbij de kapel van Sint Marcus volgen we de met gele caminopijlen gemarkeerde route over de asfaltweg, richting Santiago de Compostela. Spoedig zien we de eerste bebouwing van deze stad vóór ons liggen.

Aankomst in Santiago de Compostela

Voorbij de pelgrimsherberg gaan we verder over de asfaltweg naar de stad. Om 14.30 uur lopen we bij het moderne pelgrimsmonument de stad Santiago de Compostela binnen.

Op deze plek geeft Durkje via een sms-bericht aan naaste familie en enkele goede vrienden en kennissen door dat we op dit moment Santiago de Compostela hebben bereikt. Vanuit O Pedrouzo hebben we daar 4,5 uur over gedaan.

Iets verderop passeren we het plaatsnaambord ‘Santiago’. Eén van de twee jongens die aan de overzijde van de weg staan te wachten met hun sporttas, is zo vriendelijk om van ons samen bij het plaatsnaambord een foto te maken.

Daarna volgt nog een lang stuk door de buitenwijken van Santiago de Compostela. Ook hier zijn de winkels allemaal gesloten. We passeren een kleine kledingzaak met aan beide zijden van de portiek een kleine etalage. “Welcome back to the sixties", denk ik als ik de beide etalages eens goed bekijk. Zo herken ik ze van de tijd dat ik nog kind was.

We lopen weer een eind verder en op het moment dat we net twee Spaanse pelgrims inhalen, zien we in de verte voor het eerst de torens van de kathedraal van Santiago de Compostela.

We komen door winkelstraten. In een souvenirwinkel kopen we enkele pelgrimsansichtkaarten.

Aankomst bij de kathedraal van Santiago de Compostela

In het centrum van de stad bereiken we de kathedraal bij het Praza de Immaculada. Rechts van dat stadsplein staat een groot gebouw, de San Martiño Pinario.

Vóór de hoofdingang van dit gebouw staat een ‘living statue’, in dit geval een meesterlijke kopie – helemaal wit - van de wereldberoemde Mahatma Gandhi.

En aan de linkerzijde van dit plein staat de kathedraal van Santiago de Compostela! We zijn er! Ruim 3.275 kilometer hebben we vanuit Sint-Jacobiparochie gelopen, om vandaag – na zeven jaren - eindelijk de kathedraal van Santiago de Compostela te aanschouwen.

We staan hier bij het Azabacheríaportaal, aan de noordzijde van de kathedraal. Dit is het pelgrimsportaal van de kathedraal.

We gaan de kathedraal binnen.

In de kathedraal van Santiago de Compostela

Vóór ons zien we een wierookvat hangen.

Een ander wierookvat – de zogenoemde botafumeiro - wordt in deze kathedraal met een ingenieus systeem tijdens sommige diensten door de kerk gezwaaid tijdens de mis. Bovenin de kerk kun je onder het alziend oog op het plafond een deel van de techniek van de botafumeiro zien.

We gaan de crypte van de kathedraal in.

Hier is het praalgraf van Sint Jacob is te zien.

Daarna gaan we door een smalle en hoge doorgang door het koor van de kathedraal. Van hieruit kun je heel mooi het schip van de kerk zien.

Enkele traptreden hogerop loop je achter het beeld van Sint Jacob langs.

In één van de nissen van de kathedraal staat een beeld van Sint Jacob te paard, als Morendoder (Matamoros).

Praza do Obradoiro

Als we de kathedraal van binnen hebben bekeken, gaan we weer door de pelgrimspoort aan de noordzijde naar buiten. Dan lopen we buiten rechts om de kathedraal heen, om dan uit te komen op het Praza do Obradoiro, het grote plein vóór de kathedraal van Santiago de Compostela. Aan een vrouw die de kathedraal fotografeert, vragen we of ze een foto van ons wil maken, staand vóór de kathedraal. Ze maakt enkele mooie foto van ons, waarvoor we haar hartelijk bedanken.

Het is hier nu niet druk. Op deze zonnige zondagmiddag zijn Spanjaarden in groepjes op en rond het plein en hier en daar zie je enkele groepen toeristen, en sporadisch één of twee pelgrims. Aan de overzijde van het plein – tegenover de kathedraal – staat het gemeentehuis.

We gaan nu op zoek naar het pelgrimsbureau, want we willen daar graag op vertoon van onze gestempelde pelgrimspassen de Compostela (het officiële pelgrimsbewijs) verkrijgen. Aan de rand van het plein passeren we nòg een ‘living statue’, die Sint Jacob verbeeldt. Hij laat zich graag fotograferen, en bedankt je dan alvast voor een geldelijke bijdrage in zijn collectevaas.

Ontmoeting met Gerrit Dik

Als we ons door enkele Spaanse dames hebben laten uitleggen waar we het pelgrimsbureau kunnen vinden, verlaten we het plein vóór de kathedraal. Bij de hoge muur van het Collegio San Xerome passeren we een lange man, die op het display van zijn mobiele telefoon staat te kijken. Ineens zie ik dat het Gerrit Dik is, het medelid van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob. We raken met elkaar in gesprek over van alles en nog wat. We memoreren uiteraard ook dat Gerrit zijn vrouw Adri in de afgelopen meivakantie tijdens hun gezamenlijke pelgrimage door Frankrijk plotseling in haar slaap is overleden in een refugio, nota bene op Gerrit zijn 70^e verjaardag. Wij waren op datzelfde moment op pelgrimage op de Spaanse camino, en toen we op de maandagavond na de meivakantie (op de dag van Adri haar begrafenis) thuis kwamen, vonden we daar het overlijdensbericht dat Gerrit ons had gestuurd van het overlijden van de door velen ook in Fryslân zo geliefde en gewaardeerde Adri Dik, bestuurslid van ons pelgrimsgenootschap.

Gerrit heeft in de afgelopen dagen gepelgrimeerd op de camino, samen met André Brouwer, de secretaris van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. André had me vooraf een weblink naar hun weblog gestuurd, dus wij wisten dat zij één dezer dagen ook in Santiago de Compostela zouden aankomen. In de dagen vóórdat wij vertrokken, lazen we elke dag hun weblogbericht van hun pelgrimage. Zij zijn gisteren hier gearriveerd en vertrekken morgen weer naar Nederland. Wij zijn net gearriveerd en trekken morgen verder naar de Spaanse kust. Wat is het toevallig en wat is het mooi dat we Gerrit Dik hier nu in Santiago de Compostela ontmoeten.

Pelgrimsbureau in Casa Deán

Gerrit en André hebben hun Compostela (pelgrimsbewijs) inmiddels afgehaald van het pelgrimsbureau, dus Gerrit loopt even met ons mee om te laten zien waar we het pelgrimsbureau kunnen vinden.

We gaan dan het barokke Casa del Deán binnen aan de Rúa do Vilar. Op de tweede verdieping bevindt zich het pelgrimsbureau.

Gelukkig is het niet druk in het pelgrimsbureau, dus het duurt maar even voordat Durkje en ik ook aan de beurt zijn.

We tonen beiden onze drie gestempelde pelgrimspaspoorten, vullen het pelgrimsregister in en krijgen dan alle zes pelgrimspaspoorten afgestempeld weer terug.

Compostela

Daarna krijgen we dan de bijzondere Compostela (het pelgrimscertificaat).

Deze Compostela is het bewijs dat we als pelgrim zijn aangekomen in Santiago de Compostela en dat we daarbij aan alle vereisten hebben voldaan om dit getuigschrift welverdiend in ontvangst te mogen nemen, met de hartelijke felicitaties van de baliemedewerkers van het pelgrimsbureau èn van de andere aanwezige pelgrims, die hier zojuist óók hun Compostela kregen, of straks nog zullen krijgen.

De beide Compostela’s bewaren we de komende dagen in een van thuis meegenomen plastic map, opdat onze pelgrimsbewijzen nog mooi zijn als we over een week weer thuis komen.

Durkje en ik hebben de 3.276 kilometer pelgrimspad in 152 dagen gelopen.

We liepen van het Fries-Nederlands Sint-Jacobiparochie naar het Galicisch-Spaanse Santiago de Compostela (Santiago betekent ook Sint Jacob), dus eigenlijk pelgrimeerden wij ‘van Sint Jacob naar Sint Jacob’.

En of we het nu willen,

of niet,

hier houdt onze pelgrimsreis 

van de ‘Camino de Santiago’ 

- van Durkje en mij -

onherroepelijk op!