Zondag 16 augustus 2020
 |
| Bij de sluis van de Suderie in Ezumazijl |
Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.
In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.
Een veilige haven voor ganzen en weidevogels
Voor vandaag hebben we het derde rondje van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 21,94 kilometer.
Dit Rondje 3 kreeg als titel: 'Anjum over Ezumazijl naar kloosterterrein Weerd' met als subtitel: 'Een veilige haven voor ganzen en weidevogels'.
Om 7:20 uur rijden we vanmorgen met de auto van Feinsum naar het Friese Anjum, waar we de auto parkeren bij koren- en pelmolen De Eendracht (1889).
Over de Terpsterwei wandelen we het dorp uit. Rechts van het veldpad ligt een verhoging in het landschap, van wellicht een eeuwenoude kwelderrug, maar het lijkt ook wel op een deels afgegraven terp.
Over het Abbewiersterpaad wandelen we dan naar het buurtschap Jewier. Als we Jewier uit lopen over de Grienewei, zien we in de berm bij de laatste dorpsboerderij twee stapels 'Fryske gieltsjes' liggen; waarmee in dit geval geen aardappelen, maar de karakteristieke Friese metselstenen worden bedoeld.
Door Jewier en Esonstad bij Oostmahorn naar Ezumazijl
De Grienewei voert ons naar recreatiepark Esonstad. De route gaat door dit bungalowpark. Hier breekt voor de recreanten opnieuw een volgende tropische (over de 30 graden) dag aan. Hier en daar komen geluiden van huilende kinderen naar buiten, en in de straten lopen de mensen alleen of in groepjes heen en weer tussen hun vakantiehuisje en de supermarkt-bakkerij, waar verse broodjes kunnen worden gekocht. We vinden in Esonstad en ook daarbuiten langs de Lauwersmeerkust van Oostmahorn geen open horecagelegenheid om er een kop koffie te drinken, dus na een broodje op de voormalige Lauwerszeedijk gegeten te hebben, gaan we over de hoge dijk verder, in de richting van Ezumazijl. Links van ons hebben we het uitzicht over het Lauwersmeergebied op de grens van Fryslân en Groningen.
Bij de basculebrug boven de sluis van Ezumazijl ontmoeten we Jur Koops op de fiets, die ik nog ken van de jaren waarin ik bestuursvoorzitter was van de Stichting Jabikspaad Fryslân. Jur heeft in 2005 zijn pelgrimstocht op de fiets naar Santiago de Compostela gemaakt, en is nog steeds bestuurslid van het Groningse Jacobspad (van Uithuizen naar Hasselt).
Drukkend weer in Ezumakeeg
Direct nadat we via de ophaalbrug bij het gemaal Dongeradielen van Ezumazijl de Suderie over zijn gestoken, gaan we bij Raskes - de monding van de Suderie in het Lauwersmeer - het natuurgebied van de Ezumakeeg in, eerst naar het Uitkijkpunt Ezumakeeg Noord; een geliefde plek voor vogelaars, die hier op deze vroege zondagochtend ook al weer staan met hun verrekijkers en fotocamera's met grote zoomlenzen.
Over de Ezumakeeg op de grens van land en water gaan we dan richting Nijlân. Verderop zien we op een drooggevallen zandplaat-slibveld een kudde koeien al in het lage water van het Lauwersmeer staan. 
De temperatuur was vanmorgen toen we vertrokken 19 graden Celsius, en die is nu al met enkele graden opgelopen. Het is lichtjes bewolkt, en het is een beetje schier over de Ezumakeeg, en we zijn blij met de hele lichte verkoeling van enige wind hier in het uitgestrekte vlakke Nationaal Park Lauwersmeer. De atmosfeer vandaag is benauwd en de temperatuur loopt tijdens onze wandeling op tot 27 graden Celsius, dus het is wel een zekere uitdaging vandaag om met dit weer de 22 kilometer lange tocht te lopen.
Voordat we in Nijlân arriveren, passeren we op de grens van binnendijks en buitendijks land nog enkele van die mooie karakteristieke doorgangen in Lauwersmeerdijk, zoals we die van deze regio kennen.
In Nijlân veranderen we van richting. In plaats van naar het zuiden te lopen, gaan we nu enkele kilometers in westelijke richting verder.
Van Nijlân via Ald Terp en Tibma naar de Suderie
Vanuit Nijlân volgt het schitterende veldpad van de Nijlânswei, dat zo'n drie kilometer tussen de velden door slingert, waarbij het veelal de oude waterlopen - slenken, prielen en geulen - van dit getemde getijdenlandschap volgt. Door polder De Mieden komen we zo bij het buurtschap Ald Terp, dat uit niet veel meer bestaat dan boerderij Obbemastate en het huis waar Hans Wiegel vroeger heeft gewoond en het huis waar je terecht kunt voor aankoop van gebreide kindersokjes en gerookte paling.
Vanaf het meer dan duizend jaar oude Ald Terp wandelen we over asfalt naar het buurtschap Tibma, waar ook al weer een huis op de zichtbare verhoging van een oude terp is gebouwd.
Vanuit Tibma volgen we enkele smalle asfaltwegen door polder De Kolken, naar de Wite Brêge. Op de parkeer- en picknickplaats nemen we een rustpauze om iets te eten en te drinken. Daar is een vroege sportvisser net bezig om zijn visgerei op te ruimen, na een vispartij aan de brede Suderie.
Vrouwenklooster 'Silva St. Mariae' van Weerd
En dan - na een eind over de Weardwei gelopen te hebben, is het zover dat we aankomen bij de plaats waar eeuwen geleden het nonnenklooster 'Templum Domini' (Tempel van de Heer) van Weerd heeft gestaan. Van dit voorheen zo rijke Praemonstratenzer (Norbertijner / Witheren) vrouwenklooster is niets meer te zien. Dit klooster, dat ressorteerde onder het Bonifatiusklooster van Dokkum, is in 1569 overvallen door de Watergeuzen, die het geheel leeg hebben geplunderd en het klooster daarna ter verwoesting in brand hebben gestoken. Er rest niet meer dan een lichte verhoging in het landschap, en het schijnt zo te zijn dat de binnenmuren van een voorhuis van een plaatselijke boerderij is opgetrokken van de kloostermoppen (Alde Friezen) van dit eens zo belangrijke vrouwenklooster.
Via Welgelegen terug naar Anjum
We vervolgen onze route over de heel toepasselijk geheten Kleasterwei, naar het buurtschap Welgelegen, vlakbij het dorp Morra. Van daaruit gaan we over voormalige hooiwegen weer terug naar Anjum.
Aan de zuidkant van Anjum beklimmen we de hoge dorpsterp, om voorbij de hoog gebouwde dorpskerk aan de andere zijde de terp weer af te wandelen, naar de achtkantige stellingmolen De Eendracht, waar we vanmorgen onze wandeling zijn begonnen.
Op het moment dat we daar bij onze geparkeerde auto arriveren slaat de kerkklok 13:00 uur. Toen we vertrokken, was dat letterlijk klokslag 8:00 uur, dus deze bijna 22 kilometer lange route hebben we vandaag gelopen in vijf klokuren.
Verderop zien we de dorpssupermarkt al weer geopend. Toeristen die in deze regio recreëren, rijden af en aan om hier hun boodschappen te halen. Voor de rest is het rustig en stil in het dorp.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten