zaterdag 16 mei 2009

Spiritualität von Unten

Zaterdag 16 mei 2009

Vijftien jaar geleden publiceerden Anselm Grün en Meinrad Dufner hun boek "Spiritualität von Unten". Er kwamen herdrukken en het werd in het Nederlands vertaald door abt Gerhard Mathijsen (van de Sint-Adelbert-abdij in Egmond-Binnen) en verscheen hier in 1996 met als titel "Spiritualiteit van beneden".

In de geschiedenis van de spiritualiteit zijn ruwweg twee stromingen te onderscheiden: spiritualiteit van boven & spiritualiteit van beneden. Spiritualiteit van beneden drukt uit dat God niet alleen in de Bijbel en via de Kerk spreekt, maar ook - en juist - door onszelf, door ons lichaam, door onze gevoelens en zelfs door onze zwakheden heen.

Het boek begint met een beschrijving van de spiritualiteit van beneden. Daarna volgt een verhandeling over het fundament voor een spiritualiteit van beneden en over de ontwikkeling van een spiritualiteit van beneden. Het afsluitende hoofdstuk gaat over deemoed & humor als grondkenmerk van het christelijk bestaan.

De beide auteurs - Benedictijnen uit Duitsland - bespreken in dit boek aan de hand van voorbeelden uit de Bijbel en uit de monastieke traditie, hoe zo'n spiritualiteit van beneden zich ontwikkelt, namelijk: in dialoog met eigen gedachten en gevoelens, in de omgang met ervaring van zwakheden, onmacht en falen. Grün en Dufner wijzen ook op de kracht van de nederigheid en van de humor als christelijke grondhouding.

Dit verhelderende boek laat zien dat spiritualiteit zeker niet is voorbehouden aan monniken en ook zeker geen wereldvreemde bezigheid is, maar dat het juist broodnodig is voor een gezonde christelijke geest. Spiritualiteit van beneden kan je helpen als je bezig bent met de vraag wat je moet doen als alles misloopt (zie ook mijn weblogbericht van 1 mei 2009), als je wilt weten hoe je met de scherven van je leven kunt omgaan en hoe je daar dan weer iets nieuws van kunt vormen. Het beschrijft enerzijds de therapeutische stappen die je moet zetten om tot je ware wezen te geraken en biedt je de religieuze weg die langs de ervaring van het mislukken (ook van het gebed) leidt tot de roep uit de diepte en uiteindelijk tot een diepe relatie met God.

De omslag van het boek is treffend: wij moeten leren ons te verzoenen met het onkruid in ons leven, want pas dan kan de tarwe op de akker van ons leven rijpen. De Benedictijnse spiritualiteit van beneden is als de tarwekorrel die afsterft in de akker om van daaruit veelvoudig vrucht te gaan dragen; het is de paradox van "opstijgen door af te dalen". Of zoals Jezus ons leerde: "Wie afdaalt, wordt verhoogd". Daarmee is het een goed boek voor "leiders & managers", voor "begeleiden & gedirigeerden", voor "zieken & gezonden" en zeker ook voor "jong & oud".

Geen opmerkingen: