zaterdag 31 januari 2009

De Zoebr van Wit-Rusland

Zaterdag 31 januari 2009

Toen Oxcana met haar broer en haar moeder rond de jaarwisseling van 2005-2006 vanuit Wit-Rusland bij ons op bezoek waren, kwamen ze met een mooi kado: een houtsnijwerkstuk van de Zoebr.

De Zoebr is het grootste landdier van Europa. De Zoebr (Zubr) is de Europese bizon met de Latijnse naam "Bison bonasus". In de 18de eeuw was de Europese bizon bijna uitgestorven. Er resteerden nog slechts enkele kleine kudden. In 1919 werd de laatste in het wild levende bizon van Bialowieza gestroopt en in 1927 werd de laatste in het wild levende Zoebr van de Kaukasus gedood. De totale wereldpopulatie telde toen nog maar ongeveer 50 Zoebrs in dierentuinen en in het natuurreservaat Pszczyna in het Silezische Hoogland. Uit die populatie werden twaalf geselecteerd om er gecontroleerd mee te fokken. Dat namen Poolse wetenschappers op zich, op een beschermde locatie in Bialowieza.

In 1952 werden de eerste Zoebr uit gevangenschap bevrijd. Het eerste bizonkalf werd in het wild vijf later jaar geboren. Gelukkig begonnen deze bizons zich snel te reproduceren. Begin jaren 70 van de vorige eeuw waren er al meer dan 200 in het wild levende dieren, waarvan er 38 uit het doorgaande fokprogramma kwamen.

Een pasgeboren bizonkalf weegt zo'n 30 kilo. De volwassen mannetjes kunnen tot 1.000 kg wegen en zij kunnen per dag ongeveer 60 kilo voedsel eten. De Europese bizons leven in kudden van ongeveer twaalf dieren, maar in de winter vormen zij veel grotere groepen. Alleen de oude stieren geven er de voorkeur aan solitair te leven.

De gefokte bizons worden vervoerd naar gesloten reservaten of ze worden losgelaten in enorme bossen met voornamelijk breedbladige bomen. Vandaag kunnen we ze in elk geval in het wild weer aantreffen in Polen en in Wit-Rusland. Tegenwoordig zijn er zowel in Polen als in Wit-Rusland ongeveer 250 in het wild levende bizons. De nauwe bloedverwantschap is het grootste (inteelt)risico voor hun toekomst, vanwege de laag-genetische diversiteit.

Voor de Wit-Russische bevolking is de Zoebr (Wit-Russisch: ЗУБР) een nationaal symbool van kracht en trots geworden. Het lag dan ook min of meer voor de hand dat de Wit-Russische studentenbeweging, die oppositie voerde tegen het Wit-Russische regime, zich "Zubr" noemde.

Geen opmerkingen: