Klooster Claercamppad van Lauwersoog naar Zoutkamp (etappe 1)

 Vrijdag 30 september 2022

 

Visnetten op de kade in de haven van Lauwersoog

Klooster Claercamppad

Op 1 juni 2022 presenteerde de wandel-journalist Fokko Bosker zijn nieuwe fiets- en wandelgids, van het zogenoemde 'Klooster Claercamppad', met de volgende subtitel aangeduid: 'Wandel- en fietsroutes door de Friese Waddendelta'.

Deze nieuwe gids bevat voor wandelaars: 13 etappes, 3 rondwandelingen, 1 wadlooptocht, 2 stadswandelingen en 3 fietstochten.

In de Friese Waddendelta ontmoeten water en land elkaar. Dit kustgebied is door de golven en getijdenwerking in duizenden jaren gekneed uit zand, klei en veen. Op de kwelderruggen vestigden zich de eerste Friezen en legden zij de basis voor hun rijk, dat zich uitstrekte vanaf Noord-Frankrijk tot aan Denemarken. Het Klooster Claercamppad brengt deze bijzondere landstreek, de natuur en geschiedenis in veelkleurige verhalen en met afwisselende wandel- en fietsroutes tot leven.

De route van dit pad loopt in grote lijnen vanaf Lauwersoog over Zoutkamp naar Dokkum, en voert dan verder naar Sint-Jacobiparochie (de startplaats van het pelgrimspad 'Jabikspaad'), Franeker en de Hanzestad Bolsward, om vervolgens met een lus over Makkum en Harlingen langs de kust en over de dijken terug naar Sint-Jacobiparochie te leiden. 

De eeuwenoude cultuurgeschiedenis van terpen, deltawerken, middeleeuwse kerken, kloosters en florerende handelssteden vertelt een bijzonder gelaagd verhaal.

Etappe 1 begint in Lauwersoog

Vandaag wandelen we etappe 1 van dit Klooster Claercamppad, van Lauwersoog naar Zoutkamp, over een afstand van 13,9 kilometer.

Enkele minuten over acht uur vertrekken we vanmorgen met onze auto vanuit Feinsum, met beide fietsen achter op de fietsendrager. De auto brengen we naar het Groningse Zoutkamp. Daar stappen we op onze fietsen, en dan rijden we via het dorp Vierhuizen naar Lauwersoog. Onderweg ontmoeten we enkele groepjes asielzoekers, die momenteel verblijven in het wachtkamp Marnewaard, tegenover de Willem Lodewijk van Nassaukazerne verderop. Elke dag wandelen groepjes vanuit dit asielzoekerscentrum naar onder andere Zoutkamp of zelfs verderop naar Leens, om daar hun boodschappen te doen. Naar Zoutkamp op en neer is dat ongeveer tien kilometer lopen.

Als we vanmorgen vertrekken vanuit Feinsum is het 7 graden Celsius, en de temperatuur loopt vandaag op tot 17 graden Celsius. Vanmorgen vroeg tijdens onze heenreis ligt er nog een dikke grijze deken van mist over het land, dat het Friese landschap schilderachtig tekent, maar die mist trekt al spoedig op. Dan lopen we onder een half bewolkte lucht, en genieten gedurende de hele wandeldag van een heerlijk zonnige dag.

Lauwersmeerbos en Nieuwe Robbengat

In Lauwersoog aangekomen, stallen we onze fietsen bij restaurant Schierzicht in de haven van Lauwersoog, de grootste vissershaven van Nederland, tevens de vertrekplaats van de veerboot naar Schiermonnikoog. Nadat we hier een kop koffie hebben gedronken, beginnen we aan etappe 1 naar Zoutkamp. 

Als we over de havenkade lopen, zien we een Urker viskotter bezig met laden en lossen, en een Zoutkamper garnalenkotter zoekt een aanlegplek aan de havenkade.

Een groot deel van de havenkade ligt bedekt met visnetten, die hier gedroogd worden. Verderop is een vrouw bezig de visnetten te ontwarren en te inspecteren.

Dan verlaten we de haven en steken de N361 over, om aan de overzijde over een voetpad parallel aan de N361 naar het Lauwersoogbos te gaan.

Door dit bosperceel lopen we naar het Strand Kleine Zwaan, en dan naar het verderop gelegen Strandpaviljoen Meerzicht. 

Bij een met oranje bessen rijkelijk gevulde groep duindoorns gaan we een voetpad op, om even later over de Strandweg langs de oever van het Nieuwe Robbengat te lopen.

Nationaal Park Lauwersoog en Wachtkamp Marnewaard

We gaan verder over de Strandweg, ook voorbij het Activiteitencentrum Lauwersnest. Links van ons loopt een kudde Schotse Hooglanders.

Als we arriveren bij de Vlinderbalg aan onze rechterhand, komen we bij het hoge Dark Sky Observation Point Lauwersmeer. Aan de voet van deze hoge uitkijktoren nemen we plaats op een bankje, heerlijk in de zon, voor onze lunchpauze. Naast deze uitkijktoren staat een mooi cortex-stalen panorama-kunstwerk van het Nationaal Park Lauwersoog. 

Na deze pauze gaan we verder, eerst langs de Vlinderbalg, en verderop langs het Jaap Deensgat. We komen dan aan bij de Willem Lodewijk van Nassaukazerne in de Marnewaard, op de kruising van de N361 en de Strandweg. Ten noorden van deze kazerne is enkele weken geleden het opvangcentrum in gebruik genomen, waarin de nieuw gearriveerde asielzoekers van het asielzoekerscentrum in Ter Apel hun wachtrijnummer hebben, in afwachting van het opstarten van hun asielprocedure. Een dikke muur van zeecontainers van twee hoog omzoomt deze 'wachtkamer' voor de huidige wachtenden. Met een voetgangersbrug kunnen de asielzoekers de drukke N361 oversteken. In de berm langs de N361 wordt nog druk door grondwerkers gewerkt aan infrastructurele grondwerken, zulks met het oog op dit recent geopende wachtrijcentrum. Op het kampterrein staat een grote witte touringcar, waarmee de asielzoekers worden vervoerd tussen Ter Apel en de Marnewaard vice versa. 

Over de Lauwerszeedijk naar Zoutkamp

Bij deze kazerne gaan we naar het zuiden de Strandweg op, richting Zoutkamp. Hier lopen we over asfalt bovenop de voormalige Lauwerszeedijk, met links van ons het oude binnendijkse land en rechts van ons het nieuwe land en het zoete water van Nationaal Park Lauwersmeer.

Op een akker links van deze oostelijk gelegen oude zeedijk rijdt een tractor met aanhanger, en een maïshakselaar ernaast. Het is de tijd van de maïs-oogst.

Onderweg op de dijk ontmoeten we regelmatig groepjes asielzoekers, die vanuit Zoutkamp weer op de terugtocht zijn van hun ongeveer vier kilometer lange wandeltocht, terug naar het kamp in de Marnewaard. Een aantal van hen heeft een plastic boodschappentas bij zich van de Zoutkamper supermarkt, maar de meesten zijn - zo op het eerste gezicht - alleen maar mee geweest voor een dagelijkse wandeling, om de wachttijd in de perifeer gelegen Marnewaard te doden. Als we één van de groepjes vragen of iemand van hen Engels spreekt, ontkennen ze dat, maar één van hen wijst ons naar het wachtcentrum van de Marnewaard verderop, met de korte aanduiding: 'Kamp'.

Libiërs in de polder

Bij een volgend groep is een gesprek wel mogelijk. Het blijkt een groepje van drie asielzoekers te zijn uit Libië. Ze vertellen geen toekomst meer te zien in het door een zware economische crisis verkerende Libanon, waar verschillende met elkaar strijdende partijen het leven ook risicovol maken. Ze zijn Europa binnengekomen via Italië en zijn met het geld dat ze nog hadden met de trein naar Nederland gereden, waar ze zich meldden bij het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Daar hebben ze twee of drie nachten buiten de poort geslapen, wat niet alleen ongezond was, maar ook onveilig, zo vertellen ze. Ze zijn nu een week in Nederland, en wachten hier in het kamp in de Marnewaard hun beurt af, om op afzienbare termijn hun asielprocedure in Ter Apel op te mogen starten. Uit hun verhaal spreekt nog weinig hoop op een voor hen goede afloop (werk). Leven in deze - zoals ze dat noemen - 'desert' van het Lauwersmeergebied is voor hen geen optie, maar het vinden van betaald werk in één van de grotere Nederlandse steden is voor hen het doel van deze landverhuizing.

Stuk voor stuk zijn het verhalen die gelijken op de vele Nederlanders, die in de crisisjaren van de vorige eeuw - ook vanuit Fryslân en Groningen - hun heil van een beter bestaan zochten en vonden in landen zoals bijvoorbeeld Amerika, Canada, Argentinië, Australië en Nieuw-Zeeland. Zullen de huidige crises hier en nu en de energie-armoede van heden te dage ooit ook nog eens gaan leiden tot een nieuwe emigratiegolf vanuit Nederland? De tijd zal het ons leren.

Zoutkamp aan het Reitdiep

Langs het Zoutkamperril - de vroegere zeemonding van het Reitdiep - en de Zoutkamper jachthaven bereiken we de N388, die we volgen, tot in de 16e eeuwse vestingplaats Zoutkamp.

In Zoutkamp steken we bij De Oude Sluis - de 19e eeuwse Hunsingosluis - het Hunsingokanaal over. In de bebouwde kom passeren we de gerestaureerde kalkoven, waar men van schelpen vroeger schelpkalk produceerde, dat werd toegepast in de mortel bij metselwerkzaamheden.

Over de Spuistraat lopen we naar de Passantenhaven van Zoutkamp, waar we een aangenaam warme zitplaats vinden op een bankje met uitzicht op het Reitdiep en de Reitdiepskade. 

Hier eten en drinken we het restant van ons lunchpakket, en daarna rijden we vanuit Zoutkamp met onze auto weer terug naar Lauwersoog, om daar onze gestalde fietsen af te halen, alvorens we huiswaarts keren.