Nederlands Kustpad deel 3: Vijf Wierden-route (1 & 2)

Zaterdag 4 juni 2022
 

Boven op De Boog over het Winsumerdiep in Winsum

Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren-Nieuweschans

• In de periode van 4 april 2008 tot en met 25 oktober 2015 wandelden Durkje en ik alle zeven etappes van het Friese Kustpad (LAW 5-4), over een afstand van 150,5 kilometer. Deze wandelgids beschreef de route van Stavoren naar Lauwersoog.
• Er bestond in die jaren ook een lange-afstand-wandelgids dat de kust van Groningen volgde. Die wandelgids had als titel 'Wad- en Wierdenpad' (LAW 5-5). Deze wandelgids beschreef de route van Lauwersoog naar Nieuweschans, over een afstand van 123 kilometer.
• Beide wandelgidsen maakten deel uit van het 'Hollands Kustpad', dat loopt van Bergen op Zoom tot aan Nieuweschans.
• En dat Hollands Kustpad maakt deel uit van de lange Europese wandelroute 'E9' van het Franse Hendaye naar het Poolse Gdansk.
• Durkje en ik waren aanvankelijk van plan het Wad- en Wierdenpad te gaan wandelen, als vervolg op het Friese Kustpad.
• Maar inmiddels heeft de uitgever van deze twee wandelgidsen beide wandelgidsen gebundeld in één nieuwe uitgave (2013), die nu de naam kreeg: 'Nederlands Kustpad Deel 3 Friesland - Groningen', met als ondertitel 'Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren - Bad Nieuweschans 268 km'.

Nederlands Kustpad Friesland - Groningen

• Inmiddels hebben we deze nieuwe combi-editie van het Nederlands Kustpad Deel 3 gekocht, om daarmee het vervolg op het Friese Kustpad te gaan wandelen, zijnde de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans; door Hunsingo, Fivelingo en Oldambt.
• Maar behalve dat bovengenoemde twee wandelgidsen gebundeld zijn, heeft de uitgever nog enkele andere etappes toegevoegd, en wel als volgt:
• a. Proloog Afsluitdijk (32,4 kilometer). Deze hebben Durkje en ik grotendeels gelopen op 25 augustus 2007, en de resterende aantak-route op 14 mei 2022.
• b. Variant W Wadroute: 5 etappes in noord-Groningen, over een afstand van 34,6 kilometer;
• c. Dagwandelingen Waddenwandelen: 21 etappes in het noorden van Fryslân en van Groningen, over een afstand van 148,5 kilometer.
• Aan de hand van deze nieuwe combi-wandelgids, gaan we in de komende tijd naast de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans ook nog de 5 variant-etappes lopen en eveneens de 21 dagwandelingen (waarvan vandaag 2)
• De twee etappes die we vandaag lopen, zijn de dagwandelingen 1 & 2 van de 'Vijf Wierden-route', over een totale afstand van (respectievelijk) 12,2 + 8,2 = 20,4 kilometer.

Een mooie zaterdag vóór Pinksteren

Om ongeveer 8:00 uur verlaten Durkje en ik vanmorgen Feinsum, om met de auto naar het Groningse Winsum te rijden. De temperatuur is dan 14 graden Celsius, en die loopt vandaag tijdens onze wandeletappe op tot 19 graden Celsius. Het blijft de hele dag aangenaam zonnig weer, met echter wel een frisse wind vanuit het noordoosten. We lopen vandaag een rondje tussen Winsum en Rasquert, dus we weten dat we vandaag een aantal trajecten met tegenwind hebben, maar omdat het een rondje is, hebben we zo ongeveer even zo lang de wind in de rug. We genieten niet alleen van het prachtige Groningse landschap, maar ook van dit mooie weer op deze zaterdag vóór Pinksteren.

Winsum

Om 9:00 uur vertrekken we vanaf het parkeerterrein naast het treinstation van Winsum. Door een laantje lopen we naar de oude dorpskerk van Winsum, die we van binnen kunnen bekijken, omdat nu al de kerkdeur ontsloten is.

Buiten lopen we daarna langs molen De Vriendschap, waar we het dorpscentrum van Winsum binnenwandelen.

In het nu nog ochtendrustige centrum van Winsum steken we via De Boog het Winsumerdiep over, en dan gaat de route verder naar de oude kerk van het vroegere buurtschap Obergum, waar deze kerk op een wierde staat. De drie wierden Winsum en Bellingeweer en Obergum zijn later samengevoegd, en vormen nu samen het dorp Winsum. De terpkerk van Obergum is nu helaas gesloten, dus die kunnen we van binnen niet bekijken. Maar we komen hier vanmiddag weer langs, dus het zou kunnen zijn dat we vanmiddag meer geluk hebben.

Over de Onderdendamsterweg lopen we met een grote bocht om de nieuwbouwwijk heen, en zo verlaten we ook het dorp Winsum.

Abbeweer en Tinallinge

Bij De Klinker gaan we linksaf verder over de na asfalteringswerkzaamheden gisteren weer heropende Tinallingerweg, die verderop de Abbeweersterweg wordt, en die door het buurtschap Abbeweer loopt.

Zo'n drie kilometer verder lopen we het wierdendorpje Tinallinge binnen. De doorgaande route verlaat al bij entree van het dorp de hoofdstraat door het dorp, en komt daarmee helaas niet langs de oude dorpskerk boven op de wierde (terp). Daarom lopen wij eerst nog even rechtdoor het dorp in, om toch wel een bezoek te brengen aan deze 13e eeuwse dorpskerk.

Deze kerk is gelukkig open, dus we gaan naar binnen. Binnen vallen de kerkramen op, maar bovenal zijn het de grote delen van de gerestaureerde eeuwenoude fresco's die onze aandacht trekken. Die muurschilderingen bestaan uit veel decoratieve vormen, maar er zijn ook afbeeldingen te zien, van bijvoorbeeld Jezus Christus hangende aan het kruis.

Naast de kerk is een zogenoemd Rustpunt, waar we pauzeren om een broodje te eten en koffie te drinken.

Vervolgens lopen we terug naar de dorpsrand, waar we de reguliere route vervolgen, die vanaf hier over de zogenoemde ossengang gaat, rondom aan de voet van de monumentale wierde.

Rasquerdermaar en Oude Weer

Voorbij Tinallinge steken we de doorgaande weg over, om aan de overzijde over een smal betonpaadje tussen de akkers door naar de Rasquerdermaar te lopen. In de verte zien we onder de rook van Baflo een tractor in een weiland om een partij hooi van het land te halen.

Als we bij de Rasquerdermaar komen, volgen we die in oostelijke richting.

Aan de overzijde zien we een groep mannen van het brandweerkorps van Baflo bezig met een brandweeroefening. 

Ter hoogte van Het Oude Watermolentje steken we de Rasquerdermaar over, en dan zien we aan de overzijde van deze vaart dat 18e eeuwse bouwwerk staan.

Dan moeten we om een ernstig vervallen boerderijtje heen lopen, op weg naar het gemaaltje in de Oude Weer. Aan de overzijde van de Oude Weer staat een pompwagen van de brandweer, waarmee water gepompt kan worden uit de Oude Meer.

Op de Kieversterweg raken we in gesprek met twee brandweermannen, die ons vertellen dat ze met een brandweeroefening bezig zijn om met dikke waterslangen water uit de vaart te zuigen, die dan vervolgens tot een maximale lengte van drie kilometer door de waterslangen gepompt zou moeten worden. Ze zijn al met de afronding bezig, want de meterslange waterslangen worden al opgerold in de open container bovenop de vrachtwagen van de brandweer van Baflo. 

Rasquert

We lopen voorzichtig door de berm om de brandweerwagen heen, waarna we onze route vervolgen over de Kieversterweg richting Rasquert.
Aan de overzijde van de Hammelandsterweg steken we de Andelstermaar over, waarna we over de Oude Kieversterweg naar de spoorwegovergang gaan van de spoorlijn tussen Winsum en Warffum.

Met een royale bocht over de Mathenesserweg lopen we rond de wierde van Rasquert naar de Meymaweg. Daar passeren we ook de plek waar vroeger de borg Meyma heeft gestaan.

In een met eendenkroos bedekte sloot zien we aan de andere zijde van de Meymaweg de gele lis bloeien.

Verderop zien we een mooie witte villa in een dichtbegroeide landschapstuin.

Middels een smal en hoog bruggetje steken we het Kanaal Mensingeweer-Baflo over, waarmee we Rasquert verlaten en we Baflo binnen wandelen.

Baflo

In Baflo lopen we recht op de Hervormde kerk af. Die heeft een losstaande kerktoren, waarvan de torendeur open staat. We gaan de oude kerktoren binnen, en zien boven ons een rond stenen gewelf. Een oude houten trap verschaft toegang naar de bovenruimte van de toren.

En naast de toegangsdeur is nog de oude houten deur van het cachot, de cel-ruimte, die in Fryslân ook wel het hûnegat wordt genoemd. Hier konden gevangenen tijdelijk worden 'bewaard'.

De kerk heeft stijlvol eenvoudig gekleurde kerkramen. Er heerst een serene sfeer in deze oude dorpskerk.

Buiten gekomen, wandelen we naar de Viskenij, een woonzorglocatie, waar we op een houten bank uit de wind en heerlijk in de zon genieten van onze lunchpauze. Een bewoner komt met zijn rollator even bij ons langs voor een praatje, waarna hij rustig naar de brievenbus verderop loopt, om er een envelop te posten.

Als we even later de N363 oversteken, verlaten we Baflo.

Naar Maarhuizen

Dan gaan we verder over de Maarhuizenweg, die tussen de akkers slingert, van de N363 naar de N361. De boerderij De Kleine Reus staat te midden van het wuivende graan.

Zo lopen we van boerderij naar boerderij. Achter op het erf van één van de boerderijen staat zo'n mooie groene windmolen met houten wieken en een houten windvaan van windmolenfabrikant EAZ Wind uit Hoogezand, zoals die hier al veelvuldig zijn te zien in de provincie Groningen, ook wel de 'Groninger molen' genoemd.

De routemutatieslijst vermeldt dat deze route voorlopig niet meer gelopen kan worden, vanwege de verlegde provinciale weg N361. We hebben toch maar de gok genomen om deze route wel te lopen, in de veronderstelling dat we bij een probleemlocatie vast wel een oplossing vinden om verder te lopen, maar als we bij de N361 aankomen, blijkt dat we deze provinciale weg heel eenvoudig kunnen oversteken, om aan de overzijde ervan naar het buurtschap Maarhuizen te wandelen.

Op Maarhuizen

Door een mooie laan gaan we door dit groene buurtschap. Op een gegeven moment zien we vanaf enige hoogte een drooggevallen poel in een kom aan de voet van de terp. 

Enkele watervogels - waarvan een ganzenpaar met kuikens - fourageert op de grens van het drooggevallen land en het beetje water dat nog in de ondiepe poel resteert.

Daarna gaat het smalle pad hoger en hoger, en dan komen we tot onze verrassing boven op de terp op het oude kerkhof, waar nog een aantal grafstenen staan en liggen in een ommuurd kerkhof, geheel omringd door bomen.

Iets verderop lopen we langs de boerderij Enne Jans Heerd, die momenteel wordt gerestaureerd.

Welkom terug in Winsum

Als we Maarhuizen verlaten, is ons inmiddels duidelijk geworden dat we hier op een traject lopen van zowel ons Nederlands Kustpad, als ook het Pieterpad. En dat wordt ook direct al wel zichtbaar, want vrij spoedig zien we al vijf Pieterpad-wandelaars met rugzakken op vóór ons lopen: twee tweetallen, en een alleengaande met een hond aan de lijn en een hele grote rugzak op. Het is bijna een optocht, zoals die ons doet herinneren aan de stoet pelgrims die je in Spanje zo soms op de Camino vóór je ziet lopen.

Langs het Winsumerdiep lopen we Winsum binnen.

Op de camping aan de overzijde van het Winsumerdiep zien we een groot aantal campers en caravans staan, waarmee ons duidelijk wordt dat dit Pinksterweekend ook hier voor behoorlijk veel drukte gaat zorgen. Het terras van de camping zit nagenoeg vol, dus dat ziet er wel gezellig uit verderop.

Dat men zich er hier in Winsum terdege van bewust is dat het Pieterpad door Winsum loopt, blijkt even later wel als we bij de entree van het dorp een groot publicatiebord passeren, waarop de 'Pieterpatters' van harte welkom worden geheten in Winsum, het 'allermooiste dorp van Nederland', zoals ook wordt vermeld bij de komborden langs de provinciale weg.

Misschien dat op termijn er ook nog eens zo'n bord naast komt te staan, waarop dan ook de 'Kustpatters' welkom worden geheten in Winsum. Wij voelen ons echter niet minder welkom in Winsum, en worden evenzo gastvrij onthaald als we bijvoorbeeld even later welkom worden geheten bij de exposities van kunstwerken in de kerk van Obergum en van kinderboeken in het Kinderboekenhuis van Winsum.

Toeristisch Winsum

Nadat we - in tegenstelling tot vanmorgen - met De Boog weer het Winsumerdiep hebben overgestoken, vervolgen we de terugweg naar onze auto door het inmiddels heel gezellige dorpscentrum van Winsum.

Het valt op dat er hier nu veel meer toeristen door Winsum wandelen, dan vanmorgen vroeg toen we op pad gingen. Alle winkels en horeca-gelegenheden zijn nu open, en ook de kerken zijn opengesteld voor het publiek. Al met al gezellig op straat.

Langs de oude dorpskerk en de basisschool lopen we door een smal en koel laantje weer terug naar onze auto bij het treinstation.

Vanuit Winsum rijden we naar Meerstad, waar we op visite gaan bij Jan Wijbe, Gaby en Pepijn, en waar we de rest van de middag met z'n vijven aangenaam verpozen in de tuin. 

Aan het eind van de middag verlaten we Meerstad, en gaan we terug naar huis in Feinsum.

Morgen vieren we het Pinksterfeest in een 'dienst te velde', op het kaatsveld van Stiens.