Bonifatius Kloosterpad - Traject 2 - De Kloosterronde van Gerkesklooster naar Surhuisterveen

Zondagochtend 24 mei 2020

Over Melle's pad langs de Alde Lauwers door de Doezumermieden

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat hier om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van klooster en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Eerst een Traject en dan een Rondje
Afgelopen donderdag (op Hemelvaartsdag) zijn Durkje en ik begonnen met het eerste Traject van de driedaagse rondwandeling rondom de Friese plaats Buitenpost.
Voor vandaag hebben we twee wandelroutes op het programma staan, met een totale afstand van 27,4 kilometer.
Vanmiddag willen we Rondje 6 gaan lopen, met als thema 'Buitenpost over Veenklooster'; over een afstand van 15 kilometer.
Vanmorgen lopen we het tweede Traject van de driedaagse wandeling rond Buitenpost. Deze route heeft een lengte van 12,4 kilometer.
Dit Traject 2 kreeg als titel: 'Naar Surhuisterveen', waarmee wordt bedoeld dat je wandelt van Gerkesklooster naar Surhuisterveen.
Durkje en ik kiezen ervoor om voor deze wandeldag gebruik te maken van beide auto's. Om 7:45 uur rijden we vanmorgen met de auto's van Feinsum naar Surhuisterveen, waar we de eerste auto parkeren op de plaats waar onze ochtendwandeling vandaag stopt.
Dan rijden we met de andere auto naar Gerkesklooster, waar vandaag onze eerste wandeling begint.

Het klooster van Gercke Harkema uit Twijzel
We beginnen vanmorgen om 8:45 uur op een hooggelegen oud kloosterterrein, bij de Nederlandse Hervormde kerk van Gerkesklooster. Dit gebouw was voorheen het Brouwhuis van het Cisterciënzer (sinds 1249) klooster Jeruzalem (in 1240 gesticht), en werd na de Reformatie van leegstand gered toen het in 1629 de bestemming 'kerk' kreeg.

Vroeger Brouwhuis van klooster Jeruzalem; nu NH Kerk van Gerkesklooster

Via De Lege Finne - eerst langs de Oude Vaart - wandelen we naar Sarabos, waarna we via de kanaalbrug van het tweelingdorp Stroobos-Gerkesklooster het Prinses Margrietkanaal oversteken.
Direct na de kanaalbrug gaan we de Dorpsterweg op, langs het Prinses Margrietkanaal in de richting van het buurtschap Dorp. We gaan een gebied in van zandruggen en beekdalen.
Rechts zien we een boerderij die gelegen is in een Groninger inham, met de Friese grens ten noorden, ten westen en ten zuiden van de boerderij. Achter op het erf staat een Groninger windmolen, geleverd door EAZ Wind uit Hoogezand. In tegenstelling tot zijn Friese buren mocht deze boer op zijn stukje Groninger land wel een dergelijke kleine windmolen bouwen, hetgeen zijn Friese collega's op afzienbare termijn ook mogen doen, als de Friese Provinciale Staten daar binnenkort groen licht voor geeft. Boeren kunnen met deze EAZ-windmolens met lage tiphoogte in zelf opgewekte electriciteit voorzien. Nog heel even wachten, en dan kunnen ook Friese boeren met EAZ Wind-molens zelf de benodigde electriciteit opwekken.

Door de Doezumermieden
Voordat we het gehucht Dorp bereiken, gaan we echter al rechtsaf verder over de Eesterweg, een lange rechte weg in zuidoostelijke richting.
Vrij snel nadat we het buurtschap De Bombay passeren, verlaten we de Eesterweg, om onze route te vervolgen over de Doezumertocht. Goed is te zien dat we inmiddels het open-kleilandschap aan de noordzijde van het Knillesdjip hebben verlaten, en dat we inmiddels lopen in het Friese Wouden-gebied.
Bij een klokkenstoel slaan we rechtsaf, om dan verder te gaan over het onverharde Melle's Pad, dat ons diep de Doezumermieden in voert.
We wandelen nu door een schilderachtig mooi veenlandschap van petgaten, kruidige graslanden en nat broekbos.

Nadat we het grote houten kruis voorbij zijn, komen we bij het pad langs het meanderende veenriviertje Alde Lauwers. Over een veldpad met veel balkenbrugjes over sloten lopen we alsmaar verder, door een groot aantal houten klaphekjes, die het rondom grazende vee tegen moeten houden.

Wandelen in de regen
Toen we vanmorgen vertrokken, was de temperatuur 15 graden Celsius. Veel warmer word het tijdens ons traject niet. Het is zwaar bewolkt weer, en als we hier door dit prachtige natuurgebied van de Doezumermieden lopen, zien we dat zich verderop in het westen een fikse regenbui ontwikkeld. Die krijgen we over ons heen, dus het blijkt even later geen overbodige luxe te zijn dat we bij de eerste regendruppels al onze poncho's hebben aangetrokken.
Vanaf nu tot aan Surhuisterveen blijft het bijna onophoudelijk regenen, doorgaans heel licht, maar af en toe even een steviger bui.
In Peebos komen we weer op de verharde weg. Voorbij het Blote Voetenhof komen we op de Fryske Dyk. Die is eerst nog wel halfverhard, maar verderop is het een zandpad, zoals we die zoveel kennen in de Noardlike Fryske Wâlden.
Op deze Fryske Dyk krijgen we vlak vóór Koartwâld nog een fikse bui over ons heen. Dus voordat we het laatste stukje over de Kealewei naar Surhuisterveen lopen, nemen we al schuilend onder een hoge boom van de boomwal een korte etenspauze.
Bij de entree van Surhuisterveen komen we even later aan bij onze auto. We stappen in, en rijden dan terug naar Gerkesklooster, om daar onze andere auto af te halen bij het voormalige brouwhuis van klooster Jeruzalem.
Vanuit Gerkesklooster rijden we vervolgens door naar Buitenpost, vanwaar onze tweede wandeling vandaag van start gaat.