Pelgrimeren van Chalignac naar Le Puy-en-Velay

Pelgrimsroute van Vézelay (F) via Le Puy-en-Velay (F) naar Santiago de Compostela (S)

Van de Via Lemovicensis naar de Via Podiensis (GR13 & GR3)

Verbindingsroute van Vézelay naar Le Puy-en-Velay

Pelgrimeren van Chalignac naar Le Puy-en-Velay

Donderdag 7 augustus 2025 – 18,9 km lopen & 18,4 km fietsen.

Dag 24: 419,2 – 438,1 km

 

Onze aankomst bij de kathedraal Notre-Dame van Le Puy-en-Velay

Verbindingsroute voor pelgrims van Vézelay naar Le Puy-en-Velay

Tijdens onze eerste pelgrimage van Durkje en mij wandelden we van 2005 tot en met 2012 van het Friese Sint-Jacobiparochie (NL) via het Franse Vézelay over de klassieke Franse pelgrimsroute van de Via Lemovicensis naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela.

Tijdens onze tweede pelgrimage van Durkje en mij wandelden we van 2011 tot en met 2015 van het Franse Le Puy-en-Velay over de klassieke Franse pelgrimsroute van de Via Podiensis wederom naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela.

Dit jaar (2025) gaan we de verbindingsroute voor pelgrims lopen van de Via Lemovicensis naar de Via Podiensies, van Vézelay zuidwaarts naar Le Puy-en-Velay. Die pelgrimsroute heeft volgens de pelgrimsgids van Francois Lepère - ‘Chemin de Compostelle de Vézelay au Puy-en-Velay’ (2024) - een lengte van 452 kilometer, door Lepère in 17 etappes beschreven via de GR13 & GR3. Wij zijn van plan deze verbindende pelgrimsroute in 24 etappes te lopen.

Eerst fietsen van Le Puy-en-Velay naar Chalignac

Vandaag wandelen we daarvan de 24e - en daarmee laatste - etappe van Chalignac naar Le Puy-en-Velay, over een etappe-afstand van 18,9 kilometer.

Voordat we dan nu de etappe van vandaag gaan lopen, fietsen we eerst van Le Puy-en-Velay naar Chalignac, over een afstand van 18,4 kilometer.

De wekker wekt ons om 6:00 uur in onze caravan op de Municipal Camping van Retournac aan de Loire.

Na het ontbijt verlaten we de camping om 7:15 uur, en rijden we met de auto – met achter op het fietsenrek onze fietsen -  van Retournac  naar Le Puy-en-Velay, waar we onze auto parkeren bij de Super U-supermarkt van Aiguilhe/Le Puy-en-Velay.

Het is vanmorgen nog maar 7 graden Celsius als we vertrekken. Het is onbewolkt. De temperatuur stijgt vandaag naar 32 graden Celsius tijdens onze etappe. Het weer is stabiel zonnig en warm, en het blijft droog. Omdat de temperatuur langzaam oploopt, blijft het nog wel een goede zomertemperatuur en goed weer om hiermee deze laatste etappe te wandelen.

Fris fietsen en warm lopen

We fietsen de stad Le Puy-en-Velay uit, en kruisen daarmee eerst de rivier de Borne, en daarna de Loire. Dan volgt een kilometers lang traject langs de Gorges de la Loire, over de D103, eerst langs de oostelijke kant, en na de oversteek bij Lavoûte-sur-Loire langs de westelijke kant van de Loire. Dit is een prachtige route om langs de Loire te fietsen, omdat de weg geen forse klimmen en afdalingen heeft. Maar het is tijdens deze fietstour nog behoorlijk fris, vooral waar de bergen aan de oostzijde het zonlicht tegenhouden.

Na deze frisse fietstocht staan we om 9:25 uur in Chalignac klaar bij onze fietsen om te vertrekken voor deze laatste etappe van onze Zomerpelgrimage 2025.

We lopen het dorp uit, en zien dan direct al wel dat de GR3-route vanuit Chalignac afwijkt van onze pelgrimsroute. Wij willen vandaag ook weer zoveel als mogelijk de route volgens de routegids van Francois Lepère blijven volgen. Waar de GR3 linksaf gaat, lopen wij rechtdoor over de Chemin de la Varenne het dorpje Chalignac uit. Het begint nu al warm te worden.

Zonder zorgen langs Viaye naar Labistour

Vlak buiten Chalignac worden we op een steenachtig pad ingehaald door een man op een mountain bike, die maar kwalijk in staat is om bergopwaarts te fietsen.

Als we even later op hoogte zijn, en de afslag linksaf hebben genomen op een halfverhard karrenspoor halen we de man in, die ons hulpeloos aankijkt en duidelijk maakt dat zijn ketting eraf ligt. Ik bekijk het even, en in de tweede poging draai ik het ketting weer om het grote tandwiel. De man bedankt met een welgemeend ‘Thank you’, en fietst dan moeizaam zwoegend verder, totdat hij iets verderop in een afdaling hopelijk zorgelozer (‘sans souci’) meer vaart kan maken. Wij passeren een eindje verder de boerenhoeve Sanc Souci.

Nabij de boerenhoeve Viaye zien we rechtsvóór ons diep in het Loire-dal nu al de bovenkant van het Château du Lavoûte-Polignac staan. Straks zullen we het kasteel beter in zicht krijgen, maar daarvoor moeten we nog wel fiks hoger klimmen.

En eerst komen we nog door het buurtschap Labistour. 

Daar zetten we een behoorlijke afdaling in, middels een haarspeldbocht het Loire-dal in.

Koffie bij de bruggen van Lavoûte-sur-Loire

We komen na deze afdaling om 10:20 uur aan in Lavoûte-sur-Loire.

Een informatiebord heet ons welkom op de Chemin de Saint-Jacques-de-Compostelle.

Het andere bord ernaast vermeldt dat het vanaf hier nog 15 kilometer is naar Le Puy-en-Velay, en dat je nog 1.525 kilometer moet doorlopen om aan te komen in de Spaanse bedevaartsplaats Santiago de Compostela.

We stappen heel even een eindje van de route af, om even bij de rivierbrug te kijken die hier de Loire overspant.

Lavoûte-sur-Loire ligt inderdaad – zoals de naam al zegt – aan de Loire.

Bij zo’n karakteristiek schuurtje van twee verdiepingen met een aarden wal als opgang naar de bovenverdieping lopen we even later Lavoûte-sur-Loire uit. 

Nog geen tien minuten later passeren we dan langs een zijtak van de Loire twee stenen bruggen, waarvan de ene de nog in gebruik zijnde spoorbrug is. Een trein passeert.

De andere brug ernaast is een eeuwenoud restant van een stenen boogbrug.

Onder de spoorbrug door zien we Lavoûte-sur-Loire aan de overzijde van de rivier.

Vlak voorbij deze bruggen staat een houten bank langs de weg. We hebben nog maar zo’n 4,5 kilometer gelopen, en weten dat er direct een uitdagend traject van klimmen over bergpaden zal volgen, dus daarom kiezen we er nu voor om hier alvast onze koffiepauze te houden.

Daarbij hebben we het uitzicht rechts van ons op de forse hoekige moulin, die aan de overzijde van de zijtak van de Loire staat.

Tegen elf uur gaan we verder, en passeren we deze moulin, en dan laten we daarmee Lavoûte-sur-Loire ook achter ons.

Klimmen naar Ceyssaguet

Na deze koffiepauze lopen we nog een eindje verder langs de zijtak van de Loire.

Die zijtak draait linksvóór ons af naar de Loire.

Dan rijzen rechts van onze asfaltweg de hoge bergen op van de Gorges de la Loire.

Grillige rotspartijen tekenen de toppen van het bergmassief.

Even later is dan het moment aangebroken om de stevige klim bergopwaarts te maken.

Na een lange, maar gestage klim over ruige paden van rotsen, keien en stenen komen we op een fikse hoogte bij een open plek in de beboste bergwand, waar we een prachtig uitzicht krijgen over de Loire-vallei links van ons.

Dan gaat het bergrotspad verder in de richting van Ceyssaguet.

Na een klim van ruim een half uur arriveren we in het bergbuurtschap Ceyssaguet, wat zo op het eerste gezicht niet meer is dan één huis met enkele bijgebouwen.

Doorklimmen naar Rachat

Als we het volgende buurtschap naderen, krijgen we van nog grotere hoogte uitzicht over de vallei van de Loire.

Dan zien we ook het Château de Lavoûte-Poligny in haar volle glorie vanaf grote hoogte staan aan de oever van de Loire in de diepte. 

Het uitzicht hier over de Loire-vallei is ronduit fenomenaal mooi.

Op dit uitzichtpunt staat overigens ook een groot stenen veldkruis.

We klimmen nog een eindje door over niet al te steile en meer grasachtige bergpaden, en komen dan langs het mooie huis van het buurtschap Rachat, waarschijnlijk ook slechts bestaande uit dat ene huis. In de tuin van dit huis, boven ons langs het pad, zitten een man en een vrouw koffie te drinken op het terras vóór dat huis. Dit terras is als een balkon, met dat indrukwekkend mooie uitzicht over de Loire-vallei. Voor wie van vergezichten houdt, is dit een sublieme plek om te wonen.

Afdaling via Moulhade en Chanceaux naar de Châlon

Vanaf nu gaat het doorgaans over dalende paden. Eerst komen we door het boeren-buurtschap Moulhade, dat we binnenkomen langs een lange aanhanger vol met hooirollen.

We laveren tussen de dicht op de weg gebouwde gebouwen van Moulhade.

In één van de schuren langs de dorpsstraat ligt een behoorlijke stapel brandhout voor de komende winter(s).

Aan de rand van het buurtschap zie ik vier houten wielen aan twee assen in de berm in de grassen en struiken, die deze wielen deels al overwoekeren.

Nog verder naar beneden komen we aan in het buurtschap Chanceaux.

Dit gehucht is meer een mix van boerderijen, burgerwoningen, en ingeval ze van natuursteen zijn gebouwd iets wat het midden daartussen houdt.

We moeten afdalen naar de beek van de Châlon, maar in Chanceaux geeft de GR3-route-bewegwijzering aan dat we nog weer een klim rechts omhoog moeten maken. Als we even checken of dit voor ons ook de bedoeling is, zien we dat de digitale route in Organic Maps op de smartphone beide routevarianten in twee kleuren intekent op de kaart, maar de routegids van Lepère geeft aan dat de hoger overgaande route de pelgrimsroute is. Dit betekent dat we niet over asfalt afdalen naar de Châlon, maar dat we hoog over gaan over een halfverhard karrenspoor door het berglandschap.

Dat gaat eerst een eind omhoog, en daarna dalen we geleidelijk naar de brug over de Châlon in de beekvallei. 

Door het beekdal van Le Châlon naar La Barbeyre

Beneden aangekomen blijven we de asfaltweg door het beekdal volgen op enige afstand van de eerst nog parallel aan deze weg lopende beek Le Châlon.

Waar de asfaltweg bij de hoeve La Barbeyre afbuigt naar rechts, gaan wij rechtdoor om voorbij die boerderij verder te gaan over een halfverhard karrenspoor.

Dan rijst rechtsvóór ons de imposante burcht van Polignac op.

We lopen naar de vulkanische rots, waarop het grote kasteel van Polignac is gebouwd. Daartoe moeten we over een ruig smal bergpad steil omhoog.

Klimmen naar de Eglise Saint-Martin van Polignac

Het is een klim van enkele minuten over een rotspad dat snel aan hoogte wint, waarover wij langzaam klimmend omhoog gaan.

Tegen twee uur staan we bij de ingang van de grote kerk van Polignac.

We gaan deze Eglise Saint-Martin binnen, en maken een rondje door de kerk. Vanuit de zij-deur krijgen we een prachtig uitzicht op de nog veel hoger gelegen burcht op de rots van Polignac.

Bijzonder van deze kerk zijn de hele oude fresco’s, onder andere in de koepel van het koor. In de zijkapel is een muurschildering zichtbaar van het leven van Maria, de moeder van Jezus. 

Daarop zie je van links naar rechts de engel Gabriël bij Maria, het bezoek van Maria aan Elisabeth (de moeder van Johannes de Doper), de geboorte van Jezus, het bezoek van de herders en van de Wijzen uit het Oosten, en tenslotte de vlucht van Jozef & Maria met Jezus naar Egypte. 

In de andere zijkapel steekt Durkje een kaarsje aan voor het altaar van Maria.

Dit kaarsje symboliseert onze dankbaarheid voor deze bijzondere, en onze bijna voltooide pelgrimstocht van Vézelay naar Le Puy-en-Velay.

Eén van de kerkramen van deze Sint-Maartenkerk toont de doop van Jezus door Johannes de Doper.

Zoals dat in de rooms-katholieke kerken te doen gebruikelijk is, gebeurt dat met water uit de Jacobsschelp.

We voltooien ons rondje door deze forse kerk.

Daarna verlaten we de kerk aan de centrumzijde, om daar te pauzeren. 

We vinden een mooie zitplek op een bankje in de schaduw, onder een grote boom aan het kerkplein. Als we zitten te lunchen, komt de Fransman bij ons die met een vrouw op het bankje naast ons zit, en vraagt of hij een foto van ons beiden zal maken tijdens onze lunch hier aan het kerkplein. Dat laten we hem graag doen.

Na de lunch zoeken we even naar de wegwijzers om Polignac te verlaten.

Dan vinden we het smalle rotspaadje vanuit het centrum naar beneden, waar we bij de doorgaande weg de oversteek naar het veld maken, en Polignac zo achter ons laten.

Door het veld naar Cheyrac

Nu begint het stuk van de laatste vijf kilometers van onze zomerpelgrimage. Vanuit Polignac eerst over mooie veldpaden van karrensporen langs droge akkers en weiden.

Als we nabij Cheyrac een kwartier later de D136 oversteken en achterom kijken, zien we nog de burcht van Polignac boven op de vulkaanrots hoog boven het overige landschap uitsteken.

Dan wandelen we de laatste singel in richting Le Puy-en-Velay, waarvan de ingang van die singel wordt aangegeven met een rood-wit teken van de GR3 en met een witte Jacobsschelp van de pelgrimsroute.

Le Puy-en-Velay in zicht

Om 15:05 uur krijgen we voor het eerst het zicht op de binnenstad van Le Puy-en-Velay. 

Prachtig zijn altijd de beelden van het Madonnabeeld, de kapel en de kathedraal, alle drie op grote hoogte gebouwd.

Die drie elementen zijn de beeldbepalende objecten in het centrum van de stad.

Na het eerste deel van de afdaling door de Chemin de la Boriëtte komen we op de hoogte van deze imposante bouwwerken.

Door een smal straatje met bloeiende planten links en rechts van de straat dalen we voortdurend naar het stadscentrum.

Bij de D902 aangekomen, moeten we om een gat in de weg heen lopen, waarin twee werkmannen bezig zijn met het koppelen van grondkabels.

Op een muur langs de D902 is de figuur van een jonge vrouw gespoten, waarboven staat dat je moet geloven in jezelf, en dat je als je iets kunt dromen, je dat ook kunt doen. Een eigentijdse verwijzing naar waar Durkje en ik mee bezig zijn, zo’n bijzondere zomerpelgrimage door de hoge bergen van de Franse Forez.

Links van ons zien we hoog boven ons de kapel op de puntige vulkaanrots.

Exact om 15:30 uur lopen we officieel de bebouwde kom van Le Puy-en-Velay binnen, getuige het plaatsnaambord aan de D902.

Opgang naar de kathedraal van Le Puy-en-Velay

Links van ons zien we hoog boven ons het Madonnabeeld op de puntige vulkaanrots, waarop Maria met haar kind Jezus is te zien.

Vlak vóór een oud rond hoekpand verlaten we de D902.

We wandelen dan de Avenue de la Cathedrale in.

Deze stadstraat gaat in een nagenoeg rechte lijn naar de kathedraal van Le Puy-en-Velay.

Bij deze klim naar de bovenstad komen we langs een groot gebouwencomplex rechts van de straat, dat geheel in de steigers staat, waarvan momenteel de gevel wordt opgeknapt.

En dan volgt de grote overgang van de stille straat naar ineens een stadspleintje waar het wemelt van toeristen.

Het is hier op en rond dit pleintje een drukte van belang in de winkels en bij de horeca-terrassen.

Wij lopen door, bergop in de richting van de kathedraal.

Op het wegdek wijzen ons de straatemblemen van Saint-Jacques-de-Compostelle de weg, opwaarts naar de kathedraal.

Dan staan we aan de voet van de hoge trappen naar de kathedraal.

Nadat we daar een selfie hebben gemaakt, maakt een Franse padvinder-scout van ons een foto, staande vóór de trappen van de kathedraal, de Notre Dame van Le Puy-en-Velay.

Dan lopen we de trappen op naar boven.

Friezen in Frankrijk: pelgrims en pelgrims in spe 

Boven aangekomen, wordt ik aangesproken door een Fries, afkomstig uit Gerkesklooster, en hier met zijn vrouw - afkomstig uit Dokkum - een dag in de stad, met de vraag of ik Fries ben; en hij verwijst naar mijn Fries vlagje op mijn pelgrimshoed. We raken met het echtpaar in gesprek, dat al enkele malen heeft overwogen om ook een eens een pelgrimage te gaan ondernemen, want dat lijkt hen mooi om te doen, en zeker als je zo’n dag als vandaag door Le Puy-en-Velay loopt en regelmatig pelgrims ziet lopen met hun rugzakken. Wellicht dat ze ooit nog eens op pelgrimstocht gaan. Wij kunnen het hen alleen maar aanbevelen te gaan doen.

Afsluiting van de zomerpelgrimage in de kathedraal van Le Puy-en-Velay

Al bij het betreden van de kathedraal valt de vele pracht en praal op van deze kerk.

Aan de voet van het bekende beeld van Sint Jacobus branden vele kaarsjes.

We lopen naar de sacristie, waar de kathedraalwinkel kan worden bezocht. We kopen hier een pelgrimsgids van de Via Gebennensis, die we ook nog eens willen lopen, en vragen en krijgen een stempel van de kathedraal in onze pelgrimspaspoorten.

In de kathedraalwinkel ontmoeten we dan ook de beide Belgisch-Vlaamse pelgrims die we enkele dagen geleden richting en in Retournac hebben ontmoet. Ook zij arriveren vandaag hier in Le Puy-en-Velay, en ook zij beëindigen hier in de kathedraal hun zomerpelgrimage.

Dan maken we een rondgang langs al het moois van deze kathedraal.

Her en der in de kerk, bij verschillende zijkapellen, branden de lichtjes die door de kathedraalbezoekers zijn aangestoken voor uiteenlopende doeleinden.

Prachtig zijn het koor en het koepelgewelf van deze kathedraal.

Maar ook de achterzijde van de kerk, met daar het kolossale kerkorgel, is schitterend om te bekijken.

Na dit bezoek lopen we door de ronde poort de kathedraal uit, waarbij je dan een prachtig vergezicht krijgt over de lager gelegen stad van Le Puy-en-Velay.

Nog een laatste groet aan het Sint-Jacobsbeeld links van de uitgang van de kerk, en dan verlaten we dit bijzondere godshuis.

We maken een wandeling door de stad, van de bovenstad naar de benedenstad, waar we op het terras van het Ultreia-café een koude Cola drinken, om daarmee onze pelgrimage op deze hete dag koel af te sluiten. Einde van onze zomerpelgrimage 2025.

Zomerpelgrimage 2025

Daarna lopen Durkje en ik van de benedenstad naar de Super U-supermarkt, waar onze auto staat geparkeerd.

We stappen in en rijden van Le Puy-en-Velay terug naar Chalignac, waar we onze fietsen afhalen. Als we tot slot terug rijden van Chalignac naar onze municipal camping van Retournac aan de Loire, geeft de thermometer een temperatuur aan van 35 graden Celsius, kortom een war(m)e afsluiting van deze Franse zomerpelgrimage 2025.

• Tijdens alle 24 dagen van deze Zomerpelgrimage 2025 hebben we ’s morgens gefietst van het eindpunt naar het beginpunt van de dag-etappe, waarna we wandelden van het beginpunt naar het eind van die etappe.
• De totale afstand op de fiets van die 24 etappes was 482,8 kilometer, wat een gemiddelde fiets-etappe betekende van zo’n 20,1 fietskilometers per dag.
• De totale afstand te voet van die 24 etappes was 438,1 kilometer, wat een gemiddelde wandel-etappe betekende van zo’n 18,3 wandelkilometers per dag.
• Daarmee hebben we in de afgelopen vier weken het hele traject vanuit Le Puy-en-Velay naar Vézelay in noordelijke richting afgelegd, en tevens het hele pelgrimstraject vanuit Vézelay naar Le Puy-en-Velau in zuidelijke richting.
• Waar dat mogelijk leek, hebben we onderweg geprobeerd om een stempel te krijgen in onze pelgrimspaspoorten, hetgeen in die 24 dagen slechts 13 maal is gelukt in 12 opeenvolgende plaatsen. 

• Middels deze Zomerpelgrimage 2025 hebben Durkje en ik de verbindingsroute voor pelgrims gelopen tussen de twee klassieke Franse pelgrimswegen van de Via Lemovicensis (beginnend in Vézelay) en de Via Podiensis (die begint in Le Puy-en-Velay). Daarmee voegen we een heel mooi pelgrimstraject toe aan al onze pelgrimsroutes van de afgelopen 20 jaren.