zondag 22 januari 2023

Klooster Claercamppad van Leeuwarden naar Nieuwebildtzijl

Zaterdag 21 januari 2023
 
Bij de Dijktempel van Ids Willemsma op de Waddenzeedijk

















Klooster Claercamppad
Op 1 juni 2022 presenteerde de wandel-journalist Fokko Bosker zijn nieuwe fiets- en wandelgids, van het zogenoemde 'Klooster Claercamppad', met de volgende subtitel aangeduid: 'Wandel- en fietsroutes door de Friese Waddendelta'.
Deze nieuwe gids bevat voor wandelaars: 13 etappes, 3 rondwandelingen, 1 wadlooptocht, 2 stadswandelingen en 3 fietstochten.
In de Friese Waddendelta ontmoeten water en land elkaar. Dit kustgebied is door de golven en getijdenwerking in duizenden jaren gekneed uit zand, klei en veen. Op de kwelderruggen vestigden zich de eerste Friezen en legden zij de basis voor hun rijk, dat zich uitstrekte vanaf Noord-Frankrijk tot aan Denemarken. Het Klooster Claercamppad brengt deze bijzondere landstreek, de natuur en geschiedenis in veelkleurige verhalen en met afwisselende wandel- en fietsroutes tot leven.
De route van dit pad loopt in grote lijnen vanaf Lauwersoog over Zoutkamp naar Dokkum, en voert dan verder naar Sint-Jacobiparochie (de startplaats van het pelgrimspad 'Jabikspaad'), Franeker en de Hanzestad Bolsward, om vervolgens met een lus over Makkum en Harlingen langs de kust en over de dijken terug naar Sint-Jacobiparochie te leiden. 
De eeuwenoude cultuurgeschiedenis van terpen, deltawerken, middeleeuwse kerken, kloosters en florerende handelssteden vertelt een bijzonder gelaagd verhaal.

Wandelen op fietspaden in winter & voorjaar
Op één rondwandeling na hebben Durkje en ik inmiddels alle wandel-etappes van het Klooster Claercamppad gelopen. Maar ja, er staan ook nog drie fietstochten in deze routegids. En waar je kunt fietsen, kun je vrijwel altijd ook wandelen. Andersom is dat vaker niet het geval, omdat sommige wandelpaden - bijvoorbeeld graspaden door de weilanden - niet toegankelijk zijn voor fietsers. Maar wandelen op fietsroutes kan vrijwel altijd wel. Dus we hebben het plan opgevat om ook de drie fietsroutes van dit routeboekje te gaan lopen. Bovendien doen we dat in de winter en in het vroege voorjaar; een periode waarin sommige onverharde wandelpaden slecht toegankelijk zijn. Fietspaden zijn in de winter en in het voorjaar vrijwel altijd wel goed toegankelijk, dus deze wintermaanden zijn heel geschikt om de van de routegids voor ons nog resterende fietsroutes van deze routegids te gaan wandelen. Zo gezegd, zo gedaan.

Fietstocht Middelzeetocht in 6 wandeletappes
Vandaag beginnen we te wandelen op de 'Middelzeetocht', een meerdaagse fietstocht van totaal 144,4 kilometer.  
Op deze dag wandelen we de eerste etappe van deze fietstocht, over een afstand van 24 kilometer.
Het thema van deze fietstocht is: 'In het spoor van de middeleeuwse Middelzee: de zee die Fryslân in tweeën spleet'. We volgen namelijk de fietspaden over en langs de oude kaden en de veelal middeleeuwse zeeweringen rondom de voormalige Friese Middelzee.
We beginnen vanmorgen in Leeuwarden, en lopen dan via Jelsum, Koarnjum, Stiens, Feinsum, Fryslân Bûtendyks naar het Noorderleeg tot aan Nieuwebildtzijl.
Het is vanmorgen om 7:30 uur bij ons vertrek 0 graden Celsius, en bij aankomst is het 3 graden Celsius. Koud is het dus niet. Het waait nauwelijks, en nadat na zonsopgang de zon doorbreekt, wordt het een buitengewoon zonnig-aangename winterse wandeldag.
Om half acht vertrekken we vanmorgen in Feinsum. Op dit vroege uur is het nog donker, dus in dat donker rijden we met beide auto's naar Nieuwebildtzijl, waar we de ene auto parkeren, omdat we halverwege de middag onze dag-etappe hier willen beëindigen. Het is overigens spekglad op de wegen, omdat de lichte vorst van vannacht het natte wegdek heeft opgevroren. Vooral daar waar onderweg de weg met klinkers is bestraat, moeten we uiterst voorzichtig rijden.

Bon courage
Met de andere auto rijden we vanuit Nieuwebildtzijl naar het Oldehoveplein in Leeuwarden. Daar parkeren we onze auto in de parkeergarage, van waaruit we om 8:30 uur vertrekken, aan de voet van de Leeuwarder Oldehove. 
Bij het ochtendgloren wandelen we de Prinsentuin in, om langs de Noorder Stadsgracht naar de Noorderbrug te lopen. Halverwege passeren we een man en een vrouw, die net op dit moment in het ijskoude water van de stadsgracht afdalen, voor een vroege en vooral koude ochtendzwempartij in deze gracht. We wensen hen bij hun afdalen in het koude water 'Bon courage'.
We zouden qua aangegeven route eigenlijk via de Harlingersingel en de Noordersingel moeten lopen, maar omdat de Vrouwenpoortsbrug enkele weken lang is afgesloten voor doorgaand wandelverkeer, kozen we ervoor de route niet aan de noordkant, maar hier aan de zuidkant van de Noorder Stadsgracht te lopen, naar de Noorderbrug.
Aan de overzijde van de Noorderbrug gaan we verder over Camstraburen en de Dokkumer Trekweg, langs de Dokkumer Ee in de richting van de campus van NHL Stenden Hogeschool.
Ook aan de overzijde van de Dammelaan blijven we dezelfde route volgen, tot aan het Leeuwarder Havankpark.

Van Leeuwarden via Jelsum naar Koarnjum
Aan de noordkant van deze woonwijk gaan we de Vierhuisterweg op, om dan over dat brede betonpad het Leeuwarder Bos te doorkruisen in westelijke richting.
Aan de overzijde van de Jelsumer Feart lopen we een eindje Jabikspaad op het fiets- en wandelpad naar de Haskedyk. De zon is inmiddels zo hoog geklommen, dat we met prachtige ochtendkleuren worden beschenen door de prille ochtendzon.
Op de Dekemawei - restant van een voormalig Middelzeedijkje - wandelen we Jelsum binnen.
Door het dorp Op 'e terp passeren we de zo vroeg nog gesloten tuinmanswoning van Dekema State. 
Voorbij de terpkerk ligt het ijs van de nachtvorst van afgelopen nacht op de sloot langs de Skierhústerwei. 
Bij de entree van Koarnjum zijn voetbalteams in het zachte zonlicht bezig met de warming up voor de aanstaande competitiewedstrijd. Aan de westzijde van de voetbalkantine is een jeugdteam al bezig met de wedstrijd.

Via Stiens naar Refugio Ultreia Feinsum
Over de Skeltedyk verlaten we Koarnjum, om iets verderop op het Spoarpaad onze route te vervolgen over het spekgladde wegdek van het geasfalteerde wandel- en fietspad over het spoortalud van het voormalige Dockumer Lokaeltsje.
Nadat we de Menno van Coehoornsingel hebben gekruist, steken we de Stienzer Feart over. Hier wandelen we Stiens binnen, op het Spoarpaad naar de Pim Mulierwei.
Op de Gysbert Japicxstrjitte ontmoeten we Karinus met Merle en passeren we De Hege Stins, en over de Wythústerwei lopen we langs het Waling Dykstrapark.
Over het Achterbosk lopen we de hoge Stienser terp op naar de Langebuorren, waar we zicht krijgen op het kernwinkelgebied van Stiens.
Verderop staat de Sint-Vituskerk boven op de Stienser terp.
We besluiten thuis koffie te gaan drinken; nog een half uur daartoe te gaan. Op de Hege Hearewei verlaten we aan de overzijde van de Brédyk (N357) onze voormalige woonplaats, om dan buiten de bebouwde kom tussen de akkers door naar onze huidige woonplaats te lopen, bij de Hyltsjebrêge van Feinsum.
Thuis volgt dan in Refugio Ultreia Feinsum een aangename koffiepauze, met uitzicht op het Jabikspaad, dat wij straks gaan vervolgen.
Een half uurtje later verlaten we Feinsum, en gaan we bij de brug over de Feinsumer Feart weer de Hege Hearewei op in noordelijke richting, weer terug op een oud Middelzeedijkje. 

Over oude Westergo-dijkjes naar de Waddenzee
Bij afslag De Loane richting Hijum valt ons op hoeveel richtingwijzers op deze T-kruising staan. We bevinden ons hier dus op een keuzepunt van het Fietsknooppuntennetwerk en van het Wandelknooppuntennetwerk door Fryslân.
Aan de overzijde van de Hijumer Feart gaat de route over op de Mariëngaarderweg, waar we ook de locatie van het voormalige klooster Mariëngaard passeren.
Even later wandelen we het buurtschap Hallumerhoek binnen.
Bij de Doniaweg komen we langs een heel oud huis, dat deels met kloostermoppen (Alde Friezen) is gebouwd.
Ter hoogte van Hallum wordt het weer de Hoge Herenweg. Links van de weg zien we aan de hoge waterstanden van de sloten wat de invloed is geweest van de grote hoeveelheid regen van de afgelopen dagen.
Rechts van de weg staat een afgedankt wandelwagentje in de berm bij een kleine partij af te halen oud ijzer.
In de verte zien we al De Heining, het nieuwe gemaal in de Waddenzeedijk.
We blijven dit eeuwenoude zeedijkje van de Hoge Herenweg alsmaar volgen, totdat we via de Ozingaloane recht op de Waddenzeedijk af lopen. Ver vóór ons - bij de zeedijk - zien we een kudde van zes reeën over de omgeploegde akkers lopen. 
Als er een auto komt aanrijden langs de zeedijk, rennen de reeën alle snel over de akkers in oostelijke richting, waar ze enkele honderden meters verderop blijven staan om in te schatten of ze nu in veiligheid zijn.

Fryslân Bûtendyks
Precies bij de door de Friese kunstenaar Ids Willemsma gemaakte Dijktempel bereiken we de hoge Waddenzeedijk. 
Vanaf de top van de zeedijk hebben we het zicht op de grote dobbe op de buitendijkse kwelder.
In de verte - op de Waddenzee - zien we de veerboot tussen Holwerd en Ameland varen.
Als we binnendijks langs de zeedijk lopen in westelijke richting, komen we langs Kunstwerf Het Lage Noorden, voorheen de Seedykster Toer. 
Daarna arriveren we bij het nieuwe vismigratie- en zeegemaal De Heining, waar we de zeedijk weer even op gaan.
Vanaf hier hebben we wederom een mooi uitzicht over Fryslân Bûtendyks.
Een torenvalk zit verderop op een paal waar het buitendijkse grondgebied van It Fryske Gea begint.
Een grote groep ganzen zit westelijker op de kwelder aan de voet van de zeedijk.

Noorderleeg
Nog weer een eind verder arriveren we bij het Kweldercentrum Noorderleeg van It Fryske Gea. Hier beleggen we binnen onze lunchpauze, met een kopje automaatkoffie erbij.
Na deze pauze hoeven we niet zover meer langs de Waddenzeedijk, want even later zijn we al op de plek waar onze etappe van vandaag eindigt, namelijk bij de afslag van het Butendyskwechy. 
Hier beklimmen we nog eens weer de zeedijk, om nog een laatste blik over het zonovergoten buitendijkse kweldergebied van het Noorderleeg te werpen.
Aan de binnendijkse voet van de Waddenzeedijk ontmoeten we even later onze dorpsgenoten Betsy & Pieter, die hier - ook genietend van de heerlijke zon - fietsend passeren in de richting van Zwarte Haan.
Wij gaan nu om 14.30 uur binnendijks in zuidelijke richting over het Butendyskwechy naar Nieuwebildtzijl, waar we vanmorgen vroeg onze auto hebben geparkeerd.
Vanuit Nieuwebildtzijl rijden we terug naar Leeuwarden, van waar we onze andere auto afhalen, voordat we naar huis rijden.

Geen opmerkingen: