Een tweedaagse zwerftocht langs de stellingen van de Friese Waterlinie

Zaterdag 20 februari 2021
 

Langs een heideven over de Delleboersterheide naar Oldeberkoop

Tussen Landweer & Friese Waterlinie
In het jaar 2015 verscheen de wandelgids 'Tussen Landweer & Friese Waterlinie', geschreven door de landschapsjournalist Fokko Bosker. Deze wandelgids bevat vijf Themaroutes, die zijn opgebouwd uit 13 afzonderlijke wandelroutes door de Friese gemeenten Ooststellingwerf & Weststellingwerf, over een afstand van 250 kilometer, en qua etappe-routes gebaseerd op het Friese Wandelknooppuntennetwerk.
De 13 etappes worden door Bosker vooral verhalend beschreven, waarbij de streekhistorie en de flora en fauna van de streek uitgebreid aan bod komen. De gids heeft meer het karakter van een wandelgids, dan een routegids, want je leest wel veel over wat je onderweg wandelend passeert, maar de incidentele teksten over de te wandelen etappe-routes zijn zo globaal, dat ze niet kunnen worden gebruikt om de route onbezorgd foutloos te lopen.

Wandelen in thema's en in etappes
Durkje en ik hebben besloten vandaag de voor ons voorlaatste route te wandelen van de 13 etappes van deze wandelgids. We lopen vandaag de eerste van de twee etappes van Themaroute 2, met als thema-titel 'Et laand van Lend' en Kuunder'. Dat Saksisch Stellingwerver thema verwijst naar de tocht heen en terug tussen Makkinga en Oldeberkoop, waarbij je wandelt door het tweestromenland tussen de twee Friese rivieren Lende (of Linde) ten zuiden en Kuunder (of Kuinder, Tjonger, Tsjonger) ten noorden van deze twee etappes.
Deze eerste etappe van Makkinga naar Oldeberkoop is 19 kilometer lang.
Etappe 2.1 is getiteld: 'Een tweedaagse zwerftocht langs de stellingen van de Friese Waterlinie'. De plaatsen Makkinga en Oldeberkoop liggen namelijk op de eeuwenoude verdedigingslinie - uit de Spaanse tijd - tussen enerzijds het Friese Slijkenburg & Overijsselse Kuinre, voorheen beide gelegen aan de voormalige Zuiderzee, en anderzijds Frieschepalen, op de grens van Fryslân/Groningen, waar dit Friese verdedigingswerk aansloot op de Groninger Waterlinie tot aan Nieuweschans, op de Nederlands-Duitse landsgrens.

Padvinden in het Wandelknooppuntennetwerk van Zuid-Oost Fryslân
Van elke etappe wordt in de wandelgids het startpunt en het eindpunt aangegeven, en de route-aanwijzing bestaat uit de opeenvolgende Wandelknooppuntennummers, die je wandelend 'in het veld' passeert. Het kaartje in de wandelgids met daarin de knooppuntennummers is zozeer verkleind afgebeeld, dat die niet kan worden gebruikt als betrouwbare routegids.
We kunnen vandaag gebruik maken van het Friese Wandelknooppuntennetwerk, waar de routebeschrijving in knooppunten correspondeert met de routeknooppuntpalen in het veld.
We komen vandaag een behoorlijk eind met de Friese Wandelknooppuntendeelkaart 3 van de Wouden, en met alle andere aanwijzingen in de routegids en in het veld, kunnen we de bedoelde route prima volgen zoals die door samensteller Bosker is bedoeld. Onderweg merken we dat de opeenvolgende nummers van de wandelknooppunten uit onze wandelgids niet geheel corresponderen met de Wandelknooppuntpalen in het veld, maar dat is geen belemmering om goed 'en route' te blijven. Enkele tussenliggende wandelknooppunten en hun palen zijn uit het veld verwijderd, maar de nog wel aanwezige Wandelknooppuntpalen houden ons prima op de beoogde route.

Etappe 2.1: Een tweedaagse zwerftocht langs de stellingen van de Friese Waterlinie
Enkele minuten vóór 8:00 uur vertrekken we met twee auto's vanuit een betrekkelijk warm Feinsum. Toen we vorige week vertrokken voor een andere etappe vroor het namelijk zes graden, maar vanmorgen vroeg is de temperatuur al 8 graden Celsius, en daarmee dus op dezelfde tijd 14 graden warmer dan vorige week.

Met beide auto's rijden we eerst naar het centrum van Oldeberkoop. Vlakbij de dorpskerk parkeren we de eerste auto. Daarna rijden we met de andere auto door naar het centrum van Makkinga, zo'n acht kilometer verderop naar het oosten. Tegen 9:00 uur parkeren we onze auto bij de Laurentiuskerk (1775) van Makkinga. Hier begint vandaag onze etappe - letterlijk - bij de klokslag van 9:00 uur..
De temperatuur loopt vandaag op tot 15 graden Celsius. De wind vanuit het zuiden waait niet hard en de zon schijnt vanmorgen al vroeg, dus waar we vorige week zondag nog een winterwandeling maakten tussen Ossenzijl en Wolvega, genieten we vandaag van een ware lentewandeling door de Tjongervallei tussen Makkinga en Oldeberkoop.

Warm wandelen langs ijs en sneeuw
We verlaten Makkinga via de Bercoperweg aan de westzijde, om dan via de Meulebosweg en de Kuinderweg door het open polderlandschap naar de - op een zandrug - hoger gelegen Balkweg te lopen. Links en rechts van ons zien we nog de restanten van het ijs en van de sneeuw van vorige week liggen in de sloten en tegen de oevers van die waterlopen.

Op de Balkweg passeren we het stalen halte-monument van de vroegere tramlijn tussen Oosterwolde en Steenwijk. Enkele honderden meters verder zien we waar dat oude smalspoor vroeger via een spoorbrug de Tjonger overstak.

Bij de huidige brug over de Tjonger slaan we linksaf, om dan het veldpad op te gaan, dat we enkele kilometers volgen op de kade langs de Kuunder. In de rietkraag langs de Tsjonger, en ook in de lange en brede poldersloten richting Makkinga liggen in de Makkingasterpolder ook nog de winterse restanten van ijs en sneeuw van vorige week. Waar in een brede sloot het water opborrelt uit een wel, treffen we evenwel een open plek aan tussen het met sneeuw bedekte ijs.

 

Als we een groot wiel (een oude rivierdoorbraak) passeren ter hoogte van de rivierbrug bij Prikkedam, schijnt de zon al volop en warm. We steken de doorgaande weg over en vervolgen ons veldpad over de kade langs de Kuunder.

Door de Diaconievene en over de Delleboersterheide

Verderop verlaten we de gekanaliseerde Tjonger, om dan door de rivierpolder over drassige paden en over een breed zandpad langs bosperceeltjes naar het buurtschap Egypte te lopen.

Door Egypte lopen we naar het bosperceel van de Diaconievene. Op een houten bank aan de oever van het uitgestrekte water van de ven van Diaconievene nemen we plaats om even te rusten, en om een broodje te eten bij de door ons meegenomen koffie uit de thermosfles. We hebben een schitterend uitzicht over het nog grotendeels met een restantlaagje ijs bedekte veenmeertje.

Na deze koffiepauze lopen we verder door de Diaconievene in de richting van de Delleboersterheide.

Aan de overzijde van de Alberdalaan wandelen we over de Delleburen die Delleboersterheide op. Daarbij passeren we eerst de Catspoele, één van de vennen in dit uitgestrekte heidegebied.

We volgen de af en toe drassige wandelpaden die door het noordelijke deel van de Delleboersterheide lopen. Ook hier passeren we weer een heideven. We ontmoeten er een stel dat enkele dagen in deze streek verblijft - om die vervelende Corona-perikelen even te vergeten - en dat volop geniet van dit mooie natuurgebied.

Waar we door een duinengebied de Tjonger weer zijn genaderd, veranderen we van richting, om dan in zuidoostelijke richting verder te gaan over de Delleboersterheide.

Naar Oldeberkoop

Over een breed zandpad lopen we het heidegebied uit naar de parkeerplaats van de Delleboersterheide aan de Oosterwoldseweg. Twee mannen bekijken daar een auto met een groen kenteken van top tot teen. Kennelijk maken ze een proefritje en checken ze onderweg even deze auto op zichtbare technische mankementen.

Dan rest ons nog enkele kilometers door de berm via de Oosterwoldseweg, langs Deddingabuurt richting Oldeberkoop. Halverwege komen we langs een zitbank, waar we nog even pauzeren om ons laatste meegenomen brood te eten.

Tot slot wandelen we dan langs de Oosterwoldseweg naar Oldeberkoop. Bij het Hof van Oldeberkoop naast de Bonifatiuskerk arriveren we bij onze hier geparkeerde auto. 

Met deze auto rijden we rechtstreeks terug naar Makkinga, waar onze andere auto staat geparkeerd bij de Laurentiuskerk. Dan rijdt Durkje door naar Appelscha, waar ze Baukje met Elwin & Nolan ontmoet voor een korte boswandeling, en rijd ik naar Drachten om op de terugweg nog op bezoek te gaan bij mim. Aan het eind van de middag zijn we beiden weer thuis in Feinsum, terugblikkend op deze prachtige lentewandeldag in het 'Laand van Lend' en Kuunder'.