zaterdag 28 november 2020

Bonifatius Kloosterpad - Rondje 1 – Rondje Schiermonnikoog

Vrijdag 27 november 2020
 

Bij het standbeeld van 'De Schiere Monnik'

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Wandelen op het monnikeneiland
Voor vandaag hebben we het eerste rondje van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 15,38 kilometer.
Dit Rondje 1 kreeg als titel: 'Rondje Schiermonnikoog' met als subtitel: 'Er gaat niets boven buitenbeentje Schiermonnikoog'. De subtitel verwijst naar enkele bijzonderheden van dit Wadden-eiland, zoals het feit dat het nagenoeg autovrij is, dat het grotendeels natuurreservaat is, dat het haar eilandnaam dankt aan het feit dat het sinds de Middeleeuwen een uithof van het Friese Cisterciënzer klooster Claercamp bij Rinsumageest was en dat hier sinds enkele jaren wordt gewerkt aan een nieuwe kloostervestiging van Cisterciënzer monniken, die inmiddels al op het eiland wonen.
Om 8:10 uur rijden we vanmorgen met de auto naar Lauwersoog, waar we de auto parkeren. Om 9:30 uur vertrekken we met de veerboot van Lauwersoog naar Schiermonnikoog, want daar begint het eerste rondje van het Bonifatius Kloosterpad.
De temperatuur is vanmorgen bij vertrek 4 graden Celsius. Het is vanmorgen nog deels bewolkt, met mooie opklaringen, en het waait nauwelijks. Daardoor is het - ondanks de lage temperatuur - beslist niet koud voor je gevoel.

Geen (knoop)punt
Als we nog maar net de haven van Lauwersoog hebben verlaten, komt de eerste vissersboot ons al tegemoet. Deze boot en de volgende vissersboten die we even later ook langs zien varen, zijn bijna in Lauwersoog, waar ze de deze week gevangen vis af gaan leveren bij de visafslag van Lauwersoog.
Vanaf de veerdam gaan we met de bus naar het dorp (van) Schiermonnikoog, waar we uitstappen bij ons hotel aan de Badweg. In Hotel Duinzicht is onze hotelkamer nu al beschikbaar, dus we kunnen direct inchecken en de overige bagage naar de hotelkamer brengen, die we tijdens onze wandeling vandaag niet nodig hebben.
Na een kop koffie in Hotel Duinzicht wandelen we om 11:00 uur naar het dorpscentrum, waar we ons eilandrondje willen beginnen bij Wandelknooppunt 37, zoals die staat aangegeven in de wandelgids van het Bonifatius Kloosterpad. Maar hoe we ook zoeken, nergens vinden we in het centrum die bewuste paal van wandelknooppunt 37. We besluiten hier niet langer een punt van te maken, want het wandelkaartje in onze wandelgids geeft wel aan waar we naar toe moeten. Verderop zullen we allicht wel wandelknooppuntpalen aantreffen, althans, dat denken we.

Naar het klooster, rond de plas en op de bunker
Het eerste passeerpunt is Huize Rijsbergen, waar de Cisterciënzer monniken van het vroegere klooster Sion te Diepenveen zich permanent hebben gevestigd. Als we het kloosterterrein van Klooster Schiermonnikoog op lopen, zien we dat er nog bouwwerkzaamheden plaatsvinden. We raken in gesprek met enkele bouwvakkers van het Dokkumer bouwbedrijf, dat hier de verbouwing verricht. De werkzaamheden zullen over enige tijd al gereed zijn, en de opening van deze nieuwe kloostervestiging staat gepland voor februari 2021.
 

Na dit kloosterbezoek is onze volgende tussenbestemming de Berkenplas.
In het duingebied zien we een fazant, die geen enkele aanstalten maakt als wij hem op slechts geringe afstand passeren.
Na enkele duinpaden bereiken we de Berkenplas, waar het ongewoon stil is. Wegens de Corona-noodverordening zijn café’s en restaurants momenteel verplicht gesloten voor horecatief verblijf, zo ook hier. Alles is dicht, en er zijn geen eilandgasten te bekennen, op deze plek, waar het anders toch altijd gezellig druk is. Niemand te zien hier. Toch wel, want even later komt een seniore jogger voorbij snellen.
Vervolgens dienen we door te wandelen naar de zogenoemde Wassermann-bunker, door de Duitse bezetters hier in de Tweede Wereldoorlog op een hele hoge duin gebouwd. We beklimmen de hoge duin, en gaan daarna via een trap het dak op van dit grote bunkercomplex. Vanaf het dak van deze bunker hebben we een prachtig panoramisch uitzicht over het eiland, over de Noordzee en over de Waddenzee. Door de zonneschijn ziet het er allemaal prachtig uit vanaf deze hoge positie.

Door de duinen, langs de zee
Voorbij De Wasserman-bunker gaat de route richting Noordzeestrand. Eerst lopen we over een breed duinpad, dat recent van een grote hoeveelheid houtsnippers is voorzien, dus we deinen over het meeverende houtsnipperpad. Dit pad leidt ons langs het in de duinen liggende Vredenhof, een oorlogsbegraafplaats voor slachtoffers van de Eerste en van de Tweede Wereldoorlog, en ook voor de drenkelingen die hier in een aantal jaren zijn begraven, zonder dat in een aantal gevallen (ooit) hun naam bekend is geworden.
Het houtsnipperpad gaat verderop over in een breed graspad, dat door een drassig landschap van velden, duinen en poelen loopt. Onderweg passeren we enkele wilde paarden, die dit natuurgebied begrazen.
We lopen door naar het Noordzeestrand. Langs de vloedlijn wandelen we van Paal 6 naar Paal 5, waarna we het duingebied van de Noorderduinen in gaan. Bij de strandappartementen van Noderstraun kunnen we ‘koffie to go’ kopen. Daar op een picknickbank gezeten, eten we onze broodjes bij de koffie.
Vanaf Noderstraun lopen we eerst een eindje over de Badweg in de richting van het dorp, maar al  vrij snel slaan we rechtsaf over het Vuurtorenpad naar de vuurtoren.
Voorbij de vuurtoren gaat het dan eerst weer richting Noordzee. Over een door tractoren met zandkarren diep uitgesleten karrenspoor lopen we daarna langs de duinenrand van het Groene Strand, om een eindje verder over ijzeren rijplaten het duingebied van de Westerduinen in te gaan. Af en toe passeert ons een tractor met aanhanger. Die tractoren van een grondverzetbedrijf halen karrenvrachten vol zand uit de Westerduinen, om dat dan naar het Noordzeestrand te rijden. De rijplaten beschermen het kwetsbare duingebied. 

Rond de Westerplas
Ondertussen hebben we een dichte bewolking over het eiland zien komen. Het begint ook iets harder te waaien. Nadat we een eindje in de richting van het Westerstrand hebben gelopen, slaan we vlak vóór het strand links af, om dan over een fiets- en voetpad aan de westzijde en de zuidzijde om de Westerplas te lopen. Vlakbij het monument van de Banckpolder lopen we over een hoge polderdijk verder langs de oostzijde van de Westerplas. In de polder zien we hier en daar weer wilde paarden rondlopen.
Over de Westerburenweg lopen we terug naar het dorp. We wandelen echter niet over de Middenstreek, maar via de Voorstreek naar het dorpscentrum. Links van de Voorstreek staat de lintbebouwing, en rechts van het smalle voetpad liggen de overtuinen, met hier en daar een klein huis op de smalle groene kavels.

Schiermonnikoog-dorp
In het dorpscentrum van Schiermonnikoog-dorp passeren we de VVV. Wij hebben de hele dag aan de hand van een wandelgids gelopen, die is gebaseerd op het Friese wandelknooppuntennetwerk. De kaart en de routebeschrijving vermelden de opeenvolgende wandelknooppunten van deze route. Op geen enkele locatie echter hebben wij vandaag zo’n wandelknooppunt aangetroffen, dus ik ben benieuwd hoe het kan dat wandelgids en bewegwijzering in het veld in het geheel niet met elkaar overeenkomen. Binnen bij de VVV vertellen de beide VVV-medewerksters dat zij zich verbazen over deze wandelgids, want – zeggen ze - Schiermonnikoog heeft helemaal geen wandelknooppunten, en heeft ze ook nooit gehad. Voor hen en voor ons blijft dit dus tot nader order een raadsel.
In het dorpscentrum halen we alvast enkele boodschappen voor de wandeldag van morgen, en daarna gaan we terug naar Hotel Duinzicht. Het is niet druk in het hotel in dit rustige november-weekend. Toch is er veiligheidshalve als anti-Corona-maatregel voor gekozen om de hotelgasten in twee ploegen te laten dineren. Zo kan de grote restaurantzaal veilig voor de hotelgasten worden ingericht. We kiezen ervoor om in de eerste shift van 17:30 uur te dineren, en genieten daar dan van een heerlijke avondmaaltijd.  

Geen opmerkingen: