Wandelen is stilstaan bij de dingen

Maandag 10 februari 2020

Cover van  het boek 'Wandelen is stilstaan bij de dingen'

Over wandelen en stilstaan
Met zijn wandelboek 'Wandelen is stilstaan bij de dingen' (2013) neemt de wandeljournalist Gerrit Jan Zwier je wandelend mee op reis in de vier noordelijke provincies, door Flevoland en in de Kop van Noord-Holland.
Die boektitel 'Wandelen is stilstaan bij de dingen' geeft al aan dat de verhalen in dit boek niet alleen gaan om routes en wandelplezier, maar dat er ook ruimte is voor invallen, ideetjes en observaties. In dat opzicht zou je kunnen zeggen dat in Zwiers ogen de zijpaadjes af en toe belangrijker zijn dan de hoofdpaden. Bij de ‘kunst van het wandelen’ staan zijn spiedend rondkijken en het zich verwonderen centraal.
Ton Lemaire beweerde ook dat het stilstaan bij de dingen essentieel is voor het echte wandelen. Zo kan wandelen bijna een vorm van mediteren worden, omdat het een spirituele verhouding tot de wereld om ons heen bevordert, aldus Lemaire.

Het avontuur begint bij je voordeur
Bioloog Midas Dekkers vroeg zich al eens af waarom je zo nodig naar Kenia of naar de Galápagoseilanden moet als je de natuur wilt bestuderen? "Wrik een stoeptegel los en je kunt meteen aan de slag!"
Zo is het ook met deze voettochten van Gerrit Jan Zwier: "Sla de deur achter je dicht, en het avontuur begint".
Zwier gaf zijn boek als subtitel mee: 'Op stap in de noordelijke helft van Nederland'.
In het Voorwoord van zijn boek geeft Zwier aan dat het nauwelijks overdreven is om Noord-Nederland de kraamkamer van het noordelijk gevoel te noemen.
De auteur wil dat dit boek een eerbetoon is aan het 'echte wandelen', waarbij voetstap en gedachte op een heel natuurlijke manier met elkaar in harmonie zijn.
Achtereenvolgens gaat Gerrit Jan Zwier in dit boek op stap door Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Flevoland en Noord-Holland.

Friesland

• Op de Nieuwebildtdijk mocht alleen aan de noordkant van de dijk gebouwd worden.
• De Nieuwebildtdijk, eens een waker, is nu net als de Oudebildtdijk een slaper.
• De Wadden hebben altijd als een magneet gewerkt op romantici.
• Het schijnt dat de Nieuwebildtdijk en de Oudebildtdijk ook grote aantrekkingskracht uitoefenen op kunstenaars en andere mensen van buiten.
• Een Engelse lord heeft eens gezegd dat liefde en een milde vorm van gekte nodig zijn om een oud landhuis overeind te houden.
• In Nederland kennen we maar drie adellijke titels: graaf, baron en ridder.
• Zoals je in Nederland streek- en stadsdialecten hebt, zo bestaat er ook een adelsdialect.
• Friezen zijn praters.
• Sinds de miraculeuze(?) genezing van een kind in de zogenaamde bron van Bonifatius weten steeds meer pelgrims de weg naar het Friese stadje Dokkum te vinden.
• Smartphone: het digitale roesmiddel.
• Wandelen is al een tijdje in de mode.
• De mens heeft een Januskop; het ene gezicht is op de toekomst gericht, het andere op het verleden.
• Wad mooi!
• Grote grazers zoals Schotse Hooglanders en IJslandse paarden hebben een positief effect: de dieren houden het landschap open en zorgen voor nieuwe broedplekken op de hei.
• Het in brons gegoten beeld van de monnik op Schiermonnikoog vestigt de aandacht op het feit dat monniken in Groningen en Friesland op de meest afgelegen plaatsen kloosters stichtten en woeste gronden in cultuur brachten.
• De bewoners van een eiland moeten in geval van nood altijd een beroep op elkaar kunnen doen en elkaar blindelings kunnen vertrouwen.
• De passagier op de veerboot naar een eiland heeft zijn zorgen op de wal achtergelaten, en op het eiland kan het grote onthaasten beginnen.

Groningen

• Het wilde radicalisme van de Fries wordt volgens psycholoog professor A. Chorus bij de Groninger getemperd door 'Saksische bezonnenheid'. Van alle Nederlanders is de Groninger waarschijnlijk degene die het meest neigt tot demping der gevoelens en tot understatement.
• Kloosters waren ooit centra van dijkaanleg.
• Een bezoek aan een hortus is eigenlijk een exotische vakantie op zakformaat. Goedkoop, veilig en vol variatie.
• Een wandeling door de hortus haalt de wereld niet alleen dichterbij, maar vormt ook een bron van kennis.
• Wie geen oog heeft voor de schoonheid van de eigen woonomgeving, ervaart die ook in verre oorden niet.
• Bij een radiair wierdendorp lopen de paden vanaf de kerk radiair naar de buitenring.
• Wierde komt van 'werd'. Wierde betekende aanvankelijk 'heem' of 'omtuind erf'. Pas later kreeg het woord de betekenis van 'opgeworpen hoogte. In Duitsland spreken ze van 'Wurten' of 'Warften'.
• De molenaar was vroeger een tamelijk suspect persoon in de gemeenschap, die zich met vreemde krachten en zaken inliet.
• De gewone man wist nauwelijks waarin hij geloofde.

Drenthe

• Magisch Drenthe, het bestaat echt.
• De Maatschappij van Weldadigheid houdt zich nu bezig met het beheer van haar bezittingen en met bejaardenzorg en andere sociale taken.
• Het Nationaal Park Dwingelderveld is het grootste heidecomplex van Drenthe.
• Sinds de mens op aarde de touwtjes in handen heeft, is het lot van dieren niet te benijden.
• Ernaar verlangen is voldoende.
• Elk dorp heeft een geschiedenis, zoals elk mens een biografie heeft.

Overijssel

• Ootmarsum is het oudste stadje van Twente.
• Het is opvallend dat allerlei paasgebruiken in Twente nog in ere worden gehouden.
• Bij LAW-boekjes (lange afstandswandelingen) is een startpunt ook eindpunt, en omgekeerd.
• Wandelen over de IJsseldijk is een mooie manier om naar Kampen te gaan.
• Het hart van Blokzijl is een Anton Pieck-plaatje.

Flevoland

• Een paddenstoel is een schimmel. Schimmels die een vruchtlichaam voortbrengen dat groter is dan één millimeter noemt men een paddenstoel.

Noord-Holland

• In de negentiende eeuw verrees het ene na het andere kuuroord aan de zeekust.
• Het ritme van zijn lopen, baarde Roland-Holst menige dichtregel.
• Vooral de aanwezigheid van de VOC en de West-Indische Compagnie legde Enkhuizen geen windeieren.
• Altijd was er wel iets wat Jac.P. Thijsse met vreugde vervulde. Zijn lezers hield hij voor dat ook het cultuurlandschap hun volle aandacht verdiende. Thijsse geloofde stellig dat er van de natuurstudie een grote positieve kracht uitging. Hij vond dat zelfs een simpel landschap een mens nog oneindig veel schoons te bieden heeft.
• Een uitstapje naar het gemakkelijkst bereikbare eiland Texel is een wondermiddel tegen verveling, algehele slapte en - zo wordt beweerd - huwelijksproblemen.
• Totdat het wandelen weer in ere komt (en dat zal gebeuren) moeten we trachten de eersteklas wandelpaden te behouden.
• De natuurkennis van de Nederlanders is veel te gering. Terwijl die kennis je leven toch zozeer verrijkt!
• De 'ziekte van Lyme' rukt in heel Nederland op. Van elke twee teken is er eentje besmet.
• Hoe armer een dorp vroeger was, hoe pittoresker het nu in onze ogen is.