maandag 28 januari 2019

Doch wêrsto ta roppen bist

Zondag 27 januari 2019
It bernekoar sjongt 'De hertslach fan in stjer'
















Sjongbondel Hertslach

Tussen half twee en twee uur vanmiddag is het een drukte van belang op de regenachtige Spannumerdyk in het Friese Winsum. Van beide zijden wandelen de mensen op straat naar de ingang van de Anna Tsjerke van Winsum, waarin ze hartelijk welkom worden geheten door het organiserend comité.
Op uitnodiging van It Kwartettekoar van Hindrik van der Meer zijn Durkje en ik hier vanmiddag aanwezig bij de officiële aanbieding van de geheel nieuwe Friestalige zangbundel 'Hertslach', die uitgegeven wordt door uitgeverij Intrada, in samenwerking met It Kwartettekoar. Deze Friese 'sjongbondel' wordt vanmiddag geïntroduceerd, en aangeboden aan de dirigent van It Kwartettekoar Hindrik van der Meer, ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag en van zijn afscheidstoernee gedurende zijn 81e levensjaar.

Lieten om út te sjongen
Oprichter en dirigent Hindrik van der Meer heeft gedurende vele jaren - met onder andere It Kwartettekoar - een groot aantal teksten en muziekstukken geschreven en ten gehore laten brengen door de leden van dit koor. Het zijn stuk voor stuk Friestalige liederen, die heel goed bruikbaar zijn ter toepassing in de liturgie van Friese kerken, en ook daarbuiten.
De ondertitel van deze nieuwe Friese zangbundel is: 'Lieten om út te sjongen'. De bundel bevat 170 prachtige liederen, geordend naar thema's zoals: Schepping, Verzet, omkeer en perspectief, en biedt ook liederen voor de kerkelijke feestdagen, en schenkt ons ook tientallen liederen die heel geschikt zijn om door kinderen te worden gezongen. Veel van de liederen zijn juweeltjes van dichters en musici zoals: Eppie Dam, Jan de Jong, Margryt Poortstra, en uiteraard ook van 'de master himself': Hindrik van der Meer.
Achterin de zangbundel zijn alle 170 liederen gerangschikt naar verschillende genres en thema's, om ze gemakkelijk en snel te vinden.

Zingen is een belevenis
We krijgen hier in de Anna Tsjerke een rijk en prachtig drie uren durend middagprogramma aangeboden, met uiteraard enkele toespraken, maar bovenal veel muziek van de beide koren van volwassenen en van kinderen. De koren zingen bij toerbeurt, en samen, en er kan regelmatig door alle gasten uit volle borst mee worden gezongen; een ware belevenis!
Kwartettekoar-voorzitster Djoke Travaille heet allen hartelijk welkom, en vertelt over de wijze waarop de nieuwe zangbundel tot stand is gekomen.
Met het kinderkoor zingen we het inmiddels beroemde lied 'Ien swel makker simmer' (in de rest van Nederland ook bekend als: 'Eén zwaluw maakt zomer'). Vervolgens zingen de beide koren het lied 'It wurd'.

Hertslach van Beekman voor Van der Meer
Classispredikant Wim Beekman
Dan volgt een presentatie van de Friese classispredikant - 'ús dûmny' - Wim Beekman, die Hindrik van der Meer en ons allen trakteert met een hartverwarmende toespraak over onder andere de waarde(n) die Van der Meer heeft toegevoegd aan de Friese muziektraditie binnen en buiten de kerken.
Wim Beekman:

  • "Je weet niet half wat je allemaal hebt aangericht met je liedjes. Die zitten inmiddels in het DNA van 'ons Friezen'.
  • Friese liedteksten kregen wieken op jouw muziek.
  • Ik hoop van harte dat Hertslach ook digitaal uitkomt, want dan kan er ook in de kerken met behulp van al die beamers mee worden gezongen. 
  • Met mijn kleinkinderen zing ook ik de Friese liedjes van Hindrik van der Meer".
Tenslotte is aan Wim Beekman de eer om het eerste exemplaar van de nieuwe zangbundel 'Hertslach' aan te bieden aan de zichtbaar blije en dankbare Hindrik van der Meer.


De Hertslach dy giet mei
Aansluitend volgt als verrassing van It Kwartettekoar voor de koordirigent een feestlied, geschreven door Harm Bloemhof, waarin in de tekst van de vijf coupletten een groot aantal muziekproducties van Hindrik van der Meer zijn verwerkt.
Later op de middag volgt nog eens zo'n verrassingslied van It Kwartettekoar (... Tanke foar de moaie tiid...).
Aansluitend luisteren we naar het lied 'De hertslach fan in stjer'.
En dan is het podium voor Hindrik van der Meer:

  • "Ik mei wat sizze, mar ik wit eins net wat ik sizze moat.
  • Wat haw ik in soad klankboerden krigen.
  • Froeger woe ik graach in muzykherberch hawwe, en woe ik strjitmuzikant wurde.
  • Sjonge mei de Papoea's wie ek hiel bysûnder.
  • Ik sjoch hiel faak wat yn minsken; en ik genietsje as hja dan ta harren rjocht komme.
  • Eppie Dam, wat kin dy fint moaie ferskes skriuwe.
  • Moat ik noch mear sizze, Beitske?
  • Beitske is myn grutste klankboerd.
  • Ik stean op'e drompel fan'e tsjerke en de wrâld."

Sjonge as klysters
Na de eerste pauze krijgt Margryt Poortstra het woord, om als lid van het redactieteam van deze nieuwe zangbundel het woord te voeren. Ze vertelt dat er ook nog een begeleidingsbundel bij deze zangbundel zal volgen.
Poortstra: Dizze bondel befettet lieten om it út te sjongen (as klysters); ik hoopje dat alle lieten sa brûkt wurde meie, dat se ferbine en wat útdrage.
Dan is het weer de hoogste tijd om te gaan zingen. We luisteren dan naar en/of zingen samen:

  1. As in mosk yn it sân;
  2. Hûs fan stilte;
  3. It wurd fan oarsprong fier en heech;
  4. De toer fan Babel;
  5. Kromke sâlt hast net te mjitten;
  6. As in bern yn 'e wrâld;
  7. Alles is sa machtich moai. (zie het filmpje onderin deze blog)


Hindrik van der Meer dirigeert 'It Kwartettekoar' en 'it bernekoar'
Manmachtig sjongend nei hûs
In de daarop volgende pauze kan de bundel door de aanwezigen alvast worden gekocht. Overal in de zaal en in de gangen lopen mensen even later met de blauwe bundel rond.
De middag wordt na deze pauze afgesloten met nog eens een zangronde.
'Manmachtig' zingen we in wisselzang en samen de volgende liederen:

  1. In mins wurdt op 'e ierde set;
  2. As in hûs sa fêst;
  3. Liet fan leafde;
  4. Manmachtig as yn 't grut hielal';
  5. An Irish blessing: Dat it paad op dy takomt, en de wyn de goede kant út waait, dat de sinne blier dyn antlit beskynt, de rein dyn lannen myld bedript.

En bij het bijbehorende refrein gaan de koorleden zingend de zaal uit: En oan't wy elkoar wer moetsje, oan't wy elkoar wer moetsje, meist burgen wêze yn de palm fan Gods hân".
Het geluid van het zangkoor ebt langzaam weg, maar als de gasten door de gangen van de Anna Tsjerke naar buiten gaan, wandelen ze door een lange rij van zingende koorleden, om met de klanken van dat hartverwarmende refrein van dit lied deze feestelijke bijeenkomst te verlaten, om - nog nagenietend van de nagalm van deze prachtige muziekmiddag - huiswaarts te keren.

Kom net oan it each fan bern,
straf se net mei gâns ferdwazing.
Lit se om har hinne sjen,
fol ûnthjit en fol ferbazing.
't Heimnis fan ús djipste wêzen
is op har gesicht te lêzen.

(fers 3 fan "As in bern yn 'e wrâld")



Hindrik van der Meer: 

"Wa soe hjir gjin nocht ta ha?

Tankewol, tankewol, tankewol!"