woensdag 16 december 2015

Voer voor de goede wolf

Dinsdag 15 december 2015 
Cover van 'Voer voor de goede wolf'

De camino doorgronden
Adembenemende architectuur en kunst, spiritualiteit, een duizend jaar oude, interessante route, het platteland waar de tijd heeft stilgestaan, het avontuur en veel gelijkgestemde zielen. Je hoeft niet lang te zoeken naar de motieven van de hedendaagse pelgrim om de camino naar Santiago de Compostela te willen volgen. Maar er is meer: de camino, de middeleeuwse pelgrimsroute, staat vooral symbool voor bezinning en de heel eigen sfeer die haar zo bijzonder maakt.

Voor beginnners en gevorderden
Al twee keer eerder is Jan van Gisbergen (1955) met de fiets naar Santiago de Compostela geweest. Maar deze (derde) keer gaat hij te voet. Over die drie verschillende tochten stelde Jan een lijvig boek samen, heel gevarieerd geschreven, en met een uitzonderlijk groot aantal foto's. Vooral de derde pelgrimstocht, zijn voettocht, staat centraal in dit boek.
Aan de hand van zijn ervaringen, en met bijna duizend foto’s probeert hij de Spaanse camino in veel facetten heel afwisselend te beschrijven en te doorgronden. Veel aspecten die de camino tijdens deze fysiek belastende, maar geestelijk toch vooral ook verkwikkende tocht zo boeiend maken, komen in dit pelgrimsboek aan de orde.
Het resultaat is dan ook een verrassend en meeslepend lees- en kijkboek over het land van de camino, over de vele ontmoetingen en boeiende verhalen; kortom, over mensen onderweg. Een schitterend boek voor wie zich uitgebreid wil oriënteren op wat een pelgrim op de camino meemaakt, en ook voor de naar huis weer teruggekeerde pelgrim is zijn boek één groot feest van herkenning.

Onderweg naar Santiago de Compostela
Pelgrim-auteur Jan van Gisbergen gaf zijn pelgrimsboek als nieuwsgierigheid-opwekkende titel: 'Voer voor de goede wolf', met als verduidelijkende subtitel: 'Onderweg naar Santiago de Compostela'.
Durkje kreeg dit lijvige tekst- en fotoboek van 576 pagina's op de Sinterklaasavond van 5 december 2013. Door die mooie combinatie van tekst en kleurenfoto's staat het boek garant voor vele uren lees- en kijkplezier.
Het boek begint met een algemene inleiding van zo'n 50 bladzijden, en daarna volgt het boek in de twee delen ''De poging' en 'Het vervolg' in grote lijnen de pelgrimsroute van de Zuid-Franse grensplaats Saint-Jean-Pied-de-Port (Jan: een plek met allure; één van dé grote startplaatsen), over de Pyreneeën, en dan over de ongeveer 800 kilometer lange camino naar Santiago de Compostela.
Jan van Gisbergen: 'Ik wil het landschap en de cultuur van de camino tonen, en vooral een beeld schetsen van de sfeer daar; laten zien hoe het eraan toe gaat'.

Inleiding
  • Ik heb reden om te bidden
  • Het hoogtepunt van de camino: mensen leren kennen, samen praten over de dingen van het leven, gevoelens en ervaringen uitwisselen, wijsheden misschien ook.
  • Ga nou niet naar Santiago racen, om daar aan te komen en niets gezien te hebben.
  • De meeste mensen gaan te voet naar Santiago, eigenlijk hoort dat zo.
  • Ieder doet de camino op zijn of haar manier. Daar is geen goed of slecht aan. En daar hoort al helemaal niemand over te oordelen.
  • De diepste motivatie moet gevonden worden in het geloof, in de mystiek, bezinning, boetedoening.
  • Als het niet zeer doet, of als je er geen echte moeite voor hoeft te doen, is het in mijn ogen ook geen echte bedevaart.
  • Je wilt bovenal dat je kinderen gezond en happy zijn.
  • Steeds meer heb ik het gevoel dat ik deze tocht ook een beetje maak om God een gunst te vragen (genezing van zijn aan anorexia lijdende dochter). Ik zal voortaan geen kerk meer overslaan om even aan haar te denken en even voor haar te bidden.
  • De dood van een kind is het ergste dat een ouder kan overkomen, lijkt mij.
  • De tocht is veel zwaarder dan verwacht.
  • Het blijft toch een erg individuele onderneming, geen echte 'beweging' van mensen.
  • Voor mij begint de camino pas in Saint-Jean-Pied-de-Port. Ineens is het geen solitair gebeuren meer. En vanaf hier wordt de camino een kralensnoer van stadjes die vaak hun oorsprong en zeker hun bestaan aan de camino te danken hebben.
  • Niet alleen de route is interessant, maar ook de mensen.
  • Het is de overtuiging dat de camino meer te bieden heeft dan zomaar een interessante route, de cultuur of de 'ideale vakantie'. De andere mensen maken het bijzonder.
  • Je leven anders inrichten is een proces.
  • Wat maakt het eigenlijk toch uit of we vandaag, morgen of overmorgen aankomen?
  • Door de ontmoetingen en de dagelijkse impulsen verandert je gemoedstoestand. De camino krijgt veel meer betekenis, openbaart haar diepgang.
  • De perceptie is de waarheid.
  • Je bent zelf een beetje medeverantwoordelijk voor degene die na je komt.
  • De albergues zijn essentieel om de sfeer van de camino ten volle te proeven.
  • Het is zó leuk om de camino sámen te doen, om die ervaring te delen.
  • De camino blijft me wenken, aan me trekken zelfs.
  • Het gaat om de authentieke beleving, om de menselijke maat, om het contact met de aarde.
  • Een pelgrim te voet leeft in een ander ritme, een ritme dat werkelijk bij hem past.
  • Ik vrees de fysieke pijn, ik vrees de ergernis aan de trage voortgang en de eentonigheid van sommige trajecten.
  • Ik wil wel graag mijn ervaringen delen met andere mensen, met medepelgrims.
  • Ik vind het heel interessant om te zien hoe andere mensen soms heel andere indrukken opdoen op dezelfde plaatsen. Andere pelgrims zullen de meeste situaties herkennen; niet identiek, wél soortgelijk; elke camino is nou eenmaal anders.
  • Als je de speciale sfeer wilt ervaren, die uniek is op de wereld, ga dan morgen al. Jou wil ik beslist over de streep proberen te halen.
  • Op de camino is niemand alleen (tenzij je daar zelf voor kiest).
  • In de albergue word je opgenomen in een grote familie van mensen.
  • Als het om centen gaat, wringt de kerk zich in rare bochten.
  • Genoeg waarschuwen; daar is de kerk heel goed in.
De poging
  • De camino begint thuis.
  • Je moet niet met je hoofd lopen, maar met je voeten; goed luisteren naar wat zij je te zeggen hebben.
  • Alles wat je thuis laat, is mooi meegenomen.
  • De Jacobsschelp op mijn rugzak is een teken dat ik niet zomaar een wandelaar ben, maar een pelgrim.
  • Waar begin ik aan? Dit gaat zeer doen! Ik heb toch wel goede hoop.
  • 'Je wordt oud als je je idealen verliest. Jong is degene die zich blijft verrassen en verwonderen' (Winston Churchill).
  • De camino verandert mensen ten goede: het is een tegenhanger van materialisme.
  • Als ik aan het einde van de dag mensen om me heen wil, dan moeten ze er ook zijn.
  • Ook onder de Santiago-gangers bevinden zich rare types.
  • Loop zoals de situatie zich aandient. De ene dag is de andere niet.
  • De rust van de camino kan weldadig werken.
  • Tegen het einde van de camino denk je heel anders over het motief of de camino te doen.
  • Twee simpele wetten in de albergues: wandelaars gaan vóór fietsers, en die eerst komt eerst maalt.
  • De lange Moorse bezetting van Spanje heeft natuurlijk haar sporen nagelaten, ook in de cultuur.
  • De camino als therapie; of de camino als liefdespad; dat kán een motief zijn.
  • Als pelgrim heb je op de camino een streepje voor.
  • De pelgrimszegen van de pastoor is een indrukwekkende ervaring, vooral vanwege de verbondenheid van mensen.
  • Zo'n man kom je op de camino plotseling tegen, dagenlang trek je met elkaar op en dan, even plotseling, verdwijnt hij weer voorgoed en resten slechts de herinneringen. Ook dat hoort bij de camino.
  • Prachtige muziek in de kerk; wat maakt dat de sfeer toch meteen zoveel mooier.
  • Op de camino is iedereen altijd welkom.
  • Schitterend dat er zoveel jonge mensen hier op pad zijn.Misschien dat de camino hen een spirituele stimulans te bieden heeft, die ze in de kerk niet meer vinden.
  • Wij stempelen hier niet je paspoort, maar je hart.
  • Ook jij bent soms een apostel en soms een matamoros (doder). Telkens als je je beter acht dan anderen, ben je in feite al een matamoros. En zeker als je iets doet ten kóste van anderen.
  • Wandel je nog steeds? Of ben je al pelgrim?
  • De trouwste metgezel van een pelgrim is zijn eigen schaduw.
  • Je moet jezelf accepteren zoals je bent. En van daaruit kun je groeien. Omarm jezelf zoals je bent. Als mensen moeten we proberen te groeien in plaats van te focussen op het wegsnijden van stukjes van jezelf.
  • Onzekerheden en ongerieflijkheden horen gewoon bij het onderweg zijn. Ze vormen een onderdeel van het avontuur.
  • Een groep heeft van nature een beschermende wand. Het is moeilijk voor buitenstaanders om erín te komen, maar het is ook moeilijk voor insiders om eruit te gaan.
  • Op de camino ben je met z'n tweeën al een groep, en met z'n drieën ben je een menigte. De eenlingen (de meesten) zijn de magneten.
  • Wat zullen toekomstige generaties ongelooflijk en onvoorstelbaar vinden aan óns gedrag?
  • Een huis van gebed heeft al die uitbundige praal niet nodig.
  • Het grote voordeel van lopen is dat je constant in dezelfde golf van pelgrims blijft.
  • Lopen is de oervorm van reizen. Er komt een weldadige rust over je heen.
  • Je wilt mensen met wie je goed op kunt schieten niet 'in de steek laten' (ook al ervaren zij dat wellicht niet zo, en al helemaal niet zo zwaar).
  • De onbetwiste hoogtepunten zijn de verhalen-die-niet-op-papier-mogen.
  • Voor veel mensen kan een luisterend oor en een welgemeende wens al veel goed doen.
Het vervolg

  • De uitgestrektheid opent de geest, nodigt uit tot verheven gedachten.
  • De camino is zoals die is.
  • Er is altijd wel een reden te bedenken om het uit te stellen.
  • Er moet ook een stukje persoonlijke vrijheid zijn.
  • Met zingen onderweg je camino bekostigen; dat pas niet bij de camino.
  • Voor ons is het een wezenlijk aspect van de camino om veel mensen actief te benaderen en uitgebreide gesprekken met hen te voeren.
  • Er gaat zóveel kracht uit van de camino.
  • Iedereen hoort altijd en overal welkom te zijn.
  • Het is juist de afwisseling en al die andere mensen die de camino zo aantrekkelijk maken.
  • Je móet helemaal niets! Je bent hier voor jezelf.
  • Het belang van plaats en tijd verdwijnen op de Meseta totaal.
  • Een echte pelgrim komt met goede bedoelingen, 'zoekt' waarschijnlijk 'iets' en ongeacht of hij het vindt of niet, hij gaat hier weg met een beter gevoel.
  • Wat is dat toch een spijtige misvatting, dat teveel willen of op het scherp van de snede plannen.
  • De fout zit hem in het hebben van verwachtingen. Dat moet je proberen te vermijden.
  • Hoeveel van de oorlogen hebben niet plaatsgevonden in naam van God?
  • Waarom is verdraagzaamheid kennelijk zo moeilijk?
  • Laten we aanvaarden dat de wereld pluriform is. Laten we dat fascinerend proberen te vinden in plaats van er ons aan te ergeren.
  • We moeten geduld hebben. Je integreert niet in één generatie.
  • Eén van de sterke punten van het christelijk geloof is altijd geweest dat het veel troost heeft geboden aan diepbedroefde mensen.
  • Alle kritiek op de kerk moet beginnen met een eindeloze waardering voor al het goede, al die zorg en al die onbaatzuchtige liefdadigheid gedurende twintig eeuwen.
  • Het idee van een leven na de dood is krachtig. Het is een grote stimulans voor sociaal gedrag.
  • Twee millennia hebben een steeds complexer wordend 'geloof' opgeleverd.
  • Jezus van Nazareth biedt me een stevig houvast. Ik zie Hem als een navolgenswaardig mens. Zijn boodschap vind ik heel waardevol en positief. En in die geest wil ik ook leven, probéren te leven.
  • Zolang je de echte oorzaak niet kent, kun je het ook niet echt verbeteren.
  • Een pelgrim moet pijn lijden. Eentje zonder blaren is eigenlijk geen echte.
  • De betonnen kilometerpalen langs de camino confronteren je met iets wat je helemaal niet wilt beseffen: de eindigheid van de camino. Je wilt dat dit eeuwig blijft duren en die stomme stenen zeggen dat het niet zo is.
  • Christen zijn is proberen Jezus na te volgen binnen je eigen mogelijkheden.
  • Iets meer hulpvaardigheid en aandacht richting anderen zou toch ook geen kwaad kunnen.
  • Op de camino komen doorgaans 'goede' mensen. En op de camino komt ook nog eens het goede expliciet in hen boven drijven.
  • Het aankomen in Santiago is helemaal niet het hoogtepunt. Dáár gaat het niet om.
  • Mooi toch, dat de camino zo voor ieder alle ruimte biedt.
  • Alles in Galicië is zo ontzettend kleinschalig.
  • Op de camino word je gewaardeerd om wie je bent, hoe je bent. Niet om wát je bent.
  • Een pelgrim ervaart communitas, gemeenschap. Verschillen in leeftijd, sociale klasse, geloof, nationaliteit, het wordt allemaal terzijde geschoven en vervangen door een sterk gevoel van eenheid en verbondenheid, op een manier die in de normale maatschappij ondenkbaar is.
  • Misschien zouden wereldleiders eens samen een stuk van de camino moeten lopen.
  • Sinds Sarria is het een stuk drukker op de camino.
  • Het gaat absoluut niet om het weten, maar om interesse.
  • Doe de camino langzaam, zodat de camino iets met jou kan doen.
  • Je moet echt elke vorm van haast, elke vorm van planning uit je hersenpan verbannen, want dat doet afbreuk.
  • We hebben gebouwen leren lezen.
  • In Santiago de Compostela ebt de echte sfeer van de camino razendsnel weg. Heel langzaam verander je daar van een pelgrim in een doodordinaire toerist. En dat voelde aan als een enorme degradatie.
  • Het ging om het onderweg zijn en de andere mensen die ook onderweg waren.
  • De camino is een 'way of life', die een gelukkig, onbezorgd gevoel opwekt. Het is een toonbeeld van een ongecompliceerd leven. Je begint 's morgens meteen aan het hoofddoel en pas later op de dag doe je de minder belangrijke dingen. 
  • De camino laat ook zien dat rust belangrijk is
  • De camino is ook een richtingwijzer. Onderweg wordt jou langzaam duidelijk welke koers je in de toekomst moet (of kunt) gaan varen. Het toont duidelijk aan dat je qua tijdsbesteding scherpere keuzes moet maken tussen belangrijke en minder belangrijke zaken.
  • De camino is ook een oplaadpunt. Je krijgt het gevoel dat je er weer tegenaan kunt.
  • Een retraite in een klooster is aardig; pelgrimeren op de camino is veel breder, effectiever èn boeiender.
  • De sterkste reden om de camino te vervolgen tot aan Cap Finisterre is: om te ontcaminoniseren. Het heilige moet eraf.
  • Je voelt je langdurig gelukkig als: je verandert en afwisselt wat je doet, als je doelen nastreeft die bij jouzelf passen, als je probeert om altijd helemaal jezelf te zijn, als je probeert om zoveel mogelijk balans aan te brengen in je dagelijkse activiteiten, als je probeert om je leven zo in te richten dat je jezelf autonoom, bekwaam en verbonden voelt.
  • Ik ben geen normaal mens meer. Ik heb de camino gelopen.
  • Hoewel je in Santiago nog steeds als pelgrims onder elkaar bent, is de sfeer toch niet helemaal meer hetzelfde als onderweg.
  • Weet je, die pijn ga je vergeten. En dan blijven de mooie herinneringen over.
  • Thuis voel je je lang ontheemd. Het is lange tijd alsof je lijft terug is in Nederland, maar dat je ziel in Spanje is blijven hangen. je denkt er zó vaak aan terug, gewoon ieder uur van de dag.
  • Als een kind van je ziek wordt, verandert je definitie van 'geluk' ineens heel snel. Dat geldt ongetwijfeld ook bij heel veel andere tegenslagen en beproevingen.
  • De zes essentiële ingrediënten van het lopen van de camino: Stilte, Onthaasten, De inspanning, Matigheid, Gratis gegeven cadeau's, De kunst.
  • De camino is van oorsprong een geloofsuiting. Het geloof en de kerk kun je op de camino niet echt ontlopen.
  • De camino is wat je er zelf van maakt. 
  • Op de camino gaan je zintuigen wagenwijd open staan, op maximum ontvangst.
  • De camino eindigt niet in Santiago, maar begint daar juist.
  • Je bent een pelgrim geworden, je hebt als pelgrim gelopen. Nu moet je proberen om als een pelgrim te léven.
  • Van binnen is er wel degelijk iets met je gebeurd. Het perspectief is veranderd.
  • Geen enkele weg is de verkeerde, mits je maar georiënteerd blijft op het doel en je niet totaal van richting verandert.
  • Ik heb ook de man ontmoet, die ik graag zou willen worden.

Pilgrim, 
it's a long way
to find out who you are...

(Enya, A day without rain)

Geen opmerkingen: