Een moeras op poten (Wandelen in Fryslân - route 10)

Zondagmiddag 13 december 2015 

De sluis in de Scheene bij 'De Laatste Stuiver' en watermolen de 'Rietvink'

Oldelamerbrug
In 2010 publiceerden geograaf Edward Houting & vormgever Jacob van der Vaart via de Friese Pers Boekerij de wandelgids 'Wandelen in Fryslân'. De focus van de 12 wandelroutes in deze wandelgids ligt op cultuurhistorie en landschap.
Vandaag lopen Durkje en ik wederom twee wandelingen uit deze wandelgids. Vanmorgen liepen we al de 14 kilometer lange route nummer 6 vanuit Oldeberkoop, en vanmiddag lopen we nog de 7 kilometer lange route nummer 10 vanaf de Oldelamerbrug over de Jonkersvaart, door de Rottige Meente. Totaal hebben we vandaag dan 21 kilometer gelopen.
Als we vanuit Oldeberkoop na onze ochtendwandeling tegen 14.00 uur arriveren op de parkeerplaats bij de brug over de Jonkersvaart schijnt de zon nog steeds volop. Het waait - evenals vanmorgen - nauwelijks, dus het blijft de hele dag prima wandelweer.
Het thema van onze middagwandeling, van deze tiende route is: 'Een moeras op poten'.

Van de brug naar de sluis
Vanaf de Oldelamerbrug lopen we over een smal schelpenpad in zuidoostelijke richting langs de Jonkersvaart, die overigens ook wel de Helomavaart wordt genoemd. Al spoedig passeren we de restanten van wat vroeger ooit eens een nuttige Amerikaanse windmolen is geweest. Het onderstel staat nog - zij het gehavend - overeind, de ijzeren romp van de watermolen ligt naast het onderstel, en aan de achterzijde - op de plaats waar vroeger het water vanuit het natuurreservaat de Rottige Meente de Jonkersvaart in werd gepompt - zie ik nog de oude ijzeren vijzel in de oorspronkelijke positie.
We lopen verder over het schelpenpad tot we bij de sluis tussen de Scheene en de Jonkersvaart komen. Hier staat een woning, die vroeger het café 'De Laatste Stuiver' was, en daarachter bezoeken we de watermolen de 'Rietvink'.

Langs de Scheene
Nu verlaten we de Jonkersvaart, om verder te wandelen over het wandelpad langs de Scheene, oorspronkelijk een smalle veenstroom, die later werd verbreed, zodat ook turfschepen dit veengebied konden doorkruisen. Hier en daar passeren we een zogenoemde draai, waarmee je de Scheene over zou kunnen steken, maar wij moeten doorlopen totdat we bij de laatst mogelijke draai komen. Daar steken we de Scheene over, om dan aan de overzijde over een breed graspad door het moerassige veengebied verder te lopen tot aan de Pieter Stuyvesantweg. We lopen over het parallelle fietspad naar Nijetrijne, waar we linksaf gaan, om dan in noordwestelijke richting weer door het moerasgebied terug te lopen naar de Scheene. Hier en daar kunnen we op de meest drassige plekken over een enkele vlonder met droge voeten oversteken, maar er zijn toch ook een aantal passages bij waar onze wandelschoenen vervaarlijk diep in het water van deze drassige bodem wegzakken. Gelukkig kunnen we dankzij goed waterdicht schoeisel met droge voeten de Scheene bereiken, die we oversteken over de houten draai die uitkomt bij een informatiehut van Staatsbosbeheer.

Rottige Meente
Een klein stukje lopen we dan weer terug langs de Scheene, waarna we naar links afbuigen over een pad door dit veengebied, richting Munnekeburen. Na enkele honderden meters komen we uit op de splitsing met een voetpad, dat langs enkele oude huizen voert door dit waterrijke natuurreservaat. Dit voetpad brengt ons weer terug op de Veendijk langs de Jonkersvaart, die we nu op onze weg terug naar de auto nemen, in de richting van de Oldelamerbrug. Om ongeveer 15.30 uur zijn we weer terug bij onze auto op het parkeerterrein bij de brug over de Jonkersvaart.
Toen we hier aan het begin van de middag arriveerden, stond er nog één andere auto op dit parkeerterrein, maar inmiddels staat het hele parkeerterrein met zo'n tien auto's vol, dus er zijn vast meer bezoekers die dit prachtige natuurgebied van de Rottige Meente op de fiets of wandelend doorkruisen. Omdat het natuurreservaat zo groot is, kom je slechts sporadisch andere wandelaars of fietsers tegen, en kan iedereen hier - zeker ook gezien het schitterende najaarsweer - voortreffelijk genieten van weer en natuur.

Een moeras op poten
Het bijzondere van dit natuurreservaat is trouwens dat het een halve tot een hele meter hoger ligt dan de omringende landerijen, die in vroeger tijden door laagveenontginning zijn vergraven. Dat is ook de reden dat Staatsbosbeheer dit natuurgebied heeft getypeerd als 'een moeras op poten', te midden van de veel lager gelegen veengronden rondom dit moerasgebied.