Pelgrimeren van Pola de Allande naar Berducedo

Tijdens de afdaling van de Puerto del Palo naar Montefurado

Van Le Puy-en-Velay naar Santiago de Compostela

Camino del Norte & Camino Primitivo > Irún – Santiago de Compostela

Camino Primitivo van Pola de Allande naar Berducedo

Zondag 12 juli 2015 – 15,9 km.

Dag 29: 599 – 614,9 km

Luis haalt ons uit Berducedo

Om 6.45 uur gaat de wekker. We willen vanmorgen weer vroeg uit de veren, om onze vijfde pelgrimsdag van dit jaar op de Camino Primitivo aan te vangen. Tijdens de rustdag van gisteren hebben Durkje en ik onze caravan verplaatst van San Pedro de la Ribera naar de camping van A Fonsagrada. Dit wordt deze week onze nieuwe uitvalsbasis voor de laatste etappes door Asturië en de eerste door Galicië.

Om 7.45 uur verlaten we de camping. Het is dan nog maar 13 graden Celsius, maar die temperatuur loopt gedurende deze wandeldag nog wel op tot 25 graden Celsius. De dag begint met een hele dichte bewolking, maar gedurende de dag breekt de zon volop door.

Nadat we van A Fonsagrada naar Berducedo zijn gereden, parkeren we onze auto in het dorpscentrum. Een ouder echtpaar uit het centrum helpt ons om 8.45 uur om de ons van eergisteren bekende taxichauffeur Luis te bellen, met het verzoek of Luis naar Berducedo wil komen, om ons vanuit Berducedo naar Pola de Allande te rijden. Luis geeft aan dat we een half uur moeten wachten, en dat hij ons dan af zal halen in Berducedo. Inmiddels is het dorpscafé ook open gegaan, dus we bestellen een kop koffie en wachten buiten op het caféterras op onze taxichauffeur Luis.

Taxi en brood in Pola de Allande

Na 40 minuten wachten op het caféterras komt Luis aanrijden met zijn grote taxibus, om ons rond 9.30 uur mee te nemen naar Pola de Allande. Onderweg spreken we met hem af dat hij ons morgen om 9.00 uur zal afhalen uit Lago, om ons dan naar Borres te rijden. Als we om 10.00 uur arriveren in het centrum van Pola de Allande wil Luis niet dat we de taxirit van vandaag betalen, want dat kan morgen wel in één keer als hij ons morgen van Lago naar Borres heeft gebracht, zegt hij. Luis laat hiermee zien dat hij er alle vertrouwen in heeft dat hij morgen zijn geld van ons krijgt. We nemen afscheid en bedanken hem voor de taxirit van vandaag.

Hij vertelt ons nog even waar we in Pola de Allande – tegenover de kerk - een bakkerij kunnen vinden waar we brood kunnen kopen op deze zondagochtend. De bakkerswinkel is gesloten, maar als ik naast de winkel door de openstaande deur van de bakkerij naar binnen ga, blijkt dat het verse brood vanmorgen vanuit de bakkerij wordt verkocht. We kopen een vers, nog warm stokbrood. En dan zijn we klaar voor vertrek.

Hoogste punt als hoogtepunt

Het is onze bedoeling om vandaag de etappe van Pola de Allande naar Berducedo te gaan lopen. Dat is maar 15,9 kilometer, dus dat lijkt een eenvoudige opgave, maar we weten wel beter, want deze etappe gaat over de Puerto del Palo, en dat is met zijn col op een hoogte van 1.146 meter het hoogste punt van de hele Camino Primitivo. Niet alleen het hoogste punt, maar ook een hoogtepunt op deze hele route.

Variatie op het hellingpad langs de Rio Nisón

Als we Pola de Allande uitlopen, groeten we Luis nog, die op dat moment bij de plaatselijke garagehouder met de banden van zijn taxi bezig is.

Het eerste dorpje waar we vlak buiten Pola de Allande door komen, is El Mazo.

Buiten El Mazo verlaten we de doorgaande verkeersweg, om via een smal pad af te dalen naar de helling boven de rivier Rio Nissón. Ruim twee kilometer verder passeren we de afslag die je als pelgrim kunt nemen als je niet in Pola de Allande overnacht, maar als je naar de refugio van Pañaseita wilt gaan. Wij blijven echter het doorgaande pad volgen.

Hier en daar komen kleine watervallen vanaf de hoogopgaande helling. Het water stroomt vanaf de helling via ons wandelpad uiteindelijk diep naar beneden, naar de Rio Nisón.

Hier en daar ligt een eenvoudige, vrij brede houten brug, die boeren hier over de Rio Nisón hebben gelegd om bij hun bergweiden aan de overzijde van de rivier te kunnen komen.

Op de kale plaatsen waar de helling niet bebost is, liggen grote aantallen kleine rotsblokken en rotsstenen, die hier en daar met lichtgroene mossen zijn bedekt.

We komen door het kleine boerendorpje La Reigada, dat langs de rivier tegen de berghelling is gebouwd.

Verderop steken we weer via een houten bruggetje de rivier Rio Nisón over.

Een Zwitserse pelgrim op de terugreis

Vlak voordat we de verkeersweg AS14 moeten kruisen, komt een andere pelgrim van tegengestelde richting aanlopen. Het is een Zwitser, wonende ten noorden van het Meer van Genève, die vertelt dat hij in april van dit jaar vanuit Zwitserland is vertrokken om via de Camino Francés naar Santiago de Compostela te pelgrimeren, en dat hij nu via de Camino Primitivo en de Camino del Norte en in Zuid-Frankrijk via Lourdes weer op de terugreis is naar huis.

Bergpas bergopwaarts

We steken de AS14 over en dan begint de serieuze klim op de bergpas naar de col van Puerto del Palo. Ter hoogte van ons oversteekpunt is een kudde bergkoeien inmiddels van de verkeersweg af gewandeld om in het groen langs de verkeersweg te grazen. Wij zetten de stevige klim in.

Het bergpad valt ons bijzonder mee, want ook waar het tamelijk steil is, is toch nog voldoende begroeiing op het rotsachtige pad om je voeten goed en vertrouwd te plaatsen tijdens de klim. De klim bergopwaarts gaat dan ook voorspoedig.

Naarmate we hoger komen, raken we steeds meer uitzicht - op de hoogte waar we lopen – kwijt, aangezien we te maken krijgen met een dichte bewolking die ook nog op dit uur van de dag rond de bergtop blijft hangen.

Puerto del Palo

Als we na een stevige klim op de col arriveren, zijn we beslist niet alleen. Her en der verspreid zitten zo’n twintig pelgrims uit te rusten, met elkaar te praten en iets te eten en/of te drinken.

Omdat de zon hier niet door de om de berg hangende wolken doordringt, kunnen we niet profiteren van enige aangename zonnewarmte, en helaas óók niet genieten van een wijds uitzicht. Daar komt nog bij dat het stevig en fris waait, dus een trui en een jas dragen, is hier geen overbodige luxe. Een groep pelgrims vertrekt om de afdaling in te zetten aan de andere zijde van de berg.

Wij zijn van plan hier met de anderen nog enige tijd op de col te blijven.

Op de col staat ook een betonnen refugio, waar je bij – plotseling opkomend – slecht weer naar toe kunt lopen om er in te schuilen voor bijvoorbeeld harde wind, regen en onweer.

In deze kleine schuilhut staat een houten bank. De open haard is kapot en op de plaats waar stookhout zo moeten liggen, ligt nu een stapel rotsblokken, dus die haard gaat niet meer werken.

Vlakbij deze refugio nemen we plaats op enkele rotsblokken, om hier tijdens een welverdiende pauze wat te eten en te drinken, alvorens we afdalen.

Na een sanitaire stop maken we ons klaar voor vertrek bergafwaarts.

Bergpas bergafwaarts

Afdalen over het bergpad aan de andere zijde van de col valt beslist niet mee. Het pad is daar erg steil, en het pad ligt bezaaid met grote en kleine stenen, dus één moment van onbedachtzaam afdalen, kan maken dat je uitglijdt en een harde val op de rotsstenen maakt, met alle gevolgen van dien. Stapje voor stapje gaan we dan ook heel voorzichtig bergafwaarts. Een eind bergafwaarts moeten we de verkeersweg oversteken, die hier ook over de col gaat. Aan de andere zijde van de verkeersweg is het bergpad veel beter begaanbaar, dus daar schiet het wat meer op.

Nu kunnen we ook wat meer genieten van de prachtige natuur naast het bergpad, en van het schitterende uitzicht aan deze kant van de berg.

Tijdens onze afdaling ontstaan er grote blauwe lucht-openingen in het dichte wolkendek, en dan krijgt de zon meer invloed op de temperatuur. Naarmate we lager komen, krijgen we hele mooie vergezichten over de bergen en dalen van dit zo onherbergzame en dunbevolkte binnenland van Asturië.

Al snel naderen we over een rotspad van deze bergpas het bergdorpje Montefurado.

Capilla de Santiago de Montefurado

Bij Montefurado mogen we – getuige het prikkeldraad - de verkeersweg niet op.

We worden als het ware via een achterommetje het kleine bergdorpje Montefurado in geleid. Dat is een goed idee, want daardoor kom je Montefurado binnen bij de Sint-Jacobskapel, die is gewijd aan Sint Jacobus, waar uiteindelijk deze hele pelgrimage om draait.

Dit eenzame bergdorpje is van oudsher al de plek waar de pelgrims die de bergpas overstaken zich konden laten verzorgen in het pelgrimshospitium, dat hier vroeger was gevestigd.

Enkele gebouwen zijn zwaar vervallen of zelfs geruïneerd.

We verlaten dit bergdorpje, waarvan de pelgrimsgids meldt dat hier nog slechts één boer met wat vee woont.

Via Lago naar Berducedo

Voorbij Montefurado komen we op een bergkam, waarover we het kampad volgen. Aan beide zijden van het kampad hebben we zo een mooi uitzicht over de bergen en dalen links en rechts.

De zon heeft behoorlijk aan kracht gewonnen, dus als we af en toe een stuk moeten klimmen over de rotsachtige paden, krijgen we het behoorlijk warm van de klim. De temperatuur is inmiddels ook al opgelopen tot rond de 25 graden Celsius.

Het voorlaatste dorpje Lago waar we doorheen komen, komen we aan de achterzijde binnen, bij de ommuurde begraafplaats en bij de heilige Maria-kerk.

Daarna volgt nog ruim drie kilometer ter rechter- en ter linkerzijde van de AS14. Eerst komen we door een schaduwrijk en daardoor aangenaam koel dennenbosperceel. Daarna volgt een nieuw halfverhard breed camino-pad in de hete, volle zon, en daarna volgt nog een traject tussen de weilanden door, en komen we steeds dichter bij onze bestemming Berducedo.

Berducedo

Het vanochtend vroeg nog zo stille caféterras van Berducedo is nu goed gevuld met pelgrims en andere gasten. De eerste pelgrims hebben hun slaapplaats in de refugio aan het begin van het dorp al gevonden, en men geniet op het zonovergoten terras van de rust na alle inspanning van vandaag.

Voordat we naar onze auto wandelen, lopen we nog even langs de woning van het oudere echtpaar dat ons vanmorgen op gang hielp door de taxi voor ons te bellen. We spreken enige tijd met het echtpaar en met de familie die daar op bezoek is. Eén van hen – een jonge dame – spreekt redelijk Engels, dus als het Spaans een struikelblok wordt voor goed begrip, vertaalt zij voor ons allen van Engels naar Spaans en van Spaans naar Engels. Na een gezellig onderhoud nemen we afscheid en rijden we om 16.00 uur terug naar onze camping in A Fonsagrada.