Camino Primitivo

Dinsdag 4 augustus 2015 

Cover van de routegids van de Camino Primitivo

Splitsing van Camino Primitivo en Camino de la Costa
In de jaren 2014 & 2015 bewandelden Durkje & ik de Camino del Norte deels via de Camino Primitivo, van Irún (2014) via Oviedo (2014 & 2015) naar Santiago de Compostela (2015).
Wie pelgrimeert over de Camino del Norte moet op een gegeven moment een keus maken om de pelgrimstocht te vervolgen volgens de Camino de la Costa of volgens de Camino Primitivo.

• De Camino de la Costa (ook wel de Camino del Norte por la Costa genoemd) blijft vanaf Sebrayo eerst nog de Noord-Spaanse kust volgen tot aan Ribadeo, en buigt dan pas naar het zuidwesten af naar Santiago de Compostela.
• De Camino Primitivo (de oudste van alle Spaanse bedevaartsroutes) volgt de Noord-Spaanse kust maar tot aan Sebrayo, en buigt dan al via Villaviciosa en Oviedo in zuidwestelijke richting af naar Santiago de Compostela.
• De verschillende pelgrimsgidsen die wij kennen, leggen het splitsingpunt van deze beide varianten op verschillende plaatsen. Zo noemt de ene routegids de plaats Sebrayo, een ander routeboekje noemt Grases/Casquita, en ook de bedevaartsstad Oviedo wordt wel genoemd als de splitsing van de beide camino's. 

Routekaarten Camino Primitivo
Bij het bewandelen van de Camino del Norte en in het verlengde daarvan de Camino Primitivo hebben Durkje en ik gebruik gemaakt van de verschillende routegidsen die je als pelgrim momenteel ter beschikking staan.
Eén van die door ons gebruikte routegidsen is gemaakt door Hans van den Breul, die deze camino in 2010 liep, en daarvan een routegids maakte, die hij regelmatig update teneinde zijn gids zo actueel mogelijk te houden.

• Deze pelgrimsgids van Hans van den Breul bestaat hoofdzakelijk uit uitvouwbare routekaarten van de Camino Primitivo. 
• Hans heeft de route opgedeeld in 18 etappes, van Bustio tot aan Santiago de Compostela. Daarmee koos hij voor een aanlooproute in vier etappes van de Camino del Norte naar Sebrayo, en van daaruit gaan de daaropvolgende 14 etappes van de Camino Primitivo via Villaviciosa en Grases/Casquita en Oviedo naar Santiago de Compostela.
• Met maximaal 5 Jacobsschelpjes geeft hij aan wat de zwaarte van elke etappe is.
• De routegids bevat ook een lijst met nagenoeg alle overnachtingsadressen langs de Camino Primitivo.
• Achterin deze routekaartengids vind je van elke etappe een hoogteprofiel afgebeeld.
• De kaarten geven de hoofdroute aan, maar hier en daar zijn ook routevarianten ingetekend en kort beschreven.
• Verder bevat deze pelgrimsgids enkele inleidende teksten, over bijvoorbeeld: het verhaal achter de pelgrimage, waarom pelgrimeren, het ontstaan van de pelgrimsweg, wie was Jacobus de Meerdere, praktische informatie voor onderweg en enkele fotobladen die een beeldimpressie geven van de route.
• Achterin de gids wordt kort informatie gegeven over een mogelijk vervolg na Santiago de Compostela, over de uitlooproutes voor pelgrims naar Finisterre en naar Muxia.

18 etappes van Bustio naar Santiago de Compostela
De totale afstand van de 18 etappes uit deze routegids is ongeveer 447 kilometer.
Durkje en ik hebben de 18 etappes van deze pelgrimsgids gelopen in 20 dagen, met een gemiddelde afstand van bijna 22,5 kilometer per dag.
Omdat we van de 10e etappe als extra - omdat het hier zo mooi is - ook de hoge bergvariant via de Alto de Hospital hebben gelopen, hebben we deze routegids uiteindelijk 19 dagen gebruikt, over een totale afstand van 468 kilometer.
We liepen de etappes uit deze pelgrimsroutegids op de volgende dagen:

• Etappe  1 van Bustio naar Llanes over 25,3 kilometer op 26 juli 2014;
• Etappe  2 van Llanes naar Ribadesella over 29,1 kilometer op 28 juli 2014;
• Etappe  3 van Ribadesella naar Colunga over 20,1 kilometer op 29 juli 2014;
• Etappe  4 van Colunga naar Villaviciosa over 17,2 kilometer op 30 juli 2014;
• Etappe  5 van  Villaviciosa naar Pola de Siero over 27,6 kilometer op 31 juli 2014;
• Etappe  6 van  Pola de Siero naar Oviedo over 17,1 kilometer op 1 augustus 2014;
• Etappe  7 van Oviedo naar Grado over 26,5 kilometer op 7 juli 2015;
• Etappe  8 van Grado naar La Espina over 21,4 + 8,9 = 30,3 kilometer op 8 juli 2015 en 9 juli 2015;
• Etappe  9 van La Espina naar Campiello over 10,2 + 13,9 = 24,1 kilometer op 9 juli 2015 en 10 juli 2015; 
• Etappe 10 van Campiello naar La Mesa over 14,3 + 18,2 + 4,6 = 37,1 kilometer op 10 juli 2015 en 12 juli 2015 en 14 juli 2015;
• Etappe 10B als berg-variant via Alto del Hospital van Borres naar Lago over 20,9 kilometer op 13 juli 2015;
• Etappe 11 van La Mesa naar Grandas de Salime over 16,8 kilometer op 14 juli 2015;
• Etappe 12 van Grandas de Salime naar A Fonsagrada over 25,2 kilometer op 15 juli 2015;
• Etappe 13 van A Fonsagrada naar Cádavo Baleira over 24,4 kilometer op 16 juli 2015; 
• Etappe 14 van Cádavo Baleira naar Lugo over 30,6 kilometer op 17 juli 2015;
• Etappe 15 van Lugo naar Puente Romano (Ferreira) over 19 + 10,2 = 29,2 kilometer op 19 juli 2015 en 20 juli 2015;
• Etappe 16 van Puente Romano (Ferreira) naar Arzúa over 20,6 + 13,6 = 34,2 kilometer op 20 juli 2015 en 22 juli 2015;
• Etappe 17 van Arzúa naar Monte del Gozo over 19,4 + 15,7 = 35,1 kilometer op 23 juli 2015 en 24 juli 2015;
• Etappe 18 van Monte del Gozo naar Santiago de Compostela over 4,4 kilometer op 24 juli 2015;

Via de Meester naar de Knecht
De Camino Primitivo is een aanrader voor de ervaren pelgrim, die bijvoorbeeld al de Camino Francés heeft gelopen. Maar ook voor de pelgrim in spe is dit een hele mooie start-optie. Je zou ervoor kunnen kiezen om de hele route van de Camino del Norte (vanaf Irún) met de Camino Primitivo (via Oviedo naar Santiago de Compostela) te gaan lopen, maar voor wie dat te ver en te lang vindt, bestaat er ook de optie om de Camino Primitivo pas in Oviedo te beginnen. Spanjaarden zullen dat bijzonder toejuichen, want het oude Spaanse pelgrimsrijmpje "Quien va a Santiago, y no va a Salvador, visita al criado, y olvida al Sefior" roept de pelgrim op om eerst langs de aan de Meester (Jezus, de Verlosser, Salvador) gewijde kathedraal van Oviedo te gaan en dan pas naar de aan de vazal/knecht (Jacobus, de discipel-apostel, Santiago) gewijde kathedraal van Santiago de Compostela te gaan. Of in het Nederlands: "Wie gaat naar Santiago, en niet naar El Salvador, bezoekt de vazal, en vergeet de Meester".
In religieus opzicht is er dus veel voor te zeggen om een korte pelgrimage van ongeveer 320 kilometer zoals de Camino Primitivo in Oviedo te beginnen, om dan in ruim twee weken naar Santiago de Compostela te pelgrimeren.
Durkje en ik hebben afgelopen zomer gemerkt dat deze benadering (van Oviedo naar Santiago de Compostela; en/of van de Meester naar de Knecht) veel Spanjaarden, maar ook veel andere pelgrims op veelal praktische gronden (van de beschikbare tijd) ertoe brengt om de Camino Primitivo vanuit Oviedo te bewandelen.

Schoonheid en Gastvrijheid
Niet alleen in religieus en/of spiritueel opzicht is er veel voor te zeggen om over de Camino Primitivo te pelgrimeren. Ook op andere gronden is het aan te raden om deze camino als pelgrimspad te overwegen, want Durkje en ik hebben dag in dag uit buitengewoon genoten van de schitterende binnenlanden van Asturië en Galicië. Het dunbevolkte binnenland van Asturië met zijn onherbergzame berglandschap is bijzonder mooi om te voet te doorkruisen. Je moet er klimmend wel wat voor doen, maar de uitzichten en vergezichten zijn veelal adembenemend mooi. En ook de veelal verstilde agrarische streken van Galicië, met steeds maar weer die schilderachtige dorpjes en buurtschappen, laten je ook heden ten dage nog ten volle zien hoe mooi oud en nieuw Noord-Spanje is.
En - last but not least - er moet gezegd worden dat we elke dag weer werden verrast door de vriendelijke bevolking van Asturië en Galicië, die gastvrij als ze zijn (op slechts een enkele uitzondering na) altijd voor je klaar staan om je als pelgrim, dus als doorgaande vreemdeling, te helpen, om steeds maar weer door te (kunnen) gaan - Ultreia! - alsmaar verder richting Santiago de Compostela. Wat kunnen wij dan nog veel leren van die Asturische en Galicische toewijding en gastvrijheid, ook voor de vreemdelingen die (tijdelijk) in onze steden (en dorpen) wonen.