Thúsfront - oer it loslitten fan bern

Zaterdag 14 februari 2015

De cover van het programmaboekje van deze theatervoorstelling van Tryater

Friese roman en voorstelling over de uitzending van Friezen naar Uruzgan
Toen enkele weken geleden de nieuwe Friestalige roman 'Opgong nei Sint Vitus' van de Friese auteur Anders M. Rozendal werd gepresenteerd tijdens de jaarvergadering van de KFFB (de Kristlik Fryske Folksbibleteek), hoorde ik van één van de aanwezigen dat Tryater over de context van deze roman een theatervoorstelling in de provincie Fryslân zou gaan brengen.
Gisteren was de première van deze Friestalige voorstelling 'Thúsfront', en vandaag zijn Durkje en ik bij de voorstelling in de eigen theaterlocatie van Tryater te Leeuwarden.
De theatervoorstelling die door Romke Toering is geschreven en is geregisseerd door Silvia Andringa gaat over de uitzending van drie jonge Friese militairen naar Uruzgan, met als focus het loslaten van hun geliefde zonen door de in Fryslân achterblijvende ouders.

Sneller loslaten dan je lief is
Drie jongens nemen afscheid van thuis. Hun ouders zwaaien de jonge beroepsmilitairen uit. Zo’n moment doet iets met de bestaande en nieuwe verhouding tussen de ouders en hun kinderen.
Als een pas volwassen geworden zoon of dochter bijvoorbeeld kiest voor een baan in het buitenland, is de verandering in het gezin - en daarmee ook de invloed op het gezin - doorgaans al groot.
Maar, als een kind kiest voor een militair bestaan, heeft dat nog veel meer impact, op de soldaat, maar zeker ook op diens ouders. En als hun zoon of dochter dan ook nog wordt uitgezonden naar een oorlogsgebied, dan staat het gezin al helemaal op zijn kop. In veel sneller tempo dan gewoonlijk moeten ouders en kinderen elkaar dan noodgedwongen loslaten.
En altijd speelt dan die centrale vraag: waar is dit goed voor?; wat is de waarde hiervan?

Loslaten en kwijt raken
Thúsfront is een toneelstuk over het loslaten van je kinderen. Loslaten aan angst en onzekerheid, en misschien wel loslaten aan de dood?
Vader & moeder staan centraal in deze voorstelling.

• Wat gebeurt er met hen als hun kind kiest voor een militaire carrière en vooral als hij of zij dan als soldaat ook nog in een levensbedreigende oorlogssituatie terecht komt?
• Hoe gaan ouders (en hun familie en kennissen) dan om met al die ongerustheid en onwetendheid, maar ook met hun bewondering en trots?

Als de soldaten na hun uitzending weer thuiskomen, blijkt spoedig dat ze - ook in de ogen van hun ouders - te snel van een kind een volwassene zijn geworden. De jongens zijn mannen geworden, de meisjes vrouwen. Het kind mag dan weer thuis zijn; als vader & moeder ben je het kind in je zoon/dochter definitief kwijt.
De theatervoorstelling 'Thúsfront' gaat over de invloed en het effect van die keuze op het leven, en op het denken, doen en laten van al die vaders & moeders die dit overkomt.

Mee beleven aan de keukentafel
Toneelschrijver Romke Toering heeft in de afgelopen jaren aan veel keukentafels gezeten om de verhalen van dergelijke ouders te horen en op te schrijven. De keukentafel is de plaats waar veel familiezaken en onderwerpen worden besproken. Nu mogen wij vanavond als publiek als het ware even aanschuiven aan die tafel, om die persoonlijke verhalen van de ouders en van hun zonen van dichtbij meemaken.

Gevecht met jezelf en met elkaar
Regisseur Silvia Andringa over deze voorstelling: "Thúsfront vertelt de verhalen van gewone mensen, die in bijzondere omstandigheden terecht komen. Het gaat over ouders en hun zonen, die elkaar in korte tijd los moeten laten. Niet omdat ze eraan toe zijn, maar omdat de omstandigheden hen ertoe dwingen. Vader & moeder worden door hun inmiddels (bijna) volwassen geworden kinderen voor het blok gezet. Kinderen worden door hun ouders geïdealiseerd, of juist verstikt. En allemaal met de beste bedoelingen. Niemand bedoelt het verkeerd, en toch doen ze elkaar pijn. Er is moed voor nodig om iemand los te laten en zijn eigen keuzes te laten maken. Dat gevecht raakt mij."