woensdag 29 april 2020

Rondje wandelen in Friesland: Bakkeveen en Jistrum

Zondag 26 april 2020
Starten bij de Slotplaats van Bakkeveen

















Mooiste routes

In het jaar 2019 heeft uitgeverij Lantaarn de wandelgids 'Rondje Wandelen in Friesland' uitgegeven. 
De subtitel van deze routegids luidt: '11 prachtige wandelingen door het Friese landschap'.
Dit boek bevat naast de genoemde elf wandelroutes ook zes picknickrecepten.
De ronde vorm van dit routeboekje past prima bij de titel van de gids.
De routes die in deze wandelgids staan beschreven, zijn eigendom van Mooisteroutes.nl, een website met meer dan duizend routes door heel Nederland, voor wandelaars, fietsers en kanoërs.
Van vrijwel alle routes is een gps-versie beschikbaar, ook voor smartphones.
De elf beschreven wandelroutes worden in zeven van de elf routes ook in een verkorte versie beschreven, en in één geval zelfs met twee verkorte varianten. De kortste verkorte route heeft een lengte van 6 kilometer, en de twee langste volledige routes zijn 18 kilometer lang.
Elke routebeschrijving begint met een topografische routekaart in kleur, gevolgd door een korte routebeschrijving, met hier en daar enige aanvullende praktische informatie of een korte toelichting bij wat je onderweg ziet. De tekst wordt verlevendigd met hier en daar een mooie foto van een representatieve plek op de betreffende route.

Mooi Fryslân te voet leren kennen
De door Durkje en mij gebruikte wandelgids voor de provincie Fryslân bevat elf gevarieerde wandelroutes door landschappelijk fraaie gebieden. Hiermee ontdek je mooie plekjes van onze prachtige provincie, want ook Fryslân heeft zo zijn eigen bezienswaardigheden en mooie landschappen.
Met deze wandelgids ontdek je bijvoorbeeld de terpen, de bossen, de meren, de paadjes en de duinen in Fryslân, en door de aanvullende informatie kom je ook meer te weten over de geschiedenis en de karakteristieke elementen van ons Friese landschap.
De twee routes die we vandaag lopen, kregen als thema:
  1. Bakkeveen; met als startplaats: Bakkeveen (16 kilometer);
  2. Poepekrús; met als startplaats: Jistrum (13 kilometer).
Slotplaats en Burmaniazuil
Om 8:15 uur vertrekken we uit Feinsum en rijden we met onze auto naar de Slotplaats van Bakkeveen. Hier begint om 9:00 uur onze eerste etappe in het bosgebied De Slotplaats, gelegen achter het historische landhuis de Slotplaats. Met informatieborden bij de entree van de parkeerplaats wordt aan parkerende automobilisten gevraagd om hier niet te parkeren als alle parkeerplaatsen bezet zijn, omdat anders de druk van alle boswandelaars - ziende op de huidige Corona-crisis - te groot zou worden. Ook wordt verzocht om met de wijzers van de klok door het bosperceel te lopen, opdat je dan niet of nauwelijks te maken zou krijgen met tegemoetkomende wandelaars. Grote drukte in het bos hoeven we waarschijnlijk zo vroeg in de ochtend nog niet te verwachten, want het aantal auto's dat hier nu al staat geparkeerd, is op één hand te tellen.
Langs het gesloten toeristisch informatiepunt wandelen we het bos in, waar we al spoedig het monument van de Burmaniazuil passeren. Dit wordt ook wel de 'poppestien' genoemd.
Het bos ligt ongeveer een meter hoger dan de omliggende weilanden, omdat de bosbouwers het bos vanaf het jaar 1700 hebben aangeplant op zogenoemde 'rabatten': stroken opgeworpen grond, waarin de bomen werden geplant, om zo te voorkomen dat ze zouden verdrinken in de oorspronkelijk veel lager gelegen natte gronden. De slootjes tussen de rabatten zorgden voor de natuurlijk afwatering van het bosperceel.

Alddjip en sterrenschans
De boswandeling voert ons naar de noordwestzijde van het bosperceel, tot aan de stuw in het Koningsdiep, in Fryslân ook wel het Alddjip genoemd. Bij de stuw in dit oude riviertje drinken we koffie uit de meegenomen thermosbeker. Alle horeca is in deze Corona-crisis gesloten, dus we moeten zelf voor koffie zorgen onderweg, dus dat doen we met deze thermosbeker.
Vanaf It Alddjip lopen we het natuurgebied Slotplaats weer in. Verderop passeren we bij een uitzichtpunt de sterrenschans, die hier vroeger in een kleine open plek in het bos is opgeworpen als verdedigingswerk.
Vanaf de sterrenschans lopen we in oostelijke richting door het bos weer terug naar de bebouwde kom van Bakkeveen.

Van de Roepende sluiswachter naar het bospaviljoen
In het centrum van Bakkeveen steken we bij het standbeeld van de Roepende sluiswachter via een bruggetje over de vaart. Een mevrouw die haar hond uitlaat, wacht aan de overzijde keurig totdat wij de vaart over zijn gestoken, waarna zij de brug op gaat. Enkele uitzonderingen daargelaten zien we overigens dat de mensen die zich buitenshuis begeven, goed rekening met anderen houden, door zoveel mogelijk meer dan anderhalve meter afstand van elkaar te houden. De anderhalve meter-samenleving burgert al behoorlijk in.
Langs scholen en sportvelden lopen we naar het eveneens gesloten Bospaviljoen Bakkeveen, waar we rechtsom het natuurgebied De Bakkefeansterdunen binnen gaan.

Toevallige ontmoetingen
De resterende kilometers van deze etappe voeren ons door natuurreservaat de Bakkeveense Duinen, It Mandefjild en De Miumer.
In de Bakkeveense Duinen schijnt de zon al volop, dus het wandelen hier is een weldaad, en zeker ook na al weer een week thuiswerk in Corona-tijd. Onderweg ontmoeten we bij toeval mijn oud-studente en inmiddels ook hogeschoolcollega Bianca Harms met haar partner, en bij die eerste toevallige ontmoeting blijft het vandaag niet.
Als we de Bakkeveense Duinen achter ons hebben gelaten, komen we in een smal bosperceel van het Mandeveld. Daar nemen we een korte rustpauze bij het oorlogsmonument, waar slechts enkele dagen vóór de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog tien verzetsstrijders op de valreep nog zijn gefusilleerd door de Duitse Sicherheitsdienst, waarbij ook de Groninger kunstenaar Hendrik Werkman om het leven werd gebracht.
Op het moment dat we willen vertrekken bij het monument horen we tussen de bomen door een ons bekende stem dichterbij komen. Het blijkt ons Dokkumer nichtje Anne-Berber te zijn, die hier met twee vriendinnen een wandeling maakt, die wij overigens ook kennen, omdat deze Anna en Femke vroeger huisgenoten van Baukje waren in hun Groninger studentenhuis.
Voor de tweede maal nemen we in een meerdananderhalvemeteropstelling even de tijd om met elkaar een praatje te maken. Nu we hier toch zijn, maken we van deze gelegenheid gebruik.

Pitstop in Drachten
Ter hoogte van het drieprovinciënpunt gaat we It Mandefjild weer op, in de richting van de Heide van Allartsoog. Dan passeren we op enige afstand ook de Volkshogeschool Nieuw Allardsoog.


In het heideveld op It Mandefjild lopen we tussen de Drentse heideschapen en hun lammeren door, om daar voorbij weer het bos in te wandelen.
We steken de Mjûmster Wei over en komen dan in het bosgebied van De Miumer.
Tussen prachtige oude naaldbomen lopen we door dit bosperceel naar de scheidslijn van Bakkeveens bos en bebouwing. Daar lopen we recht op de Slotplaats af, waar onze auto geparkeerd staat.
Weer terug op die parkeerplaats stappen we in de auto, om dan onderweg naar Jistrum bij Drachten even een uitstapje te maken naar mim, waar we de meegenomen broodjes voor onderweg nuttigen.
Na dit gezellige familiebezoek verlaten we Drachten, op doorreis naar de startplaats van onze tweede dag-etappe.

Jistrum yn 'e Wâlden
Vanuit Drachten rijden we naar het centrum van het Friese dorp Jistrum, waar onze tweede route van vandaag begint bij hotel Phoenix.
Deze wandeling gaat door het Nationaal Landschap 'De Noordelijke Friese Wouden', een prachtig gebied, met hele mooie paden door een besloten landschap met de oude houtwallen en elzensingels.
Over smalle paden en verderop een zandweg lopen we naar de noord-oever van het Prinses Margrietkanaal. Dat kanaal volgen we in westelijke richting, waar we bij het Knillesdjip in noordelijke richting afbuigen, op de locatie waar je een prachtig uitzicht hebt over het Burgumer Mar.
Langs de Jistrumer Opfeart wandelen we terug naar Jistrum, maar vlak vóór Jistrum slaan we linksaf, om dan over een breed zandpad (in het Fries noemen we dat een 'sânreed') van de Achterweg in noordelijke richting verder te gaan.

Alde Harstewei en poepestien
Verderop zien we dat de picknicktafel aan het begin van de Alde Harstewei al is bezet, dus om de anderhalve meter afstand in acht te nemen, beslissen we onze pauze te hebben op een partij opgestapelde betonwegplaten. Een broodje en wat drinken, zittend bij een zonovergoten houtwal, blijkt garant te staan voor aangenaam verpozen.


Vervolgens gaan we de Alde Harstewei op; een mooi smal kuierpad tussen twee heggen en boomwallen door. Dit is een mooi voorbeeld van hoe hier vroeger de oude wegen door dit bijzondere cultuurlandschap liepen.
Na dit pad lopen we een eindje langs de drukke verkeersweg tussen Leeuwarden en Groningen, om al vrij snel weer verder te gaan over een mooie onverharde weg.
In de berm van dit pad ligt een zogenoemd 'poepekrús', waarmee wordt herdacht dat hier op deze plek vroeger een Duitse hannekemaaier (in het Duits ein Bube, en in het Fries een Poep) is vermoord. Pas veel later is hier nog een grote zwerfsteen bij geplaatst.

















Kuieren door de Friese Wouden
Via een klinkerweg lopen we door het buurtschap Opperkoaten. Een kudde schapen completeert hier zo mooi het beeld dat zo karakteristiek is voor de Friese Wouden.
Over de onverharde zandwegen Heideweg en Achterweg lopen we vervolgens terug naar Jistrum.
In Jistrum komen we nog langs de 13e eeuwse dorpskerk, die nog een aantal mooie oude hagioscopen heeft, wat kleine vensters op ooghoogte zijn, die in vroeger eeuwen zicht gaven op het altaar in de kerk, met name bedoeld voor hen die niet in de kerk konden of mochten komen. Zo kon men vanaf buiten toch nog een glimp opvangen van het altaar in de dorpskerk.
Door het dorp lopen we tenslotte terug naar de verderop geparkeerd staande auto. Daarna rijden we weer terug naar huis.
We hebben vandaag achtereenvolgens 16 + 13 = 29 kilometer gewandeld, door twee schilderachtige streken in onze schitterende provincie Fryslân. Een mooi begin van de eerste twee etappes van deze voor ons nog nieuwe wandelgids.

Geen opmerkingen: