Pelgrimsdag 4 pelgrimeren op Psalm 4

Zaterdag 7 maart 2015

Bij de Kapel van Dodo in het Friese Haskerdiken

4
De pelgrimstocht van Durkje en mij van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela, en iets verder door naar Cabo Fisterra duurde 152 + 4 = 156 dagen. Met enige berekening had dat ook wel in 150 dagen gekund.
Wij zijn er op uit getrokken, naar buiten getreden, en ontdekten onderweg steeds meer dat je gaandeweg ook een reis naar binnen maakt, een innerlijke reis. Die reis naar binnen kun je sturen door elke dag een tekst ter bezinning mee te nemen, die je dan wandelend en/of rustend overdenkt. Durkje en ik hebben dat niet gedaan.
Maar daar hoeft het niet bij te blijven.
Ik ben opnieuw op reis gegaan.
Deze denkbeeldige tocht is een reis van Psalmen, van één Psalm voor elke pelgrimsdag. Een avontuur met de vraag wat het verbinden van de volgende Psalm aan de volgende Pelgrimsdag op je wandeling naar binnen van je vraagt, en wat het je heeft geschonken als je wandeling met God en met elkaar ten einde is.
Een inleiding op deze Psalmenpelgrimage schreef ik in mijn blog van 16 januari 2015.
Nog steeds nieuwsgierig naar onze bestemming en bovenal naar wat deze weg ons brengt, wandel ik vandaag verder op deze denkbeeldige Psalmenreis met Psalm 4 op Pelgrimsdag 4.

Leestip
Hieronder staat eerst een weblink naar ons wandelverslag van deze Pelgrimsdag, en daaronder staat een weblink naar deze Psalm, met de bijbeltekst van de 'Nieuwe Bijbelvertaling' (NBG 2004). Onder de Psalm staan altijd de tussenkopjes van de 'Bijbel in Gewone Taal' (NBG 2014).
Ultreia!

Pelgrimsdag 4

Van Oldeboorn naar Oranjewoud

 

Psalm 4

Luister naar mijn gebed
God is goed voor trouwe mensen
Alleen de Heer geeft geluk en vrede

Hear me as I call
Psalm 4 is een lied van David, geschreven vanuit het perspectief van de dichter, die God aanroept om naar zijn gebed te luisteren.
In zijn gebed verlegt de dichter het perspectief van zichzelf naar de ander, en dan met name naar de rijken en machtigen der aarde. De dichter heeft het moeilijk met deze mensen, die hem uitlachen, hem te schande maken en hem bedriegen en liegen.
De psalmdichter vraagt zich af hoe lang die kwelling en dat kwaad nog door zal gaan, waarbij hij er overigens wel op vertrouwt dat de Heer goed voor hem zal zijn en blijven, als hij God in zijn gebed maar blijft aanroepen.
Het godsvertrouwen van de psalmist is groot, want als hij zich realiseert dat God waarlijk trouw is èn blijft voor zijn getrouwen, komt er een zekere rust over hem, weet hij zich geborgen, hoeft hij niet bang te zijn en legt hij zich rustig neer om meteen vredig in slaap te vallen in een vertrouwd en veilig huis.
Vandaag de dag zou de psalmist met ons mee kunnen zingen, als wij Anno 2015 zingen:

Je hoeft niet bang te zijn ......

Al gaat de storm tekeer, leg maar gewoon je hand, in die van onze Heer.

Als oorlog komt of pijn, de Heer zal als een muur, rondom je leven zijn.

Al gaan de lichten uit, God is er en Hij blijft, als jij je ogen sluit.

Know that God set me apart and know that he has chosen me
Onze vierde pelgrimsdag voerde Durkje en mij langs de Kapel van Dodo, bij het Friese Haskerdiken, nabij Heerenveen. Een kleine kerk midden in een open landschap herinnert hier nog aan het voormalige klooster 'Maria Rozendal', en aan het nog veel oudere stenen kerkje uit de 12e eeuw, waarin de zalige 'Dodo van Haske' in de 13e eeuw als kluizenaar stierf.
Dodo was een vrome Fries, getrouwd, en behorend tot een rijke Friese familie. Hij had het goed, maar was niet - zoals de psalmdichter van psalm 4 de rijken en machtigen karakteriseert - een man van leugen en bedrog.
Dodo wilde zielzorg uitoefenen, met als gevolg dat zijn vrouw en zijn moeder Norbertine-kloosterlingen werden in het Norbertijner klooster 'Bethlehem' (Bartlehiem) in Fryslân, en dat Dodo toetrad als kloosterling in het naburige Norbertijner klooster 'Mariëngaarde', nabij Hallum, ten noorden van de Friese hoofdstad Leeuwarden. De route van het huidige pelgrimspad 'Jabikspaad' voert je overigens langs de locatie waar vroeger dit klooster Mariëngaarde heeft gestaan.
De tegenwoordige zangeres Melissa Breems vertolkt dat in haar song 'When I Call' (zie hieronder het lied PSALM 4) overigens heel mooi met de woorden:

But know that God set me apart,

and know that he has chosen me.

He will answer when I call
Maar de godvrezende Dodo wilde als kloosterling nog een stap verder gaan. Hij kreeg toestemming om te gaan leven in een uithof van zijn klooster, in het afgelegen klooster-landgoed nabij het zuid-Friese Bakkeveen. Daar at hij dagelijks slechts één sobere maaltijd, hij droeg als boetedoening een ijzeren harnas met daar overheen een boetekleed, en hij maakte elke dag zo'n 5.000 kniebuigingen voor God, en elke nacht stond hij op om te bidden.
Dodo - voorheen dus nog lid van de leidende, rijke klasse - had gezien hoe armen en machtelozen leden onder het juk van de machtige rijken. Dodo was ook een fel tegenstander van de toen hier in Fryslân nog gebruikelijke weer(bloed)wraak. Het gebed van Psalm 4 - misschien ook wel in het midden van de nacht - was Dodo dan ook op het lijf geschreven.

I will lay me down and sleep in Your peace
Op uitnodiging van een priester verhuisde Dodo van Bakkeveen naar een kluis, een armzalig bouwsel, bij Haske (het tegenwoordige Haskerdiken). Dit werd de finale plaats waar Dodo zijn zielzorg uitoefende, strijdend tegen het onrecht dat de mensen daar werd aangedaan. De kluizenaar Dodo bad - zoals de psalmist - tot God; dag in dag uit, dag en nacht.
Toen sloeg het noodlot toe. Tijdens zijn dagelijkse gebeden stortte zijn gammele kluis in, en werd hij bedolven onder het puin. Er was hier dus geen sprake van een vertrouwd en veilig huis, waarover de psalmist van Psalm 4 schrijft. Toch wordt Dodo's noodlottig ongeluk niet gezien als straf van God.
Nee, beslist niet, want de overlevering vertelt dat de mensen die dode Dodo onder het puin vandaan haalden, op zijn handen en voeten zogenoemde 'stigmata' zagen, ofwel de kruiswonden die Jezus aan zijn discipelen toonde na de opstanding na Zijn kruisdood.
Dodo's sterven (op 30 maart 1231) was dus geen straf, maar God had Dodo op een bijzondere manier tot Zich geroepen.
Het derde (laatste) vers van Psalm 4 in het 'Liedboek' voor de kerken begint met de passende woorden:

Ik kan gaan slapen zonder zorgen,

want slapend komt ik bij U thuis.

Welterusten, en een goede nacht!

Kijk, luister en zing mee: PSALM 4