zaterdag 15 juni 2013

Monsier Lazhar

Zaterdag 15 juni 2013 
DVD-hoes van de film Monsier Lazhar

Ontmoeting van twee werelden
Een lerares hangt zich op in een klaslokaal van een basisschool in het Canadese Montreal. 's Morgens vinden twee leerlingen hun overleden juf in de klas. 
De schoolleiding gaat op zoek naar een nieuwe leerkracht.
De Algerijnse immigrant Bachir Lazhar solliciteert op die vacature en krijgt deze baan. Zijn naam betekent: brenger van goed nieuws, geluk. Samen met een ingeschakelde psychologe moet hij zijn klas helpen bij de verwerking van de zelfmoord van hun juf, en ondertussen moet het onderwijs door gaan.

Vluchteling wordt meester
Niet alleen de klas moet leren omgaan met het verdriet wegens het tragisch overlijden van een geliefde naaste. Ook meester Lazhar (gespeeld door Mohamed Fellag) heeft een tragedie te verwerken. Zijn vrouw, die lerares en schrijfster was, kwam in Algerije samen met haar dochter en zoon om in hun in brand gestoken huis. Zij had een al te kritisch boek gepubliceerd en moest dat met de dood bekopen. Lazhar verlaat dan direct zijn thuisland Algerije en wordt als vluchteling toegelaten in Canada. Terwijl hij zijn leerlingen helpt om te gaan met hun verlies, moet hij zelf leren omgaan met zijn eigen verlies en verdriet.

Trauma in de klas
Lazhar leert zijn leerlingen geleidelijk kennen. Al vanaf het begin worden hem de culturele verschillen tussen zijn leerlingen en hem duidelijk. De strenge, maar rechtvaardige monsier Bachir Lazhar probeert de kinderen kennis te laten maken met grote mensen-literatuur, maar dat is tevergeefs, want de kinderen zijn daar nog lang niet aan toe. Bovendien hebben zij wel heel iets anders aan hun hoofd, want de zelfmoord van hun juf heeft bij de kinderen een gemene wond achtergelaten. Zware thema's zoals dood & verlies en schuld of onschuld houden de leerlingen bezig. De trauma's ontmoeten elkaar in en tussen de schoolbanken en op het schoolplein.

Verlies en verdriet
De model-immigrant (die zich beroept op een verleden als docent) handelt in de klas en daarbuiten nogal stijfjes en formeel, maar wel vriendelijk. De gezellig in een halve cirkel gerangschikte schoolbanken laat hij door de kinderen al direct in het begin opstellen in losse tafeltjes in rechte lijnen achter elkaar. Langzaam groeit zijn band met de kinderen. Hij belast hen niet met zijn eigen verlies en verdriet, maar schuwt het gesprek over het verlies en het verdriet van zijn leerlingen niet, integendeel.

Filmprijzen
Deze Canadese film uit het jaar 2011 is geregisseerd door Philippe Falardeau. Hij baseerde zijn film op een theater-monoloog van Evelyne de la Chenelière, en maakte daarvan een charmante, af en toe licht humoristisch, maar bovenal tedere film.
De film won in Locarno en in Rotterdam de publieksprijs tijdens een filmfestival en werd in het Canadese Toronto uitgeroepen tot beste Canadese film; en vorig jaar werd deze film genomineerd voor de Oscar voor de beste niet-Engelstalige film.

Metaforische literatuur
Voor wie tussen alle spektakelfilms eens een ingetogen film wil zien, is deze vertederende film een aanrader. Let als kijker vanaf het begin vooral op de metafoor van de gebruikte literatuur. De ontknoping van deze beeldspraak wordt je als filmkijker duidelijk, als je goed luistert naar en nadenkt over de inhoud van de fabel aan het eind van de film. Het is de fabel van de meester, die door zijn leerlingen wordt verbeterd. Pas jaren later zullen deze kinderen zich waarschijnlijk realiseren dat de fabel van hun meester ook hun fabel is; als ze de familietragedie van hun onderwijzer kennen, en die leggen naast het lot dat hen indertijd als schoolkind trof en ten deel viel.

Geen opmerkingen: