Dagbehandeling: Anker in de keten dementie

Donderdag 30 september 2010

In Verpleeghuis “Talma Hûs” te Veenwouden hebben we vanavond het symposium “Dagbehandeling: Anker in de keten dementie”. Deze vijf uren durende bijeenkomst organiseren we als Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim samen met VUconnected èn vooral met onze gastorganisatie van vanavond, de Pasana Zorggroep. Dit symposium is bedoeld voor iedereen die zich beroepshalve bezig houdt met dementie, maar is ook opengesteld voor overige belangstellenden. Meer dan 150 belangstellenden hebben zich aangemeld. De volle, grote zaal van Talma Hûs wordt voor een belangrijk deel gevuld met huisartsen en andere beroepskrachten uit de zorg, waarvan ook een aanmerkelijk deel van de Pasana Zorggroep in het algemeen en van Talma Hûs in het bijzonder.

Na de uitnodigende pianoklanken van pianist Harry Salomons (voormalig hoofd medische dienst van Talma Hûs) wordt de bijeenkomst om 17.00 uur geopend door dagvoorzitter Chris Wiersma, specialist ouderengeneeskunde van Talma Hûs. Als voorzitter van het Friese Regiocomité heet ik vervolgens de aanwezigen welkom namens VUconnected. Daarna krijgt medeorganisator Joop Bouma het woord. Deze voormalige huisarts van Burdaard begint met een drieluik-presentatie over zijn eigen ervaringen met dementie, opgedaan in familiekring bij zijn moeder en zijn schoonmoeder. Daarin maken we kennis met de ziektegeschiedenis van Joop zijn moeder en van zijn schoonmoeder.

Daarna volgt de eerste drieluik-lezing van Jolande Pijnenburg, neuroloog en medisch directeur van het deze week door onze koningin geopende Alzheimercentrum van het VU-medisch centrum te Amsterdam. Ze noemt dementie geen ziekte, maar een syndroom en vertelt dat van dementie sprake is als je lijdt aan geheugenstoornis in combinatie met een cognitieve stoornis, die gevolgen hebben voor je dagelijkse functioneren. Ze vertelt over de soorten dementie (o.a. Alzheimer) en over de diagnose als vroege herkenning van bijbehorende verschijnselen.

Vervolgens komt deel 2 van de drieluik van Joop Bouma. Dan volgt de presentatie van Marijke Kooistra, specialist ouderengeneeskunde van Talma Hûs, over de functie van de dagbehandeling van demente cliënten in Talma Hûs. Ze komt met cijfers en feiten over mantelzorg en dagbehandeling, met verbeteringen en wensen en verwijst naar het symposiumthema met de woorden: “Om het besef van het anker te beseffen, moeten we de kracht van het anker voelen”. Deze lezing wordt afgesloten met het laatste deel van de drieluik van Joop Bouma: moeder is eerder dit jaar helaas overleden, maar schoonmoeder geniet volop van een goede opvang in Talma Hûs.

Vóór de pauze volgt dan de tweede lezing van keynote speaker Jolande Pijnenburg. Ze vertelt hoe middels onderzoek en diagnostiek de patiëntenzorg van het Alzheimercentrum van VUmc is gekoppeld aan wetenschap. Ze vertelt over het meten van dementie in hersenvloeistof en met de Pet Scan. Uit een kort observatiefilmpje blijkt dat het bij dementie niet alleen om geheugenproblemen hoeft te gaan. Ook waarnemingsproblemen (bij een goede visie) zijn indicatoren voor dementie.

Na de pauze met uitgebreid buffet vertelt de Veenwoudster huisarts Floris Poorte aan de hand van een praktijkcasus hoe hij als huisarts betrokken is bij de ketenzorg op het terrein van dementie. Zijn patiënt krijgt een doorverwijzing. Vervolgens neemt case manager Evelien Seepma van TinZ/Pasana van hem het stokje over door te vertellen wat de taken van de casemanager en van het ingezette multidisciplinaire team zijn in de casus van dokter Poorte. Ze gaat nader in op de ingezette begeleiding en op het verwijsbeleid in dezen. De cliënt gaat in dagbehandeling. De ketenbeschrijving wordt nu overgenomen door Henk Poortinga, medewerker dagbehandeling van Talma Hûs. Hij vertelt over de voorlichting, het intakegesprek, de dagindeling en de activiteiten van de dagbehandeling in Talma Hûs. Daarbij vertoont hij geanonimiseerde foto’s en een filmpje over alle ins en outs van de dagbehandeling hier in Veenwouden.

Laatste spreker is Jolande Pijnenburg met de laatste lezing van haar drieluik. Ze vertelt over de erfelijke aspecten en over de behandeling van de oorzaken van dementie, daarbij wijzend op het feit dat genezende behandeling bij dementie vooralsnog niet mogelijk is. Dan gaat ze in op medicamenteuze behandelingen en op mogelijk toekomstige therapieën, zoals de immunotherapie en de actieve & passieve immunisatie. Duidelijk is dat er nog een wereld te winnen is, want preventie is moeilijk, voldoende bewegen is in dit kader goed, maar dat we nog niet weten hoe dat uitwerkt, is nog maar het begin van onze kennis, en ook de rol die goede voeding bij preventie, vroege diagnose en bij voortgaande dementie speelt , is nog een onderzoeksambitie in academische ziekenhuizen, zoals in het Amsterdamse VUmc.

Nadat de aanwezigen in de zaal in de gelegenheid zijn gesteld om aan het panel van sprekers hun vragen te stellen en met deze deskundigen in gesprek te gaan, sluiten we dit buitengewoon geslaagde symposium af, onder dankzegging van het vele en goede dat velen hebben gedaan om deze waardevolle bijeenkomst mogelijk te maken. Een groot aantal symposiumbezoekers blijft nog lang napraten onder het genot van een hapje en een drankje in het Brún Kafee van dit gastvrije Talma Hûs in Veenwouden.