zondag 14 januari 2024

Vierde pelgrimage: Sur le chemin de Saint-Jacques-de-Compostelle, la via Turonensis

Zaterdag 13 januari 2024
 
Cover van de pelgrimswandelgids van Lepère

Pelgrims onderweg
Zoals veel wegen naar Rome leiden, leiden ook veel wegen naar andere bedevaartsoorden, zoals bijvoorbeeld naar het Spaanse Santiago de Compostela. Al eeuwenlang verlaten mensen tijdelijk hun huis om via allerlei oude en nieuwe pelgrimswegen naar pelgrimsoorden als Jeruzalem, Rome en Santiago de Compostela te wandelen. Als wandelaar vertrekken ze; als pelgrim komen ze daar aan.
Waar aanvankelijk nog vaak de bestemming het doel is geweest, blijkt dat onderweg die bestemming bijzaak werd, en dat de weg daar naar toe het nieuwe doel bleek te worden en te zijn.

Pelgrimsroutes
Pelgrimeren is meer dan alleen wandelen. Pelgrimeren doet namelijk iets met je, meestal in positief opzicht. Pelgrims veranderen onderweg, veelal ten goede. Niet de bestemming, maar vooral de weg erheen zorgt daarvoor. Het is ook een ultieme vorm om tijd voor jezelf en voor elkaar te nemen. Eigenlijk maakt het daarbij niet uit welke Europese pelgrimsroute je neemt, of naar welke van bijvoorbeeld de drie bovenstaande pelgrimssteden je loopt.
  • Durkje en ik zijn onze eerste pelgrimage begonnen op het Jabikspaad in Sint-Jacobiparochie, om na 152 pelgrimsdagen wandelend door Nederland, België, Frankrijk - op de Via Lemovicensis - en Spanje - op de Camino Franchés - in 2012 te arriveren bij het graf van Sint Jacobus, in de kathedraal van Santiago de Compostela. Onze eerste pelgrimsroute liep door de Franse pelgrimsstad Vézelay.
  • Onze tweede pelgrimage - op de Via Podiensis - begon in 2013 in de Franse pelgrimsstad Le-Puy-en-Velay, en loopt door Frankrijk naar de Baskische Golf, waar we in 2014 op de Camino del Norte onze weg vervolgden richting het Spaanse Oviedo. Vanuit Sebrayo - of eigenlijk vanuit het dorpje Grases - hebben we daarna twee verschillende route-varianten bewandeld naar Santiago de Compostela, namelijk eerst over de Camino Primitivo (de oudste pelgrimsroute, door het binnenland) en daarna ook nog over de Camino del Norte por la Costa (de kustroute).
  • Onze derde pelgrimage - de Via Tolosana - begon in 2018 in de derde Franse pelgrimsstad Arles, en loopt door Frankrijk via de Pas van Somport over de Pyreneeën naar Spanje, waar we de Camino Aragonés volgden naar Puente la Reina, alwaar we de aansluiting op de Camino Franchés vonden.
  • Onze vierde pelgrimage - de Via Turonensis - zijn we begonnen in 2021 in de Franse pelgrimsstad Parijs, en daarop waren we in de zomer van 2022 gevorderd tot Buxerolles, vlak vóór de Franse stad Poitiers. Deze vierde klassieke pelgrimsroute - de Via Turonensis - hebben we vervolgd in de afgelopen zomer van 2023, toen we in de periode van 19 juli 2023 tot en met 23 augustus 2023 aaneensluitend pelgrimeerden van het Franse Buxerolles naar het Spaanse Roncevalles, aan de andere kant van de Frans-Spaanse Pyreneeën. Daarmee hebben we de gehele Via Turonensis afgewikkeld, èn daarmee tegelijk ook àlle vier klassieke Franse pelgrimsroutes (namelijk die door (1) Vézelay, (2) Le-Puy-en-Velay, (3) Arles en (4) Parijs).
Van het Wad tot in Parijs
Bovengenoemde vierde pelgrimage begon eigenlijk al in 2013 in het Noord-Hollandse Den Oever. Eerst wandelden we het 135 kilometer lange pad 'Van Wad tot IJ', in zes dagen van Den Oever naar Amsterdam.
Daarna stapten we over op het Pelgrimspad, dat van Amsterdam via Den Bosch naar Visé loopt. Dit Nederlandse Pelgrimspad wordt beschreven in een uit twee delen bestaande routegids.
Deel 1 van het Pelgrimspad beschrijft de route van Amsterdam naar 's-Hertogenbosch. 
In Den Bosch sluit dit pad naadloos aan op Pelgrimspad Deel 2 naar Visé in België.
Het Pelgrimspad (LAW 7-1 & 7-2) is geen historische pelgrimsroute, maar het is wel een route die veel van de oude en de hedendaagse bedevaartscultuur laat zien, vooral op het Brabantse en Limburgse deel, zoals beschreven in deel 2 van deze serie van twee wandelgidsen.

Pelgrimeren in de Corona-zomer van 2020
Omdat we het niet verantwoord vonden om in de Corona-crisis-zomer van 2020 de Noord-Spaanse Camino Aragonès te gaan bewandelen, maar we toch wel voortgang wilden boeken op één van al die Europese pelgrimswegen, kozen we ervoor om dichter bij huis verder te pelgrimeren op de aanlooproute naar Parijs (en daarmee) naar de Via Turonensis. 
Dat kan heel goed, door in het verlengde van het al afgelegde traject van het Noord-Hollandse Den Oever tot aan het Belgische Maaseik naadloos over te stappen van het Pelgrimspad deel 2 op de zogenoemde Via Limburgica
Vervolgens gingen we het tweede deel van de Via Monastica lopen, en daarna ook nog de Via Thiérache, tot aan het Franse Saint-Quentin. 
Daarmee kwamen we al een heel eind op weg naar Parijs, en dat traject was voor ons heel goed te doen in die bewuste zomerpelgrimage van 2020, dus dat hebben we die Corona-zomer met succes gedaan.

Via Limburgica & Via Monastica & Via Thiérache
Daartoe hebben we in 2020 gebruik gemaakt van twee wandelgidsen, namelijk de 'Via Limburgica & Via Monastica' en de 'Via Thiérache'.
In onze zomerpelgrimage van 2020 hebben we eerst de hele Via Limburgica en vervolgens het tweede deel van de Via Monastica gelopen. Dat was de route van het Belgische Maaseik tot het Franse Rocroi.
Direct daarna zijn we vanuit Rocroi terug gegaan naar de Belgische plaats Olloy-sur-Viroin, waar de Via Thiérache begint. Vanuit Olly-sur-Viroin hebben we in die zelfde zomer van 2020 vervolgens de gehele Via Thiérache gelopen, naar de grote basiliek in de Franse stad Saint-Quentin.

Le Chemin Estelle van Saint-/Quentin naar Parijs
Toen resteerde nog het 167,5 kilometer lange Franse traject van de kathedraal van Saint-Quentin tot aan de Sint-Jacobstoren in Parijs.
Vanuit Saint-Quentin kun je dat traject gaan lopen via pelgrimsroute van de GR6551 en/of  van 'Le Chemin Estelle' richting Parijs. Durkje en ik hebben ervoor gekozen om dit traject te pelgrimeren over Le Chemin Estelle, die begint bij de kathedraal van Saint-Quentin en dan via Compiègne naar de Tour Saint-Jacques in het stadscentrum van Parijs gaat. Dat deden we in de periode van 13 tot en met 21 juli 2021.
Na het beëindigen van de Chemin Estelle in Parijs zijn wij op 21 juli 2021 bij de Tour Saint-Jacques overgestapt op de GR6551.

Pelgrimeren van Parijs door Frankrijk en over de Pyreneeën naar Roncesvalles in Spanje
Het Franse pelgrimspad Via Turonensis van Parijs tot Saint-Jean-Pied-de-Port heeft volgens de etappes die Durkje en ik hebben gelopen, een lengte van 1,123,5 kilometer, en die hebben wij verlengd met één extra etappe over de Pyreneeën heen, waardoor voor ons de totale afstand uitkwam op 1.149,5 kilometer. 
Durkje en ik hebben dit pad bewandeld in de periode van 21 juli 2021 tot en met 23 augustus 2023. Voor deze route hebben we gebruik gemaakt van de voor Fransen meest essentiële wandelgids van Francois Lepère. De titel van deze pelgrimsgids luidt 'Sur le chemin de Saint-Jacques-de-Compostelle, la via Turonensis, le chemin vers l'Atlantique'. Het is de route vanuit Parijs, via Tours, Saintes en Bordeaux naar Saint-Jean-Pied-de-Port.
Van deze pelgrimsroutegids gebruikten we de editie van 2013. Onderweg hoorden we van Franse medepelgrims dat er inmiddels ook al een nieuwe editie van is uitgegeven.

Routevarianten onderweg ontdekken en kiezen
Deze routegids volgt aanvankelijk nog de Franse Grande Randonnée GR3, maar wij hebben gezien dat de eerste twaalf etappes van Lepère af en toe nogal sterk afwijken van die GR3. Bij de etappes 13 tot en met 25 - tot aan Mirambeau - is dat verschil al kleiner. 
De eerste 25 etappes hebben wij ons vooral gehouden aan de vergelijkbare routegids 'Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle' van de GR655, van Parijs via Tours tot aan Mirambeau. Maar ja, die liep maar tot aan Mirambeau.
Daarom volgden we de etappes 26 tot en met 39 zo sekuur mogelijk de routegids van Lepère. Maar ook daar weken we hier en daar af van Lepère, omdat de officiële bewegwijzering van de pelgrimsroute enkele malen afwijkt van Lepère zijn routevariant. Geadviseerd wordt altijd om de bewegwijzing in het veld te volgen, dus dat hebben wij dan ook gedaan waar die afwijkt van Lepère. 
Verder hebben we in twijfelgevallen ook nog wel eens gebruik gemaakt van de digitale route zoals die op de website staat van ons pelgrimsgenootschap, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Daarbij ontdekten we dat ook die genootschapsroute nu eens afwijkt van Lepère en dan weer afwijkt van de bewegwijzering in het veld. Uiteindelijk hebben we met de noodzakelijke aanpassingen wel de hele pelgrimsroute van de Via Turonensis kunnen lopen.
Deze gids van Lepère verdeelt de Via Turonensis in 39 etappes. 
Die 39 etappes van Lepère hebben wij gelopen op de volgende 52 dagen:
Daarmee hebben we de doorgaande route van het Nederlandse Den Oever via en vanuit Parijs over de Via Turonensis in 96 wandeldagen gelopen, over een afstand van 2.150,9 kilometer, wat neerkomt op een gemiddelde dag-etappe van 22,4 kilometer.


Aansluiting op de Camino Franchés door Spanje naar Santiago de Compostela
En toen we op 22 augustus 2023 aan het eind van de Via Turonensis in Saint-Jean-Pied-de-Port aan de voet van de Pyreneeën stonden, was voor ons als pelgrims de verleiding natuurlijk te groot om de Pyreneeën nog eens weer over te steken, zoals we dat daar eerder ook al deden in 2011. Zo'n majestueuze overtocht over de hoge Pyreneeën is en blijft voor de pelgrim zowel letterlijk als figuurlijk een onvergetelijke piekervaring.
Het beste besluit is dan ook om dat maar direct te gaan doen, dus een dag later, op de 53e dag vanuit Parijs en op de 96e dag vanuit Den Oever sloten we onze zomerpelgrimage 2023 af met de extra etappe over de Frans-Spaanse Pyreneeën van Saint-Jean-Pied-de-Port (zuid-Frankrijk) naar Roncesvalles (Roncevaux / Orreaga) (noord-Spanje) over een afstand van 26 kilometer.
Aangekomen aan de overzijde van de Pyreneeën in het Spaanse Roncesvalles vonden we daar de aansluiting op de Camino Franchés, die wij in de periode van 29 april tot en met 21 oktober 2012 in 33 pelgrimsdagen respectievelijk begonnen en afrondden.
En daarmee hebben we de hele doorgaande pelgrimsroute van 2.909,9 kilometer vanuit het Noord-Hollandse Den Oever tot aan de Spaanse bedevaartsstad Santiago de Compostela in 129 dagen gelopen.


Geen opmerkingen: