zondag 28 november 2021

Groot-Frieslandpad van Klein Groningen naar Norg

Zondag 28 november 2021
 
Bospad in de Marke van Een

















Wandelen van West-Friesland (NL) naar Ostfriesland (D)
Stichting Wandelnet publiceerde in het jaar 2016 de wandelgids van het ‘Groot-Frieslandpad’, inmiddels bekend als ‘Lange-Afstand-Wandelpad 14’. Dit wandelpad begint in het Nederlandse Bergen aan Zee en eindigt in het Duitse Leer. De lengte van dit wandelpad is 362 kilometer.
De subtitel van deze wandelgids luidt ‘Wandelen van West- naar Ostfriesland’.
Het Groot-Frieslandpad loopt door de Nederlandse provincies Noord-Holland, Fryslân. Drenthe en Groningen, en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens door de Duitse plaatsen Papenburg en Weener naar Leer.
De wandelgids heeft deze lange route opgeknipt in de volgende zeven regio’s: Noord-Kennemerland (19,8 km), West-Friesland (71,3 km), Súdwest-Fryslân (70,7 km), Opsterland (62,3 km), Kop van Drenthe (49,4 km), Veenkoloniën & Westerwolde (49,7 km) en Ostfriesland (39,1 km).

Van Opsterland naar de Kop van Drenthe
Vorige week arriveerden we in Klein Groningen, dus daar begint vanmorgen onze volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Vandaag gaan we de derde en laatste etappe lopen door Opsterland, en alvast een eerste traject in de Kop van Drenthe; totaal over 28,9 kilometer, van Klein Groningen naar Norg.
Durkje en ik vertrekken vanmorgen om 7:50 uur met beide auto's vanuit Feinsum. Het is bewolkt en de temperatuur is slechts 2 graden Celsius. De bewolking houdt vandaag de hele dag aan. Maar onderweg tussen Drachten en Wijnjewoude genieten we van de kleurrijke zonsopkomst recht vóór ons. We zien dan zelfs een klein stukje blauwe lucht, maar die is even later al weer helemaal weg, en die zien we ook niet weer terug vandaag. De temperatuur blijft hangen tussen de 2 en 4 graden Celsius, en de door Piet Paulusma vandaag voorzegde winterse buien komen vandaag inderdaad voorbij.

Wetterkâld
We krijgen vandaag regelmatig te maken met korte en lichte regenbuien, waarmee de paraplu nog net volstaat om redelijk droog te blijven tijdens die buien. De wind in de rug is niet hard, maar in combinatie met de lichte regen is de gevoelstemperatuur nogal laag. In Fryslân zeggen we dan ook wel dat het een 'wetterkâlde' dag is.
Eerst brengen we de ene auto naar de brink in Norg, om die auto bij de Sint-Margaretakerk op het eindpunt van vandaag daar achter te laten. Met de andere auto rijden we dan via Een weer terug naar Klein Groningen, waar we de auto parkeren aan de Opper Haudmare. Hier begint vandaag onze etappe om 9.25 uur.

Van Klein Groningen naar de Duurswouderheide
Vanuit Klein Groningen gaan we de Opperbuorren op, om verderop over de Loksleane naar het bosperceel aan de zuidwestzijde van de Duurswouderheide te gaan. Als we dit grootst overgebleven heideveld van Fryslân oversteken, regent het behoorlijk, dus we maken de komende kilometers gebruik van de paraplu om zo droog mogelijk voorwaarts te gaan. Halverwege het heidegebied komt ons een ander wandelstel tegemoet, ook met paraplu. 
Over dit hele heideveld verspreid liggen enkele vennetjes, waarvan wordt vermoed dat het pingo-ruïnes zijn, die al zijn ontstaan in de IJstijd. Hier en daar grazen heideschapen in de regen op de Duurswouderheide.

Janssenstichting 
Voorbij de Duurswouderheide volgen we eerst De Biskop, en later een veldpad langs een sloot. Via een smal bruggetje steken we de Biskopswyk over, en dan wandelen we door een klein bosperceel naar de Leidijk. Die steken we over, om dan aan de overzijde van de Leidijk naar het buurtschap Janssenstichting te wandelen. 
Tot onze verrassing passeren we een bordje met het opschrift 'Pylgersrêstplak' (pelgrimsrustplek). Enkele tientallen meters verderop staan we dan vóór een huisje met het opschrift 'Maria ter Claesze'. Dit blijkt een oecumenisch communiteitshuis te zijn voor dienst en ontmoeting. Een plek van gastvrijheid. Naast het huisje staat de Mariakapel, een plaats van rust, persoonlijke ontmoeting en meditatie. De deur van de kapel is helaas afgesloten, en ook in de woning is geen teken van leven te ontdekken. Daarom gaan we door.
Voorbij dit buurtschap volgen een aantal mooie smalle veldpaden langs weilanden en bomenrijen.
Door een klein bosperceel verderop stroomt een waterloop. De brede sloot is gehekkeld en verderop zien we aan de overzijde een prachtig kleurenpalet van plantengroei langs de oever. 
Haulerwijk
Even later steken we de Kruisweg over, om een eindje verderop het Haulerveld op te gaan. Dit natuurgebied gaat verderop over in het Blauwe Bos, dat we ook van west naar oost doorkruisen. 
We zijn nu op weg naar Haulerwijk. Gisteravond hadden we op internet al gezien dat hier een horecagelegenheid is, waar we vandaag een koffiepauze kunnen houden. En inderdaad, Pand 1880 is geopend, en we kunnen in dit restaurant even heerlijk opwarmen met een warm pauzedrankje. Er zijn dan geen andere gasten, maar even later komen er nog twee andere stellen binnen. 
We hebben nu zo ongeveer de helft van de etappe van vandaag achter de rug. 
Na de pauze vervolgen we onze route eerst langs de Haulerwykster Voart, maar even later buigen we af naar het zuiden, om door een bosachtig parkgebied en Sportpark De Hichte naar de Scheidingsreed te lopen. Die volgen we tot aan de Haulerwykster Voart. 
Over de Slinke lopen we in de richting van de Norgerweg. Daar steken we de Haulerwykster Voart over, om dan langs de Norgerweg een eind in de richting van Haulerwijk te lopen.

De grens over van Fryslân naar Drenthe
We hoeven echter niet helemaal terug naar Haulerwijk, maar maken over het karrenspoor van de Vennootswijk een doorsteek naar de Scheidingsweg. Die heeft niet voor niets deze straatnaam gekregen, want dit is namelijk de provinciegrens tussen Fryslân ten zuiden en Drenthe aan de noordzijde.
We volgen deze grensweg, en passeren in een bocht vlak vóór de Norgerweg de witte grenspaal Fryslân-Drenthe. Hier gaat de Norgerweg over in de Haulerwijksterweg, en hier wandelen we nu op het Groot-Frieslandpad voor het eerst de provincie Drenthe binnen.

Door de Marke van Een
De Haulerwijksterweg volgen we tot aan de zuidwestelijke punt van het bosgebied van de Marke van Een. Over mooie bospaden slingeren we voort door de Marke van Een.
Aan de andere zijde van het bos wandelen we het dorp Een binnen. Het is ondertussen al 14:30 uur, en een lunchpauze hebben we nog niet gehad, dus we gaan in Een op zoek naar een lunchplek. Die vinden we aan de andere zijde van Een op een picknickbank op het schoolplein van de plaatselijke basisschool.
Als onze lunchpauze ten einde loopt, begint het stevig te regenen, en schuilen voor de regen blijkt hier op het schoolplein niet mogelijk, dus we maken ons regen-gereed en vertrekken, om de laatste kilometers van deze dag-etappe te gaan lopen.
In een rechte lijn lopen we naar de Eenerbrug over de Aa, ofwel het Groote Diep. 
Aan de overzijde van de Drentse Aa gaan we de Noordstukken op, met links van ons het natuurreservaat van de Noordstukken ten oosten van de Aa.

Door de Langeloërduinen naar de Kerkbrink van Norg
Verderop komen we op de T-splitsing met het brede zandpad van de Postmaatseweg. Die zandweg voert ons het bos van de Langeloërduinen in. Bij het Bungalowpark Den en Duin nemen we de afslag van de Molenveenweg, en dan wandelen we even later bij het Molenduinbad langs de Eenerstraat het dorp Norg binnen. 
Over de Fabrieksstraat, Grootveenweg, Zandvoort en Brinkstraat wandelen we dan recht op de Sint-Margaretakerk af, aan de Kerkbrink van Norg, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.
Om vijf uur sluiten straks alle horeca-gelegenheden vanwege de vanmiddag ingaande verplichte sluitingstijden in de strijd tegen Corona, maar wij hebben nog voldoende tijd om in het Grand Café van Norg aan de Kerkbrink een kopje koffie te drinken, alvorens we terugrijden naar huis.
Binnen heerlijk aan het haardvuur verwarmd, gaan we om 16:15 uur terug naar de auto, waarna we op de terugweg naar Feinsum vanuit Klein Groningen ook nog onze andere auto meenemen.
Ook onderweg krijgen we nog regelmatig met winterse buien te maken, en als we al thuis zijn, zien we dikke hagelstenen de omgeving rond ons huis wit maken.

woensdag 24 november 2021

naar buiten!

Woensdag 24 november 2021
  
Cover van de wandelgids 'naar buiten!"
























Wandelroutes met logeeradressen
Jaren geleden kregen we van Baukje & Rauke de wandelgids 'naar buiten!' kado. Dit is een in het jaar 2007 uitgegeven wandelboek met daarin 50 verschillende wandelingen, gerangschikt naar 25 thema's van elk twee wandelingen. 
De subtitel van deze wandelgids luidt: '25 weekenden wandelen & logeren'. Daarmee wordt ook de insteek van de auteurs Nathalie Bertollo en Lydia Michiels van Kessenich en Irene Herbers duidelijk, want zij beoogden dat je aan de hand van deze wandelgids 25 weekends letterlijk op stap gaat door heel Nederland (19 weekends) en ook België (6 weekends). In zo'n wandelweekend zou je dan twee dagen kunnen wandelen; elke dag zo'n tien kilometer door mooie natuurgebieden, en tussen beide wandeldagen dan logeren in één van de overnachtingslocaties die in de wandelgids worden genoemd. De auteurs hebben daar overnacht, en schrijven in de wandelgids ook over die ervaring.
Achter in het boek zit een cd-rom, waarmee je de routebeschrijving met een plattegrond van elke wandeling kunt printen, om die mee te nemen voor onderweg. Je hoeft daardoor dus niet elke dag de hele - nogal forse - wandelgids mee te nemen.
Bij het boek behoorde voorheen ook een website, maar die is momenteel niet meer toegankelijk.

Informatie in de wandelgids
Het boek begint met een toelichting op de wandelgids en op de bijbehorende cd.
Dan volgt een inhoudsopgave van de wandelweekends in Groningen (1 weekend), Fryslân (ook 1), Drenthe (3), Overijssel (ook 3), Gelderland (3), Utrecht (2), Zuid-Holland (1), Noord-Holland (3), Limburg (2) en tot slot België (6 wandelweekends).
Daarna wordt elk voorgesteld wandelweekend achtereenvolgens beschreven. Alle weekends hebben een thema, bijvoorbeeld: 'even alleen op de wereld in de Gelderse Vallei'.
Van elke wandeling wordt kort aangegeven welk karakter de wandeling heeft (bijvoorbeeld: Historische wandelpaden en dijken), welke afstanden de twee wandelingen van dat weekend hebben, over welk soort terrein de wandelingen lopen (bv. verhard en/of onverhard), en of je onderweg ook horeca-gelegenheden passeert.
Vervolgens wordt een impressie gegeven van de weekend-ervaringen van de auteurs van deze wandelgids in dat gebied en bij dat logeeradres.
Op het laatste blad per weekend worden dan adressen vermeld van onder andere: logeeradressen, musea, horeca, een sauna, bezoekerscentra, een arboretum, landgoederen, en een interieurwinkel.

Over de wandeletappes
De wandelgids bevat 49 wandelroutes en één wadloop-activiteit. Die laatste hebben we niet gedaan, maar alle 49 wandelroutes hebben we inmiddels wel gelopen, in de periode van 6 april 2013 tot en met 31 oktober 2021.
De kortste wandeletappe had een lengte van 7 kilometer, en de langste tocht was 15,5 kilometer lang.
De totale afstand van alle 49 wandel-etappes is 520,5 kilometer, hetgeen betekent dat de wandelingen een gemiddelde afstand van 10,6 kilometer hebben.
In de meeste gevallen wandelden we de twee bij elkaar behorende wandelingen van één thema op één dag, om dan op de andere dag nog eens weer twee wandeletappes van een ander thema te lopen. Vaak hadden we dan een overnachtingslocatie gereserveerd tussen de locaties van de vier wandeletappes in, opdat we snel van de ene naar de andere startlocatie konden gaan. In zo'n weekend wandelde je dan per dag gemiddeld 21,2 kilometer en in zo'n heel weekend gemiddeld 42,2 kilometer, nagenoeg overeenkomend met een hele marathon-afstand. Bij zulke wandeldagen staat echter niet het presteren voorop, maar het volop genieten van wat je onderweg ziet en beleeft.

De 49 etappes
Hieronder staat een overzicht van de 49 wandelroutes van deze wandelgids, waarbij is aangegeven op welke dag Durkje en ik die etappe hebben gewandeld:

dinsdag 23 november 2021

Hertsear

Tiisdei 23 novimber 2021
   
Omslach fan de roman 'Hertsear'
Twa fatale ferkearsûngelokken
Yn oktober 2021 hat de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) in nije roman útjûn fan Jikke Olivier.
Op it omslach fan dit boek stiet in tekening fan Rieke Verbeek, dy't my as pylger fan Sint Jabik tige oansprekt. It is nammentlik it figuer fan in Jabiksskulp, mei in toutsje deroan, lykas Durkje en ik wend binne om dy oan ús rechpuod te dragen as wy in pylgertocht meitsje mei de Spaanske beafeartsstêd Santiago de Compostela as doel. 
Yn dizze roman 'Hertsear' giet it oer de gefolgen fan twa fatale ferkearsûngelokken, foar sawol de dieder as foar de achterbliuwers fan it slachtoffer. De lêsten krije it ferlies fan in dierbere foar de kiezzen.
Hoe giest dêr as dieder of as achterbliuwer mei om? 
It seit himsels dat der foar beide partijen in wrakseling komt. Eardatst oan akseptaasje takomst, is der in hiel ein te gean. Ast safier komme kinst teminsten.

Twa pylgers mei hertsear
Wilt Jorna, in jongeman fan tritich jier, rint yn Spanje de Camino del Norte nei Santiago de Compostela om it trauma dat er oardel jier earder oprûn hat te ferwurkjen. Bûten syn skuld om hat er in fytser fan 19 jier oanriden, dy’t de klap net oerlibbe hat. Hy is troch de rjochter frijsprutsen, mar Wilt fielt him likegoed noch skuldich oan de dea fan de jonge. Underweis moetet er oare pylgers, elk mei in eigen ferhaal. 
Ien fan harren is Amy Carpenter, in jonge Kanadeeske frou, dy’t har âlders koartlyn ferlern hat as gefolch fan in ferkearsûngelok. Sy wrakselet mei haatgefoelens foar de dieder oer. 
Beide jonge minsken besykje in paad te finen om it libben wer oan te kinnen. Dat falt lang net ta.

Foar pylgers en net-pylgers
Mar it boek is net allinnich it ferhaal fan de striid dy't Wilt mei himsels fiert, en fan de striid dy't Amy mei harsels fiert.
It is ek it ferhaal fan in tal pylgers út Ierlân, Dútslân, België, Kanada, Spanje en Fryslân, dy't inoar moetsje op it Spaanske pylgerpaad. Dat jout wol wat strideraasjes, mar it lit ek fral sjen hoe't sa'n ynternasjonale groep pylgers yn alle moetings, yn it loslitten en yn it inoar fêsthâlden en helpen geandewei harren pylgertocht in bysûndere mienskip foarmje. Hiel werkenber foar Durkje en foar my, om't wy dat ek al in tal kearen meimakke hawwe op ús eigen pylgertochten fan Fryslân nei it Spaanske Santiago de Compostela.
Dat foar kuierders dy't noch mar koart of faaks al langer ûnderweis binne nei Santiago de Compostela, of foar de pylgers dy't alris oankommen binne by it grêf fan Sint Jabik yn de katedraal fan Santiago de Compostela, is it in pracht om it ferhaal oer de pylgerjende groep te folgjen. En wa't ea noch ris fan doel is om in Sint-Jabikspylgerreis nei en troch Spanje te meitsjen, jout dit in moai byld fan hoe't sa'n pylgertocht mei oaren wêze kin.
Mar foar alle lêzers binne fansels de tinzen fan de twa haadpersoanen en harren ynteraksje meiinoar en mei de oare pylgers ek tige niisgjirrich.
De skriuwster hat noch al in extra komplisearjende faktor yn it ferhaal ynbout, dat mei it fierder rinnen fan it ferhaal de noadige ynfloed hat. Dêr stiet tsjinoer dat de werklikheid fan it pylgerjen wat minder komplisearre oan bod komt, as dat m'n it as pylger ûnderweis meimakket, mar dat makket wol dat it in noflik boek is om te lêzen.

Hertsear
  • Der is gjin rjochtfeardigheid mear.
  • Straf is yn mijn belibbing in logysk gefolch op in misdie.
  • Misdie en straf binnen net fan inoar te skieden.
  • Ik koe mei gjin mooglikheid fierder mei myn libben yn dit doarp.
  • Dêr't neat fan oan is, komt ek gjin praat fan.
  • Fan in frisse, tûke jonge wie ik ôfglide nei in bleke suterige fint sûnder ynteresse foar wat dan ek mar.
  • Ik hie ek feroaring fan lucht nedich, fier genôch fan hûs en doarp.
  • Ik seach der absolút gjin heil yn om in fuotreis te meitsjen yn in oar lân.
  • Ik fielde my wûnderbaarlik goed, ek omdat net ien my hjir koe.
  • It lêste healjier hie my leard, dat ik regel nedich hie.
  • Ik besefte op dat stuit dat ik noch lang net op it punt wie dêr't ik wêze moast om fierder te kinnen mei myn libben.
  • Ik koe my sliepende hâlde, en dêrtroch hoegde ik mei net ien te praten.
  • Ik woe allinne op wei om nei te tinken, mei as doel oars omgean te kinnen mei myn skuldgefoel, myn lêst dy't ik dan miskien makliker drage koe.
  • It slagge my mar net om it ferlies fan heit en mem in plakje te jaan.
  • Paths are made by walking 
  • In leauwige op myn paad? Wat geweldich. Dat meitsje ik net alle dagen mei!
  • Ik woe alles wat der bard wie leafst even ferjitte.
  • Mar wat dochst as it ûnheil dy treft?
  • De snein begûn mei it moarnsgebed. Ik fielde dat it my nije krêft joech.
  • Ik soe de man dy't it dien hat mei alle wille ombringe wolle.
  • Wy misse de jonge alle dagen wer ferskriklik, wy hawwe wól straf en dy is libbenslang.
  • As ik yn it doarp bliuwe soe, soe der foar my noait wat feroarje.
  • Ik kin wat der bard is, net fan my ôfsette. Dêrom rin ik dizze tocht yn dit frjemde lân. Om it in plak te jaan. Mar it falt net ta.
  • Wy minsken moatte allegearre in priis betelje foar de leafde. Wiis wurde mei ien stiet daliks foar fertriet.
  • Der is mar ien oplossing foar it obstakel tusken jim: dêr tegearre oer prate. Mar earst sille jimme akseptearje moatte wat der bard is.
  • It wie net de bedoeling dat pylgers deis op 'e sliepseal omtoarken.
  • Ik siet hielendal fêst.
  • Do kinst it ek oars besjen.
  • Haw ik dan altyd dôf en blyn west? Myn gedachten woenen oant no ta mar ien kant út.
  • Ik krige it gefoel dat ik de kilometers oankoe.
  • Ik besef no dat men guon dingen gewoan net keare koe, mar akseptearje moast.
  • Ien dea winskje, kaam dat net op itselde del as it echt dwaan?
  • Ik moast sjen dat ik dy haat foar de dieder kwytrekke.
  • Sa is der foar alles in útwei.
  • Stadichoan krige ik mear rêst yn 'e holle.
  • Troch in oar paad yn te slaan, soe ik fierder kinne.
  • Ik bin noch net safier dat ik my hielendal ûnskuldich fiel, mar dat is neffens my ek ûnmooglik.
  • It fielde as thúskommen nei in swiere reis troch in tsjustere nacht.
  • It is hiel lestich foar in minske om haat om te bûgjen nei in oar gefoel.
  • Haatsjen is in dearinnende dyk. Immen haatsje sil dy noait ferromming jaan of dyn libben lichter meitsje. Want troch haat kin der gjin oplossing komme foar dyn probleem, it bringt dy gjin stap fierder. Haatsjen soarget derfoar datsto hingjen bliuwst yn dyn ferfelende emoasjes.
  • De haat stie my yn it paad.
  • Tiid wie har medisyn.
  • Haat makket kreauwerij wekker, mar leafde sljochtet alle misslaggen oer.
  • De mannen wienen weardefolle meiminsken foar ús wurden.
  • Om my mocht dizze fuotreis wol ivich duorje.
  • It doel is yn sicht. Oan 'e iene kant sjoch ik dêr nei út, oan 'e oare kant binne wy ticht by it ôfskied. En dêr skytskourje ik ferskriklik tsjinoan!
  • Ik hie myn paad foar in grut part fûn. It hie sinfol west om dizze fuotreis te meitsjen.
  • By har koe ik gewoan wêze wa't ik wie.
  • Wêr koest hjoed-de-dei noch leafde sûnder betingsten fine?
  • Op in goede dei sil der wol in fûgeltsje skite dat no noch gjin kont hat.
  • Myn probleem fan de lêste oardel jier wie yn Spanje stadichoan lytser wurden en wat der fan oer wie, koe ik maklik drage.
  • Prachtminsken! Der soenen wat mear fan sokke juwielen omrinne moatte op dizze wrâld.

Tweede Evaluatiesessie voor het Bestuur van Stifting Nijkleaster in Jorwert

Maandag 22 november 2021
  
Entree van de Sint-Radboudkerk te Jorwert

Eerste sessie
Vanavond komen we als bestuur van Stifting Nijkleaster voor de tweede sessie bijeen in de Sint-Radboudkerk ten behoeve van onze periodieke bestuursevaluatie van het stichtingsbestuur van Nijkleaster.
De eerste sessie van de Bestuursevaluatie 2021 vond plaats op 5 oktober 2021. In die eerste ronde hebben we ieder voor zich onze zelfreflecterende items ingebracht, om daarna alvast kort door te spreken over enkele van de aspecten die in de evaluatie over onszelf en over elkaar zijn genoemd. Van deze eerste bijeenkomst is een verslag gemaakt, waarmee we vanavond de volgende evaluatieronde ingaan. 

Tweede sessie
Vooraf hadden we afgesproken dat we middels een zogenoemde swot-analyse vanavond eerst komen tot het opstellen van een aantal interne sterktes & zwaktes, en externe bedreigingen & kansen van het bestuur, die we als stichtingsbestuur momenteel onder ogen zien.
Na onze binnenkomst in de kerk van Jorwert en na het korte avondgebed in de kring in de kerkzaal van de Sint-Radboudkerk beginnen we daarmee. Van onze kloosterkerk is alleen de kerkzaal groot genoeg om om royale afstand van elkaar in de kring te zitten, dus we nemen de lage temperatuur in de kerkzaal ten behoeve van anti-Corona-verantwoord vergaderen voor lief, en gaan met warme harten in gesprek in deze koele kerk.
We beginnen met vier rondgangen in de kring, waarin eenieder per ronde vertelt wat hij/zij als bestuurder de interne sterktes en zwaktes vindt van ons stichtingsbestuur, waarna we elkaar vertellen welke externe bedreigingen en kansen we als stichtingsbestuur op ons bestuur zien afkomen.
Vervolgens bespreken we nog een drietal ingebrachte evaluatieverslagen, die de vorige keer nog niet aan de orde waren gekomen.

Vervolg
Omdat we momenteel een vacature in ons bestuur hebben voor een volgende bestuurssecretaris van Stifting Nijkleaster, bespreken we vervolgens wat we van onze evaluatie van dit jaar nog mee kunnen nemen in het op te stellen profiel voor de nieuwe bestuurssecretaris.
Met de conclusies van de vorige keer en met de belangrijkste resultaten van onze swot-analyse van vanavond gaan we in een volgende bestuursvergadering komen tot afspraken en acties met het oog op het komende bestuursjaar. 
Bovendien bespreken we dan ook het huidige rooster van benoemen en aftreden, en de huidige portefeuilleverdeling van bestuurders verdeeld naar primus en secundus.
Met deze evaluatiesessie en het vervolg daarop krijgen we zicht op de vraag of we de goede dingen ook goed hebben gedaan, en hoe goed nog beter kan worden. Daarmee hopen we te bereiken dat de kwaliteit van ons bestuur toeneemt, want - zo vinden we - het kan immers altijd beter.

zondag 21 november 2021

Podiumtour ‘Tusken lân en wetter’ in Foudgum

Zondag 21 november 2021
  
Herman Woltman & Janna van der Honing met Jan Henk Hamoen op het podium

















Tusken lân en wetter
De jaarlijkse Podiumtour, waarbij een voorstelling langs meerdere kerken van de Stichting Alde Fryske Tsjerken reist, is dit jaar geïnspireerd door schilderijen van Friese landschappen van kunstenaar Jentsje Popma, die op 30 september 2021 zijn 100e verjaardag vierde.
Zangeres Janna van der Honing & multi-instrumentalist Herman Woltman brengen samen met kunstkenner Jan Henk Hamoen de muziekvoorstelling ‘Tusken lân en wetter’ in diverse kerken in Fryslân.
Enkele jaren geleden maakte Janna kennis met het werk van Jentsje Popma. Popma schilderde het Friese landschap vanuit de directe waarneming; de werkelijkheid, met de weersomstandigheden die zich op dat moment aandienden. Janna voelde meteen een connectie met zijn werk en besloot Friese liedteksten te schrijven, geïnspireerd op elementen uit de schilderijen van Popma.
Deze voorstellingen van de podiumtour dragen mede bij aan het levend houden van onze prachtige kerkgebouwen in de provincie Fryslân. Daarmee wordt het gebruik van kerken voor onder andere culturele doeleinden gestimuleerd.

Kunst en muziek
Durkje en ik wonen vanmiddag deze podiumtour bij in de Maria-kerk van het Friese Foudgum.
Tijdens de voorstelling horen we de pure klanken van de muziek van Janna (zang) & Herman (gitaar). Elk lied heeft een eigen identiteit. 
De muziek wordt tijdens de voorstelling vanmiddag afgewisseld met verhalen over Jentsje Popma - met daarbij uitleg over meegebrachte schilderijen - door Jan Henk Hamoen. Jan Henk Hamoen is theoloog en kunstkenner, tevens bestuurslid bij de Stifting Nijkleaster te Jorwert, en uit naam daarvan beheerder van de grote collectie schilderijen die Popma in 2015 schonk aan Nijkleaster.

In weer en wind
In zijn verbindende teksten vertelt theoloog en kunstkenner Jan Henk Hamoen dat Jentsje Popma zijn landschapsschilderijen 'en plein air' schilderde, ofwel vanuit de directe waarneming in het veld, spelend met het daglicht, en mede beïnvloed door de weersomstandigheden die zich op het moment van het schilderen aandienden.
Janna van de Honing ziet en voelt daarin een link met haar werk als jeugd- en gezinsprofessional, als zangeres, en ook met haar levensmotto van: de werkelijkheid niet uit de weg gaan, daar midden in te staan, dat gewaar worden en ermee te leren omgaan.

Speellijst
We luisteren achtereenvolgens naar de introducties door Jan Henk Hamoen, en vervolgens naar de teksten en de muziek van Janna van der Honing naar aanleiding van de volgende tien schilderijen.
Janna zingt - begeleid door Herman - de volgende liedjes:
  • 1. Tusken lân en wetter, als titelsong van deze podiumtour, geïnspireerd op de schilderijen-drieluik: West & Einde van de Slachtedyk & Oost: "Leafste myn leafste, it is noch net te let".
  • 2. Wetterlân, behorend bij: Rechthoekig productielandschap met koolzaad: "See en wyn, lang lyn: yn Wetterlân";
  • 3. Lit myn hert hiel, gemaakt bij: Bij de gratie van de zeedijk: "Ik freegje dy: Lit myn hert hiel";
  • 4. Alle tiid, uitgaande van het schilderij: Man in grijs: "It is krekt as hawwe se alle tiid";
  • 5. De wolk dy't boppe de dyk ferskynde, naar het schilderij: De wolk die boven de dijk verscheen: "Jou my tiid";
  • 6. It libben is in wûnder, gemaakt bij: Het Wad met kreek en zeeaster: "It libben is in wûnder, ik belibje it mei dy";
  • 7. Langstme nei it ljocht, geïnspireerd op: De vlucht naar het licht (voorheen ook getiteld als de Dreiging): "Hiesto gjin wurden mear, gjin doel?";
  • 8. Winterdeis, behorend bij het winterschilderij: Buitendijks met sneeuw: "Wat oerbliuwt is, dat ik dy mis";
  • 9. Us fytspaad, uitgaande van het schilderij: Fietspad: "Tegearre mei dy";
  • 10. Libje, kom ta bloei, geïnspireerd door het schilderij: Wad met Zeeaster: "Sykje, fyn dyn grûn".
Inspirerende muziekvoorstelling
Op basis van (elementen uit) bovenstaand schilderijen van Jentsje Popma wordt tijdens deze middagvoorstelling in Friese teksten op muziek onder andere ingegaan op gebeurtenissen in het leven, en hoe je daar (al dan niet) mee om kunt gaan; over bijvoorbeeld een inspirerende wolk, over de schoonheid en kwetsbaarheid van de omgeving waarin wij leven, over een verloren liefde en die weer terugvinden, en over het leven ten volle leven; en daar tegenover de vragen die overblijven wanneer je geconfronteerd wordt met een onverwacht en tragisch einde van een leven.
We luisteren naar indrukwekkende teksten, door Janna & Herman gevoelig op het podium gebracht, en bovendien omlijst met gepaste informatie en met mooie verbeelding bij enkele meegenomen en getoonde schilderijen, toegelicht door Jan Henk Hamoen. 



Ik wil van waarde(n) zijn

Zaterdag 20 november 2021

Cover van de Twaklank: "het water naar de zee"
Van betekenis zijn!
Al twee jaar word ik geraakt door het lied ‘Geest van hierboven’  dat Stef Bos samen met het Jongerenkoor Samen Op Weg ter gelegenheid van het Pinksterfeest zong in de Broerekerk van Bolsward. Het zijn niet alleen de tv-beelden die mooi zijn. Ook de combinatie van de teksten van twee liedjes is prachtig. Bovendien is de tekst inhoudelijk uitnodigend om je aan het denken te zetten over hoe en wie ik zelf eigenlijk wil zijn, en wat ik wil betekenen voor God, mens en maatschappij.

Wat wil je later worden?
Hoe vaak is jou vroeger gevraagd wat je later wilt worden, en hoe vaak heb jij dat aan kinderen en tieners gevraagd? Het is dan ook niet voor niets dat de Kinderboekenweek van 2021 als thema heeft: ‘Worden wat je wil’. Beroepen staan dit jaar centraal. Basisschoolkinderen zijn uitgenodigd om één dag naar school te komen in de werkkleding van hun zelf gekozen beroep voor later, en in een aantal gevallen werden ze op school of in de bibliotheek gefotografeerd in hun beoogde beroepskleding: bijvoorbeeld een toga, een prinsessenjurk, een overall, of in sporttenue.
Er is dus volop aandacht voor Wat je wilt worden.
  • Maar wanneer hebben we aandacht voor Wie je wilt worden?
Wie wil je later zijn?
Een veel diepgaander vraag die je bijvoorbeeld tieners en jongvolwassenen zou kunnen stellen, is de vraag Wie je later wilt worden of zijn. Die vraag is moeilijk te beantwoorden, want je bent immers nu al iemand. Bij je geboorte en in je opvoeding, onderwijs en verdere vorming heb je al zoveel bagage meegekregen, dat je heeft gemaakt tot Wie je nu al bent. Geen probleem tot zover, want jij bent me er één; en jij mag er ook zijn.

Mag ik je eens vragen?
  • Maar heb jij je wel eens afgevraagd wie jij bent in verschillende situaties, gezien door je eigen ogen? 
  • Hoe zien anderen jou in die uiteenlopende rollen? 
  • En hoe zou Jezus jou karakteriseren als Hij eens een aantal weken met je mee zou lopen in het leven van alledag? 
  • Maken de antwoorden op die vragen jou gelukkig?
  • Als je daar over nadenkt, heb je dan eigenschappen die je eigenlijk direct wel overboord zou willen gooien? 
  • Welke herkenbare eigen eigenschappen koester je, en zou je vooral willen behouden? 
  • En met welke eigenschappen zou je de komende tijd willen groeien en doorontwikkelen?
Ik wil waarde(n)vol zijn!
Om zelf antwoorden te geven op die laatst gestelde vragen, zou het je helpen om eerst eens na te denken over wat jij als mens waardevol vindt, en wat jij als christen waardenvol vindt.
  • Ben ik bijvoorbeeld barmhartig? 
  • Waar is mijn gastvrijheid zichtbaar? 
  • Zien anderen mij als vergevingsgezind? 
  • Hoe rechtvaardig is mijn handelen? 
  • Vertrouw ik anderen? 
  • Toon ik zichtbaar medeleven? 
  • En hoe betrouwbaar ben ik in mijn doen en laten?
Over al die (ook christelijke) waarden zou je na kunnen denken. 
  • Waar doe ik het goed, en waar kan ik het beter doen? 
  • Hoe wil ik zijn, en daarmee: Wie wil ik zijn?
Een leven lang oefenen
Belangrijk daarbij is dat je ervoor oppast dat je niet alleen maar zult willen zijn zoals anderen graag zien dat je bent. Dat kan in sommige gevallen heel schadelijk voor jezelf zijn, want jij mag vooral jezelf zijn.
Wel kun je heel goed te rade gaan bij de bijbelverhalen over Jezus, want juist Jezus heeft ons voorbeelden gegeven van het goede leven. Jezus laat ons zien hoe wij ons dienstbaar kunnen verbinden met onze naasten. Jezus leert ons waar en voor wie wij verantwoordelijkheid kunnen nemen, uit liefde voor je naaste en ook voor jezelf.
Je mag daarbij best een buitenbeentje worden. Beoordeel daarbij wel steeds of je de gekozen (christelijke) waarden nog praktiseert. Je zult wellicht veel moeten geven, maar je krijgt er ook zoveel voor terug.
Over het oefenen van deze christelijke levenskunst is al veel gesproken en ook geschreven. Boeken vol theorieën en oefeningen, over trainen met hoofd, hart en handen. Daarop aanvullend wil ik je nog graag die inspirerende liedtekst van Stef Bos meegeven. Het zijn droompjes die werkelijkheid kunnen worden; vandaag of morgen. Wellicht biedt het je de nodige poëtische inspiratie om er eerst ook eens anders tegen aan te kijken. De YouTube-muziek-clip van dit lied staat ook op de website van de Protestantse Gemeente te Stiens.

“Geest van hierboven, leer ons geloven,
hopen, liefhebben door uw kracht.
Hemelse vrede, deel u nu mede
aan een wereld die u verwacht.


Ik wil het water naar de zee zijn,
de zoden aan de dijk,
het gevecht tegen de bierkaai,
alles wat onhaalbaar lijkt.
Ik wil de rots zijn in de branding,
met de verbeelding aan de macht,
wil de stilte die vanzelf spreekt zijn,
en het daglicht in de nacht.
Ik wil een land zijn zonder grenzen,
waar de ruimte nog bestaat.
Ik wil traag zijn als de waarheid,
die de leugen achterhaalt.

Ik wil de moed zijn van de wanhoop,
het stilstaan van de tijd.
Ik wil een sprong zijn in het duister,
en de laatste strohalm zijn.
Ik wil de taal zijn van een dichter,
die zichzelf geen dichter noemt,
het zout zijn van de aarde,
en de kus die ons verzoent.
Ik wil een land zijn zonder woorden,
gedragen door de wind.
Ik wil de wereld weer leren zien,
door de ogen van een kind.


En met de schoonheid van de onmacht
lopen langs een eindeloze weg,
met open ogen dromen,
weerloos en toch sterk.”

(Bron: Stef Bos & Jongerenkoor Samen Op Weg,

Broerekerk, Bolsward, 2019); kijk en luister op:



Column
Deze (mijn) column werd gepubliceerd in de Twaklank van november 2021.
Twaklank is het informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens.

zaterdag 20 november 2021

Groot-Frieslandpad van Nij Beets naar Klein Groningen

Vrijdag 19 november 2021
  
Slûskehiem aan het Himrikerpaed bij Hemrik

















Wandelen van West-Friesland (NL) naar Ostfriesland (D)
Stichting Wandelnet publiceerde in het jaar 2016 de wandelgids van het ‘Groot-Frieslandpad’, inmiddels bekend als ‘Lange-Afstand-Wandelpad 14’. Dit wandelpad begint in het Nederlandse Bergen aan Zee en eindigt in het Duitse Leer. De lengte van dit wandelpad is 362 kilometer.
De subtitel van deze wandelgids luidt ‘Wandelen van West- naar Ostfriesland’.
Het Groot-Frieslandpad loopt door de Nederlandse provincies Noord-Holland, Fryslân. Drenthe en Groningen, en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens door de Duitse plaatsen Papenburg en Weener naar Leer.
De wandelgids heeft deze lange route opgeknipt in de volgende zeven regio’s: Noord-Kennemerland (19,8 km), West-Friesland (71,3 km), Súdwest-Fryslân (70,7 km), Opsterland (62,3 km), Kop van Drenthe (49,4 km), Veenkoloniën & Westerwolde (49,7 km) en Ostfriesland (39,1 km).

Van Súdwest-Fryslân naar Opsterland
Twee weken geleden arriveerden we in Nij Beets, dus daar begint vanmorgen onze volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Vandaag gaan we de tweede etappe lopen door Opsterland; over 27 kilometer van Nij Beets naar Klein Groningen.
Durkje en ik vertrekken vanmorgen om 8:15 uur met beide auto's vanuit Feinsum. Het is bewolkt en de temperatuur is 12 graden Celsius. De bewolking houdt vandaag de hele dag aan, maar af en toe breekt de zon even door de wolken. De temperatuur blijft schommelen tussen de 12 en 13 graden Celsius, en deze dagtemperatuur maakt dat Piet Paulusma het weer van vandaag typeert als lenteweer, immers, te warm voor de tijd van het jaar. Het blijft de gehele wandeldag droog. Het waait licht vanuit het westen, dus we hebben vandaag veelal de wind in de rug. Dat maakt het allemaal overigens een fantastische wandeldag in november.
Eerst brengen we de ene auto naar Klein Groningen, om die auto op het eindpunt van vandaag daar achter te laten. Met de andere auto rijden we dan via Drachten naar Nij Beets, waar we de auto parkeren bij café De Brêge, tegenover de brug over het Polderhoofdkanaal. Hier begint vandaag onze etappe om 9.25 uur.

Van Nij Beets naar Oud Beets
We steken het Polderhoofdkanaal over en lopen dan eerst naar openluchtmuseum 'It Damshûs'. Bij de ingang van het museum zien we de vierkante zuil van het lokale Toeristisch Overstappunt, waarop informatie staat over deze streek, en waarop ook diverse wandel- en fietsroutes staan afgebeeld om deze streek nader te verkennen. Als we om het openluchtmuseumterrein heen lopen en ook verderop door Nij Beets, dan valt ons op hoeveel mensen op dit moment van de ochtend hun hond uitlaten.
Buiten Nij Beets gaan we de Leppedyk op, om verderop om de grote zandwinningsput heen en over de Tolhekbuurt naar Oud Beets te lopen.
In Oud Beets bezoeken we het voorname kerkhof. De fundamenten van de voormalige kerk zijn nog duidelijk te herkennen. De klokkenstoel torent daar bovenop, en hier vind je oude familiegrafkelders van onder andere de adellijke familie van baron Van Lynden.
Door een langgerekt bosperceel lopen we naar It Mear, waarmee we toegang krijgen tot de fietsers- en voetgangerstunnel die iets verderop onder de A7 door gaat.

Beetsterzwaag en Olterterp
Door het bosgebied van het Reigerbosch tussen de A7 en Beetsterzwaag lopen we vervolgens naar Lyndensteyn aan de rand van Beetsterzwaag. De kinderen van de school voor speciaal basisonderwijs spelen tijdens onze passage op het schoolplein.
Over de Helomareed en de Beetsterweg lopen we naar de Hoofdstraat, die Beetsterzwaag doorsnijdt. 
Halverwege de Hoofdstraat gaan we de overtuin van het Lycklamahuis in, om daarna over de Vlaslaan naar het Kerkepad Oost te lopen. Daar passeren we de kerk en de Buorskip, die ons altijd in gedachten weer even terugbrengen naar onze mooie trouwdag in 1983.
Dan volgt een lang stuk over het onverharde Kerkepad Oost, door bosachtig gebied van het Roekebosch, in de richting van Olterterp. 
Op de Achterwei passeren we de eeuwenoude Sint-Hippolytuskerk van Olterterp, om even later al de Van Harinxmaweg over te steken, om naar Hotel Restaurant Het Witte Huis te gaan, waar we een kop koffie drinken.

Alpherbosch en Hemrikerscharren
Na onze koffiepauze gaan we het bosgebied achter Het Witte Huis in. Dan volgen allerlei bospaden door het Alpherbos. Uiteindelijk naderen we ten zuiden van Olterterp dan nogmaals de Van Harinxmaweg, om daarna af te buigen naar het zuiden, om verderop over het Himrikerpaed langs de Wite Mar naar de Hemrikkerscharren te lopen.
We steken het Ald Djip over om van het Alpherbosch de Hemrikerscharren op te gaan. Door dit open heidegebied lopen we langs de uitkijkpost, en verderop door bos en door een coulissenlandschap alsmaar door tot aan Hemrikerverlaat aan de Opsterlandsche Compagnonsvaart.

Van Hemrik via Sparjebird naar Klein Groningen
Dan volgt een eindje langs deze vaart richting naar Hemrik, waar we de Witte Kerk passeren. 
Over een karrenspoor steken we dan tussen de weilanden door van de Binnenwei naar de Bûtewei.
Deze Bûtewei vervolgen we, totdat we ter hoogte van Sparjebird het Recreatiegebied-speelbos Sparjebird in kunnen gaan. Als lagere schoolkind nam ik hier enkele jaren deel aan een speelweek in de zomervakanties in dit bosgebied van Sparjebird. 
In dit bosgebied passeren we De Blokhut, die gelukkig open is, dus ook hier drinken we een kop koffie, op het terrras tegenover het openluchttheater van Sparjebird.
Vanuit Sparjebird gaat het dan in zuidelijke richting verder naar Wijnjeterperverlaat, ook hier aan de Opsterlandsche Compagnonsvaart. 
En dan volgt tot slot nog een enkele kilometers lang en kaarsrecht stuk over de verkeersluwe kant van het trekpad lang de vaart, tot in Klein Groningen.
Als we om 15:00 uur in Klein Groningen aankomen, stappen we daar in de auto, en rijden van Klein Groningen naar Drachten, waar we op koffievisite gaan bij mim.
Aansluitend rijden we door naar Nij Beets, waar we onze andere auto afhalen, om dan met beide auto's terug te rijden naar Feinsum. Tegen 18:00 uur zijn we weer thuis.

donderdag 18 november 2021

Lunchlezing van Ron Fresen over Acht jaar Achtuur

Donderdag 18 november 2021
  
Ron Fresen in Tresoar
Over naar Ron Fresen in Den Haag
Ron Fresen is al jaren het politieke gezicht van het NOS-Journaal. Als de gebeurtenissen op het Binnenhof duiding nodig hebben, gaat de nieuwlezer van dienst om acht uur al snel ‘over naar Ron in Den Haag’. Vanaf een Haags dakterras legt Fresen vervolgens met zijn vertrouwde stem aan miljoenen kijkers helder en betrouwbaar uit welke politieke ontwikkelingen er die dag zijn.
Het lijkt misschien gemakkelijk, zo’n duiding van een paar minuten, maar:
  • Hoe kom je als journalist aan al die informatie?
  • Hoe beoordeel je wat nieuws is voor het grote Journaal?
  • Hoe, waarom en door wie wordt er gelekt?
  • Hoe ga je om met politici, hoe zorg je dat je niet wordt gemanipuleerd?
  • Wat doe je als je live op tv een fout maakt?
Acht jaar Achtuur
In zijn even fascinerende als onthullende boek ‘Acht jaar Achtuur’ neemt Fresen je mee in de wereld achter het politieke nieuws.
  • Aan de hand van talloze anekdotes en persoonlijke verhalen vertelt hij openhartig en onderhoudend over zijn jaren aan het Binnenhof.
  • Hij laat zien hoe de hazen normaal gesproken lopen, hoe Corona alles veranderde en hoe de vertrouwenscrisis na de toeslagenaffaire ook de dunne scheidslijn tussen journalistiek en politiek weer eens pijnlijk blootlegde.
  • Hij toont de impact van de sociale media en beschrijft van dichtbij hoe het klimaat voor journalisten nog altijd grimmiger wordt.
Het boek ‘Acht jaar Achtuur’ is een indrukwekkend, persoonlijk verslag van één van onze meest gerenommeerde politieke journalisten. Daarnaast is het een scherp inside-portret van een Binnenhof dat in crisis verkeert.

Lunchlezing in Tresoar
Vandaag bezoek ik de lunchlezing van Ron Fresen in Tresoar te Leeuwarden. Tientallen belangstellenden zijn naar Tresoar gekomen om eerst te luisteren naar de lezing van Ron Fresen, waarna men een gesigneerd exemplaar van zijn boek kan kopen.
Bij de opening blijkt hoe verheugd de organisatie is met de de aanwezigheid van Ron Fresen, die - zo wordt bij de introductie gezegd - voor ons allen thuis bijkans bij onze familie hoort, aangezien Ron Fresen bijna elke dag bij ons thuis in de woonkamer aanwezig is, in het NOS-journaal.
Bij aanvang van zijn lezing geeft Ron Fresen aan dat een lezing toch wel heel iets anders is dan het NOS-journaal, immers: bij het Journaal kijk je alleen in het zwarte gat van de camera, maar hier bij deze lezing kijken alle hier aanwezigen je heel direct aan. Daarnaast duurt zijn Journaal-reportage normaal doorgaans maar zo’n 2 minuten, maar van een lezing mag je als toehoorder van de spreker veel meer verwachten. Deze tv-journalist blijkt ons zijn volle drie kwartier echter te kunnen boeien.

Inhoud van de lezing van Ron Fresen
Hieronder geeft ik een impressie van een aantal zaken die Ron Fresen tijdens zijn lezing vanmiddag aan de orde stelt:
  • Hij maakt zich zorgen over het politieke klimaat van vandaag de dag. Voorheen was je eraan gewend dat de grotere coalities - ondanks de meningsverschillen tussen de coalitiepartijen - er toch samen goed uit wilden komen. Daarentegen zie je de laatste tijd echter dat steeds meer politieke partijen zich terug trekken in het eigen gelijk en in de eigen waarheid. Dat is zorgelijk, en dat waren we voorheen zo niet gewend. Hij ziet daar momenteel geen verbetering optreden; en de Corona-crisis helpt daarin ook al niet. De verharding zet zich duidelijk door.
  • Framing en beeldvorming worden steeds belangrijker in de politiek; in plaats van dat het om de inhoud gaat en in plaats van dat voor ons land goede keuzes worden gemaakt.
  • Iedereen heeft zijn eigen waarheid en zijn eigen werkelijkheid. Dat kun je accepteren, maar het helpt ons allen bepaald niet als je de feiten gaat betwisten.
  • We constateren ook een vèrgaande versnippering, vooral gericht op het eigenbelang van de eigen politieke partij, en een alleen maar met jezelf bezig zijn. 
  • De nuance verdwijnt uit het politieke debat. Daar maakt hij zich de meeste zorgen over. Het gaat er momenteel vooral om hoe ik mezelf af zet tégen de ander. Het blijven hangen in deze situatie draagt niet bij aan een betere bestuurscultuur.
  • Het huidige politieke systeem komt steeds meer onder druk te staan, omdat sommige politieke partijen zich niet verantwoordelijk voelen voor het collectief.
  • De angst regeert, waar zelfvertrouwen dat zou moeten doen.
  • Sociale media versterken de neerwaartse spiraal waarin we verkeren.
  • Ook in de berichtgeving komt steeds minder nuance.
  • Ron Fresen kreeg al heel vaak de vraag hoe het nu allemaal werkt in Den Haag.
  • Op het Binnenhof heb je geen vrienden.
  • Een kritische beschouwing van een politicus door een journalist in de media mag je beschouwen als professioneel handelen; en die kritische houding neem je in Den Haag als journalist óók aan als je een goede relatie hebt met de politicus, en zelfs ook als je met een politicus intieme gesprekken hebt gevoerd. Je moet als journalist daarbij altijd onderscheid (kunnen) maken tussen enerzijds de persoon van de politicus en anderzijds de politicus in functie.
  • Je zou de vraag kunnen stellen of journalisten niet te close zijn met politici. Dat 'close zijn' is echter wèl nodig, want journalisten en politici hebben elkaar wederzijds nodig. Het Haagse Binnenhof is als het ware een soort dansvloer, waar je heel close met elkaar de tango danst, dus nu een close aanhalen, maar dan ook de ander ver van je wegduwen. Dat hoort er allemaal bij.
  • Daarbij komt de vraag naar boven: hoe ga dan om met elkaars verschillende belangen; immers: het NOS-Journaal heeft haar eigen belang, en de politicus heeft dat óók.
  • In formatietijd wordt er meer niet gezegd, dan wèl gezegd.
  • De NOS gaat altijd zelf over wat politici aan journalisten vertellen. De NOS is en blijft altijd zèlf de baas over de verkregen informatie, en ook over wat ze daar al dan niet mee doen. Dat is een belangrijke scheidslijn, die er ook echt moet zijn.
  • Het tweede deel van zijn boek gaat vooral over de journalistiek: over bijvoorbeeld de rol van de journalistiek, en over de fouten die ze maken,
  • Stel dat we het verwijt krijgen dat we 'fake news' brengen. Als mensen dat vinden, is dat wel iets om serieus over na te denken. Tòch moeten we dat langs ons heen laten glijden. Fake news komt vaak uit de flanken van onze samenleving. Journalisten moeten dat ordenen. Wij proberen bij de NOS ons werk goed te doen, en we kiezen nooit voor één belang en nooit voor één uitgangspunt.
  • We leven in een tijd van polarisatie. Tegenstellingen worden door journalisten vaak als nieuws gezien. 
  • Ron Fresen vindt dat we het moeten zoeken in een andere cultuur; in een andere manier van met elkaar omgaan. De journalistiek moet daar toch óók een andere rol in gaan spelen. Wij moeten alles laten zien, en daarover vertellen; over de ingewikkeldheid van de huidige samenleving, en over de geldende dilemma's. Het is echter niet altijd eenvoudig. Misschien moeten we als NOS wel veel meer het verhaal vertellen over hoe ingewikkeld het verhaal is, met in elk geval meer inhoud. Dàt is de weg die we als journalisten zouden moeten gaan.
  • Wat op het journaal komt, is altijd een samenspel van heel veel redactiemedewerkers bij de NOS.
  • Hoe kan het dan anders? Wij moeten het verhaal achter de dingen zoeken en vinden, en daarover vertellen.
  • Wij moeten als journalisten kritische verhalen maken, en goed onderzoek doen. Dan is er een kans dat de politiek meebeweegt met wat de samenleving wil.
  • In de journalist zit ook altijd idealisme.
  • Een politicus komt niet zomaar in het Journaal. Wel als hij of zij een goed verhaal heeft. Die kant zouden we op moeten gaan.
  • Een politicus heeft er recht op om de feiten op zijn of haar eigen manier te interpreteren.
  • Ik heb nooit overwogen om zelf in de politiek te gaan.
  • Hoe zit het met planmatig lekken? Gebeurt dat? Dat heeft Ron Fresen zich vaak afgevraagd. Vaak is (dan) niet belangrijk wàt de politicus vertelt, maar waarom hij/zij dat vertelt. Daar moet je als journalist ook achter zien te komen. Soms is het ook zo simpel dat een politicus iets weet wat hij graag wil vertellen aan iemand die dat nog niet weet. Dat is heel menselijk. Soms is er ook het mechanisme dat het kabinet het niet zo erg vindt dat iets te vroeg al bekend wordt gemaakt, want dan kan het volk zich er alvast een beetje op voorbereiden; en dan hoeft de politicus in zo'n uitgelekte situatie minder te vertellen over de maatregel zelf, en kan zij/hij meer vertellen over waarom zo'n maatregel wordt genomen.
  • We regisseren voorafgaand aan het NOS-journaal de interactie tussen de nieuwslezer en de politiek verslaggever. Soms gaat dat echter niet, en moet je op het moment van de waarheid schakelen, bijvoorbeeld als tijdens het journaal een nieuwsfeit ontstaat, zoals bijvoorbeeld het aftreden van een minister.
  • Af en toe hebben politici wel gelijk als ze journalisten bekritiseren over de wijze waarop ze het nieuws brengen, en over wat ze brengen. Maar, stelselmatig de hele journalistiek in de verdachtenbank zetten, is ondermijnend.

dinsdag 16 november 2021

Tsien jier Pylgertochten

Dinsdag 16 november 2021
  
10 jaar Fries-oecumenisch bezinnen
In 2006 ging een groepje gemeenteleden van de Protestantse Gemeente te Jubbega-Hoornsterzwaag op weg om op de 7e oktober een voettocht te maken. Ze hadden het doel om elke maand op een zaterdag een traject van het Friese Jabikspaad te gaan lopen. De eerste bezinningstocht begon bij de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, de startplaats voor pelgrims (in spe), die het Jabikspaad gebruiken als aanlooproute op het vervolg van de pelgrimstocht naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela. Deze korte pelgrimsetappes werden in het Fries aangeduid als 'Pylgertochten'.
's Morgens werd begonnen met een kop koffie of thee, waarna een korte viering volgde, voorafgaand aan een kuiertocht van ongeveer 15 kilometer. Veelal konden ook fietsers deelnemen, maar dan wel op een iets langere fietstocht. De dag werd meestal afgesloten met een gezellige nazit in bijvoorbeeld een kerk of een dorpscafé.
De Pylgertochten werden bij jong & oud populair, en het aantal deelnemers nam gaandeweg toe; zelfs zo populair dat er ook wel eens werd gedacht aan een deelnemersstop, om het kleinschalige karakter te garanderen.
Tien jaar na de eerste Pylgertocht werd de balans opgemaakt van de eerste tien jaar Pylgertochten middels het schrijven en publiceren van het jubileumboek, getiteld: 'Tsien jier Pylgertochten (2006-2016)'. 

Jubileumuitgave 2006-2016
Van de initiatiefnemer en coördinator dominee Gerrit Groeneveld kreeg ik onlangs dit jubileumboek, dat een gevarieerd doorkijkje geeft in woord & beeld van tien jaar bezinningstochten door Fryslân (en soms ook daarbuiten).
Het Voorwoord van dit jubileumboek is geschreven door de predikant & diens echtgenote, Gerrit & Korien Groeneveld.
Mede-organisator vanaf het begin, Gerrit van der Iest, maakte ten behoeve van dit boek een overzicht van alle dagverslagen, en daar heeft hij mooie andere passages aan toegevoegd. Van diverse zijden zijn veel foto's aangeleverd, zodat dit jubileumboek een rijk geïllustreerde jubileumuitgave is geworden.
Deze uitgave bevat ook een groot aantal liederen (waaronder het Pylgerliet en de Pylgersbea), gedichten, bijbelteksten en andere citaten. De in dit boekwerk gepubliceerde teksten van onder andere dagverslagen en krantenknipsels zijn tweetalig opgesteld, namelijk in het Fries of in het Nederlands. 
Achtereenvolgens komen van de eerste tien seizoenen de verslagen als uiteenlopende praatjes bij plaatjes aan de orde. Het is wel duidelijk dat wie al tien jaar heeft deelgenomen aan deze kuiers (en fietstochten), een heel representatief beeld heeft gekregen van Fryslân, van kerken en kloosters, van dorpen en steden, van natuur en cultuur, en van al het andere moois dat je in onze mooie provincie al wandelend of fietsend kunt aanschouwen.

Enkele citaten uit de bundel:
  • Miskien dat it meiinoar rinnen ús wat mear opmerksum makket.
  • It is better in kears oan te stekken, dan te krimmenearjen oer it tsjuster. Stek dy kears oan, en lit it ljocht en de leafde, dy't yn dy is, skine.
  • Alde gnodzige ferrinnewearre beamstoppels lieten ús sjen dat moai net altyd jong wêze hoecht.
  • Rinne en meiinoar prate kin, nei myn betinken, liede ta mear begryp foar inoar.
  • Pelgrimeren wordt vaak gezien als een vorm van thuiskomen.
  • "Gisteren is voorbij. Morgen is nog niet gekomen. We hebben alleen vandaag. Laten we beginnen." (moeder Teresa).
Leafde foar de skepping en it libben
Deze Pylgertochten dienden - en dienen tot op de dag van vandaag (want ze worden nog steeds georganiseerd) - een dubbel doel, namelijk: de onderlinge ontmoeting, maar ook het kennismaken met het religieus erfgoed. In die ontmoeting sta je samen stil bij het leven.
Gerrit van der Iest sluit deze jubileumbundel af met de vermelding dat er in die eerste tien jaren 70 Pylgertochten zijn gelopen, met - uitgaande van een gemiddelde etappe van 15 kilometer - een totale lengte van meer dan duizend kilometer. 
Hij besluit als volgt:
Oekumenyske pylgertochten (sa't de Rie fan Tsjerken se neamde).
De grutte leafde foar de skepping en it libben,
dy't de pylgers en pylgsters inoar fiele lieten,
makken it bysûndere pylgertochten.

maandag 15 november 2021

En de boer in Feinsum, hij ploegde voort

Maandag 15 november 2021
   
Ook deze boer, hij ploegde voort

















Ballade van de boer
De Nederlandse dichter Johan Willem Frederik Werumeus Buning (1891-1958) publiceerde in 1935 zijn beroemd geworden gedicht, de 'Ballade van de boer'.
Een alom bekend geworden dichtregel uit die ballade is de zinsnede: "Maar de boer hij ploegde voort".
Toen een boer vanmorgen vroeg langs de Hege Hearewei bij Feinsum zijn werk aanving op de akker tegenover ons huis, en hij bijkans onafgebroken van het oosten naar het westen, en weer terug van het westen naar het oosten met zijn tractor de zware ploegscharen door de geoogste akker trok, moest ik denken aan het wijd en zijd bekende gedicht van die steeds maar weer voortploegende boer.
Dichter Werumeus Buning verwijst in deze ballade naar grote feiten uit de wereldgeschiedenis - waaronder schokkende - èn ook naar alledaagse zaken. Maar, wat er ook gebeurt, zo schrijft deze dichter onder andere:
"Maar de boer hij ploegde voort.
En toen zijn akker ten einde was,
toen keerde de boer de ploeg."

Sint & Piet in Feinsum

Zondag 14 november 2021
 
Tekenen van Sint & Piet-bezoek in Feinsum

















Toch wel geweest
Als onze kleinzoon Elwin en ik vanmorgen na het ontbijt even een wandelingetje buiten gaan maken, ontdekt Elwin in de entree van ons huis tot zijn grote verrassing enkele kleine kadootjes in zijn schoenen èn in die van zijn broertje Nolan. 
Gisteravond had Elwin ons voor de zekerheid nog wel even gevraagd of wij wel een schoorsteen op ons huis hebben. Thuis in Westerbork hebben ze die namelijk wel. Gelukkig hebben we hem kunnen geruststellen met de mededeling dat dat niet noodzakelijk is, als je maar voldoende zolderramen op zolder hebt. 
Als Elwin vanmorgen zijn gevulde schoentjes op de deurmat ziet staan, valt bij hem direct het kwartje, en roept hij uit: "Sinterklaas is hier tòch wèl geweest!".

Sinterklaas-intocht in Leeuwarden

Zaterdag 13 november 2021
   
Sinterklaas & Zwarte Pieten op de Pakjesboot in Leeuwarden

















Zie ginds komt de Pakjesboot uit Spanje al aan
Dit weekend hebben we twee van onze kleinzonen - Elwin & Nolan - als logé bij ons thuis in Feinsum. Baukje & Rauke kunnen daardoor rustig een weekendje weg naar het westen van Nederland, en wij mogen genieten van deze 'twa bernsbern'
Vanmorgen vroeg halen we deze twee 'pake- en beppesizzers' uit Westerbork, en dan begint voor ons alle zes een aangenaam weekend. 
Op de terugweg naar huis rijden we eerst via Leeuwarden, want we hebben vernomen dat de intocht van Sinterklaas rond het middaguur in de Friese hoofdstad zal plaatsvinden. 
Langs de Dokkumer Ee lopen we naar de Noordersingel, want we weten dat we vanaf de Noordersingel goed zicht kunnen krijgen op de aankomst van Sint en zijn Pieter, omdat de goedheiligman vanaf de Noorder Stadsgracht voet aan wal zal gaan zetten in de Leeuwarder Prinsentuin.
Voor groot en klein is er al - voordat de Pakjesboot in zicht komt - van alles te beleven. Veel kleine en grotere bootjes varen heen en weer, om bijvoorbeeld de veiligheid te garanderen, en om de grote schare van hier en daar ook kleurrijk uitgedoste kinderen met hun gevolg alvast te laten wennen aan de komst van de Sint. Op al die bootjes staan en zitten al veel Zwarte Pieten, zo ook bijvoorbeeld op één van de grotere vaartuigen, zoals de Sterke Yerke IV.
En dan is ineens het moment aangebroken dat rond de Noorderplantage voor ons allen de Pakjesboot in zicht komt. Sinterklaas staat met enkele van zijn Zwarte Pieten op de voorsteven van het schip, alsmaar wuivend naar al die kinderen op beide oevers van de Noorder Stadsgracht. 
Niet alleen Sinterklaas als boegbeeld en zijn beweeglijke pieterbazen en de muziek maken indruk op de kinderen. De verwachtingsvolle kinderen zien midden op de Pakjesboot tot hun grote verrassing ook omvangrijke stapels Sinterklaaskado's op het dek staan. En nu maar hopen dat Sinterklaas ook dit jaar weer bij je op bezoek komt.

donderdag 11 november 2021

Bestuursvergadering Stifting Nijkleaster in de Sint-Radboudkerk

Dinsdagavond 9 november 2021
  
In het koor van de kloosterkerk van Nijkleaster in Jorwert

















Twee bijeenkomst in de Sint-Radboudkerk
Vanavond worden er twee bijeenkomsten in de Sint-Radboudkerk van Jorwert georganiseerd. De ene aanwezige groep is een gecombineerde groep van de Protestantse Gemeente Westerwert en van Nijkleaster. De andere groep is hier voor de bestuursvergadering van de Stifting Nijkleaster.
Omdat beide groepen gelijktijdig aanvangen, beginnen we de beide bijeenkomsten gezamenlijk met een korte avondviering in de Redbadtsjerke van Jorwert. Daarna gaan we uiteen. De groep die vanavond het Kerstfeest van Westerwert & Nijkleaster gaat voorbereiden, vergadert in de Voorkerk, en wij gaan naar De Ferdjipping voor de bestuursvergadering van Stifting Nijkleaster.
Na het vaststellen van de agenda en de mededelingen, bespreken we het beoogde proces om in samenwerking met andere partijen op termijn toe te werken naar een kloostergemeente, als opvolger van de kerkelijke gemeente Westerwert en de Stifting Nijkleaster. We pionieren officieel al vanaf 2021, en ook dit eenwordingsproces zien we als één van onze pioniersactiviteiten. We zijn op zoek naar nieuwe, eigentijdse vormen, om uiteindelijk de protestantse open kloostergemeente van Nijkleaster te realiseren.

Bestuursvergadering
Daarna komen de bouw-aspecten omtrent Westerhûs aan de orde. Inmiddels zijn we zover dat de restauratie, de verbouw en de nieuwbouw van ons kloostercomplex Westerhûs van start zijn gegaan. De aannemer is begonnen met de voorbereidende werkzaamheden, en over ruim een jaar zal Westerhûs als kloostercomplex bestaan uit een gerestaureerde en verbouwde kloosterboerderij, met daarbij kloosterwoningen voor de kloosterlingen en gastenkamers voor de gasten die voor één of meer dagen bij Nijkleaster te gast zullen zijn.
Vervolgens komen enkele financiële zaken aan de orde, gerelateerd aan Nijkleaster in Westerhûs en aan de stichting waarvan Nijkleaster uit gaat.
Nu onze activiteiten in het kader van het Jentsje Popma-jaar zijn beëindigd, blikken we op hoofdlijnen dankbaar alvast even terug op de successen van dit bijzondere Popma-jaar.
Binnenkort zullen we de tweede sessie hebben in het kader van de jaarlijkse bestuursevaluatie, dus we benutten dit moment alvast om vooruit te blikken op de wijze waarop we deze tweede evaluatiesessie vorm en inhoud zullen geven.
Voorafgaand aan het afsluiten van deze bijeenkomst bespreken we kort nog onze actielijst en jaarplanning, en dan is het moment aangebroken om deze bestuursvergadering te sluiten en huiswaarts te keren.

Zeven op het Jabikspaad

Dinsdag 9 november 2021
  
2 van de 4 uit Dalfsen van de 7 Jabikspaad-wandelaars vandaag bij Feinsum





















Maarten van Rossumpad
Ondanks het feit dat het vandaag mistig, miezerig weer is, is het betrekkelijk druk op het Friese Jabikspaad in het noorden van Fryslân.
Eerste melden zich vandaag vier Jabikspaad-wandelaars - twee stellen uit het Overijsselse Dalfsen - bij onze Refugio Ultreia Feinsum. We nodigen ze uit om binnen een kop koffie of thee te komen drinken. Als ware pelgrims gaan ze in op die uitnodiging, dus even later zitten we gezellig in onze woonkamer rond de grote tafel, met uitzicht op het Jabikspaad, dat langs onze refugio in Feinsum gaat.
Jan & Jennie en Wim & Tineke vertellen dat ze met hun vieren al een ander wandelproject achter de rug hebben, namelijk het Maarten van Rossumpad, het langeafstandswandelpad van Den Bosch - via hun woonplaats Dalfsen - naar Steenwijk. En als dat gezamenlijk wandelen zo goed bevalt, komt als vanzelf de vraag een keer op tafel wat dan het volgende wandelproject gaat worden. 

Oost-route van het Jabikspaad van noord naar zuid
Toen kwam het Jabikspaad in beeld. Omdat ze al vanuit het zuiden naar het noorden hadden gelopen, leek het voor de hand te liggen om het Jabikspaad als een vervolg te gaan zien op de ingezette richting.
Het ene stel had in een zomervakantie in Frankrijk al eens kennisgemaakt met de beroemde pelgrimsstad Vézelay, en daar hadden ze de pelgrims zien aankomen en vertrekken. Zo groeide het idee om het Jabikspaad als pelgrimspad te gaan lopen, maar dan wel vanuit het noorden naar het zuiden, gericht op Santiago de Compostela.
Zo gezegd, zo gedaan. Enige tijd geleden zijn ze met het Jabikspaad begonnen bij de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, om de eerste etappe op de oostelijke route via Zwarte Haan en Nieuwe Bildtzijl naar Oude Bildtzijl te lopen.
En vanmorgen zijn ze voor de tweede etappe begonnen in Oude Bildtzijl, om vandaag via Feinsum, Stiens, Britsum en Koarnjum naar Jelsum te lopen.
En zo passeren deze vier Jabikspaad-wandelaars, en wellicht op termijn ook als pelgrims, onze woonplaats Feinsum. 
Na ongeveer een uurtje koffiepauze in onze refugio nemen de vier wandelaars afscheid, en dan gaan ze tegenover onze refugio over de Hyltsjebrêge van de Hege Hearewei het Jabikspaad weer op, vooreerst richting Stiens. 

Nog drie àndere wandelaars op het Jabikspaad
Op het moment dat deze vier wandelaars nog bij ons aan de koffie en thee zaten, zagen we voorbij de Hyltsjebrêge nog een àndere wandelaar - een jongeman met een rugzak op de rug - in zuidelijke richting naar Stiens lopen over het Jabikspaad.
En als de eerste vijf Jabikspaad-wandelaars al weer een flink stuk verder zijn, zie ik nòg eens twee dames over de Hyltsjebrêge gaan, met een lichte wandelzakbepakking het Jabikspaad vervolgend richting Stiens. Ze zijn wandelend zo verdiept in hun wandelgids of in hun telefoon, dat ze niet in de gaten hebben dat ze bij de entree van Feinsum de refugio als pelgrimsstempelpost passeren. 
Een half uur later - als ik een postpakket ter verzending moet afgeven bij het postagentschap van Stiens - zie ik twee wandelende dames met een Jabikspaad-wandelgids op me afkomen. Ze lopen rond de Sint-Vituskerk naar het dorpscentrum. Tijdens ons gesprek op straat vertellen ze dat ze uit Sneek en Bolsward komen, en dat ze vandaag met het Jabikspaad zijn begonnen bij de Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie. Stiens is de dagbestemming voor hun etappe van vandaag, en straks zullen ze in Stiens worden afgehaald door de echtgenoot van één van beiden. Zij waren in elk geval de zesde en de zevende wandelaars, die vandaag Feinsum op het Jabikspaad passeerden.