donderdag 31 maart 2022

Maart roert zijn staart in Feinsum

Donderdag 31 maart 2022
 
Sneeuw in Feinsum op de laatste dag in maart

















Van de lente in de winter
In de bijna afgelopen maand maart hebben we ettelijke dagen lang ervaren dat de winter ten einde loopt en dat de lente begint. De eerste zonnige en betrekkelijk warme lentedagen dienden zich al aan. Heerlijk om weer te genieten van de zon en van de aangename temperaturen. Zo konden we vorige week vrijdag bij een temperatuur van nota bene 17 graden Celsius al de hele middag in onze wandelshirts door Drenthe lopen.
Maar ja, als je dan in maart denkt dat de lente al definitief is aangevangen, dan kun je nog  weleens van een koude kermis thuis komen, want de zogenoemde maartse buien en/of een ijzig koude wind kunnen je vanuit de hogere lentesferen dan zomaar ineens ontnuchterd met beide benen op de koude grond zetten. Niet voor niets kennen we in Nederland de welbekende weerspreuk 'Maart roert zijn staart'.

Harde wind met sneeuw
En dat is nu precies wat vandaag in Fryslân en in andere delen van Nederland en ook in andere delen van Europa gebeurt. Een koude wind steekt op vanuit het oosten, en halverwege de dag beginnen de eerste sneeuwvlokken al neer te dalen op het frisse lentegroen in en rond Feinsum.
Na enkele uren harde wind met sneeuw ligt er al een enkele centimeters dikke sneeuwlaag over de velden en akkers bij Feinsum.
Laten we zo mogelijk nog maar even genieten van dit sneeuwlandschap. Het zal niet lang duren, en wellicht dat na deze sneeuwdagen de lente dan toch nog zal komen en blijven.

Omdenken in je werk en leven?

Woensdag 30 maart 2022
 
Van Oplossen naar Omdenken














Jaardag 2022 van CNV-Onderwijs
Vanavond neem ik deel aan de online Jaardag via Zoom van CNV-Onderwijs. Vanaf half acht kunnen alle deelnemers daartoe inloggen. 
Tijdens het eerste deel van het Jaardag-avondprogramma staan we stil bij actuele onderwijsontwikkelingen, en vindt de verkiezing plaats van twee kandidaten voor het sectorbestuur. 
Vervolgens schakelen we over naar het webinar over het zogenoemde 'Omdenken'. Het is de bedoeling dat we van een Omdenken-trainer van alles te weten krijgen over hoe je van een probleem een kans maakt.  

Het zijn geen eenvoudige jaren. 
De veranderingen stapelen zich op. 
Hoe gaan jij en ik om met problemen in deze tijd?
Zien wij de kansen nog wel? 
Of zakt de moed ons soms in de schoenen? 

Omdenken
Mensen zijn geneigd problemen op te lossen, en dan bij voorkeur zo snel mogelijk. 
Een valkuil is dat we steeds nieuwe problemen met een oude manier van denken proberen op te lossen.
Wat nu als we van een probleem een mogelijkheid gaan maken? 
Omdenken. 
Het klinkt simpel maar in de praktijk is het verraderlijk lastig.
Hoe dat werkt en hoe je dat doet, leren we vanavond tijdens het inspiratie-webinar van deze Onderwijsjaardag.   

Vrijer en creatiever denken
Dit event wordt uitgevoerd door encouraging-trainer Catharina Haverkamp, in samenwerking met trainer Daniël Koopmans en acteur Chris King Perryman. Zij vertellen ons over hoe je op verschillende manieren met problemen om kunt gaan. 
Omdenken is één van die manieren, en we onderzoeken vanavond hoe dat werkt en waarom het zo simpel klinkt, maar ook zo verdraaid lastig is. 
Het gedachtegoed van Omdenken is op alle levensgebieden toepasbaar, zowel in je werk als in je persoonlijke leven. 
Je leert vrijer en creatiever te denken.
Om ons goed voor te bereiden op deze sessie heeft CNV-Onderwijs aan alle deelnemers vooraf onder andere het boekje 'Omdenken' van Berthold Gunster toegezonden.
Ongeveer 200 belangstellenden nemen deel aan deze online Jaardag van CNVO-Onderwijs. 

Zoals verwacht, loopt alles anders
  • Omdenken is van een probleem een nieuwe mogelijkheid maken.
  • Waarom wil ons brein een probleem oplossen?
  • Omdenken begint altijd met een probleem, een dilemma of bijvoorbeeld met een onvervulde wens.
  • Een probleem zien we vaak als een probleem.
  • We moeten op een contra-impulsieve wijze kijken naar een probleem.
  • Als je van je 'ja, maar' een 'ja' maakt, wordt je probleem een feit. Als je daarna van je 'ja' een 'ja, en' maakt, maak je van je probleem een nieuwe mogelijkheid.
  • Blijf rustig; kijk naar de feiten, en elimineer.
  • Niet ondanks, maar dankzij.
  • Wij kunnen niet omdenken, omdat wij willen oplossen.
  • We moeten meebewegen met het probleem.
  • Als je de wind niet kunt veranderen, maar wel de stand van je zeilen verandert, dan los je een probleem op. Maar als je je bestemming zou veranderen, dán ben je aan het omdenken.
  • De Opa Piet-reflex: een nieuw probleem aanpakken met een oud patroon (vastdenken) teneinde dat probleem op te lossen.
  • Bij je verlangen (je innerlijke behoefte) zijn er veel meer oplossingen, dan bij je verwachting (je moeten/willen).
  • Iedere verwachting is een latent probleem.
  • Welk verlangen zit achter jouw verwachting, waar je zelf de regie op kunt nemen?
 

Het Westernielandse ommetje plus Pieterburen

Dinsdag 29 maart 2022
 
Kerk & pastorie van Westernieland

















Afscheidswandelingen
Als twee oud-hogeschoolcollega's geven we vandaag het vervolg aan onze twee wandeletappes. Bijna een jaar geleden heb ik mijn ex-collega Willem mee op stap genomen door het gebied waar mijn 'family roots' liggen, namelijk op Het Bildt in Fryslân.
En vandaag valt mij de eer te beurt om te worden rondgeleid door het noorden van de provincie Groningen, in de streek waar Willem is geboren en getogen.
Daartoe haal ik hem vanmorgen af van NS-station Baflo, om vervolgens samen naar het dorpje Westernieland te rijden. Onderweg stappen we even uit bij de de 'Oude Dijk' (Ol Diek) nabij Den Andel. Hier resteert nog een kleine bult in het landschap, dat echter herinnert aan een groots verleden. Hiermee wordt namelijk een restant van de middeleeuwse Oude Dijk gemarkeerd. Die diende oorspronkelijk als zeewering, tot ze in de kerstvloed van 1717 werd weggespoeld en daarna ten noorden werd vervangen door de Middendijk. 

Westernieland
We rijden door naar Westernieland, waar onze etappe aanvangt. Eerst lopen we langs het geboortehuis van Willem, en op het moment dat ik daar enige toelichting bij krijg, gaat de voordeur van de woning open, en worden we genodigd om het huis - dat momenteel wordt verbouwd - te bezichtigen. Binnen ontstaat een boeiend gesprek van Willem als vroegere bewoner met het echtpaar dat dit huis momenteel bewoont en gelijlktijdig verbouwt.
Daarna gaan we op zoek naar een pad door het veld naar de zeedijk verder in het noorden. Om daartoe naar de juiste weg te vragen, roepen we over een sloot naar een inwoner van Westernieland die buiten met een flex aan het werk is. Dan blijkt het een bekende te zijn van Willem, die vroeger ook al in Westernieland woonde. De man - Jannes Kadijk, een bekende marathonschaatser (A-rijder) - nodigt ons uit om binnen een kop koffie te komen drinken. Binnen ontstaat een geanimeerd gesprek met Jannes over met name Westernieland vroeger en nu.
Na deze koffiepauze wandelen we over het Kaakhornsterpad het dorp uit. Daarbij passeren we ook één van de lokale kolken, die zijn ontstaan bij bovengenoemde dijkdoorbraak van 1717.

Van Kaakhorn naar het Boschwad
Bij de Schaapweg arriveren we in het buurtschap Kaakhorn, waarvan de plaatsnaam verwijst naar  de kaak (schandpaal) die hier in vroegere tijden op de hoek (horn) heeft gestaan.
Over de Kaakhornsterweg lopen we in westelijke richting, en even later vanaf Oudedijk in noordelijke richting tot boven op de Waddenzeedijk, vanwaar we een prachtig weids uitzicht krijgen over het buitendijkse Boschwad, met op de horizon de Waddeneilanden Schiermonnikoog, Rottumerplaat en Rottumeroog. 
Over de zeedijk wandelen we in oostelijke richting tot aan de Onderhoudsweg, die hier landinwaarts gaat.
Op de Onderhoudsweg passeren we het monument dat herinnert aan waterschap Linthorst Homanpolder. Daar tegenover staat een ander monument, dat herinnert aan de in 1940 omgekomen arbeiders van de lokale werkverschaffing die bij een trein-busongeluk om het leven kwamen.

Via Westernieland naar Pieterburen
Op de Schaapweg passeren we De Slikken, een geupgrade barakkencomplex, waar vóór de Tweede Wereldoorlog werklozen woonden, die in het kader van de werkverschaffing min of meer gedwongen meewerken aan het zware handwerk aan de noordkust van Groningen. Na de oorlog werden er tot 1949 NSB-ers en andere politieke delinquenten in dit kamp De Slikken opgesloten. Ook zij moesten werken in de polder.
Wederom doorkruisen we Kaakhorn, en dan bezoeken we de begraafplaats en het kerkhof van Westernieland. Op het kerkhof bij de oude Nederlandse Hervormde kerk van Westernieland vinden we onder andere het graf (1858) van een voormalige robbenjager. 
Naast deze middeleeuwse kerk staat de pastorie, waarin cabaretier Freek de Jonge is geboren, ten tijde dat zijn vader hier de dorpspredikant was. 
Via de Westernielandsterweg en de Hoofdstraat lopen we van Westernieland naar Pieterburen. We hebben prachtig wandelweer, en naarmate de uren voortschrijden breekt de zon steeds meer door de wolken, en genieten we onderweg ook van de voorjaarszon.

Van Pieterburen naar Warffum
In Pieterburen gaan we de dorpsherberg binnen, waar we gedurende onze pauze genieten van een lekkere lunch.  
Na deze pauze wandelen we door het dorp naar de Petruskerk, achter Domies Toen. Omdat Willem als voorbereiding op deze wandeldag heeft geregeld dat de kerkdeur open is, kunnen we de Petruskerk bezichtigen. Opvallend in de kerk zijn onder andere de enorme rouwborden, het Schnitgerorgel en de donkerbruine houten triomfboog boven de afscheiding van kerkzaal en koor, op de plaats waar in de rooms-katholieke kerken voorheen het doksaal was geplaatst.
Over de Oudedijk verlaten we Pieterburen, in de richting van het buurtschap Oudedijk. 
Over de Kaakhornsterweg en de Schaapweg wandelen we even later Westernieland weer binnen.
Op de Dirk Wieringastraat stappen we in de auto, en dan breng ik Willem naar het NS-station van Warffum, waar sommige treinpassagiers dan al anderhalf uur staan te wachten op vertrek, aangezien er verderop een wisselstoring is. Maar net op dat moment arriveert een touringcar, waarmee alle wachtenden van Warffum naar Sauwerd worden gebracht, vanwaar de treinreis kan beginnen.
Na ons afscheid - met dank voor deze prachtige wandeldag - ga ik in Warffum nog een uurtje op koffievisite bij Heleen & Haaie, één van mijn studiegenoten van vroeger. Voordat ik weer huiswaarts keer, hebben we daar nog een gezellige ontmoeting. Om 19:00 uur ben ik weer thuis.

Speeltuin op It Spoardok van Feinsum

Zondag 27 maart 2022
 
Bij de Feinsumer speeltuin op It Spoardok

















Speelplaats voor jong en oud
Ons dorp Feinsum is in het gelukkige bezit van onder andere een jachthaven, èn van een welvoorziene speeltuin voor jong en oud.
Langs het voormalige spoortracé van 'It Dockumer Lokaeltsje' - ter hoogte van het stationskunstwerk van cortex-staal - ligt de speeltuin op het zuiden, en de passantenhaven van de Feinsumer Feart aan de noordzijde. 
Onze speeltuin biedt vertier voor jong en oud, want het heeft bijvoorbeeld een goed onderhouden jeu des boules-baan, een voetbalveld, een grote zandbak, en een behoorlijk aantal speeltoestellen.
Bovendien zijn er enkele al dan niet overdekte zitplaatsen gecreëerd, waarvan ook wandelende en fietsende passanten regelmatig gebruik maken.

Bovenplaatselijke functie van Feinsumer speeltuin
Ook op deze frisse, maar bovenal zonnige zondagmiddag is de speeltuin goed in gebruik. 
Gedurende het uurtje dat wij met twee van onze kleinzonen aangenaam verpozen in deze Feinsumer speeltuin, biedt die ook vertier aan drie andere kinderen van buiten ons dorp. 
Zo'n mooie speeltuin als deze van Feinsum heeft niet alleen vandaag, maar gedurende veel buitenspeeldagen duidelijk een bovenplaatselijke functie. 

Wonen in waterland

Zaterdag 26 maart 2022

Eend op bezoek in Gouda

















Boskoop
Vanmorgen vertrekken Durkje en ik uit Feinsum voor een autorit naar Boskoop. We hebben vandaag een dubbele missie, want we komen vandaag in Boskoop en in Gouda als familie van Durkje bijeen op twee 'housewarmings'. 
Vanmorgen krijgen we een warm welkom bij Dennis & Jennie in Boskoop. Ze wonen in een woonwijk die vroeger deel uitmaakte van een belangrijk boomkwekerijgebied. Dat ze vlakbij de rijksmonumentale hefbrug (1935) aan het water wonen met uitzicht op de rivier de Gouwe, en daarbij zowel vóór als achter de woning omgeven zijn door waterlopen, hoeft ons niet te verbazen, aangezien zo'n 1.200 kilometer sloten dit woongebied doorsnijdt.

Gouda
Na het bezichtigen van deze woning en na de koffie en lunch verlaten we Boskoop. We gaan nu op weg naar Gouda, waar we voor de tweede housewarming vanmiddag worden ontvangen bij Jelke & Aagje. Onderweg rijden we nog even langs de aanstaande woning van Peter & Yvon, die na vele jaren komende zomer vanuit het Keniaanse Nairobi met hun kinderen terug komen om weer in Nederland te wonen en te werken.
Bij Aagje & Jelke bezichtigen we de onlangs betrokken woning, en ook hier ligt de woning aan het water. Ook hier hoeft dat ons niet te verbazen want voor Gouda geldt eveneens dat deze typisch Hollandse stad al eeuwenlang onlosmakelijk is verbonden met het water van de Hollandsche IJssel en de Gouwe.
En water in de stad brengt uiteraard ook altijd flora en fauna mee. Zo ook hier. Als we tegen het avonduur aan de broodmaaltijd zitten, verschijnt op de terrastafel naast de voorjaarsbloemenbak een eend, die lange tijd nieuwsgierig naar binnen kijkt, om wellicht nog een hapje mee te eten van de dis. Voor mens en dier gaan wonen in waterland hier goed samen.

Drenthepad van Emmen naar Nieuw-Balinge

Vrijdag 25 maart 2022
 
Over de heide van de Hoge Stoep van Boswachterij Gees

















Wandelen door Nationale Parken
In 1996 publiceerde Nivon Natuurvrienden Nederland haar wandelgids van het Drenthepad, dat deel uitmaakt van het landelijk netwerk van doorgaande, meerdaagse wandelroutes in Nederland. In 2021 kreeg ik voor mijn verjaardag van onze kinderen onder andere de routegids van dit pad, in de 6e druk van 2019. Dit Drenthepad is een zogenoemd Streekpad, nummer 6, waarmee je het oer-Drenthe ontdekt, al wandelend door Drenthes Nationale Parken en door het Geopark, op het oudste naoorlogse langeafstandswandelpad van Nederland. Het is een pad om te genieten van Drenthe, over paden en wegen, langs akkers en weiden, door bossen en over heide, over het zand en door het veen. In Geopark De Hondsrug maak je kennis met de prehistorie van de provincie Drenthe. Onderweg ervaar je de rust en ruimte van deze mooie provincie.
  • Nadat je bent vertrokken uit Beilen, kom je al snel in één van de mooiste natuurgebieden, om daar de uitgestrektheid van het Nationaal Park Dwingelderveld te ervaren. 
  • Via Havelte, door het Holtingerzand en door Diever kom je in het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Uitgestrekte bossen, heide en stuifduinen laten je genieten van Drenthe op zijn mooist. 
  • Tussen Leek en Eelde (in de Drents-Groningse Wolden) beleef je de Onlanden en voert het Drenthepad je langs schitterende landgoederen. 
  • Je betreedt het Nationaal Park Drentsche Aa; een gebied dat als stroomdal is opgebouwd uit tientallen diepjes, stroompjes en romantisch kronkelende beken, in een landschap van heide, kleurrijke hooilanden en esdorpen.  
  • Al snel kom je daarna in het UNESCO-Geopark. Op de Hondsrug wandel je door de Strubben en het Kniphorstbosch op het oostelijk deel van het Drenthepad. De route voert hier door het ‘Pompeï van Drenthe’: het enige archeologische reservaat van Nederland. met grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen. De route leidt je over de Hondsrug langs grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen naar het grootste hunebed van Nederland in Borger en je komt langs het Hunebed-centrum. 
Onderweg op het Drenthepad maak je ook kennis met Pingo-ruïnes, ontstaan in de laatste ijstijd. 
Kortom, dit is een langeafstandswandeling door het ontstaan van het gebied, van de provincie Drenthe.

Drenthepad in 58 etappes
Het Drenthepad bestaat uit 58 afzonderlijke etappes, welke allemaal omschreven zijn de wandelgids, met daarin veel informatie over de route en over wetenswaardigheden onderweg. De kortste etappe is 2,5 kilometer en de langste etappe is 7,5 km. Tussen Beilen (start) en Beilen (finish) kun je zelf de lengte van elke dag-etappe bepalen.
Achtereenvolgens loop je:
  • 32,5 kilometer door het Dwingelderveld;
  • 19 km over de Havelterberg;
  • 20,5 km door het Drents-Friese Wold;
  • 20,5 km door het Fochteloërveen en Veenhuizen;
  • 31 kilometer door Noord-Drentse esdorpen;
  • 17,5 km door de Drents-Groningse Wolden;
  • 33,5 km door de Drentse Aa;
  • 57 km over de Hondsrug;
  • 35,5 km door Zuid-Drentse esdorpen;
  • 62 km door het Hart van Drenthe.
Zuid-Drentse esdorpen
Vorige week wandelden Durkje en ik de tocht van Exloo naar Emmen.
De 44e tot en met het eerste deel van de 48e etappe van vandaag lopen we door het gebied van de Zuid-Drentse esdorpen.
De totale afstand van de vijf etappes die we vandaag wandelen, is 27,5 kilometer. 
We beginnen in de nieuwbouwwijk Delftlanden van Emmen, en lopen naar de Nederlandse Hervormde kerk van Nieuw-Balinge.

Emmen uit
Met beide auto's rijden Durkje en om 7:30 uur van Feinsum naar Nieuw-Balinge. Daar laten we de ene auto achter, om vervolgens met de andere auto samen door te rijden naar Emmen, waar om 9:30 uur onze etappe vandaag begint in de Delftlanden. 
Vanmorgen vroeg in Feinsum was het 7 graden Celsius, en de temperatuur loopt vandaag op naar 17 graden Celsius, bij een stralend blauwe lucht, kortom een warme voorjaarsdag.
Vanuit de nieuwbouwwijk Delftlanden gaan we het viaduct over de Rondweg over, om dan in het Noordbargerbos eerst weer een eindje terug te lopen naar de plek waar we vorige week onze doorgaande route van het Drenthepad hebben verlaten. In westelijke richting lopen we vanaf dat punt door het Noordbargerbos - parallel aan de Emmer Rondweg - naar de Ermerweg. Daar kunnen we op het nieuwe fietspad verder, om even later eerst over het nieuwe viaduct over de Rondweg te gaan, en verderop door het viaduct onder de N34 door te lopen. Hier laten we Emmen achter ons.

Voorbereiding op het Paasfeest
Op de Oude Rijksweg steken we de Sleenerstroom over, en een eindje verder verlaten we de Oude Rijksweg, om dan over een nieuw betonnen fietspad naar de Marsdijk te lopen. Die steken we over, om nog weer iets verder het zandpad van een laan te volgen, richting Diphoorn.
We wandelen door Diphoorn.
Dit dorp verlaten even later in de richting van Sleen.
Vlak vóór Sleen steken we de N376 over, om dan Sleen binnen te lopen.
Direct lopen we door naar het Raadhuis van Sleen, dat in 1938 is gebouwd in traditionalistische stijl, met onder andere trapgevels.
We willen graag een kop koffie drinken in Sleen, dus proberen verderop bij de horeca-gelegenheid koffie te scoren. Dat lukt niet, want die is gesloten, maar de dorpskerk is wel open, getuige de kleurrijke, uitnodigende banner, met het opschrift: Open.
De kerk met de hoogste kerktoren van de provincie Drenthe is inderdaad open, dus we gaan de kerk in. In het koor van de kerk bloeien kleurrijke tulpen, en daarbij wordt op geel-blauwe wijze aandacht gevraagd voor de oorlog in Oekraïne. 
Dieper in het koor bloeien voorjaarstakken bij het paaskruis van wilgentenen, aan de voet van het glas-in-lood-kerkraam met het opschrift 'De Heer is waarlijk opgestaan'.
In de huidige Veertigdagentijd is dit alvast een mooie verwijzing naar het komende Paasfeest. 
Heel mooi achter in de kerk is ook het kleurrijke glazen kunstwerk van de levensboom.

Van Sleen naar De Klencke
Als we de dorpskerk verlaten en plaats zullen nemen op een houten bank tegenover de kerk, arriveren twee jongedames met een belbus, die hier nu hun wandeltocht aanvangen. Zij gaan eerst de kerk in, en wij genieten vóór de kerk van een broodje bij de door ons meegenomen koffie.
Als we even later verder gaan door Sleen, zien we achter ons de twee wandelende dames ons volgen op de route. Buiten Sleen raken ze voor ons uit het zicht. Het zou kunnen zijn dat zij het Pieterpad bewandelen, want bij en door Sleen vallen de routes van het Drenthepad en het Pieterpad even samen.
Als we Sleen verlaten, gaat de route verder over mooie smalle paden door en langs boomwallen door eerst het Broekveld en even later door het Kruidhaarsveld. Ondertussen is de temperatuur al opgelopen, waait het nauwelijks en schijnt de zon, dus de jas kan uit tijdens het wandelen. Even later volgen we het fietspad langs eerst de Schaapstreek, die verderop over gaat in de Klenkerweg.
Deze weg brengt ons naar de Havezate De Klencke, in haar huidige vorm daterend van 1760.
Evenals in voorgaande weken zien we hier ook de stormschade aan de oude bomen van dit landgoed.
Over de Oude Tolhuisweg wandelen we tot aan het oude Tolhuis. Tegenover het tolhuis gaan we het landgoed van Havezate de Klencke in. Langs de brede laan door dit natuurreservaat passeren we een enorme boom, die enkele meters boven de grond in één van de drie zware stormen van de afgelopen weken is afgeknapt.
Zo'n kolossale boom toont ons hoe zwaar de storm ook hier moet zijn geweest.
Verderop komen we op het meer open heideveld van dit landgoed, ook wel het Klenckerveld genoemd. Aan beide zijden van het heidepad zien we ettelijke Jeneverbessen staan.

Van Oosterhesselen naar Gees
Een eindje voorbij het Klenckerveld wandelen we Oosterhesselen binnen. 
Op de T-splitsing bij het dorpscafé naast de dorpskerk slaan we linksaf, om verder te wandelen door het dorp. Bij de plaatselijke supermarkt kopen we verse krentenbollen en bananen voor onderweg. Een eindje verderop passeren we enkele alpaca's die zich in het veldje tegoed doen aan het hooi in hun bijvoederbak.
Op de Waterveensweg steken we buiten de bebouwde kom van Oosterhesselen de N854 over. 
Langs het zandpad van de Jimmingsveenweg passeren we even later het Jeudenkerhof, waar de ene nog resterende Joodse grafsteen herinnert aan de kleine Joodse gemeenschap van weleer in deze streek. Naar goed gebruik liggen er veel steentjes op de grafsteen, waaronder ook twee happy stones.
Als we even later op de Hogewandsweg richting Gees lopen, zien we rechts van ons de waterplas van het Waterveen liggen.
Aan de dorpsrand van Gees graast een groep koeien in een weiland bij een boerderij.

Fotogeniek Gees
Met een grote U-bocht gaat de route door Gees. Als we door de Oude Steeg lopen, zien we links van ons een kudde koeien.
De zon schijnt volop, en het is aangenaam voorjaarswarm. Ongeveer de ene helft van de kudde graast verderop in het hoger gelegen weiland, terwijl de andere helft de schaduw heeft gezocht tegen de aarden wal onder grote bomen. Een roodbonte koe ligt met de kop tegen haar buik te slapen.
Evenals bij veel meer boerderijen in deze streek zie je ook hier houten bijschuren gedekt met rieten kappen. Onder de kaprand zie je dan veelal een mooi decoratief rietvlechtwerk tegen het bovenste deel van de muur, onder de rand van de rieten kap. Zo ook hier.
In de bocht van de Oude Steeg staat een transportfiets bij een eveneens rietgedekte schuur. 
Enkele meters verder staat een oude houten boerenkar naast de schuur. 
De Saksische boerderijtjes maken van zo'n Drents dorp een fotogeniek geheel.
Langs de Dorpsstraat zien we een zwart metalen kunstwerk staan van een wandelaar met rugzak. Het staat hier ten teken van het feit dat het Drenthepad hier langs loopt.
Bovendien ligt hier aan de rand van de tuin van een groepsaccommodatie de grootste zwerfsteen van Nederland.

Pauze bij lammeren en was
Tegenover de zwerfkei lopen we tussen de huizen door naar de ijsbaan en jeu de boulesbaan van Gees. Een schaap loopt hier rond met twee pasgeboren lammeren.
Eén van de zwarte lammetjes ziet er nogal zwak uit. Als het ene lammetje bij het moederschaap drinkt, kun je zien dat de zwakkere geen kans ziet en krijgt om ook te drinken
Als we even later zitten te lunchen op een houten bank bij de ijsbaan, hebben we het zicht op een kleurrijk patroon van was aan de waslijn bij de boerderij aan de overzijde van de ijsbaan.
De zon schijnt volop, en de temperatuur is nog verder gestegen, dus ook de trui kan al uit. Voor de rest van de middag kunnen we blijven wandelen in onze wandelshirts, want het is lekker warm voorjaarsweer met een temperatuur van ongeveer 17 graden Celsius.
Na de pauze moeten we weer langs het schaap en de lammeren, terug naar de Dorpsstraat. Dan zien we het zwakke lam in onmacht liggen tegen de ronde metalen drinkbak. Eén van de achterpoten hangt over de rand van de drinkbak, waardoor het zwakke lam op de rug ik komen te liggen, en er met geen mogelijkheid weer weg kan komen. Ik haal het trillende pootje van de rand van de drinkbak, en help het lammetje voorzichtig weer overeind. Het loopt op wankele wijze terug naar het moederschaap. Dit pasgeboren lam zal wellicht nog wel wat hulp nodig hebben om in leven te blijven. Het andere lammetje heeft zichtbaar minder problemen met lopen en met drinken bij het moederschaap.

Nieuw beton
Langs de Dorpsstraat staat een minibib, met daaronder een weggeefhoek voor de minderbedeelden onder ons. Gevraagd wordt om niet te hamsteren, opdat ook anderen iets mee kunnen nemen uit deze weggeefkast. Ook wordt anderen de gelegenheid geboden om hier iets de doneren voor de minderbedeelden van Gees en omstreken; een mooi initiatief voor wie het nodig heeft, en ook voor wie van eigen overvloed kan en wil delen.
Over de Lutmarsweg verlaten we Gees. In een maïsstoppelveld langs de Bollemarweg scharrelt een groep scharrelvarkens tussen de maïsstoppels.
Vanwege de hoge waterstand tussen de Geeserstroom en de Broekstroom is het gebied in de scherpe hoek van de Brinkies en de Bollemarweg grotendeels overstroomd. 
Midden in dit meertje op een eilandje staat een aalschover op een omgevallen boom.
We stappen over op een zandpad, en zien linksvóór ons graafmachines aan het werk om het brede zandpad te egaliseren. We lopen om de graafmachines heen en zien dan verderop pas waarom hier met zware machines wordt gewerkt. Daar wordt namelijk een betonnen fietspad aangelegd over dit zandpad. We kunnen parallel aan de Geeserstroom door de laagliggende berm van het nieuwe betonpad naar de Tilweg lopen.
Aan de andere zijde van de Tilweg gaan we verder langs het nieuwe betonnen fietspad. We zien aan het slijpwater dat het betonpad vandaag is gefreesd, en even later passeren we ook de freesmachine, die heen en weer smalle gleuven freest in het betonpad.

Wandelen met vallen en opstaan
Voorbij de freesmachine zitten twee mannen langs het pad te lunchen. Het zijn twee broers, waarvan de ene broeder het hele Drenthepad loopt, en de andere hem vandaag vergezelt op een etappe, voor ons in tegengestelde richting.
Als we nog maar een klein eindje verder lopen, struikelt Durkje over een uitstekende boomwortel, met als resultaat dat we er nu voor moeten zorgen dat we flink doorlopen, om aan het eind van de middag op tijd bij onze opticien te zijn teneinde haar bril weer recht te zetten, waardoor we een beoogde koffievisite in Emmen moeten schrappen. Morgen (zaterdag) zijn we de hele dag naar en in Boskoop en Gouda, dus we moeten vanmiddag vóór sluitingstijd weer terug zijn in Stiens. Belangrijkste is overigens dat deze struikeling niet tot verwonding leidde, maar het is natuurlijk wel even schrikken om plots op de grond te liggen. Wandelen brengt toch altijd een valrisico met zich mee, zo weten we uit ervaring.
Van de andere zijde komt een racefietser langs het betonpad ons tegemoet, die heel optimistisch zijn weg met de fiets aan de hand vervolgt naar de Tilweg. Wij lopen parallel aan het Loodiep naar de Goringdijk. Rechts van ons ligt het stroomgebied van het Loodiep, dat deel uitmaakt van het Geeserveld.
Het laagliggende land is hier en daar overstroomd door de hoge waterstand van het Loodiep.

Boswachterij Gees
Aangekomen bij de bosrand gaan we het gebied van Boswachterij Gees (1920-1940) in. Eerst lopen we langs de bosrand met rechts van ons het beekdal van het Loodiep, en na een haakse bocht hebben we rechts het heideveld van deze boswachterij liggen. Even later steken we dat heideveld van de Hoge Stoep over.
Daarna gaan we voortdurend verder langs een bosrand, waarbij we af en toe voorzichtig over hoger liggende pollen moeten lopen, omdat het pad op de grens van bos en heide over de volle breedte onder water ligt.
Zo doorkruisen we dit vochtige heideveld.
Aan de westzijde van de boswachterij moeten we nog eenmaal het bos in, waarin we de Twaalf Ellenweg kruisen. Als we dan een eindje verderop weer terug zijn op de Mekelermeer, hoeven we alleen nog maar een stuk over de Koekoeksdijk te lopen, om tenslotte Nieuw-Balinge binnen te wandelen om 16:00 uur.
Vanmorgen hebben we in deze oude veenkolonie (1900) onze auto geparkeerd bij de dorpskerk aan de Verlengde Middenraai. We stappen direct in, en rijden terug naar Emmen, om daar onze andere auto af te halen. Daarna rijden we terug naar Feinsum en Stiens, waar Durkje nog net vóór winkelsluitingstijd arriveert. 

Voorjaarsbode bij Feinsum

Donderdag 24 maart 2022
 
Speenkruid langs de Hege Hearewei bij Feinsum

















Lentesignaal
Vandaag is het weer zover dat het speenkruid in de slootswallen langs de Hege Heareweit tussen Stiens en Feinsum op veel plaatsen volop bloeit.
Het is voor mij elk jaar één van de voorjaarsboden, die onmiskenbaar mede de lente inluidt.

Voorjaarsvisite in Feinsum

Woensdag 23 maart 2022
 
Jaarlijks eendenbezoek aan huis

















Dankbare gasten
Elk jaar krijgen wij aan huis visite van een eendenpaar. 
Aan de woerd kan ik het niet zien, maar aan het verenkleed van de eend kan ik zien dat het elk jaar in elk geval dezelfde eend is.
Ze komen vanuit It Kanael alleen tijdens enkele voorjaarsweken af en toe waggelend de Holdingawei oversteken, om door het gras ons terras op te komen, waar ze veelal met beschaafd gekwaak dan onze aandacht trekken.
Een enkele keer - als het te lang duurt voordat de terrasdeur open komt - horen we een licht tikken van een snavel tegen het raam.
Zoals ook de pelgrims bij ons thuis een warme ontvangst genieten, valt ook dit eendenpaar een dergelijk ontvangst ten deel, alhoewel de eenden het moeten stellen met slechts enkele kleine broodkruimels, die -  hoe beperkt ook - met een vrolijk stemmetje van de beide eenden in dank worden aanvaard.
Als ook het laatste kruimeltje is versnaperd, wandelt het paar weer waggelend terug naar het water, om zich daar de rest van de dag verder te voeden met al wat de natuur hen daar biedt.

Bestuursvergadering Nijkleaster weer fysiek

Dinsdag 22 maart 2022
 
In het koor van de kloosterkerk van Nijkleaster

Opening in de kloosterkerk
Door de anti-coronamaatregelen van de overheid heeft het lang geduurd voordat we weer over konden gaat tot fysieke vergaderingen in de Sint-Radboudkerk te Jorwert. Maar vanavond is het dan toch zover dat we als stichtingsbestuur weer bijeenkomen in de Voorkerk van deze kloosterkerk van Stifting Nijkleaster.
We beginnen een half uur eerder dan gebruikelijk met de liturgische opening, in de kerkzaal van de Sint-Redbadtsjerke. Onder leiding van pionier-predikant Hinne Wagenaar vieren we deze avond en deze vergadering met zang, voorlezing en gebed. Daarna gaan we naar de Voorkerk voor onze bestuursvergadering.

In gesprek met de Vertrouwenspersonen
Dat zojuist genoemde half uur gaat vooraf aan onze reguliere vergadertijd, omdat we vanavond nader kennismaken met de twee Vertrouwenspersonen van Nijkleaster, die we als bestuur sinds vorig jaar voor het eerst hebben benoemd.
Aan de hand van drie stellingen over de noodzaak en het nut van vertrouwenspersonen in organisaties raken we na een korte opdracht met elkaar in gesprek over het belang van de beide vertrouwenspersonen in onze klooster-organisatie. We vinden het belangrijk dat onze medewerkers, onze vrijwilligers en ook onze gasten zich veilig en geborgen voelen als ze voor korte of lange termijn verblijven in ons klooster en/of als ze deelnemen aan onze Nijkleaster-activiteiten.

Bestuursaangelegenheden
Na deze sessie met beide Vertrouwenspersonen zetten we onze bestuursvergadering voort met het meer zakelijke deel van deze avond. 
Daarin bespreken we eerst een aantal bestuurszaken, waarna aandacht wordt gegeven aan de bouwzaken van ons klooster op It Westerhûs in aanbouw.
Daarna luisteren we naar het nieuws uit het Kloosterburo en uit ons samenwerkingsverband met de Protestantse Gemeente Westerwert. 
Het is rond tien uur vanavond als we alle agendapunten afdoende hebben besproken, en dan sluit de voorzitter deze bestuursvergadering, waarna we nog enige tijd de gelegenheid hebben om met elkaar na te praten in een meer informeel verband.

woensdag 30 maart 2022

Wilgen geknot in Feinsum

Maandag 21 maart 2022
 
De wilgen langs It Kanael geknot

Knotten van wilgen
De knotwilg moet je blijven snoeien, want anders kunnen de takken scheuren en ben je op langere termijn de knotwilg kwijt. Je kunt hem wel elk jaar snoeien, maar meestal gebeurt het om de twee tot vijf jaar. 
Het knotten van wilgen doe je bij voorkeur tijdens de wintermaanden, in de maanden november tot en met maart. 
Als je tijdens de bloei en/of in het groeiseizoen alle twijgen zou verwijderen, valt de zuurstofproductie van de boom in één keer weg, met als gevolg dat de knotwilg het niet overleeft.

Geknot in Feinsum
Het is al weer enkele jaren geleden dat de wilgen langs It Kanael in Feinsum zijn geknot, dus het was inmiddels al wel de hoogste tijd dat dit zou gebeuren
Inmiddels hebben groen-medewerkers van de gemeente Leeuwarden deze Feinsumer wilgen geknot. 
Aan de vele en vooral ook dikke wilgentakken kun je goed aflezen dat het er nu ook wel eens van had moeten komen. 
De dikke stapel wilgentwijgen wordt op afzienbare termijn verwijderd door de gemeente.
Deze wilgen kunnen nu weer enkele jaren uitlopen, en zich tooien met twijgen.

woensdag 23 maart 2022

Pelgrim uit Kampen op het Jabikspaad

Zondag 20 maart 2022
 
Pelgrim Tineke bij de vlag van Refugio Ultreia Feinsum

Pelgrim en witte vlinder
Na een ingrijpende periode in haar leven besluit Tineke in haar eentje te gaan pelgrimeren naar Santiago de Compostela. Als ze weer terugkomt van haar pelgrimage en de mensen haar dan vragen hoe het was, komen de verhalen los, en raakt ze niet uitverteld. 
Omdat ze onderweg tijdens haar pelgrimstocht een dagboek bijhield, besluit ze over haar voettocht een boek te schrijven, om zo nog meer mensen gelegenheid te geven over haar ervaringen en belevenissen te lezen.
Met haar tocht zocht ze - voorafgaand aan haar 60e verjaardag - een zeven weken durende periode van rust en bezinning,  wandelend naar Santiago de Compostela, om de wandeldagen in stilte te beleven.
Tineke begon haar pelgrimstocht vanuit het Franse Saint-Jean-Pied-de-Port, aan de voet van de Pyreneeën, op de Frans-Spaanse landsgrens. 
In haar boek ‘De witte vlinder – op weg naar Santiago de Compostela’ beschrijft ze haar pelgrimstocht zowel in fysiek als in geestelijk opzicht.

Pelgrimeren op het Jabikspaad
Na haar eerste pelgrimstocht volgde er meer. Zo pelgrimeerde ze later bijvoorbeeld vanuit het Portugese Porto nogmaals naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela. En daar blijft het niet bij.
Vanmorgen - als Durkje en ik net weer terug zijn van de kerkdienst in Stiens - meldt zich iemand bij ons thuis, met het verzoek om een pelgrimsstempel van onze Refugio Ultreia Feinsum te laten zetten in haar stempelkaart van het Jabikspaad, het Fries-Overijsselse pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt, dat langs ons huis loopt.
Het is deze pelgrim Tineke, die haar Friese pelgrimage gisteren is begonnen bij de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie. Na haar overnachting afgelopen nacht in Oude-Bildtzijl is ze vandaag op weg naar Leeuwarden. 

Koffiepauze in Refugio Ultreia Feinsum
We zouden net gaan koffiedrinken, en vragen Tineke of ze samen met ons wil koffiedrinken, alvorens ze haar etappe van vandaag vervolgt. Als pelgrim leer je onderweg wel dat je in principe nooit een dergelijk aanbod aan je voorbij laat gaan, dus geheel volgens pelgrimsgebruik schuift ze bij ons aan tafel voor een gezellig moment van pelgrims onder elkaar.
En dan komen de verhalen los, over haar leven en natuurlijk vooral ook over de belevenissen van haar voorgaande pelgrimstochten. Het is altijd weer verrassend hoe mooi de wederzijdse verhalen van pelgrims onder elkaar enerzijds gelijk zijn, maar op andere elementen juist zo van elkaar verschillen. 
Na dit genoeglijke gesprek is het tijd voor Tineke om weer verder te gaan. Jas aan, rugzak weer op, ook nog even op de foto bij de pelgrimsvlag van onze refugio, en dan is pelgrim Tineke helemaal gereed voor de rest van haar dagetappe op het Jabikspaad.
Feinsum uit, via de Hyltsjebrêge It Kanael over, dan nog een laatste handgroet op de Hege Hearewei, en dan is ze weer terug op het Jabikspaad, richting Stiens.

zondag 20 maart 2022

Drenthepad van Exloo naar Emmen

Zaterdag 19 maart 2022
 
Veldpad tussen het Odoornerzand en het Zuiderveld

















Wandelen door Nationale Parken
In 1996 publiceerde Nivon Natuurvrienden Nederland haar wandelgids van het Drenthepad, dat deel uitmaakt van het landelijk netwerk van doorgaande, meerdaagse wandelroutes in Nederland. In 2021 kreeg ik voor mijn verjaardag van onze kinderen onder andere de routegids van dit pad, in de 6e druk van 2019. Dit Drenthepad is een zogenoemd Streekpad, nummer 6, waarmee je het oer-Drenthe ontdekt, al wandelend door Drenthes Nationale Parken en door het Geopark, op het oudste naoorlogse langeafstandswandelpad van Nederland. Het is een pad om te genieten van Drenthe, over paden en wegen, langs akkers en weiden, door bossen en over heide, over het zand en door het veen. In Geopark De Hondsrug maak je kennis met de prehistorie van de provincie Drenthe. Onderweg ervaar je de rust en ruimte van deze mooie provincie.
  • Nadat je bent vertrokken uit Beilen, kom je al snel in één van de mooiste natuurgebieden, om daar de uitgestrektheid van het Nationaal Park Dwingelderveld te ervaren. 
  • Via Havelte, door het Holtingerzand en door Diever kom je in het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Uitgestrekte bossen, heide en stuifduinen laten je genieten van Drenthe op zijn mooist. 
  • Tussen Leek en Eelde (in de Drents-Groningse Wolden) beleef je de Onlanden en voert het Drenthepad je langs schitterende landgoederen. 
  • Je betreedt het Nationaal Park Drentsche Aa; een gebied dat als stroomdal is opgebouwd uit tientallen diepjes, stroompjes en romantisch kronkelende beken, in een landschap van heide, kleurrijke hooilanden en esdorpen.  
  • Al snel kom je daarna in het UNESCO-Geopark. Op de Hondsrug wandel je door de Strubben en het Kniphorstbosch op het oostelijk deel van het Drenthepad. De route voert hier door het ‘Pompeï van Drenthe’: het enige archeologische reservaat van Nederland. met grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen. De route leidt je over de Hondsrug langs grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen naar het grootste hunebed van Nederland in Borger en je komt langs het Hunebed-centrum. 
Onderweg op het Drenthepad maak je ook kennis met Pingo-ruïnes, ontstaan in de laatste ijstijd. 
Kortom, dit is een langeafstandswandeling door het ontstaan van het gebied, van de provincie Drenthe.

Drenthepad in 58 etappes
Het Drenthepad bestaat uit 58 afzonderlijke etappes, welke allemaal omschreven zijn de wandelgids, met daarin veel informatie over de route en over wetenswaardigheden onderweg. De kortste etappe is 2,5 kilometer en de langste etappe is 7,5 km. Tussen Beilen (start) en Beilen (finish) kun je zelf de lengte van elke dag-etappe bepalen.
Achtereenvolgens loop je:
  • 32,5 kilometer door het Dwingelderveld;
  • 19 km over de Havelterberg;
  • 20,5 km door het Drents-Friese Wold;
  • 20,5 km door het Fochteloërveen en Veenhuizen;
  • 31 kilometer door Noord-Drentse esdorpen;
  • 17,5 km door de Drents-Groningse Wolden;
  • 33,5 km door de Drentse Aa;
  • 57 km over de Hondsrug;
  • 35,5 km door Zuid-Drentse esdorpen;
  • 62 km door het Hart van Drenthe.
Hondsrug
Vorige week wandelden Durkje en ik de tocht van Gieten naar Exloo.
De 40e tot en met de 42e etappe van vandaag lopen we over de Hondsrug, en aansluitend wandelen we vandaag de 43e etappe langs Zuid-Drentse Esdorpen.
De totale afstand van de vier etappes die we vandaag wandelen, is 25 kilometer. 
We beginnen in Exloo en lopen vandaag naar de Delftlanden in Emmen.

Essen en Molenveld
Met beide auto's rijden Durkje en om 7:30 uur van Feinsum naar de nieuwbouwwijk Delftlanden in Emmen. Daar laten we de ene auto achter, om vervolgens met de andere auto samen door te rijden naar Exloo, waar om 9:20 uur onze etappe vandaag begint nabij de Schaapskooi in het centrum van Exloo. Vanmorgen vroeg in Feinsum was het 4 graden Celsius, en bij aankomst in Exloo is het 6 graden Celsius, bij een stralend blauwe lucht.
Exloo verlaten we aan de zuidkant, waar we in het open veld tussen de Westeresch en de Zuideresch naar de Nieuwe Kamp lopen. 
Daar passeren we een groep Drentse heideschapen, waarvan de schapen grazen in een omheind veldje. 
De schapen begroeten ons in het voorbijgaan met geblaat.
Verderop, op de Westeresch, graast een grote schaapskudde, wellicht behorend bij de schaapskooi van Exloo, waar zojuist onze etappe aanving.
Dan gaan we de heide van het Molenveld op. 
Eerst langs de rand in noordwestelijke richting, en vervolgens steken we het Molenveld over in zuidwestelijke richting.
Daarna verder in zuidoostelijke richting langs de bosrand om dit heideveld te verlaten.

Via Odoornerzand en Zuiderveld naar Hunzebos
Waar we het Molenveld verlaten, wandelen we het bos van het Odoornerzand in. Ook al weer zo'n prachtig natuurgebied van bos en heide.
Aan de overzijde van de Exloërweg gaat de wandelroute verder langs de bosrand van een uitloper van het Odoornerzand. Een kudde roodbonte koeien met kalveren graast hier op de grens van bos en veld. De koeien grazen onverstoorbaar door, maar de kalveren kunnen hun nieuwsgierigheid niet onderdrukken en doen enkele stappen in onze richting, maar daarbij behouden ze wel de nodige distantie.
Door het open gebied van grasland en heide lopen we over het Zuiderveld naar het Hunzebos, en na 150 meter veldkeienweg vervolgens lángs het Hunzebos.
 













Bloesemtocht naar Valthe
Zo lopen we recht op het Villapark Hondsrug af. Langs de omheining van dit recreatiepark gaat het even later in zuidelijke richting verder, en zien we ver linksvóór ons al het dorp Valthe liggen.
In de routegids hebben we vooraf al gezien dat we pas in Emmen vandaag een horecagelegenheid zullen passeren, dus we hebben koffie in de thermoskan meegenomen voor onderweg. Vlak vóór de ijsbaan van Valthe vinden we een picknicktafel tegen de bosrand bij het Engelveensbos, dus daar gaan we zitten voor onze koffiepauze. 
We hebben vandaag schitterend weer. Een helderblauwe lucht garandeert onophoudelijk zonneschijn, terwijl daarentegen de wind vanuit het oosten nog wel wat koud is. Maar hier in de volle zon met de wind in de rug genieten we van een zonovergoten rustpauze. Recht vóór ons zien we in de verte de eerste huizen van Odoorn langs de Dennenweg. 
We gaan na deze koffiepauze niet naar Odoorn, maar over de Schaapskuilweg door het Noorderveld naar Valthe. Voorbij de ijsbaan en de Valtherbouwkampen steken we de Hondsrugweg over, en dan wandelen we de bebouwde kom van Valthe binnen. Over de hele lengte van de Schaapskuilweg kunnen we aan de witte, de rode en de gele bloesem van de bomen langs de weg zien dat de lente al volop is aangevangen. Prachtig zijn de kleurrijke bomen, evenwel nog zonder blad. 













Historische locaties in het Valtherbos
Via de Hoofdstraat lopen we door Valthe, en over de Brinkweg wandelen we Valthe even later al weer uit.
Tussen Valthe en Klijndijk gaan we voor een kilometerslang traject het Valtherbos in. Aan de noordzijde van dit langgerekte bos komen we langs hunebed Klijndijk (nummer D35), die op een gletsjerheuvel ligt, vanwaar we uitzicht hebben op de gletsjerkuil die aan de voet van deze bosheuvel ligt.
Even later passeren we het kei-monument van het Onderduikershol dat hier in de oorlogsjaren van 1942 tot en met de bevrijding in 1945 de schuilplaats is geweest voor Joodse onderduikers. 
Naast dit monument is een replica gemaakt van dit Onderduikershol.
Op de wanden van deze oorlogsschuilplaats en bij het hol hangen diverse informatiepanelen, die verhalen over de geschiedenis van deze plek, en ze verwijzen naar de moedige Drenten die in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven de in het boshol schuilende Joden hebben behoed voor deportatie en dood. De Drentse boer Albertus Zefat die de Joden op deze locatie verborg, is in de oorlog geëxecuteerd, maar de hier in de bosholen verstopte Joden zijn door de Duitse bezetters niet gepakt, en hebben de oorlog overleefd, dankzij het zwijgen van Zefat en van hun andere moedige Drentse beschermers.
Over allerlei bospaden doorkruisen we het Valtherbos.

Emmerdennen
Vlak ten noorden van Emmen gaat het Valtherbos over in de Emmerdennen. Eerst wandelen we in dit bosgebied door een loofbosperceel, maar even later volgt de overgang inderdaad naar een naaldbosperceel, waarin veel dennen staan.
We komen ook langs het bosmeertje met de naam 'Het Appeltje'. Het is een pingo-ruïne. In de rietkraag zien we verderop een blauwe reiger roerloos staan, spiedend naar prooi. 
Op ruime afstand van het meertje zien we midden op het wandelpad een dikke pad zitten. Ook die zit roerloos, wellicht in de hoop niet ten prooi te vallen aan die twee grote wandelaars die zijn/haar pad kruisen.
Evenals in de voorgaande bospercelen, zijn ook hier in de Emmerdennen heel veel bomen het slachtoffer geworden van de drie zware stormen die enkele weken geleden ook Drenthe hebben geteisterd. Ook vandaag moeten we af en toe over omgevallen bomen heen klimmen, en zien we links en rechts van de bospaden veel omgevallen bomen en afgewaaide takken.

Sprookjesachtig Chinalights in het Rensenpark
Dan is het moment aangebroken dat we de bebouwde kom van Emmen binnenwandelen. Door enkele woonstraten lopen we naar de spoorlijn en het bus-/treinstation van Emmen. 
In Emmen kun je twee verschillende routes volgen. De ene blijft doorgaan door enkele woonstraten richting stadscentrum, maar de variant-route gaat tijdens haar openingsuren over het terrein van het voormalige Noorder Dierenpark Emmen. 
Nadat deze vroegere dierentuin is verplaatst naar de nieuwe locatie van Wildlands Adventure Zoo Emmen, is de oude dierentuin getransformeerd in een park, dat nu de naam Rensenpark draagt, genoemd naar de oprichters van de voormalige Emmer dierentuin.
In deze groene oase van de stad is momenteel de openluchttentoonstelling Chinalights opgesteld. 
Op veel plaatsen in het park zijn allerhande kleurrijke figuren geplaatst, die in het donker prachtig zijn verlicht. 
Niet alleen in het donker, maar ook vandaag in de volle zon genieten de vele bezoekers in dit park van de sprookjesachtige entourage.
Waar je ook kijkt, overal word je verrast door schitterende vormen en kleuren. 
We nemen plaats op een houten bank in het park, en genieten hier van onze lunchpauze, ook al weer volop in de aangename voorjaarszon.
Na deze rustpauze verlaten we aan de westkant het Rensenpark.

Van Emmen via Westenesch terug naar Emmen
Niet alleen in het park, maar ook in het stadscentrum van Emmen is het een drukte van belang. Veel mensen hebben de gelegenheid te baat genomen om buiten te genieten van het schitterende weer. De vele terrassen tegenover de Grote Kerk van Emmen zitten bijvoorbeeld nagenoeg vol. 
Als we de Hondsrugweg even later oversteken bij het Emmer gemeentehuis, zien we achter het gemeentehuis de hoge contouren van het ontvangstgebouw van dierenpark Wildlands.
Nu wandelen we Emmen uit langs de zuidkant van de Emmeres, over de Westenesscherstraat. 
In het buurtschap Westenesch stappen we vanaf de brink te midden van enkele Saksische boerderijen over op de Heirweg. 
Voorbij Westenesch steken we het Oranjekanaal over.
Bij een manege en een oude gaswinput gaat de route weer het bos in, het Noordbargerbos. Daar steken we op een gegeven moment ook een smal en open heideveld over.
Als we langs een bosrand verderop de Ermerweg bereiken, steken we die over, om dan aan de overzijde weer het Noordbargerbos in te gaan. Nu hoeven we nog maar enkele bospaden te volgen, totdat we vlak vóór het einde van het bos de doorgaande route moeten verlaten.
Hier gaan we namelijk in zuidelijke richting verder over een betonpad, dat ons voert naar de Rondweg van Emmen, de N391. Middels het viaduct steken we de N391 over, en dan wandelen we aan de overzijde de nieuwbouwwijk Delftlanden binnen, weer terug in Emmen.

Tussenhalte Delftlanden
Hier hebben we vanmorgen onze auto geparkeerd. We stappen om 15:30 uur in onze auto, en rijden dan terug naar Exloo, om daar onze andere auto af te halen. Inmiddels is de temperatuur vandaag gestegen tot 15 graden Celsius.
We waren van plan om direct door te rijden naar huis, omdat we vanavond nog op verjaardagsvisite zouden gaan, maar vandaag kregen we bericht dat dit niet door kan gaan wegens ziekte van de jarige. Een niet gepland bezoek in Odoorn kan eveneens niet doorgaan, ook vanwege ziekte aldaar, dus we hebben onze dochter Baukje gevraagd of we daar op weg naar huis even langs kunnen gaan. Ze zijn daar allen thuis in Westerbork en nodigen ons ook uit voor het avondeten, dus we rijden van Exloo naar Westerbork, waar we tot aan het begin van de avond verblijven bij onze kinderen en kleinkinderen. Om ongeveer negen uur zijn we vanavond weer thuis.
We hebben vandaag op het Drenthepad het punt bereikt dat hemelsbreed het verst verwijderd is van onze woonplaats, dus de komende vier laatste wandeldagen op het Drenthepad zullen iets dichter bij huis plaatsvinden.

donderdag 17 maart 2022

De ontdekking van het Planetarium van Eise Eisinga

Donderdag 17 maart 2022
 
Lezing van Arjen Dijkstra in Tresoar

Ontstaan van het Planetarium in Franeker
Op 17 maart 1780 schreef de Franeker hoogleraar Jean Henri van Swinden een brief over een wonderlijke ontdekking die hij in zijn eigen universiteitsstad had gedaan. Een paar straten van zijn woonhuis verwijderd had een meester wolkammer een reusachtig planetarium gebouwd, in zijn woonkamer.
Delen van die brief werden over de hele wereld gelezen en zouden voor altijd het beeld van het Planetarium kleuren. Deze brief werd recent ontdekt door Arjen Dijkstra. 
In de lunchlezing van vandaag in Tresoar te Leeuwarden gaat Dijkstra in op de vondst hiervan, en op het verhaal achter het ontstaan van het Planetarium.

Geschiedenis van de wetenschap
Arjen Dijkstra (1979) is directeur van het Universiteitsmuseum Groningen. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van de wetenschap. De afgelopen acht jaar werkte hij met tussenpozen aan een onderzoek naar het leven van Eise Eisinga, de ontwerper-maker van het Franeker Planetarium.
In 2021 publiceerde Dijkstra zijn boek ‘De Hemelbouwer’, een biografie van Eise Eisinga. Daarnaast publiceerde hij samen met Mark Hektor ‘It Himelbouwerke’, een kinderboek over het ontstaan van het Franeker Planetarium.

Drie hoogleraren van de Franeker universiteit 
Arjen Dijkstra begint zijn presentatie met een boekje van 1780, waarin een beschrijving staat van het Planetarium van Eise Eisinga in Franeker. Dijkstra heeft deze, en allemaal andere bronnen van allerhande locaties bestudeerd, teneinde zijn boek ‘De Hemelbouwer’ te schrijven.
Vandaag spreekt Arjen met name over de ontdekking van het Planetarium. Hij noemt de volgende drie hoofdpersonen als van belang voor zijn lezing,
  • Professor Jan Hendrik van Swinden (1746-1823) is wiskundige en natuurkundige. Na zijn studie in Leiden, wordt hij hoogleraar in de natuurkunde en filosofie aan de universiteit van Franeker. Van Swinden heeft grote belangstelling voor praktisch onderzoek. De Franeker Universiteit is in zijn tijd de tweede van Nederland, een broedplaats van geleerdheid. Professor Van Swinden was één van de grootste wetenschappers van zijn tijd, die schreef met geleerden van over de hele wereld. Hij zat onder andere in de internationale commissie die indertijd de lengte van de meter vaststelde.
  • Professor Gadso Coopmans was sinds 1776 hoogleraar in de medicijnen van de universiteit van Franeker.
  • Professor Elias Wigeri was gelijktijdig hoogleraar in de rechten aan de Franeker universiteit.
Op visite bij Eise Eisinga
In 1780 ontmoetten deze drie wetenschappers elkaar. Ze bezochten Eise Eisinga thuis. Eisinga’s huis was klein, maar het stond wel bijna naast het Franeker stadhuis, dus op stand. In die woning zagen ze voor het eerst het – toen nog niet beschilderde - Planetarium. Van Swinden had een tafelmodel verwacht, zoals die destijds al in Leiden stond, maar hij werd door Eisinga verrast door het stuk in het plafond en op de zolder van Eisinga’s huis.
In Eisinga’s Planetarium hebben de planeten de relatieve afstand tot elkaar zoals dat in de werkelijkheid ook het geval is. De grootte van de hemellichamen kloppen echter niet met de werkelijkheid, maar je kunt wel het verschil in grootte van de hemellichamen zien.
Na dit bezoek aan Eisinga’s woning - met daarin toen dus al het Planetarium – schrijft één van de zogenoemde ontdekkers van het Planetarium – professor Van Swinden – een brief in het Frans over zijn ontdekking. Daarin benoemt Van Swinden de genialiteit van Eise Eisinga, destijds een burger van gemiddelde stand, wolkammer van beroep.  

Brieven schrijven over het Franeker Planetarium
Thuisgekomen schrijft professor Van Swinden in zijn brief van 17 maart 1780 naar internationale wetenschappers dat hij het geniale Planetarium heeft gezien. Ook schrijft hij over de aanleiding tot het bouwen van het Planetarium. In de tijd dat men bang was dat de aarde zou vergaan, wilde Eise Eisinga laten zien dat de aarde zou blijven bestaan, en daarom bouwde Eisinga zijn Planetarium. Hij wilde een machine bouwen, die dat zou bewijzen, en Eisinga dacht daar 7 jaar voor nodig te hebben om hem af te krijgen. Toen de hoogleraren zijn werk aanschouwden, waren de eerste 6 jaar bijna voorbij, en was het Planetarium bijna af. 
Van Swinderen schreef zijn brief onder andere aan de geestelijke Cotte, destijds pastoor in Montmorency in Frankrijk. Zijn brief werd later vertaald naar het Engels, en nog later naar het Nederlands. Eén van die brieven heeft Arjen Dijkstra in het Amerikaanse Yale aangetroffen.
Ook zeven Amerikaanse kranten schrijven in het jaar 1782 over de ontdekking van het Franeker Planetarium.
 

Werktekeningen en beschrijvingen
Hoogleraar Van Swinden kreeg de eerste technische werktekeningen van het Planetarium van Eisinga, met daarbij ook de nodige uitleg. 
Het Planetarium wordt vanuit één uurwerk aangedreven. Eisinga werkte zelfs met ovalen tandwielen om zijn werk goed te maken. Eise maakte ook een beschrijving van alle spijkers die in het Planetarium zitten. Het zijn er volgens eigen zeggen 5.922 spijkers. De wijzers vertellen je over de plaats van de maan aan de hemel. Je ziet daarop de maans- en zonsverduisteringen aankomen. De twee gouden bollen van de aarde en de maan zijn er pas later aan gehangen.
Eisinga werd op een aantal onderdelen geholpen om het Planetarium te maken. In Fryslân heerste toen overigens een cultuur van wiskunde en astronomie. Eisenga was overigens geen eenvoudige wolkammer, want als meester-wolkammer had hij zo’n 400 mensen in dienst. Eisinga was trouwens later de zesde Nederlander die van de koning een lintje kreeg voor zijn bijzondere prestatie; hij werd Broeder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Eisinga schreef ook een handleiding voor zijn zonen, opdat zij na zijn dood het Planetarium in werking zouden (kunnen) houden. Echter, Eisinga overleefde zijn zonen. Tegenwoordig wordt zijn handleiding nog altijd gebruikt. Het Planetarium behoeft elke dag zorg, en af en toe bijstelling. Deze wondermachine vraagt dus wel het nodige onderhoud.

Eise Eisinga in beeld
Professor Van Swinden gaf een boekje uit in 1782 over dit Planetarium. Eise Eisinga leverde daartoe de benodigde gegevens aan, dus Eise was ook betrokken bij de totstandkoming van dit boek.
Behalve de koning brachten ook andere beroemdheden een bezoek aan Eisinga en zijn Planetarium. Eén van die bijzondere bezoekers van over de hele wereld was in 1783 bijvoorbeeld Gustav III, de koning van Zweden, die Eise incognito bezocht.
Van Swinden en Eisinga bleven elkaars vrienden. Ook professor Gadso Coopmans bleef Eisinga steunen. 
Eisinga was een patriot die zich tijdens een staatsgreep verzette tegen de macht van de Oranje-familie. Professor Elias Wigeria – tevens rechter - vervolgde Eise Eisinga daarvoor, en veroordeelde Eisinga tot opsluiting in het Leeuwarder Blokhuis, waar Eise samen met de andere opstandelingen van de staatsgreep gevangen zat. Eisinga wordt uiteindelijk voor vijf jaar verbannen uit Fryslân, en moest het eind van zijn verbanning afwachten in Groningen. Na zijn ballingschap komt Eise Eisinga wel weer terug naar Franeker, waar hij tenslotte een gevierde Franeker inwoner wordt.

woensdag 16 maart 2022

Ik ga op reis en laat achter

Woensdag 16 maart 2022
 
Cover van 'Ik ga op reis en laat achter'

De pelgrimsreis naar binnen
'Simone Ahwina' (artiestennaam van Simone Marjet Bak (1971-2020)) heeft jaren in Nieuw Zeeland en in Amerika gewoond. 
Ze emigreert op jonge leeftijd met haar vriend Nico vanuit Nederland naar Nieuw-Zeeland. Maar als Nico overlijdt aan een hersentumor, en precies een jaar later haar nieuwe vriend Jason een dodelijk auto-ongeluk krijgt, staat haar leven op de kop. Simone ontdekt in deze periode de helende kracht van haar stem, wint grote talentenjachten, en verhuist naar Amerika om daar als zangeres het geluk te beproeven. 
In een camper toert ze van optreden naar optreden; dromend van een leven vol glitter en glamour. Als na jaren het echte succes uitblijft, en het niet zo goed met haar gaat, heeft Simone behoefte aan bezinning. Als twijfel en wanhoop het leven van Simone beginnen te overheersen, en ze een burn-out nabij is, besluit ze impulsief de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela te lopen. 
Hartje zomer, ruim 800 kilometer over hoge bergen en door diepe dalen, helemaal alleen. Simone komt zichzelf tegen en beleeft haar heftige, maar avontuurlijke leven opnieuw. De eindeloze stappen, de eenzaamheid, de vermoeidheid en de bijzondere mensen op haar pad helpen haar de reis naar binnen te maken. Met het volbrengen van de zware tocht is het rusteloze zoeken voorbij, en datgene waar ze jaren naar verlangd heeft, komt bij terugkeer in Nederland geheel onverwacht in haar leven

Ontdekkingsreis naar Santiago de Compostela
Deze pelgrimstocht heeft Simone Ahwina haar leven veranderd. Ze is als herboren teruggekeerd. De ervaringen van haar reis en van haar bijzondere levensverhaal zijn prachtig beschreven in Simone Ahwina haar boek 'Ik ga op reis en laat achter'.
Simone heeft na haar pelgrimstocht met mede-schrijfster Jessica Menheer samengewerkt om al haar ervaringen van haar pelgrimstocht en van daarvóór èn daarna in dit boek te bundelen. De subtitel van dit boek luidt: 'Een ontdekkingsreis naar Santiago de Compostela'.
Simone wilde met dit boek een nieuw boek schrijven over bijzondere vrouwen.

Op zoek naar mijzelf
  • Finisterre is letterlijk het einde van de wereld.
  • Ik ben werkelijk niet meer wie ik was.
  • Mag ik ook voor anderen dat lichtpuntje zijn?
  • Misschien moet ik eens een tijdje weg; uit mijn normale leven stappen.
  • Huilen is als het ware een reiniging van de ziel.
  • Een pelgrimstocht op zoek naar mijzelf.
Mijn leven moet veranderen
  • Mijn verstand zei me dat ik geld moest verdienen, maar mijn hart liet me heel subtiel voelen dat geld niet het allerbelangrijkste in het leven is.
  • Ik weet niet precies wat ik nu zoek, maar ik weet wel dat mijn leven moet veranderen.
  • Waarom ging ik altijd zo onvoorbereid en impulsief op pad?
  • Tijdens het inpakken van mijn rugzak was het verrassend om te ontdekken wat belangrijk voor mij is.
  • Deze pelgrimstocht is meer een innerlijke reis die ik wil maken.
  • Het is toch nooit zoals je denkt of hoopt dat het zal zijn.
  • Mijn intentie voor deze trip is om alles los te laten wat niet meer bij me past; om duidelijke inzichten te krijgen over de volgende stappen, en om het nieuwe toe te laten in mijn leven.
  • Mijn rugzak is symbolisch voor alle ervaringen die ik met me meedraag.
  • Ik realiseer me dat er werkelijk weinig mensen zijn die echt vrede en geluk ervaren.
Wat ik werkelijk nodig heb
  • De man met wie ik zou trouwen, overleed.
  • Vragen helpt echt.
  • Ik loop deze tocht voor mezelf.
  • Ik neem zelden de tijd om even te zitten en niets te doen.
  • Hier bestaat geen haast.
  • Dat is wat ik op dit moment werkelijk nodig heb.
  • Het gevoel van rijkdom vult langzaam mijn hart.
  • Ik vind het nog steeds niet eenvoudig om te ontvangen. Geven is veel gemakkelijker voor mij.
  • Leuk om te zien waar andere mensen waarde aan hechten.
  • Ik wil me juist zoveel mogelijk met mezelf en met de natuur verbinden.
  • Ik denk er op dit moment zelfs serieus over na om mijn hele droom maar op te geven en iets gewoons te worden.
Bieden van liefdevolle hulp
  • Het zingen bepaalt al jaren mijn leven.
  • 'Ahwina' betekent in het Maori: 'het bieden van liefdevolle hulp'.
  • Echt grote bekendheid blijft uit.
Reizen verruimt je denken
  • Ze is heel tevreden met dit eenvoudige bestaan.
  • Reizen verruimt toch je denken, je visie, je wereld.
  • Het is fijn rustig aan te doen, en de tijd te nemen om ook even stil te staan en goed om je heen te kijken.
  • Jammer dat ik mij meestal richt op datgene wat ik nog níet bereikt heb.
  • Ik voel me erg op mijn gemak in de rust van de natuur.
  • Je kunt tòch niet voorspellen wat er gaat gebeuren, dus waarom zou ik mij daar nu al druk over maken?
  • Het voelt fijn om met andere pelgrims te delen.
  • Les van de Dag: leren om te vragen als je iets nodig hebt.
  • Alleen lopen heeft ook zo zijn voordelen.
Het echte leven
  • Hou je niet van vroeg opstaan, dan heb je op deze tocht een probleem.
  • In deze herberg gaat om zes uur het licht aan, en moet je er verplicht uit.
  • Als je je aandacht maar op iets leuks vestigt, dan gaat het lopen zoveel makkelijker.
  • Dit is voor mij het echte leven. Hier moet ik niets. Hier kom ik tot rust.
  • Een vriendschap tussen man en vrouw is dus wel degelijk mogelijk zonder seksuele lading.
  • Als je een dierbare verloren hebt, dan beschermt deze jou.
Gewoonten overnemen
  • Als je maar lang genoeg in een bepaalde cultuur leeft, dan ga je de gewoonten ervan vanzelf overnemen.
Kenbaar maken aan dierbaren
  • De ziel is ook in staat om zich kenbaar te maken aan dierbaren.
Geen verwachtingen
  • Het is nu zes weken geleden dat je doodging, en ik vind dat het tijd is dat je terugkomt.
  • Er bestaat geen dood; alleen maar verwijdering van lichamelijk contact.
  • Ik wil geen verwachtingen hebben, want dan word je alleen maar teleurgesteld.
  • Het loopt toch altijd anders dan je verwacht.
Alles went
  • Ik was blij om in de natuur niet steeds met anderen geconfronteerd te worden.
  • Het was een vreemde ontdekking dat ik me juist in gezelschap nog eenzamer kon voelen, dan wanneer ik werkelijk alleen was.
  • Alles went. Ook alléén slapen.
  • Ik ontdekte hoe sterk en zelfstandig ik kon zijn.
  • Het terughalen van deze zware periode uit mijn leven heeft heel wat in mij naar boven gebracht.
  • Ik heb geleerd dat een simpele glimlach een groot verschil maakt.
Met een doel op deze aarde
  • Weg met al die overbodige ballast.
  • Het is belangrijk om de mensen van wie je houdt te vertellen hoe speciaal en belangrijk ze voor je zijn. Vertel het hun vóór het te laat is.
  • Ik moet mijn geluk niet van anderen laten afhangen.
  • Ik heb altijd sterk het gevoel gehad dat ik met een doel op deze aarde gekomen ben.
  • We zijn allemaal op onze eigen manier belangrijk, en we kunnen een verschil maken.
  • Als we even de moeite nemen om werkelijk naar een ander te kijken, dan kunnen we altijd wel iets ontdekken waar we een complimentje over kunnen geven. En... door een ander te zien, geef je die persoon ook het gevoel dat hij of zij bestaat, en dus betekenis geeft aan de wereld.
Stil zijn en luisteren
  • Ik loop om inzichten te krijgen, en om los te laten wat niet meer bij me past.
  • We zijn toch allemaal met elkaar verbonden? Wetenschappelijk is aangetoond dat de grenzen die wij zien tussen personen, er in werkelijkheid helemaal niet zijn.
  • Het is niet bevorderlijk om met een schuldgevoel rond te lopen. 
  • Veel mensen realiseren zich niet dat als we anderen vergeven, we tegelijkertijd onszelf vergeven.
  • Als ik emoties in mijzelf kan helen, heeft dit ook effect op anderen.
  • Eigenlijk zou ik voor mijn hele lichaam beter moeten zorgen.
  • Misschien is het juist belangrijk om niet altijd sterk te zijn. Om ook te accepteren dat we soms moe, verdrietig of teleurgesteld zijn.
  • Door te snel te lopen, kun je vele geschenken missen.
  • Ik wil ook liefde voor alles en iedereen kunnen voelen.
  • Als je stil bent en luistert, dan ben je altijd op de juiste plek op het juiste tijdstip.
Ontmoeting als bedoeling
  • Steeds weer mag ik loslaten en erop vertrouwen dat we elkaar weer zullen ontmoeten als dat de bedoeling is.
  • Je voelt je heel anders als je denkt aan de dingen waarvoor je dankbaar bent.
  • Elke dag is weer anders; je kunt werkelijk niets plannen.
  • Het beste is maar gewoon met de stroom mee te gaan.
  • Wat moet het fijn zijn om geen ambitie te hebben, om niet voortdurend te streven naar verder en meer.
  • Het leuke van een plan maken, is dat je het altijd kunt wijzigen.
  • Alles heeft een mogelijkheid in zich voor bewustwording.
Liefde als grootste geschenk
  • Ons leven wordt meestal gevormd door ons verlangen naar bevestiging.
  • In de stilte komen we in contact met ons diepste zelf, en kunnen dit dan laten spreken.
  • Als we de woestijn, de problemen, achter ons gelaten hebben, ontdekken we dat het ons iets geleerd heeft. Dat geeft perspectief. Het moeilijke aanvaarden is een waardevolle overwinning.
  • In liefde ben je met zijn tweeën: degene die geliefd wordt, en degene die liefheeft. 
  • Liefde is het grootste geschenk van het leven. Een bron van eindeloze vreugde; maar liefde kan ook pijn doen.
  • Een mens is een raadsel, en soms begrijpen we onszelf niet eens.
  • Het is belangrijk het licht te zoeken, en de hoop nooit op te geven.
  • Van oude cultuur is in Amerika weinig terug te vinden.
  • Deze tijd is voor mij, en die wil ik helemaal voor mezelf benutten. 
  • Zolang ik niet te veel van de ander houd, kan ik ook niet gekwetst worden.
Een nieuwe wereld
  • Nu gaat er ineens een nieuwe wereld voor hem open; een wereld waar hij eigenlijk heel bang voor is.
De muur om mijn hart
  • De muur om mijn hart beschermt mij prachtig tegen verdriet, maar zorgt hij er ook niet voor dat ik de liefde waar ik zo naar verlang, nooit kan toelaten?
  • Ben ik niet op pelgrimstocht om inzichten te krijgen, en een transformatie te ondergaan?
  • Elke keer als je iets afkeurt in een ander, keur je dat ook in jezelf af.
Liefde leren ontvangen
  • Ik wilde leren om liefde te ontvangen.
  • Het is zo bijzonder om te ontdekken hoe je verandert als je over je angsten heen bent.
  • Zingen is de verbinding met God.
Kiezen voor lijden
  • Tranen zijn goed; ze maken de ziel schoon, zodat je de verbinding met God of De Bron kunt voelen.
  • Je bent toch een onderdeel van het grote geheel.
  • Door voorspoed en geluk groei je niet. Juist door tegenslag, moeilijke tijden, pijn en verdriet, ga je vragen, zoeken.
  • Door te vragen, kun je antwoorden en inzichten krijgen.
  • Hoe vaak blijven we niet hangen in een leven of een patroon dat eigenlijk helemaal niet meer bij ons past; dat ons niet gelukkig maakt.
  • Gemakkelijke wegen brengen je niets.
  • Als je de Camino bewandelt, dan kies je toch echt wel voor wat lijden. 
  • Lijden draagt bij tot acceptatie, bewustwording en inzichten, dus tot groei.
  • Bij een pelgrimstocht gaat het om de weg ernaartoe, en alles wat daarbij komt kijken.
  • Het is belangrijk om je aan niets te hechten; aan mensen, uitkomsten of dingen. Als je dat wel doet, dan is er ook de angst om het te verliezen.
  • Relaties, banen, woonplekken. Allemaal schijnbare zekerheden.
  • Angst blokkeert, en is inderdaad een beroerde raadgever.
  • You only have to be.
In het nu zijn
  • Ze hebben me laten ervaren hoe het voelt om volledig in het nu te zijn, en het leven luchtig te benaderen.
Liefde en Angst
  • Zo af en toe teruggebracht te worden naar de basis, is helemaal niet verkeerd. We hebben zoveel comfort, dat we vaak niet meer stilstaan bij de luxe ervan.
  • Er zijn maar twee emoties die onze acties motiveren: Liefde en Angst. Iedere andere emotie is een variatie op één van deze twee.
  • Veel van wat wij gewoonlijk als schaduwkanten zien, kan soms juist heel positief zijn.
  • De essentie van iedereen is: Liefde.
  • Niet overal aandacht aan besteden; dat zou best fijn zijn.
  • De herbergen zijn inderdaad rumoerig, maar toch heeft het wel wat. Ook dat hoort bij deze pelgrimstocht.
Doe rustig aan
  • Het leven dient zich in kleine stukjes aan; meer krijgt men niet te zien.
  • Oordeel niet. 
  • Ieder oordeel belet je te groeien.
  • God is een eeuwigdurende reis.
  • Het is belangrijk dat ik rustig aan doe.
  • Iedereen heeft liefde en aanraking nodig.
  • Weer krijg ik precies wat ik nodig heb.
  • Het leven bestaat niet alleen uit leuke momenten.
  • Dit is geen zonvakantie. Dit is een pelgrimstocht; en die moet je serieus nemen.
  • Je loopt deze tocht toch om je leven te veranderen? Dan moet je daar niet te licht mee omspringen. Je moet goed voor jezelf zorgen.
  • Men loopt de Camino om drie redenen, te weten: Dankbaarheid, Iets in je leven veranderen, Je ontplooien tot een mooie ster.
  • Ik kan ook daadwerkelijk alleen zijn, en ik heb geen anderen nodig om mij gelukkig te voelen.
Kalm
  • Zo fijn van het lopen is dat het zo kalm gaat, en dat je daardoor zoveel ziet.
Innerlijke rust
  • The road must be done at the adequate pace; trying not to miss any opportunity to enjoy everything it offers.
  • De Camino moet je alléén lopen als je werkelijk een transformatie wilt ervaren.
  • Je moet je eigen pad bewandelen. Niet dat van een ander.
  • Innerlijke rust en in het nu leven, zijn het allerbelangrijkste.
  • Ontdek waar het leven wèl om draait.
  • Is het geen tijd dat ik het eens rustig aan ga doen? Dat ik me meer ga verdiepen in plaats van steeds naar iets nieuws te zoeken?
Werkelijk gelukkig
  • Hoeveel mensen zijn er nou werkelijk gelukkig? Hoeveel mensen doen datgene waar hun hart ligt; volgen hun passie?
  • Mensen zijn werkelijk met elkaar begaan op deze ontdekkingstocht.
  • Misschien is het wel goed dat ik gedwongen ben om op één plek te blijven. Om stil te staan. Ik verlang zo naar innerlijke rust.
  • Ik wil op pad.
  • Simone de Glamourgirl moet er eigenlijk niet aan denken om op Crocs te lopen, maar Simone de Pelgrim wil verder.
  • Denk niet aan morgen. Leef in het nu. Voor je het weet, schiet je daar weer uit.
  • Ik ben blij dat ik na alle liefdevolle zorgen die ik heb mogen ontvangen, nu een ander kan helpen.
Groei en bewustwording
  • Als je ergens middenin zit, weet en voel je niet wat er werkelijk gebeurt. Pas als je eruit stapt, kun je het verschil voelen.
  • Alle zintuigen in mij zijn wakker.
  • Nu ik me hiervan bewust ben, kan ik dit loslaten, waardoor ik stilte van binnen kan ervaren.
  • Ik heb ervaren hoeveel er in een week duidelijk kan worden; hoeveel je in een week kunt leren.
  • Nu kan ik echt helemaal mijn eigen reis maken, mijn eigen Camino lopen.
  • Ik heb mezelf op een nieuwe manier leren accepteren, en het is nu tijd om die liefde waar ik zo naar verlang, voor mezelf te gaan voelen.
  • Ik verlang ernaar om in iedere cel van mijn wezen te voelen dat ik liefde ben.
  • Het fijne van deze pelgrimstocht is dat je alleen maar bezig hoeft te zijn met eten, lopen en slapen.
  • In het nu kun je één zijn met alles.
  • Wat een prachtige geschenken heeft deze Camino mij al gegeven.
  • Het is belangrijk dat je de Camino alleen loopt.
  • Mijn hele leven draait om innerlijke groei en bewustwording.
  • Ik zie elke ervaring als een mogelijkheid om te groeien.
  • Een pelgrim wordt echt met veel respect behandeld.
  • De Camino wordt ook wel 'de weg van de sterren' genoemd, omdat in vroeger tijden de sterrenhemel als richtingaanwijzer diende.
Loslaten, dat vasthouden
  • Een heerlijk gevoel van innerlijke rust draag ik met mij mee.
  • Vasthouden is forceren. Lóslaten, dat vasthouden.
  • Ik loop alleen, en toch voel ik mij niet alleen. Juist in het alleen-zijn voel ik me vaak meer verbonden met de essentie van wie ik werkelijk ben.
  • Als ik deze angst los kan laten, ben ik vrijer om echt in het moment te leven.
Alles verandert
  • Vaak blijkt pas achteraf dat werkelijk overal een reden voor is; ook al is dat op dít moment moeilijk te begrijpen.
  • Ik kom zoveel geweldige mensen tegen, en maak de mooiste dingen mee. Wat ben ik dankbaar dat ik hier ben.
  • Alles verandert; niets blijft.
  • De pelgrim kan genieten van de simpele dingen, en heeft geen luxe nodig.
  • Je doelen moet je vinden met je hart.
  • Ik ben gewoon een 'excitement junkie'.
  • Wat zou het fijn zijn om niet door gebeurtenissen van buitenaf beïnvloed te worden.
  • Alles heeft een eind; niets is blijvend.
  • Hoe hoger de piek, des te langer de afdaling.
  • Geven en nemen: een groot wederzijds geschenk in een relatie.
Voelen en vertrouwen
  • Dus als je werkelijk iets voelt, vertrouw er dan op dat het voor de ander ook goed is.
  • Het is tijd om weer bij je zachtheid te komen; je ware gevoelens te laten zien.
Liefde geven en krijgen
  • Ik ben ook maar een mens met verlangens; en dit lichaam heeft er soms enorm behoefte aan om aangeraakt te worden. Huidhonger noemen ze dat.
  • Het klopt toch allemaal maar weer precies. De puzzelstukjes vallen weer helemaal op zijn plaats.
  • We gaan tot het uiterste om maar erkenning te krijgen, om te bewijzen dat we goed genoeg zijn.
  • Liefde! Nou, dat heb ik in één leven echt niet onder de knie.
  • Iedere ziel heeft een soort leerdoel.
  • Om jezelf lief te kunnen hebben, is het belangrijk om eerst je kwaliteiten te herkennen.
  • Iedereen is meester en student tegelijk.
  • Ik wil af en toe ook wel eens zwak zijn, en gesteund worden door een ander.
  • Je geeft zoveel liefde. Je hebt het toch ook nodig om die terug te krijgen?
Alleen en samen
  • Alleen door gewoon eerlijk te zijn, kun je een goede relatie opbouwen en behouden.
  • De Camino loodst je versneld door het hele leven.
  • Waarom is het toch steeds weer wennen om alleen te zijn?
  • Samen delen en samen zijn, is waar mijn ziel naar verlangt.
  • De één verdwijnt, en zó loopt er weer een ándere pelgrim met je mee.
  • Het is niet goed of fout om te praten terwijl je deze pelgrimstocht maakt.
  • Als je in de emotie van missen zit, dan ben je je niet bewust van wat er nu in je leven is.
Goed voelen
  • Op deze tocht ervaar ik saamhorigheid, behulpzaamheid, warmte en liefde voor elkaar.
  • Ik kies ervoor om geen tijd en energie te steken in mensen die mij niet op een positieve manier voeden.
  • Ik ben nu 26 dagen onderweg, en voel me belabberd.
  • Voordat je kunt transformeren, moet je eerst opruimen.
  • Ik geloof dat God mij aanmoedigt om te luisteren naar dat wat goed voor mij voelt.
  • If you obey all the rules, you miss out on all the fun.
  • Wat een prachtige boodschap: zeker weten dat iets echt goed moet voelen voordat we een volgende stap nemen.
Leven als leerschool
  • Door gedwongen te worden om langzamer te gaan lopen, besefte ik waar de Camino werkelijk over gaat.
  • Anderen met een snel tempo, weten niet wat ze missen.
  • Jij hebt geluk; jij weet wat jouw passie is.
  • Het is eerst belangrijk om te ontdekken waar jij echt blij van wordt.
  • Elke baan heeft mij wel iets geleerd waar ik in mijn verdere leven baat bij kan hebben. Het leven is mijn leerschool.
  • Misschien is het beter om al je verwachtingen los te laten. Het zijn je verwachtingen die je teleurstellingen geven.
  • Ik ga toch eens proberen om met gedoseerde energie te werken.
  • Balans; daar draait het leven om.
Het Grote Loslaten
  • Bij Cruz de Ferro (IJzeren kruis) laten veel pelgrims een steen achter. Ik voel dat dit een mijlpaal is. Dit is de plek van het Grote Loslaten.
  • De rups maakt mij duidelijk dat alles tijd nodig heeft. Alles is deel van een proces.
  • Zoveel verschillende mensen, zoveel verschillende manieren om naar Santiago te gaan.
Stap voor stap denken
  • Als je je aan de leuke dingen hecht, hecht je je ook aan de niet-leuke dingen.
  • Je mag iemand nooit op zijn uiterlijk beoordelen.
  • Ongelooflijk wat een pauze met je kan doen.
  • Het helpt echt om in het nu te leven; stap voor stap te denken.
Tevreden met een simpel bestaan
  • Het fijne van de Camino is dat er geen tijdschema's zijn, en je je eigen tempo kunt volgen, hoewel je vaak vroeg wakker wordt door het gerommel van de andere pelgrims die al zijn opgestaan.
  • Niets veranderlijker dan een mens.
  • Ik doe teveel mijn best, probeer te hard. wil te graag, en dan werkt het niet.
  • Het is toch het verlangen naar iets dat zorgt dat je stappen onderneemt.
  • Mijn dromen, mijn verlangens en mijn passie zetten mij aan tot beweging.
  • Ik wil niet meer gefocust zijn op het waarmaken van mijn dromen; ik wil kunnen genieten van het verlangen op zich. Toch benijd ik soms de mens die gewoon tevreden is met een simpel bestaan.
  • Ik word niet meer gedreven door verlangen, en dat geeft heel veel rust.
  • Het gaat er uiteindelijk om welke keuzes je maakt.
  • Ik ben net zoals iedereen gewoon helemaal perfect.
  • Ik mag ook gewoon zijn. Niet Doen, maar Zijn.
  • De liefde van een kind is wonderbaarlijk; maar ook de liefde van de ouder voor het kind is wonderbaarlijk.
  • We kunnen niet ver vooruit kijken; we weten nooit wat de toekomst brengt. Je weet pas welke volgende stap je kunt nemen, als je de vorige stap gezet hebt. Daarom is het zo belangrijk om gewoon stap voor stap, dag voor dag te leven, denk ik.
  • Iedere stap brengt mij dichter bij mijn doel.
Als een ander mens terugkomen
  • Heerlijk; dit kan alleen maar op de Camino gebeuren.
  • Het kan toch niet anders dan dat je als een ander mens terugkomt?
  • Iedereen die hier loopt, is wel op zoek naar iets.
  • Als je nooit stappen onderneemt, zul je ook nooit vallen.
  • Het is de kunst om ook in het echte leven zo open en alert te zijn dat je de gele pijlen niet mist. Als je oplet, zul je merken dat de juiste richting zich vanzelf aandient.
  • Als je iets loslaat, en het komt bij je terug, dan is het werkelijk voor jou bestemd.
Accepteer de situatie
  • Het is één grote stroom van mensen.
  • Ik laat mijn gemopper los, oordeel niet en accepteer de situatie.
  • Eigenlijk hebben we niet meer nodig dan wat nu in onze rugzak zit.
Nieuw voornemen
  • Je kunt je leven zo druk maken als je zelf wilt.
  • Mijn nieuwe voornemen is om regelmatig tijd vrij te maken om te ontspannen.
  • Alles had mij wel iets te zeggen.
  • Ik merk nu dat vooral de mensen met wie ik gelopen heb, de toevallige ontmoetingen en de passanten veel in mij in gang gezet hebben.
  • Elk moment heeft op zich waarde, en het gaat erom te accepteren wat is.
  • Elke vorm van gehechtheid werkt beperkend.
  • Deze pelgrimstocht heeft mij laten zien wie ik werkelijk ben.
  • Het is maar net hoe je er zelf over denkt, en wat je ervan maakt.
Ervaringen en inzichten
  • Ik kan wel van alles gaan bedenken wat mij zou kunnen overkomen, maar een feit is het niet.
  • Een ieder zal zijn eigen ervaringen en inzichten meenemen naar de 'gewone' wereld.
Geen feest of vakantie
  • Ontdek je eigen ster en laat je licht stralen.
  • De Camino was geen feest of vakantie voor mij. Het was een intensieve ervaring, die behoorlijk wat voor mij in gang gezet heeft.
Alles is anders
  • Als het de bedoeling is dat je iemand tegenkomt, dan zal deze persoon op het juiste moment in je leven verschijnen.
  • Alles is anders voor een pelgrim.
  • Ik hoef niet mijn hele leven vast te zitten aan één ding. Ik heb altijd opnieuw een keuze.
Nooit meer dezelfde zijn
  • Gebeurtenissen of invloeden van buitenaf bieden je geen blijvende vervulling. De diepe vervulling kan alleen van binnenuit komen.
  • Je kunt veel meer bereiken als je vanuit rust werkt, dan wanneer je voortdurend op je wilskracht vaart.
  • Voor de buitenwereld zie ik er waarschijnlijk hetzelfde uit, maar ik zal nooit meer dezelfde zijn.
  • Eén ding is zeker in het leven, en dat is dat alles voortdurend verandert.
  • Straalt mijn innerlijke ster niet ook altijd, en krijgt zij juist niet meer glans door donkere tijden?
Zichtbaar veranderd
  • Mijn voettocht naar Santiago de Compostela is misschien voorbij, maar daarmee eindigt het natuurlijk niet.
  • Deze pelgrimstocht heeft me ook voor de buitenwereld zichtbaar veranderd.
De stroom van het leven
  • De stroom van het leven brengt je wat je nodig hebt.
Pelgrimeren betekent de weg van ons verlangen gaan.
(Anselm Grün)