Het Westernielandse ommetje plus Pieterburen

Dinsdag 29 maart 2022
 

Kerk & pastorie van Westernieland

Afscheidswandelingen
Als twee oud-hogeschoolcollega's geven we vandaag het vervolg aan onze twee wandeletappes. Bijna een jaar geleden heb ik mijn ex-collega Willem mee op stap genomen door het gebied waar mijn 'family roots' liggen, namelijk op Het Bildt in Fryslân.

En vandaag valt mij de eer te beurt om te worden rondgeleid door het noorden van de provincie Groningen, in de streek waar Willem is geboren en getogen.

Daartoe haal ik hem vanmorgen af van NS-station Baflo, om vervolgens samen naar het dorpje Westernieland te rijden. Onderweg stappen we even uit bij de de 'Oude Dijk' (Ol Diek) nabij Den Andel. Hier resteert nog een kleine bult in het landschap, dat echter herinnert aan een groots verleden. Hiermee wordt namelijk een restant van de middeleeuwse Oude Dijk gemarkeerd. Die diende oorspronkelijk als zeewering, tot ze in de kerstvloed van 1717 werd weggespoeld en daarna ten noorden werd vervangen door de Middendijk. 

Westernieland

We rijden door naar Westernieland, waar onze etappe aanvangt. Eerst lopen we langs het geboortehuis van Willem, en op het moment dat ik daar enige toelichting bij krijg, gaat de voordeur van de woning open, en worden we genodigd om het huis - dat momenteel wordt verbouwd - te bezichtigen. Binnen ontstaat een boeiend gesprek van Willem als vroegere bewoner met het echtpaar dat dit huis momenteel bewoont en gelijlktijdig verbouwt.

Daarna gaan we op zoek naar een pad door het veld naar de zeedijk verder in het noorden. Om daartoe naar de juiste weg te vragen, roepen we over een sloot naar een inwoner van Westernieland die buiten met een flex aan het werk is. Dan blijkt het een bekende te zijn van Willem, die vroeger ook al in Westernieland woonde. De man - Jannes Kadijk, een bekende marathonschaatser (A-rijder) - nodigt ons uit om binnen een kop koffie te komen drinken. Binnen ontstaat een geanimeerd gesprek met Jannes over met name Westernieland vroeger en nu.

Na deze koffiepauze wandelen we over het Kaakhornsterpad het dorp uit. Daarbij passeren we ook één van de lokale kolken, die zijn ontstaan bij bovengenoemde dijkdoorbraak van 1717.

Van Kaakhorn naar het Boschwad

Bij de Schaapweg arriveren we in het buurtschap Kaakhorn, waarvan de plaatsnaam verwijst naar  de kaak (schandpaal) die hier in vroegere tijden op de hoek (horn) heeft gestaan.

Over de Kaakhornsterweg lopen we in westelijke richting, en even later vanaf Oudedijk in noordelijke richting tot boven op de Waddenzeedijk, vanwaar we een prachtig weids uitzicht krijgen over het buitendijkse Boschwad, met op de horizon de Waddeneilanden Schiermonnikoog, Rottumerplaat en Rottumeroog. 

Over de zeedijk wandelen we in oostelijke richting tot aan de Onderhoudsweg, die hier landinwaarts gaat.

Op de Onderhoudsweg passeren we het monument dat herinnert aan waterschap Linthorst Homanpolder. Daar tegenover staat een ander monument, dat herinnert aan de in 1940 omgekomen arbeiders van de lokale werkverschaffing die bij een trein-busongeluk om het leven kwamen.

Via Westernieland naar Pieterburen

Op de Schaapweg passeren we De Slikken, een geupgrade barakkencomplex, waar vóór de Tweede Wereldoorlog werklozen woonden, die in het kader van de werkverschaffing min of meer gedwongen meewerken aan het zware handwerk aan de noordkust van Groningen. Na de oorlog werden er tot 1949 NSB-ers en andere politieke delinquenten in dit kamp De Slikken opgesloten. Ook zij moesten werken in de polder.

Wederom doorkruisen we Kaakhorn, en dan bezoeken we de begraafplaats en het kerkhof van Westernieland. Op het kerkhof bij de oude Nederlandse Hervormde kerk van Westernieland vinden we onder andere het graf (1858) van een voormalige robbenjager. 

Naast deze middeleeuwse kerk staat de pastorie, waarin cabaretier Freek de Jonge is geboren, ten tijde dat zijn vader hier de dorpspredikant was. 

Via de Westernielandsterweg en de Hoofdstraat lopen we van Westernieland naar Pieterburen. We hebben prachtig wandelweer, en naarmate de uren voortschrijden breekt de zon steeds meer door de wolken, en genieten we onderweg ook van de voorjaarszon.

Van Pieterburen naar Warffum

In Pieterburen gaan we de dorpsherberg binnen, waar we gedurende onze pauze genieten van een lekkere lunch.  

Na deze pauze wandelen we door het dorp naar de Petruskerk, achter Domies Toen. Omdat Willem als voorbereiding op deze wandeldag heeft geregeld dat de kerkdeur open is, kunnen we de Petruskerk bezichtigen. Opvallend in de kerk zijn onder andere de enorme rouwborden, het Schnitgerorgel en de donkerbruine houten triomfboog boven de afscheiding van kerkzaal en koor, op de plaats waar in de rooms-katholieke kerken voorheen het doksaal was geplaatst.

Over de Oudedijk verlaten we Pieterburen, in de richting van het buurtschap Oudedijk. 

Over de Kaakhornsterweg en de Schaapweg wandelen we even later Westernieland weer binnen.

Op de Dirk Wieringastraat stappen we in de auto, en dan breng ik Willem naar het NS-station van Warffum, waar sommige treinpassagiers dan al anderhalf uur staan te wachten op vertrek, aangezien er verderop een wisselstoring is. Maar net op dat moment arriveert een touringcar, waarmee alle wachtenden van Warffum naar Sauwerd worden gebracht, vanwaar de treinreis kan beginnen.

Na ons afscheid - met dank voor deze prachtige wandeldag - ga ik in Warffum nog een uurtje op koffievisite bij Heleen & Haaie, één van mijn studiegenoten van vroeger. Voordat ik weer huiswaarts keer, hebben we daar nog een gezellige ontmoeting. Om 19:00 uur ben ik weer thuis.